جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « تجلی » در نشریات گروه « ادیان و عرفان »
تکرار جستجوی کلیدواژه «تجلی» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
مساله اصلی پژوهش حاضر بر مبنای تحلیل قاعده «اجمال و تفصیل» و کاربست آن در تبیین مراتب نظام هستی از منظر سعیدالدین فرغانی شکل گرفته است و پاسخ به جوانب مساله فوق را به روش تحلیلی اسنادی دنبال کرده است. «اجمال و تفصیل» یا «جمع و فرق» از مبانی کلیدی و تاثیرگذار در عرفان نظری است. به باور اهل معرفت، موجودات در مراتب بالاتر هستی، معمولا دارای گونه ای از کلیت و شمول وجودی هستند که با حفظ وحدت و اجمال خود، وجود جمعی کثرات مادون خود هم هستند. با اینکه کثرات مادون در آن موطن عالی مجال ظهور ندارند، اما تنزل آن حقیقت اجمالی، تفصیل حقایق مندرج در آن را به همراه خواهد داشت. فرغانی مبتکر این قاعده عرفانی نیست، اما توانست آن را در نظام عرفان نظری، به خوبی پردازش کند. رد پای این قاعده کلی را در جای جای هستی شناسی فرغانی می توان یافت، به گونه ای که او در ارائه یک تحلیل نظام مند و سازوار درباره چگونگی و چرایی تنزل تجلی وجود در مراتب هستی، از این قاعده بیشترین بهره را برده است. وی بر پایه این قاعده توضیح می دهد که چگونه تجلی حق تعالی، ابتدا در تعین اول، مجمل بود و سپس در تعین ثانی مفصل شد و این تفصیل تعین ثانی، در قلم اعلی مجمل شد و این اجمال قلم، در لوح تفصیل یافت و این سلسله به همین ترتیب در مجرای عرش و کرسی و عنصر اعظم و ارکان اربعه و افلاک و موالید ثلاث و آدم و خلفای او و پیامبر اکرم (ص) و خلفای ایشان به سیر خود ادامه داد و در نهایت به نقطه پایانی عمر دنیا و مبدا قیامت منتهی می شود. فرضیه این تحقیق آن است که فرغانی یکی از بهترین تبیین های قاعده «اجمال و تفصیل» را ارائه داده و از این قاعده به گونه ای کاملا کاربردی در تحلیل مراتب نظام هستی بهره برده است.
کلید واژگان: سعید الدین فرغانی, اجمال و تفصیل, جمع و فرق, تجلی, مراتب نظام هستی}Religions & Mysticism, Volume:56 Issue: 2, 2024, PP 411 -433“Summaries and Details” (ejmal and tafsil) or "undifferentiation and differentiation" (jam'e and tafraghe) is one of the key and influential foundations in the science of theoretical mysticism. According to the mystics as men of inner world, beings in the higher levels of existence usually have a type of existential totality and inclusiveness that while preserving their Unity and undifferentiation, are the collective existence of lower multitudes too. Although these multitudes do not have a chance to appear in higher abodes, but the descent of that summary and collective truth will bring about details and divisions and emergence of multiple comprehensive realities included in it. Although, Faraghani is not the first one who originally put forth this mystical rule, but he was the one who was able to theorize it well in a system of theoretical mysticism. He has made the most use of this rule in presenting a coherent and systematic analysis of how and why the manifestation of Truth declines in the lower levels of existence.
Keywords: Arrangement of Existence, Mystical Summaries, Details, Saeeduddin Faraghani, the History of Theoretical Mysticism} -
یکی از مباحث مطرح در جهان بینی عرفانی، بحث تجلی و ظهور حق تعالی در جهان است. شیخ علاءالدوله سمنانی، یکی از عرفای برجسته قرن هشتم هجری است که ایده تجلی در مهم ترین کتابش، العروه، جایگاه ویژه ای دارد. در این جستار به شیوه توصیفی-تحلیلی و با بیان انواع تجلی و اصطلاحات و تمثیل های خاص آن نزد ابن عربی کوشیده ایم تا به استناد شواهدی از العروه نشان دهیم که سمنانی انواع تجلی و اصطلاحات مربوط به آن را از ابن عربی وام گرفته است. این پژوهش، معلوم می دارد که منبع اصلی سخنان علاءالدوله در باب تجلی، افکار ابن عربی است و از این رو باید دیدگاه رایج را درباره رابطه علاءالدوله با ابن عربی تصحیح کرد. شیخ سمنانی با وجود مخالفت مشهورش با ابن عربی در مساله وحدت وجود، در اندیشه تجلی به راه او رفته است. در عین حال، ایده تجلی در کتاب العروه، متاثر از عقاید اشعری و در ارتباط وثیق با آموزه های مربوط به علم و اراده الهی تشریح شده است؛ نکته ای که توجه به آن، برخی از ادعاها درباره شیعه بودن سمنانی را به چالش می کشد.کلید واژگان: ابن عربی, اشعری, العروه, تجلی, جبر, علاءالدوله سمنانی}Religions & Mysticism, Volume:56 Issue: 2, 2024, PP 439 -462One of the significant topics of mystical worldview is the concept of “Manifestation” and appearance of Supreme Being in the world. Ala'a al-Dawla Semnani is one of the prominent mystics of 8th century AH in whose masterpiece, Al-Urwah, manifestation has an especial place. In the present descriptive-analytical study, we have endeavored to illustrate the types of manifestations, its terminologies, and the unique metaphors that attributed to it in Ibn 'Arabi’s theories. By providing evidences from 'Al-Urwah', we aim to demonstrate that Semnani has drawn upon Ibn 'Arabi's concepts of manifestation and its related terminologies. Findings of the present research indicate that the primary source of Ala'a al-Dawla's words on manifestation is the thoughts of Ibn 'Arabi. Therefore, it is necessary to revise and change the current viewpoints regarding the thought relation between Ala'a al-Dawla and Ibn 'Arabi. In spite of his famous opposition to Ibn 'Arabi on the issue of the unity of existence (Monism), Sheikh of Semnan has followed ibn 'Arabi's commentary on the issue of manifestation. On the other hand, the idea of manifestation in 'Al-Urwah' has been explained and influenced by Ash'ari's beliefs and firmly linked to the ideas of Divine knowledge and will of God. This observation challenges some claims about the Shi'ite affiliation of Semnani.Keywords: Ala` al-Dawla Semnani, Ashʿari, al-Urwah, Ibn ʿArabi, manifestation}
-
«تاویل» در اصطلاح عرفانی یعنی: رجوع به اصل و مبدا شیء. محققان الهی از دیرباز برای همه پدیدارها همچون نفس انسانی و الفاظ، اصل (بطون و ذات) و مراتب متعدد و مدارج اعلای وجودی قایل بوده اند. در مکتب عرفانی ابن عربی، همه هستی دارای نطق و تکلم و مظاهر یک حقیقت وجودی به شمار می آیند و بینونیت حقیقی بین آنها نیست و همه تاویل پذیرند. چون بطون اشیا، الفاظ و انسان با یکدیگر مسانخت وجودی دارند، بلکه طبق قاعده «کل شیء فیه کل شیء»، همه موجودات و حتی عوالم غیرمتناظر و هم عرض نیز با هم مرتبطند؛ با کشف حقیقت هریک از آنها، تاویلی رخ می دهد که بقیه نیز (به صورت نسبی) کشف می شوند. این موضوع نوعی تاویل عرفانی است که در مکاتب غربی و اسلامی کمتر مدنظر قرار گرفته است. تبیین این تاویل و مبانی آن در این تحقیق پی جویی می شود. این مقاله همچنین رابطه هستی و تاویل در دو قوس نزولی و صعودی را بررسی می کند؛ به این معنی که در عملیات تاویل، باید فرایند معکوس قوس نزول (تنزل و بروز هستی) را در قالب اسماء وجودی تا مرحله وجود لفظی طی کرد و با پیرایش قیود موجودات، به همه بطون متداخل (طولی)، حتی متوازی (عرضی) رسید. یکی از نتایج این مقاله پذیرش خلاقیت و تکثر تاویل ها و خوانش ها از حقیقت است؛ اما در عین حال، هر نشیه دارای اصل های ثابتی است که بطون به آنها ارجاع می شوند که در نتیجه، نباید احکام هر سطح از معانی را به مرتبه دیگر داد.
کلید واژگان: هستی, تجلی, تاویل, بطون, ابن عربی} -
بحث انسان کامل از موضوعات بسیار حایز اهمیت در حوزه عرفان اسلامی است که از زوایای مختلف مورد بحث و کندوکاو قرارگرفته است. اما در این میان «حافظ رجب برسی» که شخصیتی شیعی و به لحاظ رویکرد علمی دارای گونه ای از ابهام است نیز به موضوع انسان کامل پرداخته است. اینکه برخی وی را به غلو متهم کرده اند، مسیله ای است که نگارنده با روش کتابخانه ای و تحلیلی به بررسی آن پرداخته است و می توان گفت بررسی نسبت دیدگاه او در باب انسان کامل با نگرش عرفانی و استناد دیدگاه و الهام وی از منابع دینی تاکنون مورد بررسی قرارنگرفته است. در فرایند تحقیق به این نتیجه دست یافته ایم که وی با نگرشی عرفانی و با استناد به نصوص و منابع دینی که در شان و مقامات عرفانی - ولایی حضرات معصومین (ع)، به ویژه حضرت امیرالمومنین (ع) در آثار خود بالاخص، کتاب مشارق الانوار الیقین فی حقایق امیرالمومنین (ع) واردشده است. و دیدگاه وی در این خصوص با دیدگاه عارفان و منابع دینی نیز سازگار است. رجب برسی با الهام از نصوص دینی، انسان کامل را دارای همه مراتب تجلیات الهی، کون جامع، اسم اعظم الله، کلمه تام الهی، خلیفه الله مطلق، یدالله، عین الله، لسان الله و... می داند و به تفصیل به مظهریت اسماء و صفات الهی بودن انسان کامل می پردازد.
کلید واژگان: رجب برسی, تجلی, مراتب تجلیات الهی (حضرات خمس), انسان کامل}The discussion of the Perfect Human is one of the most important topics in the field of Islamic mysticism, which has been discussed and studied from different views. But "Hafiz Rajab Borsi", who is a Shia and his wisdom is not clear enough, has also addressed the issue of the Perfect Human. Some scholars have accused him of exaggeration, it is a problem that the writer has investigated with a library and analytical method, and it can be said that the investigation of the ratio of his view on the Perfect Human with the mystical view and the reference of his view and inspiration from religious sources It has not been investigated yet. In the process of research, we have come to the conclusion that he has a mystical attitude and by referring to the religious texts and sources that are glorified by the mystical authorities of the Innocents (a.s.), especially the Amirul Momineen (a.s.) in his works, especially in his book Mashariq Al-Anwar Fi Haghayigh Amir al-Mu'minin (a.s.) and his point of view in this regard is compatible with the point of view of mystics and religious sources. Inspired by religious texts, Rajab Borsi considers the Perfect Human to have all levels of divine manifestations, Allah’s omnipresence, the great name of Allah, the perfect word of Allah, the absolute caliph of Allah, Allah’s Hand, Allah’s eye, Allah’s language, etc. and it deals in detail with the manifestation of the divine names and attributes of the perfect human being
Keywords: Rajab Borsi, Manifestation, levels of divine manifestations (Hazrat Khams), perfect human} -
شیخ روزبهان یکی از مشایخ تاثیرگذار در تحول جریان تصوف است که به سبب پیچیدگی های نظام اندیشگانی و زبانی اش کمتر شناخته شده است. یکی از این پیچیدگی ها که در مرکز نگرش عرفانی وی قرار دارد و با تثلیث بنیادین ساختار فکری او یعنی: «عشق، زیبایی و تجلی» و نیز مراحل سه گانه سلوک روزبهانی پیوندی ناگسستنی برقرار می کند، اصطلاح «التباس» و لایه های مختلف معنایی آن است. به رغم پیچیدگی مفهوم «التباس» و اهمیت آن در زمینه ادراک جهان بینی عرفانی روزبهان، تاکنون تحقیقی که تمام جوانب این اصطلاح را روشن گرداند، انجام نشده است. در این پژوهش با تفحص و غور در آراء شیخ، روشن می شود که اصطلاح التباس در نگرش شیخ، دو معنای کلی دارد؛ نخست، التباس در معنای ساده پوشش و لباسی از جنس طاعت، نور و زیبایی است و دوم، در معنای حجاب یا واسطه ای است که ظرف تجلی است و تجلی از مسیر همان حجاب رخ می دهد. «التباس» در معنای دوم خود، کارکردی بسیار اساسی در تمام منازل سلوک شیخ دارد. اگر سلوک مبتنی بر منظومه فکری روزبهان را دارای سه منزلگاه اصلی (عشق انسانی، عشق الهی، معرفت و توحید) فرض کنیم، التباس، با سه لایه معنایی گوناگون، یعنی تجلی التباسی از نوع اول، تجلی التباسی از نوع دوم و تجلی التباسی از نوع سوم، در تمام مراحل حضور فعال دارد.
کلید واژگان: التباس, تجلی, روزبهان بقلی شیرازی, زیبایی, عشق}Sheikh Rozbahan Baghli Shirazi is one of the most influential people in the development of Sufism, which is less known due to the complexities of his intellectual and linguistic system. One of these complications that is at the center of his mystical attitude is the term "Eltebas". This term has an inseparable connection with the fundamental trinity of his intellectual structure, i.e. love, beauty and epiphany. In spite of the complexity of the concept of "Eltebas" and its importance in the field of understanding the mystical worldview of Rozbahan, no research has been done that will clarify all aspects of this term. In this research, by investigating and pondering the opinions of the sheikh, it became clear that the term "Eltebas" refers to one of the types of epiphany, which is like a curtain or a covering to cover the light of God or the eternal beauty. A Sufi observes God's light from behind a curtain ("Eltebas"), which is of course the medium of epiphany perception, and prepares to observe and meet this light directly. If we assume that Sufism accepted by Roozbahan has three main steps (human love, divine love, knowledge and monotheism) "Eltebas", with three different layers of meaning, has an active presence in all stages.
Keywords: beauty, eltebas, epiphany, Love, Rozbahan Baghli Shirazi} -
نشریه عرفان اسلامی، پیاپی 76 (تابستان 1402)، صص 147 -164یکی از راه های شناخت خداوند، از طریق درک تجلی ذاتی خدا در کاینات است که به کمک اسماء و صفات و افعال حاصل می شود. یهودیان به رغم پایبندی به توحید در متون دینی و معتبرشان، بعضا تمثل و تجسد را به ذات الهی نسبت داده اند درحالی که قرآن کریم باوجود پذیرش تمثل برای برخی موجودات، تمثل و تجسد را برای ذات خداوند نفی می کند و قایل به تجلی ذاتی در تمام خلقت است. خدا در عهد عتیق با اسامی متعددی معرفی شده و در مواردی صفات انسانی دارد و بر یهودیان به طرقی ملموس، متجلی می شود. حضور خداوند در سراسر عهد عتیق با عنوان «شخینه» به مثابه مخلوقی جدای از خداوند به بندگان اعلام شده و حضور خداوند در بین مردم به حضور شخینه مشروط است درحالی که قرآن، حضور الهی را دایمی می د اند. تجلی ذاتی خدا در قرآن به گونه ای است که شایبه تشبیه در آن نباشد درحالی که در تورات دست کم در مواردی به حضور مستقیم و تصورات انسانی از خداوند اشاره شده است و همین استفاده از الفاظ انسانی و نسبت دادن رفتار های انسانی به خداوند در عهد عتیق، شناخت خدا را از مدار تنزیه وارد مدار تشبیه نسبتا شدیدی می کند؛ هرچند که می توان وجود چنین عباراتی را صرفا برای نزدیک تر ساختن مفهوم ذات الهی به ذهن بشر دانست و آن ها را به منظور درک عامه به گونه ای تاویل نمود که با تنزیه خداوند منافات نداشته باشد ولی هیچ کتابی مانند قرآن، به تنزیه خداوند از هرگونه باور شرک آلود نپرداخته است. بر اساس آموزه های قرآن، خداوند در همه مخلوقات تجلی کرده است و ذات الهی قابل رویت نیست و نخواهدبود.کلید واژگان: خدا, تجلی, ذات, قرآن, عهد عتیق, تورات, مقایسه, تطبیقی}One of the ways to know God is through the manifestation of His essence in the universe by his names, attributes and actions. The Jews, despite their adherence to monotheism, have sometimes attributed representation and incarnation to the divine essence while the Quran, despite accepting representation for some beings, denies representation and incarnation for the essence of God. God is introduced in the Old Testament by many names and in some cases has human attributes and is manifested to the Jews in tangible ways and "Shekhinah" in the Old Testament is a symbol of God's material presence, while the Holy Quran recognizes the divine presence as permanent and expresses God's closeness to man closer than the jugular vein. The divine essence is more glorious in the Quran than in the Old Testament, but in the Torah it sometimes refers to the direct presence and human conception of God However, the Jews later interpreted such verses. Nevertheless, it seems that the use of human words and human behaviors for God brings the knowledge of God from the circuit of purification into the circuit of simile. Of course, the existence of such expressions can be considered only to bring the concept of divine essence closer to the human mind, but no book like the Quran has purified God from any polytheistic belief.Keywords: god, Manifestation, Essence, Quran, Old Testament, Comparative}
-
تبیین معناشناختی و هستی شناختی تنهایی وجودی و ارائه رهیافت های آن از دیدگاه اروین د. یالوم و ملاصدراموضوع نوشتار پیش رو تبیین معناشناختی و هستی شناختی دغدغه «تنهایی وجودی» و ارایه رهیافت های آن از سوی اروین یالوم و ملاصدرا است. یالوم بر این باور است که انسان ها می باید تنهایی وجودی را در پیوندیافتگی با دیگران مدیریت نمایند؛ حال یا پیوند با هم نوع و یا با موجودی الهی. او در تبیین رهیافت خود معتقد است که پسندیده ترین شکل پیوند با دیگران، می باید بر پایه «عشق عاری از نیاز» باشد. ملاصدرا نیز بر این باور است که تمامی موجودات از جمله انسان، عین الربط به وجود پروردگار دانسته می شوند. در این مقاله، نگارندگان با اتخاذ روش توصیفی_ تحلیلی، رهیافت های یالوم و صدرا را در رهایی از تنهایی وجودی مطالعه نموده اند. در رهیافت صدرایی دو رویکرد ملحوظ بوده است: 1. رویکرد حکیمانه (دقیق) با محوریت وحدت تشکیکی وجود و رابط انگاری موجودات؛ 2. رویکرد عارفانه (ادق) با محوریت وحدت شخصیه هستی و نمودانگاری موجودات. یافته پژوهش حاضر این گردید که یکی از بهترین مصادیق «عشق عاری از نیاز» در حکمت متعالیه نهفته است که ملاصدرا از آن با عنوان «عشق ذاتی و فطری موجودات به حق تعالی» یاد نموده است. نتیجه آن گردید که با وجود مبانی صدرایی پیرامون وجود انسان، «تنهایی وجودی» بی معنا است.کلید واژگان: تنهایی وجودی, رابطه, ارتباط با هم نوع, اضافه اشراقی, معیت قیومی, تجلی, هم سخنی}The subject of this article is to explain the concern of "existential Isolation" and to present its approaches by Ervin Yalom and Mulla Sadra. Yalom believes that human beings should manage existential Isolation in connection with others; Now either a connection with the same kind or with a divine being. Accordingly, in his view, the main supporter in dealing with existential Isolation is of a relational nature. In addition to his main approach (bonding with one another), he believes that liberation from existential Isolation is possible for many in a "relationship with God." Mulla Sadra also believes that all beings, including human beings, are the same as the existence of God. In this article, the authors, by adopting a descriptive-analytical method, have presented the approaches of Yalom and Mulla Sadra in getting rid of existential loneliness. In Mulla Sadra's approach, two approaches have been considered: 1. A precise approach; 2. The approach of cognition. The outcome of the present study was that Yalom's approach is self-destructive and contradictory; And the reduction of existential Isolation is possible only on the basis of Sadra's view, that is, man's evolutionary attachment to the Supreme.Keywords: Existential Isolation, Relation, Communication with each other, Illuminated addition, Deputy Governor, manifestation, dialogue}
-
قوس صعود و نزول از نظریه های پایه در عرفان اسلامی است. این نظریه به تبیین نظام هستی و ارتباط آن با وجود حضرت حق (خداوند) می پردازد و موجودات عالم را در دو قوس نزول و صعود در نظر می گیرد که از یگانه وجود حقیقی نشیت گرفته و به صورت دایره وار به آن بازمی گردند. مقاله پیش رو درصدد است با بهره‌گیری از روش پژوهشی تاریخی و نقلی به وجه اشتراکات و تمایزات تبیین های مختلف این نظریه در کلمات عرفا دست پیدا کند. درنهایت تلاش بر یافتن ریشه های تاریخی و عقیدتی موجد این نظریه در عرفان اسلامی است. ازجمله سه عامل در ایجاد این نظریه تاثیرگذار تشخیص داده می شوند که عبارت‌اند از: عقبه فلسفی بحث از فرایند خلقت؛ پذیرش نظریه وحدت وجود و گرایش به کمال و سیر و سلوک در عرفان.
کلید واژگان: قوس صعود و نزول, عرفان اسلامی, تجلی, وحدت وجود, تکامل} -
تجلی در اسلام ب همعنای ظهور ویژگ یها، اسماء و صفات خداوند در بندگان شایسته،هستی و مخلوقات است. مبنای فکری نهفته در هنر نگارگری ایرانی- اسلامی در تفکرات عرفان ایرانی- اسلامی ریشه دارد. در هنر نگارگری ایرانی، عین یگرایی و واقعی تگرایی عناصر بصری وجود ندارد و هنرمند نگارگر درواقع عارفی بوده که به مرتبه شهود و ادراک هستی دست یافته و مفهومی از وحدت در کثرت و کثرت در وحدت و روابط خالق و مخلوقی را در قالب نقوش نمادین و رمزگونه به تصویر کشیده است. پرس شهایی که در این پژوهش طرح می شودعبار ت اند از: 1.مفهوم تجلی در نگارگری ایرانی چگونه بازتاب یافته است؟ 2. انواع نفس درقرآن و عرفان اسلامی چیست؟ 3. کدام نوع از نفس در مرتبه تجلی ذات حق میگنجد و چگونه در نگارگری ایرانی بازتاب و نمود یافته است؟اطلاعات پژوهش به روش کتابخانه ای و اسنادی با رویکرد توصیفی- تحلیلی و تطبیقی جمع آوری شده و سه اثر نگارگری(معراج پیامبر(ص)اثر سلطان محمد، گدا بر در مسجد وگریز یوسف از زلیخا اثر کمال الدین بهزاد)به صورت هدفمند انتخاب شده و مورد بررسیقرار گرفته اند. نتایج نشان م یدهد که انسان، همیشه جزیی از هستی و کاینات و مخلوقی ازآفرید ه های خداوند است و زمانی به تکامل و تعالی میرسد که به ذات حق بپیوندد. این نگاه الهی محور و به دوراز انسان محوری، نوعی تاکید بر مفهوم جاودانگی نفس انسان در پرتو ذات الهی و همچنین، تاکید بر ویژگ یهای الهی در نگارگری و بازتاب مفهوم تجلی است که در آن به مقام و اهمیت نفس مطمینه در قرآن اشاره دارد.
کلید واژگان: تجلی, عرفان ایرانی- اسلامی, هنر اسلامی, نگارگری ایرانی اسلامی} -
نشریه عرفان اسلامی، پیاپی 71 (بهار 1401)، صص 205 -230
امروزه موضوع زیبایی دچار بحران هویت و فقدان مبانی نظری مدون است و اصولی که برخاسته از مبانی اعتقادی اسلام و عرفان اسلامی -به عنوان مهم ترین منبع زیبایی شناسی در اسلام- باشد، وجودندارد. خاستگاه زیبایی و معیارهای داوری زیبایی شناسانه، همواره محل چالش و اختلاف نظر پژوهشگران بوده، اما از میان رویکردهای مختلف، همواره دو دیدگاه متقابل وجود دارند که نگاه اول دلیل زیبایی موجودات را در ریشه های معنایی کاوش می کند و گروه دوم، ادراک انسان (به عنوان سوژه) از اثر (به عنوان ابژه) را عامل تجربه امر زیبا می داند. به نظرمی رسد رویکردهای اول بر مفهوم تجلی استوارند و رویکردهای دوم بر مفهوم ادراک. از هرکدام از این دو رویکرد، سه بستر مطالعاتی انتخاب شده که عبارتند از: «زیبایی قبل و بعد از مدرن»، «زیبایی متعالی و محسوس» و «زیبایی نزد سنت گرایان و واقع گرایان (در زیبایی شناسی اسلامی)». بنابراین در این تحقیق ابتدا دو مفهوم تجلی و ادراک به عنوان مفاهیم محوری و پس از آن رویکردهای دوگانه فوق مورد بررسی و تدقیق قرارگرفتند. معیارهای این سه گرایش دوگانه، استخراج شد و در پایان با مقایسه آن ها نتایج موردنظر به دست آمد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از حیث راهبرد در دسته تحقیقات توصیفی- تحلیلی قرارمی گیرد. پژوهش در حوزه نظری و با مطالعات کتابخانه ای و با ابزار فیش برداری، انجام شد و نتایج با روش استدلال قیاسی به دست آمد.
کلید واژگان: ادراک, تجلی, زیبایی, عرفان}In the modern age, the aesthetics subject, has become involved the identity crisis and lack of codified theoretical basis. There are no principles arising from Islamic belief basis based on Iranian culture and identity or Islamic mysticism as the most important source of Islamic aesthetics. The researchers have always studied the aesthetic origin and the cause of that from different point of views. But among this, there are two mutual views of which the first one, has known the semantic roots manifested in the existent as the reason and the second one, has known the aesthetic as the effect of human's perception (subject) from the objective aspects of the effect (object). The first approaches are based on the manifestation concept and the second ones are based on the perception concept. Three views selected in the present research include the pre-modern and post- modern aesthetic, the exalted and sensible aesthetic and aesthetic according to the traditionalists and realists (in the Islamic aesthetics). in this research, at first two concepts of manifestation and perception have been studied as the basic concepts. Then the dual approaches belonging to the above subjects were explained. The criteria of these three dual tendencies were extracted and the final conclusions were obtained by their comparison. Mysticism as the main source of beauty in the Islamic world and the manifestation-based approaches in the first category and the perception-based approaches in the second category verified the research hypotheses. This research has been performed in the theoretical aspect and with the librarian studies and by indexation tool. The research method was applied –based research and strategically was the analytical – descriptive research.
Keywords: Perception, Manifestation, Aesthetic, mysticism} -
تجلی خداوند مبنای بنیادین و پایه اساسی جهان بینی و هستی شناسی آیین یارسان (اهل حق) است که با فلسفه ای خاص به آن پرداخته اند. در این نگرش، انسان های برجسته، یا متجلی از ذات حق اند یا جلوه گاه صفت او. تبیین نکردن و تمییز ندادن بین «تجلی ذات» حق با «ذات» و تعینات و صور آن منشا اساسی تفسیرها و تاویل های نارسا یا نادرست بوده است. این مقاله با روشی توصیفی تحلیلی، به دنبال بررسی و ریشه یابی باورمندی های آیینی اهل حق با تکیه بر متون اصلی آن ها است و مساله «تجلی ذات» حق را تحلیل کرده است. نگارندگان به این نتیجه کلی دست یافته اند که نظر به تنوع معنایی «ذات» در متون کلامی آیین یاری، «تجلی ذات» در مراتب «یایی» و «دری» و «خاوندکاری» متفاوت اند؛ در نتیجه کیفیت «تجلی ذات» در انسان و نظام «مظهریت» در بطن متون آیینی، علی رغم تحریف هایی ناشی از کم اطلاعی گویندگان دوره های کلامی اهل حق، تقریبا هم سو و شبیه به مبانی عرفان نظری مکتب ابن عربی است و با باور شفاهی مردم و کلام دانان یارسان متفاوت است. همچنین نشان می دهد که کنه مبانی متون معرفتی این آیین برای پیروان آن به خوبی معلوم نیست!
کلید واژگان: ذات, تجلی, مظهریت, یارسان, اهل حق, سلطان اسحاق, عرفان اسلامی}God’s manifestation is the fundamental basic ground of Yarsanist (People of Ḥaqq) worldview and ontology, which is dealt with in terms of a peculiar philosophy. On this outlook, outstanding people are either manifestations of the divine essence or manifestations of divine attributes. The failure to discriminate the manifestation of the divine essence from its determinations and forms has been the main source of Yarsanist misinterpretations. Drawing on a descriptive-analytic method, in this paper we examine and diagnose Yarsanist beliefs through their main texts, analyzing the problem of the manifestation of the divine essence. We conclude that given the semantic variety of “essence” in theological texts of Yarsanism, the manifestation of the essence differs at the stages of Yāyī, Durrī, and Khwāwandkārī. Thus, the quality of the manifestation of the essence in humans and the system of manifestation in ritual texts is, despite distortions throughout Yarsanist theological periods, all but consistent with the foundation of Ibn ‘Arabī’s school of theoretical mysticism and different from oral beliefs of Yarsanist laypeople and theologians. It also shows that the depth of epistemic texts is not known to their followers.
Keywords: Essence, manifestation, Yarsan, People of Ḥaqq, Sulṭān Isḥāq, Islamic mysticism} -
در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی ماهیت غذای نور و نورخواری در آثار منظوم مولانا و اهمیت آن در درک ماهیت معرفت صوفیانه پرداخته ایم. مسئله تحقیق ماهیت غذای نور و نور خوردن از دیدگاه پدیدارشناسی و هستی شناسی عرفانی، جایگاه آن در نظام خاص معرفتی مولانا و اهمیت آن در توصیف و تبیین ماهیت معرفت صوفیانه است. یافته های تحقیق نشان می دهد که هرچند چشیدن و نوشیدن نور تجلی الله، در آثار صوفیان قبل از مولانا، با اصطلاحاتی مانند «ذوق»، «شرب» و «ری» بیان شده است، غذای نور و نور خوردن تجربه خاص صوفیانه مولوی هستند که نباید به آن ها با نگاه ادبی- زیبایی شناختی مبتنی بر تخیل خلاق نگریست، بلکه باید به آن ها، به عنوان حقایق و پدیده های خاص روحانی و معنوی نگریست که در بستر و زمینه خاص صوفیانه شان قابل بررسی و تحلیل و از منظر توصیف معرفت صوفیانه مهم هستند.
کلید واژگان: تجلی, غذای نور, مثنوی, مولانا, نور الله}In the present article, we have studied the “Food of Light” and “Light-eating” in the works of Rumi and its importance in understanding the nature of Sufi knowledge with a descriptive-analytical method. The problem of researching is the nature of light food and light-eating from the perspective of mystical phenomenology and ontology and its place in Rumi's special epistemological system and its importance in describing and explaining the nature of Sufi knowledge. The research findings show that although tasting and drinking the light of the manifestation of God, in the works of Sufis before Rumi has been expressed in terms of terms such as “ذوق” (Taste), “شرب” (Drink), and “ری” (Slake), “Food of Light” and “Light-eating” are Rumi's special Sufi experiences that should not be viewed from a literary-aesthetic look based on creative imagination that can be studied and analyzed in their specific spiritual and spiritual truths and phenomena, which can be studied and analyzed in their specific Sufi context and are important from perspective of describing Sufi knowledge.
Keywords: Manifestation of God, Food of Light, Rumi, Mathnawi, Noor Allah} -
نشریه عرفان اسلامی، پیاپی 69 (پاییز 1400)، صص 127 -150
شهاب الدین سهروردی (شیخ اشراق) رساله ای به نام «فی حقیقه العشق» دارد که در فصول مختلف آن به مقوله «حسن» می پردازد. با توجه به تاثیر دیدگاه اشراقی سهروردی بر ادبیات عرفانی و هنر ایرانی دوران بعد، به نظر می رسد هنرمندان نگارگر قرن هشتم تا دهم نیز در بیان زیبایی آثار خود، نگرشی اشراقی را به کار گرفته اند. سوال این است که چگونه نگارگر ایرانی برای آفرینش فضاهای تصویر، با محوریت «حسن»، از اندیشه اشراقی سهروردی مایه گرفته است و وجه تمایز کمال و جمال آثار نگارگری در چیست؟ پژوهش نگاهی تاریخی و هدفی بنیادین داشته و به روش توصیفی تحلیلی عمل کرده است. نتایج حاکی از آن است که نگارگران در بیان زیبایی به هر دو وجه کمالی و جمالی حسن توجه داشته اند. تا آنجایی که به ساختار بیرونی آثار مربوط می شد از وجه کمالی و در بیان جمال آثار که به ساختار درونی اثر مربوط می شدند از طریق شهود و تخیل در جهان مثالی عمل می نمودند.
کلید واژگان: سهروردی, هنر اشراقی, تجلی, حسن, جمال و کمال, نگارگری مکتب هرات و تبریز}Shahab al-Din Suhrawardi (Sheikh Ishraq) has a manuscript called "Fi Haqiqah al-Ashq" which deals with the category of “Husn” in its various chapters. In this treatise, after expressing the creation of the intellect by Noor Al-Anwar and the origin of the three attributes "Husn, Eshq and Hozn" from it, in another chapter, he considers Husn as a combination of Jamal and Kamal. Considering the influence of Suhrawardi's Enlightenment view on the mystical literature and art of the later period, it seems that the painters of the eighth to tenth centuries also used the Enlightenment attitude in expressing the beauty of their works. The question is how the Iranian painter drew on Suhrawardi's Enlightenment thought to create image spaces, centered on "Husn"; And what is the difference between Jamal and Kamal of paintings? The research has a historical view and a fundamental purpose and has acted in a descriptive-analytical method. The results show that painters have paid attention to both Kamali and Jamali Husn in expressing beauty. As far as the external structure of the works was concerned, they acted in a Kamali way by using logical method and accuracy in dimensions and scales, and in expressing the Jamali of the works that were related to the internal structure of the work, such as appearance and radiance, tenderness, Elegance and gentleness acted exemplary in the world through intuition and imagination.
Keywords: Suhrawardi, Ishraqi Art, Appearance, Husn, Jamal, Kamal, Harat, Tabriz Schools of Miniature} -
منشا ظهور و آفرینش مراتب همه موجودات اعم از مجرد و مادی حب ذاتی حق به ظهورکمالات مکنون است و این مسئله با توجه به براهین حکمی مبتنی بر شهود در حکمت متعالیه و عرفان نظری و همچنین با استناد به آیات و روایات، قابل اثبات می باشد. حق تعالی همان گنج نهان و وجود لابشرط مقسمی است که حب به ذات اقدسش سبب ظهور اسما و صفات و کمالات او شده است. لذا اولین موجود تعین یافته و آخرین موجود تنزل یافته در انتهای سلسله تنزلات، انسان کامل بوده که بر آگاهی خود از خاصیت آیینگی آگاه است و هرگاه گنج نهان اراده نماید تا معروف قرار گیرد هیچ موجودی جز انسان کامل به ظهور تام عارف نخواهد شد.برخی براین باورند که بدون توجه به مرتبه انسان، درک مراتب هستی و شناخت قابلیت های آن امکان پذیر نیست. ازاین جهت، آفرینش انسان علت و مقصد نهایی پیدایش و ظهور کثرت اسمایی و یا غایت عبودیت است و بدون شناخت و معرفت، عبودیت امکان پذیر نیست. در این نوشتار دیدگاه سید حیدر آملی و صدرالدین شیرازی که نگاه هر دو منطبق بر هستی شناسی واحدی است، علت و چگونگی آشکار شدن گنج نهان و همچنین معرفت به آن، تبیین و بررسی شده است.
کلید واژگان: گنج نهان, حب ذاتی, تجلی, سید حیدر آملی, ملا صدرا} -
نشریه عرفان اسلامی، پیاپی 68 (تابستان 1400)، صص 163 -184اندیشه عدم ثبات ماسوی الله، شدن های متوالی و خلق مدام در تفکرات فلسفی، کلامی و عرفانی تعابیر متفاوت و مشابه داشته است. آشنایی مسلمانان با اندیشه های یونانی و هندی و تفسیر و تاویل ایشان و عرفای مسلمان از آیات قرآن کریم، باورهای متفاوتی را در فرهنگ دینی و عرفانی به جای گذاشته است. مفهوم صیرورت، در بحث معرفت الوجودی متکلمان اشعری در قالب قاعده «العرض لایبقی زمانین» به نفی علاقه علی و اثبات قیومیت مطلق خداوند می انجامد. مولوی ضمن تاثیرپذیری از این قاعده، اندیشه مبتنی بر مشرب عارفانه خود را به مخاطبان خود انتقال می دهد و علاوه بر اعراض، جواهر را نیز در حال تبدل دانسته، اصل و حقیقت آن ها را امر واحدی می بیند که لحظه به لحظه تجلی دیگرگونه ای دارد. در باور وی، مراتب و اطوار وجود، در سیر و توالی آنات، وجودی جدید را پس از نابودی تجربه می کنند و در عین حال تمایزی با آن ندارند و اندیشه وحدت وجود، تجلی و معیت حق را به میان می آورند. این مقاله بر آن است تا با روش توصیفی-تحلیلی، تلقی متکلمان اشعری و دریافت عارفانه مولوی جلال الدین را درباره این قاعده تبیین کند.کلید واژگان: مولوی, عرض, جوهر, خلق مدام, تجلی}The idea of instability of creatures, successive becoming, perpetual creation in philosophical, theological and mysticism thoughts has had different and similar interpretation. Muslim theologians familiarity with Greek and Indian thoughts and mystic explanations and interpretations of Quran have left behind different believes in religious and mystical culture. The concept of becoming, in the discussion of the knowledge of the universe of Ash'arite's theologians in the form of the rule: "The accident doesn’t remain in two moments" leads to rejection of causal connections and proving God's absolute authority. Mowlavi teaches to his audiences his thoughts based on his mystical method while he accepts the impact from this rule. He also considers substances to be changing and sees their origins and truth as the Unity which has a different manifestation, moment by moment in addition to accidents. In his belief, levels of existence experience new existence after non-existence in succession of instants and at the same time they are not different from the Unity and they bring up idea of Unity of existence, manifestation and with-ness of God. This article intends to explain how Ash'arite's theologians and Mowlavi Jalal al-Din thought about the concept by analytical-descriptive methodKeywords: Mowlavi, Accident, Substance, Perpetual creation, Manifestation}
-
نشریه عرفان اسلامی، پیاپی 67 (بهار 1400)، صص 279 -300تجلی ذات مطلق هستی و انواع آن در کسوت اسما و صفات جمالی و جلالی، همچون اندیشه عرفانی وحدت وجود، از جمله موضوعات مهم عرفانی است که با تاسی از مکتب عرفانی ابن عربی، در آیینه اشعار شعرای عرفانی بازتاب وسیعی داشته است. و در آیینه اشعار شهریار هم با تاسی از شعرا و عرفای پیشین بخصوص حافظ شیرازی، که از همه لحاظ تحت تاثیر افکار و اندیشههای عاشقانه -عارفانه حافظ واقع گردیده است، در کسوت اندامهای لطف آمیز و قهر آمیز معشوق و در شکل و صورت ادبی (عاشقانه-عارفانه) و شخصیتهای اساطیری، تاریخی، داستانی، مذهبی و غیره که هر کدام به نوعی مظهر و نماد تجلی اسما و صفات جمالی و جلالی معشوق ازلی هستند، بازتاب گستردهای داشته است و کمتر غزل عرفانی از شهریار را می توان یافت که در آن به تجلیات جمالی و جلالی اشارهای نشده باشد. این نوشتار به بحث و تفحص در این زمینه در اشعار شهریار، با ذکر شواهدی از دیگر شعرای عارف پرداخته است.کلید واژگان: شهریار, تجلی, ذات, اسما و صفات, جمال و جلال}Reflection of the Lord's absolut nature and its various types in his awesome name and his glories and beauties like gnostic thought of unity of essence is among important gnostic topics which through Ibn-Arabi's theosophical school , is widely reflected in mystic poets.it is also widely illustrated in Shahryar's poetry due to his former counterparts specially Hafiz- he was totally influenced by Hafiz's romantic-mystic thoughts which is in the form of delicate and tough figure of beloved one and in literary form (romantic-mystic)and also mythical , historical , story , religious and others , each one a type of realization of almighty Lord's attribution of his names and internal and external beauties.it is impossible to find an ode by Shahryar without any reference to the Almighty's attributions .the present paper is an attempt to discuss Shahryar's poetry in this regard along with some evidence from other mystic poetsKeywords: Shahryar, Reflection, nature, names, attributions, internal, external beauty}
-
در این پژوهش به دیدگاه ابن عربی و علامه طباطبایی درباره زبان دین و مقایسه آراء آنها می پردازیم. در عرفان، امکان تصرف در ظواهر کتب وحیانی وجود ندارد. ابن عربی به ذات کلام الهی نظر دارد و بر مبنای آن اعتقاد دارد که کتب وحیانی به زبان ظاهر است. علامه به زبان ظاهر اعتقاد دارد و بر خلاف ابن عربی، نظریه او حوزه قرآن و اسلام است. ما در این نوشته، در مقام استخراج مبانی نظریه ابن عربی و علامه طباطبایی از آثار آنان هستیم. در این تحقیق به دو هدف توجه کرده ایم: نخست نظام مند کردن آراء ابن عربی و علامه در زبان قرآن و سپس توسعه اندیشه این دو دانشمند از طریق عرضه مسایل جدید بر آراء آنها یا تطبیق آراء آنها بر یکدیگر. روش ما در این تحقیق، آمیزه ای از نقل و تحلیل عقلی عرفانی است.کلید واژگان: زبان قرآن, ام الکتاب, وحدت وجود, تجلی, تشبیه و تنزیه}This paper deals with Ibn Arabi’s viewpoint and Allameh Tabatabaei’s perspectives over the language of religion and the comparison of their viewpoints. In mysticism, it is not possible to possess the apparent language of revelation books. Ibn Arabi views the nature of divine language based on which he believes that revelation book is in apparent language. Allameh believes in apparent language and quite contrary to Ibn Arabi, his theory is in the field of the Quran and Islam. In this paper, we would like to extract the fundamental theories of Ibn Arabi and Allameh Tabatabaei in their works. This paper aims at two purposes. First, organizing Ibn Arabi’s and Allameh’s viewpoints in the Quranic language, and then expanding their thinking through presenting new issues over their viewpoints or matching their standpoints on one another. The methodology used in this paper involves a combination of quotations and mystical rational analysis.Keywords: Language of the Quran, Mother of books, Monism, Manifestation, simile, attribution}
-
نشریه عرفان اسلامی، پیاپی 66 (زمستان 1399)، صص 131 -152
ظهیر کرمانی، شاعر و ادیب شیعی در قرن دوازدهم هجری- قمری در کرمان می زیست. از این شاعر چهار اثر باقی مانده است: مثنوی،گلشن ظهور، مجمع البحرین، وامق و عذرا. مثنوی وی به اشتباه در نسخه های خطی در مدخل دیوان از آن یاد شده است، مشتمل بر 8743 بیت است. بیشتر ابیات ظهیر محتوایی اخلاقی و دینی دارند. زبان شاعر تا حد زیادی ساده و روان و قابل درک است ظهیر در درک و دریافت مطالب عرفانی در مرحله شناخت ابتدا از عقل کمک می گیرد. زهد و ریا و تزویر و گناه را سد راه کمال و شناخت انسان می داند که برای برداشتن این موانع، کنترل نفس را متذکر می شود. ریاکاری را در نظر انسان های واقع بین مردود می داند و زهد را سلاح کنترل نفس می داند و خلوص و صداقت انسانی را در مقابل توبه سپری جهت تکامل روح بشر قرار می دهد. سپس برای تکامل روح، فراتر از عقل و با بال عشق مراحل سیر و سلوک را طی می کند. وی نماینده صدق و یقین است و برای زیستن حقیقی و رضایت خداوند متعال تلاش می کند؛ شخصیتی است که با سلاح زهد، در لایه های حجاب و تنهایی، خداوند را شاهد و ناظر عمل خود می داند و در فرصت های حساس می هراسد و نه می گوید و این روی گردانی، نتایج و پیامدهای زیادی دارد. توبه را بازگشت از گناه و جبران خلاف می داند. معتقد است آنکه به راه هدایت می رود به مقصد می رسد و هرکه ضلالت یا نفاق را برگزیند سرانجامی جز ناکامی و رسوایی نخواهد داشت.
کلید واژگان: ظهیر, عشق, عقل, توحید و مناجات, توبه, تجلی, حقیقت}Zahir Kermani, the Shiite poet and literary man, lived in Kerman during the twelfth century AH. There are four works left by this poet: Masnavi, Golshan Zohour, Majmaul Bahrain, Vameghi and Ezra. His Masnavi was mistakenly mentioned at the introduction of Divan in handwritten copies. It includes 8743 couplets. Most of his couplets form ethical and religious contents. The language is largely simple, fluent, and intelligible. Zahir primarily helps from wisdom to understand and comprehend mystical matters at the stage of recognition. He deems asceticism, hypocrisy, pretension, and sin as an obstacle over the course of sublimity and understanding of humankind, for which her recommends controlling one’s soul as a remover of the obstacle. He believes that realistic individuals refuse hypocrisy. In addition, asceticism is a weapon for controlling soul; and the purity and truthfulness of humankind versus repentance creates a shield against the evolution of human soul. Thereafter, for its evolution the soul goes on a spiritual journey through the wings of love beyond its wisdom. He is the representative of honesty and certainty so that he makes every effort to live in reality and gain the Almighty satisfaction. He is a personage that by means of asceticism assumes God to be watching over his actions even in his loneliness and veil, and when encountered with sensitive situations, he trembles and responds negatively so that this turning away holds a lot of consequences and results. He presumes repentance to be turning back from sin and compensation of wrongdoing. He believes that the one who walks the course of guidance will eventually arrive at destination whereas the one who picks out deviation or aberration will arrive at failure and disgrace.
Keywords: Zahir, love, wisdom, monism, prayer, Repentance, Manifestation, Reality} -
تجلی، یکی از مهم ترین مباحث عرفان ابن عربی است. اهمیت این مولفه عرفانی در این است که از پایه های اساسی اندیشه وحدت وجود محسوب می شود و پرداخت هنری این مفهوم در آثار عرفای ایرانی اسلامی متاثر از همین نگرش است. در این جستار به شیوه توصیفی- تحلیلی، ضمن تبیین نگرش ابن عربی نسبت به انواع تجلی و بازخوانی گستره نفوذ اندیشه نظری ابن عربی در عرفان و تصوف، تلاش شده است به منظور کشف سرچشمه فکری- نظری اشعار شاه قاسم انوار، چگونگی بازتاب و تاثیر الگو و مفهوم تجلی از منظر ابن عربی در اشعار شاه قاسم انوار واکاوی گردد. از نتایج این پژوهش بر می آید که یکی از کلیدواژه های فهم آرای عرفانی شاه قاسم انوار، توجه به معنا و مفهوم تجلی و کشف سرچشمه دیدگاه او در باب تجلی است. بسامد فراوان و گوناگونی انواع تجلی در اشعار عرفانی شاه قاسم انوار ضمن تایید تاثر او از ابن عربی گواه این نکته است که بن مایه معارف و تجارب عرفانی منعکس شده در اشعار شاه قاسم انوار، تلفیقی از آرای عرفای متقدم از جمله اندیشه ابن عربی است.
کلید واژگان: شعر عرفانی, تجلی, ابن عربی, شاه قاسم انوار}Epiphany or Manifestation is one of the most important topics in Ibn Arabi's mysticism. The importance of this mystical component is that it is one of the basic foundations of the idea of unity of existence, and The artistic payment of this concept in the works of Iranian-Islamic mystics is influenced by this attitude. In this paper, explaining Ibn Arabi's attitude towards various manifestations and re-reading the scope of the influence of Ibn Arabi's theoretical thought in mysticism and Sufism, the writers made an attempt to discover the intellectual-theoretical source of Shah Qasim Anwar's poems in a descriptive-analytical manner and tried to find out how the pattern and concept of manifestation is reflected and influenced from Ibn Arabi's point of view in Shah Qasim Anwar's poems should be investigated. The results of this study show that one of the key words for understanding the mystical views of Shah Qasim Anwar is to pay attention to the meaning and concept of manifestation and discover the source of his view on manifestation. Frequency and variety of manifestations in the mystical poems of Shah Qasim Anwar while confirming his influence on Ibn Arabi, It shows that the basis of mystical knowledge and experiences reflected in the poems of Shah Qasim Anwar is a combination of the views of earlier mystics, including the thought of Ibn Arabi.
Keywords: Mystical Poetry, epiphany, Ibn Arabi, Shah Qasim Anwar} -
عارفان به گونه ای به علیت معتقدند. به رغم نبود تمایز در وجود حقیقی، اگر آن را با غیر (ظهورات) بسنجیم، می توان نوعی ثانویت و توقف در بهره مندی از آن یک وجود را به ممکنات نسبت داد؛ اما آیا این، علیت در وجود است؟ در عرفان، پس از استناد موجودیت حق به ممکنات، به نحو بالعرض و بالمجاز، نوعی تقرر و نفس الامر برای آنها در نظر گرفته می شود که نوعی غیریت نفس الامری میان نسب و اضافات نسبت به وجود حق را ایجاب می کند که البته به همان موطن و وجود، توطن و موجودیت دارد. اگر منظور از وجود در پرسش فوق، وجود مجازی یا ظهوری باشد باید گفت وجود ظهوری ممکنات، رابط یا شان وجود حقیقی حق تعالی است. از این رو نوعی وابستگی از ناحیه وجود ممکنات نسبت به وجود حق برقرار خواهد بود. بدین سان می توان گفت روح اندیشه علیت که به معنای نوعی وابستگی و توقف خلق به حق است، در عرفان مورد پذیرش صریح قرار گرفته است؛ اما این اندیشه ترقیق گشته و بینونت وجودی حق و خلق نفی شده و با تدقیق، وجود و ذات من حیث الذات از علیت مبرا دانسته شده است تا وابستگی ماسوا نسبت به حق، در حد اعلا تصدیق شود و اسناد علیت به حق، موجب تعین در ذات حق نگردد. عینیت حقیقت علت و معلول در عین پذیرش غیریت آن دو، از جمله مواردی است که عرفان بر آن تاکید دارد.
کلید واژگان: علیت, اسماء الهی, اسم جامع, وجود حقیقی, تجلی}Mystics believe in causality in some way. Despite the lack of distinction in the real being, if we compare it with other (appearances), we can attribute a kind of secondaryity and dependence in the possession of that being to the possibilities; But is this causation, in existence? In mysticism, after invoking the existence of the God to the possibilities, in a transverse and permissible manner, a kind of reality is considered for them, which necessitates a kind of real distinction between proportions (possibilities) and the existence of God. If the meaning of existence in the above question is a virtual or apparent existence, it must be said that the apparent existence of possibilities is the interface or dignity of the real existence of the God. Hence, there will be a kind of being effect from the existence of possibilities to the existence of God. Thus it can be said that the spirit of the idea of causality, which means a kind of dependence of creation on the God, has been explicitly accepted in mysticism; but this idea has been developed and the existential distinction of God and creation has been denied and the Godchr(chr('39')39chr('39'))s existence as it is existence, not described as cause so that the dependence of possibilities on God is acknowledged to the highest degree and the attribution of causality to God does not lead to a determination in the essence of God. The objectivity of the truth of cause and effect, while accepting the otherness of the two, is one of the cases on which mysticism emphasizes.
Keywords: Causality, Divine Names, Comprehensive Name, True Existence, Manifestation}
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.