به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

محسن آقایی زاده

  • جمشید سلطانی ایدلیکی*، سید باقر محمودی، سعید دارابی، مسعود احمدی، عادل پدرام، پیمان نوروزی، اباذر رجبی، حسن ابراهیمی کولایی، سعید صادق زاده حمایتی، داریوش طالقانی، رحیم محمدیان، مژده کاکوئی نژاد، سعید واحدی، محسن آقایی زاده، الهام معاون
    چغندرقند یکی از میزبان های نماتد ریشه گرهی و ویروس عامل بیماری ریزومانیا است. استفاده از ارقام مقاوم، ساده ترین و کارآمدترین روش مدیریت بیماری های گیاهی به شمار می رود. در راستای تولید رقم مقاوم به بیماری ریزومانیا و نماتد ریشه گرهی در چغندرقند، دو جمعیت حامل ژن های مقاومت به دو بیماری شناسایی و انتخاب شدند. از جمعیت موردنظر تعداد 10 فامیل نیمه خواهری تهیه گردید که در تلاقی با سینگل کراس منوژرم 7112*SB36 منجر به تولید 10 هیبرید منوژرم شد. ارزیابی این هیبریدها از نظر صفات کمی و کیفی، منجر به انتخاب چهار هیبرید برتر (7112*SB36)*SB33-HSF-3(SBSI041)، (7112*SB36) *SB33-HSF-5(SBSI042) ،(7112*SB36)*SB33-HSF-6(SBSI043) و (7112*SB36)*SB33-HSF-8(SBSI044) شد. نتایج تجزیه مرکب داده ها و مقایسه این هیبریدها با یک شاهد مقاوم داخلی به ریزومانیا (رقم آریا) و دو شاهد مقاوم خارجی (کاستیل و رزیر) و یک شاهد حساس طی دو سال در شرایط آلوده به ریزومانیا در چهار منطقه (مشهد، شیراز، همدان و قزوین) نشان داد که هر چهار هیبرید نسبت به شاهد مقاوم داخلی برتری معنی داری داشتند. در میان هیبریدها، هیبرید (7112*SB36)*SB33-HSF-6(SBSI043) در آزمون تعیین ارزش زراعی ارقام داخلی جدید در هفت منطقه آلوده و غیر آلوده کشور، با متوسط عملکرد شکر سفید 79/8 تن در هکتار بعد از دو رقم شاهد خارجی به عنوان برترین هیبرید داخلی شناخته شد. این هیبرید دیپلوئید منوژرم، به عنوان اولین رقم با مقاومت دوگانه نسبت به ریزومانیا و نماتد ریشه گرهی، با نام تجاری "آسیا" به ثبت رسید و جهت کشت بهاره در مناطق مختلف کشور به خصوص مناطق آلوده به هر دو بیماری و همچنین صادرات به کشورهای آذربایجان، سوریه و مصر معرفی گردید.
    کلید واژگان: چغندرقند, ریزومانیا, نماتد ریشه گرهی, رقم مقاوم, فامیل نیمه خواهری, سینگل کراس منوژرم
    J. Soltani Idliki *, S. B. Mahmoudi, S. Darabi, M. Ahmadi, A. Pedram, P. Nourozi, A. Rajabi, H. Ebrahimi Koulaei, S. Sadeghzade Hemayati, D. Taleghani, R. Mohammadian, M. Kakuei Nezhad, S. Vahedi, M. Aghaeezadeh, E. Moaven
    Sugar beet is one of the root knot nematode (Meloidogyne spp.) hosts and destructive virus (Beet necrotic yellow vein virus, BNYVV) which is the cause of rhizomania disease. The use of resistant cultivars is the simplest and most efficient method of managing plant diseases. Based on this, to develop a cultivar resistant to rhizomania and root knot nematode in sugar beet, two populations carrying resistance genes to the above-mentioned diseases were identified and selected. From the target population, 10 half-sib families were developed and crossed with single cross monogerm 7112*SB36 and 10 monogerm hybrids were developed. Evaluation of hybrids in terms of quantitative and qualitative traits led to the selection of four superior hybrids including SBSI043, SBSI042, SBSI041 and SBSI044. Results of combined analysis of these hybrids with a domestic resistant control to rhizomania (Arya) and two foreign resistant controls (Castile and Rosier) and a susceptible cultivar for two years in a field infected to rhizomania in four regions (Mashhad, Shiraz, Hamadan and Qazvin) showed the complete superiority of all four hybrids compared with domestic resistant control. This hybrid was recognized as the best domestic hybrid in the test to determine the agricultural capacity of new domestic cultivars in seven infected and non-infected regions of the country, with an average sugar yield of 8.79 tons per hectare after two foreign controls. The new hybrid SBSI043 is the first cultivar with double-resistant (rhizomania and root knot nematode) named "Asia" and was introduced to growers for spring cultivation in different regions of my country, especially the regions infected to both diseases and exports to Azerbaijan, Syria and Egypt countries.
    Keywords: Sugar Beet, Rhizomania Disease, Root-Knot Nematode, Resistant Cultivar, Half-Sib Family, Monogerm Single-Cross
  • سمر خیامیم*، حمید نوشاد، محسن آقایی زاده

    در مطالعات گلخانه ای تنش شوری لازم است محیط کشت علاوه بر داشتن ثبات هدایت الکتریکی، از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه باشد تا در غربالگری ژرم پلاسم بتوان از آن ها استفاده کرد. از طرفی با وجود مکانیزم های مشترک بین تنش هایی مثل خشکی و شوری، می توان از ژرم پلاسم متحمل به خشکی برای تولید ارقام متحمل به این تنش ها استفاده کرد. لذا دو آزمایش به صورت مجزا طراحی شد. آزمایش اول به صورت فاکتوریل با سه فاکتور در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل 1) خاک لومی 2) پرلیت با محلول هوگلند، 3) آبکشت با هوگلند بود. فاکتور دوم تیمار شاهد (آب نرمال منطقه) و سطح شوری 16 دسی زیمنس بر متر، و فاکتور سوم شامل دو ژنوتیپ حساس و متحمل به شوری چغندرقند بود. در آزمایش دوم، تعداد 17 ژنوتیپ در بستر پرلیت با محلول هوگلند درشرایط شاهد و شور به ترتیب با هدایت الکتریکی یک و 16 دسی زیمنس بر متر با چهار تکرار مورد آزمون قرار گرفت. در شرایط تنش شوری، مقدار عملکرد گیاه در بستر خاک کمتر از پرلیت و آبکشت بود زیرا خاک در اثر تنش شوری حدود شش برابر و پرلیت حدود دو برابر نسبت به شرایط شاهد، شور شدند. بیشترین مقدار عملکرد به مقدار 3.31 گرم در بوته از محیط آبکشت بدست آمد اما در شرایط شور این تیمار با پرلیت در گروه مشترک قرار گرفت. در آزمایش دوم، بر همکنش شوری در ژنوتیپ بر اکثر صفات کمی و کیفی معنی دار بود. در مجموع ژنوتیپ های HSF-91018، HSF-91040، HSF-92870، HSF-92881 و HSF-92884 بر اساس کلیه صفات و شاخص تحمل به تنش، به عنوان منابع ژنتیکی متحمل به شوری شناسایی شدند

    کلید واژگان: آبکشت, شوری, گلایسین بتایین, محلول غذایی
    Samar Khayamim *, Hamid Noshad, Mohsen Aghaeezadeh
    Introduction

    Green house studying especially for salinity stress needs suitable medium. It is necessary to determine suitable medium in greenhouse studies for screening germplasm, which is easily available, stable in terms of electrical conductivity and cost-effective. Soil, and Perlite are common mediums which are used in green house researches generally, but there weren’t enough reports for study hydroponic system for screening sugar beet germplasm. Drought and salinity stress happens at the same time in most regions of Iran and because of similar tolerance mechanisms for these stresses, drought tolerant germplasm could be used in screening for salinity.so the goal of this project was to evaluate different medium especially hydroponic to screening sugar beet drought tolerance genotype in salinity stress.

    Materials and methods

    The project was conducted in two experiments: (a) A factorial experiment based on completely randomized design with four replications was conducted in SBSI research greenhouse. The first factor was three planting media in combination with nutrition solution as follows: 1) loamy soil with about 5% organic matter, 2) perlite with Hoagland solution, 3) hydroponic environment with Hoagland solution. The second factor consisted of two levels of salinity including normal and salinity (16 dS m-1) treatments and the third factor consisted of two sensitive and tolerant genotypes. (b) 17 selected genotypes were investigated in greenhouse with perlite medium under control and salinity 16 dS m-1 in factorial experiment based on completely randomized design with four replications. Different quantitative and qualitative traits such as root. Shoot and total dry weights, K/Na, Soluble carbohydrates, glycine betaine were measured in both experiments and statistical analysis were done by MSTATC and SPSS and mean were compared in Duncan multiple range test at (α=0.05).

    Results and discussion

    Cross effects of medium and salinity were significant on total and shoot dry weights, P, K/Na. Cross effects of medium, salinity and genotypes were significant on most of the traits. Crop yields under salinity stress were less in soil in comparison to other mediums, also salinity had significant effect on soil EC and Na (P≤0.01), soil and perlite were salinized respectively 6 and 2 times in comparison to normal condition. Which shows that soil is not stable medium for salinity study in green house. The highest yield (3.31 g p-1) was obtained from hydroponic. Yields achieved from hydroponic and perlite mediums were similar under salinity, but water consumption was more in hydroponic than perlite. In establishment stage, the total dry weight, soluble carbohydrates, glycine betaine and K/Na ratio were suitable for selection of sugar beet genotypes under salinity stress. According to all measurements, the clustering in establishment stages and Stress Tolerance Index (STI), HSF-91018, HSF-91040, HSF-92870, HSF-92881, HSF-92884, genotypes were selected as tolerant genotypes as controls.

    Conclusion

    Sensitive and tolerant genotypes were not distinguished well in hydroponic medium, which related to its potential and was mentioned in other reports. Hydroponic and perlite were in the same group for different traits especially they became less salty than soil but hydroponic system is not useful for root beet but it would be suitable for forage beet because biomass production is more in this condition. Also, soil is not suitable medium for study salinity researches because it became seven times more salty than normal condition. As a result perlite is the best medium for salinity studies in sugar beet because it becomes less salty, it has low weight and cost and has less side effects on environment. According to all measurements, the clustering in germination and establishment stages and Stress Tolerance Index (STI), HSF-91018, HSF-91040, HSF-92870, HSF-92881, HSF-92884, genotypes were selected as tolerant genotypes as controls.

    Keywords: Glycine Betaine, Hydroponic, nutrition solution, Salinization
  • عاطفه نصیری، اصغر میرزائی اصل*، محسن آقایی زاده، علی دلجو
    چغندر ماریتیما (Beta vulgaris ssp. maritima) نقش مهمی در برنامه های به نژادی چغندرقند دارد و تحقیق در مورد تنوع ژنتیکی آن اهمیت زیادی دارد. تعداد 13 نمونه چغندر ماریتیما شامل 10 نمونه ایرانی و سه نمونه اروپایی در این تحقیق ارزیابی شدند. دو نوع نشانگر مولکولی ISSR و ماهوارک (minisatellite) برای بررسی ژنوم هسته و میتوکندری مورد استفاده قرار گرفت. تعداد 176 مکان با 13 آغازگر شناسایی شد که 147 مورد (84/27 درصد) چندشکلی نشان دادند. نتایج مشخص نمود که در بین نمونه ها ارزش محتوای اطلاعات چند شکلی (PIC) به میزان 32درصد است.  آغازگرهای (AC)8YT و (GA) 8YC بیشترین میزان ارزش PIC (38%) را داشتند. آغازگر (CT)8RG با بیشترین شاخص نشانگر (MI) می تواند برای تجزیه های بیشتر مورد استفاده قرار گیرد. بر اساس نتایج تجزیه های UPGMA و ANOVA همه نمونه ها به دو گروه اصلی تقسیم شدند. تجزیه به مولفه های اصلی (PCoA) با دندروگرام تنوع ژنتیکی نشان داد که نمونه های ایرانی و اروپایی از یکدیگر متفاوت هستند. برای مطالعه تنوع سیتوپلاسمی، از چهار نشانگر ماهوارک استفاده شد. نمونه ها به چهار گروه میتوکندریایی بر اساس تنوع آغازگرها تقسیم شدند. با توجه به نتایج توالی یابی برخی نمونه های ایرانی هتروپلاسمی بودند.
    کلید واژگان: تنوع ژنتیکی, چغندر ماریتیما, ماهوارک, نشانگر ISSR, هتروپلاسمی
    Atefeh Nasiri, Asghar Mirzaie-Asl *, Mohsen Aghaeizadeh, Ali Deljou
  • پیمان نوروزی*، سیدباقر محمودی، داریوش طالقانی، اباذر رجبی، سعید صادق زاده حمایتی، محسن آقایی زاده، جمشید سلطانی ایدلیکی، سعید دارابی، بابک بابائی، پرویز فصاحت، سعید واحدی
    ریزومانیا مخرب ترین بیماری زراعت چغندرقند بهاره به همراه نماتد گره‎ریشه چغندرقند در برخی از مناطق ایران در حال گسترش می باشد. بهترین روش مبارزه با این دو بیماری استفاده از ارقام مقاوم می باشد؛ بنابراین، هدف این تحقیق تهیه و انتخاب هیبرید دیپلویید مقاوم به ریزومانیا و نماتد گره‎ریشه با عملکرد بالا بود. در این تحقیق، از 27 خانواده S1 از منشا SB-34 که بر اساس ارزیابی های قبلی با نشانگرهای مولکولی برای مقاومت به ریزومانیا و نماتد گره‎ریشه غربال شده بودند برای تهیه هیبریدهایی با مقاومت دوگانه استفاده شد. بدین منظور، در بهار سال 1394، گیاهان بهاره سازی شده این توده ها در ایزوله های جداگانه با سینگل‎کراس 7112*SB36 تلاقی داده شدند. در تابستان، بذور S1/S2 از روی پایه های پدری و بذور هیبرید تری وی کراس از روی پایه مادری هر یک از ایزوله ها به صورت جداگانه برداشت و بوجاری شدند. از 27 ایزوله تنها در 19 ایزوله بذر کافی از پایه های پدری و مادری جهت ادامه تحقیق به‎دست آمد. در پاییز، بذر 19 هیبرید منتخب در کرج در گلخانه کشت شده و در آزمایشگاه با نشانگرهای SNP و SCAR پیوسته با ژن های مقاومت به ریزومانیا و نماتد گره‎ریشه ارزیابی مولکولی شدند تا فراوانی این ژن ها در هیبریدها مشخص شود. بر اساس نتایج ارزیابی مولکولی، از 19 هیبرید تعداد 14 هیبرید برتر انتخاب شدند. در بهار سال 1395، هیبریدهای منتخب در دو منطقه آلوده به ریزومانیا در خراسان و فارس به همراه چند شاهد در یک آزمایش 20 رقمی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با شش تکرار کشت و مورد آزمون عملکرد قرار گرفتند. در پاییز ریشه ها برداشت و صفات کمی و کیفی مانند عملکرد ریشه، درصد قند و عملکرد قندسفید اندازه گیری و داده ها مورد تجزیه آماری قرار گرفتند. بر مبنای نتایج آزمون عملکرد هیبریدها در دو منطقه آلوده به ریزومانیا و فراوانی ژن مقاومت به ریزومانیا و نماتد گره‎ریشه در آزمایشگاه، هیبرید (7112*SB36)*930620 با میانگین 92/10 تن در هکتار عملکرد قندسفید انتخاب شد.
    کلید واژگان: چغندرقند, ریزومانیا, نشانگر مولکولی, نماتد گره ریشه, هیبرید
    P. Norouzi *, S.B. Mahmoudi, D. Taleghani, A. Rajabi, S. Sadeghzadeh Hemayati, M. Aghaiezadeh, J. Soltani Idliki, S. Darabi, B. Babaee, P. Fasahat, S. Vahedi
    Rhizomania is the most destructive disease in spring sugar beet along with root-knot nematode and are spreading in some parts of Iran. The best control method against these two diseases is using resistant cultivars. Therefore, the aim of this study was to develop and select a high yield hybrid resistant to rhizomania and root knot nematode. Twenty-seven full-sib families (S1) from SB-34 origin which screened with molecular markers for rhizomania and root knot nematode resistance gene, were used to develop double resistant hybrids. In the spring of 2015, vernalized families were crossed to one single cross (7112*SB-36) in separate isolates. In summer, S1/S2 seeds from the paternal plants and three-way cross hybrid seeds from maternal plants were harvested and cleaned. Out of 27 isolates, only 19 isolates had adequate seeds from both parental lines. In autumn of the same year, selected hybrids were planted in greenhouse in Karaj. Seedlings were analyzed by SCAR and SNP markers linked to rhizomania and root knot nematode resistance genes to determine gene frequencies in hybrids. Based on the results of molecular evaluation, 14 hybrids were selected. In the spring of 2016, selected hybrids along with some controls, overall 20 varieties, were planted in two rhizomania-infected areas in Khorasan Razavi and Fars based on randomized complete block design with six replications. Roots were harvested in autumn and qualitative and quantitative characteristics such as root yield, sugar content, and white sugar yield were measured. Data were analyzed using SAS 9.1.3 software. According to the results of field trials and the frequency of rhizomania resistance gene and root node nematode in the laboratory, hybrid SB36*(7112*930620) with 10.92 t/ha white sugar yield to be used.
    Keywords: Hybrid, molecular marker, Rhizomania, Root knot nematode, sugar beet
  • پرویز فصاحت*، محسن آقایی زاده، مژده کاکویی نژاد، لیلا جباری

    مطالعات مربوط به ارزیابی اثرات محیط و سال بر عملکرد چغندرقند سابقه ای طولانی در ایران دارد. با این حال، به دلیل پراکندگی و اختلاف موجود در نتایج مطالعات مختلف دستیابی به نتیجه گیری کلی دشوار می باشد. در این مطالعه سعی شده است تا با استفاده از روش فراتحلیل بتوان با تلفیق و آنالیز مجدد یافته های آزمایشات مستقل به نتیجه ای واحد دست یافت. بدین منظور، 21 آزمایش انجام شده در ایستگاه تحقیقات مهندس مطهری در شهر کرج در خلال سال های 1381 تا 1397 مورد بررسی قرار گرفت. شرط لازم برای استفاده از داده های آزمایشات، وجود اطلاعاتی از قبیل تعداد تکرار، داده های مربوط به شاهد آزمایش و داده های مربوط به صفات عملکرد ریشه و عملکرد شکر بود. در میان سال های مورد مطالعه، بیشترین میانگین عملکرد ریشه به میزان 5/89، 1/89 و 8/87 تن در هکتار به ترتیب در سال های 1397، 1385 و 1391 بدست آمد. تلفیق یافته ها نشان داد که در سال های 1385، 1390، 1393 و 1396 عملکرد ریشه چغندرقند به ترتیب 2/19، 3/2، 8/2 و 6/18 درصد روند افزایشی داشته است. نتایج فراتحلیل نشان داد روند افزایش عملکرد شکر ژنوتیپ های چغندرقند نیز مشابه عملکرد ریشه بود با این تفاوت که در سال های 1385، 1390، 1393 و 1396 درصد تغییرات نسبت به روند عملکرد ریشه کمتر بود. یکی از نتایج مهم در این تحقیق، نشان دادن کاهش شیب رابطه منفی بین عملکرد ریشه و عملکرد شکر در ارقام تجارتی می باشد.

    کلید واژگان: اثر سال, اثر محیط, ارزیابی
    Parviz Fasahat *, Mohsen Aghaeezadeh, Mozhdeh Kakueinezhad, Leila Jabbari
    Introduction

    Food security is affected by many factors, including increased demand, high input prices, soil degradation, the need to limit greenhouse gas emissions, and increased competition for land and non-potable water. In addition, climate change is expected to have an increasing impact on performance, with statistical analysis of product performance indicating that such an event is taking place. The purpose of plant breeding programs is to develop new varieties with improved characteristics such as yield and nutritional quality. Sugar beet is a root crop specific to temperate regions mainly produced as a sucrose source for human diets. Sugar beet can be planted on any continent except Antarctica, but it performs best in temperate climates. Worldwide production of sugar beet is relatively stable. Studies on the effect of environment and year on sugar beet yield has a long history in Iran. However, it is difficult to achieve a general conclusion due to the dispersion and disparity in the results of various studies. In this study, a meta-analysis method was used to integrate and re-analyze results of independent experiments to achieve a single result.

    Materials and Methods

    Twenty-one experiments carried out at Motahhari Research Station in Karaj, Iran during 2002-17 were evaluated. The effect size was calculated and studies were weighted by replication. Then, the mean effect sizes were estimated followed by confidence intervals, effect size back-transforming and graphs were designed.

    Results and Discussion

    Among studied years, the highest mean root yield of 89.5, 89.1 and 87.8 t ha-1 were obtained in 2018, 2006 and 2012, respectively. Results integration showed that in 2006, 2011, 2014, and 2017, root yield of sugar beet increased by 19.2%, 2.2%, 2.8% and 18.6%, respectively. Different parameters can be used to describe improved agricultural productivity; one of which is the yield increase over time attributed to advances in plant breeding as well as changes in crop operations and environmental conditions (especially climate). Another parameter is the yield potential of a crop described as the performance of a cultivar grown in compatible environments without nutrient and water restrictions and under the effective control of pests, diseases, weeds, and other stresses. Meta-analysis results showed that increase in sugar yield of sugar beet genotypes was similar to the root yield, with the difference that in the years 2006, 2011, 2014 and 2017, variations in percentage was less than root yield. One of the most important results in this study was the illustration of the reduction in slope of negative relationship between root yield and sugar yield in commercial cultivars.

    Conclusion

    In this study, trials were performed under normal conditions and in a disease-free environment. According to the obtained results, use of meta-analysis method in breeding programs to estimate the effect of year on performance along with other statistical methods is recommended.

