به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب

abbas ghadimi gheidari

  • عباس قدیمی قیداری*، ندا سنبلی

    گفتمان های انتقادی فرهنگی و اجتماعی در ربط با زندگی دختران و زنان ایرانی، پس از دوره مشروطیت شکل گرفت. در بسیاری از جراید زنان و دختران و الگوی زیست سنتی آنان مورد توجه و انتقاد قرار گرفت و هنجارها و الگوها و قالب های سنتی و زیسته زنان را به چالش کشید. در کنار تاسیس روزنامه های زن نگار که توجه شایانی به وضعیت و جایگاه زنان و انتقاد از آن داشتند، نشریات مردنگاری چون «گل زرد» نیز بودند که زنان و مسائل مربوط به آنان و جایگاهشان را با استفاده از ادبیات و شعر مورد نقد قرار دادند و درصدد تغییر و بهبود وضعیت زنان و دختران برآمدند که به تغییر در تحولات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی منتهی می شد. این تلاش ها از یک سو سلبی و نقد سنت ها و از سوی دیگر ایجابی بود. سلبی از آن جهت که به نقد الگوی زیست سنتی زنان در ازدواج و روابط درون خانوادگی زنان با سایر افراد خانواده و همچنین فعالیت های اجتماعی آنان و ایجابی از آن جهت که در پی باز کردن عرصه های جدیدی برای زنان و دختران بود؛ همچون مدرسه، آموزش و بهداشت. در این مقاله چرایی و چگونگی رویکرد «مجله گل زرد» به وضعیت زنان با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد پژوهش قرار گرفته و حاوی نکات نو و جدیدی است از تلاش ها و فعالیت های این نشریه کمتر مورد توجه قرار گرفته.

    کلید واژگان: قاجار, گل زرد, دختران و زنان, الگوی زیست سنتی, آموزش و تربیت جدید
    Abbas Ghadimi Gheidari *, Neda Sonboli

    Critical cultural and social discourses related to the lives of Iranian girls and women emerged after the Constitutional Revolution. Many women's journals criticized the traditional lifestyles of women and girls, challenging the norms, patterns, and traditional frameworks that defined their lives. Alongside the establishment of women-oriented newspapers that focused on the status and conditions of women and critiqued them, there were male-oriented publications such as "Gol-e Zard." These publications addressed women's issues and their roles through literature and poetry, aiming to change and improve the conditions of women and girls, ultimately leading to social, political, and economic transformations. These efforts were both negative and positive: negative in their critique of traditional lifestyles, particularly regarding marriage, familial relationships, and social activities; and positive in their pursuit of new opportunities for women and girls, such as in education, schooling, and healthcare. This article explores the reasons behind and the approaches of the "Gol-e Zard" magazine towards women's issues using content analysis. It offers new and innovative insights into the efforts and activities of this lesser-known publication.

    Keywords: Qajar, Yellow Flower, Girls, Women, Traditional Life Model, New Education
  • ندا سنبلی*، عباس قدیمی قیداری
    چندهمسری یا تعدد زوجات به عنوان مقوله ای فرهنگی، از مسایل مهم در حوزه مطالعات زنان به شمار می رود. این مسیله امری نسبتا رایج در جوامع پیشین بوده است. منابع مختلف تاریخی، فقهی و ادبی در جامعه دوره قاجار با رویکردهای مختلف به این موضوع پرداخته اند. آنچه مسلم است اینکه تعدد زوجات در بین طبقات و اقشار مختلف جامعه ایران عصر قاجار کمابیش وجود داشته است. در متون ادبی و سیاسی اواخر دوره ناصرالدین شاه و به ویژه پس از مشروطه، به دلیل آشنایی نویسندگان و شاعران با غرب و گسترش ارتباطات، توجه به مسایل زنان بیشتر دیده می شود. این پژوهش با اتکا به متون و منابع ادبی و سیاسی عصر قاجار و مشروطه و تحقیقات جدید، رویکرد متون سیاسی، اجتماعی و ادبی به مسیله چندهمسری را به روش توصیفی-تبیینی و تحلیل محتوا به تحقیق و بررسی گذاشته است. مطالعات نشان میدهد توجه به این مسیله و علل و پیامدهای آن در نگاه منتقدانه متفکران ادبی و سیاسی از اواسط دوره قاجار و به ویژه دوره مشروطه اهمیت بسزایی یافته و به یکی از مسایل مهم در آثار آنان تبدیل شده است. نکته قابل تامل این که آگاهی دادن به زنان نسبت به جایگاهشان و طبیعی نپنداشتن این امر یکی از مسایل مورد توجه روشنفکران و متفکران بوده است.
    کلید واژگان: ایران, قاجار, چندهمسری, زنان, متون ادبی- سیاسی, روشنفکران
    Neda Sonboli *, Abbas Ghadimi Gheidari
    Polygamy as a cultural category is one of the important issues in the field of women's studies. This issue has been relatively common in previous societies. What is certain that polygamy existed more or less among different classes and strata of Iranian society during the Qajar era. In the literary and political texts of the late period of Naseral-Din Shah and especially after the constitution, due to the familiarity of writers and poets with the West and theexpansion of communication, more attention is paid to women's issues. This research, relying on the literary and political texts and sourcesof the Qajar and constitutional eras and new researches, has researched and investigated the approachof political, social and literary texts to the issue of polygamy by descriptive-explanatory method and content analysis. Studies show that paying attention to this issue and its causes and consequences in the critical view of literary and political thinkers from middle of the Qajar period and especially theconstitutional period became very important and became one of the important issues in their studies. It is worth pondering that informing women about their position and not considering it normal has been one of the issues of concern to intellectuals and thinkers
    Keywords: Iran, Qajar, Polygamy, women, literary-political texts, Intellectuals
  • عباس قدیمی، اصغر (سیاوش) شوهانی*

    اعزام دانشجویان به اروپا که پس از جنگ های ایران و روس با هدف نوسازی و جبران عقب ماندگی آغاز شده بود در دوره قاجار تداوم یافت، به گونه ای که طبق مستندات قریب به هزار دانشجو در این عصر به اروپا گسیل شدند. بخشی از انگیزه کارگزاران برای اعزام دانشجو بازسازی و تحول نظام آموزشی بود. در دهه اول عصر پهلوی نیز با تصویب قانون اعزام دانشجو در دوره ششم مجلس شورای ملی، موج جدیدی از اعزام در سال های 1307-1312خ ایجاد شد. براساس شواهد در عصر قاجار در «رشته تاریخ» هیچ دانشجویی اعزام نشد. اما در دوره پهلوی در میان نخستین دانشجویان اعزامی نام رشته تاریخ نیز به چشم می خورد. البته موج جدید اعزام دانشجو در این رشته به پرورش مورخ یا تحول پژوهش های تاریخی منجر نشد. برای تبیین این پدیدار در مقاله پیش رو، پس از بررسی اجمالی روند اعزام دانشجو به طور عام و اعزام دانشجویان رشته تاریخ به طور خاص، براساس منابع و اسناد، سازوکارهای اعزام دانشجویان در این رشته، افراد اعزامی و رهاورد اعزام شدگان مطالعه شده است. برای فهم مسیله تبدیل نشدن دانشجویان اعزامی رشته تاریخ به مورخان حرفه ای به چند متغیر اصلی توجه شده است: انگیزه ها و اهداف طراحان و کارگزاران این سیاست، انتظارات و خواست حکومت از دانش آموختگان مبنی بر به کارگیری آنها در موقعیت ها و سمت های دلخواه و متناسب با فرایند نوسازی، نظام آموزشی فرانسه به عنوان مقصد 75% دانشجویان اعزامی و شکاف آموزش و پژوهش در این کشور در دهه هایی که دانشجویان ایرانی به آنجا اعزام شدند.

    کلید واژگان: اعزام دانشجویان به اروپا, رشته تاریخ و جغرافیا, تربیت معلم, دانشگاه تهران, دوره پهلوی, نوسازی نظام آموزشی
    Abbas Ghadimi Gheidari, Asghar (Siavash) Shohani *

    Dispatching the students to Europe had begun after the Iran-Russia wars by the aim of modernizing and compensating for hindrance. This process continued during the Qajar period; According to documents, nearly a thousand students in this era were dispatched to Europe aiming at transferring knowledge. One of the main incentives for dispatching agents was to reconstruction and evolution of the education system. But according to the documents no student in “History Course” was dispatched in the mentioned era. In the first decade of Pahlavi era by codifying the bill of dispatching students in sixth national consultative assembly, we witness creating new generation of dispatching students in the interval of 1928-1933 A.D.) who constitute the new modernizing generation of Iran among which the fist history course students were included. Albeit as it is being demonstrated in the article, new wave of dispatching students in history course did not lead to training a historian or an evolution in historical research. In order to understand mentioned phenomenon, after an overview of the process of dispatching students in general and dispatching students in the field of history in particular, the article will discuss the mechanisms of history student dispatching, dispatched persons and their takeaways based on sources and documents. Moreover, there are some main variables to understand the problem of sending students not becoming professional historians in the decades of sending Iranian students among which these issues have been recognized: the motivations and goals of sending designers and agents, the government's expectations and demands from graduates for their future careers in the process of modernization, the French educational system as the destination of 75% of sending students and the gap between research and education in this country.

    Keywords: Dispatching Students to Europe, History, Geography Field, Teacher training, Tehran University, Pahlavi era, modernizing education system
  • پریا ویولت شکیبا، منوچهر طبیبیان*، عباس قدیمی قیداری

    به دنبال انقلاب صنعتی و شکل گیری نظام نوین تجاری، از قرن 19م ایران توسعه نیافته به دلیل موقعیت استراتژیک و اهداف اقتصادی مورد توجه قدرت های استعماری قرار گرفت. نخستین جرقه های تفکر در علل ترقی غرب و نیز توسعه نیافتگی ایران با شکست ایرانیان از روسیه در ذهن عباس میرزا رقم خورد. تقدم تبریز بر بهره مندی از نوآوری های صنعتی و سرمایه گذاری شرکت های خارجی به عواملی چون موقعیت مناسب جغرافیایی، ولیعهدنشین بودن و سرمایه گذاری بازرگانان شهر بستگی داشت. پرسش اصلی مطرح پژوهش این است که چه تغییر و تحولی و تحت تاثیر چه عواملی در نظام تجاری و صنعت تبریز عصر قاجار رخ داد؟ مهمترین دستاورد پژوهش بر ایجاد صنایع نوین و نظام جدید تجاری تبریز استوار است که در این راستا مظاهر مدرنیته ازقبیل مراکز صرافی ، بانک ، صنایع ریسندگی و قالی بافی، چاپخانه، برق، و تلفن ایجاد گردیدند. تجار آذربایجانی نیز در تاسیس مراکز تجاری و صنعتی نقش فعالی ایفا نمودند. رشد مداوم بازرگانی در اوایل قرن 14ق. موجب ترغیب سرمایه گذاران خارجی به گسترش فعالیت های اقتصادی و تولیدی خود در تبریز شد. اما واردات کالاهای فرنگی به صنایع دستی و کارگاه های تولیدی بومی آسیب فراوانی زد. این مقاله با تکیه بر منابع، نشریات و اسناد تاریخی، به روش توصیفی- تبیینی، تحولات اقتصادی و صنعتی شهر تبریز را بررسی نموده است.

    کلید واژگان: تبریز, قاجار, نوگرایی صنعتی, بازرگانی, تجار
    Pariaviolette Shakiba, Manouchehr Tabibian *, Abbas Ghadimi Gheidari

    After Industrial Revolution and the formation of modern trade system, underdeveloped Iran from the 19th century took attention of colonial powers due to its strategic position and economic goals. The defeat of the Iranians from Russia had formed first lights of thought on the causes of Iran's underdevelopment and the progress of the West in the mind of Abbas Mirza. Being in priority of benefiting from industrial innovations and investment of foreign companies for Tabriz was depended on its privileged geographical location, being the city of crown prince and investment of the city's merchants. The main question of the research is what changes and under the influence of what factors occurred in the commercial system and industry of Tabriz during the Qajar era? The most important achievement of the research is based on the creation of new industries and trade system in Tabriz. In this regard, new manifestations of modernity such as exchange offices, banks, spinning and carpet weaving industries, printing houses, electricity, etc. were established in Tabriz. Also, merchants of Tabriz played a major role in establishing Tabriz commercial and industrial centers. The continuous growth of trade in the early 14th century AH encouraged foreign investors to expand their economic and productive activities in Tabriz. But, the influx of foreign goods did great damage to domestic handicrafts and factories. Based on historical references, publications, and documents, this article has studied the economic and industrial developments of Tabriz by descriptive-explanatory method.

    Keywords: Tabriz, Qajar, Industrial Modernity, Trade, Businessmen
  • مسعود طرزمنی، معصومه قره داغی*، عباس قدیمی قیداری، منیژه صدری

    مورخان عصر ناصری بیشتر شاهزادگان قاجار و اقشار تحصیل کرده جامعه بودند. با این تفاوت که گروهی، چه در حوزه وقایع نگاری و چه در حوزه خاطره نگاری در جهت حکومت و گروهی علیه حکومت بودند. اما آنچه باعث شد عده ای به انتقاد شدید دولت و حکومت بپردازند در رویارویی ایران با غرب ریشه داشت و آن تحول فکری در مفهوم تاریخ بود. این تحول به پدید آمدن شیوه نوینی در زمینه تاریخ نگاری منجر شد. تاریخ نگاری جدید بر پایه تلاش مورخان دوره ناصری برای ایجاد تغییر در سنت های تاریخ نگاری بنا شده است. محمدحسن خان اعتمادالسلطنه از مورخان دوره قاجار است که در آثارش به وضعیت گروه های اجتماعی چون زنان نیز پرداخته است. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های منابع کتابخانه ای انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که در این اثر تاریخی به مضامین مختلف اجتماعی دراره زن و هنر زنان شاره شده است. در دیگر آثار این دوره نسخه مصور هزار و یک شب ناصری است که زنان را به عنوان یک مضمون برگزیده است.

    اهداف پژوهش

    1.بازشناسی تاریخ نگاری محمدحسن خان اعتمادالسطنه.2.بررسی جایگاه زنان در تاریخ نگاری محمدحسن خان اعتمادالسلطنه و نسخه مصور هزار و یک شب ناصری.

    سوالات پژوهش

    1.تاریخ نگاری محمدحسن خان اعتمادالسطنه دارای چه مختصاتی است؟2.زنان در تاریخ نگاری محمدحسن خان اعتمادالسلطنه و نسخه مصور هزار و یک شب ناصری چه جایگاهی دارند؟

    کلید واژگان: تاریخ نگاری, محمدحسن خان اعتمادالسلطنه, هنر زنان, نسخه مصور هزار و یک شب ناصری
    Masoud Tarzamni, Masomeh Garadagi *, Abbas Ghadimi Gheidari, Manijeh Sadri

    historians have emerged who have left their works under the influence of modern ideas and requirements of their time during the Qajar ‎era as the result of the connections of Qajar school of historiography with the past and the change in the tradition of Iranian historiography and its transformation from the traditional form to the modern one. At this time, scientific historiography in Iran was under the influence of Western civilization and passed the subject of history from tracing and recording the history of princes and wars and led to recording social developments and historical events. At that time, historians were very prolific and each of them had supporters in the court. Etemad al-Saltanah was one of these historians. In his works, he took into account the issues such as the role of women in society, but due to being a courtier, he paid more attention to women in the court. Qajar kings, in addition to supporting traditional historians, also supported the issue of translation.

    Keywords: The place of women's art, Historiography, Mohammad Hassan Khan Etemad-ol-Saltaneh, illustrated version of One Thousand, One Nights
  • عباس قدیمی قیداری*، الهام محمدعلی گشایش

    در عصر مشروطه ابزارهای ارتباطی جدیدی در عرصه مطبوعات ایران هویدا شد. در پی فضای باز سیاسی، کاریکاتور از ابزارهایی بود که در برخی روزنامه ها و نشریات عصر مشروطه برای تبیین انتقادی اوضاع سیاسی و اجتماعی به کار گرفته شد. از جمله روزنامه های مشروطه در ایالت آذربایجان، روزنامه آذربایجان بود که در کنار گفتارهای انتقادی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، کاریکاتور را نیز در جهت اهداف و مقاصد سیاسی به عنوان یک ابزار و عامل ارتباطی جدید و موثر به کار گرفت و توانست با این ابزار جدید و زبان ساده، مخاطبان فراوانی جذب کند و در بیداری جامعه موثر افتد. کاریکاتورهای روزنامه آذربایجان موضوعات مختلفی چون دخالت بیگانگان در ایران، مناسبات ناعادلانه حاکمان با مردم طبقات فرودست و نیز مفاهیم جدیدی چون آزادی و مشروطه را در بر می گرفت. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل محتوا، سعی شد درباره اندیشه ها، رویکردها، تاثیرات روزنامه آذربایجان و کاریکاتورهای آن در جامعه ایران عصر مشروطه شناختی ایجاد شود؛ همچنین برای اولین بار کاریکاتورهای روزنامه آذربایجان موضوع یک پژوهش مستقل قرار گرفته است.

    کلید واژگان: ایران, مشروطیت, روزنامه آذربایجان, کاریکاتور, تحلیل محتوا
    Abbas Ghadimi Gheidari *, Elham Mohammadali Goshayesh

    During the constitutional period, new communication tools appeared in the Iranian press. Following the Political open space of the constitutional period; caricatures were one of the tools that were used in some newspapers and publications to criticize the political and social conditions of the society. The Azerbaijan newspaper was one of these newspapers at the Azerbaijan state that used caricatures alongside the political, social, and economic articles as a novel and efficient way of conveying criticism. The use of this new tool, in addition, to attracting the audience, successfully reflected the image of the political, social, and economic problems that were inflicted on the poor strata of the society as well. The caricatures of Azerbaijan newspaper covered different topics such as the interference of foreign countries in the internal affairs of Iran, unjust actions of the rulers with the poor people, and a new concept such as freedom and the constitution. This paper uses the content analysis method, historical insight from thoughts, approaches, outcomes, and impacts of the Azerbaijan newspaper and its caricatures on the Iranian society and the Azerbaijan state during the constitutional period. Furthermore, it is for the first time that caricatures of the Azerbaijan newspaper have been chosen as the subject of an independent study.

    Keywords: Iran, Constitutional, Azerbaijan newspaper, caricature, content analysis
  • مهدی محمدزاده*، میثم صادق پور، عباس قدیمی قیداری

    در نیمه دوم سده دهم هجری/شانزدهم میلادی، با روی‏گردانی شاه ‏تهماسب صفوی از میدان هنر، حمایت درباری از هنر و هنرمندان به حداقل خود رسید و حوادث سیاسی پس از مرگ شاه ‏تهماسب نیز بر پیچیده ‏گی اوضاع افزود. شرایط پیش ‏آمده صادقی ‏بیگ افشار، نقاش، شاعر و کتابدار کتابخانه سلطنتی صفویان را وادار کرد تا به فراخور روابط جدید حاکم بر میدان فرهنگ، استراتژی مناسبی را درپیش گیرد. این استراتژی روی ‏آوردن به منش شخصی‏ و اتکا به فردیت خویش بود. پژوهش‏ حاضر ضمن توجه به زمینه تاریخی و تحولات اجتماعی موثر در هنر صفوی نیمه دوم سده دهم/شانزدهم، به مناسبات مابین کنشگران عرصه فرهنگ، انگیزه ‏های احتمالی شخصی هنرمند، و یا تاثیر روابط مذکور در عملکرد نهایی وی تاکید داشته است. هدف اصلی، شناخت رابطه میان عملکرد هنرمند (در اینجا صادقی‏ بیگ) و نیروهای موثر در صحنه هنر نیمه دوم سده دهم/شانزدهم است. درنتیجه، عملکرد خاص هنرمند در رابطه با گفتمان حاکم بررسی و بازشناسی شده است. برای تقویت مفاهیم مذکور به عملکرد هنرمندان هم ‏عصر صادقی چون آقارضا و علی‏رضا عباسی نیز مختصرا پرداخته شده است. برای یافتن این رابطه و ترسیم مختصات آن، منابع و اسناد تاریخی درجه اول تحلیل و تفسیر شده ‏اند. لذا ماهیت این پژوهش کیفی و تاریخی است و با روش توصیفی تبیینی، به تحلیل عملکرد ویژه‏ و نمادین صادقی‏ بیگ در جریان تغییرات اجتماعی و سیاسی آن دوران پرداخته است. رویکرد تحلیلی مورد استفاده در تفسیر متن‏ ها، گزارش ‏ها و عملکردها در این مقاله مبحث جامعه ‏شناسی رابطه ‏گرایانه پی‏یر بوردیو است. این رویکرد سبب شد تا دریابیم روابط موجود در میدان هنر و فرهنگ صفوی در نیمه دوم سده دهم/ شانزدهم به گونه ‏ای بود که کنشگران حاضر در آن را وادار می‏کرد تا براساس منش (عادت‏ واره) شخصی‏شان و میزان سرمایه نمادینی که در اختیار داشتند، دست به انتخاب استراتژی‏ مناسب با مقتضیات میدان بزنند و در این راستا از قوانین حاکم بر میدان‏ سیاست و قدرت نیز تبعیت می ‏کردند.

    کلید واژگان: صفوی, هنر, صادقی بیگ, جامعه شناسی هنر, بوردیو
    Mehdi Mohammadzadeh*, Meysam Sadeghpour, Abbas Ghadimi Gheidari

    In the second half of the sixteenth century, Shah Tahmasp drawn his back on the field of art, court supporting of the art and artists was minimized and the political events after the death of Shah Tahmasb added the complexity of the situation. This situation forced Sadiqi Beg to adopt the suitable strategy in accordance with the new relations governing the field of culture. This strategy was to turn to personal habitus and rely on own individuality. The present study, while paying attention on the historical relations and social developments affecting the second half of the sixteenth century’s Safavid art, has emphasized the relations between activists in the field of culture, the personal motivations of the artists, or the effect of these relations on his final function. The main target is to understand the relationship between the function of the artist (here Sadiqi Beg) and the influential forces in the art scene of sixteenth century. As a result, the artist’s specific function in relation to the dominant discourse has been examined and recognized. In order to strengthen the mentioned concepts, the performance of Sdiqii contemporary artists such as Aghareza and Alireza Abbasi has also been briefly discussed To find this relationship and draw its coordinates, primary historical sources and documents have been analyzed and interpreted. Therefore, the quiddity of this research is qualitative and historical and with the descriptive-explanatory method has been analyzed the special and symbolic function of Sadiqi Beg during the social and political changes of that time. The analytical approach used in interpreting texts, reports, and functions in this article is the issue of Pierre Bourdieu’s relational sociology. This approach led us to realize that the relations in the field of Safavid art and culture in the second half of the sixteenth century were such that it forced the activists presents in it to act according to their personal habitus and the amount of symbolic capital at their disposal. They chose the appropriate strategy with the requirement of the field, and in this regard, they followed the laws governing the field of politics and power.

    Keywords: Safavid, Art, Sadiqi Beg, Sociology of art, Bourdieu
  • عباس قدیمی قیداری، محدثه هاشمیلر*
    منصب پیشکاری یا پیشکار با ریشه ای دیرینه در نظام دیوان سالاری ایران در دوره ی قاجار احیاء و جایگاه مهم و تاثیرگذاری در ساختار اداری ایران عصرقاجار دست کم در دوره هایی خاص یافت. می دانیم که قاجارها دستگاه دیوان سالاری گسترده ای را شکل دادند و در کنار احیای مناصب و مشاغل اداری کهن گاه به ضرورت مناصب جدیدی نیز ایجاد کردند. به تبع ساختار دستگاه دیوانی مرکزی در تهران در ایالت ها و ولایات مختلف نیز دستگاه اداری و دیوانی بزرگ و کوچکی شکل گرفت. مهمترین و گسترده ترین تشکیلات اداری و دیوانی در میان ایالات و ولایات عصر قاجار بعد از تهران، در دارالسلطنه ی تبریز به ظهور رسید. یکی از مناصب درجه اول که گاه با وظایف و اختیارات ولیعهد و مناصب دیگری در دستگاه دیوانی تبریز عصر قاجار تلاقی می کرد منصب پیشکاری بود و دارندگان این مقام و منصب از چهره ها و شخصیت های سیاسی و نظامی درجه اول قاجاری نیز به شمار می رفتند. این مقاله ضمن تبارشناسی و ردیابی تاریخی منصب پیشکار به موقعیت، جایگاه و دگرگونی این منصب مهم و قلمرو وظایف اداری آن با تاکید بر منابع دست اول و تحقیقات معتبر با روش توصیفی-تبیینی، در ساختار دیوانی آذربایجان دوره ی قاجار پرداخته است.
    کلید واژگان: قاجاریه, نظام دیوانی, آذربایجان, پیشکار, دارالسلطنه تبریز
    Abbas Ghadimi Gheidari, Mohaddeseh Hashemilar *
    The pishkari or pishkar post found its roots in the early Iranian bureaucracy. It was revived in the Qajar era and acquired, at least in certain periods, an important and efficient position in the Iranian administrative structure. We know that the Qajar organized a vast bureaucracy as well as reviving inveterate administrative posts and jobs. And as necessary, they also created new jobs. Due to the structure of the central bureaucracy system in Tehran, it was formed large and small administrative offices in different states and provinces.After Tehran, the most important and most extensive administrative and bureaucratic organizations among the states and provinces of the Qajar era, emerged in Darolsaltaneh of Tabriz. The pishkari was one of the premier positions of the Qajar bureaucracy in Tabriz that sometimes confronted the Crown Prince’s authority and other posts. The officiates of this post have been regarded as Qajar’s political and military authority figures. This article, in addition to the genealogical and historical tracing studies of the pishkari post at the bureaucratic system of Azerbaijan during the Qajar period; with the help of reliable sources, based on the descriptive-explanatory theory, has a look at the state and alterations of this important post and the administrative duties of it.
    Keywords: Qajariye, Administrative System, Azarbaijan, Pishkar, darolsaltaneh Tabriz
  • علی تاروردی نسب، معصومه قره داغی*، عباس قدیمی قیداری، نازلی اسکندری نژاد
    در این مقاله کوشش شده است، خلاصه عملکرد روس ها در ایران، مبنای تحلیل اندیشه های آنان قرار گیرد، به عبارت دقیق تر، مبانی فکری روس ها، در حوزه های اخلاق فردی و رعایت حقوق انسانی، حکومت و سیاست خارجی، طبق تجلیات رفتاری آنان تبیین شده است؛ بررسی های اجمالی، اثبات کننده این است که چارچوب نظری آنان، بر آنچه ما امروز «ضد ارزش ها» می نامیم، استوار بوده است؛ بدین ترتیب بر اساس شواهد گردآوری شده در این مقاله، حفظ کرامت انسانی، جایگاهی در تفکرات آنان ندارد، و رذایل اخلاقی در رفتارهای آنان موج می زند و ضد ارزش تلقی نمی شود، از جمله دروغ گویی، توسل به زور، نیرنگ و دیگر رذیلت های اخلاقی، از سوی دیگر، قانون گریزی و قانون ستیزی در روابط خارجی، شالوده فکری آنان را تشکیل می دهد؛ لذا رسیدن به اهداف از پیش، تعیین یا طراحی شده، بر رعایت قانون مقدم شناخته می شود و خود محوری بر قانون محوری ارجحیت دارد، از این رو، نتوانسته اند، کارنامه درخشانی از خود به یادگار بگذارند و از قدرت خویش، در ظلم به دیگران استفاده کرده اند چون پیروزی خود را در شکست دیگران تلقی نموده اند در حالی که اگر تدبیر صحیح داشتند، پیروزی خود را همگام با پیروزی دیگران می دانستند و به جای آشوب آفرینی، طرح صلح و صفا را برای جهانیان و ایرانیان ومشخصا شهر تبریز با توجه به قدرتی که داشتند، اجرا می کردند. این مقاله به روش تبیینی انجام شده است و روش گردآوری داده ها نیز کتابخانه ای است
    کلید واژگان: جنگ جهانی اول, روس ها, تبریز, روابط خارجی, سازمان های بین المللی
    Ali Tarverdi Nasab, Masomeh Gharadaghi *, Abbas Ghadimi Gheidari, Nazli Eskandarinejad
    In this article, an attempt is made to summarize the actions of the Russians in Iran, to be the basis for the analysis of their ideas, in other words, the intellectual foundations of the Russians, in the areas of individual ethics and respect for human rights, government and foreign policy, according to behavioral manifestations. They have been explained; overviews show that their theoretical framework was based on what we call "anti-values" today; Thus, the preservation of human dignity has no place in their thinking, and moral vices are rippling through their behavior and are not considered anti-value (lying, resorting to force, deception, etc.), on the other hand, lawlessness and Violation of the law in foreign relations is their intellectual basis; therefore, achieving pre-determined or planned goals is considered prior to the observance of the law, and self-centeredness takes precedence over the central law, therefore, they have not been able to They should shine a light on themselves and use their power in oppressing others because they considered their victory in the defeat of others, while if they had the right plan, they would have considered their victory in line with the victory of others and instead of creating chaos. , Implemented the plan of peace and tranquility for the world and Iranians and specifically the city of Tabriz according to their power.
    Keywords: World War I, The Russians, Tabriz, Foreign Relations, International Organizations
  • عباس قدیمی قیداری*

    بلافاصله بعد از صدور فرمان مشروطیت ، نظام نامه انتخاباتی  به عنوان سازوکار و شیوه نامه چگونگی نخستین انتخابات مجلس شورای ملی تدوین و تصویب گشت. براساس  این نظام نامه انتخابات صنفی و طبقاتی بود. صنفی بودن انتخابات با نقشی که طبقات مختلف در به ثمر رسیدن انقلاب مشروطیت ایفا کرده بودند ربط وثیقی داشت.با وجود انتقاداتی که به نظام نامه وارد بود،به عنوان نخستین تجربه در مسیر دموکراسی این نظام نامه راه مشارکت سیاسی را باز کرد. بعد از تهران، دومین شهری که به انتخابات دست زد ، تبریز بود. نهادهای مردمی و مدنی تبریز عهده دار برگزاری این انتخابات شدند و با وجود برخی اشکالات و ابهامات، انتخابات اولین دوره مجلس شورای ملی در آذربایجان، تجربه قابل دفاع ، پیشروانه و راهگشایی در تحقق مشارکت عمومی وحق تعیین سرنوشت سیاسی و اجتماعی تلقی می شود. این پژوهش، نظام نامه انتخابات و جریان انتخابات آذربایجان را به عنوان مسئله ای محوری در تجربه ی نخستین دموکراسی در ایران و آذربایجان با اتکا به منابع اصیل مورد بررسی قرار داده است.

    کلید واژگان: انقلاب مشروطیت, نظام نامه انتخابات, مجلس شورای ملی, آذربایجان, انجمن تبریز
    Abbas Ghadimigheidari*

    Immediately after the issuance of the constitutional order, the Electoral Code was developed and approved to determine the mechanism for holding the first national assembly elections. Guild and class elections were based on this Electoral Code. The guild-based nature of the elections was closely related to the role played by different social classes in the Constitutional Revolution coming to fruition. Despite the criticisms posed against the Electoral Code, it opened the path to political participation as the first experience on the path to democracy. After Tehran, Tabriz was the second city that set out to hold an election. Public and civil institutions in Tabriz took the responsibility for holding the elections. Despite the problems and ambiguities involved, the first national assembly elections in Azarbayjan  is considered as a defensible, progressive and helpful experience in realizing the promise of public participation and the right to determine the country’s political and social destiny. The present study is an analysis of the Electoral Code and the elections process in Azarbayjan, Iran, as a central issue in the first democratic experience in Iran and Azarbayjan based on original sources.

    Keywords: Election system, Constitutional Revolution, Parliament, Azerbaijan, Tabriz Association
  • هادی بیاتی*، عباس قدیمی قیداری

    وقف از برترین و پردوام ترین مظاهر نیکوکاری به مردم و کمک به طبقات پایین جامعه از جمله تهی دستان است. بدون تردید از درخشان ترین کارهای نیک دوره صفوی توسعه وقف است. واقفان که بیشتر از طبقات قدرتمند و هییت حاکمه جامعه بودند، اغلب به دنبال زدودن فقر از چهره جامعه و تعامل با طبقه تهی دست بوده اند. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ به این سوال است که وقف چه تاثیری بر زندگی تهی دستان جامعه ایران دوره صفوی داشته است؟ واقفان در تعامل با تهی دستان جامعه ایرانی در دوره صفوی چه اهدافی را دنبال می کردند؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که وقف بر زندگی تهی دستان این دوره تاثیر مثبتی داشت. وقف از یک سو از تهی دستان حمایت می کرد و از دیگرسو به سبب نشان دادن تصویری موجه از واقفان، موجب تشویق مردم به انجام این سنت می شده است. واقفان در دوره صفوی اغلب برای به دست آوردن دعای خیر تهی دستان، کسب رضای خداوند، نشان دادن چهره موجه به عنوان پادشاهی مسلمان و خیرخواه، اموالی را برای کمک به تهی دستان وقف می کردند.

    کلید واژگان: اقتصاد دوره صفوی, صفویان, مذهب در دوره صفوی, وقف
    Hadi Bayati*, Abbas Ghadimi Gheidari

    Endowment is one of the highest and long-lasting manifestations of charity to people and helping the lower classes of society, including the poor. Undoubtedly, one of the most brilliant deeds of the Safavid period is the development of endowment. Benefactors, who were more of the powerful and the governing body classes of the society, often sought to eradicate poverty from society and interact with the poor. This research through a descriptive-analytical method seeks to answer the questions of what effect the endowment has had on the life of the poor of Iranian society in the Safavid period? What were the benefactors’ goals from interacting with the poor of Iranian society in the Safavid period? Findings indicate that endowment had a positive effect on the lives of the poor of this period. The endowment was supporting the poor on the one hand, and by showing a justified picture of benefactors was encouraging people to practice this tradition on the other hand. Benefactors in the Safavid period was often donating properties to help the poor to obtain the good prayers of them, please God, and show a justified picture as a Muslim and benevolent king.

    Keywords: Endowment, Safavid economics, Safavids, Religion in the Safavid period
  • عباس قدیمی قیداری، رضا عبدالهی*

    جنبش شیخ عبیدالله شمزینی (1297/1880) با هدف تشکیل کردستانی مستقل در دوره ناصرالدین شاه اتفاق افتاد. ریشه اصلی این جنبش که دولت قاجار را به دشواری انداخته بود، در فشارهای مالیاتی حاکمان منصوب دولت مرکزی نهفته است. این جنبش از خاستگاه شیخ عبیدالله یعنی کردستان عثمانی شروع شد. با آنکه جنبش شیخ عبیدالله به صورت برق آسایی بخش بزرگی از مناطق غربی ایران را در برگرفت اما به سرعت فرو نشست. این پژوهش با تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعاتی که به شیوه کتابخانه ای و اسنادی گردآمده اند، در پی پاسخ به این سوال است که چه عوامل درونی موجب شکست جنبش شیخ عبیدالله شد؟ نتایج این پژوهش نشان می دهد ناهمگونی نیروهای ایتلافی شیخ عبیدالله از جمله در اهداف و انگیزه های شرکت در جنبش، قتل و غارت های مکرر مناطق مختلف از سوی شیخ و نیروهایش، اتحاد سست و نامطمین نیروهای عشایر با شیخ عبیدالله، عدم حمایت کردهای مناطق کردستان جنوبی از این جنبش، نبود راهبرد و ناآگاهی شیخ از سیاست بین الملل، از مهم ترین عوامل درونی شکست جنبش شیخ عبیدالله به شمار می آیند.

    کلید واژگان: آذربایجان, اقتصاد دوره قاجار, تاریخ اجتماعی دوره قاجار, شیخ عبیدالله شمزینی, کردستان
    Abbas Ghadimi Gheidari, Reza Abdollahi*

    The movement of Sheikh Obaidullah Shamzini (1297/1880) took place by the aim of forming an independent Kurdistan during Nasser al-Din Shah period. The main root of this movement, which made troubles for the Qajar government, lies in the tax pressures of the central government appointed rulers. This movement started from the origin of Sheikh Obaidullah, i.e. Ottoman Kurdistan. Although Sheikh Obaidullah movement rapidly covered a large part of Iran western regions, it quickly subsided. This study by analyzing data collected in the library and documentation method, seeks to answer the question of what internal factors led to the defeat of Sheikh Obaidullahchr('39')s movement?The results of this study show the heterogeny of Sheikh Obaidullahchr('39')s coalition forces, including goals and motivations of participating in the movement, frequent killings and looting different areas by Sheikh and his forces, weak and uncertain alliance of tribal forces with Sheikh Obaidullah, lacking support of the Kurds in regions of South Kurdistan of this movement, lacking strategy and Sheikhchr('39')s unawareness of international politic are among the most important internal factors in the defeat of Sheikh Obaidullahchr('39')s movement.

    Keywords: Azerbaijan, Economics of Qajar period, Social history Qajar period, Sheikh Obaidullah Shamzini, Kurdistan
  • عباس قدیمی قیداری، محدثه هاشمیلر*
    به وجود آمدن مناصب و مشاغل حاصل بازخورد شرایط و ضرورت های جدیدی است که در جامعه تعریف می شوند. آذربایجان صدر قاجار نیز ماحصل شرایط و کارکردهای تازه ای بود که فراروی جامعه ایرانی گشوده شد. ویژگی برجسته این ایالت در صدر قاجار نزدیکی به میدان نبردهای ایران و روس بود. به ضرورت نبردها نیاز به مناصب و القاب جدید با ساختاری نظامی احساس گردید که امیرنظام یکی از جلوه های بارز این موضوع بود. نقش کلیدی امیرنظام در هدایت دستگاه دیوانی و نظامی تبریز حتی پس از پایان نبردها، سبب گردید که به فراخور شرایط، مناصب جدیدی نیز تحت سایه او به وجود آیند. از این حیث وزیرنظام یکی از آن مناصبی بود که با پایان نبردها و با نظارت امیرنظام در تبریز آغاز به کار کرد. محدود شدن یک منصب تازه پاگرفته به یک ایالت، چرایی و ضرورت شکل گیری آن در دوره محمدشاه، هم زمان با فروکش شدن بحران نبردها، کارکرد و وظایف آن با نگاهی به شخصیت های دارنده موضوع نوشتار پیش رو است که به روش توصیفی تحلیلی صورت می گیرد. وزیرنظام با دایره اختیارات نظامی و اداری وارد ساختار دیوانی قاجار گردید. با از میان رفتن صاحبان برجسته آن، این منصب چندی به جرگه القاب درآمد و درنهایت به عنوان منصبی نظامی شناخته شد.
    کلید واژگان: وزیرنظام, قاجار, آذربایجان, ارتش, کارکرد اداری و نظامی
    Abbas Ghadimi Gheidari, Mohaddeseh Hashemilar *
    The emergence of posts and occupations results from new circumstances and conditions which are defined in the society. Azerbaijan in the early days of Qajariyeh was also resulted from feedbacks of new situations and functions which had been opened to Iranians. The prominent characteristic of this state in the early days of Qajariyeh was the bbattles between Iran and Russia . Those battles necessarily required new posts and entitles with an army structure. One dominant manifestation of this situation was "AmirNezam".  The key role of Amir Nezam that was conducting Tabriz system even after the wars caused the emergence of new posts as his subordinates . In this regard, the minister of army was one of the posts that had started it's activities at the end of the battles under the supervision of Amirnezam in Tabriz. This writing aims to study the followings: that a newly founded post was just confined to one state, the necessity of it's formation during Mohammed Shah at the same time with the settlement of battles, it's functions and duties considering powerful figures. The minister of army entered into the bureaucratic structure of Qajariyeh having administrative and military authorities.  Disappearing it's prominent holders,this post had become only a title . Finally it was known as a military rank.
    Keywords: VAZIR NEZAM, Azarbaijan, Military, Administrative, military function
  • فردین قریشی*، حسین بنی فاطمه، عباس قدیمی قیداری، جمشید ترابی اقدم


    در این مقاله سعی شده است تا با بهره گیری از رویکرد نظری ماکس وبر در باب موانعی که سازمان مالیه عمومی مبتنی بر تعهد جمعی برای عقلانی شدن اقتصاد بوجود می آورد و با اتکاء به تلفیقی از راهبرد روشی جامعه شناسی تاریخی تفسیری و تحلیلی، به تحلیل موانع عقلانی سازی اقتصاد در دوره قاجار بپردازیم. در این راستا ابتدا ویژگی های سازمان مالیه عمومی مبتنی بر تعهد جمعی روستا، ایل و صنف رایج در دوره مورد مطالعه تحلیل شده است. سپس مولفه هایی چون غلبه اقتصاد معیشتی؛ ممانعت از فردگرایی و گسترش اقتصاد و تقسیم کار اجتماعی؛ عدم رقابت پذیری اقتصاد در عرصه نظام جهانی؛ تحرک پذیری ضعیف اجتماعی به عنوان برآیندهای نظام مالیه عمومی حاکم بر این دوره مورد مطالعه قرار گرفته است و در پایان بر اساس یافته های پژوهش مفهوم عقلانیت تانیسی به عنوان تعدیل نظری جهت انطباق بیشتر چارچوب و مفاهیم نظری با تفرد تاریخی ایران قاجاری ارایه گردیده است.

    کلید واژگان: قاجاریه, سازمان مالیه عمومی, عقلانی سازی, سرمایه داری, پاتریمونیالیسم
    Fardin Ghoreishi*, Hosein Banifatemeh, Abbas Ghadimigheidari, Jamshid Torabi Aghdam

    In this article, we tried to analyze administrative- Financial barriers of economic rationalization by utilizing the theoretical approach of Max Weber. In this regard, firstly, we analyzed the characteristics of the public finance organization based on the collective commitment (Liturgical) of the villages, ils (tribes) and guilds in the period Qajar. Then we studied components such as the domination of the livelihoods economy; the suppression of individualism and the expansion of the economy and the division of labor; the lack of competitiveness of the economy in the world system; the weak social mobility as the outcomes of the general tax system governing this period. In the end, based on research findings, the concept of Communal Rationalism has been presented as a theoretical modification with the historical particularity of Qajar Iran.

    Keywords: Qajar Dynasty, public finance organization, Rationalization, Capitalist Economy, Patrimonialism
  • عباس قدیمی قیداری، محدثه هاشمیلر*
    القاب و عناوین یکی از مهم ترین شاخص های شناخت ساختار دیوانسالاری است. القاب و عناوین سیاسی، نظامی، اداری و مالی و درک و فهم آنها در تاثیرگذاری و تاثیرپذیری تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، جریانی دوسویه است که باید در بازکاوی تاریخ اجتماعی و اداری ایران به آن توجه داشت. دستگاه دیوانسالاری قاجار، یک دستگاه عریض و طویل بود که القاب و عناوین این دستگاه، وجه تسمیه و کارکردهای ویژه ای داشتند. یکی از عناوین و القاب خاص عصر قاجار، منصب «امیرنظام» بود. این عنوان از عناوین نظامی جدید در ساختار ارتش تازه پاگرفته صدر قاجار بود که با فراز و فرود و تغییراتی در عصر قاجار مواجه شد. ضرورت های خاص جامعه آن روز، به تغییر کارکرد امیرنظام از یک منصب نظامی به منصبی اداری منجر شد. تحولات دوره میانه قاجار نیز امیرنظام را از مقامی بلندپایه به یک لقب تشریفاتی صرف کاهش داد. در این مقاله به بررسی چرایی و ضرورت های ایجاد این منصب با نگاهی به شخصیت های دارنده این منصب، وظایف و کارکردهای آن پرداخته شده است.
    کلید واژگان: امیرنظام, قاجاریه, ارتش, ساختار اداری
    Abbas Ghadimi Gheidari, Mohaddeseh Hashemilar *
    Titles are one of the most important indicators of recognizing bureaucratic structure. The titles of political, military, administrative, and financial issues and their understanding of the impact of political, social, and economic developments are a double-sided process that should be taken into account in re-examining Iran's social and administrative history. The Qajar bureaucracy was a wide range system, and the titles in this office had special appellation and functions. One of the special titles of the Qajar era was the office of "Amir Nizam”. This title was one of the new military titles in the structure of the newly emerged Qajar Army that faced ups and downs and changes in the Qajar era. The specific needs of the society of that time led to the change of function of the Amir Nizam from military to administrative. The developments of the Mid-Qajar era also reduced the Amir Nizam from a high official to a mere ceremonial nickname. This article examines the reasons and the necessities of this office, looking at the personalities of the holders, duties, and functions of this office.
    Keywords: Amir Nizam, titles, Qajar, Army, Administrative structure
  • عباس قدیمی، مرتضی شهسواری *
    تقابل شیوه اداره سنتی، انتصابی، غیردموکراتیک و ناکارآمد امور شهرها در دوره قاجار با شیوه های مدرن اداره امور شهری و کشوری، که ایرانیان عصر مشروطه به تازگی با آن آشنا شده بودند، موجب گردید تا یکی از اساسی ترین خواسته های نیروهای اجتماعی موثر در انقلاب مشروطیت، شکل گیری نهادهای مدنی مدرن و دموکراتیکی باشد که متضمن نقش آفرینی شهروندان، خارج ساختن اداره امور از ید اختیار نیروهای سنتی طرفدار شیوه های تمرکزگرایانه در اداره امور کشور، گردش نخبگان و تجلی اراده و هویت اهالی شهری بود. تدوین قوانین مربوط به «انجمن های ایالتی و ولایتی» و «انجمن بلدیه» در مجلس اول شورای ملی و شکل گیری این انجمن ها در برخی ایالات و ولایات، در واقع برای پاسخ گویی به همین خواست این نیروها صورت گرفت. پژوهش حاضر با محور قرار دادن شهر تبریز، با روشی توصیفی تحلیلی درصدد بررسی میزان موفقیت «انجمن ایالتی تبریز» در تحقق خواسته های این نیروهاست. یافته های این پژوهش نشان می دهد که انجمن تبریز با به خدمت گرفتن نوعی از الگوی مدیریتی شبه «دولت محلی» شهری مدرن توانست، برنامه ها و اقداماتی را تدارک ببیند که حافظ منافع شهروندان و حفظ هویت تبریز به عنوان پایتخت دوم کشور باشد.
    کلید واژگان: انجمن تبریز, مشروطیت, استبداد, مدیریت شهری, حقوق شهروندی
    Abbas Ghadimi Gheidari, Morteza Shahsavari *
    The contrast between the traditional, appointed, non-democratic and inefficient management methods of city affairs in Qajar era and modern ones, which Iranians of constitution Era had recently got acquainted with, caused the formation of democratic and modern civil institution to become one of the most basic desires of the social effective forces in constitution revolution. This led to participating of citizens, removing traditional forces, who were proponents of centralization methods in managing the country affairs, the dominance of elites and the manifestation of city residents, willing and identity. Composing laws related to “village and state councils” and “Municipality council” at the first National consultative Assembly and the formation of these councils in some villages and states was in fact a response to the desires of social forces effective in constitution Revolution. The present research, focusing on Tabriz, by applying descriptive analytic method tries to investigate the rate of Tabriz State Council’s achievement in the materializing the demands of these forces. The finding of this research show that Tabriz council, using a kind of management pattern similar to the local government of modern city, could provide programs and actions which protected the city and state benefits and maintained its identity as the second capital of the country.
    Keywords: Tabriz council, Constitution, Tyranny, City management, Citizenship rights
  • عباس قدیمی قیداری*
    تاریخ نگاری در حکومت صفویان و حکومت عثمانی در فاصله قرن دهم تا قرن دوازدهم هجری قمری رونق گرفت و به صورت یکی از دستاوردهای مهم فرهنگی دو دولت صفوی و عثمانی درآمد. تاریخ نگاری و مورخان ایرانی و ترک از سیاستهای حمایتی صفویان و عثمانیان بهره بردند و تواریخ متعدد عمومی ، سلسله ای و پادشاهی را به نگارش درآوردند. صرف نظر ازبرخی تفاوتها به نظر می رسد به جهت سبک ، محتوا ،روش و موضوع تاریخ شباهتهای فراوانی در تاریخ نگاری ایرانی عصر صفوی و تاریخ نگاری در دولت عثمانی دیده می شود که می توان از آن به عنوان تاثیر تاریخ نگاری ایرانی بر تاریخ نگاری عثمانی یاد نمود. این مقاله نگاهی اجمالی دارد به جریان تاریخ نگاری در دو دولت عثمانی و صفوی را با تاکید بر تاثیر گذاری ها ، تفاوتها و شباهتها در قرن دهم تا قرن دوازدهم . واژگان کلیدی: تاریخ نگاری، صفویان، عثمانیان، مورخان.
    کلید واژگان: تاریخ نگاری, صفویان, عثمانیان, مورخان
    Abbas Ghadimi Gheidari *
    Historiography witnessed a boom from the tenth to twelfth centuries Hegira (fifteenth to sixteenth centuries AD) during the Safavid and Ottoman rules, and turned into one of the significant cultural achievements of the two countries. Historiography and historians of the two countries were supported by the Safavids and the Ottomans, writing several books on general history as well as the history of dynasties and kings. Regardless of some differences, it seems that there are many similarities regarding the style, content, method and subject of history in the Iranian historiography of the Safavid era and that of the Ottoman period, which show the impact of Iranian historiography on the Ottoman historiography. The present paper is an attempt cast a glance at the trend of historiography in the Safavid and Ottoman states, with emphasis on impacts, difference and similarities from tenth to twelfth century hegira.
    Keywords: Historiography, Safavids, Ottomans, historians
  • عباس قدیمی قیداری*، عباس قدم
    ارنامه امین الدوله دولتمرد اصلاح گرای عصر قاجار در سیاست داخلی و خارجی، قضاوت های متناقضی را سبب شده است. مسئله و موضوع پژوهش حاضر، سیاست خارجی امین الدوله است که از این قضاوت های متناقض شکل گرفته است. دستاورد این پژوهش، بر پایه تحلیل مستند مواضع، دیدگاه ها و عملکرد امین الدوله به عنوان یکی از دولتمردان اصلاح گرا در سیاست خارجی، این است که سیاست خارجی امین الدوله را باید واقع گرایانه و با در نظر گرفتن موقعیت سیاسی و بین المللی دولت قاجار بررسی کرد. امین الدوله در مقاطعی به علت تهدید روس ها، به همسویی با سیاست انگلیس گرایش یافت، اما نمی توان او را عنصر وابسته قلمداد کرد، بلکه گرایش او در سیاست خارجی را می توان به اصل نیروی سوم نزدیک دانست.
    کلید واژگان: امین الدوله, سیاست خارجی, ایران, عصر قاجار, انگلیس, روسیه, نیروی سوم
    Abbas Ghadimi Gheidari*, Abbas Ghadam
    Abstract: Amin-ud-dowleh, a Qajar reformist statesman, and his policy in the national and foreign affairs have raised some contradictory judgments. His foreign policy that is on the focus of this research which is based on documentary analysis of his views, should be considered realistically within the political and international affairs of Qajar’s state. Although attracted to the Great Britain because of Russia’s threat, Amin-ud-dowleh should not be labeled as Britain’s agent in Iran. His foreign policy with the inclination to the Great Britain can be counted as the proximity to the third power principle.
    Keywords: Amin, ud, dowleh, Iran, Qajar's era, Great Britain, Russia, Third Power
  • عباس قدیمی قیداری، مرتضی خسروپناه
    پندنامه یحیویه اثر حسنعلی خان امیرنظام گروسی از رجال دوره ناصری یکی از آثار اندرزنامه ای عصر قاجاریه به شمار می آید. بررسی، بازخوانی و تحلیل آن به منظور تعیین جایگاه این اثر در سنت اندرزنامه نویسی ایران و آشنایی با افکار و اندیشه های مولف آن، اهداف این پژوهش را تشکیل می دهد. اهمیت آن در ضرورت شناخت سیر تحولات فکری، سیاسی دوره قاجاریه است. در دوره قاجاریه با اینکه شاهد برخی رویکردهای باستانگرایی، ملی گرایی و یا ضد عربی–اسلامی هستیم اما پند نامه یحیویه برخلاف این روند دارای رویکردی اسلامی است. رویکرد اسلامی پندنامه یحیویه نشانه آشکار تحول فکری دراندیشه ایرانشهری دردوره قاجاریه است. این اثر با حفظ قالب اندرزنامه ای و با استفاده از این زبان توانسته است مفاهیم، آموزه ها و تعلیمات اعتقادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اخلاقی ، ادبی و نظامی مورد نظر خود را به مخاطب القاء نماید. روش گردآوری داده ها کتابخانه ای است. در این مقاله متن پند نامه یحیویه به عنوان یک متن اندرزنامه ای مورد بررسی وتحلیل قرارگرفته است.
    کلید واژگان: عصر قاجار, اندیشه سیاسی, پندنامه یحیویه, امیرنظام گروسی
    Abbas Ghadimigheidari, Morteza Khosrawpanah
    Pandname-e-Yahyaviie written by HassanAlikhan Amirnezam-e-Garrusi, one of the dignitaries in the Naseri era, is considered as one of the advice books in the Qajar era. Reviewing, Reading out and analyzing it to determine its status in the Iranian traditional advisement works and familiarity with the author’s opinions and beliefs are the aims of this study. The need to recognize its importance lies in the understanding of the intellectual and political developments in Qajar period. Although one witnesses some archaism, nationalism or anti Islamic–Arabic approaches and tendencies in this period, Pandname-e-Yahyaviie adopts an Islamic approach. Pandname-e-Yahyaviie’s Islamic approach is a visible sign of the intellectual development in Iranshahr thought in the Qajar era. Keeping the format of an advisement book and using this language, concepts, religious, political, social, cultural, moral, literary and military doctrines and teachings are induced. This study uses library resources to address the issue under study. In this study, Pandname-e-Yahyaviie text was reviewed and analyzed as an advisement text.
    Keywords: Qajar Era, Political Thought, Pandname, e, Yahyaviie, Amirnezam, e, Garrusi
  • عباس قدیمی قیداری
    با مرگ کریم خان زند و منازعات خونین بین بازماندگان زندی بر سر میراث او و به دنبال آن کاهش و زوال قدرت دولت مرکزی، به رسم تاریخ سیاسی ایران، بار دیگر فرصتی ایجاد شد تا قدرت های منطقه ای و ایلی در ایلات و ولایات مختلف براساس میزان توان و قدرت سیاسی و نظامی خود، درصدد بسط قدرت خویش، خودمختاری، دستیابی به سلطنت و یا نقش آفرینی در معادلات قدرت برآیند. آذربایجان با موقعیت ویژه و مهم خود، با توجه به تنوع قدرت های ایلی و منطقه ای و پراکندگی آنها در جغرافیای این ایالت، بخش مهمی از این قدرت نمایی های سیاسی و نظامی را تجربه نمود. قدرت های ایلی آذربایجان ودر راس آنها دنبلی ها و افشارها که به صورت سنتی از گذشته هرکدام بر بخش هایی از این ایالت وسیع و ثروتمند حکومت داشتند، با مرگ کریم خان زند به نقش آفرینی سیاسی دست زدند و از طرفی این ایالت مورد توجه دیگر مدعیان قدرت از جمله علی مرادخان زند و آقامحمد خان قاجار نیز قرار گرفت و هرکدام سعی کردند از این پراکندگی و تنوع قدرت بهره ببرند.در نهایت آقامحمد خان قاجار توانست با بهره گیری از اختلافات و ستیزه های ایلی مدعیان قدرت در آذربایجان، گام مهمی برای رسیدن به سلطنت را بردارد.
    کلید واژگان: آذربایجان, ایلات, پراکندگی قدرت, ستیزه های ایلی, دنبلی, افشار, دولت قاجار
    Abbas Ghadimi Gheidari
    With the death of Karim Khan Zand and bloody disputes between Zand heirsregarding his legacy and the subsequent decline and fall of the power of the central government، as is typical in Iranian political history، once again an opportunity was created for regional and tribal powers in various states and provinces to expand their power and autonomy، seize the throne، or play a role in the power equations، based on their political and military power. Due to its unique and important position anddiversity of tribal and regional powers and their geographical distribution throughout this state، Azerbaijan experienced an important part of thesedisplays ofpolitical and military power. With the death of Karim Khan Zand، Azerbaijan tribal powers and mainly Donbalis and Afshars who since long ago traditionally ruled over parts of this vast and rich state، began to play a political role. On the other hand، this state attracted the attention of other claimants to power includingAli Mardan Khan Zand and Agha Mohammad Khan Qajar and each tried to take advantage ofthis dispersion and diversity of power. Eventually، by taking advantage of tribal disputes and conflicts of power contenders in Azerbaijan، Agha Mohammad Khan Qajar managed to take an important step towardsseizing the throne.
    Keywords: Azerbaijan, states, dispersion of power, tribal conflicts, Donbalis, Afshar, Qajar government
  • عباس قدیمی قیداری
    یکی از وقایع نگاری های اواخر سلطنت فتحعلی شاه قاجار- که تا کنون معرفی، بررسی و تصحیح انتقادی نشده و در زاویه ناشناختگی و گمنامی مانده است- کتابی خطی تحت عنوان «تاریخ فتحعلی شاه قاجار»، از نویسنده ای به نام محمدحسین بدایع نگار اورجانی است. مولف، این کتاب را به دستور فتحعلی شاه در سال 1248ق. به رشته تحریر کشیده است و تنها یک نسخه از آن موجود است و آن نیز، در کتابخانه ملی تبریز نگهداری می شود. اورجانی، از منشیان و دیوانیان سنتی صدر قاجار به شمار می رفت و این کتاب را، چندین سال بعد از عبدالرزاق دنبلی، مولف مآثرالسلطانیه و میرزا محمد صادق وقایع نگار مروزی، مولف تاریخ جهان آرا و یک سال قبل از تاریخ ذوالقرنین میرزا فضل الله خاوری نوشت. مقتدای او در وقایع نگاری، ابوالفضل عبدالله وصاف است و به شیوه او، گزارش رویدادهای تاریخی را، با تکلف و تصنع و پیچیدگی و عبارت پردازی ملال آور و اشعار فراوان عربی و فارسی همراه ساخته است. محتوای کتاب، شامل مقدمه و اصل و نسب قاجار تا جنگ های دوم ایران و روس به صورت مختصر است. این مقاله، به معرفی این اثر خطی، نویسنده اش و بررسی انتقادی محتوای آن پرداخته است و سعی دارد برای نخستین بار از سبک نگارش و شیوه تاریخ نویسی اورجانی، گرته برداری و تقلیدهای او و نیز جایگاه وی در میان مورخان صدر قاجار در بررسی مقایسه ای، آگاهی هایی به دست دهد.
    کلید واژگان: تاریخ فتحعلی شاه قاجار, نسخه خطی, محمدحسین اورجانی, شیوه تاریخ نویسی
    Abbas Ghadimi Gheidari
    One of the chronicles of the late years of Fat’h Ali Shah Qajar’s reign – which has yet not been introduced, reviewed, and critically edited and has been left unknown and anonymous – is a manuscript titled (the History of Fat’h Ali Shah Qajar) by an author called Mohammad Hossein Badaye’ Negar Oorjani. The author has written this book by order of Fat’h Ali Shah in 1833 and only one copy of it exists which is kept at the Central Library of Tabriz. Oorjani was a traditional courtier and secretary in the early Qajar and wrote this book several years after Ma’aser-al-Soltanieh by Abolrazzaq Danbali and Tarikh-e Jahan-Ara by Mirza Mohammadsadeq Vaqaye’-Negar Marvazi and one year before Tarikh-e Zolqarnein by Mirza Fazlollah Khavari were written. Oorjani followed Abolfazl Abdollah Vassaf’s style in chronology and his reports of historical events were accompanied with complexities and tedious wording, and plenty of Arabic and Persian poems. The book content includes an introduction and a brief genealogy of Qajar up to the second wars of Iran and Russia. This article introduces this manuscript and its author, and critically analyses its content. It tries, for the first time, to introduce Oorjani’s writing style, method for writing history, his calquing and imitations and his position among the historians of the early Qajar Era by a comparative study.
    Keywords: History of Fath Ali Shah Qajar, manuscript, Mohammadhossein Oorjani, historical writing style, critical study
  • عباس قدیمی قیداری
    مساله جانشینی و ولیعهدی شاهان قاجار، یکی از مشکلات اساسی در ساختار سیاسی آن دولت به شمار می رفت که در مقاطعی دولت و کشور را با بحران و جنگ داخلی مواجه ساخت. قاجارها بر اساس وصیت آقامحمدخان و نیز سنن ایلی، قاعده ای برای ولیعهدی و جانشینی ترتیب دادند که هیچ گاه به عنوان یک قانون مورد پذیرش عمومی در بخش هایی از ساختار سیاسی و اداری دولت و طیفی از طبقات ممتاز در این ساختار قرار نگرفت. این قاعده که در اصل در راستای تداوم و تثبیت سلطنت در طایفه قوانلو به عنوان طایفه موسس دولت طراحی شده بود، اختلاف و ستیز بین شاهزادگان، گروه بندی در میان درباریان، دیوانسالاران، نظامیان و دخالت آشکار روس و انگلیس به عنوان عوامل موثر در این مساله را به دنبال آورد و در مقاطعی با تردید در شیوه انتخاب ولیعهد و جانشین، باعث تشدید بحران و نیز جنگ داخلی گردید. علاوه بر این، با پایه ریزی الگوی مداخله خارجی در این مساله، موقعیت دولت قاجار در داخل و نیز سیاست خارجی آن تضعیف گردید.
    کلید واژگان: دولت قاجار, جانشینی, شاهزادگان, بحران, روس, انگلیس, جنگ داخلی
    Dr. Abbas Ghadimi Gheidari
    One of the main problems in the political structure of Qajarid government was the issue of succession and heir apparent. This issue made the government and country face crisis and civil war time and again. Although Agha Mohammad Khan's will and tribal customs were supposed to be admitted as a rule for choosing successors, it was never considered to be an accepted rule in political and official structure of the government as well as by the superior classes. This rule was established to let Qavanloo tribe stabilize and continue their kingdom, since they were the founder of the dynasty. The quarrel and fight among princess, the aggregation among court, bureaucrat and militaries as well as Russia and Britain's meddling were major factors in choosing successors. From time to time, these factors strengthened the crisis and caused civil war. Furthermore, the situation of Qajar's government and their foreign policy was weakened because of the foreigner penetration in choosing successors.
سامانه نویسندگان
  • دکتر عباس قدیمی قیداری
    قدیمی قیداری، عباس
    دانشیار تاریخ، دانشگاه تبریز
اطلاعات نویسنده(گان) توسط ایشان ثبت و تکمیل شده‌است. برای مشاهده مشخصات و فهرست همه مطالب، صفحه رزومه ایشان را ببینید.
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال