دکتر حسن نصرالله زاده ساروی
-
Recently, the contamination of microplastics (MPs) has emerged as a globally significant issue, raising concerns across all environmental matrices, particularly in marine environments. This study investigates the ingestion of MPs by Psettodes eromei, a commercially important demersal fish in the northern Oman Sea, Iran, with the aim of assessing the presence and characteristics of MPs in gills, guts, and skin. A total of 154 microplastic particles were identified across all tissues examined. These MPs were characterized based on their physical (size, shape, and color) and chemical (polymer types) attributes using a stereomicroscope and Raman spectroscopy respectively. The results showed that fibers were the most prevalent shape and blue and black being the dominant colors. MPs predominantly ranged in size from 50-200 µm. Polyethylene (PE) and polypropylene (PP) were the most common polymers detected. These findings highlight the pervasive nature of MP contamination in marine environments and raise concerns about potential health risks to humans consuming contaminated seafood. Hence, it can provide crucial baseline data on MP pollution in the Oman Sea. Moreover, contributes to our understanding of the environmental impacts of plastic waste on marine ecosystems and food webs.
Keywords: Microplastic, Marine, Raman, Oman Sea, Commercial Fish -
Commercial production of microalgae is often more costly, as it requires significant quantities of various nutrients. This study aimed to utilize response surface methodology (RSM) to identify optimum levels of particular variables in a general economic culture medium, in the presence of sodium bicarbonate as an inorganic carbon source for increasing biomass productivity (BP) and total chlorophyll (CHL) content in Chlorella vulgaris microalgae. The different levels of independent variables were based on related references and studies. The predicted amount of biomass productivity and chlorophyll content in RSM was 119.37 mg/L/d and 7.61 mg/L, respectively, at optimized conditions: temperature 25°C, nitrate 716.39 mg/L, phosphate 14 mg/L, and sodium bicarbonate 259 mg/L. The results of the predicted and the actual response differed with R2: 0.75 and 0.81, and adjusted R2: 0.51 and 0.64 for BP and CHL, respectively, and were found to be in reasonable agreement with the better reliability model. This method is applied to the optimization of actual BP and CHL experiments and is found to outperform the existing methods. The optimal value found by the proposed method has a high prediction accuracy (less than 10% error), and it can be confirmed that the increased BP and CHL amount is significant (p<0.05). This information is particularly interesting for semi-industrial-scale processes, since the reduction and optimization of medium compounds might represent an improvement in the cost-effectiveness of the process and, eventually, greater profit.
Keywords: Chlorella Vulgaris, Economic Medium, RSM, Sodium Bicarbonate, Biomass Productivity, Total Chlorophyll -
تغییرات غلظت هیدروکربن های نفتی (PAHs) در رسوبات سطحی سواحل ایرانی دریای خزر تا عمق 30 متر (98-1397)
هدف از این تحقیق تعیین غلظت هیدروکربن های آروماتیک (16PAHs) در رسوبات سطحی طی چهار فصل در نیم خط های مختلف حوزه جنوبی دریای خزر و بررسی علل تغییرات زمانی و مکانی آنها، مقایسه با حد مجاز استاندارد و منشایابی این ترکیبات بود. نمونه برداری رسوبات سطحی با استفاده از یک گرب (Van veen grab) از اعماق 10 و 30 متر در سواحل استان های گیلان، مازندران و گلستان در هشت نیم خط عمود بر ساحل (آستارا، بندرانزلی، سفیدرود، رامسر، نوشهر، بابلسر، بندرامیرآباد و بندرترکمن) طی فصول پاییز و زمستان 1397 و بهار و تابستان 1398 انجام شد. آماده سازی نمونه های رسوب به منظور بررسی 16PAHs به روش استاندارد (استخراج با ترکیبات آلی به وسیله دستگاه سوکسله)، انجام شد. نتایج نشان داد که میانگین غلظت سالانه 16PAHs در چهار فصل پاییز، زمستان، بهار و تابستان به ترتیب برابر 5/11±6/29، 611±2125، 0/3±2/4 و 1/3±3/5 میکروگرم برکیلوگرم وزن خشک بود و حداکثر غلظت 16PAHs در نیم خط نوشهر در فصل زمستان ثبت شد. نتایج تحقیق کنونی نشان داد که ترکیبات 2 و 6 حلقه ای دارای درصد فراوانی کمی در رسوبات بوده و میانگین غلظت 16PAHs و BaP در رسوبات سطحی اکثر نمونه ها کمتر از استانداردهای حد مجاز جهانی بود. براساس نسبت تشخیصی (3/0LMW/HMW=) منشاء ترکیبات پلی آروماتیک در رسوبات، بیشتر پیروژنیک ثبت گردید.
کلید واژگان: هیدروکربن های پلی آروماتیک, نسبت های تشخیصی, رسوب سطحی, دریای خزر, ایرانThe purpose of this research was to determine the concentration of poly aromatic hydrocarbons (PAHs) in the surface sediments during four seasons at different transects of the southern basin of the Caspian Sea and to investigate the causes of their temporal and spatial changes, to compare with the standard limits, and to find the origin of these compounds. The samples from the surface sediments were collected using a grab (van Veen grab) from depths of 10 and 30 m in the coasts of Guilan, Mazandaran, and Golestan provinces at eight transects (Astara, Anzali, Sefidroud, Ramsar, Nowshahr, Babolsar, Amirabad, and Torkaman) during the autumn and winter seasons of 2018, spring and summer of 2019. The sediment samples were prepared in order to investigate PAHs using a standard method (extraction with organic compounds by the Soxhlet apparatus). The results showed that the mean (±SE) annual concentration of PAHs in the four seasons of autumn, winter, spring, and summer was 29.6±11.5, 2125±611, 4.2±3.0, and 5.3±3.1 µg/kg dry weight, respectively, and the maximum concentration of PAHs was recorded in the Nowshahr transect in the winter season. The results of the current research showed that 2 and 6 rings compounds had a low percentage of abundance in the sediments and the mean concentrations of PAHs and BaP in most of the samples were lower than the international threshold standards. The origin of PAHs compound in the sediment was recorded in more pyrogenic sources based on the diagnostic ratio (LMW/HMW=0.3).
Keywords: Polyaromatic Hydrocarbons, Diagnostic Ratio, Surface Sediment, Caspian Sea, Iran -
در تحقیق کنونی برای نخستین بار در سطح ملی به منظور بررسی مطلوبیت یک رودخانه از دیدگاه رهاسازی بچه ماهیان واجد ارزش شیلاتی، از شاخص مطلوبیت زیستگاهی (HSI) استفاده گردید. هدف اصلی از اجرای این تحقیق، تعیین مطلوبیت زیستگاهی رودخانه تجن از دیدگاه رهاسازی بچه ماهیان سفید با استفاده از شاخص مطلوبیت زیستگاهی بود. نظر به این که در حال حاضر، تنها گزینه موجود سازمان شیلات ایران برای رهاسازی بچه ماهیان در رودخانه تجن، در منطقه مصب این رودخانه است، لذا در تحقیق کنونی این منطقه جهت نمونه برداری بچه ماهی ها و بررسی پارامترهای مختلف زیستی (فیتوپلانکتون و زئوپلانکتون) و غیرزیستی (دمای آب، pH ، شوری، اکسیژن محلول، کدورت، کل مواد معلق، مواد جامد محلول، هدایت الکتریکی، سختی کل، ازت آمونیومی، گاز آمونیاک، اکسیژن خواهی بیوشیمیایی، اکسیژن خواهی شیمیایی، ازت نیتریتی، ازت نیتراتی، ازت کل و فسفر کل)، انتخاب گردید. بررسی و ثبت پارامترهای مختلف زیستی و غیرزیستی طی ماه های تیر، مرداد و شهریور سال 1401 و مرداد و شهریور 1402 انجام شد. بیشترین مقادیر شاخص انتخاب (SI) برای بچه ماهیان سفید مربوط به گاز آمونیاک بود. مقادیر HSI مصب رودخانه تجن برای بچه ماهیان سفید 592/0 محاسبه گردید. لذا، بر این مبنا، منطقه مطالعاتی برای بچه ماهیان سفید، زیستگاهی مناسب بوده است. با وجود این، مقایسه دامنه تغییرات متغیرهای زیستگاهی اندازه گیری شده در این تحقیق و دامنه های مجاز مربوطه نشان داد که شرایط محل رهاسازی بچه ماهیان در بازه زمانی مورد نظر از منظر دامنه تغییرات برخی پارامترها (کل مواد معلق، ازت کل، فسفرکل، ازت آمونیومی، هدایت الکتریکی و کدورت)، مناسب نبوده است.
کلید واژگان: مطلوبیت زیستگاه, رهاسازی بچه ماهی, بازسازی ذخایر, رودخانه تجن, Rutilus FrisiiConsidering the increasing speed of destruction of natural aquatic habitats in the rivers leading to the southern basin of the Caspian Sea and the importance of investigating the habitat conditions of the release sites of juvenile fish with economic value, in this research for the first time (at the national level) in order to investigate the suitability of Tajan River from the point of view of releasing Caspian kutum fingerlings, habitat suitability index (HSI) was used. Considering that currently the only available option of the Iran Fisheries Organization for the release of the fingerlings in the Tajan River is in the estuary of this river, therefore, in the current research, this area was selected to sample the fingerlings and investigate various biotic parameters (phytoplankton and zooplankton) and abiotic (water temperature, pH, salinity, dissolved oxygen, turbidity, total suspended solids, total dissolved solids, electrical conductivity, total hardness, ammonium nitrogen, NH3, biochemical oxygen demand, chemical oxygen demand, nitrite nitrogen, nitrate nitrogen, total nitrogen and total phosphorus). The above-mentioned biotic and abiotic parameters were determined during the months of July, August and September 2022 and August and September 2023. The highest selectivity index values for R. frisii were related to NH3. HSI values of Tajan River estuary for R. frisii fingerlings in the studied time period was calculated as 0.592. Therefore, on this basis, the study area can be classified as "suitable habitat" for the fingerlings. Nevertheless, the comparison of the range of changes of the habitat variables measured in this research with the respective permitted ranges showed that the conditions of the release area of the fingerlings were not suitable from the point of view of the range of changes of some parameters (including total suspended matter, total nitrogen, total phosphorus, ammonium nitrogen, electrical conductivity and turbidity) during the study period.
Keywords: Habitat Suitability, Release Of Fingerlings, Stock Enhancement, Tajan River, Rutilus Frisii -
فلزات سنگین جزء آلاینده هایی هستند که در بوم سازگان های آبی مشکلات بسیاری را برای آبزیان و در نهایت برای انسان ایجاد می کنند. رسوبات به عنوان منبع ذخیره برای آلاینده های فلزی هستند که از دو منشاء طبیعی و انسان ساخت ناشی می شوند. بنابراین هدف از این مطالعه تعیین غلظت بخش های پایدار و ناپایدار فلزات مس، کادمیم ، سرب و جیوه رسوبات سطحی براساس روش استخراج پی در پی در اعماق 10 و 30 متری آب دریا در هشت نیم خط (Transect) طی سال های 1397 (پاییز و زمستان) الی 1398 (بهار و تابستان) در حوزه جنوبی دریای خزر-سواحل ایران بود. نتایج نشان داد که میانگین غلظت (SE±) مس، سرب ، کادمیم (برحسب میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک) و جیوه (بر حسب میکروگرم برکیلوگرم وزن خشک) به ترتیب در بخش پایدار برابر (1.37±17.08)، (8.96±867.80)، (64.±4.82)، (05.±5.42) در بخش ناپایدار (0.66±3.09)، (1.23±22.80)، (0.16±9.70)، (0.05±8.13) ثبت گردید. مقایسه غلظت بخش ناپایدار که قابل دسترس موجودات زنده است با استانداردهای جهانی نشان داد که غلظت عناصر مس و جیوه کمتر از استانداردها بود اما غلظت سرب وکادمیم بالاتر از استانداردهای جهانی ثبت گردید و نشان دهنده منشا انسان ساخت این دو فلز می باشد. نتایج اندازه گیری فلزات سنگین در رسوبات نشان داد که منشاء این فلزات بیشتر از منابع طبیعی و ژئوشیمیایی است و منابع انسان ساخت سهم کمتری داشته است. از نتایج تحقیق حاضر می توان نتیجه گرفت که تعیین غلظت کل فلزات سنگین نمی تواند نتایج دقیقی از آلودگی منطقه را نشان دهد لذا برای تعیین و ارزیابی آلودگی و تعیین دسترسی زیستی فلزات برای موجودات زنده شایسته است از بخش های پایدار و ناپایدار فلزات سنگین بهره برد.
کلید واژگان: آلاینده های فلزی, رسوبات سطحی, استخراج پی در پی, دریای خزر, ایرانHeavy metals are among the pollutants that cause many problems for aquatic organisms and, ultimately, for humans in aquatic ecosystems. Sediments serve as a reservoir for metal pollutants from both natural and anthropogenic sources. Therefore, the purpose of this study is to investigate the concentrations of both resistant and non-resistant forms of the metals Cu, Cd, Pb, and Hg in surface sediments at depths of 10 and 30 meters along eight transects from the fall and winter of 2018 to the spring and summer of 2019 in the southern Caspian Sea. The results showed that the mean concentration (±SE) of Cu, Pb, Cd (mg/kg dw), and Hg (µg/kg dw) in the resistant fraction were (17.08 ± 1.37), (867.80 ± 8.96), (4.82 ± 0.64), and (5.42 ± 0.05), while the non-resistant fractions were (3.09 ± 0.66), (22.80 ± 1.23), (9.70 ± 0.16), and (8.13 ± 0.05), respectively. When comparing the concentrations of non-resistant forms accessible to living organisms with international standards, it was found that the concentrations of Cu and Hg were lower than the standards, while the concentrations of Pb and Cd slightly exceeded the international standards, suggesting a man-made origin for Pb and Cd. The results of measuring heavy metals in sediments indicated that the contribution of anthropogenic sources to the origin of these metals is greater than that from natural and geochemical sources.
Keywords: Metal Pollutants, Surface Sediments, Sequential Extraction Technique, Caspian Sea, Iran -
در مقاله حاضر غلظت کل عناصر سنگین سمی از قبیل سرب، کادمیم، جیوه، و آرسنیک که از عناصر اجباری سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان کشاورزی و غذایی سازمان ملل (FAO) هستند، در بافت خوراکی ماهی سفید دریای خزر از نظر سلامت تعیین گردید. 90 عدد نمونه ماهی سفید در سه استان شمالی (گیلان، مازندران و گلستان) طی سال های 1400-1399 جمع آوری گردید. غلظت فلزات سرب، کادمیم، جیوه و آرسنیک در بافت خوراکی ماهی سفید دریای خزر (Rutilus kutum) به روش استاندارد و هضم اسیدی با دستگاه جذب اتمی با استفاده از شعله، کوره گرافیتی و بخار سرد تجزیه وتحلیل گردیدند. نتایج نشان داد که غلظت 90 درصد از کل داده ها (صدک 90%) فلزات سمی در بافت ماهی سفید به ترتیب Cd>As>Hg>Pb کاهش یافت. مقادیر کادمیم، آرسنیک، سرب و جیوه در بافت ماهی سفید به ترتیب 31/0-009/0، 15/0-001/0، 060/0-001/0، 020/0-001/0 میلی گرم بر کیلوگرم وزن تر بود. همچنین تجزیه وتحلیل آماری داده ها نشان داد که دو نوع همبستگی بین غلظت فلزات و اندازه طول کل و وزن ماهی سفید به دست آمد: برای Cd با طول کل (46/0-r=) و با وزن ماهی (51/0-r=)، برای As با طول کل (30/0r=) و با وزن ماهی (27/0r=) به ترتیب همبستگی منفی و مثبت نشان داد، اما فلزات جیوه و سرب با پارامترهای زیست سنجی، همبستگی نشان نداد. مقایسه نتایج حاضر با استانداردهای جهانی نشان داد که چهار فلز سمی کادمیم، آرسنیک، سرب و جیوه کمتر از غلظت استانداردهای WHO و FAO بوده است. یافته ها نشان داد که پارامترهای ارزیابی خطر سلامت (EDI، HQ و THQ) برای همه فلزات بسیار پایین تر از مقادیر توصیه شده است. این امر نشان داد که مصرف ماهی سفید دریای خزر در منطقه مورد مطالعه هیچ گونه اثر نامطلوبی بر سلامت انسان ناشی از آلودگی فلزات سمی نداشته است.
کلید واژگان: فلزات سنگین, بافت خوراکی, ماهی سفید دریای خزر, ارزیابی ریسک خطرIn this article, the total concentration of toxic heavy metals such as lead (Pb), cadmium (Cd), mercury (Hg), and arsenic (As), which are mandatory elements of the World Health Organization (WHO) and the Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), were determined to measure the health of the edible tissue of the Caspian Sea Rutilus kutum. 90 samples of Rutilus kutum were collected in three northern provinces (Gilan, Mazandaran, and Golestan) during 2021-2022. The concentration of Pb, Cd, Hg, and As of Caspian Sea Rutilus kutum samples were prepared by standard method and acid digestion. All samples were analyzed using flame, graphite furnace, and cold steam of the atomic absorption spectroscopy instrument. The results showed that 90% of all data samples (90th percentile) concentration of toxic metals in Rutilus kutum tissue decreased in the order of Cd >As>Hg>Pb. The amounts of Cd, As, Pb, and Hg in Rutilus kutum tissue were observed at not detected-0.31, 0.001-0.15, 0.001-0.060, and 0.001-0.020 mg/kg wet body weight, respectively. Also, the statistical analysis showed that two types of correlations were found between the concentration of metals and the total length and weight of Rutilus kutum: for Cd with total length (r=-0.46) and with fish weight (r=-0.51), for As with total length (r=0.30) and with fish weight (r=0.27), It showed negative and positive, respectively, but mercury and lead metals did not show correlation with biometric parameters. Comparing the current results with international standards showed that the four toxic metals Cd and As, Pb, and Hg were lower than the FAO and WHO standards concentration. The findings showed that the health risk assessment parameters (EDI, HQ, and THQ) for all metals were much lower than the recommended values. This showed that the consumption of Caspian Rutilus kutum in the study area did not have any adverse effects on human health due to the contamination of toxic metals.
Keywords: Heavy metals, Edible tissue, Caspian Sea whitefish, Health risk assessment -
سد ژاوه بر روی رودخانه سیروان بعد از دو شاخه اصلی گاوه رود و قشلاق واقع شده و با هدف انتقال آب جهت استفاده در بخش های کشاورزی احداث گردید. بر این اساس، نمونه برداری در پنج ایستگاه منتخب از رسوبات سطحی در دو شاخه قشلاق و گاوه رود و همچنین در محل آبگیری سد ژاوه صورت گرفت. در این مطالعه 9 پارامتر در رسوبات (فرمهای مختلف نیتروژن و فسفرTOC ، pH، Eh) جهت تعیین کیفیت و پیش بینی روند تغذیه گرایی سد ژاوه بررسی گردید. کیفیت رسوبات در ایستگاه های مختلف نشان داد که حاوی آلودگی آلی (نیتروژن) و معدنی (فسفر) بالایی می باشند. براساس TOC% رسوبات منطقه کمی آلوده تا خیلی آلوده به خصوص در ایستگاه های 2 و 3 در شاخه قشلاق در نظر گرفته شد اما کیفیت رسوب در ایستگاه 4 (شاخه گاوه رود) بهتر و در گروه متوسط طبقه بندی گردید. در تحقیق حاضر تغییرات شاخصOPI و ONI و مقایسه با استاندارد شاخص آلی بیانگر آلودگی بالای رسوبات منطقه است. همچنین با توجه به بالا بودن غلظت میانگین فسفرکل (178± 2075 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک) و فسفر قابل دسترس (142±666 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک) در مسیر رودخانه های منتهی به سد خطر غنی شدن سد ژاوه از نظر مواد مغذی نیز افزایش خواهد یافت. لذا با توجه به بالا بودن غلظت آلاینده های آلی و معدنی، پس از آبگیری سد ژاوه، کنترل تغذیه گرایی با در نظر گرفتن زمان ماند در مخزن به سختی امکان پذیر خواهد بود.
کلید واژگان: پارامترهای کیفی, رسوبات, رودخانه سیروان, سد ژاوه, کردستانThe Zhaveh dam is located on the Sirvan River containing two main branches of Gaveh Rood and Qeshlaq. The dam was designed for industrial and agricultural use. Surface sediment samples were collected at 5 selected stations in the two branches of the Sirvan River, Qeshlaq and Gaveh, as well as in the dam reservoir. In this study, nine sediment parameters (different forms of nitrogen and phosphorus, TOC, pH, Eh) were investigated to determine the quality and the prediction of the eutrophication trend of the Zhaveh Dam. The quality of sediments in different stations showed that they contain high organic and mineral pollution. Based on the TOC% of the sediment, the region was considered as slightly to highly polluted, especially in stations 2 and 3, but station 4 (Gaveh Rood branch) was classified as moderate quality. The changes in the OPI and ONI indices and comparison with the organic index standard also indicated the high pollution of the sediments in this region. These conditions are due to the high mean concentration of total phosphorus (2075±178 mg/kg.dw) and bioavailable phosphorus (666±142 mg/kg.dw) in the rivers feeding the dam, which deal with a high risk of eutrophication. In addition, after the water intake of the Zhaveh Dam and the high concentration of organic and mineral pollutants during the retention time of the water, it will be difficult to control the eutrophication
Keywords: Quality parameters, Sediment, Sirvan River, Zhaveh Dam, Sanandaj -
در سطح جهان، رودخانه ها تحت تنش انسانی فوق العاده ناشی از تکه تکه شدن جریان، تغییرات کاربری اراضی و مقررات قرار دارند که موجب کاهش کیفیت آب شده است. مروری بر مطالعات یکپارچگی نشان میدهد که سیستم های آب جاری تا حد زیادی به ویژگی دینامیکی طبیعی آنها بستگی دارد که به نوبه خود در حفظ زیستگاه نقش دارد. در این مطالعه عوامل فیزیکی و شیمیایی آب رودخانه تجن که زیستگاه ماهیان مختلف بوده و رهاسازی برخی ماهیان اقتصادی دریای خزر در آن صورت می گیرد، در 7 ایستگاه طی سال 1401 مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب براساس روش های استاندارد اندازه گیری گردید. تغییرات دمای آب، pH، هدایت الکتریکی، کل موادجامد معلق، کدورت، اکسیژن محلول، اکسیژن خواهی بیوشیمیایی، اکسیژن خواهی شیمیایی، آمونیم، نیتریت، نیترات، فسفات، شاخص کیفیت آب و شاخص جامع آلودگی به ترتیب برابر 00/32-50/14 درجه سانتی گراد، 48/6-24/12، 10020-562 میکروزیمنس بر سانتی متر، 71/185-35/2 میگروگرم بر لیتر، 0/328-8/1 NTU، 11/14-01/1، 05/16-58/0، 21/50-39/2، 028/1-020/0، 771/0-005/0، 56/58-49/0، 610/1-010/0 میلی گرم بر لیتر، 0/75-0/17 و 33/7-20/1 ثبت شد. براساس آزمون تحلیل مولفه اصلی متغیرهای اکسیژن خواهی بیوشیمیایی، نیتریت، نیترات و فسفات در مولفه اول بوده که دارای اهمیت بیشتری در رودخانه تجن می باشند. همچنین براساس آزمون رگرسیون گام به گام در میان 11 پارامتر شاخص کیفیت آب موثرترین متغیرها، اکسیژن خواهی بیوشیمیایی، کدورت و فسفات تعیین شد. همچنین، براساس شاخص جامع آلودگی کیفیت آب این رودخانه به متغیرهای فسفرکل، فسفات و نیتریت وابسته بوده است. در نهایت براساس پارامترهای فیزیکی، شیمیایی و همچنین شاخص های مختلف کاربری آب رودخانه تجن برای زیست ماهیان و بچه ماهیان مناسب و مطلوب نیست. براساس شاخص های مختلف، ایستگاه یک (در آزمون کلاستر ایستگاه ها در گروه مجزا قرار گرفت) در مقایسه با سایر ایستگاه ها دارای شرایط مناسب تری جهت رهاسازی بچه ماهیان بوده است.
کلید واژگان: پارامترهای فیزیکوشیمایی, شاخص کیفیت آب, انتخاب محل رهاسازی, رودخانه تجن, ساریGlobally, rivers are under tremendous anthropogenic stress caused by stream fragmentation, land use changes, and regulation and water quality has been widely declined. In a review of studies, the integrity of flowing water systems largely depends on their natural dynamic characteristics, which sustain habitat. In this study, the physical and chemical factors of the Tajan River water, which is the habitat of various fishes and where the release of some economic fishes of the Caspian Sea takes place, are investigated in 7 stations during the year 2022. The results of the physical and chemical parameters such as water temperature, pH, electrical conductivity, total suspended solids, turbidity, dissolved oxygen, biochemical oxygen demand, chemical oxygen demand, ammonium, nitrite, nitrate, phosphate, water quality index and comprehensive pollution index were recorded as 14.50-32.00 °C, 6.48-12.24, 562-10020 µs/cm, 2.35-185.71 mg/l, 1.8-328 NTU, 1.01-14.11, 0.58-16.05, 2.39-50.21, 0.020-1.028, 0.005-0.771, 0.49-58.56, 0.010-1.610 mg/l, 17.0-75.0 and 1.20-7.33, respectively. Based on the principal component analysis, the biochemical oxygen demand, nitrite, nitrate, and phosphate variables are in the first component, which is more important in the Tajan River. Also, based on the step-by-step regression analysis of the water quality index, the most effective variable was recorded biochemical oxygen demand, turbidity, and phosphate, and according to the comprehensive pollution index, the water quality of this river was dependent on the variables of phosphorus, phosphate, and nitrate. Finally, based on the physical and chemical parameters and various water use indicators, the Tajan River is unsuitable for fish life. Based on various indicators, station one (placed in a separate group in the cluster test) compared to other stations has more suitable conditions for releasing fish juveniles.
Keywords: Physicochemical, Water Quality Index, Choosing a release station, Tajan River, Sari -
اهداف مطالعه حاضر بررسی تجمع بزرگ بی مهرگان کفزی در دریای خزر و بررسی آلودگی این اکوسیستم بر اساس شاخص های آلودگی ABC (Abundance Biomass Comparison)، BC ((Biotic Coefficient و منحنی ABC در پاییز و زمستان (سال 1397) و بهار و تابستان (سال 1398) می باشد. طبق نتایج، پرتاران، سخت پوستان و دو کفه ای ها به ترتیب با 4، 11 و یک گونه گروه های عمده بزرگ بی مهرگان کفزی را تشکیل دادند. پرتاران (عمدتا Streblospio gynobranchiata) حدود 70 درصد از تراکم کل و گروه دوکفه ای ها (Cerastoderma glucaum) حدود 76 تا 93 درصد از زی توده بزرگ بی مهرگان کفزی را در همه فصول بجز بهار شامل شدند. میانگین شاخص شانون و یکنواختی به ترتیب (1.56) و (0.55)، محاسبه شد. میزان سالانه شاخص آلودگی (ABC) و شاخص BC به ترتیب به میزان 3.1- و 2.7 بدست آمد. این مقادیر همراه با مشخصات حاصل از منحنی ABC بیانگر استرس شدید ناشی از آلودگی در اکوسیستم دریای خزر بوده است. در این مطالعه درصد تراکم گونه مهاجم S. gynobranchiata نسبت به تراکم کل بزرگ بی مهرگان کفزی 52% بود که نسبت به سال های 1388 و 1389 حدود 10درصد کاهش نشان داد. این روند کاهشی را می توان به عنوان شاهدی مثبت در روند بهبود اکوسیستم در این بخش از زنجیره غذایی در نظر گرفت. اما تداوم روند بهبود نیاز به زمان بیشتر، مدیریت صحیح، کاهش ورود آلودگی ها به اکوسیستم و نیز عدم افزایش عامل جدید استرس زا دارد.
کلید واژگان: بزرگ بی مهرگان کفزی, گروه های غالب, شاخص های آلودگی, وضعیت اکولوژیکی, دریای خزرThe aims of the present study were to investigate the macrobenthos communities in the Caspian Sea and to investigate the pollution of this ecosystem based on the pollution indices ABC (Abundance Biomass Comparison), BC (Biotic Coefficient) and ABC curve in 2018 (autumn and winter) and 2019 (spring and summer). According to the results, polychaetes, crustaceans, and bivalvia formed the major groups of macrobenthos communities with 4, 11 and 1 species, respectively. The polychaetes (mainly Streblospio gynobranchiata) included about 70% of the total abundance and the group of bivalvia (Cerastoderma glucaum) included about 76-93% of the macrobenthos in all seasons except in spring. The mean values of the Shannon index and evenness indices were calculated as (1.56) and (0.55), respectively. The annual pollution (ABC) and BC indices were obtained as -3.1 and 2.7, respectively. These values along with characteristics of ABC curve indicate severe stress caused by pollution in the Caspian Sea ecosystem. In this study, the percentage abundance of the invasive species S. gynobranchiata in macrobenthos communities was 52%, which is about 10% decrease compared to 2009 and 2010. This decreasing trend can be considered as positive evidence in the improvement process of the ecosystem in this part of the food chain. However the continuity of recovery trend needs more time, no force by new stressors, proper management, and reduced pollutions into the ecosystem.
Keywords: Macrobenthos, Dominant groups, Pollution indices, Ecological status, Caspian Sea -
این مطالعه به کیفیت آب ورودی و خروجی پنج کارگاه منتخب پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان در استان مازندران (هراز، چالوس، تنکابن و ساری) براساس پارامترهای محیطی طی چهار فصل طی سال های 1401-1400پرداخت. 40 نمونه آب بر اساس روش های استاندارد اندازه گیری شد. طبق نتایج، دامنه تغییرات شامل دمای آب (0/24-0/3 درجه سانتی گراد)، دمای هوا (0/25-0/2 درجه سانتی گراد)، DO (24/12-16/6 میلی گرم بر لیتر)، BOD5 (76/2-24/0 میلی گرم بر لیتر)، COD (70/93-40/2 میلی گرم بر لیتر)، EC (783-284 میکروزیمنس بر سانتی متر)، کدورت (0/220-12/1 نفلومتری)، TSS (288-2 میلی گرم بر لیتر)، pH (62/8-44/7)، فسفرکل (12/2-20/0 میلی گرم بر لیتر)، فسفات (206/0-01/0 میلی گرم بر لیتر)، آمونیم (538/0-012/0 میلی گرم بر لیتر)، آمونیاک (018/0-001/0 میلی گرم برلیتر)، نیتریت (426/0-001/0 میلی گرم بر لیتر)، نیترات (10/6-52/0 میلی گرم بر لیتر)، تعداد کلیفرم مدفوعی (CFU/100ml1000-6) و شاخص کیفیت آب (WQIIR) (0/91-0/62) بود. کیفیت آب این رودخانه براساس میانگین پارامترهای آلودگی آلی (BOD5 و COD) در کلاسIII (آلودگی کم) قرار گرفت و فعالیت های انسانی، یکی از عوامل اصلی در افزایش مواد آلی رودخانه نبود. غلظت آمونیم و نیتریت در حد مجاز کیفیت رودخانه بوده اما غلظت فسفات در تمام ایستگاه های ورودی و خروجی و فصول مختلف بیش از حداکثر مجاز رودخانه های عاری از آلودگی بود. براساس نتایج مقادیر شاخص کیفیت آب را در محدوده 91-62 را نشان داد. 5/7 درصد از کل داده ها و نیز میانگین کل این شاخص بیانگر کیفیت نسبتا خوب آب ورودی و خروجی کارگاه های پرورش ماهی بود. بالاترین کیفیت آب (کیفیت بسیارخوب)، در 5/12 درصد از داده ها ثبت شد که عمدتا در ورودی های کارگاه های پرورش ماهی مشاهده شد. اگرچه شاخص کیفیت خروجی کارگاه ها کمتر از ورودی آن بوده است، اما در طبقه کیفیت خوب قرار گرفتند. به طور کلی، میانگین WQIIR (6/6±4/77) در کل ایستگاه های ورودی و خروجی بیانگر آن است که آب این کارگاه های پرورش ماهی، برای پرورش ماهی و حیات وحش و برای پرورش قزل آلای رنگین کمان نیز مناسب است.
کلید واژگان: پارامترهای محیطی, کیفیت آب, کارگاه های پرورش قزل آلا, استان مازندرانThe aim of the study was to determine the quality of the inlet and outlet water of five selected rainbow trout breeding farms in Mazandaran Province (Haraz, Chalous, Tonekabon, and Sari) based on environmental parameters during four seasons in 2021-2022. Forty samples were collected and measured based on standard methods. According to the results, the range of water temperature (3.0-24.0°C), air temperature (2.0-25.0°C), DO (6.16-12.24 mg/l), BOD5 (0.24-2.76 mg/l), COD (2.40-93.70 mg/l), EC (284-783 µs/cm), turbidity (1.12-220-0 NTU), TSS (2-288 mg/l), pH (7.44-8.62), total phosphorus (0.2-2.12 mg/l), phosphate (0.01-0.206 mg/l), ammonium (0.012-0.538 mg/l), ammonia (0.001-0.018 mg/l), nitrite (0.001-0.426 mg/l), nitrate (0.52-6.10 mg/l), fecal coliform count (6-1000 CFU/100ml) and water quality index (WQIIR) (62.0-91.0) were registered. The water quality of this river was placed in class III (low pollution) based on the average parameters of organic pollution (BOD5 and COD) and human activities were not one of the main factors in the increase of organic matter in the river. The concentration of ammonium and nitrite was within the threshold limit, but the concentration of phosphate in all the inlet and outlet stations and in different seasons was more than the maximum limit of unpolluted rivers. The results showed that the WQIIR was in the range of 62-91. 7.5% of the total data and the mean of this index indicated the relatively good quality of the inlet and outlet water of the rainbow trout breeding farms. The highest quality of water, i.e. very good quality, is recorded in 12.5% of all data, which is observed at the inlet water of rainbow trout breeding farms. The outlet quality index of the farms was lower than its inlet, but it was categorized as good quality. The overall WQIIR (77.4±6.6) in all inlet and outlet stations indicates that the water of this farm is suitable for fish and wildlife and also suitable for rainbow trout breeding.
Keywords: Environmental parameters, Water quality, Rainbow trout breeding farms, Mazandaran Province -
دریای خزر یک سیستم لب شور و به لحاظ ترکیبات شوری آبی منحصربه فرد می باشد، به همین دلیل ارزیابی معیارهای آلایندگی بر پایه کیفیت آب همین دریا در گذشته و حال قابل تصدیق است. در این پژوهش، اطلاعات طی سال های 89-1387 جمع آوری شده و در غالب پروژه بررسی گردیده است. نتایج به دست آمده نشان داد، تغییرات غلظت سموم ارگانوکلره در محیط آبی با توجه به ورود آن از طریق رودخانه های منتهی به آن است و میزان غلظت آن در آب، در فصول و مناطق مختلف متفاوت می باشد. نتایج نشان داد، در زمستان 1387 غلظت ترکیبات سموم ارگانوکلره در محیط آبی روند افزایشی داشته است. در سال 1389 حداکثر میزان درصد سموم در فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب در نواحی میانی، شرق و غرب و حداکثر درصد ترکیبات سموم در نمونه های آب مناطق ناحیه شرق برابر 75 درصد در فصل بهار مشاهده گردید .همچنین حداکثر غلظت سم ارگانوکلره متعلق به سم a-Endosulfan با غلظت 86/3 میکروگرم بر لیتر بود که در منطقه نوشهر و در عمق 50 متر ناحیه سطحی ثبت گردید. با توجه به نتایج، در شرایط حاضر میزان غلظت ترکیبات سموم کلره در دامنه مناسب و با فاصله از ساحل شرایط کیفی آب برای پرورش ماهی در قفس مناسب تر است. البته مواردی از غلظت های بالای آلودگی به سموم نیز مشاهده شده که مربوط به ورود آب از رودخانه ها بوده است. بنابراین، یکی از راه های عدم مواجهه با این فرآیند برقراری سازه های آبزی پروری در فاصله مناسبی از ساحل و در اعماق بیش از 50 متر می باشد.
کلید واژگان: آلاینده سموم کلره, آب, رسوب, دریای خزرThe Caspian Sea is a unique brackish system in terms of water salinity, so evaluation of pollution criteria based on the water quality of the same sea is past and present. In this study, information was collected from 2008 to 2010 and analyzed during the project during these years, sampling of eight transects shorelines was performed seasonally at stations 10, 20, 50 and 100 m of depth in two summer and winter seasons for water and sediment. The results showed that the concentration of organochlorine toxins in the aquatic environment depends on its entry through the rivers leading to it and its concentration in water varies in different seasons and regions. The results showed that the concentration of organochlorine pesticides in the aquatic environment increased in winter of 2008 with the highest percentage of pesticides in spring, summer, autumn and winter in middle, middle, east and west and maximum percentages, respectively. Toxins were found in the water samples of the eastern part of the region by 75% in spring. Also the maximum concentration of organochlorine toxin belonged to α-Endosulfan toxin with a concentration of 3.86μg/l which was recorded in Nowshahr at 50 m depth of surface water. Conclusion In the current situation, the concentration of chlorine toxin compounds in the appropriate range and distance from the shore of water quality conditions is more suitable for fish farming in cages. Therefore, it is suggested to consider the establishment of fish cage culture at 50 m of depth.
Keywords: Organochlorine pesticides pollutants, Water, Sediment, Caspian Sea -
پژوهش حاضر به منظور بررسی کیفی آب قبل از بهره برداری سد ژاوه استان کردستان در 5 ایستگاه به صورت فصلی در سال 1400 صورت گرفت. نمونه برداری ماهی و بزرگ بی مهرگان کفزی به ترتیب با استفاده از دستگاه الکتروشوکر و نمونه بردار سوربر صورت گرفت. در مجموع 13 گونه ماهی شناسایی شده که به 3 خانواده Cyprinidae، Mastacembelidae و Nemachielidae تعلق داشتند. از مجموع 2003 عدد ماهی صید شده در کل ایستگاه ها، بیش از 6/96 درصد متعلق به خانواده کپور ماهیان بود. بیشترین فراوانی نسبی به میزان 4/32 درصد به گونه Capoeta damascina تعلق داشت. درضمن 2 گونه غیر بومی Carrasius auratus و Carrasius gibelio دارای درصد فراوانی 1/4 بودند تنوع گونه ای ماهیان از ایستگاه 1 (بالادست) به ایستگاه های 2 و 3 کاهش پیدا نمود که احتمالا تحت تاثیر فعالیت های انسانی نظیر انواع آلودگی ها بود، ولی در ایستگاه 5 از حداکثر میزان برخوردار بود که بدلیل تغییر شرایط زیستگاهی نظیر افزایش دبی و عمق آب می باشد. نتایج نشان داد که تنوع گونه ای ماهیان در فصول مختلف دارای تغییراتی بوده، به طوری که حداقل آن در فصل زمستان به میزان 91/0 و حداکثر آن در فصل تابستان به میزان 29/1 برآورد گردید. بزرگ بی مهرگان کفزی شامل 10 خانواده Chironomidae، Lumbriculidae، Simulidae، Baetidae، Hydropsychidae، Erpobdelidae، Glosiphonidae، Gamphidae، :union:idae و Potamidae بودند. طبقه بندی کیفی آب براساس یکپارچگی اکولوژیک کار نشان داد که ایستگاه های 1 و 4 به ترتیب به میزان عددی 40 و 42 در طبقه کیفی خوب قرار داشته و ایستگاه های 3 و 5 به ترتیب به میزان عددی 9 و 34 در طبقات کیفی آب بسیار کم و متوسط قرار گرفتند. بدین ترتیب مدیریت و ساماندهی تمام منابع آلاینده های نقطه ای و غیر نقطه ای در شاخه های اصلی قشلاق و گاوه رود ضروری است.
کلید واژگان: ماهیان, بزرگ بی مهرگان کفزی, شاخص های زیستی, طبقه بندی کیفی آب, سد ژاوه, کردستانThe current research was conducted in 2021 in 5 stations in order to investigate the quality of water before the operation of Javeh Dam in Kurdistan Province. Sampling of fish and Macrobenthos was done using an electrofishing device and Surber sampler, respectively. A total of 13 fish species were identified, which belonged to 3 families: Cyprinidae, Mastacembelidae and Nemachielidae. Out of the total of 2003 fish caught in all the stations, more than 96.6% belonged to the Cyprinidae family. The highest relative frequency of 32.4% belonged to Capoeta damascina species. In addition, 2 exotic species, Carrasius auratus and Carrasius gibelio had an abundance percentage of 1.4. The diversity of fish species decreased from station 1 (upstream) to stations 2 and 3, which was probably influenced by human activities such as various types of pollution, but in station 5 of It had the maximum amount, which is due to the change in habitat conditions, such as the increase in flow rate and water depth. The results showed that the species diversity of fish had changes in different seasons, so that its minimum was estimated at 0.91 in winter and its maximum at 1.29 in summer. Macrobenthos included 10 families Chironomidae, Lumbriculidae, Simulidae, Baetidae, Hydropsychidae, Erpobdelidae, Glosiphonidae, Gamphidae, :union:idae and Potamidae. The classification of water quality based on the Karr ecological integrity showed that stations 1 and 4 were placed in the good quality class with a numerical value of 40 and 42, respectively, and stations 3 and 5 were placed in the very low and medium water quality classes with a numerical value of 9 and 34, respectively. In this way, it is necessary to manage and organize all sources of point and non-point pollutants in Gheshlagh and Gavehroud tributaries.
Keywords: Fish, Macrobenthos, Biological indicators, Water quality classification, Zaveh dam, Kurdistan -
ماهی سفید و کلمه از جمله ماهیان اقتصادی و با ارزش نواحی جنوبی دریای خزر بوده که مردم ایران بویژه مردم منطقه علاقه زیادی نسبت به مصرف آنها دارند. هدف از اجرای این طرح افزایش سطح آگاهی و دانش جوامع روستایی بویژه بهره بردارن محلی و آشنایی آنها با وضع موجود ذخایر ماهیان در عرصه های صید و صیادی و حفاظت از آنها در بهره برداری بهینه است. سطوح مختلف مشارکت در 8 بعددسته بندی شده و بر مبنای طیف 5 گزینه ای لیکرت (خیلی کم=1 و خیلی زیاد=5) اقدام به سنجش آنها گردید. نتایج تولید مثل طبیعی این گونه در رودخانه خیرود به طول 2 کیلومتر نشان داد که در سال 99-1398 تعداد 2625000 عدد لارو ماهی سفید تولید و آماده رفتن به دریا شدند. در رودخانه قره سو با احتساب تعداد تخم بدست آمده از هر مولد ماهی کلمه (بین 6750 تا 9870 عدد)، به طور میانگین ظرفیتی معادل 10 میلیون عدد لارو (بین 12- 7 میلیون) وارد زنجیره تولید شدند. بنابراین حداقل ضریب نفوذ آن در این رودخانه از صفر به به 7/5 میلیون عدد لارو رسید. ضریب نفوذ صیادان تحت پوشش معادل 3/6 درصد بدست آمد که قبل از انجام مطالعه معادل صفر بود. ضریب نفوذ زنان روستایی تحت پوشش برابر 35 درصد محاسبه گردید. همچنین با در نظر گرفتن تعداد دانش آموز ساکن در محل اجرای مطالعه، ضریب نفوذ دانش آموز و نوجوان تحت پوشش 16/6 درصد برآورد شد. بدین ترتیب فعالیت های ترویجی در راستای افزایش مشارکت های بهره برداران و جوامع محلی روستایی می تواند بر ضریب نفوذ تولید مثل طبیعی ماهی سفید تاثیر مثبت بگذارد (0/05>P).
کلید واژگان: ترویج, حفاظت, تولید مثل طبیعی, خیرود, قره سو, دریای خزر -
هدف از تحقیق حاضر، استخراج، صابونی کردن و خالص سازی رنگدانه آستاگزانتین از میکروجلبک هماتوکوکوس (Haematococcus pluvialis) و ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی (فعالیت مهار رادیکال آزاد DPPH و کاهندگی یون فریک) آن بود. جهت استخراج از دو روش منفرد (استخراج با استفاده از حلال استون یا ACE) و ترکیبی (استخراج به وسیله پیش تیمار با اسیدکلریدریک و سپس استخراج با استون یا HCl-ACE) استفاده گردید. مطابق نتایج، مقدار آستاگزانتین (میلی گرم بر گرم) مستخرج با دو روش استون (ACE) و پیش تیمار حاوی اسیدکلریدریک (HCl-ACE) در مراحل استخراج، صابونی کردن و خالص سازی نهایی به ترتیب 09/4 (65/13%)، 49/8 (30/28%)، 59/14 (65/48%) و 49/9 (65/31%)، 59/13 (30/45%) و 09/25 (65/83%) بود. فعالیت مهار رادیکال آزاد DPPH آستاگزانتین استخراج شده با دو روش ACE و HCl-ACE (غلظت 300-50 میکروگرم بر میلی لیتر) به ترتیب در دامنه 26/76-25/66 و 06/94-39/85 درصد متغیر بود. این مقادیر برای قدرت کاهندگی یون فریک به ترتیب در بازه جذب 75/0-61/0 و 92/0-78/0 در طول موج 700 نانومتر قرار داشت. رنگدانه استخراج شده با استفاده از روش ترکیبی (نسبت به روش منفرد) به صورت معنی داری دارای فعالیت آنتی اکسیدانی بیشتری بود (05/0>p). علاوه براین، در هر دو آزمون، با افزایش غلظت آستاگزانتین تا 100 میکروگرم بر میلی لیتر، روند فعالیت آنتی اکسیدانی، به صورت افزایشی و سپس ثابت ثبت شد (عدم اختلاف معنی دار بین غلظت های 200 و 300 میکروگرم بر میلی لیتر). مقایسه فعالیت آنتی اکسیدانی آستاگزانتین با آنتی اکسیدان های مصنوعی نشان داد که رنگدانه استخراج شده با روش ترکیبی (در غلظت های بالا) فعالیت نزدیکتر یا بیشتری نسبت بهBHA و BHT دارد. مطابق یافته ها، روش ترکیبی (اسید-استون) در مقایسه با روش منفرد (استون) می تواند بازده استخراج و فعالیت آنتی اکسیدانی این رنگدانه را بهبود بخشد. بنابراین، روش مورد استفاده جهت استخراج و خالص سازی آستاگزانتین، به صورت بالقوه ای بازده استخراج و فعالیت آنتی اکسیدانی آن را تحت تاییر قرار می دهد و با انتخاب روش استخراج بهینه، می توان دو شاخص مذکور را در رنگدانه ارتقاء داد.
کلید واژگان: میکروجلبک هماتوکوکوس, آستاگزانتین, بازده استخراج, فعالیت آنتی اکسیدانیThe aim of the present study was to extract, saponify and purify astaxanthin pigment from Haematococcus microalgae (Haematococcus pluvialis) and evaluate its antioxidant activity (DPPH free radical scavenging activity and reduction of ferric ions). For extraction, two single (extraction using acetone solvent or ACE) and combined (extraction by pretreatment with hydrochloric acid and then extraction with acetone or HCl-ACE) methods were used. According to the results, amount of extracted astaxanthin (mg/g) by two methods of acetone (ACE) and hydrochloric acid pretreatment (HCl-ACE), in the extraction, saponification and final purification stages were 4.09 (13.65%), 8.49 (28.30%), 14.59 (48.65%) and 9.49 (31.65%), 13.59 (45.30%) and 25.09 (83.65%), respectively. DPPH free radical inhibition activity of extracted astaxanthin with two ACE and HCl-ACE methods (50 to 300 μg/ml) ranged from 66.25 to 76.26% and 85.39 to 94.06%, respectively. These values for ferric ion reduction power were in the absorption range of 0.61 to 0.75 and 0.78 to 0.92 at the wavelength of 700 nm, respectively. The pigment extracted using the combined method (compared to the single method) had significantly more antioxidant activity (p<0.05). In addition, in both tests, increasing the concentration of astaxanthin up to 100 μg/ml, the trend of antioxidant activity was recorded as increasing and then constant (no significant difference between the concentrations of 200 and 300 μg/ml). Comparison of the antioxidant activity of astaxanthin with synthetic antioxidants showed that the pigment extracted by combination method (at high concentrations) had the activity closer or even more than BHA and BHT. According to the findings, the combined method (acid-acetone) compared to the single method (acetone) can improve the extraction efficiency and antioxidant activity of this pigment. Therefore, the method used for the extraction and purification of astaxanthin potentially affects its extraction efficiency and antioxidant activity, and by choosing the extraction optimum method, the mentioned two indicators can be improved in the pigment.
Keywords: Haematococcus microalgae, Astaxanthin, Extraction efficiency, Antioxidant activity -
شهرنشینی و توسعه صنایع منجر به افزایش استفاده از رودخانه ها برای دفع فاضلاب های مختلف شده است. سد ژاوه بر روی رودخانه سیروان (استان کردستان)، بعد از تلاقی دو شاخه اصلی گاوه رود و قشلاق ساخته شده است. هدف این مقاله "تعیین کیفیت آب، با استفاده از شاخص ساپروبی فیتوپلانکتون در رودخانه سیروان" است. نمونه برداری آب (فیتوپلانکتون) از پاییز 1399 تا تابستان 1400، در 4 ایستگاه از بالا دست شاخه قشلاق تا نزدیک تاج سد (مخزن سد) ژاوه و نیز یک ایستگاه در شاخه گاوه رود، صورت گرفت. طبق نتایج، تعداد 10 گونه غالب متعلق به 7 جنس فیتوپلانکتونی با عدد ساپروبی 2/51 تا 3/50، در گروه "آلودگی شدید" شناسایی شدند. از بین گونه های فوق، حضور Cyclotella meneghiniana و Navicula cryptocephala در همه ایستگاه ها بیانگر ثبات آلودگی در کل مسیر رودخانه سیروان بوده است. حضور Stigeoclonium amoenum فقط در ایستگاه 3 (بعد از تصفیه خانه شهر سنندج) و عدم حضور Nitzschia tryblionella در ایستگاه 4 (حاشیه باغات و زمین های کشاورزی) را می توان به ترتیب بعنوان گونه های شاخص (آلودگی های صنعتی-شهری و جوامع انسانی) و (آلودگی با فاضلاب های کشاورزی)، در این منطقه در نظر گرفت. اما بطورکلی میزان شاخص ساپروبی در همه ایستگاه ها و فصول از 1/5 تا 2/5 واحد متغیر بود که بیانگر کیفیت آب با "آلودگی متوسط" است. نتایج این مطالعه قابل استفاده در تعیین کیفیت آب، نوع آلودگی و کاربری آب با توجه به حضور و عدم حضور گونه های شاخص فیتو پلانکتونی در منطقه است.
کلید واژگان: کیفیت آب, آلودگی, فیتوپلانکتون, گونه های شاخص, رودخانه سیروان, کردستان -
کاهش شدید ذخایر ماهیان دریای خزر و اثرات منفی آن بر صید و بهره برداری و نیز بحران و کمبود منابع آبی در خشکی سبب شده که فعالیت های آبزی پروری پاسخگوی نیاز رو به افزایش مصارف انسانی از آبزیان نباشد. به همین دلیل گرایش به پرورش ماهیان در محیط های آبی و توسعه آبزی پروری در محیط های محصور مانند قفس یکی از اولویت های سازمان شیلات ایران می باشد. مکان یابی مناسب برای استقرار قفس های پرورش نقش بسیار مهمی در موفقیت سرمایه گذاری و توسعه آبزی پروری دارد. در مطالعات جانمایی انجام شده در موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور و سازمان شیلات ایران (در اوایل دهه 1390)، بطور مشابهی، اعماق 30 تا 50 متر برای توسعه آبزی پروری دریایی تعیین شد. اما در معیارهای انتخاب شده در سازمان شیلات ایران، عوامل محدودکننده از قبیل حریم رودخانه ها، فعالیت صیادی شناورهای کیلکاگیر و شرکت های تعاونی پره ساحلی، نیازهای اکولوژیکی گونه موردنظر برای پرورش و پارامترهای محیطی موثر در پرورش آن، در تعیین محدوده ی استقرار قفس های شناور لحاظ نگردید. به همین دلیل از هشت منطقه معرفی شده توسط سازمان شیلات ایران، نیمی از آنها که شامل توسکاتوک، چالوس، عباس آباد و شیرود بطورمشترک در محدوده اولویت اول تعیین شده توسط موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور می باشد. توسعه بیشتر پرورش ماهی در قفس در دریای خزر به مطالعات و داده های بیشتر و دقیق تر از پارامترهای هیدرولوژی و هیدروبیولوژی نیاز دارد تا بتوان مناسب ترین مکان ها را برای استقرار قفس های شناور تعیین و معرفی نمود و گام موثری در راستای کاهش هزینه ها و افزایش تولید برداشت.
کلید واژگان: آبزی پروری, معیارها, قفس شناور, ماهیان سردآبی, دریای خزر -
این تحقیق در رودخانه قره سو در منطقه نیاز آباد در ده کیلومتری شهرستان بندر ترکمن (استان گلستان) با هدف تکثیر طبیعی ماهی کلمه با مشارکت مردمی در سال 1397، انجام شد. گروه های هدف شامل بانوان روستایی، صیادان محلی، دانش آموزان و علاقمندان به محیط زیست بوده است. جلسات ترویجی با بخشداری، اداره کل شیلات استان، فرمانداری و دهداری انجام گردید. دوره ها و کارگاه های آموزشی طراحی و اجرا شد. در فاز عملیاتی، براساس عوامل فیزیکی و شیمیایی آب، منطق ه ای به طول 500 متر از رودخانه انتخاب با فنس پلاستیکی با اندازه چشمه 10 میلی متر بطول 20 متر از دو طرف محصور و با مشارکت اداره کل شیلات استان گلستان تعداد 2200 قطعه از مولدین ماهی کلمه با وزن های 70 تا 150 گرمی و با همراهی صیادان و مردم ذخیره شد. در طی اجرای طرح رفتارهای تولید مثلی مولدین بطور مستمر مورد بررسی قرار گرفت. درنهایت تخم های لقاح یافته به وضوح بر روی لانه های مصنوعی و گیاهان حاشیه رودخانه مشاهده شدند. با احتساب جفت مولدین و میزان راندمان تولید در روش تکثیر طبیعی در استخرهای پرورش و تعداد تخم حاصل از هر مولد ماهی کلمه، به طور میانگین ظرفیتی معادل ده میلیون لارو و بچه ماهی وارد رودخانه گردید. ضریب نفوذ حاصل از فعالیت صیادان% 3/6، دانش آموزان% 16/6 و جامعه بانوان روستایی %35 محاسبه شد. بنابراین بعنوان توصیه های ترویجی جهت تکثیر طبیعی می توان به لزوم برنامه ریزی توسط اداره کل شیلات، بهره وری از مشارک مردمی به منظور مراقبت و حفاظت از مسیر مهاجرت ماهیان از دهانه رودخانه تا محل مناسب تخم ریزی، اشاره نمود.
کلید واژگان: رودخانه قره سو, تکثیر طبیعی, ماهی کلمه, مشارکت مردمی, استان گلستان -
ماهیان گرمابی بخصوص کپورماهیان، بخش مهمی از صنعت آبزی پروری کشور را تشکیل می دهند. هدف این مقاله بیان اهم موارد در زمینه روابط بین کیفیت آب، جلبک و ماهیان است تا گامی در راستای ارتقا دانش مدیریت استخر، افزایش تولید و جلوگیری از زیان اقتصادی بردارد. خطر غالبیت و شکوفایی جلبک های سبز- آبی به هنگام گرم شدن هوا، در استخر تشدید می گردد. شکوفایی جلبک عموما در یک روز ابری، طوفانی، بارانی و یا استفاده از مواد شیمیایی تخریب شده و کاهش اکسیژن ناشی از مرگ و سقوط جلبک ها رخ می دهد. از سویی دیگر، مناسب نبودن شرایط محیطی و مواد مغذی در اکوسیستم آب، سبب کاهش تراکم و تنوع گونه های مطلوب ریز جلبک های دارای ارزش غذایی و قابلیت هضم و در نتیجه محدودیت سفره غذایی ماهیان پلانکتون خوار در استخر می شود.به این ترتیب شرایط محیطی، کیفیت آب و غذادهی باید به نحوی باشد که از یک سو انرژی مورد نیاز برای زنجیره غذایی تامین شود و از سوی دیگر از وقوع رویدادهای نامطلوب از قبیل شکوفایی جلبکی جلوگیری بعمل آید. بنابراین، مواردی شامل آگاهی از حداکثر ظرفیت استخر در پذیرش کود، هوادهی منظم، عدم وجود پوشش گیاهی زیاد در استخر، عدم کودهی به هنگام هوای ابری و وزش باد، پایش پارامترهای محیطی شاملpH ، دما، اکسیژن محلول و شفافیت، توجه به تغییرات ظاهری و تغییر رنگ آب و اجرای روش های چندگانه کنترل شکوفایی، بعنوان توصیه های ترویجی در پیشگیری و کنترل فرایند نامطلوب شکوفایی در استخرهای پرورشی سودمند خواهند بود.
کلید واژگان: ماهیان گرمابی, استخر پرورشی, مدیریت, جلبک, شکوفایی, کیفیت آب -
رودخانه هراز نقش مهمی در توسعه آبزی پروری و تولید قزل آلای رنگین کمان در مازندران دارد. هدف این بررسی ارزیابی شاخص های میکروبی و فلزات سنگین آب و نیز شناسایی عوامل باکتریایی بیماری زا رایج و قدرت مقاومت آنها در برابر آنتی بیوتیک های مصرفی به عنوان عوامل موثر بر تولید ماهیان بوده است. این تحقیق طی چهار فصل (تابستان، پاییز و زمستان 1396 و بهار 1397) در 6 مزرعه مجاور رودخانه هراز انجام گردید. بر اساس نتایج میزان جیوه آب ورودی مزارع مورد بررسی در تمام فصول از حداقل 3 برابر حداقل حد مجاز (1 میکروگرم بر لیتر) تا حداکثر 6 برابر حداکثر حد مجاز (2 میکروگرم بر لیتر) بود ولی میزان ارسنیک، سرب و کادمیوم در تمام مراحل نمونه برداری در حد استاندارد بود. مهمترین علایم بالینی مشاهده شده در ماهیان، پوسیدگی باله، شنای نامتعارف، التهاب و پرخونی کبد و کلیه بود. از مجموع 420 عدد ماهی واجد علایم بالینی 15/12% و 85/87% به ترتیب از نظر کشت باکتری مثبت و منفی بودند. عوامل باکتریایی جداسازی شده همگی از باکتری های گرم منفی و براساس درصد فراوانی شامل یرسینیا (25/37%)، آیروموناس (35/33%)، ادواردزیلا (76/11%)، ویبریو (84/7%)، پاستورلا (88/5%) و سیتروباکتر (92/3%) بودند. بیشترین مقاومت آنتی بیوتیکی در برابر آموکسی سیلین و کمترین آن مربوط به تری متوپریم سولفامتوکسازول بود. در ارزیابی شاخص های میکروبی آب شامل شمارش کلی باکتری، کلیفرم، کلیفرم مدفوعی و اشریشیا کولی، نتایج نشان داد که شاخص های میکروبی آب تقریبا در بیشتر مراحل نمونه برداری بیش از حد مجاز بود. با توجه به نتایج به نظر می رسد، تاثیر فلز سنگین جیوه بر سلامت ماهیان براساس علایم بالینی، افزایش مقاومت عوامل باکتریایی بیماری زا در برابر آنتی بیوتیک ها و نیز بیش از حد مجاز بودن شاخص های میکروبی آب از عواملی هستند که به طور مستقیم و غیر مستقیم تولید ماهیان قزل آلا مزارع حاشیه رودخانه هراز را تحت تاثیر قرار داده اند. لذا، توجه به استفاده از روش های مناسب مدیریت آب در جهت کاهش بار میکروبی و فلز جیوه در کنار استفاده از تغذیه و مدیریت پرورش مناسب تا حدود زیادی مشکلات تولید را در این رودخانه حل خواهد نمود.
کلید واژگان: رودخانه هراز, قزل آلای رنگین کمان, کلیفرم مدفوعی, جیوه, تری متوپریم سولفامتوکسازولHaraz River has an important role in the development of aquaculture and the production of rainbow trout in Mazandaran province. Since 2015, the production of rainbow trout has been decreased in the farms along the river and almost halved. This study have been investigated the microbial indices and heavy metals in water as well as the identification of common bacterial pathogens and their resistance to antibiotics and used them as effective factors in the fish health and production. This study was conducted during four seasons (summer, autumn and winter 2017 and spring 2018) in 6 rainbow trout farms along the Haraz River. The results showed that the amount of the water mercury in all seasons was from minimum 2 to maximum 12 times the allowable limit but the arsenic level was standard in all sampling times. The most important clinical symptoms were observed in the fish including fin rot, erratic swimming, inflammation and hyperemia of the liver and kidneys. From 420 fish with clinical signs, 12.15% and 87.85% of fish were positive and negative bacterial culture respectively. The all of bacterial isolates were gram-negative and no gram-positive bacteria were isolated. The bacterial agents identified were including, Yersinia (37.25%), Aeromonas (33.35%), Eduardzilla (11.76%), Vibrio (7.84%), Pasteurella (5.88%) and Citrobacter (3.92%). The highest and lowest antibiotic resistances were found against amoxicillin and trimethoprim sulfamethoxazole respectively. In evaluation of the microbial water indices including total bacterial count, coliform count, fecal coliform count and E. coli, the results showed that the all of microbial indices were not allowable level in the most of the sampling time.
Keywords: Haraz River, Rainbow trout, Fecal coliform, Mercury, Trimethoprim sulfamethoxazole -
Algal cysts data has the potential to link with environmental parameters. In the pelagic zone, various factors such as sediment turbulence, the unusual rising of temperature, and nutrient can cause the entrance of surface sediment cysts into the water column. This paper aims to study dinocysts fluctuation in the southern part of the Caspian Sea. 563 water samples were collected during a period from 2009 to 2013 as well as a year from 2018 to 2019. The dinocysts were identified by reliable references. Analysis of variance was used to determine significant differences in dinocysts abundance between the seasons, depths, layers, and regions. The microscopic results showed that the cysts of Dissodinium pseudolunula, Pyrocystis sp., and Gonyaulax polyedra were identified. The percentage of presence frequency of cysts in years of 2009-2010, 2011-2012, 2012-2013, and 2018-2019 were obtained 46, 4, 9, and 34%, respectively. The different stages of the Dissodinium pseudolunula and Pyrocystis sp. cysts formed the highest percent frequency of presence. The cyst of Gonyaulax polyedra (as an indicator of warm water) was increased in the water column compared to previous years, which probably is a reflection of increases in sea surface temperature in this region.
Keywords: Dinocyst, Environmental indicators, Southern Caspian Sea, Iran -
هدف از مطالعه حاضر امکان سنجی استفاده از بیوسیلاژ تولیدی از ضایعات مرغ و جایگزینی این محصول در جیره ماهی قزل آلای رنگین کمان به جای پودر ماهی است. زیرا بیوسیلاژ در مقایسه با پودر ماهی خواص بالاتر و قیمت پایین تری دارد. بدین منظور، پس از تولید بیوسیلاژ بر پایه تخمیر باکتری های اتوژن، این محصول در قالب دو تیمار 50 درصد بیوسیلاژ-50 درصد پودر ماهی و تیمار 100 درصد بیوسیلاژ به فرمولاسیون جیره اضافه و شاخص های رشد و کارایی خوراک (افزایش وزن بدن، ضریب چاقی، ضریب رشد ویژه، ضریب تبدیل غذایی و نسبت کارایی پروتیین) این دو تیمار در کنار شاهد (100 درصد پودر ماهی) در روزهای صفر، 30 و 50 مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد شاخص های افزایش وزن بدن، ضریب چاقی، شاخص رشد ویژه در تیمار دارای 50 درصد بیوسیلاژ-50 درصد پودر ماهی به صورت معنی داری نسبت به دو تیمار دیگر در سطح بالاتری قرار دارند. همچنین در ادامه مشخص شد این تیمار از نظر ضریب تبدیل غذایی و نسبت کارایی پروتیین نیز نسبت به دو تیمار دیگر وضعیت مطلوب تری دارد. مطابق نتایج، بیوسیلاژ تولیدی از ضایعات مرغ جایگزین مناسبی برای پودر ماهی در جیره آبزیان است. ضمن اینکه تیمار داری50 درصد بیوسیلاژ -50 درصد پودر ماهی نسبت به تیمار دارای 100 درصد پودر ماهی و 100 درصد بیوسیلاژ از نظر شاخص رشد و خوراک مطلوب تر است.
کلید واژگان: بیوسیلاژ, ضایعات مرغ, شاخص های رشد, ماهی قزلآلا, ضریب تبدیل غذاییThe aim of the present study was to evaluate the feasibility of using biosilage produced from chicken waste and to replace this product in the diet of rainbow trout instead of fish meal. Because biosilage has higher properties and lower prices than fish meal. For this purpose, after producing biosilage based on fermentation of autogenous bacteria, is added to the diet formulation in the form of two treatments of 50% biosilage -50% fish meal and 100% biosilage and the growth performances and feed efficiency (WG, CF, SGR, FCR, PER) indices of these two treatments along with the control treatment (100% fish meal) on days 30 and 50 were evaluated and compared. The results showed that the indicators of WG, CF and SGR, in the treatment with 50% biosilage -50% fish meal are significantly higher than the other two treatments. It was also found that this treatment is more favorable than the other two treatments in terms of FCR and PER. According to the results, biosilage produced from chicken waste is a good alternative to fish meal. In addition, 50% biosilage-50 fish meal treatment is more desirable in terms of growth and feed index than 100% fish meal and 100% biosilage treatment.
Keywords: Biosilage, Chicken waste, Growth performances, Rainbow trout, FCR -
تعداد 251 نمونه ماهی سفید صید شده بوسیله پره های صید ماهیان استخوانی در سواحل جنوبی دریای خزر (مازندران) طی سال های 99-1396 به منظور بررسی روند رشد این گونه مورد مطالعه قرار گرفتند. در این مطالعه طول بی نهایت (L∞) و ضریب رشد سالانه (K) ماهی سفید به ترتیب 79/71 سانتی متر و 13/0 برآورد گردید. نتایج تولید مثل طبیعی این گونه در رودخانه خیرود به طول 2 کیلومتر نشان داد که در سال 97-1396 بیش از 30 هزار عدد از مولدین ماده ماهیان دریایی رود کوچ جهت تولید مثل به رودخانه خیرود مهاجرت نمودند و بیش از 97 درصد آن را ماهی سفید تشکیل می داد. در نتیجه این مطالعه بیش از 5250000 عدد بچه ماهی سفید تولید و آماده رفتن به دریا شدند (سال 97-1396). نتایج نشان داد که مشارکت های بهره برداران و جوامع محلی روستایی می تواند بر ضریب نفوذ تولید مثل طبیعی ماهی سفید تاثیر مثبت بگذارد (05/0<p).. نتایج نشان داد که میزان ضریب نفوذ صیادان (35 درصد) و زنان روستایی (30 درصد) تحت پوشش طرح بیشتر از میزان ضریب نفوذ دانش آموزان (7/16) بودند (05/0<p). بدین ترتیب با حفاظت از تولید مثل طبیعی ماهی سفید، سایر گونه های ماهیان رودکوچ (Anadromous) دارای موفقیت های تولید مثلی در رودخانه خیرود می شوند که این روش سبب برقراری تعادل اکولوژیک مطلوب و بهره برداری از ظرفیت برد اکولوژیک اکوسیستم خواهد شد.
کلید واژگان: حفاظت, تولید مثل طبیعی, ظرفیت برد, رودخانه خیرود, دریای خزر251 specimens of kutum fish caught by bony fish persine on the southern shores of the Caspian Sea (Mazandaran) during the years 2017-2019 were studied to study the growth trend of this species. In this study, maximum estimated length (L∞) and annual growth coefficient (K) of kutum fish were estimated 71.79 cm and 0.13, respectively. The results of natural reproduction of this species in Kheirud river with a length of 2 km showed that in 2017-2018, more than 30,000 breeders (female) of anadromous fish migrated to Kheirud river for reproduction and more than 97% of it were kutum fish. As a result of this study, more than 525,000 kutum fish fry were produced and prepared to migrate to sea. (2017-2018). The results showed that the partnerships of fishermen and local rural communities can have a positive effect on the natural reproduction Influence coefficient of kutum fish (P <0.05). The results showed that the penetration coefficient (effectiveness) of fishermen (35%) and rural women (30%) ) were more than the students' effectiveness (16.7) (P <0.05). Thus, by protecting the natural reproduction of kutum fish, other species of anadromous fish have reproductive successes in the Kheirud river, which will establish the desired ecological balance and exploit the ecological carring capacity of the ecosystem.
Keywords: Conservation, Natural reproduction, Carring capacity, Kheirud river, Caspian Sea -
این پژوهش در راستای طرح تحقیقاتی پایش اکولوژیک دریای خزر تا عمق 30 متر طی سال های 98-1397 انجام شد. نمونه برداری از بستر منطقه جنوبی دریای خزر در 8 نیم خط عمود بر ساحل در منطقه آستارا، انزلی، سفیدرود، تنکابن، نوشهر، بابلسر، امیرآباد و ترکمن به وسیله نمونه بردار گرب انجام شد. نمونه برداری به صورت فصلی صورت گرفت. هدف از این تحقیق بررسی تنوع گونه ای، تراکم و زی توده و پراکنش محلی گونه های مختلف ماکروبنتوز بوده است. در مجموع تعداد 16 گونه شناسایی شد که متعلق به 7 خانواده و از رده های Polychaeta (پرتاران)، Crustacea (سخت پوستان) و Bivalvia (دوکفه ای ها) بوده اند. علاوه بر آن، کم تاران درحد رده (Oligochaeta) مورد شناسایی قرار گرفته اند. رده پرتاران 59 درصد ازکل تراکم ماکروبنتوزها را به خود اختصاص داده ولی میزان زی توده این رده برابر با 1 درصد کل زی توده ماکروبنتوزها بوده است. در مقابل، گونه Cerastoderma glaucum از رده دو کفه ای ها با این که فقط 6/3 درصد از تراکم کل ماکروبنتوزها را تشکیل داد اما 59/9 درصد از کل زی توده را به خود اختصاص داده است. میزان شاخص های تنوع در بهار دارای بیش ترین مقدار و در تابستان کم ترین مقدار را داشت. رده پرتاران (Polychaeta) دارای بیش ترین پراکنش محلی (100%) و از رده Malacostraca گونه های Pterocuma sowinskyi و Cardiophila baeri دارای کم ترین پراکنش محلی (8/2%) بودند. کم ترین و بیش ترین میانگین (±خطای استاندارد) تراکم به ترتیب در فصل زمستان و بهار به ترتیب 81/1±408 عدد در متر مربع و 246/2±1225 عدد در متر مربع بود. نتیجه گیری این که، افزایش زی توده صدف های دوکفه ای در مقابل کاهش تراکم آن می تواند به دلیل بزرگ جثه بودن و داشتن پوسته صدفی باشد و افزایش میزان شاخص های تنوع در بهار می تواند به دلیل حضور گونه های مختلف جهت تولیدمثلی بعد از دوره زمستان گذرانی باشد که با ترکم ماکروبنتوز در بهار هم خوانی دارد.
کلید واژگان: تنوع, پراکنش, تراکم, زی توده, ماکروبنتوز, دریای خزرThis research was carried out based on ecological monitoring of the Caspian Sea in depth of 30 meters project during 2018-2019. Sampling from the bed sediments of the southern Caspian Sea in 8 transects including Astara, Anzali, Sefidrood, Tonekabon, Nowshahr, Babolsar, Amirabad and Turkmen was done by a cat sampler. Sampling was done seasonally. The aim of this study was to investigate the species diversity, density and biomass and local distribution of different macrobenthos species. A total of 16 species were identified, belonging to 7 families which of Polychaeta, Crustacea and Bivalvia were found. In addition, Oligochaeta have been identified. The polychaeta comprised 59% of the total macrobenthos density. In contrast, Cerastoderma glaucum, although the frequency was 6.3% of the total density of macrobenthos, but comprised 59.9% of the total biomass. The results showed that the diversity indices had the highest value in spring and the lowest in summer. Polychaeta had the highest local distribution (100%) and Malacostraca Pterocuma sowinskyi and Cardiophila baeri had the lowest (8.2%). The lowest and highest mean (±SE) densities were recorded in winter and spring with 408±81.1 ind.m-2 and 1225±246.2 ind.m-2, respectively. In conclusion, the increase in biomass of bivalve molluscs versus the decrease in density can be due to the large size and having oyster shell and the increase in diversity indices in spring can be due to the presence of different species for reproduction after wintering period which is consistent with the density of macrobenthos in the spring.
Keywords: Diversity, Distribution, Density, Biomass, Macrobenthos, Caspian Sea -
هدف از این پژوهش بررسی تغییرات فصلی پراکنش، تراکم و زی توده کرم پرتار Streblospio gynobranchiata در رسوبات بستر سواحل جنوبی دریای خزر (بندرترکمن و بابلسر) طی سال های 98-1397 بود. نمونه برداری از رسوبات به صورت فصلی در 6 ایستگاه و در اعماق 5، 10 و 30 متری در 2 نیم خط عرضی عمود بر ساحل انجام شد. نتایج، میانگین (±خطای معیار) تراکم و زی توده گونه مورد نظر، در نیم خط بابلسر به ترتیب 40/51±06/207 عدد در مترمربع و 006/0±042/0 گرم در مترمربع بود. در بررسی فصلی، بیشترین تراکم و زی توده در این نیم خط در فصل تابستان به ترتیب با میانگین 95/284±47/1297 عدد و040/0±222/0 گرم ثبت شد. در بندر ترکمن میانگین (±خطای معیار) تراکم و زی توده به ترتیب 07/53±51/206 عدد در مترمربع و 005/0±043/0 گرم در مترمربع بود و بیشترین تراکم با میانگین 07/180±27/942 عدد در فصل تابستان و بیشترین زی توده با میانگین 025/0±187/0 گرم در فصل بهار ثبت شد. در هر دو نیم خط اختلاف معنی داری از تراکم و زی توده در بین فصول مختلف سال دیده شد (05/0p<) که ناشی از چرخه تولید مثلی آنهاست. بررسی میزان مواد آلی بستر در فصل ها و ایستگاه های مختلف دارای نوسان بود که می تواند به دلیل عمق، جنس بستر و خاستگاه اکولوژی باشد.
کلید واژگان: تراکم, زی توده, Streblospio gynobranchiata, بندر ترکمن, بابلسر, دریای خزرThe purpose of this study was to investigate the seasonal variation of distribution, abundance and biomass Streblospio gynobranchiata of substrate sediments on the Southern coasts of the Caspian Sea (Bandar Torkman and Babolsar) in 2018-2019. Sampling was done seasonally and 6 stations at depths of 5, 10 and 30 meters of the 2 transects. The results showed that the mean (±SE) of abundance and biomass were in the Babolsar transect (respectively) 207.06±51.40 ind.m-2 and 0.042±0.006 g.m-2 and seasonal study, the highest abundance and biomass in Babolsar transect with mean (respectively) 1297.47±284.95 ind.m-2 and 0.222±0.040 g.m-2. So there was a significant difference between the abundance and biomass in different seasons (p<0.05). Also showed that the mean (±SE) of abundance and biomass were in the Bandar Torkman transect (respectively) 206.51±53.07 ind.m-2 and 0.043±0.005 g.m-2. According to seasonal study, the highest abundance in Bandar Torkman transect with mean 942.27±180.07 ind.m-2 in summer and highest biomass 0.153 ± 0.03 g.m-2 recorded in spring, so there was a significant difference between the abundance and biomass in different seasons (p<0.05), which is due to their reproductive cycle. The total organic matter in different seasons was fluctuating, which could be due to the depth, substrate and ecological origin.
Keywords: Abundance, Biomass, Streblospio gynobranchiata, Bandar Torkman, Babolsar, Caspian Sea -
در سال 1398حدود 182 هزار تن ماهی قزل آلا در کشور تولید شد که 20 درصد (معادل 36/5 هزار تن) از تولید مذکور در کارخانجات فرآوری کشور مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به میانگبن 27 درصد زایدات برای هر ماهی ، برآورد سالانه زایدات تولیدی تا 10 هزار تن بوده است. اگر دور ریز ناشی از فرآوری به ازای هر کیلوگرم، 162 هزار ریال برآورد گردد، سالانه حدود 1620 میلیارد ریال دور ریخته می شود. یکی از روش های مناسب جهت بهره برداری از زایدات، تولید سیلاژ با استفاده از روش های شیمیایی و بیولوژیک می باشد. مطالعات انجام گرفته در پژوهشکده اکولوژی دریای خزر نشان داد که به ازای هر 5 تا 5/5 کیلوگرم زایدات، یک کیلوگرم بیوسیلاژ خشک تولید می شود. درصد پروتیین در بیوسیلاژ تولید شده (بیش از 60 %) از آرد ماهی (60-57 %) بیشتر بوده و قابلیت هضم آن (بیش از 89 %) نیز بیشتر از آرد ماهی (67/72%) می باشد. همچنین در بررسی پارامترهای میکروبی و شیمیایی مولد فساد، مشخص گردید که فاکتورهای مذکور در دامنه استاندارد قرار داشته است. قیمت نهایی بیوسیلاژ تولید شده با محاسبه قیمت مواد اولیه 200 هزار ریال بوده که قیمت آرد ماهی کیلکا، 1/75 برابر و قیمت آرد ماهی جنوب، 1/35 برابر بیوسیلاژ خواهد بود. با توجه به مطالعات فوق میتوان ادعا نمود که بیوسیلاژ تولیدشده تقریبا معادل (و حتی مطلوب تر) از سایر مواد مصرفی جهت تغذیه آبزیان بوده و می توان از این محصول، بعنوان منبع مناسب پروتیین جایگزین آرد ماهی، در فرمولاسیون جیره آبزیان استفاده نمود.
کلید واژگان: بیوسیلاژ, جیره غذایی, زائدات, شاخص های کیفی, ماهی قزل آلا
- این فهرست شامل مطالبی از ایشان است که در سایت مگیران نمایه شده و توسط نویسنده تایید شده‌است.
- مگیران تنها مقالات مجلات ایرانی عضو خود را نمایه می‌کند. بدیهی است مقالات منتشر شده نگارنده/پژوهشگر در مجلات خارجی، همایش‌ها و مجلاتی که با مگیران همکاری ندارند در این فهرست نیامده‌است.
- اسامی نویسندگان همکار در صورت عضویت در مگیران و تایید مقالات نمایش داده می شود.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.