محمدرضا شه سواری
-
محیط زیست موهبتی است خدایی که استفاده ی مفید از آن و حفاظت و سالم نگاه داشتن آن می تواند تاثیرات بسیار مثبتی در زندگی انسان داشته باشد. گسترش جوامع انسانی و توسعه ی شهر نشینی موجب پیدایش پدیده هایی چون تخریب و آلودگی محیط زیست شده است. تخریب یا اتلاف و یا آلوده سازی محیط زیست بنا به ادله ی فقهی زیادی همچون دلیل عقل، آیات قرآن، روایت ها، قواعد فقهی نظیر قاعده ی اتلاف، قاعده ی لاضرر و... منفی بوده و انسان موظف به حفظ محیط زیست و تامین سلامت آن است. راهکار عملی اسلام در حفاظت از محیط زیست را، می توان در بخش های مختلف احیای موات یافت که در آن اسلام آن چنان به احیاء و زنده کردن محیط زیست اهمیت داده که حتی برای احیاء کننده امتیاز مالکیت را به رسمیت شناخته است. در این پژوهش معلوم می شود مقوله ی معادن به خوبی مورد عنایت شریعت قرار دارد و احکام و الزامات صریحی در زمینه های نگهبانی از آن مطرح است.
کلید واژگان: معادن, قواعد فقهی, محیط زیست, شریعت -
تجارت، بازرگانی یا دادوستد، واگذاری مالکیت کالا و خدمات از کسی یا نهادی (فروشنده) به دیگری در برابر دریافت چیزی از خریدار است. کسب و تجارت انواع بسیاری دارد از جمله مکروه، مباح، مستحب، حرام و واجب، تجارت حرام خود به چند نوع تقسیم شده است یکی از آن ها خرید و فروش اعیان نجسه است که شارع مقدس به عنوان یکی از مسایل فقهی مهم به آن پرداخته است. منظور از اعیان نجسه یا اشیاء ناپاک اشیایی است که در شرع حکم به نجاست آن ها شده است، به اعیان نجسه، نجاست هم گفته می شود برخی فقها معتقدند هر نجاستی که تصرف و انتفاع از آن جایز باشد خرید و فروش و تکسب به آن هم جایز است و بعضی گویند استثنا منحصر به چند نجاست معدود است. در هرصورت اکثر فقها نظرشان این است که خرید و فروش اعیان نجسه جایز نیست. برخی دیگر نیز خرید و فروش برخی اعیان نجسه را جایز می دانند و بر این باورند که اگر در اعیان نجس مانند خون منفعت مباح و عقلایی وجود داشته باشد همه گونه معامله و خرید و فروش آن ها صحیح است. در پژوهش حاضر قصد داریم به بررسی مبانی فقهی تجارت با اعیان نجسه دارای نفی عقلایی و همچنین نظر فقها و مراجع تقلید در این رابطه بپردازیم. روش پژوهش از نوع روش تحلیلی-توصیفی می باشد و گردآوری مطالب با استفاده از روش فیش برداری از کتب، مقالات و اسناد علمی می باشد.
کلید واژگان: بیع, اعیان نجس, منفعت عقلایی, تجارت -
اهمیت و حساسیت تربیت برای جامعه اسلامی باعث شده تا ضرورت پیوند فقه و تربیت دوچندان شود. اما متاسفانه به اهمیت و ضرورت این پیوند و اهمیت حضور تجویزات اسلام در فرایند تربیت تا به حال در مورد تطابق مقررات آموزش و پرورش با قواعد فقه و همچنین آسیب های ناشی از عدم انجام این تطابق، پژوهشی صورت نگرفته است و بیشتر معلمان از وظایف شرعی و اسلامی خود در رابطه با تربیت اسلامی، بی خبراند. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی و واکاوی مقررات حاکم بر معلم و دانش آموز در آموزش و پرورش با تاکید بر مبانی فقه امامیه انجام شده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات از کتابخانه های تخصصی فقهی- حقوقی و نرم افزارهای علوم اسلامی مورد بررسی قرار داده است. پس از بررسی مسایل مذکور در این پژوهش، به این مهم، دست می یابیم که با ایجاد ارکان مسیولیت از جمله تقصیر، ورود ضرر، وجود رابطه ی علیت یا سببیت بین تقصیر و ضرر وارده مسیولیت مدنی او در برابر دانش آموز، آموزش وپرورش و یا مدرسه به عنوان شخص حقوقی منعقد خواهد شد. مهمترین اثر این امر، جبران زیان وارده است که در رابطه ی بین معلم و دانش آموز در صورت ارتکاب تقصیر شخصی، معلم مسیول جبران و در صورت نقص در نظامات، آموزش و پرورش یا مدرسه مسیول جبران زیانهای وارده خواهد بود. آنجا که معلم و دستگاه اداری یا مدرسه به عنوان اجتماع اسباب در ورود ضرر نقش داشته باشند، دادرس با تعیین میزان تقصیر ارتکابی ممکن است به تساوی یا به میزان تاثیر قصور، بار جبران را بر هر کدام تحمیل نماید. این پژوهش به صورت کتابخانه ای انجام گرفته و بارزترین نتیجه ی به دست آمده مبتنی بودن مسیولیت مدنی معلم در نظام حقوقی ایران بر «تقصیر» است، همچنین معلم علاوه بر مسیولیت مدنی ممکن است در رابطه ی او با آموزش و پرورش دارای مسیولیت اداری نیز باشد.
کلید واژگان: معلم, دانش آموز, آموزش و پرورش, مقررات, مبانی فقه امامیه -
امروزه نرم افزارهای بیشماری برای حسابداری شرکتها تولید شده است که در بسیاری از مواقع مفید واقع شده اند. گرچه نرم افزارها شاید نتوانند به تنهایی خواسته ارگان ها را برآورده کنند و گزارش دقیق و مورد انتظار کارفرما را ارایه دهند؛ اما در نحوه کارکرد شرکت (چرخه مالی) و کارکنان شرکت (نحوه عملکرد پرسنل) کمک شایانی کردند. نرم افزارها براساس نیاز واحدهای اقتصادی طراحی و تولید میشوند. بعضی از نرم افزارها ویژگی هایی دارند که اختصاصا مربوط به یک شرکت میشود. شرکت های تولید کننده نرم افزار با توجه به شرایط ویژه برخی از ارگان ها شروع به طراحی یک نوع نرم افزار مالی میکنند که پاسخگو نیاز آن مجموعه باشد. با توجه به مطالعات علمی و تحقیقات زیاد باز هم نرم افزارها نواقص زیادی در زمینه مالی و حسابداری چه در سازمان های عمومی و چه در سازمان های دولتی یا غیردولتی دارند. گرچه در تولید یک نرم افزار کارشناسان و اساتید حسابداری و متخصصین نرم افزار کامپیوتر تلاش بی وقفه می کنند؛ اما هنوز نرم افزاری در ایران تولید نشده که همه موارد یک نرم افزار مالی مانند به روز بودن، گزارش گیری قوی، کاربرد آسان و بیشتر، پشتیبانی قوی، سرعت بالا به تنهایی داشته باشد و نیاز یک واحد اقتصادی را به تنهایی رفع کند؛ بنابراین شرکت های بزرگ، اصولا برای رفع نیاز از چند نرم افزار بهره میبرند؛ که این کار برای شرکت هزینه های زیادی در برخواهد داشت و نه تنها مشکلی از مشکلات سازمان رفع نمیشود بلکه باعث هزینه تراشی زیادی برای شرکت میشود؛ بنابراین متخصصین نرم افزار کامپیوتر و برنامه نویسان باید نرم افزاری را طراحی کنند که نواقص کمتری داشته باشد، برای مثال گزارش گیری دقیقی ارایه دهد تا سازمان بتواند با این نرم افزار شرکت خود را ساماندهی کند و برنامه ای از طریق گزارش های مدیریتی برای کنترل هزینه و کنترل بودجه داشته باشد، یا به روز باشد، طوریکه حسابدار قانون های مالیاتی و حسابداری را در سیستم مالی خود به شکل روزانه یا حداقل هفتگی داشته باشد. البته نرم افزار باید از نظر جهانی نیز با استانداردهای جهانی مطابقت داشته باشد. این موضوع متاسفانه در بسیاری از نرم افزارهای مالی داخل کشور به چشم نمی خورد.
کلید واژگان: سیستم های مالی, سیستم های حسابداری, نرم افزارهای کامپیوتر, معایب نرم افزارهای مالی, محاسن نرم افزارهای مالی, به روز بودن نرم افزارهاToday, countless corporate accounting software has been developed that has been useful in many cases. However, the software alone may not be able to meet the demands of the agencies and provide an accurate and expected report of the employer. But they helped a lot in how the company works (financial cycle) and the company's employees (how the staff works). Software is designed and produced based on the needs of economic units. Some software has features that are specific to a company. Software companies, according to the special conditions of some organizations, start designing a type of financial software that meets the needs of the collection. According to many scientific studies and researches, software still has many shortcomings in the field of finance and accounting, whether in public organizations or in governmental or non-governmental organizations. Although in the production of a software, experts and professors of accounting and computer software specialists make unremitting efforts; But there is no software in Iran that has all the financial software such as up-to-date, strong reporting, easy to use and more, strong support, high speed alone and meet the needs of an economic unit alone. Therefore, large companies basically use several softwares to meet the needs. This will cost the company a lot of money, and not only will it not solve the problems of the organization, but it will also cause a lot of costs for the company. Therefore, computer software specialists and programmers should design software that has fewer shortcomings, for example, provide accurate reporting so that the organization can organize its company with this software and a program through management reports to control costs. And have budget control, or be up to date, so that the accountant has tax and accounting rules in his financial system on a daily or at least weekly basis. Of course, the software must also comply with global standards in terms of globalization. Unfortunately, this issue is not seen in many domestic financial software.
Keywords: Financial systems, accounting systems, computer software, disadvantages of financialsoftware, advantages of financial software, up-to-date software -
هرساله میزان متفاوتی از خسارت سرما بر تولیدات زراعی گزارش شده است. در بعضی از سال ها بسته به میزان سرما، این خسارت شدید و دارای ابعاد اجتماعی و اقتصادی وسیعی است. بر این اساس شناسایی و معرفی ارقام متحمل به سرما در کاهش این خسارت و افزایش تولید محصولات زراعی بسیار موثر است. هر ساله در آزمایشات مقایسه عملکرد گلرنگ پاییزه در اصفهان، بسته به میزان سرمای زمستان، درجات مختلفی از خسارت سرما به ژنوتیپ های مورد آزمایش مشاهده می شود. در این پژوهش بررسی تحمل به سرمای ژنوتیپ های گلرنگ در اصفهان طی سال زراعی 87-1386 انجام شد. در این آزمایش 20 ژنوتیپ گلرنگ برای تاریخ کاشت پاییزه بیست و هشتم مهر ماه در یک طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار مقایسه شدند. اثر ژنوتیپ بر درصد بقا، طول دوره روزت و رسیدگی و درجه روز رشدهای مربوط، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و درصد روغن در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. ضریب همبستگی بین درصد بقا با عملکرد دانه، طول دوره روزت و رسیدگی و درجه روز رشدهای مربوط مثبت و معنی دار بود. ضریب همبستگی بین درصد بقا با وزن هزار دانه منفی و معنی دار شد. ارقام پرنیان و لاین KW4 به ترتیب با 79 و 7/9 درصد بقاء زمستانه بیشترین و کمترین عملکرد دانه را داشتند. بر اساس نتایج این آزمایش ژنوتیپ های با دوره روزت طولانی تر، مثل پرنیان، ورامین 295 و زرقان 279 تحمل بیشتری به سرما نشان دادند.
کلید واژگان: روزت, عملکرد دانه, سرمازدگیToo often crop production is facing with different intensity of cold damage. In some years the damage is severe and has a large social and economic consequence. Therefore, selection and introduction of cold tolerant cultivars is very effective in reducing cold damage and increasing crop production. Frequently, in winter safflower yield trails in Isfahan province, depending on the intensity of winter cold, different degrees of damage are observed. Cold tolerance study of safflower was conducted in Isfahan province in central Iran during 2007-2008. In this experiment, 20 safflower genotypes were compared in a randomized complete block design with four replications. The effect of genotype on the survival rate, the length of the rosette and ripening period, and their corresponding GDD, plant height, 1000 seed weight, seed yield, and oil content was significant at the 1% probability level. The correlation coefficients between the survival rate with seed yield, length of the rosette period, and corresponding GDD were positive and significant. The correlation coefficient between the survival rates with 1000 seed weight was negative and significant. Covariance analysis showed that Parnian and KW4 had the highest and lowest seed yield with 79 and 7.9% winter survival, respectively. According to the results, genotypes with a longer rosette period such as Parnian,Varamin 295 and Zarghan 279 showed more tolerance to cold damage.
Keywords: Rosette, Seed yield, Frost bite -
حرکتی به سمت توسعه یافتگی / نگاهی به سیاست های شرکت معدنی و صنعتی گل گهر در حوزه مدیریت تکنولوژی
-
نشریه یافته های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی، سال هشتم شماره 2 (پاییز و زمستان 1398)، صص 261 -270
رقم پرنیان حاصل انتخاب تک بوته از توده محلی گلرنگ اصفهان با استفاده از روش گزینش لاین های خالص است. این رقم به همراه 14 لاین و رقم به منظور تعیین پایداری و سازگاری، در چهار منطقه کرج، داراب فارس، ورامین و اصفهان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به مدت دو سال زراعی (1394-1392) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل با استفاده از روش های مختلف پایداری نشان داد که رقم جدید پرنیان با بیشترین میزان عملکرد دانه(2794 کیلوگرم در هکتار) و کمترین میزان ضریب تغییرات محیطی(7/2) و واریانس محیطی (40435) به عنوان پایدارترین ژنوتیپ شناخته شد. این رقم در یک بررسی دو ساله دیگر (1394-1392) در شرایط نسبتا شور در پنج منطقه کرج، داراب، اصفهان، ورامین و زابل به همراه ارقام شناخته شده کشور نظیر صفه، پدیده، گلمهر و گلدشت برتری خود را با عملکرد 2894 کیلوگرم در هکتار نشان داد. در آزمایش های تحقیقی - تطبیقی رقم جدید پرنیان در سه روستای خدابخش، قاسم آباد و مستی خون منطقه زابل کشت و با رقم شاهد صفه مقایسه شد که عملکرد دانه این رقم به ترتیب با میانگین 2865، 2598 و 2947 کیلوگرم در هکتار به مقدار 10، 6 و 23/5 درصد نسبت به شاهد صفه برتری نشان داد. از نظر زمان رسیدگی فیزیولوژیک نیز رقم پرنیان 10 روز زودرس تر از رقم گلرنگ می باشد.
کلید واژگان: گلرنگ, گل سفید, بی خار, زودرسParnian cultivar was primarily selected from Isfahan landraces and for more evaluation for its yield and other agronomic traits was tested along with 14 cultivars in four different environmental conditions including Karaj, Isfahan, Darab and Varamin. The experiments were conducted in randomized complete block designs with 4 replications for two years (2013 -2015). The results showed significant differences among the genotypes. Different stability analysis methods were used to determine stable genotypes. Parnian was selected as a desirable genotype based on its highest grain yield (2794.2 Kgha-1), lowest coefficient of variation (CVi) and lowest environmental variance compared to other genotypes. In addition, the Parnian cultivar was selected as the best genotype in Karaj, Darab, Isfahan and Varamin with an average grain yield of 2894 Kgha-1 for two years under saline soil conditions. Results of on-farm trails in Khodabakhsh, Gasemabad and Mastikhoon in Zabol region (2015-2016) showed that Parnian had grain yields of 2947, 2598 and 2865 Kgha-1, respectively (10%, 6% and 23.5% higher than Soffa check cultivar respectively). The new cultivar, was also 10 days earlier than check cultivar.
Keywords: safflower, white florets, spineless -
مگس گلرنگAcanthiophilus</em> helianthi</em> آفت مهم گلرنگ است که میتواند عملکرد محصول را تا 25 درصد کاهش دهد. به منظور بررسی واکنش ارقام مختلف گلرنگ به مگس گلرنگ در تاریخهای کاشت متفاوت، طی سه سال متوالی (1385 تا 1388) تحقیقی در قالب یک طرح اسپلیت اسپلیت پلات در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوتر آباد اصفهان اجرا شد. فاکتور اصلی سمپاشی در دو سطح (سمپاشی شده و سمپاشی نشده)، فاکتور فرعی تاریخ کاشت در 8 سطح (ز 15 اسفند تا 31 خرداد)و فاکتور فرعی رقم در سه سطح ("اراک"، "صفه" و "گلدشت") بود. نمونه برداری در 5 نوبت منطبق بر مراحل رشدی گلرنگ انجام شد. در هر نمونهبرداری فاکتورهای درصد طبقهای آلوده، درصد دانههای خسارت دیده و تعداد لارو در طبق شمارش شد. نتایج نشان داد که تاریخ های کاشت مورد بررسی از نظر سه فاکتور مذکور با یکدیگر اختلاف معنیدار دارند. بیشترین و کمترین درصد طبقهای آلوده به ترتیب در تاریخ های کاشت دیر هنگام (اول تا 31 خرداد) و زود هنگام (15 اسفند تا اول اردیبهشت) ثبت شد. بیشترین و کمترین تعداد لارو در طبق و بالاترین و پایینترین درصد دانههای خسارت دیده به ترتیب در آخرین تاریخ کاشت (31 خرداد) و تاریخ های کاشت زود هنگام (15 اسفند تا 15 فروردین) مشاهده شد. ارقام مورد بررسی نیز از نظر سه فاکتور مورد بررسی با یکدیگر اختلاف معنیدار داشتند. رقم گلدشت بیشترین میزان آلودگی طبق به لارو و بالاترین درصد دانههای خسارت دیده را داشت. پیشنهاد میشود که برای کنترل مگس گلرنگ در منطقه مورد بررسی از ارقام اراک و صفه در کشت بهاره (تاریخ کاشتهای 15 اسفند تا 15 فروردین) استفاده شود.
کلید واژگان: اصفهان, تاریخ کاشت, رقم, مگس گلرنگ, Acanthiophilus helianthiSafflower capsule fly, Acanthiophilus helianthi</em> is a serious pest on safflower, could reduce crop yield up to 25 %. To study the reaction of different safflower cultivars to safflower capsule fly in different planting dates, an experiment was conducted during three consecutive years (2006-2009) in split-split plot design with three replications, in Kaboutar-Abad research station (Isfahan, Iran). The main plot was spraying in two levels (sprayed and unsprayed), subplot was sowing date in 8 levels (from early March to late June) and sub-sub plot was cultivar in three levels (Arak, Soffe and Goldasht). Sampling was carried out in 5 times, according to the growth stages of safflower. In each sampling, percentage of infested heads, percentage of damaged seeds and number of larvae per head were counted. The results showed significant difference among planting dates for above three factors. The highest and lowest percentage of infested heads were recorded on late (late May to late June) and early planting dates (early March to early May), respectively. The highest and lowest number of larvae per head and the highest and lowest percentages of damaged seeds were observed on last planting date (late June) and early planting dates (early March to early April), respectively. Significant differences were found for the three factors among the studied cultivars. Goldasht cultivar had the highest percentage of infested head and percentage of damaged seeds. In order to control safflower capsule fly in the region, cultivation of Arak and Soffe cultivars in early planting dates (early March to early April) is recommended.
Keywords: Acanthiophilus helianthi, Capsule, cultivar, Isfahan, safflower, safflower fly -
بسیاری از محصولات زراعی به طور سنتی در نواحی و یا زمانی کشت می شوند که شرایط اقلیمی در حد مطلوب نیست، در این شرایط با بازده پایین محصول و همچنین عدم استفاده بهینه از نهاده های کشاورزی روبه رو هستیم. با توجه به اینکه گلرنگ بهاره یک محصول فاریاب در استان اصفهان است، دما نقش تعیین کننده ای در عملکرد نهایی آن دارد. به منظور پهنه بندی درجه حرارت کشت گلرنگ بهاره در استان اصفهان، از داده های دمایی 51 ایستگاه سینوپتیک و کلیماتولوژی استان های اصفهان و همجوار آن از سال 1961 تا 2009 میلادی استفاده شد. پهنه استان با استفاده از میانگین دمای شبانه روزی و به روش کریجینگ به سه ناحیه دمایی اول، دوم و سوم تقسیم شد. در هر ناحیه دمایی با توجه به نیاز حرارتی گیاه برای سبز شدن، نقشه های پهنه بندی حرارتی کشت در سامانه اطلاعات جغرافیایی با روش توابع پایه شعاعی ترسیم شدند. بر اساس نتایج به دست آمده در ناحیه دمای اول که عمدتا قسمت های گرم استان را فرا می گیرد، تاریخ های کاشت مناسب از نیمه اول بهمن شروع و تا نیمه اول اسفند ادامه می یابد. در ناحیه دمایی دوم که به طور عمده مناطق معتدل استان را در بر می گیرد، تاریخ های کاشت مناسب از نیمه دوم اسفند شروع و تا نیمه اول فروردین ادامه خواهد یافت. تاریخ های کاشت مناسب در ناحیه دمایی سوم که قسمت های سرد استان را شامل می شود، از نیمه دوم فروردین شروع و تا نیمه دوم اردیبهشت ادامه می یابد. با توجه به نیازهای حرارتی گلرنگ چنانچه این گیاه در مناطق مختلف اصفهان در تاریخ های کاشت مناسب خود کشت شود با دماهای باز دارنده روبه رو نخواهد شد و در نتیجه از لحاظ اقلیمی بازده مناسب حاصل می شود.کلید واژگان: ایستگاه سینوپتیک, توابع پایه شعاعی, دما, کریجینگ, میان یابیMany crops are grown in regions and sowing dates which the climate is not in the desirable condition, bringing about decreases in efficiency of agricultural inputs and crop yield. The spring safflower is planted under irrigation condition in Isfahan province and the temperature during growing season plays a major role in its seed yield. For thermal zoning of spring safflower planting in Isfahan province, the temperature data from 51 synoptic and climatologic stations of Isfahan and neighboring provinces from 1961 to 2009 were used. Thermal zoning was determined based on mean day-night temperatures and the province was divided into three thermal zones by Kriging method. In each region considering thermal requirement for the plant establishment the thermal zoning in GIS was delineated, using radial basis function. According to the results in the first thermal region (which mainly covers the warm section of Isfahan province) the best planting date is from late January to late February. In the second zone (which mainly covers the temperate region of Isfahan province) the best sowing date is from early-March to early-April. The third zone (which is consisted of cold region) the suitable planting date is from early-April to early-May. Considering the thermal requirement of safflower, if it is planted in different parts of Isfahan according to the above planting windows in each region it will not face with adverse temperature conditions, and will take full advantage of growing season and may lead to increase in seed yield.Keywords: interpolation, Kriging, radial basis function, synoptic station, temperature
-
نشریه یافته های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی، سال هفتم شماره 2 (پاییز و زمستان 1397)، صص 221 -233ارقام هیبرید آفتابگردان که تاکنون در ایران اصلاح و معرفی شده است در دو گروه زودرس و دیررس قرار دارند. ارقام زودرس با محدودیت عملکرد و ارقام دیررس با مشکل دیررسی، پابلندی و نیاز آبی بالا مواجه هستند. لذا جای هیبریدهای متوسط رس پا کوتاه با عملکرد بالا در فهرست هیبریدهای ایرانی آفتابگردان خالی است. هیبرید شمس از تلاقی لاین نرعقیم سیتوپلاسمی AF81-112 با لاین پدری RF81-82 با روش گزینش همزمان، خودگشنی متوالی و تلاقی برگشتی در شرایط کشت دو نسل در سال طی سال های 80-1377 تهیه شد. رقم شمس در آزمایش مقدماتی، ضمن برابری عملکرد با هیبرید وارداتی آلستار، به خاطر زودرسی و پاکوتاهی نسبت به ارقام شاهد به عنوان یک هیبرید امیدبخش شناسایی شد. در ارزیابی نهایی در کرج، خوی، زنجان و اسلام آباد غرب با عملکرد 4067 کیلوگرم در هکتار زودرس تر و پاکوتاه تر از ارقام شاهد بود. رقم جدید در آزمایش سازگاری با داشتن عملکرد مشابه با هیبرید وارداتی هایسان 33، زودرس تر و پاکوتاه تر از دو هیبرید آذرگل و هایسان 33 بود. این رقم در شرایط زارعین در کرمانشاه،مازندران و آذربایجان غربی پرمحصول تر از ارقام شاهد بود و در شرایط محدودیت آب، با اختلاف معنی داری پرمحصول تر از هیبریدهای آفتابگردان فرخ و قاسم بود. در ارزیابی گلخانه ای هیبرید شمس و لاین پدری آن (RF81-82) در برابر بیماری سفیدک کرکی مقاوم بودند. هیبرید شمس با متوسط عملکرد 5/3 تن در هکتار به دلیل برابری عملکرد با هیبریدهای وارداتی، برتری عملکرد در مقایسه با هیبریدهای قاسم و فرخ و ارتفاع کمتر، زودرسی و شکل طبق مناسب تر در مقایسه با هیبرید آذرگل به عنوان هیبرید برتر و پایدار شناسایی شد. با توجه به خصوصیات مطلوب زراعی این هیبرید در دی ماه سال 1395 به عنوان یک رقم آفتابگردان جدید برای کشت بهاره مناطق معتدل و سرد و کشت تابستانه مناطق معتدل معرفی شد.کلید واژگان: آفتابگردان, سازگاری, متوسط رس, هیبرید جدیدSunflower hybrid cultivars which have been improved and released in Iran are categorized in two early and late maturity groups. Early mature hybrids are low yielding while late matures have problems of limitation in growing season, higher plant height and higher water requirement. So, there is a lack of mid-mature and dwarf hybrids in Iranian sunflower hybrids. New hybrid, Shams was improved by crossing between CMS line AF81-112 and restorer line RF81-82 using simultaneous selection method, self and back-crossing in offseason conditions. In the preliminary evaluation, this hybrid with seed yield equal toexotic hybrid Alstar, moderate maturity and dwarf height was identified as a promising hybrid. In regional experiments in Karaj, Khoy, Zanjan and Eslam Abad seed yield of Shams (4067 kg ha-1)was equal to the exotic hybrid Hysun33 while it was also earlier and shorter than other checks. In adaptability evaluations, its seed yield was equal to Hysun33 and also it was earlier and shorter than Azargol and Hysun33. Under on-farm trials Shams was superior to check varieties in Kermanshah, Mazandaran and west Azarbayjan provinces. This hybrid had a higher seed yield compared to Farrokh and Ghasem hybrids under drought stress condition. Shams and its restorer line were resistant against powdery mildew under greenhouse condition. Shams hybrid considered as a stable and superior hybrid with an average seed yield of 3.5 tons ha-1 had a similar seed yield to those of exotic hybrids, higher yield compared to early mature hybrids of Ghasem and Farrokh and also lower plant height, moderate maturity and suitable capitule shape compared to the late mature hybrid Azergol. This hybrid was released as a new sunflower cultivar for spring cultivation in the temperate and cold regions and for summer cultivation in the temperate regions of Iran in 2017.Keywords: Adaptability, Mid-mature, New hybrid, Sunflower
-
یکی از روش های رایج برای کنترل سفید بالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum در گلخانه های گوجه فرنگی استفاده از سموم حشره کش گیاهی و شیمیایی است. برای ارزیابی اثر این سموم روی حشرات ماده بالغ سن شکارگر Macrolophus caliginosus آزمایشی با استفاده از حشره کش های گیاهی شامل سیرینول، پالیزین و تنداکسیر و حشره کش شیمیایی ایمیداکلوپرید و شاهد (آب پاشی) در غلظت های 5/0، 9/0، 8/1 و 3 درهزار به سه روش لوله های شیش های در آزمایشگاه، آزمایش گلدانی و آزمایش گلخانه ای روی گیاه گوجه فرنگی اجرا شد. بین حشره کش ها، غلظت ها و اثرات متقابل آن ها در سطح یک درصد اختلاف معنی داری وجود داشت. با افزایش غلظت، میزان مرگ و میر افزایش یافت. در آزمایشگاه، مقایسه میانگین درصد کشندگی حشره کش ها روی سن M.caliginosus نشان داد که 48 ساعت پس از آزمایش، ایمیداکلوپرید 3 درهزار با 100 درصد مرگ و میر بیشترین اثر و پالیزین 5/0 درهزار با 8/23 درصد مرگ و میر کمترین اثر را داشته است. در روش گلدانی ایمیداکلوپرید 3 و 8/1 درهزار با 23/97 و 34/94 درصد مرگ و میر بیشترین اثر و پالیزین 5/0 و 9/0 درهزار به ترتیب با 17/20 و 14/21 درصد مرگ و میر کمترین اثر را بر سن شکارگر داشتند. در آزمایش گلخانه ای ایمیداکلوپرید 3 و 8/1 درهزار با 46/94 و 66/92 درصد مرگ و میر بیشترین اثر و پالیزین 5/0 و 9/0 درهزار به ترتیب با 5/17 و 18 درصد مرگ و میر کمترین تلفات را به سن شکارگر وارد کردند. در هر سه تحقیق آزمایشگاهی، گلدانی و گلخانه ای بین غلظت های مختلف ایمیداکلوپرید با سایر حشره کش ها اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد وجود داشت. با توجه به نتایج به دست آمده توصیه می شود از حشره کش های گیاهی مذکور در برنامه های مدیریت تلفیقی آفات به جای حشره کش های شیمیایی استفاده شود.کلید واژگان: سفید بالک گلخانه, Macrolophus caliginosus, سیرینول, پالیزین, تنداکسیر, ایمیداکلوپریدOne of the common methods for controlling of greenhouse whitefly Trialeurodes vaporariorum in tomato greenhouses is use of chemical and botanical insecticides. To evaluate the effects of these insecticides on adult female of predatory bug Macrolophus caliginosus these research was carried out using botanical insecticides (Sirinol, Palizin and Tondexir) and chemical insecticide (Imidacloprid) in 0, 0.5, 0.9, 1/8 and 3 ml/l in three methods; glassy tubes in laboratory, pot and greenhouse experiments on tomato plant. There were significant differences between treatments, doses and interaction of doses and treatments. The mortality was increased with increasing the doses. 48 hours after spraying, highest and the least mortality was caused by Imidichloprid (3 ml/l.) with 100% and Palizin (0.5 ml/l.) with 23.8 % mortality, respectively. In pot method, the highest mortality of predatory bug was caused by Imidichloprid (3, 1.8 ml/l.) with 97.23 and 94.34%, and the least mortality was caused by Palizin (0.5 and 0.9 ml/l.) with 20.17 and 21.14 %. Imidichloprid (3, 1.8 ml/l.) had the highest mortality with 94.46 and 92.66 % and Palizin (0.5 and 0.9 ml/l.) had the least mortality with 17.5 and 18 % on predatory bugs in greenhouse condition. In all three methods, there were significant difference between Imidichloprid (all doses) and the other botanical insecticides. These results show that the botanical insecticides could be used as natural products in IPM programs to protect the natural enemies.Keywords: Greenhouse whitefly, Macrolophus caliginosus, Sirinol, Palizin, Tondexir, Imidichlopride
-
اثر سه حشره کش گیاهی (سیرینول، پالیزین، تنداکسیر) و یک حشره کش شیمیایی (ایمیداکلوپرید) روی میزان مرگ و میر سفید بالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum (Westwood) بررسی و با یکدیگر مقایسه شد. اثر غلظت های 5/0، 9/0، 8/1 و 3 در هزار حشره کش های مذکور روی سنین مختلف پورگی و حشرات بالغ سفید بالک گلخانه T. vaporariorum به روش غوطه ورکردن برگ برای پوره ها و با استفاده از لوله های شیش های برای بالغین در آزمایشگاه بررسی شد. همچنین اثر حشره کش های مذکور در شرایط گلخانه ای روی گوجه فرنگی نیز بررسی گردید. بین حشره کش ها، غلظت ها و اثرات متقابل حشره کش و غلظت در همه مراحل پورگی و بالغ سفید بالک در سطح یک درصد اختلاف معنی داری وجود داشت. با افزایش غلظت میزان مرگ و میر افزایش و با افزایش سن پورگی میزان مرگ و میر کاهش یافت. در روش غوطه ورسازی ایمیداکلوپرید 3 و 8/1 درهزار و تنداکسیر 3 درهزار بیشترین میزان مرگ و میر را روی پوره های سنین اول تا سوم نشان دادند و از این نظر با سایر تیمارها اختلاف معنی دار داشتند. برای پوره های سن چهارم غلظت 3 در هزار ایمیداکلوپرید بیشترین کارایی را داشت و به تنهایی در یک گروه قرار گرفت. در آزمایش گلدانی نیز بیشترین مرگ و میر پوره های سنین اول تا چهارم ناشی از کاربرد ایمیداکلوپرید 3 درهزار بود، هرچند در سن دوم پورگی، تنداکسیر 3 در هزار اثری مشابه با ایمیداکلوپرید داشت. بیشترین اثر بر حشرات بالغ سفیدبالک گلخانه به ترتیب با 03/98، 07/96، 07/96، 07/96 و 11/94 درصد مرگ و میر بدون اختلاف معنی دار با یکدیگر مربوط به ایمیداکلوپرید (3 درهزار)، تنداکسیر( 3درهزار)، پالیزین (3 درهزار)، ایمیداکلوپرید (8/1درهزار) و سیرینول (3 درهزار) بود.کلید واژگان: سفید بالک گلخانه, سیرینول, پالیزین, تنداکسیر, ایمیداکلوپریدThe effect of three botanical insecticides (sirinol, palizin and tondexir) and one chemical insecticide (imidacloprid) on Trialeurodes vaporariorum has been investigated in laborarory and greenhouse conditions.The four insecticides were used with different doses of 0.5, 0.9, 1.8 and 3 ml/lit respectively. The leaf-dip assay for nymph and glass tube assay for adult were used. Also the effect of these insecticide on tomato plants in green house was studied. There were significant differences among used insecticides and interaction between doses and insecticides on all nymphal stages and adults of the greenhouse whitefly (GW). The mortality rate increases with increasing doses and decreases with increasing nymphal age. There were not significant differences among different doses of Imidicloprid and Tondexir (3 ml/l) on the first, second and third instar nymph of GW in leaf-dip assay. The imidicloprid (3 ml/l) had the highest mortality on fourth instar nymph of GW and was categorized in separate group. Also in pot experiment the highest mortality in all of nymphal instars was for Imidicloprid 3 ml/l, however the tondexir 3ml/l had similar affect on second instar nymph. The highest mortality in adults (with no significant differences) occurred using Imidicloprid was obtained with Imidicloprid (3 ml/l), Tondexir (3 ml/l), Palizin (3 ml/l), Imidicloprid (1.8 ml/l) and Sirinol (3 ml/l) with 98.03, 96.07, 96.07, 96.07 and 94.11 % mortality respectively.Keywords: Greenhouse whitefly, Sirinol, Palizin, Tondexir, imidacloprid
-
به منظور تخمین سرعت نمو ارقام گلرنگ اراک، زنده رود و گلدشت با استفاده از درجه حرارت و طول روز، از آزمایشات تاریخ کاشت این ارقام طی سال های 1388-1383 در مزرعه تحقیقات کشاورزی کبوتر آباد اصفهان استفاده شد. برای تعیین مدل سرعت نمو هر مرحله، سرعت هر مرحله به عنوان متغیر تابع و متغیر های حرارتی، طول روز و حاصل ضرب متغیر های حرارتی با متغیر های طول روز به عنوان متغیر مستقل در رگرسیون مرحله ای مورد استفاده قرار گرفتند. مرحله ای از رگرسیون به عنوان مدل مناسب انتخاب گردید که ضریب رگرسیون و ضریب تشخیص جزء آن حداقل در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بوده و حداکثر ضریب تبیین کل را داشته باشد. تعداد روز از کاشت تا سبز شدن، سبز شدن تا تکمه دهی، سبز شدن تا گلدهی و تا رسیدگی و گلدهی تا رسیدگی از تاریخ های کاشت تاثیر پذیرفت. با افزایش دما، طول مراحل نمو کاهش یافت. طول دوران سبز شدن تا تکمه دهی و تا گلدهی بیشترین تاثیر را از طول روز پذیرفت و با افزایش آن کاهش یافتند. میانگین درجه حرارت تنها متغیری بود که وارد مدل شد و حدود 76 درصد تغییرات سرعت سبز شدن ارقام مورد مطالعه را توضیح داد. حدود 83 درصد سرعت نمو مرحله سبز شدن تا تکمه دهی به وسیله حاصل ضرب درجه حرارت حداکثر در طول روز توجیه گردید. مربع درجه حرارت حداکثر در مربع طول روز حدود 92 درصد تغییرات سرعت نمو مرحله سبز شدن تا گلدهی را بیان نمود. مربع درجه حرارت حداکثر در مربع طول روز با توان چهارم درجه حرارت حدود 81 درصد واریانس سرعت نمو مرحله سبز شدن تا رسیدگی را بیان نمودند. مکعب درجه حرارت حداقل، تنها متغیری بود که سرعت مرحله گلدهی تا رسیدگی را به میزان 47 درصد توضیح داد.
کلید واژگان: سرعت نمو, گلرنگ, تاریخ کاشت, ارقام, دما, طول روزGeographical Research, Volume:30 Issue: 1, 2015, PP 181 -1921- Introduction Crop development is qualitative changes planned that led the plant to ripening. Factors such as water available, nitrogen and photosynthetic materials are affected growth and development. Under irrigated conditions expected that all of factors except climate elements be controlled. Thus, only climate elements able to change of plant growth and development and under these conditions, temperature and day length have more effective than the other elements. In every site, planting date determined adaptation of developmental stages to day length and temperature during growth season. 2- Methodology Data from planting dates trials conducted over the Kabootar-Abad Agricultural Research Station during 2003-2009 were used to develop models for estimating development rate of three varieties, Arak, Zendeh Rud and Goldasht. To calculate of developmental rate of every stage, duration of every stage was inversed. To determine model of development rate of every stage, development rate considered as dependent variable and day length, thermal variables and combination of these considered as independent variables in step wise regression. A step of regression was considered appropriate if the highest R2 was accompanied by the significant (p≤0.05) regression coefficient. Evaluation of model accuracy and sensitivity was performed, using the data of 2008-2009 that there was not any role in forming of models. 3- Discussion No. of days from planting to emergence, emergence to heading, emergence to flowering, emergence to ripening and flowering to ripening were affected by planting dates. By increasing temperature, developmental stage periods decreased. Day length had the most effect on emergence to heading and emergence to flowering period and by increasing it, decreased. Tmean was the only variable that entered to model and explained about 76% of development rate of varieties emergence period. About 83% of development rate of emergence to heading stage was determined by Tmax×DL. T2max×DL2 explained about 92% of development rate of emergence to flowering stage. T2max×DL2 with T4max explained about 81% variations of developmental rate of emergence to ripening stage. T3max was the only variable that entered the model of development rate of flowering to ripening stage and expressed about 47% variations of it. 4- Conclusion Contribution of thermal and day length parameters in determining of rate of different developmental stages is not constant. This may be related to different physiological nature of developmental stages and differences reactions of these stages to climatologic, edaphic and agronomic elements and interaction among them and with genotype of plant. Entrance of a variable to a model may be related to amount of variables variance and correlation among them and it may there are not physiological reasons for this.Keywords: development rate, safflower, varieties, planting date, temperature, day length -
رقم گل مهرحاصل تلاقی بین رقم های گلرنگ زراعیZarghan279 و I.L.111 در منطقه کرج است. این رقم به همراه 19 لاین و رقم به منظور تعیین پایداری و سازگاری، در چهار منطقه کرج، اصفهان، زابل و داراب فارس در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به مدت سه سال زراعی (89-1386) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل با استفاده از روش های مختلف پایداری نشان داد که رقم جدید گل مهر دارای پایداری عمومی خیلی خوب در تمام محیط ها بود و با عملکردی بالا (2862کیلوگرم در هکتار) به عنوان ژنوتیپ مطلوبی شناخته شد. رقم جدید در یک بررسی دو ساله (90-1388) در سه منطقه کرج، داراب و اصفهان برتری خود را با عملکرد 3078 کیلوگرم در هکتار نشان داد. در آزمایش های تحقیقی- تطبیقی رقم گل مهر با تولید دانه2726، 2322 و 2903 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در مناطق قراملک تبریز و دو منطقه استان گلستان شامل بندر ترکمن و آق قلا نسبت به ارقام رایج برتری معنی داری نشان داد.کلید واژگان: بی خار, گلرنگ, گل قرمز و گل مهرGolmehr cultivar originated by crossing between I.L.111 line and Zarghan 279 cultivar in Karaj. The new cultivar and 19 safflower lines and cultivars were studied for grain yield and its stability, at karaj, Isfahan, Darab and Zabol regions in 2006 -2009. The experimental design was Randomized Complete Block with four replications. Based on the results, Golmehr cultivar with the highest grain yield (2862.2 Kg.ha-1) was selected as a desirable genotype. In addition Golmehr cultivar was classified as the best genotype in Karaj, Darab and Isfahan with an average grain of yield 3078 Kg.ha-1 for two years (2009-2001). On-farm experimental results, in Garamalek, Bandar-e-Torkaman and Ag-gala, revealed that the new cultivar superior grain yield as 2726, 2322 and 2930 Kg.ha-1 respectively.
-
استفاده از درجه - روز - رشد (GDD) برای بیان طول مراحل نمو گیاهان نسبت به تقویم زمانی ترجیح داده می شود. بر این اساس، تعیین درجه- روز- رشد و پهنه بندی مناطق براساس آنها در انجام عملیات زراعی به موقع و صحیح و هم چنین استفاده بهتر از زمین های کشاورزی دارای اهمیت ویژه ای است. برای تعیین درجه- روز- رشد مورد نیاز مراحل مختلف نمو ارقام گلرنگ بهاره، از آزمایش های تاریخ کاشت این ارقام که طی دو سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان انجام شد، استفاده گردید. در هر سال، ارقام اراک، گلدشت و زنده رود در هشت تاریخ کاشت ارزیابی شدند. پهنه بندی استان به کمک درجه- روز- رشد محاسبه شده و با استفاده از داده های دمایی 51 ایستگاه سینوپتیک و کلیماتولوژی استان اصفهان و استان های همجوار انجام شد. در سامانه اطلاعات جغرافیایی، میان یابی درجه- روز- رشد انجام شد. نقشه های مربوطه براساس اولین تاریخ کاشت مناسب گلرنگ در مناطق مختلف استان و با توجه به درجه- روز- رشد لازم برای هر مرحله نموی با استفاده از GIS ترسیم گردیدند. براساس نتایج به دست آمده، میانگین درجه- روز- رشد مراحل کاشت تا سبز شدن، کاشت تا رویت طبق، کاشت تا گل دهی و کاشت تا رسیدگی به ترتیب 152، 924، 1275 و 1972 محاسبه شد. پهنه بندی استان براساس درجه- روز- رشد محاسبه شده نشان داد که در صورت استفاده از تاریخ کاشت های مناسب، درجه- روز- رشد لازم مراحل مختلف نمو در تمامی نقاط استان تامین می شود. بدین منظور، بایستی با توجه به صفر رشد و نمو گیاه و دمای لازم برای جوانه زدن بذر در خاک در هر منطقه، نسبت به تنظیم تاریخ کاشت مناسب اقدام گردد.
کلید واژگان: داده های حرارتی, GIS, صفر پایهUsing growing degree days (GDD) for expression of duration of plants’ developmental stages is preferred over calendar time. Therefore, determination of GDD and zoning of regions is very important for on time and correct agronomic practices and also for better land use. To determine the required GDD for developmental stages of spring safflower cultivars, the data obtained from planting-date experiments in two years at Kabotar Abad Agricultural Research Station of Isfahan, was used. In each year, three cultivars of Arak, Goldasht and Zendehrud were evaluated in 8 planting dates. Zoning of the province was done by calculated GDD and temperature data of 51 synoptic and climatologic stations of Isfahan province and neighboring provinces. Interpolation of GDD was performed in geographic information system (GIS). Based on the first suitable planting date in every region and the required GDD, pertinent maps were drawn in GIS. Results showed that the required mean GDD for planting to emergence, planting to heading, planting to flowering and planting to maturity were 152, 924, 1275 and 1972, respectively. Zoning of the province showed that if safflower is planted at suitable date, GDD for all developmental stages will be provided in all parts of the province. For this purpose, by considering the plant's base temperature and required temperature for emergence of seeds in soil in every region, suitable planting date must be chosen.Keywords: Temporal data, GIS, Base temperature -
در کشاورزی مدرن اغلب احتیاج به اطلاعات دقیقی در مورد تاریخ وقوع مراحل فنولوژیکی محصول می باشد که دارای کاربردهای وسیعی است. به منظور پیش بینی طول مراحل نمو گلرنگ رقم گلدشت با استفاده از درجه حرارت و طول روز، از آزمایشات تاریخ کاشت این رقم طی سال های 1388-1383 در مزرعه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان استفاده شد. برای تخمین طول نمو هر مرحله، طول هر مرحله به عنوان متغیر تابع و متغیر های حرارتی، طول روز و حاصل ضرب متغیر های حرارتی با متغیر های طول روز به عنوان متغیر مستقل در رگرسیون مرحله ای مورد استفاده قرار گرفتند. مرحله ای از رگرسیون به عنوان مدل مناسب انتخاب گردید که ضریب رگرسیون و ضریب تشخیص جزء آن حداقل در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود و حداکثر ضریب تبیین کل را داشت. تعداد روز از کاشت تا سبز شدن، سبز شدن تا تکمه دهی، سبز شدن تا گلدهی، سبز شدن تا رسیدگی و گلدهی تا رسیدگی از تاریخ های کاشت تاثیر پذیرفت. با افزایش دما، طول مراحل نمو کاهش یافت. طول دوران سبز شدن تا تکمه دهی و سبز شدن تا گلدهی بیشترین تاثیر را از طول روز پذیرفت و با افزایش آن کاهش یافت. میانگین و مکعب حداکثر درجه حرارت ها متغیرهایی بودند که وارد مدل شدند و بر روی هم حدود 89 درصد تغییرات طول دوره سبز شدن را توضیح دادند. حاصل ضرب طول روز در درجه حرارت حداکثر همراه با حاصل ضرب مربعات این دو متغیر حدود88 درصد تغییرات طول دوره سبز شدن تا تکمه دهی را توجیه نمودند. حاصل ضرب طول روز در درجه حرارت حداکثر حدود 95 درصد طول دوره سبز شدن تا گلدهی را توضیح داد. حاصل ضرب طول روز در درجه حرارت حداکثر همراه با مربع درجه حرارت میانگین حدود 85 درصد تغییرات طول دوره سبز شدن تا رسیدگی را توضیح دادند. درجه حرارت حداقل تنها متغیری بود که به تنهایی حدود 58 درصد از واریانس طول مرحله گلدهی تا رسیدگی را بیان کرد.
کلید واژگان: تاریخ کاشت, مرحله فنولوژیکی, تکمه دهی, گلدهی و رسیدگیModern agriculture often needs exact information about occurrence of crop phenological development stages that have many applications. Data from sowing date trials conducted in the Kaboutarabad Agricultural Research Station, Isfahan during 2003-2009 were used to develop models for estimating phenological development stages of safflower cv. Goldasht. To estimate duration of each phenological development stage, the period of each stage were used as the dependent variable and various temperature variables, day length and combination of these variables as the independent variable in a step-wise regression analysis. A step of regression analysis was considered appropriate, when the highest R2 was accompanied by the significant (p≤ 0.05) regression coefficient and partial R2. The number of days from sowing to emergence, emergence to the commencement of heading, emergence to flowering, emergence to maturity and flowering to maturity were affected by sowing dates. Phenological development stages reduced as temperature increased. Day length had the highest effect on emergence to the commencement of heading and emergence to flowering periods and these periods reduced as day length increased. Tmean and T3max variables were entered in the regression model and explained about 89% of variation of duration of sowing to emergence. Duration of emergence to the commencement of heading was explained by DL × Tmax and DL2 × T2max with accuracy of %88. DL × Tmax was entered in the regression model and explained about %95 of variation of duration from emergence to flowering. DL × Tmax and T2mean explained the highest variance (85%) of duration from emergence to maturity. Tmin was the only variable entered in the regression model and explained about 58% of variation of duration from flowering to maturity.Keywords: Sowing date, Phenological stage, Flowering, Maturity -
تطابق زمانی مراحل رشد و نمو با شرایط مناسب آب و هوایی از عوامل اصلی بهبود عملکرد گلرنگ بهاره می باشد. بنا براین تعیین و پهنه بندی تاریخ های کاشت از اهمیت خاصی برخوردار است. گلرنگ بهاره یک محصول فاریاب در استان اصفهان می باشد. به منظور پهنه بندی تاریخ های کاشت گلرنگ بهاره از داده های دمایی 51 ایستگاه سینوپتیک و کلیماتولوژی استان های اصفهان و همجوار آن از سال 1961 تا 2009 میلادی استفاده شد. استان اصفهان به کمک میانگین دمای شبانه روزی به سه ناحیه دمایی اول، دوم و سوم تقسیم شد. در هر ناحیه دمایی با توجه به نیازهای حرارتی گیاه، تاریخ کاشت مناسب تعیین و نقشه ها ترسیم شدند. بر اساس نتایج بدست آمده در ناحیه دمای اول که عمدتا قسمت های شرق و شمال استان را فرا می گیرد تاریخ های کاشت مناسب از نیمه اول بهمن شروع و تا نیمه اول اسفند ادامه می یابد. در ناحیه دمایی دوم که به طور عمده مناطقی از جنوب شرقی و مرکزی استان را در بر می گیرد تاریخ های کاشت مناسب از نیمه دوم اسفند شروع و تا نیمه اول فروردین ادامه می یابد. ناحیه دمایی سوم که بقیه قسمت های استان را در بر می گیرد تاریخ های کاشت مناسب ازنیمه دوم فروردین شروع و تا نیمه دوم اردیبهشت ادامه می یابد. با توجه به نیازهای گرمایی چنانچه این گیاه در مناطق مختلف اصفهان در تاریخ های کاشت مناسب خود کشت گردد با دماهای باز دارنده روبرو نخواهد شد.
کلید واژگان: گلرنگ, تاریخ کاشت, دما, پهنه بندیIntroductionTiming coincidence of plant growth and development to suitable climatic conditions is on of the main factor for spring safflower increasing yield. Thus determining and zoning of safflower planting dates is very important. The highest planted area of spring safflower is belonged to Esfahan province. Delay in planting of spring safflower cause faster development، earlier flowering and lower photosynthetic area and these consequently lower yield and yield components.MethodologySpring safflower is an irrigated crop in Esfahan province. For safflower planting dates zoning، thermal data from 1961-2009 were used. These data obtained from 51 synoptic and climatic stations that located in and near of Esfahan province. Because of low density of station especially in east and north east of province، by using the daily mean temperature of these stations interpolation was done by kriging method with surfer software. Cluster analysis on temperature map cells was done by Ward’s method. Thus Esfahan divided to three temperature zones، 1 (cold)، 2 (moderate) and 3 (warm). Interpolation was done with Radial Basis Function with Completely Regularized Spline method. Start planting in warm، temperate and cold، respectively، with the average temperature day and night to 7، 9 and 12 degrees Celsius and minimum temperature of zero degrees Celsius higher were considered. For determining of suitable planting dates of spring safflower in different parts of Esfahan province 15-day average daily temperature and minimum temperature from January to October were calculated and maps were drawn by GIS.DiscussionBased on results in the first thermal zone، includes east and north parts of province، suitable planting dates are from January to March 6. In the second thermal zone، includes south eastern and central parts of province، suitable planting dates are from March 7 to April 4. In the third thermal zone، includes other parts of province، suitable planting dates are from April 5 to May 21.ConclusionBy considering of thermal requirements of safflower if the crop cultivated in suitable planting date، it shall not face to limited temperature.Keywords: safflower, planting date, temperature, zoning -
به منظور تعیین مدل های تخمین مراحل نمو دو رقم گندم به نام های امید و بزوستایا از نتایج آزمایشات به نژادی گندم ایستگاه های مراکز تحقیقات کشاورزی کشور طی سال های 1361 تا 1373 استفاده گردید. برای تخمین سرعت نمو طی مراحل سبزشدن، ساقه دهی، سنبله دهی ورسیدگی، عکس طول هر مرحله به عنوان متغیر تابع و متغیرهای حرارتی، طول روز و حاصل ضرب متغیرهای حرارتی با متغیرهای طول روز به عنوان متغیر مستقل در رگرسیون مرحلهای مورد استفاده قرار گرفتند. مرحلهای از رگرسیون به عنوان مدل مناسب انتخاب گردید که ضریب رگرسیون و ضریب تشخیص آخرین جزء آن حداقل در سطح احتمال 10 درصد معنیدار بوده و حداکثر ضریب تشخیص کل را داشته باشد. برای ارزیابی دقت و حساسیت مدل ها، از نتایج به نژادی گندم در ایستگاه های اصفهان و ارومیه استفاده به عمل آمد. براساس نسبت قدر مطلق حداکثر میزان انحراف از رگرسیون به مقدار حقیقی طول دوره نمو به صورت درصد، مراحل نمو طولانی به خوبی تخمین زده شدند که نشانگر کارآیی مدل های محاسبه شده، به خصوص برای رقم امید میباشد. نتایج حاصل از این مطالعه نشانگر آن است که سهم پارامترهای حرارتی و طول روز در تعیین مراحل مختلف نمو ثابت نیست. بر این اساس برای هر رقم و هر مرحله نمو به مدل تخمین متفاوتی نیاز است. تفکیک مناطق کشور به نواحی همگون از نظر حرارت و طول روز میتواند دقت مدل های تخمین طول مراحل نمو را افزایش دهد. انجام چنین مطالعهای مستلزم دسترسی به اطلاعات فیزیولوژیکی کافی در هر منطقه اقلیمی میباشد.
کلید واژگان: درجه حرارت, طول روز, گندم, شبیه سازیData from wheat breeding trials، conducted over the country during 1982-1994، were used to developing models for estimating developmental stages (DS) of two wheat cultivars، Omid and Bezostaya. Developmental rate (DR) for emergence، stem elongation، heading and maturity stages was determined by using the inverse of developmental duration as the dependent variable and various temperature variables and combinations of these variables as the independent variables in a stepwise regression model. A step of the regression was considered appropriate، if the highest R2 was accompanied by the significant (P<0. 1) regression coefficient and partial coefficient of determination. Evaluation of model accuracy and sensitivity was performed using the data of Isfahan and Oromieh. Based on the ratio of absolute value of maximum deviation from the regression line، to actual period of developmental stages، (expressed as the percentages) long developmental stages were estimated well، that indicate efficiency of calculated models، especially for Omid. The results of this study indicate that the contribution of temperature and day length to various stages of development is not the same. Thus، a separate model may be needed for each cultivar and each DS. Dividing the country to homogenous groups، in respect to temperature and day length، may increase the accuracy of estimating models. This requires availability of sufficient phonological information from various climatic zones.Keywords: Temperature, Day length, Wheat, Modeling -
به منظور بررسی و تحلیل سینوپتیکی عناصر اقلیمی و همچنین مطالعه سازگاری محصولات کشاورزی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان، از داده های حرارتی و رطوبتی سال های 1387- 1365 استفاده شد. برای محاسبه احتمال وقوع بعضی از درجه حرارت های بحرانی کمینه و بیشینه روی رشد و نمو گیاهان و دوره بازگشت این درجه حرارت ها از تابع توزیع نرمال استفاده شد. میانگین درازمدت دمای شبانه روز، طول روز، رطوبت نسبی، بارندگی و تعداد ساعات آفتابی در این ایستگاه بترتیب 2/15 درجه سانتی گراد، 43/12 ساعت، 5/39 درصد، 8/115 میلی متر و 5/3247 ساعت بود. بررسی مقادیر دمای کمینه نشان دادکه درصد احتمال تابع توزیع نرمال برای دمای صفر درجه سانتی گراد و کمتر از آن از 29 مهر تا 9 آذر و از 27 فروردین تا 16 اسفند بین 1 تا 99 درصد تغییر کرد. بررسی مقادیر دمای بیشینه روزانه نشان داد که درصد احتمال تابع توزیع نرمال برای دمای 37 درجه سانتی گراد و بیشتر از آن از 2 خرداد تا 21 تیر بین 1تا 99 درصد تغییرکرد. بیشینه و کمینه رطوبت نسبی به ترتیب مربوط به ماه های دی و تیر با مقادیر 9/60 و 4/23 درصد بود. میانگین بارندگی فصول بهار، تابستان، پائیز و زمستان بترتیب 3/30، 1/3، 2/24 و 2/58 میلی متربود. به طور کلی بر اساس نتایج این مطالعه می توان به وجود خطر درجه حرارت های باز دارنده بالا و پائین روی رشد و نمو محصولات کشاورزی، خشک بودن ایستگاه وتهیه منابع آبی مطمئن برای آبیاری های مورد لزوم و عدم محدودیت طول روز و تعداد ساعات آفتابی برای رشد و نمو اکثر محصولات زراعی و باغی در این ایستگاه اشاره نمود.
کلید واژگان: درجه حرارت کمینه, درجه حرارت بیشینه, دوره بازگشت, درجه حرارت های بحرانی, تعداد ساعات آفتابی و رطوبت نسبیTo study climatic elements and adaptability of agricultural crops in Kabootarabad agricultural research station of Esfahan, thermal and humidity variables were used (1986-2008). Normal distribution was used for estimation of occurrence probability of maximum and minimum critical temperatures and returning period. Daily mean temperature, day length, relative humidity, precipitation and sun shine hours were 15.2 °C, 12.43 hours, 39.5%, 115.8 mm and 3245.5 hours, respectively. Probability (%) of 0 °C and less from Oct. 21 to Nov. 30 and March. 6 to April. 6 varied from 1 to 99%. Probability (%) of 37 °C and more than that from May 23 to July 12 varied from 1% to 99%. January and July had the maximum and minimum relative humidity of 60.9% and 23.4%, respectively. Spring, summer, fall and winter mean precipitation were 30.3, 3.1, 24.2 and 58.2 mm, respectively. Therefore in this station there is low risk of minimum and maximum temperatures on growth and development of agricultural crops provied reliable water sources for irrigation requirements are available, and there is no limitation of day length and sunny hours for growth and development stages of most crops.Keywords: Minimum temperature, Maximum temperature, Returning period, Critical temperature, Sunny hour, Relative humidity -
انجام فعالیت های کشاورزی اغلب به اطلاعات دقیقی در مورد تاریخ وقوع مراحل خاص نمو نیاز دارد. به منظور تخمین طول مراحل نمو گلرنگ رقم صفه با استفاده از درجه حرارت و طول روز، از آزمایشات تاریخ کاشت این رقم طی سال های 1388-1383 در مزرعه تحقیقات کشاورزی کبوتر آباد اصفهان استفاده شد. برای تخمین طول نمو هر مرحله، طول هر مرحله به عنوان متغیر تابع و متغیر های حرارتی، طول روز و حاصل ضرب متغیر های حرارتی با متغیر های طول روز به عنوان متغیر مستقل در رگرسیون مرحله ای مورد استفاده قرار گرفتند. مرحله ای از رگرسیون به عنوان مدل مناسب انتخاب گردید که ضریب رگرسیون و ضریب تشخیص جزئی آن حداقل در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بوده و حداکثر ضریب تبیین کل را داشته باشد. تعداد روز از کاشت تا سبز شدن، سبز شدن تا تکمه دهی، سبز شدن تا گلدهی و سبز شدن تا رسیدگی و گلدهی تا رسیدگی از تاریخ های کاشت تاثیر پذیرفت. با افزایش دما، طول مراحل نمو کاهش یافت. طول دوران سبز شدن تا تکمه دهی و تا گلدهی بیشترین تاثیر را از طول روز پذیرفت و با افزایش آن کاهش یافتند. درجه حرارت حداقل، توان دوم و چهارم آن متغیرهایی بودند که وارد مدل شدند و بر روی هم حدود 91 درصد تغییرات طول دوره سبز شدن را توضیح دادند. به ترتیب 90 و 96 درصد تغییرات طول دوره سبز شدن تا تکمه دهی و سبز شدن تا گلدهی به وسیله حاصل ضرب درجه حرارت حداکثر در طول روز و مربع حرارت حداکثر در مربع طول روز توجیه گردیدند. بخش عمده واریانس طول دوره نمو این رقم طی دوران سبز شدن تا رسیدگی بوسیله توان سوم و چهارم درجه حرارت حداکثر بیان گردید. مربع درجه حرارت حداقل، تنها متغیری بود که طول دوره گلدهی تا رسیدگی را به میزان 63 درصد توضیح داد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که سهم پارامترهای حرارتی و طول روز در مراحل مختلف نمو ثابت نیست.
کلید واژگان: ارزیابی مدل, تاریخ کاشت, رگرسیون مرحله ای, عناصر اقلیمی, مدل سازیAgricultural practices always need accurate information about occurrence of particular developmental stages. Data from planting dates trials conducted over the Kabotar-Abad Agricultural Research Station، Isfahan during 2003-2009 were used to develop models for estimating developmental stages duration of Sofea safflower variety. To model duration of each developmental stage، duration of each developmental stage considered as the dependent variable and various temperature variables، day length and combination of them considered as the independent variables in a stepwise regression procedure. A step of regression was considered appropriate when the highest R2 was accompanied by the significant (p≤ 0. 05) regression coefficient and partial R2. The number of days from planting to emergence، emergence to head visible، emergence to flowering، emergence to ripening and flowering to ripening were affected by planting dates. Developmental stages duration reduced as temperature increased. Day length had the highest effect on emergence to head visible and emergence to flowering durations and reduced as day length increased. Tmin، T2min and T4min were the variables which entered the regression model and explained about 91% of variation of planting to emergence duration. Durations of emergence to head visible and emergence to flowering were explained by DL×Tmax and DL2×T2max in accuracy of 90% and 96%، respectively. T3max and T4max explained the most variance (99. 64%) of emergence to ripening duration. T2min was the only variable which entered the regression model and explained about 63% of variation of flowering to ripening duration. The results of this study showed that the contribution of temperature and day length is not constant in different developmental stages of safflower.Keywords: Climatic elements, Planting date, Model evaluation, Modeling, Stepwise regression -
به منظور تعیین اثر تاریخ کاشت بر مراحل نمو و بعضی از صفات ارقام بهاره گلرنگ، آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی کبوترآباد اصفهان طی سال های زراعی 86-1385 و 87-1386 بصورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تکرار انجام شد. سه رقم گلرنگ به نام های اراک، صفه و گلدشت در هشت تاریخ کاشت (15و 29 اسفند، 15 و30 فروردین، 15و30 اردیبهشت، 16 خرداد و 2 تیر) مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد طی سال اول آزمایش مراحل نمو طولانی تر و در نتیجه رشد رویشی و زایشی بیشتر بود. بالاترین عملکرد در اولین تاریخ کاشت حاصل شد. تاخیر کاشت تا تاریخ کاشت هفتم سبب تسریع نمو، برخورد رشد رویشی و زایشی با گرمای تیر و مرداد، نقصان سطوح فتوسنتزکننده و گلدهی زود هنگام و در نتیجه کاهش عملکرد دانه گردید. ارقام مورد بررسی از لحاظ بعضی از مراحل نمو متفاوت بودند. ارقام گلدشت و صفه به ترتیب زودرس ترین و دیررس ترین ژنوتیپ ها بودند. اختلاف بین ارقام از لحاظ عملکرد دانه معنی دار نبود. رقم صفه از لحاظ میزان روغن و رقم گلدشت از لحاظ وزن هزار دانه برترین ژنوتیپ ها بودند. رقم گلدشت کوتاه ترین ارتفاع بوته را داشت.
کلید واژگان: درصد روغن, دیرکاشت, رسیدگی, ژنوتیپ, عملکردIn order to evaluation the effect of planting date on development stages and some characteristics of spring safflower varieties, an experiment was conducted as split plot based on randomized complete block design with six replications at the Kabotar Abbad Research Station, Isfahan during two growing seasons of 2006-2007 and 2007-2008. Three safflower varieties such as Arak, Sofea and Goldasht cultivated at eight planting dates (including 6th March, 20th March, 4th April, 19th April, 5th May, 6th June and 23th June). The results showed that development stages of safflower were longer that it increased vegetative and reproductive growth at the first year of experiment. The highest yield of safflower was observed in the first planting time. By delaying from the first to the 7th planting time decreased photosynthetic areas and seed yield due to enhancing in development. These varieties of safflower were different about some of development. Goldasht and Sofea were the earliest and latest varieties, respectively. The effect of variety was not significant on seed yield of safflower. The maximum oil content and 1000-seed weight were observed in Sofea and Goldasht, respectively. Goldasht had the minimum plant height.Keywords: Delay in planting, Genotye, Oil percent, Ripening, Seed yield -
تعیین فواصل کاشت برای گیاه کرچک به منظور بدست آوردن عملکرد مطلوب دارای اهمیت زیادی است. بررسی اثر فواصل بین و روی ردیف کاشت بر صفات مختلف کرچک قرمز در سال 1385 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان انجام شد. در این آزمایش بذور کرچک قرمز در سه فاصله بین ردیف 55، 75 و 95 سانتی متر و سه فاصله روی ردیف 20، 30 و40 سانتی متر بصورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار کشت گردید. فاصله بین ردیف به عنوان فاکتور اصلی و فاصله روی ردیف به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد با افزایش فاصله بین ردیف، رسیدگی فیزیولوژیک تسریع گردید. اثر فاصله بین و روی ردیف بر ارتفاع بوته، قطر ساقه و وزن خشک بوته معنی دار بود. با افزایش تراکم بوته، ارتفاع و وزن خشک بوته افزایش و قطر ساقه کاهش یافت. اثر فاصله بین ردیف بر تعداد شمع در بوته، تعداد شمع در واحد سطح، طول شمع، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی دار و بر تعداد دانه در شمع غیر معنی دار بود. اثر فاصله روی ردیف بر تعداد دانه در شمع و وزن هزار دانه معنی دار نبود. با افزایش تراکم، عملکرد دانه افزایش یافت. تغییرات عملکرد دانه با تغییرات تعداد شمع در واحد سطح، طول شمع، تعداد دانه در شمع و شاخص برداشت روند مشابهی داشت، در حالیکه روند تغییرات عملکرد دانه عکس روند تغییرات تعداد شمع در بوته و وزن هزار دانه بود. بالاترین عملکرد دانه (1423 کیلوگرم در هکتار) از فاصله بین ردیف 55 سانتی متر و فاصله روی ردیف 20 سانتی متر (تراکم 91 هزار بوته در هکتار) حاصل شد.
کلید واژگان: کرچک قرمز, تعداد شمع در بوته, تراکم بوته, وزن هزار دانه و عملکرد دانهDetermination of planting spacing for castor (Ricinus communis L.) is very important for obtaining optimum seed yield. This experiment was conducted to study the effects of inter and intra row spacings on some agronomic traits of red castor using split-plot arrangments in randomized complete block design with four replications in 2006 at the Kabotarabad Agriculture Research Station of Isfahan. Main plots were three inter row spacings (55, 75 and 95 cm) and sub-plots were three intra row spacings (20, 30 and 40 cm). Results showed that with increasing inter row spacing, physiological maturity was enhanced. Inter row and intra row spacings had significant effect on plant height, stem diameter and plant dry matter. By increasing plant density, plant height and plant dry matter increased and stem diameter decreased. Inter row spacing significantly affected on number of candles plant-1, number of candles m-2, candle length, 1000 seed weight, seed yield and harvest index. Inter row spacing had no significant effect on number of seed candle-1. Intra row spacing had no significant effect on number of seed candle-1 and 1000 seed weight. By increasing plant density, seed yield increased. Seed yield variation had similar trend to number of candles m-2, candle length, number of seed candle-1 and harvest index. However, variation in trend of seed yield was reversed to the number of candle plant-1 and 1000 seed weight. The highest seed yield (1423 Kg ha-1) was obtained in 55 cm inter row and 20 cm intra row spacings (91 thousand plant ha-1).Keywords: Red castor, Number of candle plants, 1, Plant density, 1000 seed weight, Seed yield -
به منظور تعیین پایداری و واکنش ارقام و لاین های گلرنگ در کشت پاییزه، تعداد 18 ژنوتیپ خالص گلرنگ به همراه ارقام پدیده و گلدشت در چهار منطقه کرج، اصفهان، زابل و داراب فارس در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار و به مدت سه سال زراعی (88-1385) مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب روی عملکرد دانه اختلاف معنی دار برای اثر سال، مکان، ژنوتیپ، اثر متقابل ژنوتیپ × مکان، ژنوتیپ × سال و ژنوتیپ × مکان× سال نشان داد. با توجه به معنی دار بودن اثر متقابل سه جانبه جهت بررسی دقیق تر ژنوتیپ ها و تعیین پایداری عملکرد دانه آن ها از روش ها و پارامترهای مختلف پایداری نظیر واریانس محیطی (S 2 i)، ضریب تغییرات محیطی (CVi)، میانگین مربعات انحراف انحراف از خط رگرسیون (S2di)، ضریب رگرسیون (bi)، ضریب اکووالانس W 2 i)) و واریانس پایداری(2 i δ) استفاده شد. بر اساس شیب رگرسیونی و میانگین عملکرد دانه و همچنین انحراف از خط رگرسیون و نتایج حاصل از سایر روش های پایداری، لاین جدید K.W.2 با پایداری عمومی خیلی خوب در تمام محیط ها و عملکردی بالا به عنوان ژنوتیپ مطلوب انتخاب شد.کلید واژگان: گلرنگ پاییزه, ژنوتیپ × محیط, عملکرد دانهTo study genotype Í environment interaction, stability of eighteen new winter safflower genotypes together with two cultivars Padideh and Goldasht were evaluated in four different environmental conditions of Karaj, Isfahan,, Darab and Zabol. The experiment was in a randomized complete block design with four replications carried out for three years(2006 -2009). The analysis of variance for seed yield showed significant differences among the genotypes. The effects of genotype × year, genotype × location and genotype × year × location were also significant. Stability parameters such as S2i, S2di, CVi, W2i, δ 2 i, bi and SDR were estimated for each genotype, and based on the mean of seed and oil yields, coefficient of regression equal to unity, less deviation from regression and other stability parameters, genotype K.W.2 with the highest seed yield (2862.2 kgha-1) and good stability was selected as a desirable genotype.
-
آگاهی از زمان وقوع مراحل نمو محصولات زراعی از جمله گلرنگ دارای اهمیت خاصی است. برای مدل سازی مراحل نمو ارقام گلرنگ اراک، صفه و گلدشت با استفاده از درجه حرارت و طول روز، از آزمایش های تاریخ کاشت این ارقام طی سال های 1388-1383 در مزرعه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان استفاده شد. برای تعیین مدل نمو هر مرحله، طول هر مرحله به عنوان متغیر تابع و متغیرهای حرارتی، طول روز و حاصل ضرب متغیرهای حرارتی با متغیرهای طول روز به-عنوان متغیر مستقل در رگرسیون مرحله ای مورد استفاده قرار گرفتند. مرحله ای از رگرسیون به عنوان مدل مناسب انتخاب گردید که ضریب رگرسیون و ضریب تشخیص جزء آن حداقل در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بوده و حداکثر ضریب تبیین کل را داشته باشد. تعداد روز از کاشت تا سبز شدن، سبز شدن تا تکمه دهی، سبز شدن تا گلدهی و رسیدگی و گلدهی تا رسیدگی از تاریخ های کاشت تاثیر پذیرفت. با افزایش دما، طول مراحل نمو کاهش یافت. طول دوران سبز شدن تا تکمه دهی و تا گلدهی بیش ترین تاثیر را از طول روز پذیرفت و با افزایش طول روزکاهش یافتند. حداقل درجه حرارت و مربع آن متغیرهایی بودند که وارد مدل شدند و حدود 89 درصد تغییرات طول دوره سبز شدن ارقام مورد مطالعه را توضیح دادند. حدود 85 درصد تغییرات طول دوره سبز شدن تا تکمه دهی به وسیله حاصل ضرب درجه حرارت حداکثر در طول روز و مربع حاصل ضرب آن ها توجیه گردید. حاصل ضرب درجه حرارت حداکثر در طول روز حدود 91 درصد تغییرات طول مرحله سبز شدن تا گلدهی را بیان نمود. مربع درجه حرارت حداکثر در مربع طول روز با توان چهارم درجه حرارت میانگین حدود 84 درصد واریانس طول مرحله سبز شدن تا رسیدگی را بیان نمودند. مربع درجه حرارت حداقل، نیز متغیری بود که طول مرحله گلدهی تا رسیدگی را به میزان حدود 60 درصد توضیح داد. پیش بینی زمان تکمه دهی، گلدهی و رسیدگی به ترتیب برای مبارزه با مگس گلرنگ، تامین آب آبیاری و تهیه کمباین برداشت بسیار راهگشا استکلید واژگان: دما, دقت مدل, ژنوتیپ, ضریب تبیین, طول روزAwareness of time occurrence of developmental stages of agronomic crops, such as safflower, is very important. To introduce model for developmental stages of three safflower cultivars, Arak, Sofea and Goldasht by temperature and day length, planting date, trials conducted in Kabootar-Abad Agricultural Research Station during 2003-2009. To estimate duration of each developmental stage, the measured duration of each developmental stage considered as the dependent variable and various temperature variables, day length and combination of them considered as the independent variables in a stepwise regression procedure. A step of regression was considered appropriate if the highest R2 was accompanied by the significant (p≤0.05) regression coefficient and partial R2. Days from planting to emergence, emergence to heading, emergence to flowering, emergence to ripening and flowering to ripening were affected by planting dates. By increasing temperature, developmental stage durations decreased. Day length had the most effect on emergence to heading and emergence to flowering duration and by increasing of day length, they decreased. Tmin and T2min were the variables which entered the regression model and explained about 89% of variation of planting to emergence period. Periods of emergence to head visible was explained by DL×Tmax and DL2×T2max in accuracy about %82. DL×Tmax was the only variable which entered the regression model and explained about %91 of variation emergence to flowering period. DL×Tmax and T4mean explained the most variance (84%) of emergence to ripening period. T2min was the only variable which entered the regression model and explained about 60% of variation of flowering to ripening period. Anticipating of heading, flowering and ripening stages are very important for control of fruit fly and providing of water irrigation and harvesting combine respectively.Keywords: Genotype, Coefficient of determination, Day length, Model accuracy, Temperature
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.