    Keywords: Environment effect, Evaluation, year effect
  • سیدباقر محمودی*، پیمان نوروزی، سمر خیامیم، محسن بذرافشان، حامد منصوری، مسعود احمدی، سعید صادق زاده حمایتی، محسن آقایی زاده

    به منظور بررسی نقش والد مادری در تهیه ارقام مقاوم به بیماریهای ریزومانیا، پوسیدگی ریشه و نماتد سیستی، تعداد 12 سینگل کراس مقاوم به ریزومانیا، سه سینگل کراس نرمال و محصولی و دو لاین نرعقیم محصولی با دو گرده افشان تلاقی و هیبریدهای متناظر آنها تهیه شد. یکی از والدهای گرده افشان مقاوم به ریزومانیا-نماتد سیستی  (SB26-S1-3)و دیگری مقاوم به ریزومانیا-پوسیدگی ریشه (33345) بود. درصد حضور ژن مقاومت به ریزومانیا و نماتد سیستی در والدین و هیبریدها تعیین شد. هیبریدها در قالب دو آزمایش 20 رقمی (هیبریدهای مقاوم به ریزومانیا-نماتد سیستی) و 16 رقمی (هیبریدهای مقاوم به ریزومانیا-پوسیدگی ریشه) در پنج منطقه شیراز، مشهد، تربت جام، قزوین و همدان مورد مقایسه محصولی قرار گرفتند. در آزمایش 20 رقمی، هیبرید (201-25*301-28)*SB26-S1-3 با 35 درصد حضور ژن مقاومت به نماتد سیستی و 100 درصد حضور ژن مقاومت به ریزومانیا و تولید 6.53 تن شکر سفید در هکتار (معادل 149 درصد رقم آریا) به عنوان هیبرید برتر این آزمایش شناخته شد. در این آزمایش ارقام شاهد خارجی توکان و ساکارا به ترتیب 5.88 و 8.08 تن شکر سفید در هکتار تولید کردند. در آزمایش 16 رقمی، هیبرید (201-25*301-28)*33345-93 با 132 درصد رقم شاهد اکباتان (4.72 تن شکر سفید در هکتار) به عنوان بهترین هیبرید این آزمایش بود. این هیبرید طی فصل رشد ده درصد بوته های خود را در اثر بوته میری از دست داد. در این شرایط ارقام اکباتان، بومرنگ، پریمیر، نودرو و شریف به ترتیب 12، 7، 12، 4 و 28 درصد بوته های خود را در اثر پوسیدگی ریشه طی فصل رشد در مزرعه از دست دادند. این هیبرید با تولید 6.23 تن شکر سفید در هکتار از ارقام خارجی نودورو (5.55 تن شکر سفید در هکتار)، بومرنگ (5.52 تن شکر سفید در هکتار) و پریمیر (3.97 تن شکر سفید در هکتار) برتر بود. سینگل کراس (201-25*301-28) با 90 درصد حضور ژن Rz1، غلظت ویروس BNYVV درحد شاهد مقاوم رقم تجارتی بریجیتا و بیشترین عملکرد شکر در تلاقی با هر دو گرده افشان فوق، به عنوان والد مادری برتر برای تهیه هیبریدهای جدید معرفی می شود.

    کلید واژگان: ترکیب پذیری, پوسیدگی ریشه, ریزومانیا, نماتد سیستی چغندرقند
    S.B. Mahmoudi *, P. Norouzi, S. Khayamim, Mohsen Bazrafshan, H. Mansouri, Masoud Ahmadi, S. Sadeghzadeh Hemayati, M. Ghaeezadeh

    In order to understand the role of maternal parent in producing sugar beet cultivars resistant to rhizomania, root rot, and beet cyst nematode diseases, 12 single crosses resistant to rhizomania, three normal single crosses, and two male sterile lines were crossed with two pollinators. One of the pollinators (SB36-S1-3) was resistant to beet cyst nematode and the other one (33345-93) was resistant to rhizomania and root rot. The presence of rhizomania and cystic nematode resistance gene in parents and hybrids was determined. Hybrids were evaluated in two trials of 20 (hybrids resistant to rhizomania and beet cyst nematode) and 16 cultivars (hybrids resistant to root rot and rhizomania) in five locations including Shiraz, Ghazvin, Mashhad, Torbat-e-Jam and Hamadan. In 20 cultivars trial, hybrid (201-25*301-28) *SB26-S1-3 with the presence of 35% MN gene and 100% Rz1 gene as well as 6.53 t/ha white sugar yield (equivalent to 149% of Arya) was selected as the superior hybrid. In this trial, foreign control cultivars namely Toucan and Succara produced 5.85 and 8.08 t/ha white sugar yield, respectively. In 16 cultivars trial, hybrid (201-25*301-28) *33345-93 with 132% of the control cultivar Ekbatan in terms of white sugar yield (4.72 t/ha) was the superior hybrid. This hybrid lost 10% of its individual plants during the growing season because of root rot. Under this condition, Ekbatan, Boomerang, Perimeir, Novodoro, and Sharif cultivars lost 12, 7, 12, 4 and 28 % of their plants during the growing season, respectively. Hybrid (201-25*301-28) *33345-93 produced 6.23 t/ha white sugar yield which was more than Novodoro (5.55 t/ha), Boomerang (5.52 t/ha) and Perimeir (3.97 t/ha). Single cross 201-25*301-28 with 90% presence of Rz1 gene, virus concentration of BNYVV in a level of Brigita, resistant foreign control, and producing highest sugar yield in crosses with both of pollinators was introduced as a superior maternal parent for new hybrid production.

    Keywords: Rhizomania, root rot, sugar beet, comparison of varieties
  • حسن ابراهیمی کولایی، حامد منصوری*، محسن آقایی زاده، رحیم محمدیان، جمشید سلطانی، کیوان فتوحی، مستانه شریفی

    پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه چغندر قند یکی از مهم ترین بیماری های مزارع چغندرکاری کشور محسوب می شود. استفاده از ارقام مقاوم باعث افزایش کارایی کنترل بیماری پوسیدگی ریشه چغندرقند و کاهش هزینه های تولید، به ویژه کاهش مصرف قارچ کش ها می شود. استفاده از ارقام مقاوم بهترین راهکار برای کنترل این بیماری معرفی شده است. با این هدف و به منظور تعیین پتانسیل عملکرد هیبریدهای جدید چغندرقند مقاوم به ریزوکتونیا، 92 هیبرید همراه با شاهدهای مقاوم و حساس داخلی و خارجی در دو آزمایش 49 رقمی در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه اکباتان همدان مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج آزمایش و میانگین اثر گرده افشان ها و سینگل کراس ها، 20 هیبرید برتر انتخاب و در پنج منطقه کرج، همدان، قزوین، تربت جام و شیراز در سال 1396مورد ارزیابی عملکرد قرار گرفتند. هیبریدهای انتخابی از لحاظ مقاومت به بیماری ریزوکتونیا در شرایط میکروپلات در همدان نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش در هر دو سال در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با شش تکرار اجرا شد. نتایج ارزیابی مقاومت به بیماری نشان داد که پنج هیبرید (با شماره های 9، 13، 16، 4 و 18) نسبت به بیماری ریزوکتونیا مقاوم تر از رقم اکباتان بودند و در خوشه اول قرار گرفتند. نتایج ارزیابی عملکرد در مناطق مختلف نیز نشان داد که هیبریدهای جدید از پتانسیل عملکرد قابل قبولی برخوردار بوده و اکثر آنها تفاوت معنی داری با رقم مقاوم داخلی اکباتان نداشتند. با توجه به نتایج ارزیابی مقاومت و پتانسیل عملکرد در مناطق مورد ارزیابی، سه هیبرید (SC(P.395*P.90)*P.165) 4، (SC(P.395*P.90)*P.121) 9 و (SC(P.395*P.23)*P.165) 16 که هم مقاومت و هم پتانسیل عملکرد بالاتری نسبت به رقم اکباتان داشتند، به عنوان هیبریدهای امید بخش مقاوم به ریزوکتونیا برای ورود به آزمایش های تعیین ارزش زراعی ارقام (VCU) شناسایی شدند.

    کلید واژگان: بیماری پوسیدگی ریشه, چغندر قند, ریزوکتونیا, عملکرد ریشه و قند
    Hasan Ebrahimi Koulaei, Hamed Mansouri*, Mohsen Aghaeezadeh, Rahim Mohammadian, Jamshid Soltani, Keyvan Fotouhi, Mastaneh Sharifi

    Rhizoctonia root rot disease is considered as one of the important diseases in sugar beet. Using resistant cultivars decreses production costs, especially application of fungicides and increases the efficiency in controlling of root rot disease. Therefore, growing of resistant cultivars is considered the best approach for disease control. To achieve this goal and to determine yield potential of new sugar beet hybrids resistant to Rhizoctonia root rot disease, 92 hybrids as well as susceptible and resistant cultivars were evaluated in two experiments in research field of Ekbatan station of Hamedan, Iran in 2016. Considering the experimental results and with respect to the average effect of pollinators and single crosses, 20 hybrids were selected and evaluated in Karaj, Hamedan, Ghazvin, Torbate Jam and Shiraz regions in 2017. Evaluation of hybrids in term of resistance to rhizoctonia was simultaneously performed under micro-plot conditions in Hamedan. In both years (2015 and 2016), the experiment was conducted in randomized complete block design with six replications. The results of resistance evaluation under micro-plot conditions reavealed that five hybrids consisting; 9, 13, 16, 4 and 18 were more resistant than cv. Ekbatan for resistance to rhizoctonia root rot disease. Yield potential evaluation in different locations showed that new hybrids had desirable level of yield potential and most of them had no significant difference with cv. Ekbatan.Considering the results of resistance to rhizochtonia disease and yield potential evaluation, three hybrids no. 4 (SC(P.395*P.90)*P.165), no. 9 (SC(P.395*P.90)*P.121) and no. 16 (SC(P.395*P.23)*P.165) that were more resistance with higher yield potential in comparison with cv. Ekbatan were identified as promising hybrids for being evaluated in Value for Cultivation and Use (VCU) test.

