به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

محمدرضا زرگران

  • پریسا مدی سعدآبادی، محمدرضا زرگران*، سید یحیی صالحی لیسار، زهرا هاشمی خبیر

    این پژوهش در سال 1399 با هدف بررسی تنوع و غنای گونه ای کنه های اریباتید در جنگل های بلوط و داغداغان ارسباران (اهر و کلیبر)، استان آذربایجان شرقی اجرا شد. نمونه برداری از خاک در اردیبهشت و خرداد انجام شد. کنه های موجود در نمونه های خاک با استفاده از قیف برلیز جداسازی و در محلول نسبیت شفاف سازی شدند، سپس از آنها اسلاید میکروسکوپی تهیه شد. کنه های نهان استیگمایان پس از شناسایی، شمارش و شاخص های تنوع و یکنواختی شانن و سیمسون و غنای گونه ای آنها با استفاده از نرم افزار Ecological methodology 6.0 محاسبه شد. در این پژوهش، 29 گونه کنه اریباتید از 27 جنس و 23 خانواده به شرح زیر شناسایی شدند.Cosmochthonius lanatus Michael, Sphaerochthonius splendidus Berlese, Steganacarus (Tropacarus) carinatus Koch, Papillacarus pseudoaciculatus Mahunka, Rhysotritia ardua Koch, Nothrus biciliatus Koch, Hermanniella septentrionalis Berlese,  Plesiodamaeus ornatus Pérez-Íñígo,  Belba sp., Xenillus setosus Grobler, Ozman & Cobanoglu, Fosseremus quadripertitus Grandjean, Rhinoppia obsoleta Paoli, Ramusella (Ramusella) puertomonttensis Hammer, Ramusella (R.) sengbuschi Tokyoensis, Ramusella (R.) sengbuschi  Str., Graptoppia (G.) sundensis acuta Ayyildiz, Rectoppia sp., Suctobelella sp., Austrocarabodes (Austrocarabodes) foliaceisetus Murvanidze & Weigmann, Tectocepheus velaus Michael, Eupelops acromios Haman, Berlesezetes aegypticus Balogh & Mahunka, Oribatula (O.) tibialis allifera Subías, Protoribates (P.) paracapucinus Mahunka, Scheloribates fimbriatus Thor, Ceratozetes conjunctus  Mihelčič, Punctoribates angulatus Bayartogtokh, Grobler & Cobanoglu, Galumna sp., Pilogalumna sp.بیشترین فراوانی کنه ها، در شهرستان اهر و کلیبر به ترتیب متعلق به گونه های Scheloribtes fimbriatus و Oribaiula tibilis بود. مقادیر شاخص های تنوع گونه ای محاسبه شده در منطقه کلیبر در خرداد بیشتر از اردیبهشت بود. تنوع و غنای گونه ای کنه های اریباتید در شهرستان کلیبر با پوشش گیاهی بلوط، به دلیل بالاتر بودن رطوبت و اسیدی بودن خاک، بیشتر از شهرستان اهر به ثبت رسید.

    کلید واژگان: تنوع, کنه های اریباتید, جنگل, ارسباران, خاک
    Parisa Medi Saadabadi, MohammadReza Zargaran *, Seyed Yahya Salehi-Lisar, Zahra Hashemi Khabir

    This research was conducted in 2020 in order to investigating the species diversity and abundance of oribatid mites in the oak and hornbeam forests of Arasbaran (Ahar and Kaleibar) in East Azerbaijan Province. Soil sampling was carried out in May and June. Oribatid mites present in soil samples were separated using Berlese funnels and clarified in relative solution, followed by preparation of microscope slides. After identification, counting, diversity and evenness indices (Shannon and Simpson), as well as species richness were calculated using Ecological Methodology 6.0 software. In general, 29 species of Oribatid mites from 27 genera and 23 families were identified in this study: Cosmochthonius lanatus Michael, Sphaerochthonius splendidus Berlese, Steganacarus (Tropacarus) carinatus Koch, Papillacarus pseudoaciculatus Mahunka, Rhysotritia ardua Koch, Nothrus biciliatus Koch, Hermanniella septentrionalis Berlese, Plesiodamaeus ornatus Pérez-Íñígo, Belba sp., Xenillus setosus Grobler, Ozman & Cobanoglu, Fosseremus quadripertitus Grandjean, Rhinoppia obsoleta Paoli, Ramusella (Ramusella) puertomonttensis Hammer, Ramusella (R.) sengbuschi Tokyoensis, Ramusella (R.) sengbuschi Str., Graptoppia (G.) sundensis acuta Ayyildiz, Rectoppia sp., Suctobelella sp., Austrocarabodes (Austrocarabodes) foliaceisetus Murvanidze & Weigmann, Tectocepheus velaus Michael, Eupelops acromios Haman, Berlesezetes aegypticus Balogh & Mahunka, Oribatula (O.) tibialis allifera Subías, Protoribates (P.) paracapucinus Mahunka, Scheloribates fimbriatus Thor., Ceratozetes conjunctus Mihelčič, Punctoribates angulatus Bayartogtokh, Grobler & Cobanoglu, Galumna sp., Pilogalumna sp. The highest abundance of mites in Ahar and Kaleibar belonged to Scheloribtes fimbriatus and Oribaiula tibilis, respectively. The calculated species diversity indices in the Kaleibar region during June were higher than those in May. The diversity and species richness of oribatid mites were higher in Kaleibar with oak vegetation, which could be due to the higher humidity and acidity of the soil compared to Ahar.

    Keywords: diversity, Oribatid mites, Forests, Arasbaran, soil
  • علی خداکریمی مغانجوقی، محمدرضا زرگران*، حسین لطفعلی زاده، جواد اسحاقی راد

    زنبورهای گال زای بلوط در خانواده Cynipidae از مهم ترین حشرات وابسته به درختان بلوط هستند. به منظور جمع آوری و شناسایی جوامع پارازیتوییدهای زنبورهای گال زا روی بلوط دارمازو Quercus infectoria Oliv. نمونه برداری از گال ها با توجه به جمع آوری نسل غیرجنسی زنبورهای گال زای بلوط در مهر 1396 و در دو دامنه ارتفاعی (1500-1300 و 1700 -1500 متر از سطح دریا) در مناطق پردانان و میرآباد انجام گرفت. حشرات خارج شده از گال ها شناسایی و سپس شاخص های تنوع و غنای گونه ای آنها با استفاده از نرم افزار Ecological Methodology 3/0 محاسبه شد. میانگین تیمارهای اندازه گیری شده بین دامنه های ارتفاعی با آزمون تی استیودنت مستقل در نرم افزار SPSS 21 مقایسه شد. براساس نتایج از دو منطقه تحت بررسی بیست گونه زنبور گال زای بلوط و ده گونه زنبور پارازیتویید متعلق به پنج خانواده از راسته بال غشاییان شناسایی شد. از بیست گونه زنبور گال زای بلوط جمع آوری شده، فقط پانزده گونه دارای پارازیتویید بودند. دو گونه زنبور گال زای Andricus coriarius Hartig وAndricus coriariformis Melika et al.  دارای بیشترین تعداد زنبور پارازیتویید بودند. در بین زنبورهای پارازیتویید شناسایی شده نیز بیشترین فراوانی مربوط به گونه Aulogymnus gallarum Linnaeus بود که دست کم در ده گونه زنبور گال زای بلوط اصلی ترین پارازیتویید بود و با فراوانی زیاد مشاهده شد. مقادیر میانگین شاخص های تنوع و یکنواختی گونه ای پارازیتوییدهای زنبورهای گال زای بلوط دارمازو در مناطق و همچنین در دامنه های ارتفاعی متفاوت، از اختلاف معنی داری برخوردار نبودند.

    کلید واژگان: آذربایجان غربی, بلوط دارمازو, تغییرات جمعیتی, دشمن طبیعی, گال
    A .Khodakarimi Moghanjughy, M.R. Zargaran *, H .Lotfalizadeh, J .Eshaghi-Rad

    Oak gallwasps (Family: Cynipidae) are among the most important insects associated with oak trees. To identify the parasitoid communities of gall wasps on Quercus infectoria Oliv., galls were sampled in October 2018 due to the collection of asexual generations of oak gall wasps. Sampling was carried out at two altitudes (1300-1500 and 1500-1700 m) in the Pidaranan and Mirabad areas in 2018. Parasitoid species were identified, and their abundance, species diversity, and richness indices were calculated using Ecological Methodology ver. 3.0 software. The means of the treatments were compared between altitude slopes using an independent student t-test with SPSS ver. 21 software. Results showed that 20 species of gall wasps and 10 species of parasitoid wasps belonging to five families of the order Hymenoptera were collected and identified. Of the 20 species of oak galls, 15 had parasitoids. The two species Andricus coriarius Hartig and Andricus coriariformis Melika et al. had the highest number of parasitoid wasps. Among the parasitoid wasps, the most frequent species was Aulogymnus gallarum L., which was introduced as the main parasitoid in at least 10 gall wasp species with high population density. The mean values of parasitoid species diversity and evenness indices for gall wasp species on Q. infectoria in different regions and altitude slopes were not significantly different from each other.

    Keywords: demographic change, gall, Natural Enemy, Quercus infectoria, West-Azarbaijan
  • احمد اسدی، محمدرضا زرگران*، سید رستم موسوی میر کلا

    یکی از عوامل اصلی تخریب جنگل های بلوط، پروانه جوانه خوار بلوط (Tortrix viridana L.) است که با تغذیه از برگ و جوانه های درختان بلوط خسارت زیادی را به این جنگل ها وارد می کند. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تغییرات جمعیتی این آفت در طبقات ارتفاعی مختلف از سطح دریا بود. این پژوهش در سال 1397 در مناطق پردانان و میرآباد انجام شد. در هر منطقه در سه طبقه ارتفاعی، خط نمونه هایی با فواصل 100 متر پیاده و در هر طبقه ارتفاعی تعداد 30 درخت دارمازو (Quercus infectoria Olivier) که در راستای خط نمونه مشخص قرار داشتند و از لحاظ شکل ظاهری (تاج و ارتفاع) مشابه بودند، مورد اندازه گیری قرار گرفتند. از هر درخت چهار شاخه در چهار جهت اصلی انتخاب (هر جهت یک شاخه به طول 50 سانتی متر) و لاروهای آفت شمارش و قطر شاخه ها نیز اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد با توجه به تنوع اقلیمی دو منطقه، تعداد لاروهای جوانه خوار بلوط در منطقه پردانان بیشتر از منطقه میرآباد بود. همچنین تعداد لاروهای این آفت برای هر دو منطقه در طبقه ارتفاعی 1300-1200 متر به ثبت رسید که نشان از مساعد بودن شرایط برای فعالیت لاروهای آفت دارد. طبقه ارتفاعی در پراکنش این آفت در جهات مختلف تاج درخت بی تاثیر بود به طوری که بیشترین مقدار تراکم لاروهای جوانه خوار بلوط در هر سه طبقه ارتفاعی در جهت شرقی تاج درخت و کمترین مقدار آن نیز در جهت غربی درختان به ثبت رسید.

    کلید واژگان: زاگرس, آفت, بلوط, پراکنش, تغییرات جمعیت, جوانه خوار بلوط
    Ahmad Asadi, MohammadReza Zargaran *, Seyed Rostam Mousavi Mirkola

    One of the main destruction factors of oak forests is the oak leaf roller Tortrix viridana L. which causes a lot of damage to these woods by feeding leaves and buds of oak trees. The purpose of study was to investigate the population changes of this pest in different altitudes. This research was conducted in 2018 in Perdanan and Mirabad. In each region, in three elevation classes, transects with 100 meters’ intervals, and in each elevation class, 30 individuals of Quercus infectoria Olivier, which were located along the specific transect and in terms of appearance approximately similar, measured. In each tree, four branches were selected in four main directions (each direction of a length of 50 cm) and the pest larvae counted and the diameter of the branches were measured. Data were analyzed by SPSS 18 software and comparison of means was performed using Duncan's multiple range test. Results showed that according to the climatic diversity of two regions, the number of T. viridana larvae in the Perdanan was higher than Mirabad. Also, the number of larvae was recorded for both areas in the 1200-1300 meters’ elevation, which shows that the favorable conditions for larvae activity. The elevation class had no effect on distribution of pest in directions of the tree crown. The highest number of larvae in all three elevation classes was recorded in the eastern direction of the tree and its lowest amount were recorded in the west direction.

    Keywords: Zagros, Pest, Oak, Distribution, Population dynamism, Oak leaf-roller
  • علیرضا غزفر، محمدرضا زرگران*، حسین لطفعلی زاده، جواد اسحاقی راد

    پروانه دم قهوه ای برگ خوار بلوط (.Euproctis chrysorrhoea L) یکی از مهم ترین آفات برگ خوار درختان بلوط در جنگل های ارسباران است. این پژوهش با هدف بررسی ویژگی های زیست شناسی، پراکنش و تغییرات جمعیتی این آفت در هشت رویشگاه از شهرستان های اهر و هوراند از توابع استان آذربایجان شرقی در سال های 1399 و 1400 انجام شد. پس از انتخاب 20 درخت بلوط (.Quercus petraea (Matt.) Liebl) در هر رویشگاه، 10 لانه زمستان گذران از هر درخت نمونه جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شدند. لاروهای زمستان گذران شمارش و با ترازوی دیجیتالی حساس وزن شدند. دوره زندگی آفت در شرایط صحرایی بررسی و عرض کپسول سر لاروها نیز با استفاده از لام مدرج اندازه گیری شد. برای بررسی تفاوت رویشگاه های مورد مطالعه ازنظر میانگین تعداد و وزن لاروهای موجود در لانه های زمستان گذران و مقایسه میانگین آن ها به ترتیب از آزمون های تجزیه واریانس و دانکن استفاده شد. نتایج نشان داد که پروانه دم قهوه ای برگ خوار بلوط، پنج سن لاروی دارد. اغلب لاروهای درون لانه های زمستان گذران (حدود 90 درصد)، مربوط به سن سوم لاروی بودند. همه درختان بلوط نمونه در همه رویشگاه های مورد مطالعه به این آفت آلوده بودند. به طوری که روی هر درخت نمونه، حداقل چندین لانه لاروی مشاهده شد. میانگین تعداد و وزن لاروهای درون لانه ها در رویشگاه های سه گانه هوراند در یک گروه قرار گرفتند و به طور معنی داری بیشتر از رویشگاه های شهرستان اهر بودند. مبارزه با این آفت در شهرستان اهر ازجمله قطع و جمع آوری لانه های لاروی می تواند در کاهش تعداد لاروهای آفت در این منطقه نسبت به شهرستان هوراند موثر بوده باشد.

    کلید واژگان: آفت, استان آذربایجان شرقی, بلوط, پراکنش, لارو
    A. Ghazfar, M.R. Zargaran *, H. Lotfalizadeh, J. Eshaghi Rad

    The brown tail moth (Euproctis chrysorrhoea L.) is a significant leaf-eating pest that affects oak trees in the Arasbaran forests of Iran. This study aimed to investigate the biological characteristics, distribution, and demographic changes of this pest. The research was conducted in eight sites located in Ahar and Horand counties, East Azarbaijan province of Iran, during 2020-2021. For the study, 20 oak trees (Quercus petraea (Matt.) Liebl.) were chosen from each site, and 10 wintering nests were collected from each tree and taken to the laboratory for analysis. In the lab, the overwintering larvae were counted and weighed using a digital scale. The researchers also measured the width of the head capsule of the larvae and studied the life cycle of the pest in field conditions. The analysis of variance test was conducted to assess the difference between the eight sites concerning the average number and weight of the larvae in the wintering nests. The comparison of the averages was performed using Duncan's test. The results showed that E. chrysorrhoea has five larval instars, with the majority of the larvae in the wintering nests belonging to the third instar (around 90%). All the sample oak trees from the studied sites were infected with this pest, with several larval nests seen on them. The study found that the average number and weight of larvae inside the nests in the three sites of Horand county were significantly higher than the five sites in Ahar county. The control methods applied in Ahar county, including cutting and collecting larval nests, may have had an impact on reducing the number of brown tail moth larvae compared to Horand county.

    Keywords: East Azarbaijan, Pest, Oak, distribution, Larvae
  • علیرضا غزفر، محمدرضا زرگران*، حسین لطفعلی زاده، جواد اسحاقی راد

    پروانه دم قهوه ای بلوط.Euproctis chrysorrhoea L آفت درجه اول جنگل های ارسباران بوده و از پراکنش بالایی در این جنگل ها برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی تنوع و غنای گونه ای بندپایان مرتبط با لارو های زمستان گذران این آفت در هشت منطقه از دو شهرستان اهر و هوراند در آذربایجان شرقی (سال 1399) انجام شد. در هر منطقه تعداد 20 درخت بلوط به طور تصادفی انتخاب و از هر درخت تعداد 10 لانه زمستان گذران لاروی آفت جمع آوری شدند. بندپایان داخل لانه های لاروی آفت در آزمایشگاه جدا شده و شاخص های غنای گونه ای، تنوع شانن و سیمسون آنها در طبقات مختلف ارتفاعی محاسبه شدند. در این پژوهش تعداد هفت گونه از بندپایان روی لاروهای زمستان گذران این آفت به شرح ذیل شناسایی شدند: Brachymeria intermedia Nees (Hym.: Chalcididae), Monodontomerus aerus Walker (Hym.: Torymidae), Pimpla turionellae L. (Hym.: Ichneumonidae), Meteorus obsoletus Wesmael (Hym.: Braconidae), Telenemus sp. (Hym.: Scelionidae), Tachina praeceps Meigen (Dip.: Tachinidae), Thomisas sp. (Aranea: Thomisidae). بیشترین تعداد بندپایان (شش گونه) در منطقه نیق (هوراند) مشاهده شد. بیشترین فراوانی در بین بندپایان شناسایی شده مربوط به گونه Telenemus sp. بود. تنوع و غنای گونه ای بندپایان شناسایی شده در مناطق مختلف اهر از هوراند کمتر بود. به طوری که بیشترین و کمترین میزان شاخص تنوع شانن با مقادیر 56/2 و 04/1 و همچنین بیشترین و کمترین میزان شاخص سیمسون نیز با مقادیر 76/0 و 31/0 به ترتیب در مناطق نیق (هوراند) و گوراوان (اهر) به ثبت رسید. نتایج نشان داد ارتفاع از سطح دریا بر شاخص های تنوع بندپایان مرتبط با لارو های زمستان گذران دم قهوه ای بلوط تاثیری نداشته است.

    کلید واژگان: تنوع, آفت, بلوط, تغییرات جمعیت, کنترل طبیعی
    Alireza Ghazfar, MohammadReza Zargaran *, Hossein Lotfalizadeh, Javad Eshaghi Rad

    Euproctis chrysorrhoea L. is the key pests of Arasbaran forests and has very high distribution. This research was conducted in order to investigating species diversity and richness of the arthropods related to wintering larvae of pest in eight regions of Ahar and Horand in East Azarbaijan in 2019. Number of 20 oak trees were selected in each area and 10 nests of wintering larvae were collected from each tree and transferred to the laboratory. Isolation of arthropods inside larval nests was done in the laboratory and species richness indices, Shannon and Simpson diversity of them at different elevation classes were also calculated. In this research, the number of seven species of arthropods on the overwintering larvae of E. chrysorrhoea were collected and identified as follows: Brachymeria intermedia Nees, Monodontomerus aerus Walker, Pimpla turionellae L., Meteorus obsoletus Wesmael, Telenemus sp., Tachina praeceps Meigen and Thomisas sp. The highest number of arthropods (six species) was observed in Niagh area in Horand. The highest frequency was belong to Telenemus sp. Diversity and species richness of arthropods of E. chrysorrhoea was less in different regions of Ahar than Horand. So that the highest and lowest values of Shannon's diversity index with values of 2.56 and 1.04, as well as the highest and lowest values of Simpson index with values of 0.76 and 0.31, respectively, were recorded in Niagh in Horand and Goravan in Ahar. Results showed that the height above sea level did not affect diversity indices of arthropods related to wintering larvae.

    Keywords: diversity, Pest, Oak, population changes, natural control
  • رعنا آقازاده، محمدرضا زرگران*، شهرام آرمیده، مهدی رزمی

    شته فندق از آفت‏های مهم فندق است. این شته ساقه و برگ درختان فندق را مورد حمله قرار داده و درصورت افزایش جمعیت، با تغذیه از برگ سبب خشک شدن و ریزش برگ ها می‏شود. استفاده از قارچ های بیمارگر حشرات در کنترل شته فندق به دلیل کاهش عوارض مضر زیست محیطی به عنوان یک اولویت مدنظر قرار گرفته اند. این بررسی بر پایه قارچ های بیمارگر حشرات با استفاده از جدایه های DEMI001، M14، V245 و IRAN 715C مربوط به قارچ Metarhizium anisopliae روی حشرات کامل شته فندق در شرایط آزمایشگاهی و باغی انجام شد. برای ارزیابی سمیت چهار جدایه، از غلظت کشنده پنجاه درصد LC50 با استفاده از برنامه پروبیت استفاده شد. نتایج LC50 حاصل از تاثیر جدایه هایIRAN715C ، DEMI001، M14 و V245 روی حشرات کامل شته فندق در شرایط آزمایشگاه و شرایط باغی به ترتیب 106×9/1، 106×34/2 ، 106×46/0، 106×79/1 کنیدی بر میلی لیتر و 106×7150، 106×101000، 106×4860، 106×14700 کنیدی بر میلی لیتر محاسبه شدند. نتایج نشان داد جدایه M14 روی حشرات کامل شته فندق موثرتر است. همچنین برای کنترل شته بالغ در شرایط باغی به غلظت بالاتری از سوسپانسیون قارچی در مقایسه با شرایط آزمایشگاهی نیاز است. در بررسی اثر تلفیقی بین دو جدایه موثر، اثر افزایشی و سینرژیستی مشاهده نشد. از این رو استفاده از جدایه M14 در برنامه مدیریت تلفیقی شته فندق قابل توصیه است.

    کلید واژگان: جنگل, فندق, قارچ بیمارگر, کنترل بیولوژیک
    Rana Aghazadeh, MohammadReza Zargaran *, Shahram Aramideh, Mehdi Razmi

    Myzocallis coryli (Goetze) (Hemiptera: Aphididae) is a major hazelnut pest in Iran. This aphid attacks the stems and leaves of Corylus avellana L. hazelnut trees, and as the population grows, it causes the leaves of hazelnut trees to dry and fall, reducing the quality of the nuts. The use of entomopathogenic fungi in the management of hazelnut aphid has been prioritized in order to reduce negative environmental consequences. The isolates IRAN 715C, DEMI001, M14, and V245 from the fungus Metarhizium anisopliae were employed in this work to assess on the adults of M. coryli. To assess the toxicity of four isolates, the Probit tool in SPSS 21 software was employed with a fatal dose of 50% of the LC50. The LC50 values for DEMI001, IRAN715C, M14, and V245 isolates on adults of M. coryli in laboratory and field settings were 1.9×106, 2.34×106, 0.469×106, 1.79×106 and 7150×106, 101000×106, 4860×106, 14700×106 con/ml, respectively. According to the findings of this investigation, isolated M14 is particularly efficient on adult filbert aphids. In addition, a larger concentration of fungal suspensions is required in the field to suppress adult aphids than in the laboratory. The additive or synergistic effects were not seen when assessing the interaction between two effective isolates. As a result, the use of isolate M14 in the hazelnut aphid integrated management program (IPM) is suggested.

    Keywords: Forest, Hazelnut, Entomopathogenic Pathogen, Biological Control
  • سید انور حسینی، محمدرضا زرگران*، حسین لطفعلی زاده، جواد اسحاقی راد

    زنبورهای پارازیتویید از دشمنان طبیعی و عامل اصلی مرگ ومیر زنبورهای گال زای بلوط (خانواده Cynipidae) هستند. این پژوهش در سال های 1397 و 1398در مناطق ربط و واوان (شهرستان سردشت) برای شناسایی نسل جنسی زنبورهای گال زا روی بلوط ایرانی Quercus brantii Lindl. و جمع آوری دشمنان طبیعی آنها انجام شد. گال های جمع آوری شده به آزمایشگاه منتقل و برای جمع آوری عوامل گال زا و پارازیتوییدهای مربوطه در شرایط آزمایشگاهی پرورش داده شدند. شاخص های تنوع، یکنواختی شانن و سیمسون و همچنین غنای گونه ای پارازیتوییدها به روش ریرفکشن (Rarefaction) محاسبه شدند. در این پژوهش 14 گونه زنبور پارازیتویید متعلق به 6 خانواده از راسته بال غشاییان شناسایی شدند. بیشترین فراوانی پارازیتوییدهای جمع آوری شده از مناطق ربط و واوان مربوط به گونه Bootanomyia dorsalis بود. میانگین شاخص های تنوع و یکنواختی پارازیتوییدهای جمع آوری شده در دو منطقه مورد بررسی از اختلاف معنی داری با یکدیگر برخوردار نبود و تنها مقدار شاخص تنوع شانن بین مناطق ربط و واوان از اختلاف معنی داری در هر دو سال برخوردار بود، به طوری که مقدار این شاخص در منطقه ربط بیشتر از منطقه واوان به ثبت رسید. بیشترین مقدار غنای گونه ای پارازیتوییدهای زنبورهای گال زای بلوط ایرانی نیز در سال 98 در منطقه ربط مشاهده شد.(Fabricius), Eupelmus urozonus (Dalman), Eurytoma adleriae (Zerova), Mesopolobus albitarsus (Walker), M. amaenus (Walker), Ormyrus pomaceus (Geoffroy in Fourcroy), Pediobius saulius (Walker), Sycophila flavicollis (Walker), S. iracemae (Nieves), Torymus auratus (Müller), Torymus sp.بیشترین فراوانی پارازیتوییدهای جمع آوری شده از مناطق ربط و واوان مربوط به گونه Bootanomyia dorsalis بود. میانگین شاخص های تنوع و یکنواختی پارازیتوییدهای جمع آوری شده در دو منطقه مورد مطالعه از اختلاف معنی داری با یکدیگر برخوردار نبود و تنها میزان شاخص تنوع شانن بین مناطق ربط و واوان از اختلاف معنی داری در هر دو سال برخوردار بود. به طوری که میزان این شاخص در منطقه ربط بیشتر از منطقه واوان به ثبت رسید. بیشترین میزان غنای گونه ای پارازیتوییدهای زنبورهای گال زای بلوط ایرانی نیز در سال 98 در منطقه ربط مشاهده شد.

    کلید واژگان: بلوط, جمعیت, دشمن طبیعی, گال, تنوع زیستی
    Seyed Anvar Hosseini, MohammadReza Zargaran *, Hossein Lotfalizadeh, Javad Eshaghi Rad

    Parasitoid wasps are one of the natural enemies and major causes of mortality of Oak gall wasps (Cynipidae). This study was conducted during 2018-2019 in Rabat and Vavan regions (Sardasht –West-Azerbaijan) in order to identify the sexual generation of oak gall wasp’s species on the Persian oak Quercus brantii and their natural enemies. The galls were reared to collect gall wasps and parasitoids in laboratory. Then, Species diversity, evenness and species richness (with Rarefaction method) were calculated with Ecological Mothology 3.0 software. 14 parasitoid wasps belonged to six families of Hymenoptera were identified. Bootaniomyia dorsalis had the highest frequency among collected parasitoid wasps from Rabat and Vavan in two years. The mean of diversity and evenness indexes in 2018 and 2019 in two studied regions showed that the mean of diversity between Rabat and Vavan had a significant difference in both years. The Shannon diversity index in Rabat was more than Vavan. The highest richness of parasitoids was recorded in Rabat in 2019.

    Keywords: Oak, Population, Natural Enemies, gall, Biodiversity
  • اکبر روانگرد، محمدرضا زرگران*، جواد اسحاقی راد

    آفات یکی از مهم ترین عوامل خسارت زا در کشت و توسعه صنوبر می باشند. این درختان در اثر خسارت حشرات زیان آور به شدت دچار کاهش محصول چوب از نظر کمی و کیفی شده و متحمل خساراتی شدید می شوند. این پژوهش در راستای جمع آوری و شناسایی آفات مهم صنوبر در سه نهالستان واقع در ارومیه، سلماس و خوی و تغییرات جمعیتی آنها بوده که با نمونه برداری از آفات صنوبر توسط روش هایی نظیر تله نوری، تور حشره گیری و شکار مستقیم انجام شد. در هر نهالستان تعداد 30 درخت مورد نمونه برداری و بررسی قرار گرفت و غنای گونه ای آفات صنوبر به روش ریرفکشن و تنوع گونه ای آنها نیز با استفاده از شاخص های تنوع شانن و سیمسون محاسبه شد. آفات مهم شناسایی شده در این پژوهش عبارتند از: پروانه گالزای صنوبر (.Paranthrene tabaniformis Rott)، شته صنوبر (.Chaitophorus populi L)، پروانه دم چنگالی (.Cerura vinula L)، پروانه برگخوار (.Amorpha populi L)، شته گال مارپیچی دمبرگ (.Pemphigus spirothecae Pass)، سوسک چوبخوار صنوبر (.Melanophila picta Pall)، سنک بید و صنوبر (Monosteria unicostata Muls. & Rey)، شته آبله ای صنوبر (Phloemyzus passerini Sign.)، سوسک برگخوار صنوبر (Melasoma populi L.)، سوسک ریشه خوار صنوبر (.Capnodis miliaris Klug) و پروانه مینوز صنوبر (.Lithocolletis populifoliella T). بیشترین تعداد آفت صنوبر (تعداد 11 گونه) در ارومیه مشاهده شد. میزان شاخص های تنوع و یکنواختی محاسبه شده نیز در هر سه منطقه از اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد برخوردار نبودند که نشان از عدم تاثیر اقلیم بر میزان این شاخص ها دارد. در حال حاضر، مینوز صنوبر مخرب ترین آفت صنوبرکاری های آذربایجان غربی محسوب شده و فعالیت آن روی کلن های مختلف صنوبر بسیار قابل توجه می باشد.

    کلید واژگان: آفات, ارومیه, صنوبر, فراوانی, نهالستان
    Akbar Ravangard, Mohammad Reza Zargaran *, Javad Eshaghi Rad

    Pests are one of the most dangerous factors in the development and cultivation of Poplar. These trees are severely reduced in terms of quantity and quality of the wood products and suffer severe damage due to the damage of harmful insects. This study was conducted to collect and identify important poplar pests in three plantations located in Urmia, Salmas and Khoy and their demographic changes by sampling Poplar pests using methods such as light trap, net trap and direct capture. In each plantation, 30 trees were sampled and the species richness of the poplar pests was calculated by the rarefaction method and their species diversity was calculated using Shannon and Simpson diversity indices. The important identified pests were: dusky clearwing (Paranthrene tabaniformis Rott.), Chaitophorus populi L., puss moth (Cerura vinula L.), Amorpha populi (L.), poplar spiral gall aphid (Pemphigus spirothecae Pass.), Melanophila picta (Pall.), Monosteria unicostata (Muls.& Rey), poplar woolly aphid (Phloemyzus passerini Sign.), Melasoma populi (L.), Capnodis miliaris (Klug.), and poplar minnow moth (Lithocolletis populifoliella Tr.). The values of diversity and evenness indices calculated in all three regions did not have a significant difference at the level of 5%, which showed the climate did not affect these indices. The poplar minnow moth was considered to be the most destructive pest of the poplar cultivations in West Azerbaijan and its activity on various poplar colonies was significant.

    Keywords: Frequency, Pests, Plantation, Populus, Urmia
  • اکرم رشیدی، محمدرضا زرگران*، جواد اسحاقی راد

    زنبورهای گال زای بلوط در میان زنجیره های غذایی در اکوسیستم جنگلی زاگرس وابستگی زیادی به این درختان دارند. زنبورهای گال زای زیر خانواده Cynipinae با دارا بودن 1380 گونه، مسبب ایجاد جذاب ترین گال های گیاهی با ساختاری بسیار پیچیده در دنیا هستند. در این پژوهش به منظور بررسی پراکنش و تنوع گونه ای زنبورهای گال زای بلوط، نمونه برداری از گال ها با توجه به جمع آوری نسل جنسی و غیرجنسی زنبورهای گال زای بلوط به ترتیب در اردیبهشت و مهرماه سال 1398 انجام شد. گال های جمع آوری شده از مناطق قاسم رش، شلماش و کانی رش در داخل پاکت های کاغذی به آزمایشگاه منتقل شدند. از هر نوع گال 50 عدد به طور مجزا جمع آوری و در ظروف پرورش که با تور بسته و امکان تهویه مناسب هم داشت، قرار داده شد. حشرات خارج شده از گال ها بر اساس خانواده، جنس و گونه شناسایی شدند. شاخص های تنوع و یکنواختی شانن و سیمسون و همچنین غنای گونه ای نیز محاسبه شدند. در این بررسی تعداد 22گونه زنبور گال زا متعلق به جنس های Andricus، Chilaspis، Cynips و Neuroterus (5 گونه نسل جنسی در بهار و 17 گونه نسل غیرجنسی در تابستان-پاییز) شناسایی شدند. از مناطق قاسم رش، شلماش و کانی رش به ترتیب 18، 14 و 15 گونه زنبور گال زای بلوط جمع آوری شد. بیشترین فراوانی در تمامی مناطق مربوط به گونه Neuroterus numismalis بود. بیشترین غنای گونه ای زنبورهای گال زای بلوط در منطقه قاسم رش به ثبت رسید. شاخص های تنوع گونه ای و یکنواختی محاسبه شده در تمامی مناطق یکسان و از اختلاف معنی داری برخوردار نبودند.

    کلید واژگان: اقلیم, بلوط, زاگرس, زنبور, نسل
    Akram Rashidi, Mohammed Reza Zargaran *, Javad Eshaghi Rad

    Oak gall wasps among food chains in the Zagros forest ecosystem are highly dependent on these trees. The gall wasps of the Cynipinae subfamily with 1380 species create the most attractive herbaceous plant galls with a very complex structure in the world. In this study, the distribution and diversity of oak gall wasps species, the samplings of oak gall wasps species based on the sexual and asexual generations were carried out in May and October of the year 2019, respectively. The collected gall wasps from Ghasem-rash, Shalmash, and Kani-rash regions were transferred to the laboratory by paper envelopes. 50 galls of each type were collected separately and placed in breeding containers that were closed with a net and could be properly ventilated. Shannon and Simpson diversity and uniformity indices as well as species richness were also calculated. In this study, 22 species of gall wasps, belonging to the genera Andricus, Chilaspis, Cynips, and Neuroterus (5 species of sexual offspring in spring and 17 species of asexual offspring in summer-autumn) were identified. The number of 18, 14, and 15 oak gall wasps species were collected from Ghasem-rash, Shalmash, and Kani-rash, respectively. Neuroterus numismalis was the most abundant in all regions. The highest species richness of the oak gall wasps species was recorded in Ghasem-rash. The calculated indices of species diversity and uniformity were the same in all regions and did not have significant differences.

    Keywords: climate, generation, Oak, Zagros, Wasps
  • امیررضا پیروزنیا، حسین لطفعلی زاده*، محمدرضا زرگران، ثمین لطفعلی زاده
    Amir-Reza Piruznia, Hossein Lotfalizadeh*, Mohammad-Reza Zargaran, Samin Lotfalizadeh

    Chalcidoidea play an important role in the biological control of many agricultural pests. The present study determines and compares the diversities of this superfamily in four ecosystems in the Lake Urmia basin. It is the largest hypersaline lake in the world with a large basin of different ecological conditions in northwest Iran. These stations were: Khajeh (K) and Tasuj (T) in Lake Urmia Basin (LUBin) and Khoda-Afarin (KA) and Tikme-Dash (TD) out of their (LUBout). Four months of Malaise trapping in these habitats resulted in a total of 512 specimens from 11 families of Chalcidoidea, including 6, 9, 10 and 10 families in K, KA, T and TD, respectively. Maximum abundance was observed in the T station with 192 and the minimum was in the K station with 38. However, the families, Encyrtidae and Chalcididae have maximum abundance in T and KA, respectively. The maximum activity of chalcidoid wasps was observed during June-August. The majority of the species were belonging to the family Mymaridae (25%), in LUBout habitats peaked at 47 specimens in TD during the sampling period, while the corresponding LUBin habitats peaked at 40 specimens in T. The two LUBout habitats had greater community similarity (60%) than found between in and LUBout habitats (42%) and diversity of chalcidoid wasps in LUBout was found much more than LUBin. Biodiversity studies showed that the KA station has the greatest values of diversity, evenness, and richness of Chalcidoidea. This station is located outside of Lake Urmia basin with the warmest and most humid climate and forest ecosystem on the margins of the Aras River.

    Keywords: Diversity, parasitoid, Chalcidoidea, Lake Urmia, halophyte, conservation
  • رعنا آقازاده، محمدرضا زرگران*، شهرام آرمیده، مهدی رزمی
    بیشترین خسارت وارده به محصول فندق ناشی از آفات است. شته فندق Myzocallis coryli Goetze یکی از آفات مهم این محصول است. هدف از انجام این پژوهش استفاده از روش مهار زیستی بر پایه قارچ های بیمارگر حشرات در شرایط آزمایشگاهی و صحرایی بود. در این بررسی از چهار جدایه DEMI001، IRAN 715C ، M14 و V245 قارچ Metarhizium anisopliae (Metsch) برای بررسی اثر کشندگی روی پوره سن دوم شته فندق M. coryli در شرایط آزمایشگاهی (1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16:8 ساعت تاریکی: روشنایی) و صحرایی (3±30 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 6±55 درصد و دوره نوری 14:10 ساعت (تاریکی: روشنایی)) استفاده شد. به منظور ارزیابی سمیت چهار جدایه، از شاخص غلظت کشنده پنجاه درصد جمعیت (LC50) با استفاده از برنامه پروبیت در نرم افزار SPSS v.21 استفاده شد. نتایج LC50 حاصل از تاثیر جدایه های DEMI001، IRAN715C، M14 و V245 روی پوره سن دوم شته فندق در شرایط آزمایشگاه به ترتیب 106×51/0، 106×3، 106×31/0 و 106×11/1 (اسپور در میلی لیتر) و در شرایط صحرایی 106×50/0، 106×81/1، 106×43/0 و 106×50/1 (اسپور در میلی لیتر) به دست آمد. نتایج این بررسی نشان داد جدایه M14 روی پوره سن دوم فندق بسیار موثر بوده و هم چنین، برای کنترل مرحله پورگی شته در شرایط صحرایی به غلظت بالاتری از سوسپانسیون قارچی در مقایسه با شرایط آزمایشگاهی نیاز است. در بررسی اثر تلفیقی جدایه ها، اثر افزایشی و هم افزایی مشاهده نشد.
    کلید واژگان: شته فندق, فندق, قارچ بیمارگر حشرات, مهار زیستی
    R. Aghazadeh, M. R. Zargaran *, S. Aramideh, M. Razmi
    The greatest damage to hazelnut is due to its pests. Filbert aphid Myzocallis coryli is one of the important pests of this tree. In order to reduce the population of hazelnut aphids, which causes severe damage to this plant, the use of biological control method based on insect pathogenic fungi in laboratory and field conditions is purposed. In this study, the effects of four isolates DEMI001, IRAN 715C, M14, V245 of M. anisopliae were used and evaluated on the second instar nymphs in laboratory (25±1 °C, 65±5% relative humidity and photoperiod 16: 8 hours dark: light) and field conditions (30±3 °C, 55±6% relative humidity and photoperiod 14:10 dark hours: Ligh). In order to evaluate the effects of four isolates from the lethal concentration for 50% of the population (LC50) probit analyses program of SPSS-21 software was used. The LC50 value achieved from the effect of, IRAN 715C, DEMI001, M14 and V245 isolates on the second instar nymphs of the aphid in laboratory and field conditions were 5. 13 ×107, 3.00 ×106, 3 . 09 ×107, 1.11 ×106 (spores/ml) and 5. 03 ×107, 1.81 ×106, 0.43 ×106, 1.5×106 (spores/ml), respectively. The results of this study showed that the isolate M14 is more effective on the second instar nymphs of this aphid. Also, for controlling the aphids’ nymphs in field conditions, a higher concentration of fungal suspension is required compared to experimental conditions. In evaluate interaction between two isolates additive or synergistic effect was not observed.
  • مظهر محمودی، احمد علیجانپور*، عباس بانج شفیعی، محمدرضا زرگران، علی منصوری

    این پژوهش برای بررسی تاثیر اجرای طرح صیانت بر ویژگی های کمی، کیفی، گسترش موخور و زادآوری در توده های جنگلی شهرستان ثلاث باباجانی انجام شد. بدین منظور در داخل توده های جنگلی صیانت شده و صیانت نشده، دو عرصه به مساحت 40 هکتار با شرایط فلورستیکی و فیزیوگرافی مشابه انتخاب شدند. سپس شبکه آماربرداری منظم تصادفی به ابعاد 100×100  متر طراحی و 40 قطعه نمونه دایره ای شکل به مساحت 12 آر در هر کدام از آن ها پیاده شد. در هر قطعه نمونه علاوه بر مشخصات محیطی، ویژگی های توده بالغ شامل نوع گونه، مشخصات کمی درختان مانند قطر برابر سینه (با حد شمارش 5/7 سانتی متر) و قطر کوچک و بزرگ تاج درختان و ویژگی های زادآوری اندازه گیری شد. برای مقایسه داده های کمی بین دو توده، از آزمون t مستقل و برای داده های کیفی از آزمون مربع کای استفاده شد. براساس نتایج به دست آمده از این پژوهش گونه Quercus brantii و گونه Crataegus sp. به ترتیب دارای بیشترین و کمترین درصد آمیختگی در منطقه مورد بررسی بودند. میانگین قطر تاج، درصد پایه های سالم، میانگین تعداد جست در پایه های دارای جست و میانگین تعداد موخور در پایه های مبتلا به موخور در منطقه صیانت شده بیشتر از منطقه صیانت نشده است.

    کلید واژگان: ثلاث باباجانی, جنگل های زاگرس, طرح صیانت, قطر تاج, موخور
    Mazhar Mahmoudi, Ahmad Alijanpour *, Abbas Banj Shafiei, MohammadReza Zargaran, Ali Mansuri

    This research was conducted to study the effect of implementation forest protected plan on quantitative and qualitative characteristics, extension of Loranthus europaeus and regeneration in Salas-babajani’s Forest stands. For this purpose, in the protected and unprotected region, 40 hectares area with similar physiography and floristic condition in a range of 1250 to 1550 meters above sea level, were selected. 40 circular sample plots with 1200 m2 area in a 100*100-meter inventory grid was established in each of them. In each sample plot, the general specification of the location of the sample plot such as slope, altitude, aspect, species type, quantitative characteristics of tree (diameter at breast height, small and large diameter of the crown) measured. Independent t-test and chi-square test were used to compare quantitative and qualitative data, respectively. According to the results of this study, Quercus brantii and Crataegus sp. had the highest and lowest percentage of mixing in the forest stands of the study area, respectively. The mean of crown diameter, the percentage of healthy trees, average sprout number and the average number of Loranthus europaeus in the polluted trees in protected area were higher than unprotected area. The results of this research indicated that the forest conservation-based management has positive effect on quantitative and qualitative characteristics in protected forests and emphasized the necessity of conservation, regeneration and development of these forests.

    Keywords: Crown diameter, Loranthus europaeus, Preservation policy, Salas-e Babajani, Zagros forests
  • Maryam Rahgozar *, Karim Haddad IraniNejad, MohammadReza Zargaran, Alirezai Saboori
    Oribatid mites are one of the dominant soil microarthropods. These mites have an important role in increasing soil fertility through organic materials decomposition. Oribatid mite communities (Acari: Oribatida) were investigated in orchards of five regions (Ahar, Kaleibar, Varzaghan, Heris and Horand) in East Azerbaijan province, Iran. The oribatid mites were studied in each orchard (apple orchards with size of approximately 0.4 ha were selected) by collecting 12 samples taken from a maximum depth of 20 cm. Sampling was performed for six months in 2015. The oribatid species diversity (Shannon-Wiener index), Species richness (Rarefaction and Jackknife methods), Evenness by Shannon's index and similarity (Sorensen index) were calculated with Ecological Methodology 6.0 software for all the regions. A total of 75 species belonging to 57 genera and 38 families of oribatid mites were collected and identified. The highest number of species (54 spp.) was found in the orchards of Kaleibar, while the studied orchards of Varzaghan had the lowest number of species (21 spp.). One–way ANOVA analysis showed that the Shannon–Wiener species diversity was highest in Kaleibar (H = 3.409) and Ahar (H = 3.419). Also, Kaleibar and Ahar had the highest species richness (Kaleibar: 79.8 species, Ahar: 70.7 species). Among studied regions, Kaleibar and Ahar had the highest species richness and species diversity but Varzaghan showed the lowest values, apparently because of geographical and climate differences between these regions.
    Keywords: Acariformes, climate, diversity, rarefaction, Sarcoptiformes, similarity, species richness
  • زهرا باقری، جواد اسحاقی راد *، محمدرضا زرگران

    این پژوهش باهدف بررسی تاثیر تراکم توده جنگلی بر غنا و تنوع گونه ای زنبورهای گالزای بهاره در توده های بلوط ایرانی
    (Quercus branti Lindl.) در جنگل های سردشت استان آذربایجان غربی انجام شد. اثر تراکم بر روی تنوع و غنای زنبورهای گالزا در سه توده با تراکم های کاملا تنک، تنک و نسبتا انبوه بررسی شد. تعداد 30 قطعه نمونه 400 متر مربعی برای برداشت مشخصات کمی گونه های چوبی و نوع و فراوانی زنبورهای گالزا پیاده شد. فراوانی و نوع گونه های علفی در پنج ریز قطعه نمونه با ابعاد 5/1×5/1 متر در هر قطعه نمونه ثبت شد. مشخص شد تعداد هشت نوع زنبور گالزای بهاره از خانواده Cynipidae در منطقه حضور دارند. نتایج نشان داد بین شاخص یکنواختی شانون زنبورهای گالزا با تعداد جست، متوسط قطر و سطح مقطع برابرسینه و همچنین بین شاخص تنوع سیمپسون زنبورهای گالزا با متوسط سطح مقطع درختان همبستگی وجود دارد. میزان همبستگی بین تنوع گونه ای شانون، یکنواختی شانون و تنوع گونه ای سیمپسون علفی با تنوع گونه ای شانون یکنواختی شانون و تنوع گونه ای سیمپسون و غنای گونه ای مارگالف زنبورهای گالزا معنی دار بود.
    کلید واژگان: آذربایجان غربی, اکولوژی, تنوع زیستی, فراوانی, گال
    Z Bagheri_Javad Eshaghi Rad*_M. R Zargaran
    This research was carried out for investigating the effect of stand density on the richness and diversity of spring gallwasps species in Quercus branti stands in Sardasht forest (West Azarbaijan province). The effect of density on the diversity and richness of gallwasps was investigated in three populations with completely sparse, sparse, and relatively dense stands. A total of 30 samples with an area of 400 m2 were arranged to record the quantities of woody species and the type and frequency of gallwasps species. In each sample, the frequency and types of herbaceous species were recorded in 5 subsample (1.5×1.5 m). The results showed that there were eight gallwasps from the Cynipidae family in Sardasht forest. The Shannon evenness index of gallwasps was significantly correlated with the number of coppice, the mean diameter and the mean basal area. The Simpson species index of gallwasps was in correlation with the mean basal area. Furthermore, we found a significant correlation between Shannon species diversity, Shannon evenness, and Simpson species diversity of the herbaceous species and Shannon species diversity, Shannon evenness, Simpson species diversity and Margalef species richness of gallwasps.
    Keywords: Abundance, Biodiversity, Ecology, Gall, West Azarbaijan
  • گلاره ولدی، جواد اسحاقی راد *، محمدرضا زرگران
    به منظور بررسی کاربرد روش های عددی ریرفکشن و جک نایف درارزیابی غنای گونه ای جنگل های بلوط بانه استان کردستان، سه منطقه کمتردست خورده، تخریب متوسط و تخریب شدید انتخاب شدند. 3 قطعه جنگلی با شرایط فیزیوگرافی مشابه از هر منطقه انتخاب و در هر قطعه، 3 پلات 400 مترمربعی (برروی ترانسکت و در فاصله 100 متری) جهت برداشت اطلاعات فلورستیک پیاده شدند. در هر قطعه نمونه نوع و فراوانی گونه های علفی در 5 میکروپلات به ابعاد 5/1×5/1 متر مورد بررسی قرار گرفت. از روش های ریرفکشن و جک نایف در کنار شاخص های تعداد گونه؛ مارگالف و منهنیک استفاده شده و با آزمون توکی مورد مقایسه قرار گرفت. مقادیر میانگین شاخص مارگالف برای جنگل کمتر دست خورده، جنگل با تخریب متوسط و جنگل با تخریب شدید به ترتیب 254/6، 803/4، و 759/2 برآوردشد و میانگین شاخص منهینیک به ترتیب 628/1، 263/1 و794/0 بدست آمد و میانگین شاخص تعداد گونه به ترتیب 56/41، 11/32، 33/18 محاسبه شد. همچنین تفاوت معنی دار شاخص های فوق در بین سه تیمار مشاهده شد. همچنین مقدار غنای گونه ای برآوردشده به روش ریرفکشن برای جنگل کمتر دست-خورده، جنگل با تخریب متوسط و جنگل با تخریب شدید به ترتیب 56/40، 99/30، و 96/17 بود و مقدار غنای گونه ای به روش جک نایف برای تیمارها با استفاده از 9 پلات به ترتیب 149، 7/143، و 11/98 برآورد شد. به طورکلی با توجه به متفاوت بودن حجم نمونه ها روش های ریرفکشن و جک نایف می تواند برآورد دقیق تری از غنای گونه ای ارائه دهد.
    کلید واژگان: بلوط, تخریب, غنای گونه ای, مارگالف, منهینیک
    Javad Eshaghe rad *
    In order to investigate the application of Rarefaction and Jackknife numerical methods to assess the species richness Bane oak forests in Kurdistan province, three less disturbed, moderate and severe disturbed areas were selected. Three forest patches with similar physiographic conditions of each region were selected and in each patch, 3 plots of 400 square meters (on transects and at a distance of 100 meters) were taken to record the floristic information. Type and abundance of understory species in 5 micro plots with 1.5 × 1.5 m dimensions were recorded in each sample. Rarefaction and Jackknife methods as well as Margalef, Menhinic and amount of species indices were applied and were compared using of Tukey test. Margalef index mean were 6.254, 4.803, and 2 and Menhinic index mean were 1.628,1.263 and 0.794 and number of species index mean were 41.56, 32.11, 18.33 in less disturbed forest, mid-disturbed forest and severe disturbed forest, respectively. Also significant differences of abovementioned indices were observed amongst treatments. The species richness estimated through Rarefaction method 40.56, 30.99, and 17.96 for less disturbed forest, medium disturbed and severe disturbed forest, respectively and the species richness estimated by Jackknife method was 116.91, 110.114 and 69.62, respectively. Differences in the above indices between less disturbed forest and mid-disturbed forests and severe disturbed forests were significantly different. In general, according to the different sampling efforts, Rarefaction and Jackknife methods would present more accurate estimation of the species richness.
    Keywords: oak, destruction, species richness, Margalef, Minhinic
  • محمدرضا زرگران *، محمد رسول نجفی، مجید میراب بالو، مجید توکلی
    بذر بلوط به دلیل داشتن مواد غذایی فراوان، تا حد زیادی پیش و پس از ریزش در معرض حمله سخت بالپوشان، بال پولکداران و دیگر حشرات قرار می گیرد. پژوهش حاضر به منظور بررسیتاثیر خسارت حشرات بذرخوار بلوط بر زادآوری بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) در جنگل های بلوط شهرستانایلام (دره ارغوان) انجام گرفت. به این منظور در شش نقطه مختلف (در جهت جنوبی و طبقات مختلف ارتفاعی)، بذور درختان بلوط جمع آوری شد. بذور جمع آوری شده (در هر طبقه ارتفاعی 10 پایه بلوط و از هر پایه 100 بذر) به آزمایشگاه انتقال یافت و پس از توزین با ترازوی دیجیتالی، به منظور زمستان گذرانی آفات بذرخوار در درون ظروف پلاستیکی قرار داده شد. تعداد دیگری از بذور آلوده و سالم جمع آوری شده نیز به منظور بررسی تاثیر آفات بر قدرت جوانه زنی آنها در نهالستان کشت شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که در منطقه تحت بررسی دو آفت بذرخوار بلوط به نام هایسرخرطومی بذرخوار بلوط (Curculio glandium Marsham) و پروانه بذرخوار بلوط (Cydia fagiglandana Zeller) به بذور درختان بلوط خسارت می زنند. خسارت سرخرطومی بذرخوار 9/71 درصد و خسارت پروانه بذرخوار 1/28 درصد بود. بیشترین و کمترین آلودگی به آفات بذرخوار به ترتیب در طبقه های ارتفاعی 1900 و 1700 متری از سطح دریا بود. درصد جوانه زنی بذور سالم 8/74 و درصد جوانه زنی بذور آفت زده 2/25 به ثبت رسید. درصد آلودگی بذور ریخته شده در زیر درختان 4/60 و درصد آلودگی بذور آلوده روی تاج درختان 6/39 بود. همچنین بذور سالم میانگین وزنی بیشتری از بذور آلوده در سطح 5 درصد داشتند؛ بنابراین در هنگام کاشت بذر بلوط باید از کاشت بذرهایی که از ارتفاعات بالا جمع آوری می شوند و علائم و نشانه های آفات بذرخوار را دارند اجتناب کرد.
    کلید واژگان: آفت, بلوط, جمعیت, جوانه زنی, زاگرس
    Mohammad-Reza Zargaran *, Mohammad-Rasoul Najafi, Majid Mirab-Balou, Majid Tavakoli
    The acorn (oak nut) is attacked by Coleoptera and Hymenoptera and another insects before and after falling from trees to ground surface because of large food capacity. This study has been done to investigate the effect of pests of acorn damages on regeneration of Persian oak (Quercus brantii Lindl) in Arghavan valley oak forests of Ilam city in west of Iran. For this purpose, acorns from south direction at different elevation classes in six oak forest sites were collected. The collected acorns transferred to the laboratory and their weights were measured with digital scale and they were placed in some special plastic containers in order to overwinter the acorn-eating pests. Also a number of infected and infested acorns were planted in the nursery in order to study the effect of pests on their germination potential. The results of study showed that in the study area, two oak nut pests, Curculio glandium Marsham and Cydia fagiglandana Zeller caused damages to acorns. The precent of C. glandium damages was higher than C. fagiglandana. Percentage of C. glandium damage was 71.9% and C. fagiglandana damage was 28.1%. The highest infestation rate was on algae pests at 1900 m above sea level elevation, and the lowest at 1700 meter altitude. The falling acorns have highest percent of infection than the acorns which still remain on tree branches. Germination percentage of healthy seeds was 74.8% and germination percentage of infected seeds was 25.2%. The results of planted nuts showed that infected seed had much lower germination potential than healthy nuts. The percentage of contaminated seeds under the trees was 60.4% and the infected seeds on the crown of trees were 39.6%. Also, healthy seeds had more weighted mean (α=5%) than contaminated seeds. So in planting oak seeds we could avoid the seeds with any sign of pests that collected from high altitudes.
    Keywords: Pest, Oak, Population, Germination, Zagros
  • محمدرضا زرگران، محمد جمشیدی، سید رستم موسوی میرکلا
    یکی از عوامل اصلی تخریب جنگل های بلوط، جوانه خوار بلوط .Tortrix viridana L است و خسارت زیادی را به این جنگل ها وارد می سازد. هدف اصلی از انجام این تحقیق، بررسی تغییرات جمعیتی این آفت طی دو سال مختلف و عوامل تاثیرگذار بر آن به منظور تعیین راهکار های مناسب کنترل آفت بود. این تحقیق طی سال های 93 و 94 در منطقه قبرحسین با مساحتی در حدود 250 هکتار انجام شد و در چهار جهت جغرافیایی اصلی (شمال، شرق، جنوب و غربی)، ترانسکت هایی با فواصل 100 متری پیاده شد. در مجموع، در هر جهت تعداد 30 درخت دارمازو Quercus infectoria و تعداد 30 درخت وی ول Q. libani که از لحاظ شکل ظاهری مشابه بودند (جهت کاهش خطای نمونه برداری) در هر چهار جهت جغرافیایی اصلی مورد اندازه گیری قرار گرفتند. در هر درخت نیز چهار شاخه انتخاب (هر جهت یک شاخه به طول 50 سانتی متر) و در هر شاخه از نوک شاخه به سمت داخل، لاروهای آفت شمارش گردید. در هر دو سال، تعداد لاروهای جوانه خوار بلوط روی دارمازو بیشتر از وی ول بود. تعداد لاروهای جوانه خوار بلوط در هر دو گونه بلوط دارمازو و وی ول در سال 94 نسبت به سال قبل افزایش چشم گیری داشته است که ممکن است با افزایش دما مرتبط باشد. بررسی فراوانی جمعیت لاروهای جوانه خوار بلوط در جهت های جغرافیایی نشان داد برای هر دو گونه دارمازو و وی ول در سال 93 بیشترین و کمترین تعداد لارو به ترتیب در جهت جغرافیایی شرقی و غربی و در سال 94 نیز بیشترین و کمترین میزان فراوانی لاروها به ترتیب در جهت جغرافیایی جنوبی و شمالی بود.
    کلید واژگان: آفت, انبوهی, جنگل, خسارت
    Mohammadreza Zargaran, Mohammad Jamshidi, Seyed Rostam Mousavi Mirkola
    Introduction Various pests attack oak trees and in most cases heavily damage them. The European oak leaf roller is one of the important oak pests in some provinces of the Zagros, and it is an important pest of oak forests in some European and North African countries, as well as in Iraq and other regions of Iran. In Iran, it is scattered in the Zagros oak forests, especially in Kohkiluyeh and Boyer Ahmad, Lorestan, Chahar Mahal and Bakhtiari, Fars, and West Azarbaijan Provinces. Repeated removal of oak leaves, particularly by herbivores such as T. viridana in spring, reduces stored photosynthates in trees leading to their decreased diametrical growth.
    Materials and Methods The Ghabre-Hossein region (Piranshahr) was selected as the field operations region because it is one of the most important infestation centers of the European oak leaf roller in the oak forests of West-Azerbaijan. The research was carried out in two consecutive years. Samples of larval instars were taken in early May. Since the sample plot in sampling methods can be points or lines (transects), the four cardinal directions were selected in this study and transects at 100 m intervals were located in each direction.To reduce sampling error, Aleppo (Quercus infectoria) and Lebanon (Q. libani) oak trees were selected for measurements that were similar in appearance and almost uniform with crowns or trunks aligned along the transects. In each studied tree, four suitable branches were selected (one in each cardinal direction), and the number of larvae from the tip of each branch to a length of 50 cm inwards was counted and recorded in forms prepared beforehand. Considering studies that were carried out regarding the biology of the pest, the larvae were counted in mid-May when all larvae were in their last (fifth) instar. In all, 30 Aleppo and 30 Lebanon oak trees were selected in each cardinal direction, and four branches in each direction of these trees were measured. The survey method was used by employing a 25 m rope, a slope gauge, and a compass to locate the sampling transects. SPSS 18 and the 2×4 factorial split plot in time design were used as the statistical method for studying the effects of various cardinal directions and of oak species on abundance of the European oak leaf roller, and Tukey’s HSD test was employed for comparison of the means.
    Results and Discussion This pest has a single annual generation and five larval instars. It overwinters, and spends the entire summer, autumn, and winter, as eggs. Eggs are hatch in late March. Larvae pierce buds to enter into and feed inside them, and large larvae can leave buds and start feeding on other buds. The results showed that in both years the number of leaf-roller moth larvae were more on Q. infectoria in comparison to Lebanon oaks and it seems that oak species (Q. infectoria) is more preferable for the pest to feed upon than Lebanon oaks. Studying populational changes of the oak leaf-roller moth in the geographical directions proved that for both of the tree species the maximum and the minimum number of larvae were respectively in the east and the west in 2014. In 2015, it also became clear that the highest and the lowest frequency of the larvae were respectively in the south and the north. The obtained results confirmed the influence of wind direction on distribution orientation of leaf-roller moth larvae. The number of oak leaf-roller moth larvae significantly increased in 2015 in comparison to the previous year which can be due to the temperature increase in this year.
    Conclusions The number of larvae of the European oak leaf roller on Aleppo oak trees was larger compared to Lebanon oak trees both in 2014 and in 2015, which shows this pest prefers Aleppo oak trees over Lebanon oak trees as its food supply. The number of larvae on both oak species in 2015 was considerably larger compared to the previous year, which may have been caused by increased temperatures in 2015. Study of population changes of the pest in the cardinal directions indicated that the maximum and minimum numbers of larvae on both oak species in 2014 were observed in the eastern and western cardinal directions, respectively, and that the maximum larval concentration occurred in the eastern direction of tree crowns. The dominant wind in the region blew from the southwest, and seemed to be the main reason why larval concentration and distribution occurred in the eastern direction (that was not influenced by wind currents). In 2015 also, the maximum and minimum abundance of larvae were observed in the southern and northern cardinal directions, respectively. Moreover, the largest larval concentration occurred in the northern direction of tree crowns, with the dominant wind in the region blowing in the northeast direction, which demonstrated the direct influence of wind on the orientation and distribution of the European oak leaf roller population. Results obtained in 2014 and 2015 showed that orientation and distribution of the European oak leaf roller can be influenced by wind direction and temperature.
    Keywords: Pest, oak, population, forest, damage
  • مریم بخشنده سوادرودباری، رحیم ملک نیا، عباس بانج شفیعی، محمدرضا زرگران، ضیاءالدین باده یان
    در میان جوامع اکولوژیکی، حشرات با توجه به حساسیتشان به تغییرات محیطی و نیازهای زیستگاهی به عنوان شاخص زیستی اختلال حاصل از آتش سوزی درنظر گرفته می شوند. در این تحقیق ارتباط بین فراوانی و تنوع زیستی ماکروفون خاک و گذشت زمان از وقوع آتش سوزی در جنگل های بلوط شهرستان سردشت استان آذربایجان غربی بررسی شد. به این منظور سه منطقه سوخته شده در سال های 93-1391 و سه منطقه کنترل انتخاب شد. از هر یک از تیمارهای مورد بررسی تعداد 15 نمونه خاک با ابعاد 50 ×50 سانتی متر از عمق صفر تا 30 سانتی متر برداشت و از بررسی آنها در مجموع 210 ماکروفون متعلق به 18 راسته و 27 خانواده جمع آوری شد. در تجزیه وتحلیل آماری برای داده های پیوسته از تجزیه واریانس و مقایسه میانگین های دانکن و برای داده های گسسته یا فراوانی از آزمون مربع کای استفاده شد. نتایج نشان داد آتش سوزی سبب کاهش غنای گونه ای ماکروفون خاک شده، ولی با گذشت زمان، دوباره غنا افزایش یافته است. همچنین راسته های Coleoptera و Diplura در تمامی مناطق مورد بررسی حضور داشتند و آتش سوزی بر راسته Diplura تاثیری نداشته است. تاثیر زمانی آتش سوزی بر راسته Coleoptera کاملا مشهود بوده و با گذشت زمان از وقوع آتش سوزی بر فراوانی این راسته افزوده شده است. راسته های Diptera و مورچه ها (راسته Hymenoptera) نیز با گذشت زمان به مناطق سوخته شده برگشته اند و فراوانی آنها افزایش یافته است. بنابر نتایج حاضر بازگشت دوباره حشرات به زیستگاهشان به مدت زمانی حدود یک تا دو سال به واسطه بهبود شرایط میکروکلیمایی محیط و رویش دوباره گیاهان نیاز دارد.
    کلید واژگان: بلوط ایرانی, راسته حشرات, سخت بالپوشان, غنای گونه ای
    Maryam Bakhshandeh Savadroodbari, Rahim Maleknia, Abbas Banj Shafiei, Mohammadreza Zargaran, Ziaodin Badehian
    Among ecological communities, insects are important bio-indicators of wildfire disturbance due to their sensitivity to environmental changes and habitat requirements. In this research, we studied the relationship between the temporal effect of wildfire and macro-fauna abundance and biodiversity in an oak forest located in Sardasht, West Azerbaijan. We compared three sites differing in fire history as well as three control sites. Fifteen samples (0.5× 0.5× 0.3 m) were selected for each above-mentioned treatment along transects in both burned and control plots. Totally, 210 insect specimens belonging to 18 orders and 27 families were collected. We applied analysis of variance and Duncan test for the analysis of normal continuous data and chi-square test for the analysis of discrete data or abundance. Results indicated that the occurrence of fire reduced the richness of macro-fauna in the burned areas compared to the control areas, but the temporal effect of fire on the macro-fauna resulted in increasing of the richness of the macro-fauna in years after fire occurrence. Both Coleoptera and Diplura were also present in all study area and wildfire had no effect on Diplura. But the temporal effect of fire on Coleoptera was evident and the abundance of this order was added by passing the time of the fire. Diptera and Ants (Hymenoptera) also, over time, had been returned to the burned areas and their frequency has been increased. So the return of insects to their habitat needs over a period of time about 1 to 2 years by improving the microclimatic environment and the regrowth of plants.
    Keywords: Coleoptera, Diversity, Insects orders, Quercus brantii
  • محمدرضا زرگران*، عباس بانج شفیعی، سید رستم موسوی میرکلا، الیاس رمضانی کاکرودی
    جوانه خوار بلوط (Tortrix viridana L.) مهم ترین آفت بلوط در ایران است. جهت بررسی تغییرات جمعیتی این آفت نمونه برداری های هفتگی از مراحل مختلف زندگی این آفت در آذربایجان غربی صورت گرفت. تعداد سنین لاروی با پرورش و اندازه گیری عرض کپسول سر 1000 عدد لارو سنین مختلف تعیین شد. تاثیر میزبان گیاهی بر تغییرات وزنی لاروهای سن آخر و شفیره آفت روی سه گونه بلوط (Quercus infectoria، Q. brantii و Q. libani) بررسی شد. تغییرات جمعیتی حشرات کامل نیز با نصب تعداد 10 تله فرومونی مثلثی انجام گردید. تعداد 5 سن لاروی برای این آفت تعیین گردید. لاروهای نئونات آفت در میرآباد از اوایل فروردین و در پردانان از نیمه فروردین فعالیت خود را آغاز می کنند. لاروها و شفیره های تشکیل شده روی بلوط دارمازو (Q. infectoria) از وزن بالاتری در مقایسه با دوگونه بلوط دیگر برخوردار بودند. اولین شکار حشرات کامل در 2 خرداد در میرآباد (2/6 حشره در هر تله) به وقوع پیوست. بیشترین میزان شکار آفت نیز در زمان اوج جمعیت آفت با میانگین 132 حشره در هر تله در میرآباد به ثبت رسید که نشان از آلودگی بالای این منطقه به آفت دارد. خاتمه فعالیت جوانه خوار در تمامی مناطق مورد بررسی اواخر تیر بود.
    کلید واژگان: زیست شناسی, جوانه خوار بلوط, بلوط, تغییرات جمعیتی, تله فرومونی
    Mohamed Reza Zargaran *, Abbas Banj Shafiei, Seyed Rostam Mousavi Mirkola, Elias Ramezani Kakroudi
    The oak leaf roller moth (Tortrix viridana L.) is one of the most important oak pests in Iran. In order to investigate fluctation changes of this pest, weekly samplings of its different life stages were done in West-Azerbayjan. The number of larval instars were determined by growing and measuring the head capsula width of 1000 larvae at different ages. The effect of host plant on weight changes of final instar larvae and pupae on three oak species of Quercus infectoria, Q. brantii and Q. libani was studied. Populational changes of adult insects were investigated using 10 triangle pheromone traps. Five larval instars were determined for this pest. Neonate larvae of the pest start their activities from late March in Mirabad and from early April in Paradanan. The formed larvae and pupae on gall oak (Q. infectoria) weigh more than there growing on two other oak species. Adult insects were first captured on May 23 in Mirabad (6.2 insects in each trap). The highest degree of pest capture was also recorded at the peak
    time of pest population with the average of 132 insects in each trap in Mirabad which indicates that this area is highly infected with the pest. The oak leaf roller moths stopped their activity in mid-July in all of the studied areas.
    Keywords: Biology, oak leaf roller moth, oak, pheromone trap, Population dynamism
  • نعیم عظیمی*، پریسا لطف الهی، مجتبی محمد دوستارشرف، محمدرضا زرگران
    کنه ها در تمامی زیستگاه های شناخته شده توسط انسان اعم از جنگل ها، کوهستان ها، رودخانه ها، دریاچه ها، خاک، روی گیاهان، جانواران و غیره یافت می شوند. در این میان کنه های زیرراسته ی اریباتید، یکی از مهم ترین بندپایان خاک زی در انواع اکوسیستم ها به شمار می روند. در تابستان 1392، تنوع گونه ای کنه های زیرراسته ی اریباتید با جمع آوری نمونه های متعدد از چهار منطقه در جنگل های ارسباران مطالعه و شاخص های تنوع گونه ای شانون – وینر، سیمسون و یکنواختی سیمسون و کامارگو بر مبنای فراوانی گونه ها با استفاده از فرمول های متداول و با کمک نرم افزار 6.0 Ecologycal metodologhy محاسبه شد. در این تحقیق تعداد 46 گونه کنه اریباتید جمع آوری شد. براساس یافته های موجود گونه هایMetabelbella sp. با 52/8 درصد،Oribatula (Oribatula) tibialis allifera (Subias، 2000)و Eupelops acromios (Hermann، 1804) با 12/7 درصد بیشترین درصد فراوانی نسبی را در بین گونه های جمع آوری شده دارا بودند. همچنین خانواده های Galumnidae، Damaeidae و Phenopelopidae به ترتیب با درصد فراوانی 26/15، 72/12 و 06/11 دارای بیشترین درصد فراوانی در میان سایر خانواده های شناسایی شده بودند. منطقه ی کلاله با بیشترین تعدادگونه های جمع آوری شده، دارای بالاترین میزان شاخص تنوع شانون – وینر (68/4) و سیمسون (95/0) بود و منطقه ی گرمناب نیز با شاخص یکنواختی کامارگو (60/0) بالاترین میزان یکنواختی را در میان سایر مناطق دارا بود.
    کلید واژگان: اکوسیستم, اریباتید, تنوع گونه ای, فراوانی
  • محمدرضا زرگران*، محمد جمشیدی، سید رستم موسوی میرکلا
    جوانه خوار بلوط .Tortrix viridana L با تغذیه از برگ و جوانه های گونه های مختلف درختان بلوط زاگرس خسارت زیادی را به این جنگل ها وارد می سازد. این تحقیق در سال 93 به منظور بررسی تاثیر جهت جغرافیایی بر خصوصیات کمی توده درختی بلوط و همچنین بر تغییرات جمعیتی جوانه خوار در منطقه قبرحسین (پیرانشهر) واقع در جنگل های بلوط استان آذربایجان غربی انجام شد. در هر یک از جهات اصلی جغرافیایی با استفاده از روش ترانسکت 30 بلوط دارمازو Quercus infectoria G. Olivier و 30 درخت از بلوط وی ول Q. libani G. Olivier اندازه گیری شده و لاروهای سن آخر آفت شمارش و مشخصات کمی درختان میزبان نیز اندازه گیری شدند. نتایج نشان دادند بیشترین قطر تاج درختان در جهت شرقی و کمترین مقدار آن نیز مربوط به جهت شمالی و جنوبی به ثبت رسید. بیشترین و کمترین قطر برابرسینه نیز به ترتیب در جهت های جنوبی و شمالی بود. همچنین نتایج نشان داد اختلاف معنی داری (05/0=α) بین تراکم لاروهای جوانه خوار بلوط روی درختان دارمازو و وی ول وجود داشته است. بین میانگین مقدار لارو جوانه خوار بلوط در جهت های مختلف جغرافیایی نیز اختلاف معنی داری مشاهده شد و آزمون توکی (HSD) نشان داد برای هر دو گونه دارمازو و وی ول بیشترین و کمترین تعداد لارو به ترتیب در جهت جغرافیایی شرقی و غربی و بیشترین تجمع لاروی آفت نیز روی جهت شرقی تاج درخت بود. نتایج به دست آمده نشان دهنده این امر است که جهت گیری های پراکنش لاروهای جوانه خوار بلوط می تواند تحت تاثیر جهت وزش باد قرار بگیرد.
    کلید واژگان: آفت, بلوط, زاگرس, دارمازو, ویول
    Mohamadreza Zargaran *
    The oak leaf-roller moth (Tortrix viridana L.) damages the Zagros forests greatly by feeding upon leaves and sprouts of different species. The current study was carried out in 2015 in order to investigate the influence of cardinal directions on quantity features of oak tree and on the demographic changes of oak leaf-roller moth in Ghabr-e-Hosein area (Piranshahr) located in oak forests of west Azerbayjan. In every main geographical directions 30 gall oak trees (Quercus infectoria) and 30 Lebanon Oak trees (Q. libani) was measured using transect method and the pest larvae were counted from the branch tip inward and also quantity features of the host trees were recorded. Results showed that the maximum crown diameter was on the east while the minimum was on the south and north. The highest and lowest diameters at breast height (DBHs) were on the south and north, respectively. In addition, results showed significant differences (p
    Keywords: Pest, Oak, Zagros, Quercus infectoria, Q. libani
  • گلاره ولدی، جواد اسحاقی راد *، محمدرضا زرگران

    این پژوهش به ارزیابی تاثیر آشفتگی بر تنوع گونه ای زیر آشکوب با استفاده از شاخص های پارامتری پرداخته است. بدین منظور با توجه به تاثیر تخریب انسانی با شدت های مختلف سه منطقه کمتر دست خورده، تخریب متوسط و تخریب شدید در جنگل های بلوط بانه انتخاب شدند. سه قطعه جنگلی با شرایط فیزیوگرافی مشابه از هر منطقه انتخاب شد. مساحت قطعات کمتر دست خورده کمتر از سه هکتار و مساحت قطعات تخریب متوسط و تخریب شدید حدود 10 هکتار بود و در هر قطعه، سه پلات 400 مترمربعی (بر روی ترانسکت و در فاصله 100 متری) و در مجموع 27 پلات به منظور برداشت اطلاعات فلورستیک پیاده شدند. در هر قطعه نمونه نوع و فراوانی گونه های علفی در پنج میکرو پلات به ابعاد 5/1×5/1 متر مورد بررسی قرار گرفت. مدل های وفور-گونه شامل عصای شکسته، لوگ نرمال، سری هندسی و سری لگاریتمی برای هر تیمار برازش شدند و بهترین مدل توزیع بر پایه P بزرگ تر از 05/0 (05/0P˃) انتخاب شد. همچنین سه تیمار با استفاده از منحنی های درجه بندی تنوع (Renyi) و روش غالبیت k مقایسه شدند. بر پایه تمام مدل ها دو منطقه جنگل کمتر دست خورده و تخریب متوسط دارای تنوع بالاتری نسبت به جنگل تخریب شدید بودند.

    کلید واژگان: آشفتگی, تنوع گونه ای, جنگل بلوط, مدل وفور - گونه
    G. Valadi, J. Eshaghi-Rad*, M. R. Zargaran

    This study aimed to evaluate the effect of destroying the understory species diversity using frequency distribution model has been discussed. Three forest patches with similar physiographic conditions of each region were selected and in each patch, 3 plots of 400 square meters (on transects and at a distance of 100 meters) were taken to record the floristic information. Type and abundance of understory species in 5 micro plots with 1.5 × 1.5 m dimensions were recorded in each sample. Broken stick model of distribution, lognormal, geometric series and logarithmic series were fitted for each treatment and the best distribution model based on the p˃0.5 was selected. The three treatments using diversity ordering curves (Renyi), and k-dominance were compared. Based on all models both less disturbed and middle disturb forest had high diversity compare to severe disturb forest.

    Keywords: Disturbance, Oak forest, Species abundance model, Species diversity
  • یاسمن شفیقی*، رضا وفایی شوشتری، محمدرضا زرگران، بهمن شمس اسفند آباد
    گونه های مختلف درختان بید در صنایع تهیه عرق، کاغذ سازی، ساخت لوازم مهندسی پزشکی و در آبخیزداری و کشاورزی به عنوان یک منبع انرژی تجدید شونده مورد استفاده قرار می گیرند. این درختان مورد هجوم آفات گوناگون قرار گرفته و ضمن اختلال در رشد، ضایعات کمی و کیفی به چوب آن ها وارد می شود. هدف از این تحقیق بررسی فراوانی و شاخص های تنوع گونه ای آفات بید در استان آذربایجان غربی می باشد. در این تحقیق 5 حوضه آبخیز باراندوز، مهاباد، زنگمار، زولا و زاب، از اردیبهشت لغایت مهر ماه سال 1394 جهت نمونه برداری انتخاب شد. در هر منطقه 10 پایه از گونه Salix alba انتخاب و از هر پایه 4 شاخه در ارتفاع 5/1-2 متری در چهار جهت اصلی جغرافیایی بررسی شد. شاخص های تنوع گونه ای به روش سیمسون، شانن، بریلوئین و شاخص های یکنواختی سیمسون و شانن محاسبه گردید. تعداد 21 گونه آفت شناسایی شد و نتایج به دست آمده نشان داد که بیشترین فراوانی آفات بید در منطقه زنگمار و کمترین فراوانی در منطقه زاب به ثبت رسید. همچنین بیشترین میزان شاخص سیمسون 87/0 و شانن 39/3 و بریلوئین 34/3 در منطقه مهاباد دیده شد. یافته های به دست آمده از این تحقیق نشان می دهد که نقش گونه، زیرگونه های بید و اقلیم منطقه در تنوع و پراکنش آفات بید باید به عنوان عاملی مهم مورد توجه بیشتر قرار بگیرند.
    کلید واژگان: شاخص, آفات, تنوع, Salix alba
    Y. Shafighi *, R. Vafaei-Shoshtari, M. R. Zargaran, B. Shams Esfand Abad
    Different species of willow trees are used in preparation of essences, paper, medical engineering. In watershed management and agriculture they are important as a renewable sources of energy. Unfortunately, these trees are infested with various pests which reduce the plant growth and causing reduction of the quality and quantity of the wood. The aim of this study was to evaluate the prevalence and species diversity of willow pests in West Azerbaijan province, Iran. In this study, five watersheds, Barandoz, Mahabad, Zangmar, Zola and Zab, were selected for sampling from April to September 2015. In each region, 10 trees of Salix alba were selected and from each, 4 branches at the height of 1.5-2 m in four cardinal directions were inspected. Species diversity indices of Simpson, Shannon, Brillouin and Simpson and Shannon evenness indices were calculated. The number of 21 species of pests were identified and the results showed that the most frequent of willow pests was registered in the Zangmar region and the lowest in Zab region, respectively. The highest indices of Simpson, Shannon and Brillouin were 0.87, 3.39 and 3.34 which were observed in Mahabad region. The findings of this research show that the role of willow species, sub-species and climate should be considered as important factors in diversity and distribution of willow pests.
    Keywords: Diversity, index, Pests, Salix alba
  • نسیم گودرزی، محمدرضا زرگران*، عباس بانج شفیعی، مجید توکلی

    این پژوهش برای ارزیابی رابطه بین جهت های مختلف جغرافیایی و موقعیت مکانی روی عوامل مستعد کننده زوال بلوط ایرانی در جنگل های شورآب استان لرستان انجام شد. از این رو در توده جنگلی به مساحت 150 هکتار شبکه آماربرداری به ابعاد 200×200 متر به صورت منظم-تصادفی (سیستماتیک) طراحی و برای اندازه گیری درختان از قطعات نمونه دایره ای شکل به مساحت 1500 مترمربع (با شعاع 85/21 متر) استفاده شد. در هر قطعه نمونه موقعیت قرارگیری قطعه نمونه، نوع گونه درختی، قطر برابرسینه، نوع آلودگی، شدت آلودگی و درجه شادابی درختان ثبت شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین نوع آلودگی، شدت آلودگی و درجه شادابی درختان در موقعیت مکانی قرارگیری قطعه نمونه و جهت های جغرافیایی در سطح خطای پنج درصد ارتباط معنی داری وجود دارد. بیشترین درصد درختان سالم و درختانی که کمتر از 25 درصد آلودگی دارند در موقعیت مکانی یال مشاهده شد. در تمام موقعیت ها و جهت ها مقدار فراوانی حشرات چوب خوار بیشتر از دیگر آفات و بیماری ها (عامل بیماری زغالی بلوط) به ثبت رسید. این بررسی نشان داد که جهت جغرافیایی و موقعیت مکانی نقش مهمی را در شدت آلودگی و زوال درختان بلوط دارند و همچنین آفات و بیماری ها بسته به شرایط رویشگاه سبب مرگ درختان و تغییرهای قابل توجهی در ساختار جنگل شوند.

    کلید واژگان: آلودگی, بلوط ایرانی, بیماری زغالی, حشرات چوب خوار, شادابی
    Nasim Goodarzi, Mohammad Reza Zargaran*, Abbas Banj Shafiei, Majid Tavakoli

    Oak decline is an expression used for describing the death and drying up of Oak trees. The current study aimed to evaluate the relationship between different geographical directions, locatios and the factors leading to Quercus brantii decline in Shurab forest, Accordingly, in the study area (150 h), a sampling network with the dimensions of 200*200 meters was designed on a regular-random basis and trees were measured by 1500_square_meter circular plots (radius is 21.85 m). In each plot, information such as the position of the plot, tree species, diameter at breast height, type of pollution, pollution severity, and tree’s vigor were recorded. The results indicated that there is a significant relationship at the 0.05 level between type of pollution, severity and vigor of trees and the geographical location and direction of the plots. The highest percentage of healthy trees and those polluted less than 25% were located in Ridge. In all locations and aspects the Frequency of insects was registered more than the other pests and diseases (Oak Charcoal Disease).This study showed that aspect and location play an important role in the severity of the pollution and Oak decline trees, Pests and diseases cause tree mortality and significant changes in the structure of the forest depending on stand conditions.

    Keywords: Charcoal Disease, Pollution, Quercus brantii, Vigor, Wood-boring insect
  • رستگار مطلبی تپه رشت، احمد علیجانپور، محمدرضا زرگران
    یکی از مهم ترین آفات جنگل های زاگرس پروانه ی جوانه خوار بلوط (Tortrix viridana L.) است، که با تغذیه از برگ و جوانه گونه های مختلف درختان بلوط سالانه خسارت زیادی را به این جنگل ها وارد می سازد. با توجه به اهمیت جنگل های زاگرس و نقش موثری که در حفظ منابع آب و خاک دارند، اقدام به بررسی میزان تغذیه ی این آفت روی گونه های مختلف بلوط با استفاده از شاخص های تغذیه ای گردید تا شناخت بهتری از رفتارهای تغذیه ای این آفت حاصل شود. تحقیق حاضر در منطقه ی قبرحسین واقع در شهرستان پیرانشهر روی دو گونه بلوط دارمازو، Quercus infectoria و وی ول، Q. libani انجام شد. برگ های این دو گونه پس از جمع آوری به آزمایشگاه منتقل و در اتاقکی با شرایط نوری مناسب و دمای °C25 (به دو روش تغذیه ی انفرادی و گروهی) در اختیار لاروهای آفت قرار گرفت. در روش گروهی 20 تکرار (هر تکرار 10 عدد لارو) و در روش انفرادی 40 تکرار (هر تکرار یک عدد لارو) برای هر یک از میزبان ها در نظر گرفته شد. شاخص های نرخ مصرف نسبی (RCR)، نرخ رشد نسبی (RGR)، کارآیی تبدیل غذای خورده شده (ECI)، کارآیی تبدیل غذای هضم شده (ECD) و قابلیت تقریبی هضم شوندگی (AD) محاسبه گردید. نتایج تجزیه و تحلیل با استفاده از آزمون t نشان داد، در روش گروهی با تغذیه از دارمازو و وی ول (به ترتیب) میزان بیوماس لاروی (01/0 و 007/0 گرم)، شاخص نرخ رشد نسبی (213/0 و 167/0 درصد) و کارآیی تبدیل غذای خورده شده (114/3 و 527/2 درصد) از اختلاف معنی داری برخوردار بود (5%=α). همچنین در تغذیه از دارمازو در روش گروهی و انفرادی (به ترتیب) شاخص نرخ رشد نسبی ( 213/0 و 164/0 درصد)، کارآیی تبدیل غذای خورده شده (114/3 و 643/1 درصد) و کارآیی تبدیل غذای هضم شده (503/3 و 776/1 درصد) از اختلاف معنی داری برخوردار بود (5%=α). با توجه به نتایج فوق مشخص شد که بلوط دارمازو میزبان مناسب تری برای آفت مورد نظر می باشد.
    کلید واژگان: آفت جوانه خوار بلوط, زاگرس, غذای خورده شده, غذای هضم شده, نرخ رشد نسبی, نرخ مصرف نسبی
    Rastegar Motallebi Tapeh Rasht, Ahmad Alijanpour, Mohammd Reza Zargaran
    Introduction
    Land use change, deforestation, grazing, intentional and unintentional fire and invasive pests and diseases are all the major cause of damage to the Zagros forest ecosystem. The green oak leaf roller (Tortrix viridana L.) is one of the important pests of Zagros forests. Larvae of the pest significantly damage the oak forests with feeding on leaves and buds of different species of oaks each year. Larvae enter 2'd instar after eating the internal contents of oak buds, then the third and 4th instars larvae consume whole buds and even oak leaves. After development to the 5th larval instar, they roll the leaves and enter the pupal stage. The attacked trees revitalize by creating new leaves from early May onwards. New leaves, pale green and are smaller than normal leaves. Continuation of the pest activity on Quercus species causes gradual weakness the trees and readiness to accept a variety of secondary pests and diseases in later years. Based on the status of Zagros forests and their importance in the conservation of soil and water sources, the nutritional indices of Tortrix viridana larvae of two species of Oak i.e. Quercus infectoria and Q. libani were determined to get a better understanding of this pest.
    Materials And Methods
    Since early April, with regular visits, last instar larvae (5th instar) of T. viridana in oak forests in Perdanan areas (around the village Ghabr Hossein) were collected and transferred to the laboratory chamber. The larvae were fed on the two oak species. The leaves of these species were collected and transported to the laboratory in a room at a temperature of 25°C and suitable photoperiod conditions. The larvae were fed individually or in a group. In a grouping method, 10 larvae in two replicates and in individually method 40 larvae (one larva per replicate) for each host were considered. Larval weight, amount of consumed food and weight of feces were estimated by using a sensitive digital Carriage scale (0.001 gr). Relative consumption rate (RCR), relative growth rate (RGR), the efficiency of conversion of ingested food (ECI), the efficiency of conversion of digested food (ECD) and approximate digestibility (AD) were also calculated. For statistical analysis t-test and SPSS17 software were used to compare the mean of the data.
    Results And Discussion
    Results of t-test (α=5%) indicated that the larval biomass, RGR, ECI, and AD were significantly different among the hosts in both methods of grouping and individually rearing of the larvae. In this study, Q. libani showed the lowest rate of digestibility. The larvae fed on Q. infectoria have the higher rate of AD than Q. libani because of high RCR, RGR, ECD and ECI. Also, the results related to the comparison of two methods (grouping and individually rearing of the larvae), on nutritional indices were significantly different and in both host trees, the rate of RGR, ECI and ECD in grouping method was more than individually rearing method. RCR is the indication of the insect's exploitation speed of food. In the other words, it shows feeding rate regarding insect's weight at the specific point of time depending on the amount of water and other nutrition physicochemical characteristics in insects. The result showed that this index rate in group rearing method on two host species is equal, but in individual rearing method on Q. infectoria, it is more than Q. libani. The possible reasons are more feeding of larvae in individual rearing method due to the lack of competition stress, the more likelihood of the desirability of Q. infectoria compared to Q. libani, the probability of the existence of antixenosis in Q. libani. The similar study investigating individual and group rearing methods in one insect species is not available. This result confirms that T. viridana larvae’s has a tendency toward social life and in the group situation, they eat effectively. In fact, although larvae in individual form feed more because of lack of competition stress, but in the group they make use of that little food in the best way.
    Conclusion
    In this study, Q. libani had low food quality. As a result, its relative consumption rate, relative growth rate, the efficiency of conversion of ingested food and efficiency of conversion of digested food was less than Q. infectoria. According to the results, Q. infectoria is an appropriate host for this pest. Also, it shows that the larvae were more considering the rate of larval biomass, RCR, RGR, ECI and ECD in grouping method than the single method.
    Keywords: Consumed food, Digested food, Relative consumption rate, Relative growth rate, Tortrix viridana L., Zagros
نمایش عناوین بیشتر...
سامانه نویسندگان
  • دکتر محمد رضا زرگران
    دکتر محمد رضا زرگران
    استادیار جنگلداری، جنگلداری، منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ، ایران
اطلاعات نویسنده(گان) توسط ایشان ثبت و تکمیل شده‌است. برای مشاهده مشخصات و فهرست همه مطالب، صفحه رزومه ایشان را ببینید.
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال