جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « شیخ مفید » در نشریات گروه « تاریخ »
تکرار جستجوی کلیدواژه «شیخ مفید» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
امروزه از سوی برخی از شیعیان درباره فرجام امامان معصوم (ع) چنین مطرح می گردد که شیخ صدوق (م381ق) معتقد به نظریه شهادت همه امامان معصوم (ع) بوده و شیخ مفید (م413 ق) برخلاف این نظریه، شهادت همه اهل بیت (ع) را قابل اثبات نمی داند. وجود چنین دیدگاهی و تاثیر اختلاف نظر عالمان شیعه بر اندیشه شیعیان سبب گردید تا هر دو دیدگاه براساس منطق مطالعات تاریخی بررسی و ارزیابی شود. تحقیقات به عمل آمده نشان داد که در آثار شیخ مفید اصطلاحات عامی مانند «مات»، «مضی»، «توفی» و غیر آن برای شهادت اهل بیت (ع) به کار رفته و برخی محققان، از این کلمات سوء برداشت کرده و تصور نموده اند که ایشان، به شهادت همه معصومان (ع) مگر معدودی معتقد نبوده است.
کلید واژگان: امامان شیعه(ع), اخبار شهادت امامان(ع), شیخ صدوق, شیخ مفید} -
شیخ مفید (413ق)، از بزرگ ترین علمای عقل گرای شیعه در اوج اقتدار آل بویه (320447ق)، در علوم مختلفی از جمله تاریخ، کتاب هایی تالیف کرده است. الإرشاد، کتاب معروف و معتبر او در مورد ایمه اطهار(ع) است که بخشی از آن، به قیام امام حسین(ع) اختصاص داده شده است. نوع نگارش و روش شیخ مفید در این کتاب، تابع معیارهایی همچون: توجه به عقل گرایی، واقع گرایی، پرهیز از غلو و دوری جستن از مظلوم نمایی است. مقاله پیش رو، کاربست این معیارها را در مقتل الحسین(ع) در الإرشاد بررسی کرده و به این نتیجه دست یافته است که شیخ مفید بر پایه معیارهای خود، پاره ای از گزارش های مشهور تاریخی در باره مقتل الحسین(ع) را هر چند از سوی شیخ صدوق نقل شده باشد، کنار گذاشته است؛ ولی با وجود این، گاه به این معیارها پایبند نبوده است.کلید واژگان: شیخ مفید, الإرشاد, مقتل الحسین(ع), تاریخ نگاری اسلامی, نقد تاریخی}Sheikh e- Mufid (413 A. H), one of the greatest Shia rationalist scholars in time of Buyids (320-447 A. H), has compiled some books on various sciences including history. Al-Irshad is one of his famous and reliable books regarding the infallible Imams (PBUT), part of which is devoted to the uprising of Imam Hussain (PBUH). The style of writing in this book is on the basis of some criteria such as: considering rationalism, realism, avoiding exaggeration and pretending as oppressed. The following article studies the application of these criteria on the martjdom of Imam Hussein (PBUH) in al-Irshad and it has concluded that Sheikh e- Mofid has left aside some of the famous historical reports about this issue based on his own criteria, and sometimes it has not adhered to these standardsKeywords: Sheikh e- Mofid, Alershad, martjdom of Imam Hossein (PBUH), Islamic historiography, historical criticism}
-
پژوهش حاضر با روش کتابخانه ای به بررسی اندیشه های سیاسی شیخ مفید و جاحظ ر فریقین درباره حکومت و حاکمیت سیاسی می پردازد. در جایگاه شاخص های تفک ر ما را در فهم جریان های فکری مقایسه تطبیقی آرا و اندیشه های سیاسی این دو متفک اعتزالی، اهل حدیث و شعوبیه، بر اندیشه های آنان یاری می نماید و با مدنظر قرار دادن رویکرد مذهبی و شرایط اجتماعی متفاوت زمان حیاتشان می توان به وجوه اشتراک و افتراق فکری موجود پی برد. نتایج تحقیق نشان می دهد: از نگاه فریقین وجود حکومت و حاکمیت در هر عصری از ضروریات عقلی است. جاحظ تعامل با هر ا شیخ مفید تعامل با سلطان جایر را بدون حاکمی را و لو ظالم باشد، جایز می داند. ام اضطرار، غیرجایز و ممنوع می داند. منشا مشروعیت حاکمیت سیاسی، از منظر شیخ الهی است، درحالی که جاحظ نصب امام و حاکم را بر مردم واجب مفید فقط نص دانسته، یعنی مشروعیت حکومت با نصب الهی نیست.کلید واژگان: اندیشه سیاسی, شیخ مفید, جاحظ, حکومت, حاکمیت سیاسی, امامت}
-
آگاهی از شبکه ارتباطی عالمان امامی و نحوه ارتباطات آنها با مرکز هر دوره،امری اثرگذار در شناخت ما از اندیشمندان کمتر شناخته شده مناطق مختلف است.امری که توجه به آن از جنبه های مختلفی همچون روابط استاد- شاگردی(عالم پروری)،اثربخشی تفکرات و نیز نوع و محتوای آثار تولید شده حایز اهمیت است. از اینرو در پژوهش حاضر، با تمرکز بر کراجکی(م.449) به عنوان یکی از علمای شام، رابطه استاد- شاگردی او با زعمای مکتب بغداد مورد توجه قرار گرفته و سپس تاثیر آن بر عملکرد علمی کراجکی در شام بررسی شده است. نتیجه این پژوهش توصیفی- تحلیلی حاکی از آنست که طوسی استاد کراجکی نبوده، همانطورکه میان کراجکی و سید مرتضی با وجود قرابت فکری، رابطه استاد- شاگردی وجود نداشته است. از میان زعمای مکتب بغداد، شیخ مفید تنها استاد کراجکی بوده است. ارتباطی که بر آراء فقهی، کلامی و اندیشه سیاسی او تاثیر گذارده است. انتخاب موضوعات آثار تالیفی او را تحت الشعاع قرار داده، بر گزینش و نحوه نقل روایات تاریخی در آثار این اندیشمند موثر بوده و در گسترش مکتب متکلمان در شام نقش داشته است.
کلید واژگان: کراجکی, شیخ مفید, سید مرتضی, شیخ طوسی, شام}Awareness of the communication network of Imami scholars and the way they communicate with the thriving center of each period is effective in recognizing us from lesser-known scholars in different regions who have been effective in expanding and consolidating Imami Shiism in all parts of the Islamic world.It is important to pay attention to it in various aspects such as teacher-student relations,the effectiveness of thoughts, as well as the type and content of the works produced.Therefore,in the present study,focusing on Karajaki(d. 449) as one of the Levant scholars, his master-student relationship with heads of the Baghdad school has been considered and then the effect of this on Karajakichr (chr(chr(chr(chr ('39')39chr('39'))39chr(chr('39') 39chr('39')))39chr(chr (chr('39')39chr('39')) 39chr (chr('39')39 chr('39'))))39chr(chr(chr(chr ('39')39chr('39')) 39chr(chr ('39')39chr('39')))39chr(chr (chr('39')39chr('39')) 39chr(chr('39')39chr ('39')))))s scientific performance in Levant has been studied.The result of this descriptive-analytical study indicates that Tusi was not a Karajaki master, just as there was no master-student relationship between Karajaki and Seyyed Morteza, despite her intellectual affinity.Thus, among the leaders of the Baghdad school,Sheikh Mufid was the only Karajaki master.A connection that has influenced his jurisprudential,theological and political views.The choice of subjects overshadowed his writings,influenced the selection and narration of historical narratives in the works of this thinker,and played a significant role in the development of the school of theologians in the Levant.
Keywords: Karajaki, Sheikh Mufid, Seyyed Morteza, Tusi, Levant} -
مسئله شهادت ایمه اطهار علیهم السلام از مسایل بحث‌برانگیز در بین تاریخ‌نگاران و محدثان بوده است. اهمیت این مسئله به تاثیر آن در میزان نقش‌آفرینی‌های اجتماعی و سیاسی امامان شیعه برمی‌گردد. بررسی جریان‌شناسانه نگاه علمای شیعه به شهادت ایمه معصوم علیهم السلام نشان می‌دهد که مکتب حدیثی قم (شیخ صدوق) شهادت ایمه علیهم السلام را فراتر از یک خبر تاریخی، در شمار یکی از باورهای اعتقادی می‌داند (که رد آن معادل کفر است). اما مکتب عقلی بغداد (شیخ مفید) شهادت ایمه علیهم السلام را به عنوان یک خبر تاریخی (مثل دیگر اخبار) می‌داند که ارتباطی با عقاید شیعی ندارد (که تایید و رد آن، تاثیری در ایمان و کفر داشته باشد). بنابراین، گزارش‌های شهادت برخی ایمه علیهم السلام را تایید و بقیه را محل تردید می‌دانند. تاریخ‌نگاران شیعی بعد از شیخ مفید، تاثیرهایی از هر دو مکتب پذیرفته‌اند. برایند این اثرپذیری‌ها نشان می‌دهد که بیشتر تاریخ‌نگاران شیعه شهادت همه ایمه علیهم السلام را پذیرفته‌اند، اما آن را به عنوان یک باور اعتقادی قلمداد نمی‌کنند.
کلید واژگان: شهادت ائمه علیهم السلام, تاریخ نگاری شیعه, شیخ صدوق, شیخ مفید} -
فصلنامه تاریخ اسلام، پیاپی 75 (پاییز 1397)، صص 179 -216فراوانی خوانش ها از مسئله جانشینی پیامبر(ص) و باز تولید این تکثر در کشمکش های گفتمانی جریان های کلامی مسلمانان تاکنون، زمینه ساز طرح"تبیین کثرت خوانش های تاریخی از مسئله جانشینی پیامبر(ص)" شده است. امری که بر اساس پیش فرض مقاله، برآیندی از مسلم فرض نمودن تصور بازساخت گرایانه از منطق تفکر تاریخی است. در دیدگاه نویسنده، تز واساختی تاریخ به سبب تاکید بر نقش فعال مورخ در چگونگی پرداختن به روایت های تاریخی و انکار ماهیت ارجاعی منطق تفکر تاریخی، تبیین بسنده ای از فراوانی خوانش های تاریخی ارائه می نماید. روش نویسنده در اثبات این مدعا، روایت شناسی روایت های طبری، یعقوبی و شیخ مفید است. روشی که ما را به تبیین چگونگی و چرایی تنوع طرح اندازی های روایی سخنان پیامبر(ص) پیرامون رهبری پس از خود در حجه الوداع راهنمایی خواهد کرد. یافته ما از مقایسه روایت شناختی روایت های طبری، یعقوبی و شیخ مفید آن است که تفاوت چگونگی پرداختن آنها به گفتار و رفتار پیامبر(ص)در حجه الوداع برآیند پیش پنداشت های نویسندگان و جایگاه متمایزی است که در مناسبات اجتماعی برعهده داشته اند.کلید واژگان: جانشینی پیامبر(ص), بازساخت گرایی, واساخت گرایی, طبری, یعقوبی, شیخ مفید}Hostory of Islam, Volume:19 Issue: 75, 2019, PP 179 -216The Plurality of readings of the succession of Prophet Mohammad (PBUH) and the redevelopment of this plurality in the disputes over the theological trends of Muslims have provided the ground for the plan of clarifying the plurality of historical readings of this matter and it is the consequence of the evident consideration of reconstructive beliefs of the logic of historical thinking based on the presumption of the article. In view of the author, the history deconstruction theory presents a sufficient clarification from the plurality of historical readings due to putting emphasis on the active role of historians related to the way of investigating the historical narrations and denying the referential identity of the logic of historical thinking. The method of the author in verifying this claim is the study of narrations by Tabari, Yaqubi and Sheikh e- Mofid, so that it will be a guide towards the clarification of the why and how of variation in the Prophet Mohammad’s proposals about the leadership after his majesty in Hajjatolveda. The finding from the comparison of narrations by Tabari, Yaqubi and Sheikh e- Mofid illustrates that the difference in the way of considering the act and speech of Prophet Mohammad (PBUH) in Hajjatolveda is the result of presumption of the authors and their distinguished positions in social relationsKeywords: succession of the Prophet Mohammad (PBUH), reconstruction, deconstruction, Tabari, Yaqubi, Sheikh e- Mofid}
-
مساله شهادت یا مرگ طبیعی امامان شیعه (ع) از جمله مسائلی است که نظر شیعه پژوهان را به خود جلب کرده است. شیخ صدوق (381ق.) شهادت همه ائمه(ع) را بخشی از اعتقادات شیعه شمرده است ولی شیخ مفید (413ق.) با تردید در این حکم عام، شهادت بیشتر امامان(ع) از جمله امام جواد(ع) را نپذیرفته و بر این باور است که امام(ع) به مرگ طبیعی رحلت کرده است. اختلاف نظر این دو عالم بزرگ با توجه به جایگاه بلندی که دارند منشا بحث های گوناگونی در سال های اخیر شده است. این نوشتار با تفکیک سه رویکرد تاریخی، روایی و کلامی در بررسی این موضوع کوشیده است با تکیه بر شواهد تاریخی، اختلاف این دو عالم بزرگ شیعی را نتیجه دو رویکرد متفاوت در بررسی موضوع بداند و نشان دهد این دو دیدگاه با یک دیگر قابل جمعند.کلید واژگان: امام جواد(ع), شهادت امامان شیعه(ع), رحلت امامان شیعه(ع), شیخ مفید, شیخ صدوق}The issue of martyrdom or the natural death of Shiite Imams has considerably attracted the attention of Shiism surveyors. Sheikh Saduq-381 After Hijrah- has considered the issue of martyrdom of all Imams as part of the Shiites beliefs, whereas Sheikh Mofid -413 After Hijrah- being reluctant on this belief has not accepted the martyrdom of many Imams. He believes that Imam Javad PBUH has naturally departed. The disagreement of these two great scholars regarding their highest position has led to various discussions in the recent years. Separating three historical, narrative and theological approaches, this writing has tried to study this issue relying on the historical evidences. It regards the disagreement of these two great scholars due to two various approaches in studding the issue and it also confirms that these two diverse view points can be of unity with one another.Keywords: Imam Javad PBUH, Shiite Imams, departure of Shiite Imams, Sheikh Mofid, Sheikh Saduq}
-
شیخ مفید برای نقل و بررسی گزارش های تاریخی، ملاک ها و معیارهایی را در نظر داشته است. همین موضوع سبب شده که در برخی موارد سبک ایشان با مورخان دیگر، تفاوت بسیاری داشته باشد. امانت داری در نقل حوادث و گزارش های تاریخی، رعایت اعتدال و انصاف در نقل حوادث، جایگاه قضاوت و داوری عقلانی در پذیرش یا رد گزارش های تاریخی، تاثیر اصول عقاید در تاریخ نگاری، تقیه و حدود توجه به آن در تاریخ نگاری و نقد و بررسی روایات و احادیث از جمله ملاک هایی است که شیخ مفید در آثار و بررسی های تاریخی خود بدان توجه داشته و تلاش کرده است با رعایت این ملاک ها به بررسی گزارش های تاریخی بپردازد. رعایت این ملاک ها نشان دهنده اندیشه های حاکم بر تاریخ نگاری شیخ مفید است. در این نوشتار، این اندیشه ها و برخی موارد کاربرد آن در آثار شیخ مفید با تفصیل بیشتری بیان شده است.کلید واژگان: شیخ مفید, اندیشه های حاکم, تاریخ نگاری, گزارش های تاریخی}Sheikh-e-Mofid has taken into consideration a number of criteria and standards for narrating and reviewing historical reports. Given that, his style occasionally appears to be quite different from that of other historians. Observing faithfulness, moderation, and fairness in narrating historical reports and events, employing rational reasoning, argumentation, and evaluation in accepting or refuting historical reports, and considering the impact of ideologies and beliefs as well as reservation and its extent on historiography, critiquing, and reviewing the narratives and traditions were among the criteria pursued by Sheikh-e-Mofid in his historical works. He has also attempted to meet such criteria in reviewing historical reports. His attempt for meeting such criteria is suggestive of ideologies dominating Sheikh-e-Mofid's historiography. The present article aims at expounding on these ideologies as well as some of their applications in the works of Sheikh-e-Mofid.Keywords: Sheikh, e, Mofid, Dominant ideologies, Historiography, Historical reports}
-
متکلمان مسلمان کوشیده اند باورهای مذهبی خود را بر یقینیات استوار سازند. از سوی دیگر ظنی بودن بیشتر گزاره های تاریخی ما را به این پرسش روبرو می سازد که آیا متکلمان نمی توانسته اند هیچ یک از رویدادهای تاریخی را مبنای باورهای خود قرار دهند؟ در حالی که تاثیر پاره ای رویدادهای تاریخی بر شکل گیری یک باور مذهبی بر کسی پوشیده نیست. این مقاله می کوشد با یک رویکرد مقایسه ای روش سه تن از متلکمان جهان اسلامی یعنی شیخ مفید (م413 ق) قاضی عبدالجبار (م415 ق) و ابن حزم اندلسی (م456 ق) را برای دست یافنن به آن دسته از گزاره های یقینی تاریخی که بخشی از باورهای فکری آنها را تشکیل می دهد مورد بررسی قرار دهد. چنین به نظر می رسد که آنان از جهت روش شناسی تاریخی برای دست یابی به تاریخ یقینی به هم نزدیک شده اند اما بر خلاف انتظار، اشکالاتی متوجه هر یک است که راه حل آنان را ناکارآمد می گذارد و این موضوع هم چنان برای گفت وگوی بیشتر و عمیق تر پیش روی تاریخ پژوهان است.
کلید واژگان: روش شناسی تاریخی, تواتر, تاریخ یقینی, یقینیات و ظنیات, شیخ مفید, قاضی عبدالجبار, ابن حزم}Muslim theologians have tried to make their religious beliefs be on the basis of certainties. On the other hand، the uncertainty of most of the historical propositions encounters us with this question whether the theologians were not able to make any of the historical events be on the basis of their religious beliefs، while the effect of some historical events on the development of a religious belief is not unknown to any one. Through a comparative approach، the article studies the method of the three theologians of Islamic world i. e.، sheikh e Mofid، Abdoljabbar Motazeli، Ibn e- Hazm e- Andolusi to achieve those historical certainty propositions being considered as a part of their intellectual beliefs. It seems that they have gotten convergent to one another in terms of historical methodology to achieve certainty history; whereas، unexpectedly there exist some faults which make their solution be non efficient. This issue is already under the deeper consideration of history surveyors. -
امرای آل بویه که ایرانی الاصل و شیعه دوازده امامی بودند، بیش از یک قرن توانستند بر خلافت عباسی و بغداد چیره شوند و از لحاظ اجتماعی، فکری و فرهنگی خدمات شایانی در ایران و عراق انجام دهند و ضمنا فضای مناسبی را برای فعالیت های مذهبی و علمی شیعیان فراهم آوردند، چنان چه در این ایام علما و فقهای بزرگ شیعی مانند شیخ مفید، شیخ صدوق و سید مرتضی مشغول تدریس و تعلیم بودند.
در مقاله حاضر نحوه تعامل یکی از بزرگترین فقهای شیعی یعنی شیخ مفید با امرای بویهی مورد بررسی قرار گرفت، این بررسی نشان می دهد که شیخ از سویی به عنوان یک عالم برجسته شیعه با برگزاری جلسات مباحثه و مناظره، تدوین کتب بسیار و تربیت شاگردان در جهت پویایی فقه و کلام شیعی کوشید و از سویی بر حسب شرایط زمانه با حاکمان وقت که دارای تمایلاتی شیعی بودند دارای ارتباط و تعامل البته بصورت محدود بود و در نزد برخی از امرای بویهی مانند عضدالدوله جایگاه بالایی داشت اما در عین حال شیخ مفید در نیمه دوم زندگی اش که مصادف با ضعف امرای آل بویه و قدرت گیری مجدد خلفای عباسی و در نتیجه تضعیف موقعیت شیعیان بود و در پی درگیری های متعدد شیعی و سنی سه بار تبعید گشتند.
کلید واژگان: آل بویه, شیخ مفید, درگیری اهل سنت و شیعیان, بغداد, تعامل}Iranian Shia commanders of Buveyhid was able to overcome the Abbasid caliphates of Baghdad more than a century. and they perform worthy services of the social, cultural and Intellectual in Iran and Iraq, and also provided Appropriate space for religious and academic activities of Shiites. at this time the great Shiite scholars such as Sheikh Mufid, Sheikh Sadough and seyed Mortazi were engaged in teaching. - In this paper, interactions governors Buveyhid with one of the largest Shiite scholars Sheikh Mufid' was studied, This study shows that on the one hand Sheikh as famous Shia scholar by holding discussant sessions, writing many books and educating students attempted for dynamics of Shiite jurisprudence and theology. On the other hand Depending on the time of He had a limited relationship and interaction with the rulers (They were a Shiite tendencies) he was in great standing with the some commanders of Buveyhid sucha zdaldvlh. But at the same time, sheikh mufid In the second half of his life,(Which coincides with weakness of Buveyhid Rulers and Abbasid power reorientation, and thus weaken the position of the Shiites) exiled Thrice following shia- sunni conflict.Keywords: Buveyhid, sheikh Mufid, Sunni –Shia conflict, Baghdad, interaction} -
نقش شیعه در دانش های مختلف ازجمله تاریخ نگاری قابل توجه بوده و میراث گران بهایی از علمای شیعه دراین زمینه موجود است؛ بسیاری نیز مفقود شده و تنها بخش هایی از آنها در منابع تاریخی اهل سنت برجای مانده است. تلاش برای بازسازی کتب مفقوده شیعه از یک سو و تصحیح محققان پرتلاش برای ارائه متون برجای مانده از سوی دیگر، برای تبیین هرچه بهتر نقش شیعه در تمدن اسلامی مورد توجه جدی قرار گرفته است. یکی از متون کهن تاریخی شیعه که جایگاه مهمی در تاریخ نگاری شیعه دارد و طی چند سال گذشته تصحیح شده، کتاب الجمل تالیف شیخ مفید است. با توجه به اهمیت این منبع کهن مناسب می باشد تا هرچه بهتر وجوه مختلف کتاب مورد توجه قرار گیرد. آنچه بسیار مهم می نماید، نقد و بررسی منابع این کتاب است تا بتوان قضاوت دقیق تری برای ارزش گذاری آن داشت.
کلید واژگان: کتاب الجمل, شیخ مفید, منبع شناسی, عثمانیه, ابومخنف, واقدی}Shiites have played a considerable part in different fields of knowledge and there can be found a valuable heritage of them, though many of their works have been lost and only some parts of them can be found in historical Sunni sources. On the one hand, an attempt for reconstructing Shiite lost works and, on the other hand considerable steps by hard-working researchers in correcting remained texts may be known as the grounds for explaining Shiites` part in Islamic civilization. Al-Jamal wa al-Nusrah lisayyid al-'Itra fi harb al-Basrah by Shaykh Mofid has been regarded as one old and historical Shiite text, being of important effect in Shiite historiography and being corrected during recent years. With regard to the high place of the work, it is necessary for us to pay much attention to its different aspects. This paper, therefore, has centered on its sources critically for getting a reasonable judgment on it.Keywords: The book al Jamal, shaykh mofid, bibliography, usmaniyah, abu makhnaf, waqidi} -
نقش دانشمندان شیعی، در توسعه دانش های مختلف، از جمله تاریخ نگاری، غیرقابل انکار است. وجود میراث گرانبهای علمای شیعه، در این زمینه، موید این مدعاست. هرچند، بسیاری از آنها در گذر زمان از میان رفته و تنها مختصری از آنها در منابع تاریخی اهل سنت، بازتاب یافته است؛ اما بی تردید، تلاش برای بازسازی آثار مفقوده شیعه، و تصحیح عالمانه متون برجای مانده، موجب برجسته شدن نقش شیعیان در تمدن اسلامی خواهد شد. کتاب الجمل، یکی از متون تاریخی شیعی است که به لحاظ روش مندی و استحکام متن، و نیز جایگاه نویسنده آن، از ارزش بسیاری برخوردار است. این کتاب ارزشمند، تالیف فقیه، متکلم و مورخ بزرگ شیعه، شیخ مفید است. نظر به قدمت و یگانگی این کتاب در باب جنگ جمل، به عنوان یکی از مهمترین رویدادهای صدر اسلام، شایسته است، ارزش تاریخی آن، بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. این امر، جز از راه شناسایی وجوه مختلف این کتاب، بویژه بینش و روش شیخ مفید وشناسایی منابع مورد استفاده وی و ارزشگذاری آنها، میسر نخواهد شد. این مقاله می کوشد تا با تکیه بر روش شناسی شیخ مفید، از عهده تحلیل مواضع علمی وی در کتاب الجمل برآید.کلید واژگان: کتاب الجمل, شیخ مفید, روش شناسی, متواترات, اخبار مستفیضه, اخبار آحاد, عثمانیه}
-
این مقاله به منظور درک ریشه های گرایش شیعه امامیه به عقل گرایی اعتزالی به بررسی علل گرایش دو متکلم بزرگ امامیه شیخ مفید و سید مرتضی علم الهدی - پیشوایان امامی سده چهارم هجری به عقل گرایی اعتزالی می پردازد. هر چند گرایش شیعه امامیه به عقل گرایی اعتزالی با مجادلات فراوان همراه بود اما سرانجام این گرایش در قرن چهارم هجری در سایه حکومت و حمایت آل بویه به وسیله این دو متکلم به ثمر نشست. برای این پیوند عواملی همچون غیبت امام مهدی (عج)، نیاز جامعه امامیه به دانش کلامی نظام مند در جهت بقای خود، همگرایی سیاسی میان شیعه و معتزله، سازگاری فکری سیدمرتضی و شیخ مفید با مبانی اعتزالی و البته پیوندهای کلامی و تاریخی میان این دو فرقه که سابقه آن به پیش از سده یاد شده می رسیده است، مطرح می شود.
کلید واژگان: شیعه امامیه, معتزله, عقل اعتزالی, شیخ مفید, سید مرتضی}tendency of SeikhMufid and SeyyedMortaza towards mutazilitrationalismin fourt century (A.H.).To understand the roots of this attitude. Although tendency towards rationalism of mutazili internally brought about a lot of arguments - because the basic principles of this sect were not consistent with rationalism dominating mutazila school - finally in fourth century (A.H.) under the rule and support of Buwaihids was accomplished definitely by these persons. Consequently several reasons are considered such as occultation of twelfth imam and the need of imamiyya society to systematic theology for its survival, political convergence between shia and mutazila, ulmost accordance with principles of mutazili conception in the personality of SeyyedMortaza and Sheikh Mufīd and of course the theological and historical correlations among these two sects which their precedence dating back to times before the abovementioned century.Keywords: shia, mutazila, rationalism of mutazili, Sheikh Mufid, Seyyed Mortaza} -
کتاب مختصر یا مقاله ی مسارالشیعه، یکی از رساله هایی است که محمد بن محمد نعمان معروف به شیخ مفید تالیف کرده و به نوشته ی خودش به سال سیصد و هشتاد و نه آن را به پایان رسانیده است. گزینش نام مسارالشیعه به معنی جشن ها و شادی های شیعه، نشانی از خوش سلیقگی نویسنده ی گرامی است.
در این مقاله کوشش بر آن است که همراه با معرفی کتاب، نکته هایی با مراجعه به منابع دیگر برای روشن ساختن مطالب به خوانندگان گرامی عرضه شود.
کلید واژگان: شیخ مفید, مسارالشیعه, جشن, اندوه, اعمال خیر, پرداخت صدقه, امامان}This paper is an attempt to present the book or the article of Mesmar-al-shi’a, as one of the dissertations or treatises written by Muhammad-b-Muhammad Nu’man called Sheikh Mufid, who was able to finish it by 389.The term Mesmar-al-shi’ a means celebrations and enjoyments of the shi’as indicating the good taste of the dear writer.The present article also seeks to offer the readers some enlightening materials concerning the presentation of the book and some interesting views in that concern through referring to other related sources. -
در این نوشته با اشاره به اهمیت منابع در تاریخ اسلام، به ویژه اهمیت منابع کهن تاریخی، به منابع شیخ مفید و نیز ویژگی های روش وی در بهره گیری از منابع پرداخته شده است. بیان مواردی از این منابع کهن و ویژگی آن ها و نیز اشاره به گزارش های تاریخی شیخ مفید، به ویژه در دو کتاب الارشاد و الجمل و مقایسه آن ها با گزارش های مشابه که در منابع دیگر وجود دارد، مطالب این نوشته را در بر می گیرد. همچنین بخشی از منابع شیخ مفید که به گزارش های شفاهی و غیر مکتوب اختصاص دارد به اختصار بررسی شده است.
کلید واژگان: تاریخ اسلام, شیخ مفید, منابع تاریخی, مصنفات شیخ مفید} -
از ماجرای مشهور سپاه اسامه دو روایت در دست گرفته است: روایت مورخان سده های اول هجری (واقدی، ابن سعد، ابن هشام، یعقوبی، بلاذری، طبری) و روایت متکلمان شیعه که عمدتا توسط شیخ مفید در کتاب الارشاد بیان شده است. مورخان مذکور با در نظر گرفتن حوادث قبل و همزمان با این رخداد آن را گزارش کرده اند، ولی روایت و تحلیل شیخ مفید از این ماجرا با توجه به پیامدهای آن (از نظر شیخ) صورت پذیرفته است و می توان آن را تبیین و تحلیلی ناظر به نتیجه و غایت آن قلمداد کرد. روایت مورخان مذکور، با نوعی آسان گیری توام است و آنان در شناخت و ثبت جزئیات این واقعه مهم اهتمام کافی به کار نبسته اند، اما محتوای روایت شیخ مفید نیز ضمن ناسازگاری با جایگاه معنوی و حتی سیاسی پیامبر (ص)، به دلیل عدم توجه کافی به عوامل قبل و همزمان با این واقعه مقبول نمی نماید.
کلید واژگان: جیش اسامه, شیخ مفید, مورخان و متکلمان}There are two narrative quotes on the well-known event of Usama's Djaysh 1)The first century historian's narrative; 2)The Shih theologian's narrative as Shiykh-I Mufid has narrated in Al-irshad. The historians have accounted this event, through considering former and simultaneous, but Shiykh-I Mufid has analyzed and narrated it by regarding to its consequences. His analysis and explanation can be considered as a theological-functional explanation and analysis. The historians have narrated this event with a kind of oversimplification; and they havent paid enough attention to know and record the details of it; on the other hand, the content of Shiykh-I Mufid's narrative is inconsistent with prophet's spiritual and (even) political states meanwhile it is not acceptable because of not having enough interest in the former and simultaneous circumstances with this event.Keywords: Usama's Djaysh, Shiykh, I Mufid, Historians, Theologians}
نکته
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.