به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
مقالات رزومه:

دکتر علی اکبر علیخانی

  • علی اکبر علیخانی*
    کارویژه علوم انسانی و اجتماعی، فهم و حل مسئله ها و مشکلات جامعه است و این کارویژه را در سطح پیچیده تر و تخصصی تر مطالعات و حوزه های میان رشته ای انجام می دهد. حتی در مواردی که تخصص های رشته ای از فهم و حل مسئله ها و مشکلات عاجز می شوند میان رشته ای ها با توان و قابلیت مضاعف و با مبانی روش شناسی و معرفت شناسی چندبعدی و چندسطحی به ایفای نقش می پردازند. مفروض مقاله این است که در ایران امروز در حد قابل قبول و در تراز بین المللی، نظریه ها و نظریه پردازانی در حوزه مطالعات میان رشته ای نداریم. مسئله این مقاله شناخت چرایی نبود نظریه و نظریه پرداز برجسته و در تراز بین المللی در ایران امروز در حوزه های میان رشته ای علوم انسانی و اجتماعی است.  این چرایی علل متعددی در سطوح مختلف دارد و این مقاله به دنبال فهم برخی علل اصلی و کلی است که به فرهنگ حاکم بر این حوزه بازمی گردند. پرسش اصلی این است که چالش ها و موانع فرهنگی نظریه پردازی میان رشته ای در حوزه علوم انسانی و اجتماعی در ایران کدام اند؟ مقاله شش چالش و مانع کلان فرهنگی  را در حوزه نظریه پردازی علوم انسانی و اجتماعی و به ویژه مطالعات میان رشته ای شناسایی و بحث کرده است که عبارت اند از: عوام زدگی، سیاست زدگی، مهندسی زدگی، غرب زدگی، سنت زدگی و حیرت زدگی. در این تحقیق هم زمان از دو روش پدیدار شناسی و روش تحقیق پایه استفاده شده است.
    کلید واژگان: ایران, علوم انسانی, علوم اجتماعی, میان رشتگی, نظریه پردازی
    A. Alikhani *
    The primary function of the humanities and social sciences is to understand and address societal issues and problems, a task that is increasingly complex and specialized through interdisciplinary studies and fields. Even when disciplinary expertise fails to comprehend and resolve these problems, interdisciplinary approaches assume this role with enhanced capabilities, employing multidimensional and multilevel methodologies and epistemologies. The premise of this paper is that, in contemporary Iran, there are no acceptable theories or theorists in the field of interdisciplinary studies that meet international standards. This paper aims to explore the reasons behind the lack of prominent and internationally recognized theories and theorists in Iran today, particularly within the interdisciplinary domains of the humanities and social sciences. The factors contributing to this issue are manifold and exist at various levels; this article seeks to understand some of the main and general causes. The central question is: What are the challenges and obstacles to interdisciplinary theorizing in the field of humanities and social sciences in Iran? The article identifies and discusses six general challenges and barriers to Iranian theorizing in these fields, particularly in interdisciplinary studies: populism, politicisation, binary opposition, Westoxification, Pseudo-traditionalization, and bewilderment. This research simultaneously employs both phenomenological and foundational research methods.
    Keywords: Iran, Humanities, Social Sciences, Interdisciplinarity, Theorizing
  • AliAkbar Alikhani *

    Justice is of utmost significance in the Holy Qur'an as it is concerned with one of the most crucial matters. The Qur'an emphasizes that the prophets had a fundamental responsibility to uphold justice. This study aims to offer a contemporary and practical interpretation of Quranic justice as a research problem. The primary objective of this article is to elucidate the theoretical and practical dimensions of justice and elaborate on its portrayal in the Holy Qur'an. To begin, a comprehensive literature review is conducted, identifying four interrelated Arabic concepts, which are commonly translated as "justice" in English. Subsequently, the article examines the concepts of justice in two distinct sections. The first section delves into the meaning of justice and explores its various theoretical dimensions as depicted in the Holy Qur'an. The second section illustrates the practical aspects of justice within the Holy Qur'an. From this analysis, it is concluded that considering these concepts as interdependent provides profound insights into the responsibility of both prophets and individuals to establish social justice. Furthermore, this article presents a novel definition of justice from a socio-political standpoint.

    Keywords: Quranic justice, Quranic equity, Quranic fairness, Social Justice
  • علی اکبر علیخانی*

    معمولا تحولات سیاسی اجتماعی کشورهای خاورمیانه نتیجه نوع اندیشه ورزی و اندیشه پردازی درست یا نادرست متفکران و متخصصان در این کشورها است. از جمله ویژگی های اندیشه به معنای خاص این است که دارای رویکردهای «هنجاری و تجویزی» است و در پی «حل مسائل و مشکلات» یا «پیشرفت» جوامع است. یکی از راه های فهم علل مشکلات و مسائل کشورهای خاورمیانه و از جمله ایران، شناخت آسیب های اندیشه ورزی است و البته مشکلات اندیشگی در این کشورها چند وجهی و پیچیده است. مسئله و هدف این مقاله، شناخت آفات و آسیب های اندیشه ورزی در کشورهای خاورمیانه با تاکید بر ایران است. پرسش اصلی این است که اندیشه و اندیشه ورزی در ایران و برخی کشورهای مشابه در خاورمیانه، دارای چه آفات و آسیب هایی با محوریت اندیشمندان است؟ مقاله ابتدا به تبیین مفاهیم اندیشه و اندیشه ورزی، انواع و کارویژه آن پرداخته است، در ادامه سه دسته از آسیب های اندیشه ورزی در کشورهای خاورمیانه با تاکید بر ایران معرفی شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد این کشورها در حوزه اندیشه و اندیشه ورزی به معنای تخصصی دچار سه دسته از آفات و آسیب ها هستند؛ نخست آسیب های ناشی از ساختار التقاطی اندیشه ها، دوم آسیب های ناشی از نوع اندیشه ورزی و نگرش به پدیده های سیاسی اجتماعی و سوم آسیب های نشات گرفته از بنیان های فرهنگی این جوامع.

    کلید واژگان: خاورمیانه, اندیشه ورزی, آسیب شناسی اندیشه, اندیشه سیاسی
    AliAkbar Alikhani *

    Usually, sociopolitical changes in the Middle East are the result of the factual or erroneous thinking of thinkers and experts. Among the characteristics of thought in a specific meaning is that it has "normative and prescriptive" approaches and seeks to "solve issues and problems" or "progress" societies. One of the ways to understand the causes of problems and issues in the Middle East countries, including Iran, is to recognize the difficulties and problems of thinking. The problems of thinking in Middle East countries are multifaceted and complex. The issue and purpose of this article is to understand the difficulties and problems of thinking in Middle East countries. The main question of the article is that thoughts and thinking in Iran and similar Middle Eastern countries have what difficulties and problems related to thinkers. The article first explains the specific meaning of thought and thinking and its types and applications. Then three categories of difficulties and problems of thinking in Middle Eastern countries with an emphasis on Iran are discussed. The findings of the research reveals that political thinking in these countries suffer from three categories of problems and damages: First problems caused by the eclectic structure of thoughts, second, the problems directed to the type of attitude towards sociopolitical phenomena, and the problems arising from the cultural foundations of Middle Eastern societies

    Keywords: Middle East, thinking, Problematizing of Thoughts, Political Thought
  • AliAkbar Alikhani

    This article mainly undertakes to discuss theoretical aspects in the Noble Prophet's political conduct. In this article, firstly the necessity and importance of political justice has been explained in three parts. Thereafter, we have undertaken to define the essence of justice and to discuss its levels and principles in the Noble Prophet's thought. Equality, as the most important principle of justice in human societies, has also been dealt with. The final discussion focuses on two standards of justice, namely "the syndrome of justice" and "the main criterion of justice". In this discussion political justice from the viewpoint of the Noble Prophet (s) has two principles, three levels, one beginning point and one cardinal standard. The principles of justice are reason and equality, and the levels of justice are the system of being, society and Human being. The beginning point of justice is the epicenter of power at every level of the political system and naturally higher levels have more importance, and the main standard of justice is an indisputable Islamic principle, namely "do unto others what you would like them do unto you". In political justice, "the method of justice" and "the goal of justice" bring society close to the actualization of justice, and avoiding extreme ends is compatible with ease and tranquility, both of which are the ultimate goals of justice, namely Human's felicity and happiness in the world and the Hereafter.

    Keywords: Prophet Muhammad, Political justice, Islamic justice, happiness
  • علی اکبر علیخانی*

    «دین»، «ملیت» و ملی گرایی از مسایل همیشگی جوامع بشری با پیامدهای مثبت و منفی است. سابقه کهن دین و ملیت در ایران به عنوان یکی از قدیمی ترین کشورها، زمینه را برای ورود اندیشه های ناسیونالیستی در قرن 19 مساعد کرد و امروزه درهم تنیدگی دین، ملیت و ملی گرایی در ایران، آن را به پدیده ای چندوجهی و درهم پیچیده تبدیل کرده است. مسیله اصلی این مقاله، فهم ماهیت ملی گرایی ایرانی و نسبت آن با دین در ایران معاصر با تاکید بر امروز است و مروری بر سیر تاریخی آن نیز خواهد داشت. هدف اصلی مقاله تبیین مولفه ها و نسبت دین و ملی گرایی در ایران معاصر است. ابتدا بحثی نظری درباره «دین» و «ملی گرایی» مطرح شده و شبکه مفاهیم، مقومات و مولفه های هر کدام ارایه شده است. سپس نسبت دین و ملی گرایی در ایران امروز روی یک طیف در قالب سه جریان و نه خرده جریان از بیشترین تعامل تا بیشترین تقابل و تضاد بررسی می شود. سه جریان اصلی عبارتند از: تقابل اسلام با ملی گرایی، تعامل اسلام و ملی گرایی، و تقابل ملی گرایی با اسلام. در ادامه به تبیین سیر و دوره های مختلف نسبت دین و ملی گرایی در عرصه سیاست و جامعه ایرانی طی بیش از یک سده اخیر، پرداخته ایم که از ابتدای ورود ناسیونالیسم به ایران تا به امروز در قالب پنج دوره و شش شبه الگو تبیین شده است. یکی از نتایج مقاله که در پایان بدان پرداخته شده این است که ملی گرایی ایرانی اگر چه تحت تاثیر ناسیونالیسم جهانی پدید آمد اما با نمونه های غربی و عربی تفاوت اساسی داشت.

    کلید واژگان: اسلام, ایران, ملی گرایی, ملیت, باستان گرایی
    AliAkbar Alikhani *

    "Religion", "nationality" and nationalism are permanent issues of human societies with positive and negative consequences. The old history of religion and nationality in Iran, as one of the oldest countries, paved the way for the entry of nationalist ideas in the 19th century. Today, the intertwining of religion, nationality and nationalism in Iran has turned it into a multifaceted and complicated phenomenon. The main issue of this article is to understand the nature of Iranian nationalism and its relationship with religion in contemporary Iran, and it will review its historical course. The main purpose of the article is to explain the components and the relationship between Islam and nationalism in contemporary Iran.First, a theoretical discussion about "religion" and "nationalism" is discussed and the network of concepts, elements and components of each is explained. Then, the ratio of religion and nationalism in Iran today is examined on a spectrum in the form of three main currents and nine sub-currents, from the most interaction to the most confrontation. The three main currents are: the confrontation of Islam with nationalism, the interaction of Islam and nationalism, and the confrontation of nationalism with Islam. In the following, we have explained the sequence and different periods of the relationship between religion and nationalism in the field of Iranian politics and society over the last century, which has been explained in the form of five periods and six pseudo-models since the beginning of the arrival of nationalism in Iran until today. One of the results of the article discussed at the end is that although Iranian nationalism emerged under the influence of global nationalism, it was different from Western and Arab examples. Iranian nationalism is a unique phenomenon to itself in the causes of its emergence, in its nature, and in its effects and consequences.First, a theoretical discussion about "religion" and "nationalism" is discussed and the network of concepts, elements and components of each were explained. Then, the ratio of religion and nationalism in Iran today is examined on a spectrum in the form of three main currents and nine sub-currents from the most interaction to the most confrontation. The three main currents are: the confrontation of Islam with nationalism, the interaction of Islam and nationalism, and the confrontation of nationalism with Islam. In the following, we have explained the sequence and different periods of the relationship between religion and nationalism in the field of Iranian politics and society over the last century, which has been explained in the form of five periods and six pseudo-models since the beginning of the arrival of nationalism in Iran until today.

    Keywords: Islam, Iran, nationalism, nationality, archaism
  • علی اکبر علیخانی*

    عمر تلمسانی سومین رهبر جماعت اخوان المسلمین بود که نقش زیادی در گذار این جنبش به دموکراسی ایفا کرد. هدف این مقاله، تبیین مهمترین دیدگاه های سیاسی اجتماعی تلمسانی، و نشان دادن میزان تاثیرگذاری او بر جنبش اخوان المسلمین در وارد کردن این جنبش به فرایندهای دموکراتیک است. اهمیت اندیشه و عملکرد تلمسانی از آنجا بیشتر روشن می شود که اخوان ورود به فرایندهای دموکراسی را نامشروع و غیرمجاز می دانست و حسن البناء موسس و اولین رهبر این جنبش نیز بر آن تاکید کرده بود. روش استفاده در این تحقیق «تحلیل محتوای کیفی» بوده است. نتایج تحقیق نشان می دهد تلمسانی نخست به تبیین مبانی و توجیهات نظری برای سازگاری اسلام با اصول دموکراتیک پرداخت، سپس اقدامات ساختاری برای این گذار در جنبش انجام داد و پس از آن تلاش کرد به چالش ها و مخالفت های داخل اخوان و مخالفان بیرونی آن پاسخ دهد. یافته های مقاله در دو بخش اصلی نخست دیدگاه های سیاسی اجتماعی تلمسانی که مبنا و منشا حرکت و اقدامات اوست را روشن می کند و بخش دوم به اقدامات او در جنبش اخوان می پردازد که بازخوانی دموکراتیک این جنبش و اقدامات عملی او در وارد کردن اخوان المسلمین در رقابت های حزبی، و تعامل و گفتگو با معاندان و مخالفان این جنبش است. اندیشه و اقدام مهم دیگر تلمسانی، قداست زدایی از حکومت و حاکمان اسلامی، و زمینی کردن آنها بود که نقدپذیر بودن آنها را ممکن را می کرد.

    کلید واژگان: مصر, اخوان المسلمین, دموکراسی, اسلام, اندیشه سیاسی, عمر تلمسانی
    AliAkbar Alikhani *

    Umar al-Tilmisani was the third leader of the Muslim Brotherhood to play a major role in the movement's transition to democracy. The purpose of this article is to explain the most important sociopolitical views of Tlemcen, and to show the extent of his influence on the Muslim Brotherhood movement in bringing this movement into the democratic process. The importance of Tilmisani's work becomes even clearer because the Muslim Brotherhood and the first leader of the movement considered it illegitimate to enter the democratic process. The method used in this research was "qualitative content analysis". Research results show that Tilmisani first explained the theoretical foundations and justifications in the field, then took basic and structural measures for this transition in the movement, and then tried to respond to the challenges and opposition within the Muslim Brotherhood and its external opponents. The findings of article are organized in two main sections. In the first part, Tilmisani’s socio-political views, which are the basis and source of his movements and actions, are clarified. The second part of the article deals with his actions in the Muslim Brotherhood movement, which is a democratic re-reading of this movement and his practical actions in bringing the Muslim Brotherhood into party competitions, and interacting and talking with the opponents and opponents of this movement. Another important thought and action of Tilmisani was the desecration of the Islamic government and rulers, which provides a basis for criticizing them.

    Keywords: Egypt, Muslim Brotherhood, Democracy, Islam. Political Thought, Umar al-Tilmisani
  • علی اکبر علیخانی*

    یکی از راه های شناخت و تحلیل اندیشه های سیاسی دسته بندی آنهاست. سیالیت اندیشه و گذار از دوره ها و مراحل گوناگون و متفاوت و گاهی متضاد، دسته بندی آنها را دشوار می کند. دسته بندی های متعددی از اندیشه های سیاسی معاصر در ایران ارایه شده که همه آنها معیارهای خرد را در دسته بندی خود ملاک قرار داده اند، مساله این مقاله وارد کردن شناخت جغرافیای کلان فکری اندیشه ها و نسبت آنها با یکدیگر در دسته بندی اندیشه های سیاسی است. پرسش اصلی مقاله این است که چه الگوی کامل تری برای دسته بندی اندیشه های سیاسی می توان ارایه داد که فهم ابعاد خرد و کلان اندیشه ها را در یک بازه زمانی طولانی میسر کند. این مقاله با مد نظر قرار دادن روش تحقیق «نظریه زمینه ای» ابتدا نگاهی اجمالی به دسته بندی های انجام شده و معیارها و الگوهای این دسته بندی ها تاکنون دارد، سپس به ارایه الگوی «دسته بندی خوشه ای» برای شناخت اندیشه های سیاسی می پردازد که یافته آن است. این الگو از سه سطح تحلیل بیرونی، تحلیل درونی، و نسبت سنجی بهره می برد و اندیشه های سیاسی را از جهت جریانی، گفتمانی و پارادایمی ریشه یابی می کند. در سطح تحلیل بیرونی، اندیشه ها را در جغرافیای کلان فکری یک جامعه یا حوزه تمدنی می بیند، در سطح درونی، با نگاه خرد به فهم اجزای اندیشه ها می پردازد، و در سطح نسبت سنجی آنها را بایکدیگر مقایسه می کند.

    کلید واژگان: اندیشه سیاسی, روش شناسی, الگوی تحلیل, ایران, جهان اسلام
    Aliakbar Alikhani *

    One of the metods to identify and analyze political thougths is to categorize them. The fluidity of thought and the transition from different and sometimes contradictory periods and stages make it difficult to classify them. Numerous categories of political thougths in the last two hundred years have been presented in Iran, all of which have based on micro-criteria in their category. Therefore, the problem of the article is to know the macro-intellectual geography of thougths and their relationship with each other. The main question of the article is what more complete model can be provided for the categorization of political thougths that makes it possible to understand the micro and macro dimensions of them in a long period of time. This article, considering the research method of "Grounded theory", first has a brief look at the categories made so far and states the criteria and patterns of these categories. The achievement of the article is to provide a model of "cluster categorization" to identify political ideas. This model uses three levels of external analysis, internal analysis, and proportionality, and rooted political thougths in terms of flow, discourse, and paradigm. At the level of external analysis, it sees thougths in the macro-intellectual geography of a society or civilization.

    Keywords: Political Thought, Methodology, Analysis Model, Iran, Islamic World
  • علی اکبر علیخانی*

    جهان اسلام و بخصوص خاورمیانه یکی از نقاط منازعه خیز جهان است. منازعات در این منطقه دلایل مختلفی دارد اما در تمام انگیزه ها یا رنگ و بوی دینی حضوری پررنگ دارد. یکی از مهمترین دلایل ارتباط این منازعات با مذهب، به رویکردهای متعدد و گاهی متناقض مسلمانان به اسلام، و در نتیجه به زمینه های علمی و نظری باز می گردد. ریشه های معرفت شناختی خشونت ها در جهان اسلام به طور کلی به تفسیرها و خوانش های مختلف دانشمندان مسلمان از اسلام باز می گردد که طی بیش از هزار سال، حوزه های علمی و معرفتی مختلفی را در قالب سنت های علمی مشخص شکل داده است. شش رویکرد یا حوزه مطالعاتی و معرفتی در جهان اسلام وجود دارد که سه رویکرد از آنها می توانند زمینه ساز خشونت باشند یا زمینه های تفسیر های خشونت آمیز در آنها وجود دارد که عبارتند از رویکردهای نقلی، فقهی و کلامی. سه رویکرد دیگر شامل فلسفی، اخلاق و عرفانی، صلح جویانه و مداراگرانه هستند. هدف این مقاله بررسی و تحلیل رویکردهای مختلف علمی و معرفتی به دین اسلام، و نشان دادن زمینه های خشونت یا صلح در هرکدام از آنهاست.

    کلید واژگان: اسلام, خشونت, صلح, خاورمیانه, افراطی گری

    The Islamic world, especially the Middle East, is one of the hot spots of conflicts in the world. There are various reasons for conflict in the region. One of the most important reasons of these conflicts derives from the multiplicity of Muslim approaches to Islam and theoretical contexts. We have to take it into our consideration that the epistemological origins of violence in the Muslim world largely trace back to the different interpretations of Muslim scholars from original Islam. These interpretations have shaped several scholarly and epistemic domains through the past millenniums. There are six approaches or areas of study and knowledge in the Islamic world, some of which can lead to violence or have violent interpretations, and others are peaceful and tolerant. The purpose of this article is to analyze multiple scholarly and epistemic approaches to Islam, and to point out the areas of violence or peace in each of them.

    Keywords: Islam, Violence, Peace, Middle East, Extremism
  • علی اکبر علی خانی
    حکمت و حکمت سیاسی از مفاهیمی هستند که در دانش و تمدن ایرانی اسلامی ریشه دارند. هدف مقاله، تبیین چیستی حکمت و حکمت سیاسی در قرآن و حدیث است به نحوی که بتوان کاربرد حکمت سیاسی اسلامی در حوزه ی سیاست در جهان کنونی را توضیح داد. بدین منظور ابتدا معنای حکمت و سیاسی بودن آن را توضیح داده و سپس برمبنای آیات قرآن، آن را تبیین خواهیم نمود. در ادامه، به منظور دستیابی به معنای عینی تر و عملی تری از این مفهوم، حکمت و حکمت سیاسی را ابتدا در تفاسیر و سپس در احادیث کاوش خواهیم کرد. این معنا نشان می دهد که حکمت سیاسی، یک فرایند عملی و کارکردی است و بهترین و مناسب ترین تصمیمات و عملکرد ممکن در هر شرایط را در حوزه ی سیاست و حکومت به دنبال دارد. از دستاوردهای این مقاله، معرفی منابع حکمت از دیدگاه قرآن و حدیث می باشد. نتایج نشان می دهند که "وحی"، "عقل" و "خودسازی"، سه منبع اصلی برای دست یابی به حکمت می باشند؛ با این تفاوت که منبع نخست - یعنی وحی - به اسلام و ادیان الهی اختصاص دارد، اما دو منبع دیگر، فرامذهبی هستند و تمام انسان ها می توانند از طریق آن ها به حکمت دست پیدا کنند.
    کلید واژگان: حکمت, حکمت سیاسی, اسلام, قرآن, سیاست اسلامی
    Aliakbar Alikhani
    Wisdom and political wisdom are concepts with roots in Iranian-Islamic knowledge and civilization. The present paper aims to explain the essence of wisdom and political wisdom in Quran and Hadith, so that one can explain the application of Islamic political wisdom in today's world politics. Thus, we first explain the meaning of wisdom and its politicality and then we clarify it based on Quran verses. Then, in order to achieve a more objective and practical sense of this concept, we will first explore wisdom and political wisdom in interpretations and then in the Hadiths. This meaning shows that political wisdom is a practical and functional process which result in the best and most proper decisions and actions in every situation for political and government fields. One of the findings of the present article is the presentation of sources of wisdom from viewpoint of Quran and Hadith. The results show that "revelation", "reason" and "self-actualization" are the three main sources of wisdom; The first source, that is revelation, is related to Islam and divine religions, while the other two are ultra-religious and all human beings can reach wisdom through them.
    Keywords: Wisdom, Political wisdom, Islam, Quran, Islamic politics
  • علی اکبر علی خانی*
    «حکمت سیاسی» یک مفهوم ایرانی و اسلامی است که با فلسفه سیاسی و اندیشه سیاسی تفاوت دارد، اگر چه گاهی مترادف با فلسفه سیاسی نیز به کار رفته است. هدف این مقاله تبیین حکمت سیاسی در ایران باستان است و از سه طریق این هدف را دنبال کرده است. ابتدا به بیان معنای حکمت و حکمت سیاسی می پردازد، سپس به اجمال نشان می دهد که ایران باستان منشا اصلی حکمت و حکمت سیاسی بوده است، و در پایان به برخی اصول حکمت سیاسی در ایران باستان می پردازد. ایرانیان تلاش می کردند در یک دستگاه فکری و فلسفی کلان با تکیه بر این اصول، شایستگان را به حکومت بگمارند، حکومت را به عدالت سوق بدهند و از ظلم حاکمان جلوگیری کنند. این اصول عبارتند از: تقسیم هستی به گیتی و مینو ، نظریه حکیم حاکمی، فره ایزدی، فرکیانی، و رد نظریه تغلب. بخشی از استنادات مقاله به سهرودی فیلسوف بزرگ و بنیانگذار مکتب فلسفی اشراق است، چون او به خوبی این حکمت را نشان داده و مکتب فلسفی خود را نیز بر حکمت ایران باستان بنیان نهاده است.
    کلید واژگان: حکمت, حکمت سیاسی, ایران باستان, سهروردی
    Aliakbar Alikhani *
    Political hikmah is an Iranian-Islamic concept and although at times it has been taken as synonymous with political philosophy, it is different from both political philosophy and political thought. The present article aims to explain political hikmah in ancient Iran. This is done in three stages. First, the meaning of hikmah and political hikmah is dealt with. Then, it is briefly discussed that hikmah and political hikmah originate from ancient Iran. Finally, some principles of political hikmah are examined. Ancient Iranians tried to rely on these principles in a macro intellectual and philosophical system in order to assign governmental positions to those who deserved them, direct the government toward justice and prevent rulers from committing injustice. These principles were as follows: dividing the universe into the world and heaven, the theory of philosopher-ruler, divine charisma, imperial splendor, and rejection of the theory of dominion. Some of the discussions in this article draw on Suhrawardi, the great philosopher and founder of the philosophical school of illumination, as he has presented this philosophy appropriately and his own philosophical school is based on the hikmah of ancient Iran. Keywords: hikmah, political hikmah, ancient Iran, Suhrawardi
    Keywords: : hikmah, political hikmah, Ancient Iran, Suhrawardi
  • Ali Akbar Alikhani, Mohammad R. Asqari, Shuhrestani *
  • Ali Akbar Alikhani
    The present article is an attempt to study theoretical aspects of justice in the precept of the holy Prophet of Islam, by focusing on practical and objective results. In the first place, the necessity and significance of political justice has been explained in three parts. In the next step, the nature, levels and foundation of justice in the viewpoint of the holy Prophet are discussed. For purpose of this study, equality is considered as the foundation of justice in human societies. Finally, the main indexes of justice and signs of justice are elaborated.
    In this paper, political justice in the viewpoint of the holy Prophet has two foundations, three levels, a starting point and one main index. The foundations of justice are reason; levels of justice are the universal system of being, society and human beings. The starting point of justice is the power center at any level of political system and naturally the higher levels are more important. Human beings, on the basis of their four important characteristics and their generalization at the level of political system, which is in charge of realization of justice, achieve two results pertaining to method of justice and objective of justice. These two results prepare the grounds for the society to get close to justice. These two results are lack of extremism and welfare and relief which are congruent with the ultimate objective of justice, i.e., happiness and felicity of human beings in the world and the hereafter.
    Keywords: Prophet of Islam, justice, politics, political justice
  • علی اکبر علیخانی
    «فلسفه سیاسی» یا «فلسفه سیاست» نوعی خاص از تعقل، تفکر، بحث، و استدلال نظام مند در مورد مفاهیم، موضوعات و پدیده های سیاسی است که با افزوده شدن قید اسلام یا اسلامی به آن، دارای ابعاد و تعریف های پیچیده و متفاوتی می شود، و حتی قرار گرفتن اسلام در کنار این مفاهیم، خود نیازمند تبیین، توجیه و اثبات است. لذا این مقاله به بررسی ابعاد مختلف فلسفه سیاسی پس از افزوده شدن قید اسلام یا اسلامی به آن می پردازد. در این راستا در مجموع سه اصطلاح اصلی، شش اصطلاح میانی و دوازده اصطلاح فرعی بررسی و هریک از آنها به طور خاص تعریف شده اند و در نتیجه از «شبکه مفهومی فلسفه سیاسی اسلامی» سخن به میان آمده است. بنابراین هدف مقاله حاضر، ارائه چشم اندازی از واژه فلسفه سیاسی و هم خانواده های آن، و هدف اصلی تر، ارائه تصویر و تعاریف روشن تری از شبکه مفهومی فلسفه سیاسی اسلامی و تعریف هر کدام از اصطلاحات این شبکه مفهومی بوده است
    کلید واژگان: فلسفه سیاسی, سیاست فلسفی, مطالعات اسلامی, شبکه مفهومی, فلسفه سیاسی اسلامی
    Ali Akbar Alikhani
    One of fields in the so-called Islamic political studies is the reasonable and argumental deates about the sociopolitical issues of Islam which is called political philosophy. What is the meaning of political philosophy and similar terms, and how can they be combined with Islam? Political philosophy or the philosophy of politics is a specific type of systematic thinking, thought, debate and argumentation about political concepts, issues and phenomena. Now if we add the adjective “Islamic” to each of these, they will be more complicated and gain new definitions. Even the juxtaposition of Islam and these concepts needs explanation, justification and prove. In this article, what we have provided as political philosophy and similar terms summarily includes three main terms, six mediating terms and twelve lateral terms. We have defined each of these concepts specifically so we have talked about a conceptual network of Islamic political philosophy. Of course, we have used the term "Islamic political philosophy" by which we mean this conceptual network. Therefore the aim of the article has been to provide a perspective of the term political philosophy and its related words, and provide a more clarified definition of the conceptual network of Islamic political philosophy, and define each of terms in this conceptual network. Before dealing with the main aim, it was necessary to deal with common definition of political philosophy and the possibility of Islamic political philosophy and its related notes.
    Keywords: political philosophy, philosophical politics, Islamic studies, conceptual network, Islamic political philosophy
  • علی اکبر علیخانی*
    این مقاله با مفروض گرفتن اینکه فلسفه اسلامی و فلسفه سیاسی اسلامی وجود دارد در پی تبیین این پرسش است که فلسفه سیاسی اسلامی به چه معنی است و چه تلقی هایی از آن وجود دارد و در ذیل این معانی و تلقی ها، چه مکاتبی در حوزه فلسفه سیاسی شکل گرفته اند. در تحلیل چیستی و معنای فلسفه سیاسی اسلامی، دیدگاه ها و تلقی های گوناگونی ارائه شده یا قابل ارائه است، برخی از این تلقی ها شبیه یا نزدیک به هم هستند، برخی نیز در مواردی هم پوشانی دارند یا فقط به یک بعد معطوف هستند. هدف مقاله تایید یا نقد اینها نیست، بلکه فقط به ارائه تصویری از تلقی ها و برداشت های موجود یا ممکن از چیستی فلسفه سیاسی اسلامی پرداخته است. ابتدا خوانش های فلسفه سیاسی اسلامی و سپس مکاتب آن آمده اند. خوانش ها و تلقی هایی که از فلسفه سیاسی اسلامی ارائه شده مربوط به عصر حاضر است و عمدتا توسط پژوهشگران کنونی فلسفه سیاسی مطرح شده یا قابل استنباط است. شاید تا دو دهه قبل نمی توانستیم چنین تلقی هایی را تقسیم بندی کنیم؛ ولی به مدد تلاش محققان و رشد علمی این حوزه، این امکان فراهم شد. البته مکاتب و نحله های مطرح شده در مقاله، مربوط به فلسفه سیاسی قدیم یا عمدتا دوره میانه در جهان اسلام است و خوانش ها و تقسیم بندی ها مربوط به پژوهشگران امروزی است.
    کلید واژگان: اسلام, فلسفه سیاسی, دوره میانه, فاضله, مشاء, اشراق
    Ali Akbar Alikhani*
    This article assumes that Islamic political philosophy exists, so it responds to the main question of what does Islamic political philosophy mean, and what expressions, interpretations and schools have taken shape under this concept. The nature and meaning of Islamic political philosophy have been analyzed by a variety of opinions, viewpoints and schools, some of which are close or similar to others. Some of them have dealt with one dimension of Islamic philosophy. The purpose of this article is not to approve or critique these expressions and viewpoints. It is rather to discover and classify them and to understand what is the substance and boundaries of Islamic political philosophy. The expressions and interpretations of Islamic political philosophy belong to contemporary researchers, and the schools of Islamic political philosophy belong to the scholars of the early or medieval period.
    Keywords: Islam, Politics, Political philosophy, Islamic political philosophy
  • علی اکبر علیخانی*
    هدف این مقاله تبیین دیدگاه های سیاسی امام هادی(ع) است. با توجه به شرایط بسیار سخت و فضای ملتهب سیاسی دوره امام هادی(ع)، آن حضرت(ع) مجالی برای ارائه دیدگاه های سیاسی در دوره امامتشان نداشتند؛ اما در این مقاله سعی شده است که برخی از دیدگاه های ایشان از منظر سیاسی بررسی و تحلیل گردد. ابتدا به رویکرد کلان آن حضرت(ع) نسبت به سیاست و حکومت از جمله نوع نگاه امام به قدرت و دنیا و همکاری با حکومت های ظالم اشاره شده و در ادامه نیز به ویژگی های بازیگران و نخبگان عرصه سیاست بررسی می گردد؛ سپس جایگاه مردم و وظایف و تکالیفی که متوجه ایشان است، از منظر آن حضرت(ع) بررسی می شود. آنچه از اندیشه سیاسی امام هادی(ع) در بحث اوصاف بازیگران و نخبگان سیاسی به دست می آید، اینکه آن حضرت(ع) رعایت تقوای الهی، صداقت و یکرنگی با مردم، بردباری و تحمل، رعایت شایسته سالاری و تمهید بستر را جهت نقد برای حاکمان و نخبگان عرصه سیاست لازم و ضروری می دانند. مردم نیز باید اطاعت آگاهانه و بدون تعصب از حاکمان، داشتن روحیه نصیحت و خیرخواهی و دانش و معرفت در فهم امور را در حکومت پیشه خود سازند.
    کلید واژگان: امام هادی(ع), اندیشه سیاسی, شیعه, حکومت, حاکمان
    Aliakbar Alikhani*
    The purpose of this paper is to explain the political views of Imam Hadi (AS) Due to the extreme conditions and political atmosphere of Imam Hadi (AS)، He did not have an opportunity to provide political views during his leadership In this paper، some of his views are discussed and analyzed from a political perspective. His first major approach to politics and government Including the Imam in the world and collaborating with oppressive regimes mentioned and then cast also features elite politics is discussed. The position of the duties which they are found. What is the political thought of Imam Hadi (AS) completed the actors and political elites gained the respect of his piety Frank and honest with people، tolerance، respect for meritocracy and bed preparation for criticizing the ruling elite politics necessary to know Informed and unbiased people must obey the rulers، the spirit of counsel and good knowledge and understanding of the state of affairs in their own craft.
    Keywords: Imam Hadi (AS), political thought, Shiite, government, governors
  • علی اکبر علیخانی*
    امروزه ما با دو تفسیر اصلی از اسلام مواجه هستیم که در یک سر طیف تفسیری کاملا مسالمت آمیز و صلح جویانه از اسلام، و در سر دیگر طیف چهره و تفسیری خشونت آمیز از اسلام ارایه می شود و بر اساس همین تفسیر، گروه هایی دست به انفجار، کشتار و ترور می زنند یا خشونت را تجویز می کنند. با توجه به پیامدهای عمیق و گسترده هر کدام از تفاسیر، مسآله این است که کدامیک از آنها درست است. مباحثی باتحلیل آیات قرآن و با استناد به سنت نبوی، مسالمت آمیز بودن اسلام را نشان می دهند که موضوع این مقاله نیست و مفروض گرفته شده است، پرسش مقاله این است که اگراسلام دین مسالمت است و قرآن اجاز آغاز هیچ گونه جنگ و خشونتی را نمی دهد و جنگ های پیامبر اسلام6 صرفا دفاع بوده، پس چرا تفسیرهای غیر مسالمت آمیز یا خشونت آمیز از اسلام ارایه می شود، و علل و ریشه های این گونه تفسیرها کجاست. دیدگاه نگارنده _که بعدا به صورت نظریه نیز ارائه خواهد شد _این است که ریشه تفسیرهای غیر مسالمت آمیز یا خشونت آمیز در اسلام به جاهلیت عربی قبل از اسلام باز می گردد که پس از رحلت پیامبر بزرگوار اسلام دوباره به جامعه برگشت و بعدها در قالب قدرت طلبی ها و برتری جویی های امویان و عباسیان، در فرهنگ و تمدن اسلامی نهادینه شد.
