محمدعلی زکی

نظم مهمترین و بنیادی ترین اصل درتفسیرقرآن برای تبیین انسجام قرآن شمرده شده ودیگراصول تفسیری ازآن منتج می شوند.انسجام قرآن ازمباحث مهم درمیان مفسران ودانشمندان علوم قرآنی است که تطوریافته همان نظم قرآنی است.نظم به معنای ارتباط خطی میان آیات،سوره ها و یا هر دو می باشدکه از چهره های ممتازآن طبرسی (م548)درشیعه می باشد.نتایج پژوهش براساس دلایل چهارگانه معرف نقش مغفول پیشتازی طبرسی در دانش نظم ومناسبت قرآن بوده است.طبرسی ازمفسران قدیمی است که عنوان«النظم»رابه منزله یکی ازاصول هرمنوتیکی فهم قرآن به طورواضح و فزاینده ای درتمامی مجلدات تفسیرمجمع البیان به کاربرده تا قرآن رابرمبنای همبستگی وارتباط وتناسب آیات تفسیرنموده،به بررسی برقراری ارتباط یک آیه با آیه یا آیات قبل وتناسب آیات بپردازد .گزارش عبارت«وجه اتصال»در این بخش ،همان پیوند و تناسب آیات است.پژوهش نشان داده که با توجه به تعداد 142موردگزارش عنوان«النظم»در51 سوره قرآن،به طورمتوسط درهرسوره، تعداد 7/2 عنوان « النظم»گزارش شده است.باتوجه به کثرت مطالب«نظم»درعموم مجلدات10گانه اثبات می شودکه نظم وتناسب یکی ازپایه های اصلی سبک تفسیری طبرسی است.

بخشی از قصص قرآنی،خطاب مستقیم به رسول الله(ص)بوده است. خداوند در قرآن، خطاب به رسول الله(ص)عبارت«واذکر»(یاد کن)را بیان کرده است. یاد کردن از پیامبران و بزرگان پیشین، از روش های تربیتی تثبیت و تداوم دعوت اسلامی نبوی از جانب خداوند بوده است. خطاب خداوند با تعبیر فعل امر در خصوص «یاد کردن»پیامبران و بزرگان(10مرتبه)در سه سوره مریم(5 بار و 11شخصیت)،سوره ص (4 بار و 9پیامبر) و سوره احقاف (1 بار و داستان قوم عاد)گزارش و ثبت شده است. براین اساس هدف اصلی پژوهش بررسی آیات موردنظر بر اساس تفسیر المیزان خواهد بود. دریافت پژوهش این است که کاربرد تعبیر « واذکر» نشان از اهمیت داستان های قرآن داشته و به نوعی شنونده را به شناخت و تدبر در داستان تشویق می کند. شانزده شخصیت از پیامبران و بزرگان در دو سوره مریم و صاد ، به نوعی از رحمت خاص الهی بهره مند شدند و خداوند با ذکر آن ها به پیامبر و به تبع آن به مردم یادآوری می کند که ذکر این بزرگان و تبعیت از آنان، دین توحید و همان عبودیت است و از این مسیر رحمت الهی شامل حال شما می شود.رسول الله(ص) موظف شد سرگذشت پیامبران را به «یاد آورد»، و برای مسلمانان بازگو کند تا از مشکلات طاقت فرسا نهراسند، از لطف و رحمت خدا هرگز مایوس نشوند.دو سوره «مریم» و «صاد» مصداق نقش قصص قرآنی در معرفی «صفات پیامبران الهی»هستند.ماهیت مباحث قصص قرآنی در این دو سوره، از نوع«معرفی صفات پیامبران»بوده و کمتر به مباحث حوزه «گفتمان بین پیامبران و اقوام مربوطه» پرداخته شده است. نتایج نهایی پژوهش معرف آن است که پیامبران به منزله بندگان و نیکان برگزیده، راست گو و مخلص مشمول مواهب، هدایت، رحمت و نعمت الهی بوده و به دو دلیل به عنوان انسان های الگو، نمونه و اسوه حسنه محسوب شده اند: الف)برخورداری از صفات منتسب به خداوند، ب) برخورداری از صفات منتسب به ایشان. دستاورد پژوهش این است که در مجموع81 صفت و خصوصیت در دو سوره مریم و صاد شمارش و شناسایی شده اند که در دو دسته صفات منتسب به خداوند(36خصوصیت)و منتسب به خود پیامبران(45خصوصیت) سنخ شناسی شده اند.بر اساس معارف ارزشمند قصص قرآنی و با توجه به اهمیت تربیتی و اجتماعی الگوپذیری از اسوه حسنه، دریافت می شود که «خصوصیات پیامبران»به منزله خاستگاه بنیادین این مهم گزارش شده است.برخورداری پیامبران از فضایل و کمالات شمارش شده زمینه ای اساسی برای ضرورت و انگیزه پیروی ازایشان و الگو شدن برای انسان ها را فراهم کرده است. بیشترین صفات و خصوصیات معرفی شده عبارتند از سه ویژگی بندگی خدا، نبی، موهبت الهی (هرکدام 7 مورد)، صداقت (راست گویی) و پیامبران مشمول رحمت الهی(هرکدام 4مورد)و برخورداری از مقام والا و بلند و ویژگی اواب (هرکدام 3مورد).

ازآنجاکه قرآن کتاب هدایت است،عنایت خاصی به تقویت بینش تاریخی مسلمانان داشته است.قصص قرآنی نشان برجسته بینش تاریخی قرآن بوده است.بخش اعظمی از آیات و معارف قرآن اختصاص به داستان پیامبران دارد.یکی از شیوه‏های ظریف و متنوع در فهم و بیان معارف قرآن کاربرد«قصه‏های قرآنی» است. بدون شک ، قصص قرآنی یکی از وجوه برجسته اعجاز قرآنی تلقی شده وهم چنین یکی از جالب‌ترین مباحث علوم قرآنی است.اهداف قرآن را می‌توان در قصص نیز مشاهده نمود.قرآن خود، هدف از بیان داستان‌ها را درس گرفتن انسان‌ها معرفی کرده و درآیات فراوانی، به تامل در سرگذشت پیشینیان، سفارش کرده است. داستان‌های قرآنی،بر اساس آموزه‌های قرآن واقعیت‌هایی هستند که خردمندان از آن‌ها عبرت می‌گیرند و موجب هدایت مومنان می‌شود.براین اساس هدف مقاله حاضر بررسی نقش قصص قرآنی در معرفی صفات پیامبران (با تکیه‌بر سوره انبیاء)خواهد بود. نتایج پژوهش درباره هدفمندی سوره انبیاء بر اساس تفسیر المیزان معرف آن بوده که غرض سوره «گفتگو پیرامون مسیله نبوت است که مسیله توحید و معاد را زیربنای آن قرار داده است».از بیست‌وپنج پیامبری که نام آن‌ها در قرآن آمده، نام هفده پیامبر در این سوره ذکرشده‌اند:حضرت موسی(ع)،هارون،ابراهیم،لوط، اسحاق، یعقوب، نوح، داود، سلیمان، ایوب، اسماعیل، ادریس، ذوالکفل، یونس(ذوالنون)، زکریا، یحیی.افزون براین از پیامبر اسلام (ص) و حضرت عیسی (ع)نیز بدون ذکر نام سخن رفته است.در این سوره بیشترین نام پیامبران گزارش‌شده است،به همین دلیل این سوره را «انبیاء» نامیده‌اند.نتایج نهایی پژوهش نشان داده که 40آیه به«قصص پیامبران(نبوت عامه) » و19آیه به «پیامبر اکرم(ص)(نبوت خاصه)»پرداخته‌شده است.اختصاص53 درصد سوره انبیاء به موضوع «نبوت (عامه و خاصه) »معرف تناسب غرض سوره بر اساس تفسیر المیزان (موضوع نبوت) با قصص قرآنی بوده است.سوره انبیاء مصداق نقش قصص قرآنی در معرفی صفات پیامبران الهی است.ماهیت مباحث قصص قرآنی آن از نوع « معرفی صفات پیامبران الهی» بوده و کمتر به مباحث حوزه گفتمان بین پیامبران و اقوام مربوطه پرداخته‌شده است. درمجموع 20صفت پیامبران شناسایی‌شده که در دودسته صفات(منتسب به خداوند و منتسب به خود پیامبران) سنخ شناسی شده‌اند. پنج ویژگی که بیشترین صفات معرفی‌شده پیامبران در سوره انبیاء بوده‌اند عبارتنداز ازصالحین بودن،مشمول رحمت الهی شدن،نجات خداوندی،استجابت خداوندی و ندای پیامبران باخداوند.

مروزه مفهوم سرمایه فرهنگی به عنوان شناخت و ادراک فرهنگی و شیوه های عمل متناسب صلاحیتهای فرهیختگی و نیز شناخت و قابلیت استفاده از کالاهای فرهنگی مورد توجه دانشمندان علوم اجتماعی و مطالعات فرهنگی قرارگرفته است. سرمایه فرهنگی به منزله یکی از مفاهیم کانونی جامعه شناسی است که در سالهای اخیر به خصوص در ایران مورد توجه صاحبنظران علوم اجتماعی قرارگرفته است. عالیق جامعه شناسان در بررسی و تبیین سرمایه فرهنگی در طی دو دهه اخیر رشد سریع و فزایندهای از خود نشان داده است. با توجه به فراوانی و تنوع تحقیقات انجام شده، نیاز به انجام تحقیقات ترکیبی مثل فراترکیب در این حوزه احساس میشود. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی فراترکیب تحقیقات سرمایه فرهنگی در ایران خواهد بود. روش فراترکیب از روش های جدید و نوظهور در مطالعات کیفی است که استفاده از آن در تحقیقات علوم اجتماعی رو به گسترش بوده و میتواند در خلق و توسعه دانش، محققان علوم اجتماعی را یاری رساند. تحقیق حاضر از نوع روش فراترکیب و اطالعات با استفاده از چهار منبع اینترنتی پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (ir.sid) پایگاه اطلاع رسانی نشریات علمی ایران (com.magiran) پایگاه مجالت تخصصی نور (ir.Noormags) ،پرتال جامع علوم انسانی(ir.Ensani)جمع آوری شده است. طی سالهای 1381 تا 1400 تعداد 229 مقاله در موضوع سرمایه فرهنگی در ایران ثبت شده است. نتایج استفاده از روش فراترکیب تحقیق را قادر به ارایه چارچوب و الگویی جامع و یکپارچه جهت تبیین سرمایه فرهنگی در ایران نموده است. بر اساس مدل پیشنهادی سرمایه فرهنگی قابل تفکیک در پنج بخش به ترتیب فراوانی عبارت اند از اثرات (70 درصد)، وضعیت(14 درصد)، عوامل موثر (11درصد)، کلیات(3 درصد) و همبسته های سرمایه فرهنگی (2 درصد) بوده است.

بخش اعظمی از آیات و معارف قرآن اختصاص به قصص و داستان پیامبران دارد.قصص قرآن یکی از روش‌های اثربخش و کارآمد تربیتی در تبیین وعده‌های الهی و هم‌چنین سنت‌های اجتماعی بوده است. بیان سنن حاکم بر تاریخ یکی از درون‌مایه‌های قصه‌های قرآنی است. یکی از اهداف قصص قرآنی، بیان و معرفی سنت‌های اجتماعی خداوندی بوده است.ازآنجاکه قرآن کتاب هدایت است، عنایت خاصی به تقویت بینش تاریخی مسلمانان داشته است. بینش تاریخی قرآن محصول سه عنصر قصص قرآنی، تکیه‌بر آیه5 سوره قصص بر اساس تفسیر المیزان خواهد بود. پژوهش دریافت که ذات باری‌تعالی از طریق قصص قرآنی و با تاکید بر روش مقایسه‌ای، سعی بر آن داشته تا مسلمانان بر اساس مقایسه شرایط خود با اقوام گذشته خصوصا قوم بنی اسراییل به جنبه‌های مختلف عوامل شکست و پیروزی آن‌ها وقوف یافته و از تجارب تاریخی گذشتگان برای ترسیم زندگی سیاسی،اجتماعی خود بهره‌مند گردند. علامه طباطبایی نخستین مفسر شیعی بود که در تفسیر خود به اهداف و مقاصد سوره‌های قرآن توجه کرد.غرض سوره قصص،بیان وعده جمیل به مومنین است، مومنینی که در مکه قبل از هجرت به مدینه گروه کوچک وعده اندکی بودند که مشرکین و فراعنه قریش ایشان را ضعیف و ناچیز می‌شمردند. علاوه بر آن،غرض سوره قصص، بر اساس روش و شیوه مقایسه‌ای(مقایسه قصه موسی (ع)با مقام رسالت(ص)صورت گرفته است. خدای تعالی در این سوره به ایشان وعده می‌دهد که به زودی بر آنان منت نهاده و پیشوایان مردم قرارشان می‌دهد، و آنان را وارث همین فراعنه می‌کند، و در زمین مکنتشان می‌دهد، و به طاغیان قومشان آنچه را که از آن بیم داشتند نشان می‌دهد. پژوهش نشان داده که آیه5 سوره قصص علاوه بر اینکه سنت الهی مبنی بر حاکمیت صالحان را بیان می‌کند، فرجام و سرنوشت تاریخ را پیروزی ایمان و عمل صالح در تمام زمین بیان می‌نماید. سه جهت‌گیری تفسیری از سوی قرآن‌پژوهان درباره آیه 5 سوره قصص گزارش‌شده است:الف)تنزیل آیه فوق مربوط به قوم بنی‌اسراییل است(نظر مفسران فریقین)
ب)تاویل آیه فوق مربوط به انقلاب مهدی(عج)است(نظر مفسران شیعه)
ج)علامه طباطبایی علاوه بر دو جهت‌گیری فوق،مصداق آیه را وعده الهی به مومنان صدر اسلام دانسته و جری و تطبیق و مصداق آیه را در آینده برای ظهور امام زمان دانسته‌اند.این جهت‌گیری با تاکید بر دوره حیات پیامبر و یاران ایشان اختصاص به نظر علامه طباطبایی دارد.

عتماد اجتماعی از اجزای ضروری زندگی اجتماعی بوده و به منزله یکی از مفاهیم کانونی جامعه شناسی تلقی می شود. عالیق جامعه شناسان در بررسی و تبیین اعتماد در طی دو دهه اخیر رشد سریع و فزاینده ای از خود نشان داده است. بدون انسجام اجتماعی و اعتماد، پایداری نظم اجتماعی امکان پذیر نیست. اعتماد اجتماعی تکیه گاه روابط اجتماعی و نیز اولین جزء اساسی نظریه های نوین سرمایه اجتماعی است. اعتماد اجتماعی را میتوان به عنوان مجموعه ای از انتظارات، تعهدات اکتسابی و به لحاظ اجتماعی تایید شده در نظر گرفت که افراد نسبت به یکدیگر و نسبت به سازمان ها و نهادهای مربوط به زندگی اجتماعی خود دارند. اعتماد اجتماعی به مثابه پدیده اجتماعی تلقی شده و اصول پنج گانه جامعه شناختی تحلیل دورکیمی آن عبارتند از : »ماهیت و چیستی«، »الگوهای اجتماعی«، »همبسته ها«، »پیشایندها« و »پسایند های پدیده های اجتماعی«. طی بیست سال گذشته، با توجه به اهمیت اعتماد اجتماعی درایران، تحقیقات متعددی در این خصوص انجام شده است. با توجه به فراوانی و تنوع تحقیقات انجامشده، نیازبه انجام تحقیقات ترکیبی مثل فرا ترکیب دراین حوزه احساس میشود. هدف اصلی پژوهش حاضر ارایه چارچوب و الگویی جامع و یکپارچه در خصوص اعتماد اجتماعی در ایران خواهد بود. تحقیق از نوع فرا ترکیب خواهد بود. اطالعات تحقیق با استفاده از چهار منبع اینترنتی پایگاه اطالعات علمی جهاد دانشگاهی ir.sid ،پایگاه اطالع رسانی نشریات علمی ایران com.magiran ،پایگاه مجالت تخصصی نور ir.Noormags ،پرتال جامع علوم انسانی ir.Ensani جمع آوری شده است. یافته های تحقیق حاضر حاکی از آن داشته که طی سالهای 1380 تا 1400 تعداد 236 مقاله در موضوع اعتماد اجتماعی درایران ثبت شده است. نتایج استفاده از روش فراترکیب تحقیق را قادر به ارایه چارچوب و الگویی جامع و یکپارچه تبیین اعتماد اجتماعی در ایران نموده است. بر اساس مدل پیشنهادی اعتماد اجتماعی قابل تفکیک و تبیین در چهار بخش به ترتیب فراوانی عبارتند از پیشایندها 46 درصد، پسایندها 38 درصد، وضعیت 11 درصد و کلیات 5 درصد بوده است. بیشترین عوامل موثر بر اعتماد اجتماعی درایران اختصاص به دینداری 28 مقاله، احساس امنیت اجتماعی  27 مقاله، طبقه اجتماعی 19 مقاله، دگرخواهی نوع دوستی و رسانه های جمعی هر کدام 27 مقاله، تحصیلات و رضایت از زندگی هر کدام 9 مقاله داشته اند. بیشترین اثرات اعتماد اجتماعی اختصاص به به دو متغیر مشارکت اجتماعی 20 مقاله و احساس امنیت اجتماعی 13 مقاله داشته است.

مصرف تلفن همراه به مثابه یکی از مراحل زندگی اجتماعی تلقی شده و پذیرش آن در جوامع مدرن به مثابه رسانه موجب تحول در شکل و ساختار ارتباطات به ارتباطات موبایلی و هم چنین رسانه های موبایلی گردیده و این تحول علاوه بر تحول ابعاد فنآورانه، نشان از ظهور و بروز ابعاد گوناگون تغییرات اجتماعی و فرهنگی در جوامع معاصر دارد. بر این اساس هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی مصرف تلفن همراه در جامعه ایران با استفاده از روش تحلیل ثانویه خواهد داشت. اطلاعات تحقیق با استفاده از چهار منبع اینترنتی پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پایگاه اطلاع رسانی نشریات علمی ایران، پایگاه مجلات تخصصی نور، پرتال جامع علوم انسانی تا آذر ماه سال 1399 (تعداد 121 مقاله) جمع آوری شده است. یافته‌های پژوهش نشان از روندی صعودی و افزایشی در تحقیقات تلفن همراه در ایران طی سال‌های 1385 تا 1399 داشته است. گرایش‌های پژوهشی تحقیقات تلفن همراه در ایران در چهار بخش اصلی طبقه بندی و بررسی گردیده اند که به ترتیب بیشترین آنها اختصاص به پسایندها (44 درصد، 53 پژوهش)، پیشایندها (30 درصد، 37 مقاله)، وضعیت (17 درصد و 21 پژوهش) و کلیات استفاده از تلفن همراه (8 درصد و 10 مقاله) داشته اند. بیشترین کارکردهای مصرف تلفن همراه اختصاص به متغیرهای سبک زندگی (8 مقاله)، کاهش عملکرد تحصیلی (7 مقاله) داشته اند. نتایج تحقیق معرف آن بوده که تلفن همراه باعث تغییرات اجتماعی در ایران در حوزه هایی مانند سبک زندگی و هویت یابی کاربران گردیده است. استفاده از تلفن همراه به مثابه میدان هایی برای فراغت مجازی جوانان تلقی شده و باعث تغییر نحوه گذران اوقات فراغت کاربران شده است؛ و علاوه بر آنها نقش مهم و بارزی در فرآیند اجتماعی شدن جوانان ایفاء نموده است. الگوی مصرف تلفن همراه از سطح جوانان به سطح کودکان در حال تغییر و افزایش می باشد اگرچه استفاده از تلفن همراه موجب افزایش "تعاملات میان فردی"، "ارتباطات اجتماعی" و همچنین "شکل گیری هویت شخصی مدرن" شده و لیکن از سویی دیگر موجبات بروز کارکردهای نامناسب هم چون کاهش عملکرد افراد در حوزه های مختلف رفتاری، خانوادگی، آموزشی و اجتماعی را فراهم نموده است.

شادی و نشاط اجتماعی به منزله یکی از موضوعات و نیازهای مهم هر جامعه تلقی شده که نقش تعیینکنندهای در تامین سالمت فرد و رفاه اجتماعی دارد. اصول پنجگانه جامعه شناختی تحلیل دورکیمی نشاط اجتماعی بهمثابه پدیده اجتماعی عبارتاند از:"چیستی"، "الگوهای اجتماعی"، "همبسته ها"، "پیشایندها" و "پسایندهای آن". تحقیقات فراوان، متنوع و متعددی در حوزه نشاط اجتماعی در ایران، طی بیست سال گذشته انجام شده که ضرورت انجام تحقیق فراترکیب در این خصوص را فراهم مینماید. هدف اصلی پژوهش حاضر ارایه چارچوب و الگویی جامع و یکپارچه در تبیین نشاط اجتماعی در ایران خواهد بود. تحقیق حاضر از نوع "فراترکیب" خواهد بود. فراترکیب نوعی روش تحقیق کیفی است که در آن تحقیقات کیفی درهم آمیخته شده و در نهایت تفسیری نواز مجموعه آنها پدید میآید. اطالعات تحقیق حاضر با استفاده از چهار منبع اینترنتی پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پایگاه اطلاع رسانی نشریات علمی ایران، پایگاه مجالت تخصصی نور، پرتال جامع علوم انسانی جمع آوری شده است. در مجموع 011 مقاله بر اساس نه کلیدواژه های »شادی«، »نشاط«، »شادمانی«، »شادکامی«، »شادابی«، »شادمانی اجتماعی«، »شادکامی اجتماعی«، »شادابی اجتماعی« و »نشاط اجتماعی« شمارش و شناسایی گردید. یافته های تحقیق حاضر نشان از روندی افزایشی و همچنین سریع و شتابان  خصوصا در دهه دوم پژوهش در تولید دانش و پژوهش نشاط اجتماعی در ایران طی 02 سال سالهای 1139 تا بهمن ماه 1189 داشته است. نتایج استفاده از روش"فراترکیب" تحقیق را قادر به "ارایه چارچوب و الگویی جامع و یکپارچه تبیین نشاط اجتماعی در ایران" نموده است. بر اساس مدل پیشنهادی نشاط اجتماعی قابل تفکیک در پنج بخش به ترتیب فراوانی شامل پیشایندها 31 درصد، وضعیت 11 درصد، پسایندها 11 درصد، کلیات 9 درصد و همبسته ها  0 درصد گزارش و طبقه بندی شده اند. شرایط و عوامل موثر بر نشاط اجتماعی در ایران در هفت دسته اصلی شمارش شده اند. بیشترین فراوانی عوامل موثر فرعی بر نشاط اجتماعی عبارتاند از دینداری 08 مقاله، سرمایه اجتماعی 01 مقاله، اعتماد اجتماعی 11 مقاله، امنیت اجتماعی 12 مقاله، سرمایه فرهنگی 8 مقاله، احساس محرومیت نسبی و طبقه اجتماعی 9 مقاله، احساس مقبولیت اجتماعی، آنومی، هوش معنوی و عزت نفس هرکدام 3 مقاله. کارکردهای نشاط اجتماعی در ایران در شش دسته اصلی طبقه بندی شده اند. بیشترین فراوانی اثرات فرعی نشاط اجتماعی عبارت اند از سالمت عمومی 3 مقاله، رضایت زناشویی 1 مقاله، موفقیت تحصیلی 9 مقاله و رضایت شغلی 1 مقاله.

ارسال رسل از سنت های الهی در جوامع بشری بوده که هدف آن دعوت مردم به بندگی، توحید و یکتاپرستی است. تلازم قرآن و رسالت پیامبری عناصر اساسی تشکیل دهنده عملی دعوت اسلامی مردم به دین اسلام تلقی می شوند و بدون اذن دو تحقق دعوت اسلامی امکان پذیر نیست. لازمه شناخت دعوت اسلامی تبیین ماهیت و چگونگی تلازم قرآن و پیامبر (ص) است. قرآن محتوای برنامه اسلام و رسول الله (ص) پیام آور رسالت بزرگ اسلام هستند.
دانش خواتیم سور قرآنی یکی از شاخه های علوم قرآنی بوده که سعی در بررسی چگونگی زیبایی شناختی و بلاغتی محتوا و معارف پایانی سوره های قرآنی داشته است. ساختار، هدفمندی و تناسب آیات سه ویژگی برجسته و البته مغفول تفسیر المیزان می باشند. علامه طباطبایی معتقدند که سوره های قرآن به مثابه یک مجموعه دارای شخصیت و هویت، در بردارنده غرض و هدفی مشخص هستند، سوره های قرآن به بخش های مختلف و البته پیوسته و منسجم تقسیم می شوند و دارای غرضی مشخص می باشند. آیات قرآن از انسجام، پیوستگی و تناسب درون سوره ای برخوردارند. علاوه بر آن ها تفسیر المیزان عنایت خاصی به خواتیم سوره های قرآنی داشته است. مراحل جمع آوری اطلاعات تحقیق نشان داده که آیات پایانی سوره های قرآن به موضوعات مختلفی توجه داشته اند که 27 سوره آن به موضوع قرآن پرداخته است و از بین آن ها 14 سوره دربردارنده موضوع رسالت رسول الله (ص) ارزیابی شده و برای تحقیق حاضر در نظر گرفته شده اند. بر اساس اذن تحقیق، درآیات پایانی 14 سوره مذکور 90 آیه به تلازم قرآن و رسالت (ص) پرداخته اند که به طور متوسط در پایان هر سوره تعداد 4/6 آیه اختصاص داده شده است. نتایج معرف اهمیت خواتیم سور قرآنی در تفسیر المیزان، در کنار سه ویژگی برجسته المیزان (هدفمندی، ساختاربندی و تناسب آیات) داشته است. بررسی آیات تحقیق برحسب ترتیب نزول بیانگر آن بوده که چگونگی تلازم قرآن و پیامبری رسالت (ص) در تبیین دعوت اسلامی از ابتدای رسالت (در سوره قلم، دومین سوره نازل شده) و آخرین سوره نازل شده (سوره توبه) لحاظ شده است. سیزده سوره مکی و تنها سوره توبه مدنی گزارش شده اند که نتایج نشان از اهمیت موضوع تحقیق درآیات مکی داشته است. پژوهش نشان داده که نود آیه پایانی چهارده سوره قرآنی منتخب شامل چهار دسته اصلی موضوعات بوده اند:1) پیام های نبوی (معرفی ماهیت، محتویات و چگونگی دعوت اسلامی از زبان رسول الله (ص) درآیات پایانی چهار سوره قرآن)، 2) پیام های سه گانه الهی به رسول الله (ص) درراه دعوت اسلامی (شامل اوامر الهی، نواهی الهی و وعد وعیدهای الهی).

مهارتهای اجتماعی بهعنوان مهارتهای لازم برای تطبیق با نیازهای اجتماعی و نیز حفظ روابط بین فردی رضایتبخش تعریف میشود. برخورداری افراد از مهارتهای اجتماعی شاخص کارکرد)عملکرد(اجتماعی آنان بوده و نارسائی درآن موجب بروز مشکلات در حوزه های مختلف فردی، خانوادگی، شغلی و اجتماعی افراد میشود. مهارتهای اجتماعی به افراد کمک میکند تا به کمیت و کیفیت زندگی اجتماعی خود و دیگران غنای بیشتری ببخشد. اهمیت مهارتهای اجتماعی به عنوان مهمترین عامل اجتماعیشدن و سازگاری اجتماعی را هیچ گاه نمیتوان از نظر دور داشت. آنچه باعث عملکرد مناسب اجتماعی افراد خواهد شد، مهارتهای اجتماعی است. برخورداری از مهارتهای اجتماعی نشانه های رشد اجتماعی، مسئولیتپذیری اجتماعی و همچنین کفایت و شایستگی اجتماعی افراد بوده و موجب ارتقاء رضایت از زندگی، بهداشت روانی و سلامت اجتماعی خواهد شد. بر این اساس ضروری خواهد بود که به ساخت و طراحی مدل جامع مهارتهای اجتماعی در ایران پرداخته شود. مدل جامع نشاندهنده ابعاد اهمیت و هم چنین زوایای گوناگون مهارتهای اجتماعی بهمثابه موضوعی اساسی در جامعهشناسی ایران معاصر خواهد بود. تا بدینوسیله بتوان به صورتی کارآمد از آن در برنامهریزی های فرهنگی-اجتماعی ایران بهره جست. بعلاوه میتوان از طریق مدل جامع به شناسائی زمینه های بروز آسیبهای اجتماعی و همچنین کاهش مسائل اجتماعی در ایران معاصر نائل آمد. بر این اساس پژوهشی بر اساس "فراترکیب" به تحلیل مقالات مجلات علمی پژوهشی بیست ساله در ایران خواهد پرداخت. اطلاعات تحقیق با استفاده از سه منبع اینترنتی پایگاه "اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی"، پایگاه اطلاع رسانی "نشریات علمی ایران" و پایگاه های اختصاصی الکترونیکی برخی مجلات علمی پژوهشی مصوب وزارت علوم گردآوری شده است. بررسی تاریخی نشر مقالات طی بیست سال)سالهای 0729 تا بهمن ماه 0772 (نشان ازروند افزایشی تحقیقات مهارتهای اجتماعی درایران داشته است. در مجموع 787 مقاله تولید دانش و پژوهش مهارتهای اجتماعی در ایران طی بیست سال نشر یافته است. بر اساس بررسی کلیه تحقیقات موجود، مدل یکپارچه مهارتهای اجتماعی در ایران طراحی شده است. نتایج نهائی نشان داده که تحقیقات مهارتهای اجتماعی در ایران به ترتیب اختصاص به پیشایندهای مهارتهای اجتماعی) 001 مقاله و 27 متغیر(، پسایندهای مهارتهای اجتماعی) 017 مقاله و 81 متغیر(، کلیات، وضعیت و مقایسه مهارتهای اجتماعی) 79 مقاله(، بررسی و تحلیل محتوای مهارتهای اجتماعی درکتاب های درسی ایران) 2 مقاله(، همبسته های مهارتهای اجتماعی") 8 مقاله(و بررسی روایی و پایایی ابزارهای سنجش مهارتهای اجتماعی درایران) 8 مقاله(داشته است. البته 071 مقاله به ابعاد گوناگون موضوع "اثر بخشی آموزش مهارتهای اجتماعی" پرداخته اند که در دو بخش پیشایندها و پسایندهای مهارتهای اجتماعی گزارش شده اند.

"شبکه های اجتماعی مجازی"به مثابه بخشی اساسی و اجتناب ناپذیر جوامع معاصر را در برگرفته و ابعاد و سطوح مختلف نظام اجتماعی را تحت تاثیرخود قرار داده و به عنوان پدیده اجتماعی نگریسته می شود. تفکر سیستمی بنیانهای فکری استواری درمدل سازی و طراحی الگوهای جامع تبیین پدیده های اجتماعی در ایران فراهم می سازد. پشتوانه های نظری و دستاوردهای پژوهشی جامعه شناسی زمینه های سهولت بخش نیل به اصول مدل سازی تبیین پدیده های اجتماعی رافراهم نموده که اصول پنج گانه مذکورعبارتنداز: "ماهیت و چیستی پدیده های اجتماعی"،"الگوهای اجتماعی پدیده های اجتماعی"،"همبسته های پدیده های اجتماعی"،"پیشایندهای پدیده های اجتماعی" و "پسایند های پدیده های اجتماعی". تحقیق حاضر از نوع "فراترکیب" خواهدبود. فراترکیب (متاسنتز) نوعی روش تحقیق کیفی است که درآن تحقیقات کیفی درهم آمیخته شده و درنهایت تفسیری نو از مجموعه آنها پدیدمی آید. مقایسه و یکپارچه سازی مطالعات پیشین و هم چنین طراحی و ساخت مدل و الگوی جامع در قالب روش فراترکیب امکان پذیرخواهدبود. این مطالعات، درکانون توجه پژوهشگران در ایران قرارگرفته و همچنان گسترش روزافزونی دارد. اطلاعات تحقیق با استفاده ازسه منبع اینترنتی پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (sid. ir) ، ب)پایگاه اطلاع رسانی نشریات علمی ایران (magiran. com) و ج) پایگاه های اختصاصی الکترونیکی مجلات علمی پژوهشی مصوب وزارت علوم (تعداد231مقاله) جمع آوری شده است. یافته های پژوهش نشان از روندی صعودی وهم چنین سریع وشتابان در تحقیقات گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران طی سالهای 1388تا دی ماه1397داشته است. نتایج استفاده ازروش"فراترکیب "تحقیق راقادربه "ساخت و طراحی مدل جامع تبیین گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران" نموده است. مدل پیشنهادی قابل تفکیک و تبیین درسه بخش خواهد بود: الف)چیستی وچگونگی ماهیت گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران (کلیات و وضعیت) ، ب)شناسایی عوامل موثر در شکل گیری گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران (پیشایندها) ، ج)شناسایی اثرات،کارکردها و پیامدهای متعددگرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران (پسایندها). گرایشهای پژوهشی به ترتیب اختصاص به پسایندها (شامل144مقاله،62درصد) ، وضعیت و کلیات (شامل73 مقاله و32درصد) وپیشایندها (شامل14مقاله،6درصد) داشته اند. گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران موجب بروزتاثیرات چهارگانه خانوادگی،سیاسی،اجتماعی ورفتاری-تربیتی (81متغیر) شده که تغییرات هویتی (35مقاله و15حوزه هویتی) درمرتبه اول اهمیت قرارگرفته است. گرایش به شبکه های اجتماعی ازسوئی موجب تغییرات هویتی جوانان برای نمونه هویت ملی (8مقاله) ،هویت اجتماعی (5مقاله) ،هویت دینی (4مقاله) شده و ازسوئی دیگر باعث تغییر در سبک زندگی (10مقاله) ، افزایش سرمایه اجتماعی (9مقاله) ، کاهش امنیت اجتماعی و اخلاقی (7مقاله) ،کاهش عملکرد تحصیلی (5مقاله) ،تغییر در دینداری (5مقاله) گردیده است. البته جنبه های دیگر اثرات رسانه های اجتماعی را می توان در بروز تغییرات خانوادگی (19موضوع) ، رفتاری وتربیتی (17 موضوع) و هم چنین اثرات مثبت سیاسی (10موضوع) درکاربران ایرانی نیز گزارش داد. پیشایندهای گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران درچهاردسته اصلی (عوامل رسانه ای،فناورانه، اجتماعی وروانشناختی) (29متغیر) وهمچنین تحقیقات بخش چیستی در11موضوع فرعی گزارش شده اند که بیشترین مقالات آن بخش، اختصاص به بررسی اهداف و انگیزه های عضویت کاربران شبکه های اجتماعی (17 مقاله) ، مشخصات فرهنگی اجتماعی کاربران (8 مقاله) و وضعیت سرمایه اجتماعی کاربران (7 مقاله) داشته است.

فضای مجازی عنوانی برای دنیایی کمسابقه و نوظهور در عصر پیدایش و گسترش رسانه های جدید ارتباطی است که بیش از دو دهه از رواج آن در جهان نمیگذرد. شبکه های اجتماعی مجازی بهمثابه بخشی اساسی و اجتنابناپذیر جوامع معاصر را در برگرفته و ابعاد و سطوح مختلف نظام اجتماعی را تحت تاثیر خود قرار داده و بر این اساس دانشمندان دوره کنونی را "عصر مجازی" لقب دادهاند. سعی و علاقه جامعهشناسی در راستای تبیین عصر مجازی )خصوصا در بین گروه سنی جوانان (توجه به سه هدف مهم و اساسی بوده است: 1( چیستی گرایش جوانان به شبکه های اجتماعی مجازی بهمثابه پدیده اجتماعی، تعیین میزان گرایش و میزان آن، 2( بررسی الگوهای اجتماعی گرایش جوانان به شبکه های اجتماعی مجازی، 3( بررسی نقش و تاثیر عوامل اجتماعی در گرایش جوانان به شبکه های اجتماعی مجازی. پژوهش حاضر با تکیه بر روش پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات متکی بر پرسشنامه، سعی در تبیین خواهد داشت. » فیسبوک « جامعهشناختی گرایش جوانان شهر اصفهان به عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی پرسشنامه گرایش) مصرف یا استفاده (از شبکه اجتماعی مجازی) 33 گویه (شامل سه قسمت انگیزه استفاده، شدت استفاده و میزان استفاده مورداستفاده قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل کاربران دختر و پسر جوان شهر اصفهان) گروه سنی 11 تا 23 ساله (در نظر گرفته شده است. پژوهش دریافت که میزان گرایش جوانان شهر اصفهان به شبکه های اجتماعی مجازی در سطح "متوسط" ارزیابی شده است. تحلیل دومتغیره نشان داده که گرایش جوانان به شبکه های اجتماعی مجازی برحسب گروه های سنی، آموزشی، اقتصادی و حوزه های اجتماعی شهری از تمایزات اجتماعی برخوردار بوده و برحسب جنس، تاهل و طبقات اجتماعی دارای همگونی) تجانس (اجتماعی بوده ولیکن تحلیل رگرسیون حاکی از تاثیر الگوهای چهارگانه 0-( کاربران در گرایش / 0-( و سن) 13 / 0 (، حوزه اجتماعی شهری) 22 / 0 (، طبقه اجتماعی) 31 / وضع اقتصادی ) 31 جوانان به شبکه های اجتماعی مجازی بوده است. نتایج تحلیل مسیر، در خصوص آزمون تاثیر عوامل اجتماعی، بیانگر آن بوده که ضریب تاثیر مستقیم عوامل اجتماعی موثر بر گرایش به شبکه اجتماعی مجازی جوانان شهر 0 (و عزتنفس جوانان / 0(، بیگانگی اجتماعی) 33 / اصفهان به ترتیب اختصاص به سه متغیر حمایت اجتماعی ) 33 -0/11 (داشته است. رضایت از زندگی بهطور غیرمستقیم از طریق عزتنفس موجب گرایش جوانان به شبکه ( اجتماعی مجازی شده است. بحث: الگوهای اجتماعی و همچنین عوامل اجتماعی) حمایت اجتماعی، بیگانگی اجتماعی و عزتنفس بهطور مستقیم و رضایت ارزندگی به طور غیرمستقیم( در گرایش جوانان به شبکه های اجتماعی مجازی موثر بودهاند.

هدفمندی سوره های قرآن، امروزه یکی ازمباحث مهم و تاثیرگذار قرآن پژوهی معاصر شناخته می شود. ازسوئی دیگر، قرآن‏پژوهان دردو دهه اخیر از زاویه دیگری به تفسیرقرآن نگریسته‏اند و معتقدندکه این روش نوکمک شایان توجهی به درک مفاهیم قرآن کریم می‏کند. این روش که به تفسیر ساختاری قرآن شهرت یافته سبک جدیدی در تفسیر قرآن است. دو رویکردهدفمندی و ساختاری براین باورندکه هر"سوره"بسان جامعیت و یک کلیت واحدتلقی شده ومجموعه ای منظم بوده ودارای شخصیت وروحی مستقل است که درکالبدتمام آیات آن جریان داردوچگونگی رابطه آیات با غرض اصلی سوره مطالعه می گردد.
علامه محمدحسین طباطبائی نخستین مفسرشیعی بوده که درتفسیرخودبه اهداف ومقاصدسوره هاوبلکه به ساختارسوره هاتوجه کرده است. وی با گشودن فصلی درابتدای هرسوره باعنوان"بیان"هدف وغرض اصلی سوره رامورد بررسی قرارداده ودرلابلای تفسیرخودمبانی نگرش ساختاری به قرآن رااستوارنموده است. کار سترگ علامه طباطبائی نشان ازآثارمثبت وماندگارنگرش هدفمندبه سوره هاداشته وهم چنین تاثیرشگرف مطالعه ساختاری سوره رادرکشف نکات بدیع وکارآمدرابه همگان اثبات کرده است. هدف مقاله حاضربررسی توصیف قرآن درسوره ابراهیم ازنگاه علامه طباطبایی درتفسیرالمیزان بوده است.
نتایج تحقیق نشان داده که غرض وهدفمندی سوره ابراهیم درتفسیرالیمزان پیرامون"اوصاف قرآنی"است که برپیغمبر اسلام (صلوات الله علیه) نازل شده،آیت،معجزه ونشانه رسالت آن جناب است تامردم راازظلمت ها به سوی نورخارج کرده،وبه راه مستقیم خداوندعزیزوحمیدراهنمائیشان کند. سوره‏ای که تنهابانام"ابراهیم" خوانده می‏شود. ساختارسوره ابراهیم،براساس تفسیرالمیزان به پنج بخش تقسیم شده وبه بررسی هدف ونقش قرآن درهدایت ودعوت بشربه راه خداوندعزیزوحمیدپرداخته شده است. هدف اصلی سوره ابراهیم مبنی بر"توصیف قرآن"،درتمامی بخش های پنج گانه آن به مثابه بخش های مختلف پیوسته ومرتبط با یکدیگر تبیین شده که معرف رویکرد پیوستگی وتناسب آیات ازمنظرعلامه طباطبایی درسوره ابراهیم بوده است.
در پایان مقاله، نکات تکمیلی تفسیرسوره ابراهیم درپنج بخش ارائه گردیده است: فضائل،مقامات و دعاهای هفتگانه حضرت ابراهیم،انواع اسلوبهای پنج گانه دعوت اسلامی،قرآن شناسی دوآیه اول وانتهایی سوره ابراهیم درزمینه تناسب ابتداوانتهای سوره ابراهیم وجامعیت قرآن،اصول معارف قرآن (توحید،نبوت ومعاد) درسوره ابراهیم،شناخت وبیان عظمت انسان ودانش"فاصله آیات"،جایگاه ونقش آن درتفسیرسوره ابراهیم درالیمزان.

انسجام سوره های قرآن در سه حوزه ، علوم قرآنی، اعجاز قرآنی و تفسیر قرآنی خود را نمایش داده است. قرآن‏پژوهان در چند دهه اخیر از زاویه دیگری به تفسیر قرآن نگریسته‏اند و معتقدند که این روش نو کمک شایان توجهی به درک مفاهیم قرآن کریم می‏کند. این روش که به تفسیر ساختاری قرآن شهرت یافته سبک جدیدی در تفسیر قرآن است، هر سوره به منزله یک کلیت واحدتلقی شده و چگونگی رابطه آیات با غرض اصلی سوره مطالعه می گردد. این روش بر نگرش جامع‏گرایانه به معانی سوره های قرآن استوار است. در سالهای اخیر، نگرش ساختارمند و جامع گرایانه به سوره های قرآن در بین مفسران و محققان قرآنی در ایران جای خود را باز کرده ، به گونه ای که در مجلات علمی قرآنی طی بیست سال گذشته بیش از 29پژوهش منتشر گردیده است.
هدف مقاله حاضربررسی ساختاروهدفمندی سوره سباءازنگاه علامه طباطبایی درتفسیر المیزان بوده،براین اساس رویکردهای سه گانه نظری وهم چنین سه بخش سابقه تحقیق بررسی شده اند. نتایج تحقیق نشان داده که هدف وغرض اصلی سوره سباءدرتفسیر المیزان موضوع اصول سه گانه دین (به ترتیب معاد، توحید و نبوت) است. سوره سباء درچهاربخش به تبیین مبانی اصول دین اسلام پرداخته است. هدف اصلی سوره سباءدرتمامی بخش های چهارگانه آن به مثابه بخش های مختلف مرتبط با یکدیگر تبیین شده که نمایگر تفسیرساختارمندعلامه طباطبایی درسوره سباءبوده است. سوره سباءیکی ازسوره های قرآن بامحوریت تببین وبررسی ابعاد گوناگون اصول سه گانه دین اسلام بوده و این نتیجه معرف اهمیت سوره سباء می باشد.

کتاب جامعه شناسی اقتصادی: ساخت اجتماعی و کنش اقتصادی به معرفی جامعه شناسی اقتصادی جدید می پردازد. رشته ای که مطالعه موضوعات اصلی اقتصادی از بازارها، بنگاه های اقتصادی، مراکز صنعتی تا تولید، مصرف و توزیع را موردتوجه قرار داده است و رقیبی است برای علم اقتصاد در شناخت ابعاد مختلف پدیده اقتصادی. تمرکز جامعه شناسی اقتصادی جدید بر نقش روابط و نهادها و ساخت اجتماعی در اقتصاد است. سوئدبرگ که خود از پیشتازان این رشته احیاشده در علوم اجتماعی است تلاش می کند در این کتاب با مرور تمام آثار مهم اقتصاد و جامعه شناسی اقتصاد، نظریه خود را نیز یعنی ادغام نظریه منفعت در نظریه اجتماعی ارائه کند. این کتاب از متون شناخته شده درس جامعه شناسی اقتصادی در دانشگاه های مهم جهان است. هدف از نگارش کتاب ارائه مقدمه ای کلی بر جامعه شناسی اقتصادی به مثابه حوزه ای نسبتا جدید در علوم اجتماعی بوده که اهمیت آن در آمریکا و اروپا به سرعت درحال رشد است. مترجم مقاله مهم مارک گرانووتر را (که میان رشته جامعه شناسی اقتصادی مدیون آن می باشد) به متن اصلی کتاب افزوده است.

هدفمندی سوره های قرآن،امروزه یکی از مباحث مهم و تاثیرگذار قرآن پژوهی معاصر شناخته می شود. ارتباط ناگسستنی آن با مباحث علوم قرآنی موجب شده تا رویکردی عمومی از اوائل قرن چهاردهم تاکنون نسبت به این مبحث نوین قرآنی بشود. قرآن پژوهان و مفسرانی که به هدفمندی سوره های قرآن گرایش دارند، براین باورند که هرسوره بسان جامعیت واحد و مجموعه ای منظم بوده و دارای شخصیت و روحی مستقل است که درکالبد تمام آیات آن جریان دارد. شناخت اهداف و مقاصد سوره ها تاثیر شگرفی برفهم و تفسیرآیات قرآن داشته و بر اثر آن می توان شناختی جامع وکامل نسبت به سوره های قرآن بدست آورد.یکی ازویژگی های بسیاربرجسته تفسیرالمیزان ،تعهد و الزام علامه طباطبایی در بیان اهداف و مقاصد سوره های قرآن بوده و هدف مقاله حاضر موشکافی وبرجسته نمودن این ویژگی معقول خواهدبود.تحقیق حاضرازنوع «مطالعات اسنادی(کتابخانه ای)»وروش پژوهش« مطالعه وفیش برداری »مباحث آغازین سوره های قرآن درتمامی مجلدات چهل گانه ترجمه فارسی تفسیرالمیزان(تحت عنوان بیان) درنظرگرفته شده است. علامه محمدحسین طباطبائی نخستین مفسر شیعی بوده که درتفسیرخودبه اهداف و مقاصد سوره ها و بلکه به ساختارسوره ها توجه کرده است.وی با گشودن فصلی درابتدای هرسوره با عنوان«بیان»هدف و غرض اصلی سوره را مورد بررسی قرارداده و در لابلای تفسیر خود مبانی نگرش ساختاری به قرآن رااستوارنموده و روش های راهیابی به اهداف سوره ها را نیز ترسیم کرده است.

مفهوم هویت در سال های اخیر، به شدت متاثر از فناوری اطلاعات و ارتباطات بوده و فضای مجازی، نقشی پررنگ در شکل گیری یا تغییر هویت کاربران، به ویژه جوانان در ایران داشته است. هویت به عنوان یکی از مهم ترین مولفه های زندگی اجتماعی، به شدت تحت تاثیر دنیای مجازی اینترنت است. هدف تحقیق حاضر بررسی نسبت بین اینترنت و هویت در ایران است. براین اساس، 38 مقاله علمی-پژوهشی کمی (شامل 918 صفحه) در زمینه اینترنت و هویت در ایران طی سال های 1382 تا پایان فروردین ماه 1396 تجزیه وتحلیل ثانویه شد. اطلاعات تحقیق با استفاده از پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، نشریات علمی ایران و پایگاه های اختصاصی الکترونیکی مجلات علمی- پژوهشی مصوب وزارت علوم گردآوری شده اند. پژوهش دریافته که بیشترین تحقیقات کمی به ترتیب به چهار گرایش پژوهشی اینترنت و هویت های ملی (11 مورد)، اجتماعی (5 مقاله)، فرهنگی (5 مورد) و دینی (3 مقاله) جوانان در ایران اختصاص داشته است. نتایج تحقیق معرف آن است که اینترنت به مثابه میدان هایی برای فراغت مجازی جوانان تلقی شده و علاوه بر آن جوانان ایرانی درخلال استفاده از اینترنت در معرض تغییرات هویتی قرار گرفته اند. به واسطه استفاده اینترنت هویت های مدرن رشد کرده و همچنین هویت بازنمایی شده است؛ لیکن زمینه کاهش انواع هویت های گوناگون (ملی، اجتماعی، فرهنگی، دینی و...) جوانان را فراهم کرده است. همچنین اینترنت سبک های زندگی جوانان را به شیوه های جدید زندگی دیجیتال پیوند زده و باعث توجه بیشتر جوانان به اوقات فراغت و تغییر نحوه گذران اوقات فراغت کاربران شده است.

کتاب درسی دانشگاهی با سابقه دو دهه تحقیقات در ایران، به بررسی علمی و موشکافانه منابع درسی و آموزشی موسسات و مراکزآموزش عالی می پردازد و به موضوعاتی هم چون معرفی، ویژگی ها، ابعاد، شیوه نگارش و تدوین و طراحی و همچنین روش های نقد و ارزیابی منابع درسی دانشگاه توجه دارد که البته برحسب رشته های دانشگاهی و خصوصا دروس مبانی، بر اهمیت و ابعاد گوناگون آن افزوده می شود. تحقیقات پراکنده چهل ساله کتاب های مبانی جامعه شناسی در ایران نشان از نقش محوری و کلیدی کتاب مبانی جامعه شناسی در فرآیند تدریس و آموزش مفاهیم جامعه شناسی داشته است. کتاب مبانی جامعه شناسی تالیف مایکل هیوز و کرولین کرولر که یکی از زبده ترین کتاب های درسی رشته جامعه شناسی در جامعه امریکا قلمداد می شود، به همت مهرداد هوشمند و غلامرضا رشیدی ترجمه شده و با توضیحات و ملحقات علی محمد حاضری از طرف انتشارت سمت در تابستان سال 1395 در 569 صفحه به چاپ رسیده است. دانشجویان برای درک محیط اجتماعی به سرعت در حال تغییر و زندگی در آن باید بنیان محکمی از مفاهیم و دیدگاه های جامعه شناسی داشته باشند و کتاب حاضر اطلاعات لازم برای چنین هدفی را برای دانشجویان فراهم می کند. ویژگی های پنج گانه معرفی شده در بخش نتیجه گیری مقاله نشان از غنای مطالب و جامعیت کتاب بوده و می توان آن را جایگزینی مناسب و مطلوب از نظر کمی و کیفی در حوزه مبانی جامعه شناسی در ایران معرفی و ارزیابی کرد که البته این معرفی، زمانی کامل خواهد شد که پس از چندین دوره آموزشی مورد نقد و ارزیابی کارشناسانه دقیق قرار گیرد. توضیحات مشروح، لازم و کافی محتویات مطالب آموزشی کتاب به گونه ای است که نیاز علمی، آگاهی نظری و همچنین تسلط فکری خواننده بر مباحث اساسی جامعه شناسی را فراهم می کند. کتاب معرفی شده می تواند به عنوان اثری جدید و ارزشمند در حوزه علوم اجتماعی مورد استفاده پژوهشگران، برنامه ریزان فرهنگی اجتماعی و کارشناسان علوم اجتماعی در ایران قرار گیرد.

انسجام اجتماعی یکی از مفاهیم اساسی و نیز نقطه آغاز تحلیل های جامعه شناختی است و تبیین و تحلیل آن یکی از بنیان های شکل گیری جامعه شناسی معاصر تلقی می شود. انسجام اجتماعی به چگونگی روابط بین فرد و جامعه می پردازد و معطوف به بررسی، تبیین، چرایی و کم وکیف روابط متقابل فرد و جامعه است. بررسی انسجام اجتماعی در سازمان های گوناگون (برای نمونه دانشگاه) و نیز به تفکیک سطوح متنوع (برای نمونه دانشجویان) مطلوب برخی پژوهشگران بوده است.
براساس نظریه پیوند اجتماعی هیرشی، چهار عنصر اصلی باعث انسجام اجتماعی (پیوند فرد و جامعه) می شوند که با کارکردهای چهارگانه پارسونز مقایسه پذیرند. در تحقیق حاضر از مقیاس چندگانه انسجام اجتماعی راس و استراوس (1995) استفاده شد که براساس نظریه پیوند اجتماعی هیرشی ساخته و طراحی شده است. تحقیق حاضر از نوع پیمایش است و اطلاعات از 200 دانشجوی دختر و پسر دانشگاه اصفهان گردآوری شده است.
براساس نتایج تحقیق، میزان انسجام اجتماعی دانشجویان زیاد (72درصد) ارزیابی شده است. تفاوت معناداری در انسجام اجتماعی بین دختران و پسران وجود ندارد. مولفه های انسجام اجتماعی به ترتیب شامل تعهد، باورها، وابستگی و درگیری گزارش شده که براساس مدل پارسونز (AGIL) به ترتیب متناظر کارکردهای کسب هدف (G)، حفظ الگوها (L)، یگانگی (I) و انطباق (A) بوده اند.

بی شک بروز علمی درخشان اندیشمندان اجتماعی زمینه گسترش نظریات آن ها در سایر نقاط جهان را فراهم کرده و این امر موجب توسعه دانش جامعه شناسی می شود. پیربوردیو بدون تردید یکی از بزرگ ترین جامعه شناسان قرن بیستم است. آثار او از چارچوب متعارف جامعه شناسی فراتر می رود. آثاری که در طول سه دهه اخیر تولید شده و مجموعه نظری و تحقیق جامعه شناختی پرثمری را تشکیل می دهد. گستره و عمق آثار و حتی شمار بزرگ آن ها (بیش از30 کتاب و 400 مقاله و سخنرانی) به حدی است که از بوردیو شخصیتی صاحب‫نفوذ خارج از فرانسه پدید آورده و در حال حاضر سخن از «بوردیوی جهانی» است. از سویی دیگر پس از گذشت 15سال از درگذشت بوردیو، اندیشمندان با بیان انتقادات، سعی در بازنگری، اصلاح و تکمیل نظریات او داشته اند و این موضع گیری در مجامع و منابع علمی باعنوان «پسابوردیو» مطرح شده است. سابقه تحقیق حاضر معرف شناسایی بیش از ده کتاب فارسی و 25 کتاب انگلیسی در بخش مطالعات نظری بوردیو بوده است. علاوه برآن به شناسایی و معرفی نقش بوردیو درجامعه شناسی کشورهای مختلف (روسیه، چین، امریکا، کانادا و استرالیا) و منطقه ای (قاره های آفریقا، آمریکای لاتین و خاورمیانه) و درنهایت در سطح جهانی و بین المللی پرداخته است. اهداف مقاله حاضر عبارت اند از: 1. چیستی میراث فکری بوردیو، 2. ظهور و بروز میراث فکری بوردیو در نشر کتاب و حوزه های نظری در جامعه شناسی ایران، 3. ظهور و بروز میراث فکری بوردیو در حوزه های پژوهشی و تحقیقاتی درجامعه شناسی ایران.
میراث فکری بوردیو در دو حوزه نظری و پژوهشی در جامعه‫ شناسی ایران تجلی داشته است. موج اول این تاثیر در شکل ترجمه کتاب ها و مقالات بوردیودر مجلات علمی در ایران در اوایل دهه 80 خود را نمایان کرده و به طور هم زمان، تاثیر اندیشه های جامعه شناختی بوردیو در تحقیقات تجربی مشاهده شده است. مقاله حاضر سعی در بررسی تاریخی تاثیر اندیشه های بوردیو در جامعه شناسی ایران در دو حوزه مطالعات نظری و تحقیقات تجربی (با تکیه بر سه موضوع سرمایه اجتماعی، سبک زندگی و سرمایه فرهنگی) طی دهه 80 و90 خواهد داشت. اطلاعات تحقیق شامل کلیه مقالات ثبت شده تا تابستان 1395 پایگاه های اطلاع رسانی اینترنتی «مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» و «بانک اطلاعات نشریات کشور» و همچنین «پایگاه های الکترونیکی متعدد مجلات علمی پژوهشی» بوده است. نتایج نهایی پژوهش «گزارش گونه» معرف آن است که تعداد 500 مقاله در زمینه «سرمایه اجتماعی»، 202 مقاله درخصوص «سبک زندگی» و 61 مقاله در زمینه «سرمایه فرهنگی» در مجلات علمی پژوهشی ایران طی سال های 95-1380 منتشر و ثبت شده که بیانگر بخش مهمی از تاثیر میراث فکری بوردیو در جامعه شناسی ایران بوده است.