مقایسه طرح واره های شناختی ناسازگار، باورهای غیر منطقی و مهارت های ارتباطی در نوجوانان پرورشگاهی و غیر پرورشگاهی

خانواده عنصر کلیدی رشد و پرورش فرزندان است. فرزندانی که در محیط پویای خانواده پرورش می یابند، در آینده افرادی مقاوم، تاب آور در برابر مشکلات زندگی هستند. کودکان پرورشگاهی که اقبال و بخت تجربه کردن محیط خانواده را ندارند از محیط گرم و رشد یافته خانواده محروم اند. در این پژوهش مولفه های طرحواره های شناختی ناسازگار، باورهای غیر منطقی و مهارت های ارتباطی در دو گروه نوجوان پرورشگاهی و نوجوان عادی مقایسه شده است.
در این مطالعه از روش پژوهشی علی- مقایسه ای استفاده شد. 116 نوجوان دختر (56 نفر نوجوان پرورشگاهی و 60 نفر نوجوان عادی) بین سنین 12 تا 18 سال به روش نمونه گیری در دسترس برای نوجوانان عادی و روش نمونه گیری هدفمند برای نوجوانان پرورشگاهی انتخاب شدند و پرسشنامه های طرحواره های ناسازگار اولیه Young فرم کوتاه، پرسشنامه باورهای غیر منطقی جونز و آزمون مهارت های ارتباطی Quondam نسخه تجدید نظر شده را تکمیل کردند. سپس داده های با روش های آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی، آزمون تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA)، تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVA) و آزمون تی مستقل مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
نتایج پژوهش نشان داد که بین دو گروه در نمره کلی طرحواره های ناسازگار اولیه و خرده مقیاس های محرومیت هیجانی، رهاشدگی/ بی ثباتی، بی اعتمادی/ بدرفتاری، انزوای اجتماعی/ بیگانگی، نقص/ شرم، شکست، وابستگی/ بی کفایتی، آسیب پذیری نسبت به خود و اطاعت در سطح(01/0p<) تفاوت معناداری وجود داشت. در نمره کلی باورهای غیر منطقی و مهارت های ارتباطی تفاوت معناداری بین دو گروه مشاهده نشد. تنها در خرده مقیاس قاطعیت در مولفه مهارت های ارتباطی تفاوت معنادار بود.
براساس نتایج به دست آمده فراهم کردن شرایطی مناسب در دوره کودکی جهت ارضای نیازهای اساسی کودکان از جمله دلبستگی ایمن به خصوص برای کودکان پرورشگاهی که از محیط امن و با ثبات خانواده محرومند، برای رشد بهتر و موفقیت و پیشگیری از مشکلات روان شناختی در کودکان پرورشگاهی ضروری است.