    کلید واژگان: اسلام, خشونت, افراط گرایی, همزیستی مسالمت آمیز, جاهلیت
    Ali Akbar Alikhani*
    There are two major interpretations of Islam that represent two opposite ends of the spectrum. At the one end of the spectrum، there is a completely peaceful interpretation of Islam، and at the other end، a violent image is presented of Islam. On this basis، the non-peaceful interpretation of Islam، some groups carry out explosions and killings، restore to terror، or prescribe violence. Since each of these interpretations has profound consequences، it is of great importance to determine which one is correct. The peacefulness of Islam، which can be inferred from the analysis of Qur’anic verses and Prophet’s Sunnah، is presumed as evident in the present article. The main question of this article is whether Islam is a religion of peace and the Qur’an does allow Muslims to start any war or violence، whether the Prophet’s wars were merely fought in self-defense، and what are the roots of non-peaceful interpretations of Islam? From the author''s viewpoint، which will later be presented as a theory، these non-peaceful interpretations of Islam are rooted in the pre-Islamic jahiliyyah (ignorance)، which returned to the Islamic society after the death of the Prophet، and was institutionalized in Islamic culture and civilization in the framework of the Umayyads and Abbasids’ desire for power and superiority.
    Keywords: Islam, violence, extremism, peaceful coexistence, jahiliyyah
  • علی اکبر علیخانی*، محمدرضا اصغری شورستانی
    هدف این مقاله، تبیین دیدگاه های سیاسی امام هادی(ع) است. با توجه به شرایط بسیار سخت و فضای ملتهب سیاسی دوره امام هادی(ع) آن حضرت، مجالی برای ارائه دیدگاه های سیاسی در دوره امامتشان نداشتند؛ اما در این مقاله سعی شده است که برخی از دیدگاه های ایشان از منظر سیاسی، مورد بحث و تحلیل قرار گیرد. ابتدا به رویکرد کلان آن حضرت، نسبت به سیاست و حکومت از جمله نوع نگاه امام به قدرت و دنیا و همکاری با حکومت های ظالم اشاره شده و در ادامه نیز به ویژگی های بازیگران و نخبگان عرصه سیاست پرداخته شده است. سپس جایگاه مردم و وظایف و تکالیفی که متوجه ایشان است از منظر آن حضرت، مورد بررسی قرار گرفته است. آنچه از اندیشه سیاسی آن امام در بحث اوصاف بازیگران و نخبگان سیاسی به دست می آید اینکه آن حضرت، رعایت تقوای الهی، صداقت و یکرنگی با مردم، بردباری و تحمل، رعایت شایسته سالاری و تمهید بستر برای نقد را برای حاکمان و نخبگان عرصه سیاست، لازم و ضروری می دانند. در مقابل، مردم نیز باید اطاعت آگاهانه و به دور از تعصب از حاکمان، داشتن روحیه نصیحت و خیرخواهی و دانش و معرفت در فهم امور را پیشه خود سازند.
    کلید واژگان: امام هادی(ع), اندیشه سیاسی, شیعه, حکومت, حاکمان, حق انتقاد
    Ali Akbar Alikhani, Muhammad Rida Asgari Shurestani
    This article aims at expounding Imam Hadi’s political views. Due to the extremely difficult conditions and extraordinary political situation during Imam Hadi’s period, he found no opportunity for expressing his political views during his Imamate. This paper seeks to elaborate on some of his views from a political perspective. First, it touches on Imam’s general view about politics and government, including the way he looks at such things like authority, this world and cooperation with tyrannies or governments in which a single ruler is vested with absolute power. Then, it deals with the main features of politicians and political elite, and it goes on to deal with the status of people and their duties in the light of Imam’s view. What has been gathered from Imam’s political thought indicates that it is necessary for politicians and political elite to have such characteristics like observing divine piety, truthfulness and sincerity in their conduct towards people, forbearance, giving special attention to meritocracy and creation an atmosphere for critics.In contrast, people should preserve to knowingly obey the rulers, not fanatically, and to have a spirit of goodwill and advice, benevolence, and good knowledge of the things.
    Keywords: Imam Hadi, political thought, Shiah, government, rulers, right of criticism
  • علی اکبر علیخانی
    اسلام به عنوان یک دین فرازمانی و فرامکانی، قاعدتا باید شیوه ها و قواعدی ارائه دهد که امروزه با رویکرد عمل گرایانه و تسهیل کننده، مبنای روابط و تعامل مسلمان ها با غیرمسلمان ها قرار گیرد. پرسش مقاله این است که راهبردهای پیش برنده و تسهیل کننده اسلام برای داشتن روابط با غیرمسلمان ها کدام است؟ مقصود از اسلام، قرآن و سنت است و در مواردی به سیره امام علی (ع) نیز اشاره شده است. منظور از «راهبرد» یا استراتژی؛ برنامه ها، روش ها، خط مشی ها، و رهنمودهای کلی، اساسی، و تقریبا دائمی است که برای رسیدن به اهداف خاص و از پیش تعیین شده، مورد استفاده قرار می گیرند. منظور از راهبردهای عمل گرایانه، راهبردهایی است که بیشتر جنبه عینی و عملی دارند و در روان سازی تعاملات و روابط بین مسلمان ها و غیر مسلمان ها، نقش و تاثیر قابل توجه ای ایفا می کنند و می توانند موانع و بن بست های پیش رو را از میان بردارند. راهبردهای عمل گرایانه اسلام را در روابط با غیر مسلمان ها، در سه دسته مورد بحث قرار داده ایم، نخست راهبردهای معطوف به مذاکره و گفت و گو شامل: اصالت گفت و گو، برحق ندانستن خود در گفت و گو، و نپرداختن به موضوعات مناقشه برانگیز، دوم راهبردهای معطوف به توافق شامل: ادای حقوق دیگران، و توافق بر سر مشترکات، و سوم راهبردهای معطوف به اجرا شامل: پایبندی به عدالت، و ایجاد قرارداد و پایبندی به آن.
    کلید واژگان: اسلام, غیر مسلمان ها, روابط بین الملل, گفت و گو
    This research's question is about Islam's strategies to contribute and facilitate relations with the non-Muslims. By Islam, we mean the Quran and Sunna, and in some cases we have referred to Imam Ali's approach. Pragmatic strategies are the ones which are objective and practical and play a significant role in facilitating the relations between Muslim and non-Muslims and can lift the impediments. These strategies are discussed under three categories centering around negotiations and dialog, agreement, and implementation.
    Keywords: Islam, Non, Muslims, International Relations, dialog
  • علی اکبر علیخانی
    فواد زکریا، از فیلسوفان معاصر عرب، در آثار خود با نگاهی علمی و فیلسوفانه مشکلات و چالش های فکری و سیاسی جهان اسلام را مورد توجه قرار می دهد. مطلوب زکریا در این زمینه کاستن از حضور دین در حوزه سیاست است، اما چون ایده عملی ندارد سعی می کند به ارایه یک قرائت پویا، عقلانی و روزآمد از اسلام روی آورد تا با تکیه بر سنت ها نه عمل مستقیم به آنها بتواند راهکارهای امروزی ارایه دهد و انعطاف پذیری و تعامل با دنیا را جایگزین تندروی و خشونت سازد. زکریا در دیدگاه های خود توجه به واقعیت های جوامع اسلامی و نظام بین الملل را بیش از مباحث اعتقادی و ایدئولوژیک مورد توجه قرار می دهد.
    کلید واژگان: فواد زکریا, شریعت, سیاست, استبداد, سکولاریسم, حکومت اسلامی
    Ali Akbar Alikhani
    Fouad Zakariyya, an Arab contemporary philosopher, pays attention to the existing intellectual and political problems and challenges faced by the Muslim World from a scientific and philosophical perspective. Zakariyya’s ideal is to reduce the presence of religion in the political realm, but since he regards it as unlikely to occur, he tries to present a dynamic, rational and updated narrative of Islam. In this way, he seeks, by relying on traditions –not acting directly accordingly- to offer updated solutions, replacing extremism and violence with flexibility and interaction with the world. In his outlooks, Zakariyya pays further attention to the realities of Muslim societies and the international system rather than to doctrinal and ideological discussions.
    Keywords: Fouad Zakariyya, Sharia, Politics, Despotism, Secularism, Islamic Government
  • علی اکبر علیخانی*
    این مقاله در پی تبیین این مسئله است که قابلیت ها و فرصت های نظریه پردازی اسلامی- ایرانی روابط بین الملل در ایران کدامند؟ برای پاسخ به این پرسش، ابتدا «قابلیت ها» و «فرصت ها»ی موجود مورد تبیین قرار گرفته و هدف از «نظریه پردازی» روشن شده است. قابلیت های نظریه پردازی ابتدا به دو دسته قابلیت های نظری تاریخی و قابلیت های نظری عملی روزآمد تقسیم شده اند.
    قابلیت های نظری تاریخی عبارتند از: 1. آموزه های ایران باستان در زمینه روابط بین ملت ها؛ 2. تجارب تاریخ تمدن اسلام و ایران؛ 3. منبع غنی ادبیات فارسی.
    قابلیت های نظری عملی روزآمد عبارتند از: 1. امکان بازخوانی قرآن، سنت و سیره ائمه شیعه؛ 2. امکان دستیابی به دانش و تخصص مورد نیاز؛ 3. ژئوپلیتیک ایران.
    فرصت های نظریه پردازی اسلامی - ایرانی روابط بین الملل عمدتا تابع شرایط هستند و به تناسب زمان تغییر می کنند؛ فرصت های موجود به سه دسته به شرح زیر تقسیم شده اند: 1. شرایط بین المللی در حال گذار؛ 2. امکان طرح نگرش ها و مکاتب جدید؛ 3. گفتمان انقلاب اسلامی.
    اما نظریه پردازی ایرانی –اسلامی می تواند با سه هدف صورت گیرد:1. فهم واقعیت ها و مسائل روابط بین الملل.
    2. واکنش به سیاست ها و اقدامات سایر بازیگران برای حفظ و تامین منافع.
    3. کنش و مواجهه فعالانه در نظام بین الملل به منظور تغییر جهت ها و ساختارها.
    کلید واژگان: نظریه پردازی, روابط بین الملل, ایرانی, اسلامی, علوم انسانی بومی
    This article attempts to address the question as to what are the capabilities and opportunities of Iranian-Islamic theorization on International Relations? Answering this question, the study will initially pinpoint the existing capabilities and opportunities in order to clarify the purpose of theorizing.The capabilities of the theorization are divided into two categories: first, the historical perspective of theoretical capabilities and second, the current and practical perspective of theoretical capabilities. The historical perspective considers: I. Ancient Iranian teachings on relations among nations; II. Historical experiences of the Iranian and Islamic civilizations; III. Rich source of Persian literature.While the current and practical perspective includes: I. The possibility of reciting the Quran, traditions and hadiths of Shiia Imams; II. The possibility of accessing the required knowledge and expertise; III. The geopolitics of Iran.As long as the opportunities of Iranian-Islamic theorization on IR are concerned, they mostly depend on circumstances, and they accordingly change over period of time. However, the available opportunities could be divided into three categories as follow: first, the transitional international circumstances; second, the possibility of projecting new perspectives and schools of thought; and third, the discourse of Islamic RevolutionOverall, the Iranian-Islamic theorization on IR could be realized by considering three
    Objectives
    first, perceiving the international issues and realities; second, responding to the policies and actions of other international actors in order to pursue and safeguard the interests; and third, active action and confrontation to the changing trends and structures of International system.
    Keywords: Theorizing, International Relations, Iranian, Islamic, Indigenous Humanities
  • علی اکبر علیخانی
    اسلام به عنوان کامل ترین و آخرین دین الهی، با داشتن نزدیک به یک و نیم میلیارد پیرو وجود حدود پنجاه کشور مسلمان در عرصه نظام بین الملل، باید دستورات و قواعدی را به مسلمانان ارائه کرده باشد یا این قواعد در متون اسلامی موجود باشند تا مسلمانان بر اساس آنها یا با بهره گیری از آنها، به تعامل با سایر ملت ها بپردازند. در این مقاله سعی شده مبانی و اصول مورد نظر اسلام برای رفتار و تعامل در نظام بین الملل، از قرآن، سنت پیامبر6و سیره امام علی7استنباط و ارائه شوند. ابتدا هر مبنا به اجمال مورد بحث قرار گرفته، و پس از آن اصولی که مبتنی بر آن مبنا است بدون هر گونه توضیحی بیان شده است. منظور از مبانی، آموزه ها و باورهای ثابت و غیرقابل تغییر اسلام است که زیرساخت های فکری و اعتقادی مسلمانان را تشکیل می دهند، و منظور از اصول، راهبردهای کلان و اصلی قابل عمل در هر زمان هستند که از مبانی استنباط و استخراج می شوند. این اصول اگرچه ممکن است در هر دوره زمانی ثابت باشند اما در گسترده تاریخ و در دوره های زمانی مختلف، متناسب با شرایط سیاسی اجتماعی قابل انعطاف و قابل تفسیر هستند.
    کلید واژگان: اسلام, روابط بین الملل, غیرمسلمان ها, اخلاق و سیاست, تنوع فرهنگی, خشونت
    Aliakbar Alikhani
    As the most perfect and the last divine religion, with around one a half billion followers in about fifty countries in the world, Islam must have provided Muslims with instructions and principles, or there must be rules and principles in Islamic texts, which Muslims can put to use in their interactions with other nations. This article aims to infer and present the Islamic fundaments and principles of conduct and interaction in the international system from the Quran, Sunnah of Prophet Muhammad, and conduct of Imam Ali. First, each fundament is discussed briefly, and then the principles deriving from the corresponding fundament are presented, without any explanation. By fundaments we mean the unchangeable Islamic teachings and ideas which constitute the infrastructures of Muslims’ belief and thought; and by principles, we mean the major grand strategies which are inferred from fundament and can be put into practice in different eras. Although these principles may be fixed in each era, they can be interpreted and modified in different eras depending on the sociopolitical circumstances of each epoch.
    Keywords: Islam, International Relations, Non, Muslims, Ethics, politics, Cultural variety of violence
  • علی اکبر علیخانی
    در این مقاله، بدون توصیف تاریخی، به تحلیل جنگ های پیامبر اسلام(ص) در مقابل بت پرستان پرداخته می شود. مقاله دارای دو بخش اصلی است. ابتدا با یک نگاه کلی، ابعاد، ساختار و ماهیت جنگ های پیامبر اکرم(ص) بررسی شده اند و در بخش دوم، جنگ های مهم آن حضرت مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند.
    نتایج مقاله نشان می دهد که در مجموع تعداد کشته های دو طرف در تمام جنگ های پیامبر(ص) با کفار و مشرکان کمتر از پانصد نفر بوده است، ضمن اینکه تمام جنگ های پیامبر(ص) دفاع بوده اند و هیچ موردی نمی توان یافت که پیامبر اکرم(ص) آغازگر جنگ باشد. نکته دیگر اینکه پایبندی به جنبه های اخلاقی و انسانی از سوی پیامبر اکرم(ص) و مسلمانان بسیار بارز است، علاوه بر عطوفت، رحمت و بخشش نسبت به دشمنان سایر اصول و قواعد بشر دوستانه مانند عدم تعقیب فراریان، تعرض نکردن به اسیران، عدم تعرض به مجروحان، عدم تعرض به زنان، کودکان و پیران، وارد نشدن به خانه ها و خیمه های مردم و... همیشه مورد توجه مسلمانان بوده است.
    کلید واژگان: جنگ و صلح, جنگ های رسول الله (ص), حقوق بشر دوستانه, اسلام و خشونت, اندیشه سیاسی اسلام
  • علی اکبر علیخانی
    تجربه های تاریخی، نقاط تلخ و تاریکی را در زندگی بشر نشان می دهد که حاکی از دشمنی، خشونت و خونریزی است. از جمله قواعدی که شاید بتواند این سبعیت را تا اندازه ای کنترل کند و خشم موجود در آن را کاهش دهد، «اخلاق» و اصول اخلاقی است. ادیان به طورکلی و دین اسلام به ویژه، بانی اخلاق هستند و یکی از اهداف بعثت پیامبر اسلام(ص)، تکمیل مکارم اخلاقی بوده است. در این مقاله، دشمنی در دو گستره کلی از سیاست بحث شده است: نخست گستره درون کشوری یا سیاست داخلی و دوم گستره برون کشوری یا سیاست بین المللی. دشمنی در هرکدام از این دو گستره به دو دسته «دشمنی سرد» و «دشمنی خشن» تقسیم می شود. طبیعی است که «مخالفان» با «دشمنان» تفاوت دارند و نمی توان آنها را مثل هم دانست. محور این مقاله بحث اخلاق دشمنی است و هر بحثی که در مورد مخالفت و مخالفان نیز موضوعیت داشته، به این واژه ها تصریح شده تا با دشمنی خلط نشود
    کلید واژگان: اخلاق, سیاست, دشمنی, اخلاق حرفه ای, اندیشه سیاسی اسلام
    Aliakbar Alikhani
    Human history is punctuated with sweet and bitter experiences, and hostility, violence, and bloodshed are among the most prominent bitter experiences. “Ethics” and ethical principles are major rules which may somehow control such atrocities and the wrath which underlies them. All religions, in general, and Islam, in particular, have promoted ethics and it has been stipulated that Prophet Mohammad (S) has been assigned to prophethood in order to complete the best ethical principles. The main question of this article is, “what ethical rules and principles have been determined by Islam in the situation of political hostility for different parties, specifically Muslims?” Islam, here, means a collection of Quran, Sunna and the practices of Imam Ali (AS). Hostility has been discussed here in two general levels of politics. First, is the internal level or the domestic politics and second, is the external level or the international politics. Hostility in internal level means hostility in a country among political parties or groups or between parties and groups, on one side, and incumbent politicians and statesmen, on the other side, and among the statesmen governing various sections of the state or the collection of all the above mentioned. By the external level of hostility we mean hostility among independent political entities or between these entities on one side and international organizations, on the other side. Hostility is categorized into two classes of “cold hostility” and “violent hostility” in any one of the above-mentioned levels. In cold hostility, there is no bloody conflict and dispute involving the use of firearms and physical violence while it happens in violent hostility. “Dissidents” are, naturally different from “enemies” and they are not alike. This paper focuses on the ethics of hostility. Every discussion here also includes dissent and dissidents and they have been differentiated from animosity and enemies.
    Keywords: Ethics, Politics, hostility, professional ethics, political thought of Islam
  • علی اکبر علیخانی
    مباحث مقاله حاضر معطوف به این امر است که از چه شیوه ها و راه هایی می توان نظام آموزش عالی و پژوهش کشور را بهبود بخشید. طبعا در طرح شیوه ها و راهکارها، نوعی آسیب شناسی نیز مستتر است. این شیوه ها در سه حوزه مورد بحث قرار گرفته اند: نخست شیوه ها و سازوکارهای مشترک حوزه آموزش و پژوهش که در این قسمت در زمینه های نگرشی و فرهنگی، سیاست گذاری، زیرساخت ها، قوانین و روندها، و نیروی انسانی مباحثی مطرح شده است؛ دوم شیوه های مختص به حوزه آموزش عالی که در زمینه های سیاست گذاری و برنامه ریزی آموزشی، مباحثی مطرح شده و سوم شیوه و سازوکارهای مربوط به حوزه پژوهش که در این قسمت نیز به مباحثی در زمینه های سیاست گذاری و زیرساخت ها، قوانین و روندها مطرح شده است. اگرچه خود مقاله دارای مطالعات میدانی نبوده، اما سعی شده در موارد لازم، از مطالعات میدانی انجام شده، استفاده شود. توجه نویسنده بیشتر به مباحث حوزه علوم انسانی معطوف بوده است، اگرچه اغلب مباحث در مورد سایر حوزه های غیر علوم انسانی نیز صادق است. در نتیجه گیری تلاش شده مشکلات آموزش عالی و پژوهش در ایران و نحوه تحول و بهبود آن، از منظری متفاوت از آنچه در متن مقاله آمده، یادآوری شود.
    کلید واژگان: آموزش عالی, پژوهش, ایران, ارتقای علوم انسانی, توسعه علمی
    Ali Akbar Alikhani
    This paper focuses on the best ways of improving the Iranian higher education and research system. Common related problems are covered in discussion of methods and approaches. These methods are discussed in three parts. Firstly, common methods and mechanisms including attitudes and cultural approaches, policymaking, infrastructures, laws and trends, and manpower, in pre-university education are deliberated. The second part, dedicated to higher education, discusses educational policy making and planning. The third part of this paper explores the mechanisms of research. Here, issues relating to research policies and infrastructures, laws, and trends have been analyzed. Although the paper is not the result of a field study, every effort has been made to take advantage of field studies. The author has paid more attention to the field of humanities, though most discussions also apply to areas other than humanities. The conclusion lists major problems with the Iranian higher education and research system while proposing the best methods for improvement of the current situation from a viewpoint different to the viewpoint put forward in the body of the paper.
  • علی اکبر علیخانی
    طیب تیزینی از جمله متفکران معاصر و نامدار جهان عرب است که تلاش می کند با تلفیق آموزه های اسلامی و برخی مباحث مارکسیستی، راهی جهت مقابله با انحطاط فراگیر در جهان عرب بیابد. مقاله حاضر، با بیان ابعاد گوناگون اندیشه تیزینی و بررسی مهم ترین بحرانها و چالش های جهان اسلام از دید وی، بر طرح«نهضت نوین بیداری و روشنگری در جهان عرب» متمرکز می شود که حاوی راه حلهای سیاسی- اجتماعی تیزینی است. این طرح اگر چه بر مبنای شناخت مناسبی از آموزه های اسلامی و وضعیت جهان عرب شکل گرفته و کاربردی است، تاحدودی آرمانی و شعاری به نظر می رسد، زیرا چندان روش مند نیست و- در نهایت- رای به حاکمیت سیاسی و اقتصادی مارکسیستی می دهد.
    کلید واژگان: طیب تیزینی, اندیشه سیاسی عربی, جهان عرب, جهان اسلام, نهضت نوین بیداری, جهانی شدن
    Ali Akbar Alikhani
    Tayyib Tizini is among the prominent contemporary Arab thinkers who seek to find a way for countering the widespread decline in the Arab World, adapting Islamic teachings with certain Marxist discussions. Describing various aspects of Tizini’s thinking and challenges to the Muslim World in his viewpoint, this paper focuses on the new awakening and enlightenment movement in the Arab World containing Tizini’s political-social solutions. Though the proposal has taken shape on the basis of an adequate understanding of Islamic teachings and the conditions of the Arab World, it seems partly utopian and idealistic. The reason is that it is not methodological and ultimately decides in favors of the political and economic dominance of Marxism.
    Keywords: Tayyib Tizini, Arab Political Thoughts, Muslim World, New Awakening Movement, Globalization
نمایش عناوین بیشتر...
فهرست مطالب این نویسنده: 48 عنوان
  • دکتر علی اکبر علیخانی
    دکتر علی اکبر علیخانی
    دانشیار دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران، تهران، ایران
بدانید!
  • این فهرست شامل مطالبی از ایشان است که در سایت مگیران نمایه شده و توسط نویسنده تایید شده‌است.
  • مگیران تنها مقالات مجلات ایرانی عضو خود را نمایه می‌کند. بدیهی است مقالات منتشر شده نگارنده/پژوهشگر در مجلات خارجی، همایش‌ها و مجلاتی که با مگیران همکاری ندارند در این فهرست نیامده‌است.
  • اسامی نویسندگان همکار در صورت عضویت در مگیران و تایید مقالات نمایش داده می شود.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال