بررسی فراوانی ابتلا به COVID-19 در افراد دارای سابقه ابتلا به سل در جامعه دانشگاه علوم پزشکی مازندران در دو پیک اول و دوم پاندمی

در دسامبر 2019 مجموعه ای از موارد پنومونی با منشا ناشناخته در ووهان چین گزارش شد که توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان COVID-19 نامگذاری شد. عوامل خطر ایجاد بیماری کووید-19 هنوز به خوبی شناخته شده نیست، اما شواهد نشان می دهد برخی عوامل از جمله بیماری های تنفسی مانند بیماری سل، از فاکتورهای خطر مهم در بیماری کووید-19 هستند. لازم به ذکر است، بیماری سل مانند SARS-COV-2، عمدتا از طریق تنفسی منتقل می شود و ریه ها را تحت تاثیر قرار می دهد. هم چنین برخی مطالعات نشان می دهد که عفونت همراه با مایکوباکتریوم توبرکولوزیس سبب ایجاد علایم پنومونی با سرعت بیش تر و شدیدتر در کووید-19 و عامل عمده مرگ به علت بیماری شدید ایجاد شده می باشد. با توجه به این که، بیماری کووید-19 یک پاندمی نوپدید بوده و عوامل خطر مرتبط با بروز و شدت آن هم چنان در حال بررسی است و با توجه به این که بیماری سل از بیماری های عفونی قابل درمان است که می تواند بر سایر بیماری های تنفسی اثر گذار باشد، این مطالعه با هدف بررسی فراوانی کووید-19 محتمل و قطعی در دو پیک اول و دوم پاندمی کرونا در بین مبتلایان با سابقه ابتلا به سل، انجام پذیرفت.

این مطالعه به صورت توصیفی- مقطعی، بوده است و جمعیت مورد مطالعه شامل بیماران با سابقه ابتلا به سل که تاریخ تشخیص آن ها در بازه زمانی 1394 الی 1399 بوده است. تعداد این نمونه ها برابر 1532 بوده است. روش نمونه گیری، سرشماری بوده است. زمان بررسی از نظر ابتلا به کووید-19 بعد از پیک اول و در طول و بعد از پیک دوم کرونا (از نیمه دوم اردیبهشت 1399 الی آبان 1399) بوده است. ابزار گردآوری اطلاعات شامل چک لیست حاوی متغیرهای دموگرافیک و علایم کلینیکی مرتبط با کووید-19 بوده است. روش گردآوری اطلاعات به صورت مصاحبه تلفنی و بررسی مستندات بود. جمع آوری اطلاعات توسط پرسشگران آموزش دیده انجام گرفت. بدین منظور، ابتدا به پرسشگران آموزش لازم خصوص نحوه تکمیل چک لیست ارائه شد. ورود داده در نرم افزار اکسل انجام و جهت آنالیز به نرم افزار SPSS ver.16 انتقال داده شد. توصیف متغیرها بر حسب تعداد، درصد، میانگین، انحراف معیار و میانه ارائه شده است. مقایسه بین متغیرهای گروه بندی شده با ازمون کای اسکوئر انجام گرفت.

در این مطالعه، شیوع موارد کووید-19 محتمل و قطعی در بین بیماران با سابقه ابتلا به سل مورد بررسی، 5/5 درصد (85 نفر) و مورد مشکوک، محتمل و قطعی 6/15 درصد (239 نفر) گزارش شد. هم چنین ارتباطی بین گروه های سنی، جنسیت، محل سکونت، نوع بیماری سل، تاهل، دیابت، بیماری کلیوی و دیالیز، نقص ایمنی و بیماری کبدی با شیوع کووید-19 در بین بیماران با سابقه ابتلا به سل مورد بررسی مشاهده نشد. لازم به ذکر است، در این گروه از مبتلایان، بیماری قلبی، ریوی، سرطان و شیمی درمانی، فشارخون بالا و بیماری های مغز و اعصاب با شیوع کووید-19 مرتبط بود. هم چنین بیش ترین میزان فراوانی کووید-19 مشکوک، محتمل و قطعی در بین بیماران با سابقه سل تشخیص داده شده به ترتیب در سال 1399 با 5/38 درصد (25 از 65 مورد با سابقه بیماری سل)، سال 139 با 7/26 درصد (63 از 236 مورد با سابقه بیماری سل) و سال 1398 با 8/20 درصد (58 نفر از 279 مورد با سابقه سل) بوده است.

به نظر می رسد علی رغم محدودیت قرنطینه ای شدید در ابتدای پاندمی کووید-19 و احتمالا خود قرنطینه ای بالا در مبتلایان به سل به دلیل در معرض خطر بودن ازنظر سن بالا، ابتلا به بیماری های زمینه ای ابتلا مبتلایان به سل به کووید-19 نسبتا قابل ملاحظه بوده است.