    Keywords: Rhizoctonia, Root rot disease, Root yield, Sugar beet, Sugar yield
  • حسن ابراهیمی کولایی، حامد منصوری*، جمشید سلطانی، سید باقر محمودی، محسن آقایی زاده، مهدی حسنی، محمدرضا اوراضی زاده، عادل پدرام
    استفاده از ارقام مقاوم بهترین روش کاهش خسارت بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه و ریزومانیا در چغندرقند می باشد. به منظور تهیه رقم مقاوم، در سال 1382 ژنوتیپ های چغندرقند در شرایط آلودگی مصنوعی به ریزوکتونیا ارزیابی و یکی از گرده افشان ها به عنوان مقاوم ترین توده به ریزوکتونیا (SB19) انتخاب شد. در سال 1383 از ریشه های سالم این توده لاین های خودگشن و در سال 1384 بذر هیبرید تهیه شد. هیبریدهای انتخابی طی دو سال و در مناطق مختلف مورد مقایسه عملکرد قرار گرفتند وهمزمان مقاومت لاین های گرده افشان در میکروپلات های ایستگاه همدان مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین عملکرد شکر هیبریدی که والد پدری آن سپس به عنوان والد پدری رقم اکباتان انتخاب شد 10/2 تن در هکتار و شاخص بیماری والد پدری آن 2/16 بود. در سال 1386، میانگین عملکرد شکر این هیبرید در مناطق غیر آلوده و آلوده به ترتیب 9/1 و 7/0 تن در هکتار بود. بر اساس نتایج ارزیابی عملکرد و مقاومتبه ریزوکتونیا، ده لاین برتر انتخاب و در سال 1388 به منظور تهیه هیبرید مقاوم به ریزوکتونیا و متحمل به ریزومانیا، از تلاقی آن ها با دو والد مادری مقاوم به ریزومانیا 18 هیبرید تهیه و طی سال های 1389 و 1390 در سه منطقه مختلف که دارای آلودگی طبیعی به بیماری بودند، مقایسه عملکرد شدند. میانگین عملکرد دوساله شکر هیبرید (7112×SB36) × S1-24 که در نهایت به عنوان رقم اکباتان نامگذاری شد، در این مناطق به ترتیب 8/7، 8/9، 3/99/3 تن در هکتار بود. به طورکلی نتایج نشان داد که عملکرد و مقاومت رقم اکباتان، مشابه رقم مقاوم خارجی بود. زمان لازم برای رسیدن به %90 جوانه زنی بذر اکباتان80 ساعت ثبت شد که بسیار سریع تر از رقم های فلورس و جلگه بوده و بیانگرسرعت بالای جوانه زنی این رقم می باشد.
    کلید واژگان: چغندرقند, پوسیدگی ریشه, پی تیوم, ریزومانیا, سرعت جوانه زنی, مقاومت به بیماری
    Hasan Ebrahimi Koulaei, Hamed Mansouri *, Jamshid Soltani, Seyyed Bagher Mahmoudi, Mohsen Aghaeezadeh, Mehdi Hasani, Mohammad Reza Orazizadeh, Adel Pedram
    Using resistant cultivars is the best way to reduce damages caused by sugar beet root rot and rhizomania. In order to develop resistant cultivar to these diseases, sugar beet genotypes were evaluated under artificial inoculation to rhizoctonia and one of the pollinators was selected as the most resistant population to rhizoctonia (SB19) in 2003. Self-fertile lines and hybrids were derived from non-inoculated roots of this population in 2004 and 2005, respectively. Selected hybrids were compared in terms of yield in different regions for two years and also pollinator lines were evaluated in terms of resistance under micro plot conditions in Hamedan. Results showed that sugar yield of a hybrid that its pollinator was selected as Ekbatan cultivar’s pollinator was 10.2 t.ha-1 and decease index of its pollinator was 2.16. Average sugar yield of Ekbatan in infested and non- infested regions with rhizoctonia was 9.1 and 7.0 t.ha-1, respectively. According to the results of yield and resistance to rhizoctonia evaluation, 10 superior lines were selected. In order to obtain resistant hybrid to rhizoctonia as well as tolerant torhizomania, 18 hybrids were developed by crossing those 10 superior lines with some male sterile lines that were resistant to rhizomania. Yield comparison of the hybrids was performed in three different regions that were naturally infested with rhizoctonia and rhizomania during 2010 and 2011. Two-years averages of sugar yield for (7112*SB36)*S1-24 hybrid that was released as Ekbatan in those regions were 8.7, 8.9 and 9.3 ton.ha-1, respectively. In general, results indicated that yield and resistance of Ekbatan cultivar was similar to the foreign resistant cultivar. The time needed to reach 90% seed germination by Ekbatan was 80 hours that is faster than that for Flores and Jolgeh cultivars. This indicates the higher germination rate of this cultivar.
    Keywords: sugar beet, germination rate, Pythium, resistance to disease, Rhizomania, root rot
  • سیدباقر محمودی، محسن آقایی زاده*، پرویز مهدیخانی، مسعود احمدی، جمشید سلطانی، علیرضا قائمی، محسن بذرافشان، کیوان فتوحی، سعید دارابی، فرشید مطلوبی، سعید واحدی، رحیم محمدیان، محمد عبدالهیان نوقابی، پیمان نوروزی، سعید صادق‎زاده حمایتی، محمدرضا اوراضی‎زاده، عبدالمجید خورشید، اباذر رجبی
    بیماری های ریزومانیا و نماتد سیستی چغندرقند قریب ‎به %50 سطح زیر کشت چغندرقند کشور را تحت تاثیر قرار داده و موجب خسارت زایی این محصول می شوند. استفاده از ارقام مقاوم، ساده ترین و کارآمدترین روش کنترل هر دو بیماری به‎شمار می‎رود. در سال 1394، رقم شکوفا به‎عنوان دومین رقم منوژرم (تک جوانه) ایرانی مقاوم به هر دو بیماری معرفی شد. عملکرد شکر سفید این رقم در مزارع آلوده به ریزومانیا و نماتد 7/44 تن در هکتار بود که با ارقام مقاوم خارجی لودوینا (8/28 تن در هکتار) و توس (7/32 تن در هکتار) در گروه برتر قرار گرفت. ارزیابی مقاومت این رقم نسبت‎به نماتد مولد سیست در شرایط گلخانه ای نشان داد که متوسط تعداد سیست بر روی ریشه رقم شکوفا 30 عدد، در دو شاهد مقاوم خارجی پائولتا و سانتا به ترتیب 23 و 26 عدد و در شاهد حساس جلگه 114 عدد بود. در سال 1393، بر اساس نتایج آزمایش‎های میدانی، مزارع آلوده به نماتد در حوزه کارخانه های قند خوی و فریمان، عملکرد شکر این رقم برابر 9/23 تن در هکتار و تقریبا مشابه رقم شاهد خارجی توکان (9/47 تن در هکتار) بود. در مزارع آلوده به ریزومانیای حوزه کارخانه های قند نیشابور و قزوین عملکرد شکر رقم شکوفا برابر 7/17 تن در هکتار و بیشتر از کلیه ارقام داخلی و خارجی مورد آزمایش بدست آمد.
    کلید واژگان: چغندرقند, هیبرید, مقاومت, بیماری ریزومانیا, نماتد
    S. B. Mahmoudi, Mohsen Aghaeezadeh *, P. Mehdikhani, M. Ahmadi, J. Soltani, A. Ghaemi, M. Bazrafshan, K. Fotohi, S. Darabi, F. Matloubi, S. Vahedi, R. Mohammadian, M. Abdollahian Noghabi, P. Norouzi, S. Sadeghzadeh Hemayati, M. Orazizadeh, A. Khorshid, A. Rajabi
    Over 50% of the sugar beet fields in Iran are infested by rhizomania and beet cyst nematode diseases. Using resistant varieties is a simple and efficient method of managing these diseases. In 2015, Shokofa was released as the second domestic monogerm variety, resistant to both rhizomania and beet cyst nematode. White sugar yield of this variety under infested field condition was 7.44 tha-1 which was in the same group as foreign control Ludwina (8.28 tha-1) and domestic control Tous (7.32 tha-1). In an experiment conducted in greenhouse, the resistance of Shokofa variety to cyst nematode was evaluated and results showed that the average number of cyst on Shokofa root was 30, while two foreign controls including Pauletta and Sanetta infested with 23 and 26 cysts respectively, and the susceptible control Jolge was infested with 114 cysts. Based on two on-farm experiments conducted in Khoy and Fariman Sugar Factories in 2014, the sugar yield of Shokofa was 9.23 tha-1 that was almost equal to sugar yield of Toukan cultivar (9.47 tha-1), a foreign sugar beet control. However, under rhizomania infected fields in Neishabor and Qazvin Sugar Factories, the sugar yield of Shokofa was 7.17 tha-1 which was higher than all domestic and foreign controls.
    Keywords: sugar beet, Hybrid, resistance, Heterodera, BNYVV
  • محسن آقایی زاده*، مجید محرم زاده، اباذر رجبی، سعید صادق زاده حمایتی، پرویز فصاحت
    مهم‎ترین مزیت کشت پائیزه چغندرقند نسبت به کشت بهاره نیاز آبی کمتر آن است، ولی یکی از ضروریات کشت پائیزه استفاده از ارقام مقاوم به ساقه‎روی می‎باشد. با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه کشت سطح متفاوتی از مقاومت مورد نیاز است. هدف از مطالعه حاضر، تولید و ارزیابی پایه‎های گرده‎افشان مقاوم به ساقه‎روی براساس گزینش ژنوتیپ‎های نیمه‎خواهری بود. در مهر سال 1389 تعداد 250 فامیل نیمه‎خواهری متعلق به دو جمعیت تتراپلوئید 12460 و 12650 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی اولتان (مغان) کشت و از نظر مقاومت به ساقه‎روی غربال شدند. براساس ارزیابی ها، از جمعیت اول تعداد چهار فامیل و از جمعیت دوم، یک فامیل مقاوم انتخاب شد. در سال 1392، از چهار فامیل جمعیت 12460 مجددا 120 فامیل و از تنها فامیل منتخب جمعیت 12650 90 فامیل نیمه‎خواهری جدید تهیه شد که به‎صورت کشت پائیزه طی دو سال 93-1392 و 94-1393 به‎همراه جمعیت‎های والدینی، چهار شاهد مقاوم و یک شاهد حساس به ساقه‎روی در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه مغان ارزیابی شدند. تنوع قابل توجهی در میان فامیل‎های نیمه‎خواهری از نظر مقاومت به ساقه‎روی مشاهده شد. در جمعیت 12460 نود و هشت فامیل و در جمعیت 12650 چهل و هفت فامیل مقاوم‎تر از جمعیت والدینی بودند و با آن تفاوت معنی‎دار داشتند، که حاکی از تاثیر مثبت گزینش برای افزایش مقاومت به ساقه‎روی بود. وراثت‎پذیری خصوصی برای مقاومت به ساقه‎روی در فامیل‎های دو جمعیت 12460 و 12650 به‎ترتیب معادل 85 و 66 درصد برآورد شد.
    کلید واژگان: چغندرقند, فامیل نیمه‎خواهری, کشت پائیزه, وراثت‎پذیری خصوصی
    M. Aghaeezadeh *, M. Moharramzadeh, A. Rajabi, S. Sadeghzadeh Hemayati, P. Fasahat
    Autumn sugar beet planting demands less water than spring, however, one of the main requirements of autumn planting is bolting-resistant cultivars. Depending on the climatic conditions of the sugar beet growing region, different levels of bolting-resistance is required. The aim of the present study was to develop and evaluate sugar beet pollinators resistant to bolting based on half-sib genotypes selection. In October 2010, 250 half-sib families developed from two tetraploid populations 12460 and 12650 were grown and screened for bolting resistance in Oltan Agricultural Research Station in Moghan, Ardabil, Iran. Based on the results of bolting evaluation, four and one resistant populations were selected from 12460 and 12650 populations, respectively. In 2013, 120 families were developed from four populations of 12460 and 90 half-sib families were developed from single population of 12650. Selected families together with parental populations, four resistant and one susceptible controls were grown in autumn in 2013-14 and 2014-15 in randomized complete block design with three replications, in Moghan. Considerable variation was found among half-sib families for bolting resistance. Ninety-eight families in population 12460, and 47 families in populations 12650 showed significantly higher resistance than parental population illustrating the positive effect of selection for bolting resistance. Narrow-sense heritability for bolting resistance was estimated 85% and 66% for half-sib families developed from 12460 and 12650 populations, respectively.
    Keywords: Sugar beet, Autumn planting, half-sib family, narrow- sense heritability, Response to selection
  • ارزیابی مزرعه ای واکنش فامیل های نیمه خواهری چغندرقند به بیماری سفیدک سطحی
    الهام معاون*، اباذر رجبی، محسن آقایی زاده
    در این تحقیق، واکنش 138 ژنوتیپ چغندرقند شامل 127 فامیل نیمه خواهری (HSF) و 11 جمعیت والدینی آن ها به همراه دو شاهد مقاوم و حساس نسبت به بیماری سفیدک سطحی ناشی از قارچ Weltzien Vanha)) Erysiphe betaeدر شرایط مزرعه در ایستگاه تحقیقات چغندرقند مهندس مطهری کرج در سال 1392تعیین شد. بر پایه روند شدت آلودگی در30 مرداد، شمار 22 ژنوتیپ به عنوان ژنوتیپ های مقاوم (با شدت آلودگی کمتر از 5/2) شناسایی شدند. در این میان، فامیل های HSF-850، HSF-848 و HSF-853به ترتیب با شدت آلودگی 1، 2/1 و 3/1 به عنوان مقاوم ترین فامیل ها بودند. تجزیه رگرسیون نشان داد، با افزایش شدت بیماری، عملکرد شکر سفید و عیار قند کاهش می یابد. با انجام تجزیه خوشه ای، جمعیت های والدینی اولیه و فامیل های به دست آمده به 7 گروه تقسیم شدند. در این میان، اغلب ژنوتیپ های متحمل/مقاوم در گروه 5 قرار گرفتند که می توان از آن ها برای انتقال مقاومت بهره گرفت. در گروه 2، ژنوتیپ های HSF-584، HSF-582، HSF-557، HSF-551، HSF-866، HSF-844، HSF-670، HSF-556، HSF-628، HSF–610، HSF-564، HSF-685،HSF–619، HSF–664و HSF-558قرار داشتند که وضعیت بسیار مطلوب از نظر عملکرد ریشه، عملکرد شکر سفید، درصد قند قابل استحصال و عیار قند داشتند. لذا می توان از این فامیل ها به عنوان والد گرده افشان برای تهیه رقم های هیبرید (دورگ) استفاده کرد یا در چرخه بعدی گزینش، از آن ها فامیل های نیمه خواهری یا تمام خواهری جدید تهیه کرد.
    کلید واژگان: Erysiphe betae, آسیب و زیان, رقم, ژنوتیپ, مقاومت
    Field evaluation of sugar beet half-sib familie's reaction to powdery mildew
    Elham Moaven *, Abazar Rajabi, Mohsen Aghaizadeh
    In this research, the reaction of 138 sugar beet half-sib families and their 11 parental populations to powdery mildew (Erysiphe betae Weltzien Vanha) was studied in a randomized complete block design with three replications at Motahari Research Station, Karaj, Iran in 2013. A linear scale of 0-9 was used for disease rating. On the basis of disease scoring conducted in 10th September, 22 genotypes with a score lower than 2.5 were found to be disease resistant. The families HSF-850, HSF-853, and HSF-848 with the disease score of 1, 1.2, and 1.3, respectively, were the most resistant families. Regression analysis showed that white sugar yield and sugar content were decreased by increasing the disease. Cluster analysis classified the initial populations as well as their half-sib families into 7 groups. Among these, most of the tolerant/resistant genotypes were clustered in the group 5 which could be used for resistance transfer. The cluster 2 included the genotypes HSF-584, HSF-582, HSF-557, HSF-551, HSF-866, HSF-844, HSF-670, HSF-556, HSF-628, HSF–610, HSF-564, HSF-685, HSF–619, HSF–664, and HSF-558 which were considered as families with optimum root yield, white sugar yield, white sugar content and sugar content. Therefore, these families could be used as pollinator parents to develop hybrid varieties or they can be exploited in the next cycle of family selection to develop new half-sib or full-sib families.
    Keywords: Erysiphe betae, genotype, Loss, resistance, Variety
  • سعید واحدی*، محمدرضا اوراضی زاده، محسن آقایی زاده، پیمان نوروزی، محسن بذر افشان
    در اصلاح چغندرقند لاین های اوتایپ نقش مهمی دارند زیرا از تلاقی آن ها با لاین های نرعقیم سینگل کراس های نرعقیمی به دست می آید که به عنوان پایه مادری در تهیه رقم استفاده می شوند. در این بررسی از دو جمعیت اصلاحی منوژرم حامل ژن های کنترل کننده صفت اوتایپی و مقاومت به برخی بیماری های مهم چغندرقند، 36 لاین اوتایپ منوژرم مقاوم به ریزومانیا تهیه شد. لاین ها در سال 1392 از نظر مقاومت به بیماری ریزومانیا در خزانه آلوده در ایستگاه زرقان فارس در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار ارزیابی شدند. در زمان برداشت، ریشه های هر کرت از نظر شدت علائم بیماری براساس مقیاس 9-1 نمره دهی شدند. هم زمان کلیه ژنوتیپ ها با استفاده از نشانگر مولکولی پیوسته با ژن مقاومت از نظر حضور ژن مقاومت آزمون مولکولی شدند. در میان لاین های اوتایپ مورد بررسی، نمره آلودگی لاین های شماره 32302 و 32304 کمتر از شاهد مقاوم خارجی (رقم ایسلا) بود و در مجموع هجده لاین از نظر متوسط نمره آلودگی به همراه دو جمعیت والدینی و شاهد مقاوم در یک گروه آماری قرار گرفتند. درصد حضور ژن برای شاهد مقاوم 92 و برای شاهد حساس صفر بود. در مجموع در 65 درصد موارد بین درصد حضور ژن و متوسط نمره آلودگی ژنوتیپ ها در مزرعه توافق وجود داشت.
    کلید واژگان: چغندرقند, لاین های اوتایپ, بیماری ریزومانیا, نشانگر مولکولی
    S. Vahedi *, M.R. Orazizadeh, M. Aghaiezadeh, P. Norouzi, M. Bazrafshan
    O-type lines have an important role in sugar beet breeding as their cross with CMS lines results in male-sterile single cross production which can be used as female in cultivar development. In this study, thirty-six O-type lines resistant to rhizomania disease were produced from two breeding populations. Lines were evaluated for rhizomania resistance in Zarghan station, Fars province using a randomized complete block design with four replications. At harvest, roots were scored for infection to rhizomania. At the same time, genotypes were evaluated for the presence of resistance gene using molecular marker. Among O-type lines, lines 32302 and 32304 had lower scores than imported resistant check cultivar and in total, 18 lines together with two parental lines and resistant check cultivar were placed in one group. Gene presence percentage for resistant and susceptible check cultivars was 92 and 0%, respectively. There was 65% association between gene presence and average disease infection score of genotypes.
    Keywords: Sugar beet, O-type lines, rhizomznia disease, molecular marker
  • محمدحسین عزیزپور، داریوش طالقانی، محسن آقایی زاده، مصطفی حسین پور
    یکی از مهم ترین مسائلی که تولیدکنندگان چغندرقند پائیزه با آن مواجه اند مشکل ساقه روی (بولتینگ) است. پدیده ساقه روی موجب فیبری شدن ریشه، افزایش ناخالصی ها و کاهش کیفیت چغندرقند می شود. این تحقیق ابتدا برای ارزیابی و انتخاب پایه های پدری تتراپلوئید مقاوم به ساقه روی در سال 89-1388 در سه منطقه کاشمر، داراب و مغان و سپس به منظور ارزیابی مقاومت هیبریدهای چغندرقند تریپلوئید حاصل از آن ها نسبت به پدیده ساقه روی در کشت پاییزه چغندرقند و هم چنین مقایسه صفات کمی و کیفی آن ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 91-1390 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل16 هیبرید تریپلوئید بود. صفات مورد ارزیابی شامل درصد بوته های به ساقه رفته ، عملکرد ریشه، درصد قند، عملکرد قند، عملکرد قند سفید، سدیم، پتاسیم، نیتروژن مضره، درصد قند قابل استحصال و ضریب استحصال بود. از نظر درصد ساقه روی بین ارقام اختلاف معنی دار وجود داشت. میانگین درصد ساقه روی در این آزمایش40/9 درصد بود. کمترین درصد ساقه روی مربوط به هیبرید (474*7112)*(A1-7) با 1/02 درصد و بیشترین درصد ساقه روی مربوط به هیبرید (474*7112)*(A1-9) با 8 درصد بود. از نظر عملکرد ریشه و عملکرد قند سفید نیز بین هیبریدها اختلاف معنی دار وجود داشت. میانگین عملکرد ریشه در این آزمایش71/90 تن در هکتار، بیشترین عملکرد ریشه مربوط به هیبرید (474*7112)*(A1-10) 81/97 تن در هکتار وکمترین عملکرد ریشه مربوط به هیبرید(474*7112)*(A1-4) با 57/80 تن در هکتار بدست آمد. میانگین عملکرد قند سفید آزمایش معادل 8/32 تن در هکتار، بیشترین عملکرد قند سفید مربوط به هیبرید (474*7112)*(A1-10) با 9/80 تن در هکتار وکمترین عملکرد قند سفید مربوط به هیبرید (474*7112)*(A1-4) با عملکرد 5/83 تن در هکتار بود. براساس نتایج، هیبریدهای حاصل از گرده افشان A1-7 دارای کمترین درصد ساقه روی و ترکیبات گرده افشان A1-9 دارای بیشترین درصد ساقه روی بودند. هیبرید گرده افشان A1-7 در مقایسه با رقم شاهد (شریف) به طور معنی دار از ساقه روی کمتر برخوردار بود که این موضوع در تولید ارقام تجارتی مناسب کشت پائیزه چغندرقند حائز اهمیت ویژه است. ولی برای تولید ارقام جدید بایستی علاوه بر ساقه روی، ارتقاء صفات کیفی پایه های پدری و مادری نیز مدنظر قرار گیرد. باتوجه به جمیع صفات مورد بررسی، هیبرید (474*7112)*(A1-8) شرایط مناسب تری داشت.
    کلید واژگان: چغندرقند, ساقه روی, صفات کمی وکیفی
    Mohammad Hossien Azizpour, Dariush Taleghani, Mohsen Aghai Zadeh, Mostafa Hossien Pour
    Bolting results in fibrous root formation, impurity increase and quality reduction in sugar beet. In order to develop bolting tolerant hybrid, 464 tetraploid pollinators were evaluated in three regions including Kashmar, Darab, and Moqan, Iran in 2009-10. Eleven selected pollinators were crossed with a diploid female parent. Bolting tolerance and quantitative and qualitative traits of triploid hybrids together with five tolerant controls were evaluated in a randomized complete block design with four replications at Safiabad Agriculture Research Centre in 2011-12.Significant difference was observed among cultivars for bolting percentage. The minimum (1.02%) and maximum (8%) bolting was observed in (474*7112)*(19669–9–HSF–4) and (474*7112)*(19669–11–HSF–8) hybrids, respectively. Significant difference was observed among the hybrids for root yield and white sugar yield. The maximum (9.80t.ha-1) and maximum (5.83 t.ha-1) white sugar yield was obtained in (474*7112)*(19669–2–HSF–4) and (474*7112)*(12460–2–HSF–2) hybrids, respectively. Based on the results, hybrids derived from the pollinators 19669–9–HSF–4 and 19669–11–HSF–8 showed the minimum and maximum bolting percentage, respectively. In conclusion, the hybrid (474*7112)*(19669–7–HSF–2) is recommended as superior hybrid for sowing in Khuzestan province and similar regions.
    Keywords: Bolting, Quantitative, qualitative traits, Sugar beet
  • حرکت پایاپای تحقیقات و تولید / نقش شرکت های دانش بنیان در اقتصاد کشاورزی هلند
    پرویز فصاحت، مهدی صادقی شعاع، محسن آقایی زاده، سید باقر محمودی
  • محمدرضا اوراضی زاده*، حمید شریفی، سیدیعقوب صادقیان، محسن آقایی زاده، سعید واحدی، علی حبیب خدایی، شهرام خدادادی، فرشید مطلوبی، مسعود احمدی، محمد علی جواهری، غلامرضا اشرف منصوری، علیرضا قائمی، محمدحسین عزیزپور
