تاثیر آموزش شناخت اجتماعی و تعامل بر بازشناسی هیجان چهره در سالمندان دارای اختلال خفیف شناختی

اهداف:

 یکی از مشکلات شایع در دوره سالمندی، اختلال خفیف شناختی است که علاوه‌بر مشکلات شناختی، موجب کاهش جنبه‏های مهمی از توانایی شناخت اجتماعی، مانند شناسایی هیجان چهره می‌شود. از‌جمله شیوه‏های اثربخش در این حوزه، آموزش تعامل و شناخت اجتماعی است که تاکنون بر روی سالمندان اجرا نشده است. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش شناخت اجتماعی و تعامل بر بازشناسی هیجان چهره در سالمندان دارای اختلال خفیف شناختی انجام شد.

مواد و روش ها :

طرح پژوهش حاضر، نیمه‌آزمایشی با پیش‌آزمون پس‌آزمون و دوره پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل سالمندان بالای 60 سال دارای اختلال خفیف شناختی شهر تهران در سال 1399 بود. در این پژوهش، 40 سالمند دارای اختلال خفیف شناختی با روش نمونه‌گیری دردسترس هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و کنترل جایگزین شدند (هر گروه 20 سالمند). گروه آزمایش آموزش شناخت اجتماعی و تعامل را به شکل گروهی طی 2 ماه در 20 جلسه 60 دقیقه‌ای دریافت کردند. در این دوره، گروه کنترل هیچ آموزشی نداشتند. پرسش‌نامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل آزمون ارزیابی شناختی مونترال و آزمون بازشناسی هیجان بود. همه مراحل تحقیق با رعایت اخلاق پژوهشی انجام شد و همه افراد نمونه فرم رضایت آگاهانه را امضا کرده بودند. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس مختلط و آزمون تعقیبی بن‏فرنی با استفاده از نسخه 23 نرم‌افزار SPSS  مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفت.

یافته ها:

 نتایج تحلیل واریانس مختلط نشان داد عضویت گروهی 51 درصد و مرحله ارزیابی 71 درصد از واریانس، تغییرات نمره بازشناسی هیجان چهره را به شکلی معنادار تبیین می‏کنند. همچنین نتایج آزمون بن‏فرونی نیز مشخص کرد نمرات بازشناسی هیجان چهره در گروه آزمایش بعد از مداخله و بعد از 2 ماه افزایش یافته است و آموزش شناخت اجتماعی بر بازشناسی هیجانی در سالمندان دارای اختلال خفیف شناختی تاثیر معنادار دارد (001/P<0). این در حالی است که نمرات بازشناسی هیجان چهره در گروه کنترل تغییر معناداری نداشته است. 

نتیجه گیری :

یافته‌های پژوهش حاضر بیانگر این است که آموزش شناخت اجتماعی با بهره‌گیری از فنونی همانند بررسی نقش هیجانات در موقعیت‌های اجتماعی و رشد مهارت‌های شناسایی هیجان می‌تواند به‌عنوان یک روش کارآمد برای افزایش شناخت اجتماعی سالمندان استفاده شود.