mohammad-hossein djavari
-
هر مفهوم روایی مستلزم چارچوب مکانی و زمانی خاصی است که از طریق آن در بستر متن گسترش می یابد. برخلاف رمان سنتی که بافت زمان و مکان را موضوعی حاشیه ای تلقی می کند، رمان مدرن به مطالعه ی دگرگونی ویژگی ها و ساختار مکانی می پردازد و بازسازی بی وقفه ی مکان را از ورای نگاه نهاد ناظر نشان می دهد. گذر میلان (1954)، به عنوان نخستین اثر برتر از میشل بوتور، که بر پایه ی درکی چند آوایی از جهان واقع بنا شده است، روایتی کابوس وار از زندگی شهری است که شکاف روزافزون میان انسان و جامعه ی مدرن را به تصویر می کشد. در حقیقت، جهان داستانی بوتور جهانی ذهن گرا (سوبژکتیو) است که در نگاه راوی یا در خودآگاه شخصیت های رمان شکل می گیرد. با این حال، ساختار مکانی دربردارنده ی یک بعد عینی نیز می باشد که برگرفته از جهان واقع بوده و به ساخت معنا در اثر کمک می کند. خوانشی عمیق از چارچوب بندی مکان در رمان یاد شده به پژوهشگر این امکان را می دهد که به تصویر ذهنی نویسنده از دنیای مدرن دست یابد. ما در این مقاله نخست به تحلیل گزیده هایی از رمان بوتور می پردازیم که بر جنبه های توپوگرافیک بافت مکان تکیه دارند و در مرحله ی بعد سعی بر این داریم که ارتباط میان چارچوب مکانی و تنش درونی نهاد ناظر را آشکار کنیم.
کلید واژگان: گذر میلان, پیوستار زمانی- مکانی روایی, تحلیل بینشی, نقطه نظرRecherches en Langue et Littérature Françaises, Volume:17 Issue: 32, Fall and Winter 2024, PP 152 -168Tout concept narratif exige un cadrage spatio-temporel particulier lui permettant de se développer sur le plan textuel. A la différence du roman traditionnel où le contexte spatial se trouve marginalisé, le roman moderne met en avant les aspects dynamiques de l’espace et représente son incessant reconstruction sous le regard du sujet. Fondé sur une saisie polyphonique du monde, Passage de Milan (1954), l’œuvre inaugurale de Michel Butor, se construit autour d’une image cauchemardesque de la ville, focalisant l’intérêt du lecteur sur l’écart croissant entre l’homme et la société moderne. L’univers romanesque de Butor qui s’avère être un microcosme de Paris projette, dans une certaine mesure, un monde objectal où le système spatio-temporel se propose comme une entité dérivée du réel, dont l’ensemble des éléments contribue à la construction du sens dans le récit. À cela s’ajoute la dimension subjectale de l’espace du fait qu’il est déployé sous la perception du narrateur ou dans la conscience des personnages. Effectivement, une lecture approfondie de la conceptualisation de l’espace dans Passage de Milan, nous permettra d’accéder à l’image mentale que se crée l’auteur de la modernité urbaine. Nous allons analyser, au départ, les extraits qui se focalisent sur les aspects topographiques de l’espace en vue de montrer ensuite comment la conceptualisation du cadre spatio-temporel pourrait refléter la tension intérieure de l’instance perceptive.
Keywords: Passage de Milan, chronotope narrative, analyse énonciative, Point de Vue -
نشریه قلم، پیاپی 37 (Spring-Summer 2024)، صص 263 -286
ظهور بیانی گفتار درون به نوعی ماهیت از هم گسیخته جهان را از ورای درک و دریافتی منقطع از واقع آشکار می سازد و این امر هنگامی رخ می دهد که پاره ای از افکار بی پرده ی انسان با تار و پود زبان بیرونی ادغام پیدا می کند. برون ریزی گفتار درون به عنوان یکی از ویژگی های بارز ادبیات مدرن، روشی موثر در بیان بحران هویت محسوب می شود که توسط نسل جدیدی از نویسندگان از جمله رضا قاسمی مورد کاربرد قرار می گیرد. همنوایی شبانه ی ارکستر چوب ها که ترجمه فرانسوی آن از ژان فلور (2001) با عنوان همنوایی شبانه (Harmonie nocturne) به چاپ رسیده است، با بیان مکاشفات درونی هنرمندی ایرانی تبار سعی در پرده-برداری از تنش های روحی انسان مدرن دارد. برای دستیابی به ریشه ی تنش های روان شناختی راوی، تحلیل و رمزگشایی از جلوه-های نمود احوالات درونی وی امری ضروری به نظر می رسد. از این رو، مقاله حاضر مروری است بر انواع نمودهای گفتار درون در هارمونی شبانه که به گرایش خود ویرانگر شخصیت داستانی توجه دارد.
کلید واژگان: رضا قاسمی, تحلیل بینشی, همنوایی شبانه ی ارکستر چوب ها, ادراک شنیداری, انگیزه ی خودویرانگرPlume, Volume:19 Issue: 37, Spring-Summer 2024, PP 263 -286La mise en scène textuelle du discours intérieur dévoile en quelque sorte le morcellement de notre perception du monde, dès qu’il intègre les bribes de pensées nues dans le tissue du langage extériorisé. Comme un trait marquant de la modernité romanesque, le discours intérieur se fait le mode privilégié d’expression de la crise d’identité à l’époque contemporaine, foncièrement mis en pratique par une nouvelle génération d’écrivains parmi lesquels figure le nom de Reza Ghâssemi. Traduit en français par Jean Flores (2001), Harmonie nocturne sert à dénoncer les tensions psychiques de l’homme moderne, par une verbalisation des conflits intérieurs d’un artiste-peintre iranien autour duquel se tisse toute une série des réflexions. Pour accéder aux fondements des tensions psychiques du narrateur-personnage, il nous semble important d’examiner les diverses représentations de son discours intérieur dans le texte. Le présent article fournit un bref aperçu des variantes discursives du langage intérieur dans Harmonie nocturne, lesquelles se portent particulièrement sur la tendance autodestructrice du personnage ghâssemite.
Keywords: Reza Ghâ, ssemi, analyse é, nonciative, Harmonie nocturne, perception auditive, pulsion autodestructrice -
مفهوم هویت از دیرباز بحثی تامل برانگیز در حیطه فلسفه و علوم انسانی بوده است. در عصر حاضر، جنبشها و تغییرات اجتماعی، سیل مهاجرتها و پیشرفت تکنولوژی عمیقا زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده اند. در این بین، با توجه به آثار ادبی بسیار خلق شده که این موضوعات را به تصویر می کشند، مفهوم هویت دوباره مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر به بررسی مفهوم هویت اجتماعی-روانشناختی در رمان با خانواده نوشته ی ماری اندیای میپردازد. برنده جوایز بزرگ ادبی از جمله فمینا و گونکور، اندیای مفاهیم و موضوعات روز را در آثارش مطرح می کند. به کمک قدرت ادبی خویش، او شخصیت هایی را خلق می کند که به دنبال هویت خانوادگی و اجتماعی خود هستند. در واقع مفهوم هویت، موضوعی بحث برانگیز در رمانهای اندیای است.
در این مقاله، ابتدا، به معرفی تاملات الکس موشیلی می پردازیم که سعی دارد چارچوبی نظری برای مفهوم هویت مطرح کند. او عناصر مهم شکل دهی هویت در زمینه روانشناسی و جامعه شناسی را بیان میکند. سپس نظرات ژرژ هربرت مید، جامعه شناس آمریکایی را حول هویت بیان خواهیم کرد. برای عمق بخشیدن به مطالعه حاضر، باتوسل به مفهوم زمان نزد پل ریکور، به تحلیل عناصر هویت در زندگی شخصیت اصلی رمان باخانواده و تاثیر گذشته و خاطرات بر روی هویت فرد خواهیم پرداخت.کلید واژگان: الکس موشیلی, پل ریکور, ژرژ هربرت مید, ماری اندیای, هویت روانشناختی-اجتماعیLa notion de l’identité est depuis longtemps un sujet de réflexion riche et fructueux en philosophie et en sciences sociales. A l’époque contemporaine, vu des mouvements et changements sociaux, des immigrations, du progrès de la technologie qui impacte la vie de l’être humain dans tous ses aspects, et vu de l'émergence de plusieurs ouvrages littéraires traitant ces sujets, cette notion est portée à l’attention dans le domaine littéraire. La présente recherche se propose d’analyser la notion de l’identité psychosociale dans le roman En famille de Marie NDiaye. Lauréate des grands prix littéraires tels que Fémina et Goncourt, Marie NDiaye traite des thèmes contemporains dans ses œuvres. Grâce à son pouvoir artistique, elle invente des personnages qui partent en quête de leur identité familiale et sociale. Dans son univers romanesque, la question de l’identité reste toujours en débat.Dans cet article, nous allons, d’abord, dégager les réflexions théoriques chez Alex Mucchielli qui cherche à esquisser un cadre théorique à la notion de l’identité dans le domaine psychologique et sociologique. Puis, nous nous pencherons sur les idées de George Herbert Mead concernant ce concept. Ensuite, pour effectuer notre analyse en profondeur, nous allons étudier le rôle du passé et des souvenirs dans la fabrication de l’identité des personnages en nous appuyant sur les orientations théoriques autour du temps chez Paul Ricoeur.
Keywords: Alex Mucchielli, George Herbert Mead, Identité, psychosociale, Marie NDiaye, Paul Ricoeur -
نشریه قلم، پیاپی 36 (Autumn-Winter 2023)، صص 457 -475
زندگی انسانها ارزش بالقوهی خود را در غیریت مییابد که در حقیقت این حضور و عمل درگرخواهانه مبتنی بر شناخت نقاط همگرایی و واگرایی با دیگری است. آنا گاوالدا، نویسنده زن معاصر فرانسوی است که شخصیتهایی را بر روی صحنه برده که از طریق این احساس نه تنها ذهنیت خود بلکه عینیت خود را نیز جستجو میکنند. ضد قهرمانانی که در جامعهای زندگی میکنند که با بیتفاوتی و لگدمال شدن ارزشهای انسانی و احساسی دست به گریبان هستند. در این پژوهش سعی بر آن است که با استفاده از رویکردهای روانکاوانهی ژولیا کریستوا و نیز نظریههای جامعهشناختی، به تبیین مسیلهی غیریت و اشکال مختلف آن بپردازیم. پس از آن، زوایای منفی این افق نسبت به دیگری را بر خواهیم شمرد. و در نهایت، آیا نویسنده حتی با اشکال نوشتاری خود مانند صحنههای دایالوگ، استفاده مکرر از سه نقطه تعلیق و انتخاب معنادار فضا در آثارش این غیریت را به ما القا میکند؟
کلید واژگان: آنا گاوالدا, غیریت, عشق, تشریک مساعی, صحنه های دایالوگPlume, Volume:18 Issue: 36, Autumn-Winter 2023, PP 457 -475La vie des êtres humains prend sa potentielle valeur dans l’altérité qui réside dans le fait de cette présence et de cette pratique altéritaires fondées sur la connaissance des points convergents et divergents avec l’autre. Anna Gavalda, femme écrivain contemporaine, qui a mis en scène des personnages qui cherchent par ce sentiment non seulement leurs subjectivités mais aussi leurs objectivités. Les antihéros qui vivent dans une société marquée par l’indifférence et la transgression des valeurs humaines et émotionnelles.Dans cette recherche, à l’aide des approches psychanalytiques de Julia Kristeva ainsi que des théories sociologiques, d’abord, nous avons l’intention d’expliquer la question de l’altérité et ses différentes formes sous lesquelles elle apparaît. Après, on va reprendre les côtés négatifs de cet horizon vers l’autrui. Et enfin, nous constaterons si l’auteure nous suggère l’altérité même à travers les formes de son écriture comme les scènes dialoguales, l’emploi abondant des trois points de suspensions et son choix significatif de l’espace.
Keywords: Anna Gavalda, Alté, rité, Amour, Solidarité, Scè, nes dialogales -
هر جامعهای محصول مجموعهای از«من» است و در این راستا، تعامل هریک از این خودها با جامعه بسیار مهم است. عنصری از این کلیت ناهمگون، گاه آگاهانه و گاه ناخودآگاهانه در آثار آنا گاوالدا، نویسنده زن معاصر، منعکس شده است. هنر او در نگاه جهانشمول و دقیق وی، شاهدی برتر و نهفته است که میکوشد ما را به سوی واقعیت، حقیقت و شفافیت سوق دهد. در این پژوهش، با استفاده از رویکردهای جامعهشناختی، در گام اول، این موضوعات بررسی شده است که چگونه آنا گاوالدا واقعیتهای اجتماعی، قدرت ناامیدکننده پول و همچنین بردهداری نوین را در آثارش مانند «من او را دوست داشتم»، «با هم»، «بودن» و «دوست دارم کسی جایی منتظرم باشد» به نمایش میگذارد، آنا گاوالدا با توسل به چه رویههای زبانی به دنبال انعکاس خود در آثارش است و درنهایت با توجه به رویکردهای روانی - اجتماعی گوستاو نیکولاس فیشر، تعاملات بین جامعه و زبان با توجه به اشارات اجتماعی و وجه شفاهی چگونه ظاهر میشوند؛ بنابراین «من» و جامعه ممکن است در هم تنیده شوند و بر یکدیگر تاثیرگذار باشند؛ اما گاهی وی موفق به درک برخی از این جزییات نمیشود.
کلید واژگان: آنا گاوالدا, تک گویی درون, روان شناسی اجتماعی, جامعه, منChaque société est le produit d’un ensemble de moi, à cet égard, l’interaction entre ces moi avec la société est très importante. Anna Gavalda, cette femme écrivaine contemporaine, en tant qu’élément de cet ensemble hétérogène, peut se refléter parfois consciemment parfois inconsciemment dans ses œuvres. Son art réside dans son regard global et minutieux en tant que témoin privilégiée de notre époque qui essaie de nous ramener au réel, à la vérité et à la lucidité. Dans cette recherche, en pratiquant des théories sociologiques, nous allons découvrir au premier pas, comment Anna Gavalda met en scène les réalités sociales, le pouvoir dysphorique de l’argent ainsi que l’esclavagisme moderne à travers ses œuvres, par exemple, Je l’aimais, Ensemble, c’est tout et Je voudrais que quelqu’un m’attende quelque part ? Après, en recourant à quels procédés linguistiques, Anna Gavalda cherche-t-elle les particularités de son moi ? Et finalement, à l’aide des approches psychosociales de Gustave-Nicolas Fischer, quelles sont les interactions entre le moi et la société en jetant un coup d’œil sur des alternatives de société et de langage à l’aide de la deixis sociale et de l’oralité ? Alors, le moi et la société peuvent s’entremêler et celle-ci peut changer les caractères du moi. A cet égard, il est parfois en prise avec sa société dont il n’arrive pas à comprendre certains détails. .
Keywords: Anna Gavalda, moi, monologue intérieur, psychologie sociale, société -
هدف از این نوشتار تحلیل ساختار روایی ژوناس یا هنرمند مشغول به کار، یکی از داستان های مجموعه تبعید و سلطنت، منتشر شده در سال 1975، از نویسنده فرانسوی، آلبر کاموست؛ مجموعه داستانی که آخرین اثر ادبی ویرایش شده نویسنده درزمان حیاتش است. داستان ژوناس، زندگی هنرمند نقاش پاریسی با همین نام را_ از زمان موفقیتش تا ناتوانی اش در خلق هنری و افسردگی عمیقش_ به تصویر می کشد.
روش تحلیلی انتخاب شده برای این اثر، روش ژرار ژنت، منتقد فرانسوی ست که نقش بزرگی در پیشرفت مطالعات فرمالیست و ساختارگرایی، در ابعاد جهانی، ایفا کرده است. در این واکاوی به مطالعه سه سطح روایی ارایه شده توسط ژنت می پردازیم: زمان، وجه، صدا یا لحن که هر کدام از این سطوح به زیرشاخه هایی تقسیم می شوند؛ سطح روایی زمان به مطالعه ترتیب، تداوم و بسامد می پردازد، وجه شامل بررسی فاصله و کانونی شدگی و بالاخره صدا یا لحن در پی تحلیل زمان روایت، سطوح روایی و انواع روای هاست.کلید واژگان: ساختارگرایی, روایت شناسی, ژرار ژنت, ژوناس یا هنرمند مشغول به, کار کاموRecherches en Langue et Littérature Françaises, Volume:16 Issue: 30, Fall and Winter 2023, PP 57 -74L’objet de cette étude porte sur la structure narratologique de Jonas ou L’artiste au travail d’Albert Camus, une nouvelle tirée d’un recueil de nouvelles intitulé L’Exil et le Royaume, la dernière œuvre littéraire éditée du vivant de l'auteur, publiée en 1957. Cette nouvelle met en scène la vie de Jonas, artiste-peintre parisien, de sa réussite jusqu’à son impuissance dans la création artistique et sa dépression profonde. La méthode d’analyse adoptée dans cette recherche est celle de Gérard Genette, critique français qui a joué un grand rôle dans l’avancée des études formalistes et structuralistes à l’échelle mondiale.Nous nous concentrerons dans notre analyse sur l’étude de trois catégories proposées par Genette: temps, mode et voix, dont chacune se subdivisent à des sous-catégories ; la première, le temps, se ramifie en ordre, durée, fréquence ; la deuxième, le mode, se répartie en distance et perspective ; et enfin la troisième, la voix, se classifie en temps de la narration, niveaux narratifs et différents types de narrateur.
Keywords: Camus, Gérard Genette, Jonas ou L'Artiste au travail, narratologie, Structuralisme -
جهتگیریهای نوین در زبانشناسی تبیینگر، اهمیت خاصی برای مطالعه دیدگاه ها قایل است؛ زیرا این مطالعه نشان میدهد چگونه موضعگیریهای چندسویه انسان در مقابل جهان واقع به تولید بینهایت معنا میانجامد؛ به همین ترتیب در تحلیل گفتمان، بررسی روابط جایگاهی بین دیدگاه های متفاوت اولویت خاصی دارد؛ زیرا امکان دریافت دقیق از پویایی ساخت معنا را برای خواننده فراهم میکند؛ با این وجود چنین پژوهش دشواری مستلزم مطالعه عمیق مواضع بینشی تعیینگر در ساخت معنایی دیدگاه هاست. در همین راستا، مقاله حاضر محورهای اصلی توپولوژی بینشی (راباتل، 2004)، یعنی همدیدگاهی، فرادیدگاهی و فرودیدگاهی، را ازطریق بازنمایی درونی «من» در همنوایی شبانه ارکستر چوبها (قاسمی، 1996) بررسی میکند. بریدههای برگزیده از متن، گاه نشانگر استدلالگرایی (مستقیم یا غیر مستقیم) راوی در روابط خودگفتاری است و گاه هدف وی را در متقاعدسازی خواننده با تاثیرپذیری از استراتژی «منبع فکری پنهان» آشکار میکند. این مثالها نشان میدهد که چگونه بازنمایی سرگردانی اندیشهها در قالب گفتمان درونی به درک هرچه بهتر از سطوح نقشآفرینی منبع فکری در ساخت معنا میانجامد.
کلید واژگان: همنوایی شبانه ارکستر چوب ها, رضا قاسمی, منبع فکری پنهان, فرادیدگاهی, فرودیدگاهی, هم دیدگاهیLes orientations nouvelles en linguistique énonciative confèrent un intérêt tout particulier à l’étude du point de vue (PDV), éclairant en ce qu’elle révèle la possibilité, pour l’homme, de développer une infinité de significations à travers ses multiples prises de position par rapport au réel. En ce sens, l’étude des rapports de place entre les diverses sources du PDV revêt une importance de premier ordre dans l’analyse du discours, du fait qu’elle permet au lecteur de toucher, de près, le dynamisme de la construction du sens. La tâche s’avère, pourtant, difficile étant donné qu’elle exige l’approfondissement des postures énonciatives déterminantes dans la structuration sémantique du PDV. Le présent article porte sur l’étude des axes de la topique énonciative (Rabatel, 2004), à savoir, co-énonciation, sur-énonciation et sous-énonciation, mis en scène, essentiellement, à travers les représentations intériorisées du ‘je’ dans Harmonie nocturne (Ghâssemi, 1996). Les passages extraits du roman sont, soit marqués par les traits de l’argumentativité (directe ou indirecte) contenus dans les relations autodialogiques ; soit caractérisés par les effets de l’effacement énonciatif qui servent à des fins persuasives. Ils permettent d’examiner l’hypothèse selon laquelle la mise en scène discursive des vagabondages de la pensée pourrait contribuer à une meilleure exploration des niveaux d’intervention de l’instance énonciative dans la construction du sens.
Keywords: Harmonie nocturne, Reza Ghâssemi, effacement énonciatif, sur-énonciation, co-énonciation, empathie, sous-énonciation -
سوسیوکریتیک که بر همراهی نوع بیان و محتوای اثر تاکید دارد برخلاف روش کلاسیک مطالعات جامعه شناسانه، اثر ادبی را بیانه ای اجتماعی نمی داند و روشی مناسب جهت دستیابی به معنا از خلال پیچیدگی ها و زیبایی های زبان می باشد. آثار ژرژ پرک، آثاری ارزشمند برای سوسیوکریتیک هستند چرا که به بهترین نحو از زبان برای ارایه مفاهیم موردنظر نویسنده بهره می جویند. در مقاله حاضر با تعمق در قوانین ریاضی، فنون بلاغت و بینامتنیت که از عناصر ساختاری سوسیوکریتیک هستند، مفاهیم موردنظر پرک در چند اثر وی واکاوی می شوند. هدف از این مطالعه دستیابی به مفهومی مشترک از ورای روش های مختلف بیان خواهد بود که دغدغه های اجتماعی پرک ملهم از جنگ و بحران هویت در جامعه ای مبتنی بر ارزش های ظاهری را در برمی گیرد.کلید واژگان: ژرژ پرک, سوسیوکریتیک, بازی های زبانی, جنگ, بحران هویتSociocritique which insist on accompaniment of form of expression and content is in contrast to classical method of sociological studies which implies literary work as a social statement. Sociocritique is a way to achieve content through the complexities of language. The works of Georges Perec, full of linguistic games, are valuable for sociocritique. Because they use language to deliver concepts of author. In seven works that are discussed in present paper, concepts will be considered through the mathematical rules, the rhetorical techniques and the intertextuality. All of these technics are considered like important structural elements in sociocritique. In this way, we will try to find reasons for using them in translating meaning by finding examples of three techniques mentioned. The purpose of this study is to achieve a common concept that has been expressed in all of these works : Perec’s social concerns, which are highly inspired by the War and the crisis of identity in a society with absurd values.Keywords: Georges Perec, Sociocritique, Language games, War, crisis of identity
-
حضور پررنگ پلکان در خانه صورتی اثر پیر برگونیو، نویسنده معاصر فرانسوی، ما را بر آن داشت که در پی معنایی از ورای این حضور باشیم. پس در پی پلکان به بررسی آثار دیگرنویسنده پرداختیم و دست آخر جدای از خانه صورتی ، آثاردیگر از قبیل کاترین، این گام و بعدی، جانور عجیب و غریب، می ات و مرگ برون را که در آن ها پلکان همچنان حضورغالب و قابل توجه ای دارد، را برگزیدیم. سپس با بهره گیری از روش تلفیقی و اعمال آن بر گزیده های آثارمنتخب موفق به دسته بندی انواع پلکان ها تحت نه عنوان و بر اساس کارکرد آن ها شدیم. پلکان دیدار، پلکان هراس، پلکان مزاحم، پلکان خودکشی، پلکان حواس، پلکان اکتشاف ، پلکان طبقه، پلکان افتخار، پلکان سرور. تعمیق بیشتر در یافته ها ما را به تقابل های دوگانه پنهان در پس هر کارکرد سوق داد. تقابل هایی همچون خود و دیگری، مرگ و زندگی، سلطه گر و سلطه پذیر، شهر و روستا و... در گام نهایی با تکیه بر بوطیقای فضای گاستون باشلار سعی برنظم بخشیدن به تقابل های به دست آمده ذیل محورهای افقی و عمودی نمودیم.
کلید واژگان: گاستون باشلار, پیر برگونیو, بوطیقای فضا, پلکان, تقابل های دوگانهRecherches en Langue et Littérature Françaises, Volume:15 Issue: 28, Fall and Winter 2022, PP 65 -80L’escalier, susceptible d’être porteur du sens est un lieu favori parmi certains auteurs, qui mérite un regard à part et particulier. Étant frappés par l’abondance du mot « Escalier » dans La Maison rose de Pierre Bergounioux, nous avons été amenés à vérifier cette fréquence dans les autres récits de Pierre Bergounioux. Ainsi avons-nous fait une lecture attentive des récits de Pierre Bergounioux depuis 1984 jusqu’à 1996 pour y déceler la trace de l’ « escalier ».Par la suite, nous avons choisi à part La Maison rose, les autres récits intitulés Catherine, Ce Pas et le suivant, La Bête faramineuse, Miette et La Mort de Brune dans lesquels « l’escalier », à première vue, comme un élément banal, nous semble-t-il, offre un sens significatif et joue un rôle définitif.Ainsi, par une démarche totalisante et synthétique, nous avons analysé tous les cas où le terme « Escalier » est apparu dans lesdits récits et puis nous avons classifié les résultats trouvés selon la fonctionnalité que l’escalier s’attribue dans chaque circonstance. Par conséquent nous avons réussi à reconnaître neuf fonctions pour les escaliers de Pierre Bergounioux : l’escalier de contact, de peur, d’obstacle, de suicide, de sensation, de découverte, de classe, d’honneur et enfin l’escalier de bonheur.Après cela, notre attention a été attirée sur la dualité oppositionnelle cachée au sein de chaque fonction trouvée. Donc en nous appuyant sur la méthode bachelardienne, nous nous sommes efforcés de percer dans l’imaginaire de l’écrivain et de dégager les dialectiques contradictoires nées de chaque fonction. Et les classifier sous l’axe horizontal ou vertical.
Keywords: Gaston Bachelard, Pierre Bergounioux, Poétique de l’espace, Escalier, Dualité contradictoire -
مهاجرت مفهوم و کنش مدرنی نیست، اما نگرش به آن در سده بیستم، بویژه پس از نیمه دوم آن بانگریستن به وضعیت انسان معاصر و خودآگاهی اش عوض شده است، وگرنه، مهاجرت از همان آغاز آفرینش وجود داشته و چه بسیار کسان که هجرت کرده اند (از اشخاصی بزرگ همچون حضرت ابراهیم و پیامبر اسلام و یارانش، و یا مهاجرت برخی اقوام در زمان جنگ ها). اما آنچه که در این میان، نگاه کوندرا و گلشیری را متمایز می کند، نگاه این دو به مهاجران در غربت (نگاه گلشیری در آینه های دردار) و برگرداندن آن ها به کشورشان (نگاه کوندرا در بی خبری) است، تا فرق اساسی بین خود و هم میهنان و حتی نزدیکان شان را ببینند. در این میان گلشیری مهاجران ایرانی را در غربت توصیف می کند و کوندرا مهاجران را به پراگ برمی گرداند؛ دو چیزی تقریبا متفاوت، اما هر دو راجع به مهاجرت و مهاجران و تغییر آن ها در این فرایند که سرانجام به دو نتیجه متفاوت منجر می شوند.
کلید واژگان: مهاجرت, بی خبری, زبان, کوندرا, گلشیری, آینه های دردار“Migration” is not a modern concept or phenomenon; however, due to the modern situation and self-consciousness of humans, the outlook toward it has changed in the twentieth century and especially in its second half. Otherwise, migration and migrators have existed from the very beginning of creation ( great people such as Prophet Abraham and Prophet Mohammed and his disciples, or the large number of refugees during wartime are some examples). However, what here makes Kundera and Golshiri's view of the concept of migration different is the way they illustrate the alienation of the migrators (Golshiri 's view in Mirrors with Doors) and their return to their countries (Kundera's view in Ignorance ), grasping the distinction between themselves and their compatriots and even their kin. Golshiri depicts Iranian immigrants living abroad and Kundera takes immigrants to Prague; notwithstanding these differences, both authors have written about migration, immigrants, and the transformations which occur in this process , finally leading to two different conclusions.
Keywords: migration, ignorance, Language, Kundera, Golshiri, Mirrors with Doors -
نشریه قلم، پیاپی 33 (Spring-Summer 2022)، صص 105 -129
ادبیات که از دیرباز نقشی اجتماعی داشته، می تواند تصویر جامعه ای را که در آن به وجود آمده است، انعکاس دهد. رابطه ظریفی بین ساختار اثر ادبی و شرایط اجتماعی برقرار است و به همین علت، برای مطالعه یک اثر ادبی ابتدا باید آن را در بافتی اجتماعی قرار داد، و برعکس، می توان شرایط اجتماعی را به وسیله تحلیل اثر ادبی آشکار ساخت. حتی در گرایش های نوین ادبی که سبک و ویژگی های بسیار متفاوتی نسبت به گونه های سنتی خود دارند نیز می توان شرایط اجتماعی زمانه را جست و جو کرد. در پژوهش حاضر، با تکیه بر تفکرات جامعه شناختی لوسین گلدمن سعی داریم به اثبات این موضوع بپردازیم که رمان بازجویانه اثر روبر پنژه اظهاری از شرایط اجتماعی زمانه است. علاوه بر مطالعه ویژگی های رمان نو، به ارایه مثال هایی از این رمان می پردازیم که نشان گر بعد اجتماعی این اثر هستند. پژوهش حاضر می تواند به فهم بهتر مسئولیت ها و ارزش های جامعه شناختی رمان نو کمک شایانی کند.
کلید واژگان: بازجویانه, جامعه شناسی ادبیات, رمان نو, روبر پنژه, لوسین گلدمنPlume, Volume:17 Issue: 33, Spring-Summer 2022, PP 105 -129La littérature qui possédait depuis toujours une fonction sociale, est capable de refléter l'image de la société dans laquelle elle a vu le jour. Il existe un rapport subtil entre la structure de l'œuvre littéraire et la circonstance sociale. D’une part, la mise en contexte de l’œuvre contribue à son analyse efficace, et d’autre part, son analyse minutieuse contribue à découvrir la situation sociale. Même à propos de nouvelles tendances littéraires dont les particularités sont très différentes par rapport à la tradition littéraire, on peut y chercher les conditions sociales de l'époque. Dans cet article, nous nous sommes référés aux idées sociologiques de Lucien Goldmann pour démontrer que L'Inquisitoire de Robert Pinget est l'expression de la situation sociale de l'époque. En retirant des exemples pertinents de L'Inquisitoire, on dévoile son aspect social. La présente étude peut contribuer à mieux connaître la charge et la valeur sociologiques du Nouveau Roman.
Keywords: L'Inquisitoire, Lucien Goldmann, Nouveau Roman, Robert Pinget, Sociologie de la littérature -
مارسل امه (1955-1928) همچون ژان دولا فونتن، اخلاقگرایی کنایهپرداز است، به نحویکه شیوههای روایت نمادین و ریالیسم خیالی را در خدمت دیدی طعنهآمیز از نتایج جنگ جهانی اول بکار میگیرد. با در نظر گرفتن این نکته که بیهنجاری به نبود قوانین و چارچوبها در یک جامعه اشاره دارد، از این حیث، دیوار گذر، شامل ده داستان کوتاه است که با حضور ناگهانی عنصر خارقالعادهای در دنیای روزمره مشخص میشود. با بهکارگیری رویکرد نقد جامعهشناختی زیما، سعی داریم دورنمایی از پدیدهء بیهنجاری را ارایه دهیم. هدف ما از این تحقیق پی بردن به این موضوع است که چگونه ریالیسم خیالی در خلال اشخاص و اشیاء میتواند بهعنوان یک پدیدهء آنومیک در یک دنیا-ی پر هرج و مرج تلقی شود؟ و همچنین سعی بر آن است تا بیهنجاری زمان را نشان دهیم که نه تنها با بحرانهای اقتصادی و اجتماعی دست به گریبان است، بلکه میتواند نمایشی از ارزشهای لگدمال شده باشد. چرا انسان قرن بیستم به عنوان موجودی بیهویت، در معرض ازخودبیگانگی قرار گرفته است؟
کلید واژگان: بی هنجاری, پیر زیما, جهان خیالی, دیوار گذر, رویکرد جامعه شناختیLe Réalisme Fantastique Comme l’Expression de l’Anomie Sociale dans Le Passe-Muraille de Marcel AyméRésumé— Marcel Aymé (1928-1955) est un moraliste ironique à la manière de la Jean De la Fontaine, de sorte qu’il mobilise les moyens du récit symbolique et du réalisme fantastique au service d’une observation narquoise des conséquences de la 1ère guerre mondiale. Etant donné que l’anomie est une notion qui met en lumière l’absence de normes et de règles dans une société, à cet égard, Le Passe-muraille comprend dix nouvelles marquées par l’irruption du merveilleux dans l’univers quotidien. En appliquant l’approche sociocritique proposée par Zima, nous essayerons de donner un panorama sur le phénomène de l’anomie. Notre objectif sera de savoir comment le réalisme fantastique à travers les choses et les hommes peut être considéré comme un phénomène anomique dans un monde anarchique? On essayera de montrer l’anomie du temps qui est marquée non seulement par les crises économique et sociale mais aussi par le spectacle des valeurs dégradées. Pourquoi l’homme du XXème siècle est-il représenté comme un être exposé à l’aliénation ?
Keywords: Anomie, Approche sociocritique, Le monde fantastique, Le Passe-muraille, Marcel Aymé, Pierre V.Zima -
ژیوپویتیک، نظریهی نوظهور نقد ادبی و هنری ست که به اهمیت و نقش مکان در آثار ادبی و هنری میپردازد. ژیوپویتیک رویکردی باز و بینارشتهایست. این رویکرد علاوه بر تلفیق ادب و جغرافیا با علوم و رشتههای دیگر نظیر فلسفه، با کوچگرایی (نومادیسم) در ارتباط است. اگرجه این رویکرد نوظهور است اما پشتوانه فلسفی و تاریخی عمیقی دارد و نشان میدهد که پایه گذارانش مطالعاتی عمیق بر علوم شرق و غرب داشته اند. ژیوپویتیک دیدگاهیست که میتواند نشان دهد چرا مکان در داستانی اهمیت ویژهای دارد و کارکرد آن چیست. در این پژوهش سعی بر آن داریم که علاوه بر معرفی ژیوپویتیک، خوانشی ژیوپویتیکی از داستان گلهای زوال، اثر پاتریک مودیانو ارایه دهیم و به این سوال پاسخ دهیم که نام های پیوستهی مکان در داستان پاتریک مودیانو چه نقشی در داستان ایفا میکنند؟ و چگونه مکانها به شخصیت داستان کمک میکند تا او به شناخت بیشتری از خود و دیگری دست یابد؟
کلید واژگان: ژئوپوئتیک, پاتریک مودیانو, مکان, شناخت خودIntroductionGeopoetics is a new theory in art and literature critic that studies the importance of places in literary and artistic creations. Geopoetics is an open and interdisciplinary approach. It is a link between literature and geography. Also, it is related to the philosophy and intellectual nomadism. Although this approach is new, it shows the knowledge of its founders on the science of East and West. Geopoetics aims at placing the link between man and Earth at the center of reflection. It is a geo-centered approach - geo in Greek means earth - which gives a primordial place to literature. It consists of two terms: the geo prefix and the poetic suffix. The “geo”, that is, the earth and our place in the cosmos. In this article, we will first study what geopoetics means and then we will check how geopoetics relates to the Other. And for that, we will analyze Fleurs de Ruine by Patrick Modiano. The works of Patrick Modiano are good examples. It has the same precision as that of a cartographer. He is the novelist of the Parisian space. The wandering of its narrator, of its characters, allows the evocation of places. We can say that he does not live in Paris but he circulates there. Walking and wandering is the central theme in Ruined Flowers. We see from the beginning of the novel the places traveled by the narrator-walker. We can see using Google Maps the landscape seen by the narrator and we can be on the place where this character was.
Background StudiesMichel Chaillou who, in his book Le Sentiment Géographique (1976), checks the geographic space and who declares that in this kind of text, “reading is not walking , at first sight “but the reality is that during reading” the sentence becomes a path. So we can say that Modiano’s sentences are paths to travel that highlight mobility. What is essential for a geopoetic reading. Geopoetic reading is also a journey, a displacement especially through thought. The reader-critic tries to follow the steps of the narrator and the character. He thinks simultaneously of his relationship with the land and places. He also wonders what relationship he could establish with this place described by the author. The critic is thus present in his analyzes and he has an active role in the geopoetic approach.
ArgumentDuring this study, the meeting with the other is inevitable. The city is the meeting place with the other, as Barthes says, and wandering prepares for the sometimes unexpected meetings with the other. The narrator is a walker. While walking, he meets the other characters who are often pedestrians too when they walk in the streets or when they frequent other places like coffee, bar, cinema, etc. This is how spatiality is strongly linked to the question of otherness. For the narrator-walker, the Other and the sometimes hazardous encounter with him remind us of the places frequented and the places can also, in turn, evoke the memory of Others. The landscapes and spaces remind him of other people. For us, it’s quite significant that a place reminds him of a character, an Other. This shows that geopoetic study is inseparable from the study of the Other. The main question is to understand what the role of places in the novel is and how places can help humans to know themselves.
Conclusionto answer our initial question: how does geopoetics help us read the text? It must be said that during a geopoetic reading, the reader inhabits the text. He follows the steps of the writer. He travels the world as tirelessly as he does and gives space a central place. What we did in reading Flowers of Ruin by Modiano. Thus, reading becomes a path. In this round trip between the world of the text and his world, by a mental movement, he inevitably meets otherness, especially cultural otherness. It’s the unchanging constancy of geopoetics to listen to the Other while crossing places. The Other is not defined only in human relationships but in the meeting of a culture and a crossed space. We have already mentioned that in the geopoetic approach, openness to the world and meeting with the Other is very important. We see that Modiano’s narrator meets the Other during his walks. This meeting with the Other is very decisive in his quest for identity.
Keywords: Geopoetic, Patrick Modiano, place, self-awareness -
پژوهش حاضر با تکیه بر رویکرد جامعه شناختی، به بررسی مفهوم هنجارگسیختگی (anomie) و بازتاب آن در رمان هزار خورشید تابان اثر خالد حسینی، نویسنده افغانی تبار مقیم آمریکا، می پردازد. حسینی جامعه ای را به تصویر می کشد که تحت تاثیر علل گوناگون از جمله بحران جنگ و خودکشی دستخوش تغییرات شده و شخصیت های آن هنجارهای اجتماعی از پیش تعیین شده را زیر سوال می برند. این مقاله ما را قادر به مطالعه فقدان هنجارهای اجتماعی و نمود آن در ادبیات خواهد نمود. پدیده هنجارگسیختگی در این داستان به نقطهه اوج خود می رسد و حسینی به کمک نوشتار انقلابی و واقع-گرایانه ی خود، دنیایی را تصویر می کند که اغلب زنان، شخصیت های اصلی داستان، قربانی این هنجارگسیختگی می شوند. او با خلاقیت ادبی خود، دنیای تاریکی را می آفریند که قهرمان های داستانش تحت ستم ظالمانه قرار گرفته و بحران هایی همچون جنگ، فقر، فساد و تبعیض بر تاریکی هر چه بیشتر دنیایشان دامن می زند. در پژوهش حاضر، نظریه های فیلسوفان و جامعه شناسانی چون دورکیم، گویو و شزل در رابطه با هنجارگسیختگی را مطالعه خواهیم نمود. سپس، به بحث و بررسی عناصر این مفهوم در رمان حاضر خواهیم پرداخت و همان طور که گویو هنجارگسیختگی را دری به روی خلاقیت می داند نمود زبانی و نوشتاری این مفهوم را طبق رویکرد زیما مطالعه خواهیم کرد.
کلید واژگان: خالد حسینی, هزار خورشید تابان, هنجارگسیختگی, خودکشی, نابرابری جنسیتیIn this article, with a socio-critical approach, we will study the social phenomenon of anomie and its reflection in the novel A Thousand Splendid Suns by Khaled Hossein, one of the contemporary American writers of Afghan origin. Through his realistic and literary power, he represents a society, which suffers from the crisis due to war and suicide and whose norms and values are questioned by the actions of its members. Hosseini's romantic universe, which sheds precious light on contemporary Afghan society, takes a stand in favor of women. The author puts women at the center of his work and paints, in the eyes of readers, a society in which women, as the main characters, are the victims of anomie. In fact, his work portrays social realities and female suffering in a prodigious way. First, by drawing on the ideas of sociologists and philosophers such as Émile Durkheim, Chazel and Guyau, we will identify the theoretical orientations which seek to elucidate the conception of anomie. Then, to carry out our in-depth analysis, we will study the absence of norms and values in the society in question. We will examine how Hosseini's romantic universe reveals different aspects of anomic society in the midst of a crisis. Finally, from the same perspective, we will look at Zima's approach to support the transformation of the absence of norms and values into textual elements.
Keywords: Khaled Hosseini, A Thousand Splendid Suns, anomie, Suicide, Discrimination -
در رمان معاصر، به کار بردن یک سری قواعد و الزامات دغدغه برخی از رمان نویسان است؛ چرا که به نظر می رسد رمان برخلاف شعر از قواعد خاصی پیروی نمی کند. در ادبیات فرانسه، گروه ادبی موسوم به اولیپو [1] با ابداع الزامات [2] و قواعدی که در انواع ادبی علی الخصوص رمان به کار می رود توانسته است آثار ادبی منحصر به فردی خلق نماید. در این میان، نکته قابل توجه آن است که برخی از نویسندگان غیر اولیپینی سبک نوشتاری شان قابل مقایسه با سبک این گروه ادبی است. رضا امیرخانی از جمله نویسندگان ایرانی است که توانست با نگارش رمان بیوتن که ساختار مشخص دارد، رمانی مشابه رمان اولیپینی خلق کند. مطالعه حاضر نشان می دهد که رضا امیرخانی در این رمان توانسته است بی آنکه با این گروه آشنایی داشته باشد با تلفیق ادبیات و علم ریاضیات، با به چالش کشیدن خواننده از طریق بازی های مختلف زبانی و ادبی و مهم تر از همه، با رعایت اصل اول ژاک روبو[3] نمونه ای از یک رمان اولیپین در زبان فارسی خلق نماید.
کلید واژگان: اولیپو, بیوتن, امیرخانی, اصل اول ژاک روبو, ساختار بازیIn contemporary novel, applying a set constrained writing techniques, is a concern of some novelists, since the novel is known as a literary type, which unlike poetic genre, does not follow definite rules and principles. In French literature, a literary group, called Oulipo, has been able to create unique literary works by devising constrained writing techniques and rules that are particularly used in the novel. The striking point is that some non-Oulipian authors are comparable to the style of this literary group. Raza Amirkhani, the Iranian writer, has created such an Oulipian-like novel in his Bivatan, without knowing Oulipo. This study shows that Amirkhani has been able to create a novel in Persian language, by combining literature and mathematics, alongside challenging the reader by different language and literature games, and most importantly, by observing Jacques Roubaud’s first principle.
Keywords: Oulipo, Bivatan, Amirkhani, Roubaud’s first principle., game structure -
Après la deuxième guerre mondiale, le concept de ‘’l’Autrui’’</em> a été devenu la question essentielle dans le domaine philosophique. Ce concept joue un rôle important dans les relations interhumaines et dans la société. Dans cet article, on traitera ce concept à partir des pensées d’Emmanuel Lévinas et celles de Maurice Blanchot afin de distinguer des points divergents et d’obtenir éventuellement des points communs. Nous allons voir comment Blanchot se sépare du domaine métaphysique au sens lévinasien, tandis que la définition de l’autrui dans le vocabulaire de Lévinas se forme dans le champ de la transcendance. La voie de cette transcendance se réalise à partir du visage de l’autrui, mais selon Blanchot, c’est la langue qui pourrait m’aider à établir un pont entre l’autrui et moi.Cette recherche souhaite, d’une part, présenter la conception philosophique de Lévinas dont la philosophie de la transcendance est présentée comme la responsabilité éthique envers l’autrui, et d’autre part, montrer comment Blanchot, influencé par ses expériences de la deuxième guerre mondiale, prend une position quasi pessimiste envers l’autrui, en fait, il voit l’autrui comme un étranger absolu, mais il accepte le rôle de la responsabilité face à l’autrui, jusqu’à ce que la présence de moi ne le menace pas physiquement et mentalement.
Keywords: Autrui, Blanchot, Lévinas, Responsabilité, Transcendance -
نقد جامعه شناختی ادبیات دانشی نوین است که به مطالعه تاثیر جامعه بر ادبیات و برعکس، تاثیر ادبیات بر اجتماع می پردازد. در حقیقت، هر اثر ادبی علی رغم ادعایی که می تواند مبنی بر بی بهره بودن از تاثیرات اجتماعی داشته باشد، هرگز به دور از واقعیات سیاسی و اجتماعی عصر خود نیست. جهان بینی نویسنده که متاثر از آگاهی فرهنگی و اجتماعی وی از اجتماع خود می باشد، سهم قابل توجهی در ایجاد اثر ادبی او دارد. بدین ترتیب، طبق نظر لوسین گلدمن، اثر ادبی، بیان جهان بینی یک گروه اجتماعی است. بنابراین، برخلاف پیشتازان این نقد، وی اثر ادبی را در کانون توجه خود قرار داده و سعی می کند بین زندگی ادبی و اجتماعی پیوند ایجاد کند. طبق نظر گلدمن، اثر ادبی محصول یک انسجام درونی خودمختار است که می تواند بی ارتباط به عقاید آگاه نویسنده باشد. بر همین اساس، در این مقاله به دنبال منظور و نیت نویسنده نیستیم بلکه مطابق با نظریه ساختارگرایی تکوینی، تحلیل خود را با بررسی ساختارهای متنی شروع خواهیم کرد و سپس ریشه این داده های بدست آمده از ساختار متن را در ساختار جامعه مطالعه خواهیم کرد. برای این مطالعه، به بررسی رمانی شناخته شده از کامو به نام طاعون خواهیم پرداخت. هدف ما این خواهد بود که شباهت های بین ساختار اثر و اجتماع را بیابیم و بدانیم که چگونه طاعون می تواندمعرف و بازتاب جامعه نویسنده باشد.
کلید واژگان: آلبر کامو, لوسین گلدمن, طاعون, ساختارگرایی تکوینی, جهان بینیRecherches en Langue et Littérature Françaises, Volume:13 Issue: 23, Fall and Winter 2019, PP 67 -81On sait que la critique sociologique de la littérature est une nouvelle science qui cherche à étudier l’influence de la société sur la littérature, et vice-versa. Une œuvre littéraire même si elle prétend être dénuée des marques sociologiques, elle n’est jamais séparée des réalités politiques et sociales de son époque. La vision du monde de l’écrivain qui est sous l’influence des connaissances culturelles et sociales de son milieu, concourt à la formation d’une partie considérable de sa création littéraire. De même, selon la théorie de Lucien Goldmann, l’œuvre littéraire est l’expression de la vision du monde d’un groupe social. Alors, au contraire de ses devanciers, il valorise le texte et essaie ainsi d’unifier la vie littéraire et la vie sociale. Goldmann considère l’œuvre littéraire comme le produit d’une logique interne autonome qui pourrait être indépendante des intentions conscientes de l’auteur. En ce sens, dans cet article on ne vise pas à prendre en considération l’intention de l’auteur, mais nous essayons à travers la théorie du structuralisme génétique, de commencer notre étude par une analyse des structures textuelles et puis de trouver la genèse de ces données textuelles dans les structures de la société. Pour cette étude, nous avons choisi un roman fameux d’Albert Camus, La Peste. Notre objectif sera donc d’illustrer des analogies entre la structure de l’œuvre et celle de la société et de savoir en quoi La Peste en est la représentation et le reflet.
Keywords: Albert Camus, Lucien Goldmann, La Peste, structuralisme génétique, la vision du monde -
امروزه برخی رمان نویسان صرفا به نقل داستان در رمان خود اکتفا نمی کنند، بلکه در خلال روایت داستان از خواننده، راوی و شخصیت های داستان درباره نحوه نگارش اثر خود سوال می کنند. این شیوه که در رمان های سه گانه فرانسوی به نام های اورتانس زیبا(1985)، ربودن اورتانس (1987) و تبعید اورتانس (1990)[1] نوشته ژاک روبو[2] بکار رفته است، قاعده اولیپنی " نظریه در داستان" را تداعی می کند. این قاعده شامل گنجاندن نظریات گروه اولیپو[3] در روایت است. این شیوه بیان نظریه در خلال داستان در رمان رضا براهنی با نام آزاده خانم و نویسنده اش (1997) نیز دیده می شود. از آنجا که پیشتر براهنی به خاطر کاربرد این سبک و سایر سبک های نوشتاری اش در زمره نویسندگان پسا مدرن قرار داشت با مشاهده مشخصه های اولیپینی چنین استنباط می شود که براهنی با خلق این "ابررمان" بیشتر به ادبیات اولیپو متمایل است.کلید واژگان: نظریه در داستان, براهنی, روبو, گروه اولیپو, رمان پسامدرن, ابررمانContemporary literature is constantly searching for its own identity. It is this return to oneself that encourages the "broken down" form of the early twentieth century and gives it a certain freshness. From then on, the novelist questions the reader about his novelistic writing and his fabrication within fiction. This process of self-referentiality in Roubaud's novel or lipian trilogy (La Belle Hortense, L'Enlèvement d'Hortense, L'Exil d'Hortense) leads us to the constraint of "Theoria in fabula" which consists in inserting the typical oulipian processes. in fictional fiction. One wonders how this metatextual process develops in Baraheni's novel titled Azade Khanom and His Novelist (second edition). The characteristics of "Theoria in fabula" studied in this article offer an original aspect of the metatextual in Baraheni; This allows us to implement a new readability of the Iranian novel and to draw parallels between the latter and the Oulipian novel.Keywords: Theoria in fabula, metatextual, Azade Khanom, her novelist, the Hortense trilogy, Oulipian novel
-
این مقاله به بررسی پدیده اجتماعی "آنومی" و بازتاب آن در نوشتار رمان مرگ قسطی نوشته سلین می پردازد. مطالعه این پدیده اجتماعی به ما این امکان را می دهد تا ناهنجاری های اجتماعی را بررسی و سپس انتقال آن به عناصر زبانشناختی را مطالعه نماییم. شخصیت های این رمان هنجارهای اجتماعی را زیر سوال می برند. به واقع، قهرمان داستان فردینان به لحاظ اجتماعی ناسازگار است.
نقطه اوج این عدم سازگاری در عناصر ادبی جلوه گری می کند. سلین با این نوشته منحصر به فرد و انقلابی خود تمام قواعد صوری از پیش پذیرفته را زیر پا می گذارد و اثر به اصطلاح "آنومیک" را خلق می کند. از دیدگاه ژان ماری گویو جامعه شناس فرانسوی که معتقد است پدیده آنومی دری به سوی خلاقیت می گشاید، می توان چنین استنباط کرد که زبان سلین راه را به نوشتار "کارناوالی" و نابهنجار هموار می سازد.کلید واژگان: سلین, مرگ قسطی, نقد ادبی-اجتماعی, آنومی, نوشتارکارناوالیEn se focalisant sur l’approche sociocritique, cette étude essaie de mettre en lumière le concept sociologique d’ «anomie» et son reflet dans le roman Mort à crédit de Céline. Elle nous permettra d’étudier l’absence des normes sociales et sa transformation en éléments linguistiques et littéraires. Les personnages de Mort à crédit remettent socialement en cause les normes déjà établies; en effet le héros, Ferdinand, fait l’éloge du non-conformisme social.
Le point culminant de ce concept réside dans sa «sublimation» en éléments littéraires. Ainsi, Céline, par son écriture évolutionniste dans ce roman, brouille les pistes déjà traversées et invente une écriture «anomique». En reprenant la formule du sociologue Jean-Marie Guyau constatant que l’anomie est un champ d’ouverture à la créativité, on peut considérer que le langage de Céline ouvre la voie à une écriture «carnavalesque» qui est en quelque sorte inimitable et nouvelle.Keywords: Céline_Mort à crédit_approche sociocritique_anomie_écriture carnavalesque -
در مقاله حاضر به بررسی و مطالعه نقد محیط زیستی که یکی از رویکردهای جدید حوزه ی نقد ادبی است خواهیم پرداخت. در ابتدا به پیشتازان این رویکرد، به رابطه ای که انسان و طبیعت با هم بر قرار می کنند و بالاخره به بازنمایی طبیعت در ادبیات و هنر می پردازیم. همچنین در طول این نوشته خواهیم دید که منطق نقد محیط زیستی به عنوان یک رویکرد جدید بر چه اصولی استوار است. سپس به تحلیل نمونه متن داستان کوتاه تحت عنوان"مردی که درخت می کارید" نوشته ژان ژیونو نویسنده فرانسوی خواهیم پرداخت. در مرحله آخر این مقاله قبل از اینکه به نتایج حاصله بپردازیم بخشی را به حیطه تطبیقی نقد محیط زیستی اختصاص خواهیم داد یعنی جگونه می توانیم یک نقد محیط زیستی تطبیقی داشته باشیم و بالاخره خواهیم دید که ادبیات فارسی و فرانسه محل مطالعات تطبیقی در زمینه فوق هستند.کلید واژگان: نقد محیط زیستی, ادبیات تطبیقی, طبیعت و انسانAbstract : In this article we will study “Eco-critique” which is one of the new approaches in the domain literary critique. Primarily we procced to pioneers of this approach, afterwards to the relation of human and nature, and then to representation of nature in the literary works. Also we will see the logic foundation of Eco-critique. Finally we will finish this article with the analyses of an example of a short history of Jean GIONO, with the name of “A man who plant a tree.” Abstract : In this article we will study “Eco-critique” which is one of the new approaches in the domain literary critique. Primarily we procced to pioneers of this approach, afterwards to the relation of human and nature, and then to representation of nature in the literary works. Also we will see the logic foundation of Eco-critique. Finally we will finish this article with the analyses of an example of a short history of Jean GIONO, with the name of “A man who plant a tree.”Keywords: Eco-critism, literature, comparative approach, Nature, human
-
هدف ساختارگرایی اولویت بخشیدن به یک نظام منسجم و جهان شمول از پیوند ها و روابطی است که در بین عناصر مختلف زبانی، اجتماعی ، اقتصادی و غیره وجود دارد. بر همین اساس، تحلیل ساختاری آثار روایی نیز بدنبال آن است که امکان دستیابی به الگوهای فراگیر و ساختاری روایت را فراهم نماید. ساختارگرایانی چون « ولادیمیر پروپ» ، «کلود برمون» ،«تزوتان تودوروف» و «ژولین گرماس» بر اساس پیوندهای واحدهای روایی، نوعی روش های تحلیلی را ابداع کردند که کم و بیش، قابل انطباق به تمام آثار ادبی می باشد. به منظور شناخت بهتر نظریات این ساختارگرایان، در این مقاله سعی برآن شده است تا حکایتی از «فرآنسوا بوناوانتور» با نام دختر بی دست را که از ساختاری نسبتا غنی و در عین حال ساده برخوردار است با تکیه بر نظریات این ساختارگرایان تجزیه و تحلیل نماییم. در حقیقت، علاوه بر آشنایی با چهار نوع تحلیل ساختاری حکایت، در این مقاله، نگاهی قیاسی خواهیم داشت به نکات اشتراک و افتراق نظریات این نظریه پردازان که نتیجه ی آن علم به درجه و چگونگی تطبیق هر کدام از این نظریه ها با حکایتهاست.کلید واژگان: ساختارگرایی, روایت شناسی, پروپ, برمون, گرماس, تودوروفLe structuralisme vise à privilégier un système cohérent et universel des relations qui se trouvent entre différents faits linguistiques, sociaux, économiques et etc. De même, lanalyse structurale des uvres narratives a pour objectif daccéder aux modèles globales et structurés de la narration. Certains structuralistes comme «Vladimir Propp», «Claude Brémond», «Tzvetan Todorov» et «Julien Greimas», ont inventé des méthodes analytiques basées sur la relation des unités narratives et plus ou moins applicables à toutes les uvres littéraires. Afin de mieux connaître les théories de ces structuralistes, nous allons les appliquer dans cet article, à un conte écrit par Jean-François Bonaventure Fleury; La Fille sans mains qui possède une structure riche, néanmoins simple et convenable pour être adapté aux méthodes analytiques de ces structuralistes. En fait, en outre de connaître quatre types de lanalyse structurelle des contes, dans cet article, nous aurons un regard comparatif sur les points de concordances et divergences dopinions de ces théoriciens, dont le résultat est de savoir le degré et la manière de la mise en pratique de ces théories avec des contes.Keywords: structuralisme, narratologie, Propp, Brémond, Greimas, Todorov?
-
جلال آل احمد نویسنده ای است که از نظر بسیاری از نقادان، آثار وی، نشانی از ضمیر خودآگاه جمعی مردم ایران دارد. در حقیقت، نزد وی داستان، دستاویزی برای بیان دغدغه ها و اندیشه های سیاسی و همچنین مبارزه با افکار و سنت های مخربی است که وی آن ها را موجب عقب ماندگی جامعه می داند. یکی از مهم ترین موضوعات اجتماعی که در آثار جلال آل احمد مطرح می شود، دیدگاه انتقادی وی نسبت به جایگاه زن ایرانی است. در واقع آنچه آل احمد در داستان هایش به نمایش می گذارد، تصویر حقارتی است که جامعه به زنان تحمیل می کند. «زن زیادی» یکی از مهم ترین داستان های کوتاه وی از مجموعه ای به همین نام می باشد که در واقع بازتابی است از فرهنگ حاکم بر جامعه مردسالار و جایگاه زن .در این مقاله با تکیه بر نظرات جامعه شناختی لوسین گلدمن و نظریه او در مورد «جهان بینی» و «ساختار معنادار» سعی می کنیم نشان دهیم که داستان «زن زیادی» بیانگر جهان بینی خاص زنان واپس رانده شده و ساختار حاکم بر زندگی آن ها می باشد. بنابراین مساله ای که در داستان مطرح می شود از دغدغه های یک شخصیت داستانی فراتر رفته و می تواند در ارتباط با کل جامعه در نظر گرفته شود. در پایان می توان گفت که این اثر که به طور همزمان، اثری ادبی و اجتماعی است، تبدیل به واقعیتی مردم شناختی می شود که در آن تصویر اجتماعی زن ایرانی به خوبی به نمایش گذاشته می شود، زنی تنها که ردپای امید و آرزو از زندگی اش محو گشته است.کلید واژگان: تحلیل جامعه شناختی, لوسین گلدمن, رئالیسم اجتماعی, جهان بینی, ساختار معنادار, زن در ادبیات فارسیRecherches en Langue et Littérature Françaises, Volume:11 Issue: 20, Spring and Summer 2017, PP 41 -58Djalal Ale-ahmad, (1923-1969), est un écrivain dont luvre, selon un bon nombre de critiques littéraires, peuvent mettre au jour les structures de la conscience collective des Iraniens. Ces structures mentionnées constituent la vision du monde de ce groupe spécifique. En fait pour lécrivain, le récit devient un alibi pour exprimer ses soucis et ses pensées politiques afin décarter des idéologies et des traditions destructives qui, daprès lui, engendrent le recul culturel de la société. Le regard critique porté sur le statut de la femme iranienne, est lun des premiers sujets quAle-ahmad a abordé dans ses uvres. En réalité, la figure féminine présentée dénonce limage médiocre attribuée aux femmes par la société. Femme de trop, lune des nouvelles dAle-ahmad, tirée dun recueil du même nom, est en fait lillustration de la culture dominante dune société patriarcale. Dans cet article, nous nous sommes référés aux idées sociologiques de Lucien Goldmann et ses théories de la «vision du monde» et de «la structure significative», pour démontrer que cette nouvelle est lexpression de la vision du monde dune classe sociale et le reflet de la structure dune société qui a formé la vie féminine iranienne. A travers des exemples pertinents tirés de Femme de trop, cet article vise à montrer que le problème social quAle-ahmad représente dans cette nouvelle, dépasse des simples soucis du personnage du récit et peut porter au jour des "homologies" entre les structures significatives du texte et les structures de la conscience du groupe social des femmes iraniennes seules et délaissées.Keywords: Lucien Goldmann, Analyse socio-littéraire, le réalisme social, la vision du monde, la structure significative, la figure féminine dans la littérature persane
-
این مقاله، با بهره گیری از ادغام دو رویکرد نقد جامعه شناسی و نقد فلسفی، سعی بر آن دارد تا به تحلیل نمایشنامه «کلفت ها» اثر ژان ژنه بپردازد. پیر بوردیو، جامعه شناس معاصر، در کتاب ادبی خود به نام «قوانین هنر، تکوین و ساختار حوزه ادبی» نظریه «حوزه ادبی» و ایده «ابیتوس» یا «عادات و رفتار» را در زمینه نقد جامعه شناسی ادبی مطرح می کند که به تغییرات جایگاه های اجتماعی در جامعه می پردازد. با ترکیب کردن این مفاهیم با مفهوم فلسفی هگل تحت عنوان «دیالکتیک خدایگان و بنده» که در کتاب «مقدمه ای بر خوانش هگل» اثر الکساندر کوژو معرفی و و با بیانی ساده تر شرح داده شده، سعی بر این داریم تا از خلال این اثر ادبی بر روی فاصله و تمایزی که میان طبقات گوناگون جامعه و جایگاه های اجتماعی وجود دارد، دقیق تر شویم.کلید واژگان: بوردیو, حوزه ادبی, دیالکتیک خدایگان و بنده, ژنه, هگلRecherches en Langue et Littérature Françaises, Volume:11 Issue: 19, Fall and Winter 2017, PP 49 -64La distance et la différence entre les milieux sociaux sont les thèmes principaux de plusieurs uvres depuis longtemps. Les hommes se trouvent dans les situations culturelles et économiques, en se battant pour arriver à une position sociale satisfaisante. Les uvres de Jean Genet montrent ces conflits dune façon évidente et violente, un reflet de sa vie dure et pleine de ces combats culturels et politiques contre la distinction dorigine et de race. Cette étude essaie de donner une analyse sur la pièce Les Bonnes de Jean Genet en faisant la synthèse de deux approches sociocritique et philosophique. Pierre Bourdieu, sociologue contemporain, dans son uvre littéraire intitulée Les règles de lart. Genèse et structure du champ littéraire, présente des notions comme «le champ littéraire» et «lhabitus» dans le domaine de la sociocritique qui est sur des changements des positions sociales et la prise de position dans la société. En intégrant ces définitions avec le concept philosophique de Hegel, «La dialectique de maître et esclave», présenté et allégé dans le livre intitulé lintroduction à la lecture de Hegel de Kojève, on se focalise sur la distance et la différence qui existent entre les milieux dans la société et les positions sociales.Keywords: Bourdieu, Champs littéraire, Dialectique de maître et esclave, Genet, habitus, Hegel
-
هدف این مقاله مطالعه نشانه شناختی گفتمان ادبی است که اغلب اوقات، در میان سایر شیوه های بیان هنری، حکم پیشتاز را دارد و همواره ما را به درپیش گرفتن روشی از زندگی سوق می دهد که بر دو اصل عقل و همبستگی با دیگران و، به ویژه، بر طبیعت استوار است و اخلاق را بن مایه کار خویش درنظر می گیرد. تحلیل نشانه معناشناختی دو متن مردی که درخت می کاشت و دیگران کاشتند... که متعلق به دو فرهنگ متفاوت است، به ما امکان خواهد داد تا اخلاق زیست محیطی برپایه صیانت از کره زمین، حفظ نسل های آینده، سلامتی جمعی و حیات پایدار را بررسی کنیم و نشان دهیم که ادبیات با به تصویر کشیدن جهان پیرامون، بیانگر ارزشی فرافرهنگی مبتنی بر وابستگی های وجودی بینابینی است. بدینسان، هم مسائل مربوط به بیوسفر و سمیوسفر مورد توجه قرار خواهند گرفت و هم مسائل فرهنگی و بینافرهنگی تا از این طریق بر اشکال گوناگون زندگی و روش های زندگی پایدار تاکید ورزیم.کلید واژگان: ژان ژیونو, ملک الشعرای بهار, نشانه معناشناسی, حیات پایدارCet écrit a pour objet de faire une étude sémiotique du discours littéraire. Celui-ci qui a souvent joué un rôle de précurseur parmi dautres expressions artistiques, nous a toujours incités à suivre une forme de vie et un mode dexistence fondés sur la raison, sur le sentiment de la solidarité avec les autres et avec la nature et, enfin, sur léthique. A travers deux textes, Lhomme qui plantait des arbres de Giono et un poème de Malek-Al- Shoarayé Bahar, Digaran kachtand , appartenant à deux cultures différentes, nous chercherons dune part, à dégager grâce à une analyse sémiotique une certaine éthique de lenvironnement et, dautre part, dillustrer lidée suivant laquelle la littérature en discursifiant le monde, propose une véritable valeur transculturelle, une interdépendance existentielle. La biosphère et la sémiosphère, tout comme le culturel et linterculturel, nous intéresseront pour illustrer notre objectif.Keywords: Giono, Bahar, sémiotique, interculturel, sémiosphère
-
ادموند کروس در اثری با عنوان نقد جامعه شناسیک، روش تحلیلی و کاربردی خود را در زمینه نقد جامعه شناسی ارائه می دهد. او در این کتاب، پس از بیان مقدمات لازم و مفاهیم اصلی این حوزه پژوهشی، مفهوم ایدئولوژی بن را تعریف می کند. ایدئولوژی بن کوچکترین واحد قابل درک ایدئولوژی است که عناصر اجتماعی، نشانه شناختی و نمادین را در خود دارد . او با تبیین این مفهوم، نشان می دهد که اولا چگونه تاریخ و ایدئولوژی در متن نفوذ می کند و ثانیا چگونه ایدئولوژی بن مشخصات تاریخی و اجتماعی متن را نشان می دهد.
ما در این مقاله ابتدا، رویکرد جامعه شناسیک ادموند کروس و مخصوصا مفهوم ایدئولوژی بن را معرفی کرده و به بررسی ایدئولوژی بن «ارتباط» می پردازیم، سپس سعی می کنیم تا از این منظر، خوانشی جامعه شناسیک از آثار فروغ فرخزاد به دست آورده و ایدئولوژی بن قرن بیستم را در اشعار او نشان دهیم.کلید واژگان: نقد جامعه شناسیک, ادموند کروس, ایدئولوژی بن, اشعار فروغ فرخزادRecherches en Langue et Littérature Françaises, Volume:10 Issue: 17, Fall and Winter 2016, PP 99 -114Edmond Cros dans son uvre intitulée, La sociocritique, démontre sa démarche analytique dans le domaine de la sociocritique. Il y aborde des réflexions préalables concernant son objet détude; il explique les éléments essentiels de la sociocritique et finalement, il définit lidéologème. Pour lui, lidéologème est une notion qui vise à montrer les particularités historiques et sociales du texte et qui permet ensuite de rendre compte comment lhistoire et lidéologie sinsèrent dans le texte. Dans cet article, nous présenterons dabord la méthode sociocritique de Cros et notamment la notion du sujet culturel et de lidéologème. Nous nous concentrerons sur lidéologème développé par Cros, à partir du terme de communication. Puis, nous analyserons quelques poèmes de Forough Farrokhzad à la lumière des démonstrations théoriques de Cros afin de faire révéler lidéologème propre au XXe siècle, lidéologème de communication dans la poésie de Farrokhzad.Keywords: sociocritique, Edmond Cros, idéologème, la poésie, Forough Farrokhzad
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.