    پایین بودن مصرف آب در زراعت چغندرقند پاییزه یکی از استراتژی های مهم تولید این محصول به ویژه در مناطق خشک (مانند ایران) به شمار می رود. برای اصلاح، تهیه، انتخاب و معرفی رقم جدید شریف که یک هیبرید تریپلوئید منوژرم متحمل به بولتینگ و مناسب کشت پاییزه خوزستان است، تحقیقات گسترده ای از سال 1373 به مدت 16 سال طی دو مرحله (مرحله اول از سال 1382-1373 و مرحله دوم 1388-1383 ) با استفاده از روش گزینش دوره ای نیمه فامیلی در داخل توده گرده افشان تتراپلوئید و نرعقیم ژنتیکی سیتوپلاسمی در تهیه سینگل کراس (پایه مادری) صورت گرفت. پس از انجام ترکیبات متعدد و مقایسه آن ها، سینگل کراس (419*474) به عنوان پایه مادری و گرده افشان HM5514 به عنوان پایه پدری گزینش و تلاقی داده شدند. در نهایت این تلاقی منجر به تولید رقم هیبرید تریپلوئید منوژرم شریف با ترکیب (419*474)*HM 5514 گردید. این هیبرید تریپلوئید در قالب آزمایش های مقایسه ارقام طی سال های 87-85 در مناطق مستعد کشت پاییزه به خصوص دزفول از نظر بررسی مقاومت به ساقه روی (بولتینگ) و دیگر خصوصیات کمی و کیفی چغندرقند مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این آزمایش ها در دزفول نشان داد که میانگین درصد قند، عملکردریشه و عملکرد شکرسفید این هیبرید به ترتیب 17/33 درصد، 74/50 و 11/55 تن درهکتار با میانگین درصد بولتینگ 3/09 درصد بود. با توجه به نتایج به دست آمده رقم جدید نسبت به رقم شاهد (رسول) از نظر صفات عملکردریشه، درصدقند و شکر تولیدی به ترتیب پنج، 2/8 و 8/5 درصد افزایش و از نظر بولتینگ 65 درصد کاهش نشان داده است و می تواند جایگزین مناسبی برای رقم رسول باشد. این هیبرید در کمیته نام گذاری رقم پس از بررسی های لازم به عنوان شریف نام گذاری شد.
    کلید واژگان: چغندرقند, ساقه روی, شریف, منوژرم, هیبرید, کشت پاییزه
  • محمدرضا اوراضی زاده *، اباذر رجبی، داریوش فتح الله طالقانی، مسعود احمدی، سعید واحدی، محسن آقایی زاده، سیدیعقوب صادقیان مطهر، محمدعلی چگینی، ولی الله یوسف آبادی، سعید صادق زاده حمایتی، محمد عبدالهیان نوقانی، رحیم محمدیان
    یکی از موثرترین روش های کاهش خسارت تولید در شرایط تنش خشکی، اصلاح ارقام متحمل به خشکی می باشد. در این تحقیق، 150 فامیل نیمه خواهری چغندرقند در شرایط تنش خشکی ارزیابی، 23 فامیل برتر انتخاب و با یک والد مادری تلاقی داده شدند. هیبریدهای حاصل در شرایط تنش خشکی ارزیابی شدند. بر اساس نتایج، دو فامیل به عنوان والد پدری متحمل به خشکی انتخاب و با دو والد مادری منوژرم دیگر تلاقی و چهار هیبرید جدید بدست آمد. رقم پایا یکی از این چهار هیبرید است که طی سال های 93-1389 در دو شرایط تنش و بدون تنش در آزمایش های مقدماتی و نهایی از نظر صفات کمی و کیفی ارزیابی شد و نسبت به بقیه هیبریدها برتری داشت، بطوریکه در شرایط تنش خشکی، میانگین عملکرد ریشه رقم پایا برابر با 50/50 تن در هکتار بود که نسبت به رقم معمولی گدوک (50/36 تن در هکتار) برتر بود. همچنین میانگین مصرف آب رقم پایا در شرایط آبیاری متداول 15000 و در شرایط تنش خشکی حدود 9500 متر مکعب در هکتار با دور آبیاری دو برابر بود که بیانگر صرفه جویی در مصرف آب به مقدار 40-30 درصد است. نتایج آزمایش های ترویجی در کرج، مشهد و شیروان نیز حاکی از برتری این رقم در شرایط تنش خشکی بود بطوریکه نسبت به رقم گدوک به ترتیب 17، 22 و 10 تن در هکتار افزایش عملکرد ریشه نشان داد.
    کلید واژگان: پایا, چغندرقند, تنش خشکی, رقم متحمل, گرده افشان
    Mr. Orazizadeh *, A. Rajabi, Fatholah Taleghani D., M. Ahmadi, S. Vahedi, M. Aghaeizadeh, Sy. Sadeghian, Motahar, Ma. Chageni, V. Yosefabadi, S. Sadeghzadeh, Hemayati, M. Abdollahian, Noghabi, R. Mohammadian
    Developing new drought tolerant sugar beet varieties, is one of the most effective ways to decrease the production damage caused by drought stress. In this research 23 superior families selected from 150 half-sib families, crossed with a female parent under drought stress condition. Based on the results four new hybrids were obtained by crossing between, two drought tolerant half-sib families as male parents, with two monogerm female parents. Paya cultivar as one of the hybrids showed the highest average root yield (50.50 t/ha) compared to check variety Gadouk with 36.50 t/ha in preliminary and advanced experiments, during 2010-2014 under drought stress and non-stress conditions. Also, the average seasonal water use of Paya was 15000 and 9500 m3/ha under non-stress and stress conditions respectively, which showed 30-40% saving in water use. The new cultivar indicated superiority root yield 17, 22 and 10 t/ha more than check cultivar Gadouk, under drought stress conditions, in onfarm trials in Karaj, Mashad and Shirvan regions.
    Keywords: Drought stress, Paya, Pollinator, Sugar beet, Tolerant variety
  • محسن آقایی زاده، سید باقر محمودی، مژده کاکویی نژاد، شهرام خدادادی
    تعداد 47 لاین اوتایپ منوژرم چغندر قند به همراه دو شاهد حساس داخلی تحت شماره های 26091 و 26381 و دو شاهد مقاوم داخلی و خارجی به نام های کهریز-91 وHM1990 با استفاده از تکنیک ارزیابی مقاومت در قطعات جدا شده برگ از نظر مقاومت به بیماری لکه برگی سرکوسپورائی در شرایط درون شیشه ارزیابی شدند. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد که در هر تکرار برای هر ژنوتیپ تعداد 10 قطعه جدا شده برگ متعلق به 10 بوته مورد استفاده قرار گرفت. قطعات در شرایط درون شیشه اسپور پاشی شده و پس از 8 روز تعداد لکه در واحد سطح برگ شمارش گردید. نتایج تجزیه واریانس حاکی از حساسیت 42 ژنوتیپ از 47 لاین مورد بررسی بود اما پنج لاین منوژرم (11866، 11867، 11868، 12326 و 12761) با میانگین تعداد لکه 01 /3 تا 52 /3 با شاهد مقاوم در یک گروه آماری قرار گرفتند. ژنوتیپ های انتخابی در شرایط مزرعه با آلودگی طبیعی در ایستگاه قراخیل قائم شهر از نظر مقاومت به بیماری ارزیابی شدند. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. شدت آلودگی هر تیمار در سه مرحله از رشد گیاه و با استفاده از مقیاس استاندارد 9-1 اندازه گیری شد که مبنای مقایسه تیمارها بود. نتایج مزرعه ای ضمن تائید نتایج درون شیشه، لاین منوژرم 12761 را با شاهد مقاوم در یک گروه دسته بندی کرد.
    کلید واژگان: چغندر قند, ژرم پلاسم, ارزیابی, Cercospora beticola
    Determination of resistance sources is essential for development of varieties resistant to biotic and abiotic stresses. Germplasm evaluation can offer valuable breeding materaials which result in different tolerant combinations. In this study، 47 sugar beet monogerm o-type lines (male strile maintainer) along with two susceptible and two resistant checks were evaluated for resistance to Cercospora leaf spot in in vitro conditions using leaf disk method. The test was conducted based on a completely randomized design with three replications. In each replication، 10 leaf disks from 10 plants were checked for every genotype. The leaf disks were sprayed with fungal spores in in vitro conditions and after 8 days the number of spots was counted in leaf area index. Based on the results، most of the genotypes showed susceptibility، but 5 monogerm lines had no significant difference with resistant check. The selected genotypes along with three susceptible genotypes، a susceptible check and a resistant check were evaluated in natural infected conditions. The trial was carried out using to a completely randomized block design with four replicates. Plots were scored three times according to a 1-9 scale and the mean of four replications was used as the score of each genotype every time. According to the results، the susceptible genotypes recevived high score and were susceptible in the field condition. From 5 selected genotypes، only one line acted in a similar way to resistant check and had no significant difference with it.
    Keywords: Sugar beet, Germplasm, evaluation, Leaf round spot
  • محسن آقایی زاده، سعید واحدی، محمدرضا فتحی، محمدرضا اوراضی زاده، بابک بابایی
    به منظور شناسایی گرده افشان تتراپلویید متحمل به بیماری لکه گرد برگ و ساقه روی (بولتینگ) با عملکرد و کیفیت مطلوب، تعداد پنج گرده افشان تتراپلویید با یک رگه مادری نرعقیم بنام SB17 تلاقی شدند. بذر هیبرید جدید از روی پایه مادری برداشت شد. هیبرید های تولید شده به همراه چهار شاهد حساس و مقاوم مجموعا نه رقم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار طی دو سال در شرایط کشت پاییزه در دزفول اجرا و نسبت به بیماری لکه برگی سرکوسپورائی و ساقه روی ارزیابی شدند. مقایسه محصولی هیبریدها در کشت بهاره نیز در کرج طی دو سال انجام شد. بر اساس تجزیه واریانس مرکب دو ساله در دزفول، هیبرید SB17 * Jot18 و SB17 * B65T به ترتیب کمترین شدت آلودگی به بیماری لکه برگی (12 /3 و 93/ 3 در مقیاس نه گانه) و کمترین میزان ساقه روی (87/ 0 و75/ 0 درصد) را داشتند. براساس عملکرد شکر در آزمایشات دزفول، هیبریدها در سه خوشه دسته بندی شدند که دو هیبرید فوق با ارقام مونوتونا و لیلا در یک خوشه قرار گرفتند. در شرایط اقلیمی کرج نیز هیبرید SB17 * B65T دارای بیشترین عملکرد شکر (13/ 7 تن در هکتار) بود. به این ترتیب به نظر می رسد می توان از گرده افشان تتراپلوئید B65T در برنامه های اصلاحی به منظور تهیه رقم متحمل به بیماری لکه گرد برگ و ساقه روی مناسب کشت پائیزه بهره برد.
    کلید واژگان: چغندرقند, لکه برگی و ساقه روی
    M. Aghaeizadeh, S. Vahedi, M.R. Fathi, M.R. Orazizadeh, B. Babaee
    To determine tetraploid pollinators resistant to Cercospora leaf spot disease and bolting with optimum yield and quality, five tetraploid pollinators were crossed with a male sterile line, SB17. The hybrid seed was harvested from the male-sterile line. The hybrids together with four controls including resistant and susceptible cultivars (a total of 9 cultivars), were evaluated in a randomized complete block design with four replications in autumn sowing over two years in Dezful, Khuzestan, Iran. The yield stability of the hybrids was evaluated in spring sowing over two years in Karaj. Combined analysis results showed that hybrids SB17 * Jot-18 and SB17 * B65T had the lowest infection index (3.12 and 3.93, respectively) and bolting rate (0.87 and 0.75%, respectively). Based on sugar yield results obtained from Dezful experiment, hybrids were classified in three clusters in which hybrids SB17 * Jot-18, SB17 * B65T, Monotona, and Leila were placed in one group. The hybrid SB17 * B65T had the highest sugar yield (7.13 t/ha) in Karaj. It is suggested that the tetraploid pollinator B65T can be used in breeding programs to produce leaf spot disease and bolting resistant hybrids.
    Keywords: Bolting, leaf spot, Sugar beet
  • سعید واحدی*، محسن آقایی زاده، محمدرضا اوراضی زاده، حسنعلی شهبازی، جمشید سلطانی، غلامرضا اشرف منصوری، فرشید مطلوبی، سعید صادق زاده حمایتی، محمود مصباح، داریوش فتح الله طالقانی، سید باقر محمودی، سعید دارابی، اباذر رجبی، مهدی حسنی
    بیماری ویروسی زردی نکروتیک رگبرگ چغندرقند (Beet necrotic yellow vein virus، BNYVV) یا‪ ریزومانیا یکی از مهم‪ترین و مخرب‪ترین بیماری های چغندرقند (Beta vulgaris L.) در دنیا است. این بیماری عامل محدودکننده زراعت چغندرقند در استان‪های مختلف کشور محسوب می‪شود. به ‪منظور تهیه رقم مقاوم که بهترین روش مبارزه با بیماری است در سال 1381، ژرم‪پلاسم حامل ژن مقاوم به ریزومانیا (جمعیت W114)، در برنامه کشت انتخابی قرار گرفت. در سال 1382، از هر بوته انتخابی بذر فامیل تمام خواهری تهیه شد. در سال 1383، هر یک از فامیل‪ها با یک پایه مادری تلاقی شدند. در سال 1385 طی ارزیابی محصولی در خزانه بیماری استان فارس، یکی از هیبریدهای تولیدی با ترکیب SB37 × SHR02-P.4 به‪ عنوان برترین هیبرید شناسایی شد. این هیبرید با کدSBSI006 نام‪گذاری و به ‪منظور ارزیابی تکمیلی در سال‪های 1387 تا 1391 در شرایط آلودگی طبیعی از نظر مقاومت به بیماری و همچنین صفات محصولی مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج تجزیه مرکب نشان داد هیبرید فوق با عملکرد ریشه 12/76 تن در هکتار اختلاف معنی‪داری با عملکرد ریشه رقم شاهد حساس (جلگه، 08/41 تن در هکتار) و شاهد متحمل داخلی (رقم زرقان، 12/49 تن در هکتار) داشت. برتری نسبی این هیبرید در استان خراسان نسبت به ارقام داخلی زرقان و پارس در آزمایش‪های تحقیقاتی در حوزه عمل کارخانه های قند استان خراسان و مزارع تحقیقی ترویجی این استان و همچنین فراوانی حضور ژن مقاوم در70 درصد از بوته های این هیبرید، با توجه به تنوع ژنتیکی بالای عامل بیماری در استان‪های خراسان، این هیبرید را مناسب کشت در شمال شرق کشور ساخته است و به نام تربت نامیده شد. هیبرید منوژرم دیپلویید «تربت» مناسب کشت بهاره چغندرقند در مناطق آلوده به بیماری ریزومانیاست.
    کلید واژگان: تربیت, چغندر قند, رقم مقاوم و ریزومانیا
    Saeid Vahedi *, Mohsen Aghaiizadeh, Mohammad Reza Orazizadeh, Hasan Ali Shahbazi, Jamshid Soltani, Gholam Reza Ashraf Mansouri, Farshid Matloobi, Saeid Sadeghzadeh Hemayati, Mahmood Mesbah, Dariush Fatollah Taleghani, Seyed Bagher Mahmooodi, Saeid Darabi, Abazar Rajabi, Mehdi Hasani
    Beet necrotic yellow vein virus (BNYVV) or rhizomania is one of the most important and destructive diseases of sugar beet (Beta vulgaris L.) in the world. This disease is considered as a limiting factor of sugar beet production in Iran such as Khorasan, Fars, West Azerbaijan, Isfahan and Kermanshah. In order to develop of resistant variety, as simple and easy methods for disease control, a germplasm carrying the Rhizomania resistant gene was incorporated into the selection program in 2002. At harvest, desirable single plants were selected and S1 seeds were produced from each individual plant under cage in 2003. In 2004, each S1 family was test-crossed with a monogerm male sterile female. In 2006, yield trials conducted in a disease nursery in Fars province showed that a hybrid SB37×SHR02-P.4 was superior. This hybrid, coded as SBSI006, was further evaluated in naturally infected fields for disease resistance and root yield during 2008-2012. Results of combined analysis showed that the above-mentioned hybrid with a root yield of 76.12 t/ha was significantly different from the susceptible (Jolgeh, 41.08 t/ha) and recently developed tolerant (Zarghan, 49.12 t/ha) check varieties. The relative superiority of this hybrid as compared to the domestic varieties Zarghan and Pars in yield trials conducted in the field of sugar factories as well as research-extension fields of Khorasan province and also the frequency of disease resistance genes in 70% of the plants of this hybrid makes the hybrid suitable for the northeastern part of the country, considering that the disease agent has a high genetic variation in Great Khorasan province. The hybrid is a diploid monogerm variety tolerant to Rhizomania disease and is suitable for spring sowing. The growing period of this variety is 180 days with the most suitable sowing date being late March. The optimum plant density of the variety is recommended to be 120000 plants per hectare.
  • اباذر رجبی، پیرنیا پیرایه، رضا امیری، سلیمی صفیه، محسن ابراهیمی، محسن آقایی زاده
    به منظور ارزیابی وراثت پذیری طول دوره رشد کوتاه (زودرسی) در هیبریدهای چغندرقند، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی مهندس عبدالرسول مطهری کرج وابسته به موسسه تحقیقات چغندرقند در سال 1386 اجرا شد. در این آزمایش وراثت پذیری صفات تست کراس های حاصل از تلاقی 18 خانواده ناتنی با یک لاین نرعقیم، به همراه یک رقم شاهد مناسب برای طول دوره رشد کوتاه در شرایط دیرکاشتی (تیرماه) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تست کراس ها از لحاظ اغلب صفات اختلاف معنی داری ندارند. مقایسه میانگین ها نشان داد که هیبریدهای شماره 3، 9 و 16 از نظر بسیاری از صفات اختلاف اندکی با واریته شاهد دارند و در این میان، تست کراس شماره3 برای دوره رشد کوتاه مناسب تشخیص داده شد که با یک رقم اصلاح شده تجاری قادر به رقابت است. برای صفات مورفولوژیک (مثل تعداد برگ و ارتفاع طوقه) و برخی صفات مربوط به ناخالصی ها (مثل سدیم و ضریب استحصال شکر) وراثت پذیری خصوصی بالایی وجود داشت. لذا در بین خانواده های ناتنی هنوز امکان اصلاح صفات ذکر شده از لحاظ طول دوره رشد کوتاه وجود دارد. اما وراثت پذیری خصوصی برای عملکردریشه، عملکردقند و عملکرد قند سفید در حد صفر بود. عملکردریشه با عملکردقند، عملکرد قندسفید، قطر ریشه و ارتفاع طوقه همبستگی مثبت و معنی دار و با درصد قند همبستگی منفی و معنی دار نشان داد.
    کلید واژگان: اصلاح برای طول دوره رشد کوتاه, دیر کاشتی, کمبود آب, عملکرد ریشه, وراثت پذیری
    A. Rajabi, P. Pirniya, R. Amiri, S. Salimi, M. Ebrahimi, M. Aghaeezadeh
    In order to assess the heritability of short vegetation period (early maturity) of sugar beet hybrids, an experiment was carried out in randomized complete block (RCB) design with 4 replications in Abdolrasoul Motahari Agricaltural Research Station of Sugar Beet Seed Institute, Karaj, Iran in 2009. In this research, the heredity of the traits in testcrosses derived from crosses of 18 half sib families with a male sterile line accompanied by a short vegetation period check variety was evaluated under late sowing condition (about late June). ANOVA results showed that there were no significant differences among the testcrosses for most of the traits- Means comparison showed that the hybrids 3, 9, and 16 had slight difference with the check variety for most traits. The testcross 3 was considered suitable for short growth period which was comparable with the commercial check variety. For morphological traits (such as leaf number and crown height) and some impurity traits (such as sodium and extraction coefficient of sugar), narrow- sense heritability was high. Therefore, there is still possibility to improve the above- mentioned traits with respect to the short vegetation period in the half- sib families. For root yield, sugar yield, and white sugar yield, the heritability was about zero. Root yield had significant positive correlations with sugar yield, white sugar yield, root diameter, and crown height and significant negative correlation with sugar content.
    Keywords: Heritability, Late sowing, Root yield, Short vegetation period, water deficit
  • پیمان نوروزی، دنا رحمانی، سمانه اروجعلیان، سید باقر محمودی، محسن آقایی زاده، مژده کاکویی نژاد، محمدرضا اوراضی زاده، سعید واحدی، محمدرضا فتحی
    ریزومانیا مهم ترین بیماری چغندرقند در ایران و برخی از مناطق جهان است که می تواند نقش مهمی در کاهش عملکرد محصول داشته باشد. مناسب ترین راه کار مقابله با این بیماری استفاده از ارقام مقاوم است. ردیابی ژن های مقاومت با استفاده از نشانگرهای مولکولی در برنامه های به نژادی ضروری است. در این تحقیق برای تایید و تکرارپذیری شش نشانگر مولکولی ناجفت، از چندین توده اصلاحی و رقم تجارتی چغندرقند که حامل ژن مقاومت Rz1 بودند استفاده شد. برای این منظور از داده های موجود الایزا مربوط به ارزیابی گلخانه ای مقاومت به ریزومانیا در چندین توده اصلاحی استفاده شد. برای آزمون مولکولی، نمونه های برگی از گیاهان مورد نظر جداسازی و پس از استخراج DNA، آزمون RAPD-PCR با کمک آغازگرهای مرتبط با نشانگرهای مورد نظر انجام گرفت. سپس محصولات RAPD بر روی ژل آگارز الکتروفورز شده و پس از رنگ آمیزی، نتایج مربوط به نشانگرها مشاهده و به حضور و عدم حضور نشانگر امتیازدهی شد. سپس درصد توافق نتایج نشانگرها با داده های الایزای مربوط به تک بوته ها در توده های اصلاحی و نیز درصد حضور نشانگرها در ارقام تجارتی محاسبه گردید. مقایسه بین نتایج الایزا و آزمون مولکولی نشان داد که نشانگرهای ناجفت (نشانگر پیوسته با آلل حساسیت) PN3 و PN7-2 به ترتیب با نسبت توافق 92 و 98 درصد با نتایج الایزا و به ترتیب با نسبت حضور 87 و 90 درصد در ارقام تجارتی حساس و نسبت حضور 75 و 97 درصد در ارقام تجارتی مقاوم از نشانگرهای مناسب برای شناسایی آلل حساسیت rz1 می باشند. هم چنین نتایج اثر دز ژن نشان داد که میانگین OD الایزا گیاهانی با ژنوتیپ هموزیگوت غالب (Rz1Rz1) به طور معنی داری کمتر از گیاهانی با ژنوتیپ هتروزیگوت (Rz1rz1) در نشانگرهای ناجفت می باشد.
    کلید واژگان: چغندرقند, مقاومت, ریزومانیا, نشانگر مولکولی, RAPD, PCR
    P. Norouzi, D. Rahmani, S. Oroojalian, S.B. Mahmoudi, M. Aghaiezadeh, M. Kakueinezhad, M.R. Orazizadeh, S. Vahedi, M.R. Fathi
    Rhizomania is the most important disease of sugar beet in Iran and some other parts of the world, and plays an essential role in decreasing sugar yield in fields. The best approach to control this disease is to use resistant varieties. Tagging the resistance genes in breeding programs, by molecular markers is necessary. In this study, some breeding populations and commercial varieties of sugar beet originated from Rz1 resistance source were used for validation and repeatability of 6 repulsion molecular markers. Accordingly, ELISA data related to greenhouse evaluation of rhizomania resistance were used in some breeding populations. For molecular analysis, DNA was extracted from leaf samples and RAPD-PCR was performed by using the primers related to the markers of interest. The RAPD-PCR products were separated by gel electrophoresis, After electrophoresis, was stained with ethidium bromide and was observed using gel documentation device and finally was scored for the presence or absence of marker bands. In next step, conformation of the markers with ELISA data in single plants were measured in breeding populations and the precent presence of the markers in commercial varieties was determined. Comparison between ELISA and molecular analysis results showed that repulsion markers (the markers linked to the susceptibility allele) PN3 and PN7-2 had acceptable agreement with ELISA (92% and 98% respectively), susceptible varieties (87% and 90% respectively), and resistant varieties (75% and 97% respectively). Also, the results of the gene dose effect showed that the average OD value of ELISA of the dominant homozygote plants (Rz1Rz1) was significantly lower than the heterozygote plant (Rz1rz1) in the repulsion markers.
    Keywords: molecular marker, RAPD, PCR, Resistance, Rhizomania, sugar beet
  • سعید واحدی، اباذر رجبی، سید باقر محمودی، محسن آقایی زاده
    در این تحقیق تعداد 30 توده اصلاحی جدید چغندرقند حاصل از تلاقی لاین های نرعقیم منوژرم و مولتی ژرم چغندرقند با دو منبع مقاوم 1009-W (حامل ژن مقاومت از منبع Beta procumbens) و 1010-W (حامل ژنهای مقاومت از منبع (Beta maritima در سال های 1384 و 1385 به همراه شاهدهای مقاوم و حساس در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو منطقه با آلودگی طبیعی(مشهد و خوی) از نظر مقاومت به نماتد و عملکرد مورد مقایسه قرار گرفتند. متوسط تعداد تخم و لارو قبل از کاشت در مزارع آزمایشی در سال های اول و دوم اجرای آزمایش به ترتیب 424 و 476 عدد دریکصد گرم خاک بود. نتایج آزمایش های مزرعه ای و گروه بندی خوشه ایژنوتیپ ها بر مبنای عملکرد شکر نشان داد ژنوتیپ های 231×(MSC2×W-1009)-P، 231×(MSR×W-1009) ×(FC709-2، 231×(MSR×W-1010 و 231×(MS261×W-1010) از پتانسیل عملکرد بالایی برخوردار بوده و با شاهد مقاوم خارجی در یک خوشه قرارگرفتند. ژنوتیپ های 231×(MSR×W-1010)، 231×(20447×W-1009)، 261×(MS20314×W-1009) و 231×(MC2×W-1009) در شرایط مزرعه پایین ترین شاخص تولید مثل نماتد را دارا بودند. به این ترتیب می توان از ژنوتیپ های فوق الذکر در تهیه ارقام مقاوم به نماتد استفاده نمود. ژنوتیپ 231*(MSR*W-1010) از نظر هر دو صفت از شاهد های مقاوم برتر و به عنوان یک ژنوتیپ مقاوم با پتانسیل عملکرد مناسب شناخته شد.
    In this research, 30 sugar beet breeding populations developed by crossing of sugar beet monogerm and multigerm male strile lines with nematode resistant wild sources (W-1009 contaning resistance gene from Beta procumbens and W-1010 contaning resistance genes from Beta maritima) were compared with resistant and susceptible checks with respect to nematode resistance and yield. The experiments were conducted as randomized complete block design with four replications in 2005- 2006, under beet cyst nematode (BCN) infested fields in Mashhad and Khoy areas. The reproductive factor (RF) of BCN was also estimated. The number of eggs and larvae of the nematode in the first and second year of the trials in the two areas was 424 and 476 cysts or larvae per 100g soil, respectively. The results of field trials and cluster analysis based upon sugar yield showed that the genotypes 231×(MSC2×W-1009)-P, 231×(MSR×W-1009) ×FC709-2, 231×(MSR×W-1010) and 231×(MS261×W-1010) had high yield potential and were grouped with the foreign resistant check in the same cluster. However, the genotypes 231×(MSR×W-1010), 231×(20447×W-1009), 261×(MS20314×W-1009) and 231×(MC2×W-1009) had the lowest reproduction factor (RF) in the field trials. Therefore, the above-mentioned genotypes could be used for developing nematode resistant varieties. Among those, the genotype 231×(MSR×W-1010) was superior to the resistant checks with respect to both traits and thus it was identified as a resistant genotype with a high yield potential.
  • سعید صادقزاده حمایتی، محمدحسن شیرزادی، محسن آقایی زاده، داریوش فتح‪اله طالقانی، محمدعلی جواهری، علی علیعسگری‬
    با عنایت به اهمیت آب به عنوان مهمترین عامل محدودکننده کشاورزی کشور، توجه به موضوع افزایش کارآیی مصرف آب محصولات کشاورزی ضرورت می‎یابد. عمده مناطق کشت چغندرقند بهاره با محدودیت شدید آب مواجه هستند و افزایش سطح زیرکشت این گیاه در بیشتر این مناطق با اصل حفظ منابع آب و خاک مغایرت دارد. استفاده از پهنه های جدید زراعت چغندرقند پاییزه، این امکان را بهوجود می آورد که سطح زیرکشت این محصول در مناطق گرم و نیمهگرم افزایش یابد. به منظور توسعه کشت چغندرقند پاییزه در استان کرمان، این تحقیق در شهرستان جیرفت بهصورت بلوکهای نواری دوبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 87-1386 انجام شد. در این تحقیق سه تاریخکاشت پانزدهم شهریور، مهر و آبان در کرت‪های اصلی و پنج رقم رسول، مونوتونا، 9597 (شاهد حساس)، SBSI002 و SBSI003 در کرت فرعی و سه تاریخ برداشت پانزدهم فروردین، اردیبهشت و خرداد در کرت فرعیفرعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج این مطالعه حاکی از تاثیر معنیدار تاریخ کاشت و برداشت بر عملکرد شکر سفید بود. در این میان، تغییرات تاریخ کاشت موثرتر از تاریخ برداشت بود، به نحوی که کاهش طول دوره رشد به مدت دو ماه (ناشی از تاخیر در زمان کاشت) موجب کاهش عملکرد شکر سفید به میزان 5/72 درصد و افزایش دوره رشد به همین میزان (در نتیجه به تاخیر در زمان برداشت) تنها موجب افزایش عملکرد شکر سفید به مقدار 1/55 درصد شد. بیشترین عملکرد شکرسفید (71/13 تن در هکتار) از کاشت زودهنگام (پانزدهم شهریور) و برداشت در پانزدهم اردیبهشت سال بعد (دوره رشد 240 روزه) از رقم SBSI002 حاصل شد. با توجه به نتایج این تحقیق و شرایط اقلیمی منطقه جیرفت (از مناطق گرم استان کرمان)، به نظر میرسد با انجام مطالعات تکمیلی، این منطقه به مناطق کشت پاییزه چغندرقند افزوده شود.
    کلید واژگان: تاریخ برداشت, تاریخ کاشت, جیرفت, چغندرقند, رقم چغندرقند, کشت پاییزه
    S.S. Hemayati, M.H. Shirzadi, M. Aghaeezadeh, D.F. Taleghani, M.A. Javaheri, A. Aliasghari
    As water is the most restrictive factor in national agricultural production, it is necessary to take decreased water consumption and increased water us efficiency in crop production into consideration. Nowadays, spring sugar beet production areas are concentrated in the region with water limitation and hence, the increase in spring production area contradicts the principle of water and soil conservation. Using new regions for autumn sugar beet sowing allows the increase in warm and semi-warm beet production areas. To develop sugar beet production in Province of Kerman and to find new climates, the study was conducted in Jiroft area in strip split split plots based on Randomized Complete Block Design (RCBD) with three replications during 2007-2008. Three sowing dates (September 6, October 7 and November 6), five cultivars (Rasoul, Monatuna, 9597, SBSI002 and SBSI003) and three harvesting dates (April 4, May 5 and June 5) were evaluated. Results showed significant effects of sowing and harvesting dates on white sugar yield. The effects of sowing date variations were greater than those of harvesting date so that growth period shortened by two months (due to delayed sowing date) decreased white sugar yield by 72.5% whereas and growth period prolonged by the same amount (due to delayed harvesting date) increased the white sugar yield by 55.1%. The highest white sugar yield (13.71 ton.ha-1) was obtained by early sowing (September 6) of SBSI002 and harvesting in May 5(with 240 days growth period). Considering favorable agro-climatic conditions in Jiroft region belonging to warm zone of Province of Kerman, it seems that the region has the potential for fall cultivation of sugar beet.
    Keywords: Autumn cultivation, Cultivar, Harvesting date, Sowing date, Sugar beet
  • محمدهادی جهان بخش پور، فرزاد پاک نژاد، داود حبیبی، محسن آقایی زاده، منیر شاهسون بغدادی
    M. H. Jahanbakhsh Pour, F. Paknejad, D. Habibi, M. Aghaeezadeh, M. Shahsavan Baghdadi
    Stem going in sugar beet at first years is call bolting. Bolting is undesirable physiological phenomena that almost occurred in planting of winter sugar beet. Planting of winter sugar beet required to resistance cultivars to bolting for avoidance of flowering in spring harvest time. Aim of this experiment using of cycocel for avoidance of flowering in winter sugar beet. Experiment carry on in form of factorial in base of randomize complete block design with three replication in winter 2009. We have two cycocel factors comprise of foliar application in two levels 0 and 1000 ppm and foliar application time with seven levels comprise of control seed sprayed, 6th November, 6th December, 6th November & 6th December, seed sprayed &6th November & 6th December,6th February, 6th November & 6th December&6th February.Result showed that application of cycocel reduce bolting percentage and caused delay of flowering process but winter cold severe condition in Karaj have been effects dominant on cycocel treatments as at the end of sampling date was not significant different between cycocel and control treatments on bolting. Percent of bolt in control treatment and cycocel was 48.59%,43.38% respectively.The best time for spraying cycocel was 6th february with the lowest percent of bolt (39.2%).
    Keywords: sugar beet, bolting, cycocel, autumn planting
  • S. Harasani, P. Nouroozi, Kh. Mostafavi, M. Aghaeizadeh
    In the present study selected indicator from previous studies (non-placental markers AM2), on DNA of single plants of modification mass obtained by cross breeding wild species Beta maritima (having resistance gene Rz2) with sugar beet were called to F2BC1 mass were investigate. To do this first about 1160 seeds of target mass were planted and after one month plants preparation, about 100 Seedling applied to evaluate the phenotypic resistance to the rhizomania contaminated soil was moved to the greenhouse and two months were maintained in this soil. During this period, DNA of plant leaf samples was extracted. Then the quality and quantity of extracted DNA spectrophotometrically was determined. Next, AM2 markers related- primer on single plant DNA with PCR-RAPD method was used to amplify fragments of DNA template. After electrophoresis, RAPD-PCR reaction products in one percent agarose gel and staining gel and observation of the band pattern, presence or absence of markers in a single plant was marked. Then the resistance level of plants cultivated in soil contaminated by the virus concentration in plant roots with Elisa serological tests in the laboratory was determined. Thus the resistant and susceptible plants were identified. The relationship and degree of correlation and agreement between markers (based on molecular data) and resistance (based on ELISA data) in desired single plants was found. By comparing the mean and variance analysis for non-balanced completely randomized design, it was found that the average values of absorbed ELISA of dominant heterozygous and homozygous genotypes has no significant difference. Also comparison of the results for the existence percentage of markers traits as a balanced completely randomized design with four genotypes, including mass F2BC1 (having resistance gene Rz2), Regina (Rhizomania susceptible control varieties), Paulleta (Rhizomania resistant control varieties) and breeding mass S1 (with Resistance gene Rz1) showed that there is no significant differences between genotypes and reproducibility of non-placental markers AM2 in different genotypes was confirmed.
    Keywords: Sugar beet, Resistance, Rhizomania, Molecular marker, RAPD
نمایش عناوین بیشتر...
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال