ارزیابی فرجام شناسی یورگن مولتمان در الاهیات مسیحی

یورگن مولتمان، الاهیدان پروتستان، تحت تاثیر جنگ های جهانی و دیگر حوادث سیاسی اجتماعی قرن بیستم، به این نتیجه رسید که خوانش سنتی از آموزه فرجام جهان نمی تواند بستر مناسبی برای تحقق امید مسیحی به فرجام جهان باشد، زیرا نسبت به سازوکار موجود حاکم بر جهان بی تفاوت است. بر اساس دیدگاه مولتمان خدای پدر فرزند خویش را برای اصلاح این سازوکار فرستاد، ولی قدرتمندان جهان وی را به صلیب کشیدند. با این وجود خداوند با رستاخیز مسیح هدف آنها را ناکام گذاشت. به باور مولتمان، با تکیه بر عهد جدید می توان سازوکاری را برای جهان (سازوکار موعود) در نظر گرفت که بستر مناسبی برای تحقق امید مسیحی برای فرجام جهان باشد. این سازوکار دارای مولفه هایی است که با تکیه بدانها می توان به نیاز انسان معاصر پاسخ گفت. لذا فرجام شناسی مولتمان زمان مند، زمینه مند و شمول گراست؛ اما با وجود این نکات، تردید در ایجاد امید روانشناختی، ناسازگاری میان آموزه روح القدس و خصلت شگفتی امید مسیحی، تردید در توفیق روش شناختی تخیل الهیاتی، ابهام در سازوکار درهم کنش زمان خطی و زمان ابدی و ابهام در چگونگی تاثیر این امید در رفتار مومنان این تفسیر از امید مسیحی را محل تردید قرار می دهد.