به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "coin" در نشریات گروه "تاریخ"

تکرار جستجوی کلیدواژه «coin» در نشریات گروه «علوم انسانی»
  • شاهین آریامنش*

    شناخت سکه هایی که شاهان ایرانی و نیرانی هنگام فرمانروایی شان در ایران زمین ضرب کرده اند یکی از موضوع های مهم در پژوهش های سکه شناسی جهان است که نویسندگان بسیاری درباره آن مقاله ها و کتاب های گوناگونی در این زمینه نگاشته اند. بااین حال ایرانیان دیرتر از نیرانیان در زمینه پژوهش های سکه شناسی به فعالیت پرداختند. شناخت سکه های پیش از اسلام (از هخامنشی تا ساسانی) نوشته بیتا سودائی یکی از کتاب هایی است که در این زمینه در ایران منتشر شده است و به سکه های شاهان ایرانی و نیرانی از زمان فرمانروایی هخامنشیان تا پایان فرمانروایی ساسانیان می پردازد و آنها را معرفی و گونه شناسی می کند. این کتاب نخستین کتاب سودائی به شمار می آید که نگارنده در این مقاله به نقد و بررسی و ارزیابی این کتاب پرداخته است.

    کلید واژگان: سکه, پیش از اسلام, هخامنشی, اشکانی, ساسانی
    Shahin Aryamanesh *

    Investigation about coins of Persian and Non-Persian Kings that mint in Persia is an important archaeological subject. In this regard many scholars published many books and articles about this subject. This paper critically reviews the book entitled The Pre-Islamic Coinage of Iran (The Achaemenid to the Sassanid) that written by Bita Sodaei and published in Persia. As its name implies, the coins of the Persian and Non-Persian kings from the beginning of the rule of the Achaemenid until the end of the Sasanian era are introduced and typified. This book was written based on the turbulent repetition of the past material with old and sometimes false views, without any analysis, innovation and addressing fundamental issues.

    Keywords: Coin, Pre-Islamic, Achaemenid, Parthian, Sasanian
  • بیتا سودایی *، ابوطالب مقسم

    خاراسن یکی از شهرهای است که بنا بر اهداف تجاری، به فرمان اسکندر مقدونی در منطقه اروندرود تاسیس شده و تا سال 127 ق.م توسط شاهان سلوکی اداره می شده است. در سال 125 ق.م هوسپایوسین به عنوان یکی از حکام محلی با ضرب سکه اعلام خودمختاری کرده است. این شهر به علت موقعیت سوق الجیشی در تجارت آبی دارای اهمیت بسیاری بوده است. منابع تاریخی اطلاعات اندکی در مورد شاهان محلی خاراسن به پژوهشگران می دهند. از این رو، بررسی مسکوکات برجای مانده از این شاهان همراه با متون تاریخی بهترین روش مطالعه آنها به شمار می رود. هدف از این پژوهش معرفی سکه های خاراسن موجود در موزه ملی ایران و بررسی وقایع تاریخی و ضرب سکه های نقره و مسی توسط شاهان محلی خاراسن است. این پژوهش به روش میدانی و اسنادی با رویکرد تاریخی انجام شده است. نتایج نشان می دهد که این سکه ها متعلق به شاهان هوسپایوسین، مهرداد دوم و شاهان خاندان آتامبلوس است. مطالعات تاریخی و سکه شناسی مشخص می کند که هوسپایوسین تا آتامبلوس ششم با مناطق عربی خلیج فارس مراودات تجاری داشته اند و از نظر سیاسی این حاکمان محلی نقش موازنه منفی در منطقه ایفا می کردند. از زمان پاکور دوم به بعد، اداره این منطقه به شاهزادگان پارتی سپرده شده و بدین طریق قدرت حاکمان محلی محدود گردیده است.

    کلید واژگان: سکه, خاراسن, سلوکی, شاهان محلی, پارتی
    Bita Sodaei *, Abotaleb Moghassem

    Numismatic studies have an important role in reconstructing the history and culture of governments, which can be an accurate source of information about the past, and with their help illuminate a dark and forgotten part of history. Alexander the Macedonian established Characene in 324 BC, for commercial purposes at the bank of Arvand River. The Seleucid kings ruled this city until 127 BC. Until Hyspaosines founded a local government in this region in 125 BC. Historical sources give researchers a little information about the local kings of Characene. Therefore, identifying and studying Characene coins in museums can significantly contribute to elucidating historical events during this period and fill the existing research gaps to some extent. This study aims to introduce the Characene coins of the National Museum of Iran and to examine historical events through the coin. In this research, field and documentary methods with a historical approach have been used. The results show that the Characene coins in the National Museum of Iran belong to the kings Hyspaosines, Mithradates II, and Attambelos Kings. Historical and numismatic studies show that these kings had trade relations with the Arab regions of the Persian Gulf from the period of Hyspaosines to Attambelos VI, which politically, these local rulers played the role of negative balance in the region. However, from the period of Pacorus II (AD 131), the administration of this region was entrusted to the Parthian princes and in this way limited the power of local rulers.

    Keywords: Parthian, Coin, Characene, Seleucid, Local Kings
  • میترا شاطری*، طیبه احمدی

    ضرب نوشته ها و نقوش روی سکه ها همیشه تحت تاثیر مذهب، فرهنگ و شرایط سیاسی-حکومتی هردوره بوده است. سکه ها را می توان به عنوان یک سند تحریف نشده تاریخی برای شناخت شرایط حاکم بر جامعه در هر دوره دانست. ازسویی هر نقشی که بشر می آفریند نمادی از اعتقادات و باورهای اوست. نماد ها ارزش و معنای جدید به یک اثر می بخشند بدون این که ارزش واقعی آن را از میان ببرند. یکی از پرکاربردترین نمادها، نقوش گیاهی هستند که با ورود اسلام به دلیل کم رنگ شدن نقش مایه های انسانی و جانوری در هنر اسلامی، جایگاه موثرتر و قدرتمندتری یافتند. این نقوش، گاه به صورت انتزاعی، و گاه واقع گرایانه نقش می شدند. پژوهش حاضر با هدف گونه شناسی نقوش گیاهی حک شده برروی سکه ها از عصر ایلخانی تا دوره قاجار و هم چنین بررسی این نقوش از جنبه نمادشناسی و در راستای پاسخ گویی به پرسش هایی چون: چه نقوش گیاهی روی سکه های دوره ایلخانی تا قاجار وجود دارد؟ و این نقوش ازلحاظ نمادشناسی چه مفهومی دارند؟ انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی-تطبیقی و تحلیلی، و گردآوری مطالب و تصاویر به روش یافته اندوزی ازطریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی برروی بیش از 100 سکه صورت گرفته است. نتایج حاصل از مطالعات نشان داد نقوش گیاهی هم چون سایر صنایع در مسکوکات نیز کاربرد داشته است. این نقوش در دوران ایلخانی و تیموری عمدتا بسیار محدود و به صورت حاشیه ای و به منظور پرکردن فضای پس زمینه و گاه به منظور ایجاد قاب بندی به کاررفته اند؛ اما از دوره صفویه به بعد این نقوش با کمیت و پراکندگی بیشتر روی سکه ها دیده می شود، به گونه ای که کمتر سکه ای از این دوران می توان یافت که فاقد نقوش گیاهی باشد. رایج ترین نقوش گیاهی، گل های لوتوس و روزت، و نقوش اسلیمی-ختایی و ترنج هستند و ازنظر نمادشناسی، گزینش این نقوش، همگی برمبنای باورهای کهن ایرانیان و اعتلای آن براساس مبانی آیین اسلام صورت گرفته و ریشه در اعتقاد به جاودانگی، برکت، باروری و آرمان شهر ایرانی داشته است.

    کلید واژگان: نقوش گیاهی, نمادشناسی, سکه, دوره میانه اسلامی, دوره متاخر اسلامی
    Mitra Shateri *, Tayebeh Ahmadi

    The inscriptions and motifs on the coins have always been influenced by the religion, culture and political-governmental conditions of every period. Coins can be considered as an undistorted historical document to know the conditions of society in every period. Symbols give new value and meaning to an object and trace without destroying its real value. One of the most widely used symbols is plant motifs, which became more effective and powerful in the early Islamic time due to the fading of human and animal motifs in Islamic art. These motifs were painted sometimes abstractly and sometimes realistic. The aim of this study is typology of floral motifs on coins from the Ilkhanid to the Qajar period and also to study these motifs from a symbolic point of view in order to answer questions such as: What floral motifs are there on the Ilkhanid to the Qajar coins? And what are the symbolic meanings of these motifs? The present study is a descriptive-comparative and analytical approach and its information is extracted through library resource studies (study library resources) and field surveys (investigating the samples of various inside and outside museums) on more than 100 coins. The results of studies showed that plant motifs have been used on coins as in other industries objects. In the Ilkhanid and Timurid periods, these motifs were mostly limited and were used marginally to fill the background space and sometimes for creating frames, but from the Safavid period onwards, these motifs can be seen on coins with more quantity and distribution, it is why we can find fewer coins in this The period without plant motifs. The most common plant motifs are lotus and rosette flowers and Arabesque(Eslimi)-Khatai and Bergamot motifs, and symbolically, the selection of these motifs is all based on ancient Iranian beliefs and is rooted in the belief in immortality, blessing, fertility and believing in the Iranian utopia.

    Keywords: Plant Motifs, Symbolism, Coin, Middle Islamic Period, Late Islamic Period
  • فاطمه قلی زاده*، حسن کریمیان، جواد نیستانی
    مهاجرت سادات علوی به ایالات تبرستان و دیلمستان بر اثر فشار خلفای عباسی و سپس قیام یحیی بن عبدالله در دیلم سبب گسترش تشیع زیدی در این مناطق شد. علویان زیدی مذهب با استفاده از انزوای جغرافیایی ولایات مزبور از سرزمین های خلافت اسلامی و جلب حمایت اسپهبدان و مردم محلی موفق به تشکیل اولین حکومت شیعی شدند. حسن بن زید به عنوان سردمدار این حکومت جدید پس از پیروزی در آمل استقرار یافت. آمل، ساری، جرجان به ضمیمه گیلان و دیلم، جزو مناطقی بود که حدود 20 سال از طرف علویان اداره شد. حکومت علویان، نخستین حکومتی بود که در شرق خلافت اسلامی به دور از تایید خلفای عباسی تشکیل شد. حسن بن زید مذهب شیعه زیدی را به عنوان مذهب رسمی حکومت خود اعلام کرد و بدین گونه قلمرو علویان در تبرستان به مرکزی تبدیل شد که مدعی خلافت عباسیان بود. یکی از ابزاری که علویان برای مشروع نشان دادن حکومت خود از آن استفاده می کردند سکه ها بودند. از آنجایی که مسکوکات فلزی از قابل استنادترین شواهد باستان شناسی هستند، در پژوهش حاضر تلاش گشته تا با بهره گیری از آنها به این پرسش پاسخ گفته شود که مضامین مورد استفاده علویان بر روی سکه ها چه تفاوتی با شعایر منقور بر سکه های استاندارد عباسیان داشته و ضرب آیات و احادیث جدید با چه هدفی صورت گرفته است؟ نتیجه مطالعات بر روی سکه ها در کنار منابع تاریخی روشن ساخت که علویان تبرستان عامدانه و با هدف اثبات مشروعیت سیاسی و مذهبی خویش، سکه هایی متضمن آیاتی از قرآن کریم که در باب جایگاه اهل بیت و جهاد در مقابل دستگاه خلافت عباسیان قابلیت تفسیر داشتند، ضرب می کردند. بدین ترتیب، علیرغم آنکه سکه های علویان طرحی مشابه مسکوکات عباسیان دارند، لیکن از نظر مضامین کاملا متمایز و با هدف انتقال مفاهیمی چون حمایت از اهل بیت پیامبر، تبلیغ تشیع و مقابله با دستگاه خلافت عباسیان ضرب می گشتند.
    کلید واژگان: علویان, تشیع زیدی, سکه, شعائر اسلامی, جنبش های دینی
    Fatemeh Gholizadeh *, Hasan Karimian, Javad Neyestani
    The migration of Alid’s Sadat to Tabaristan and Daylam that was the result of pressure of the Abbasid caliphs, along with the subsequent uprising of Yahya bin Abdullah in Daylam led to the spread of Zaydi Shia in northern Iran. Taking advantage of the geographical isolation of these provinces and their distance from the central states, Alids succeeded in forming the first Shi’ite state of the Islamic caliphate without the permission of the Abbasids by attracting the support of the Ispahbads and local people. Hassan ibn Zayd became the leader of this new government, i.e. the Alids of Tabaristan, after the victory in Amol. Amol, Sari and Gorgan, along with the Daylam, were among the areas ruled by the Alids for about 20 years. Hassan ibn Zayd declared the Zaydi Shiite as the official religion of his government. One of the tools used by the Alids to legitimize their rule was their coins. Since coins are amongst the most authentic and significant archaeological evidences, this study has attempted to answer the question of how the Alid themes used on the coins differed from those used on the standard coins of the Abbasids and how the new verses were multiplied? The studying of the coins and historical sources indicates that the Alid of the Tabaristan with the aim of proving their political and religious legitimacy, deliberately minted coins containing verses of the Holy Quran, which were capable of interpreting the position of the Ahl al-Bayt and Jihad against the Abbasid caliphate. Thus, despite the fact that the Alid coins were quite similar in design to the Abbasid coinages, they were quite distinct as they conveyed such concepts as the support of the Prophet's Ahl al-Bayt, Shiite propaganda, and the opposition to the Abbasid caliphate.
    Keywords: Alids, Zaydi Shia, coin, Islamic Themes, Religious movements
  • Somaye Heidarilaghab *
    Emphasis on the importance of social-political fabric and its effect on the urbanization and economic system that are aspects of urbanization life is one of the necessities during the Achaemenid Period. This study was conducted based on the deductive-inductive method. First, written sources (clay inscription of Persepolis and classic authors) have been used to achieve general information about the social-political fabric of Fars during Achaemenid Period then archeological evidence remained from the economic system of Achaemenid period in Central Fars was analyzed within this framework. No coin, including Shahi or so-called Satrapy, has been discovered from archaeological excavations in Iran, even. It seems that Achaemenid Empire had no plan for monetary economic development, and coin promotion and use in transactions despite its wide territory and regular discipline. On the contrary, it seems that Darius and his successors considered coin as a political instrument used to convey and show the message of the political and military power of the Achaemenid king at that ear not as a tool for the economic system. Therefore, studies focused on clay inscriptions of Persepolis and evaluated works of authors indicate that the sociopolitical fabric of Iranian society, especially Fars has been traditional and based on agriculture and husbandry during Achaemenid Era. As we know, the city was not shaped during the Achaemenid period despite the presence of urban structures, such as social sophistication, specialism, and the modern administrative system of the ear; therefore, coin use was not institutionalized in the economy of that era.
    Keywords: Economy, Sociopolitical Context, Achaemenid Empire, Central Fars, Coin
  • اسدالله جودکی عزیزی
    سکه یکی از مهمترین آثار مادی و منقول باستان شناختی است که جدای از اهمیت و کارکردش در مناسبات مالی، نمایی از ویژگی های سیاسی، فرهنگی و مذهبی جامعه متقارن را نیز در اختیار می نهد. ارزش اقتصادی و پراکنشی که این آثار در فرآیند عملکردی می یافتند، باعث می شد که حکام و شاهان نیز از آنها به منزله بوم-رسانه ای مهم برای تبلیغات سیاسی و حکومتی بهره بگیرند. غیر از آن، به طور معمول زمان ساخت نسبتا دقیقی به دست می دهند و در گاه نگاری لایه های باستان شناختی نیز بسیار کارآمدند. از جمله سکه هایی که در مبادلات اقتصادی به کار گرفته می شدند، «فلوس»ها یا سکه های مسین بودند. اگرچه قدرت و اعتبار آنها محدودیت مکانی و زمانی داشت، تحریم صورت نگاری که در دوران اسلامی مرسوم شده بود، در مورد آنها به ویژه در سده های متاخر، اعمال نشد. با تصاویر و نگاره هایی در پشت و رو ظاهر می شدند که در دینارها و درهم ها مرسوم نبود. به همین دلیل این نوع سکه ها با وجودی که در زمان تولید از ارزش پولی ویژه ای برخوردار نبودند، هم اینک اسناد بسیار مهم باستان شناختی شمرده می شوند. در مجموعه سکه های «موزه پول ایران» تعدادی سکه به نمایش گذاشته شده است که نقش و نگاره ای قابل توجه دارند. در نوشتار پیش رو تلاش شده این آثار بررسی و مطالعه شوند. پژوهش کوشیده است که با مطالعات اسنادی، به گردآوری داده ها دست یازد. تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده به صورت کیفی است و برای تامین این منظور از رهیافت تاریخی و سنت گرایی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهند که کهنترین نمونه ی مورد مطالعه ضرب «قونیه» است و به غیاث الدین کیخسرو کیقباد، از سلاجقه روم، تعلق دارد. این نمونه نقش معروف شیر و خورشید را حمل می کند و به واقع غیر از انگیزش تغزلی پادشاه، نشانی از طالع و زایچه ی وی نیز به شمار می رود. این آرایه که دیرزمانی نشان ایرانی نیز بوده است، در اینجا به ساعت سعد حضور خورشید در «برج اسد»، از بروج دوازده گانه و صور فلکی منطقه البروج، اشاره می کند. در نمونه ای دیگر که به اواخر دوره ی قاجاری تعلق دارد، این نقش با انگاره ای مذهبی توامان شده و به نمایش درآمده است. سکه ای دیگر که ضرب مشهد مقدس است و به آغاز سده ی دهم هجری و زمان سلطان حسین بایقرا تعلق دارد، نقش دو ماهی که در هنر ایرانی- اسلامی نشانه ی برج «حوت» معادل اسفندماه تقویم جلالی دانسته شده، دیده می شود. نقش شمسه یا خورشید مجرد با رخ انسانی با اجراهایی متفاوت، آرایه ی دو نمونه ی دیگر است. یکی ضرب خوی و دیگری تبریز است و هردو به نیم قرن نخست دوره ی قاجاری تعلق دارند. این نقش را می توان تکرار آرایه ای دانست که دیر زمانی در هنر ایرانی رایج بوده است؛ ورود این آرایه در آثار هنری را می توان به اثربخشی خورشید در حیات و تامین انرژی گرمایی و روشنایی این جرم فلکی نسبت داد. در نمونه ی موزه پول ایران، به آرایه، تشخص بخشیده شده و رخ انسانی یافته است. در نهایت بایستی اذعان کرد، گرچه به اقتضای زمان، وجود برخی از نگاره ها را می توان تداوم یک سنت تاریخی در نمایه سازی یک موضوع، صرفا تقلیدی و تفننی قلمداد کرد، برخی از نقوش را بایستی به بازنمایی صور فلکی و نه لزوما با بهره ی تقویمی ارتباط داد.
    کلید واژگان: سکه, فلوس, مفاهیم نجومی, صورفلکی و سده های متاخر دوران اسلامی
    Asadoallah Joodaki Azizi
    A coin is one of the most important archeological artifacts scattered in distant lands due to its economic-financial function and importance in this regard. It can be said that coins, like the pottery, are distributed throughout the empire and sometimes beyond. The economic value and significance of these works and the raw production material ensured their preservation and stability for centuries. These characteristics led to the constant use of kings, caliphs, and rulers as a medium for expressing political and religious views and propagating the empire. For this very reason, the central governments used them as a sign of their guardianship over the territory; the emperors, princes, and local rulers also consistently declared their allegiance, coinage, and various forms of coinage. From an archaeological point of view, while receiving the exact date of construction, they facilitate the chronology of archaeological layers. Because the canvas coin is so important in capturing and preserving past governments' political and cultural views, it is also of great importance in archaeological interpretation and analysis. Coins were one of the most important landmarks for portraying the faces of kings and rulers before the spread of Islam, and the inhabitants of the farthest parts of the land could see their ruling face through them. However, in the Islamic era, despite the activities of some local and regional rulers, the depiction of the ruler's face and other human and animal arrays on coins disappeared in general, despite the prohibition of portraiture.Meanwhile, copper coins called follis appeared in a different form, especially in the later centuries of the Islamic period. The line of prohibition was not observed for them, and mainly by local multiplication, they became a significant canvas for depicting animal faces and celestial bodies. Research has been done on the function of these motifs; some have attributed them to the constellations of the zodiac, while others have described them as repetitions of ancient imagery that pre-Islamicized. Some noted the religious use of these arrays.In the Iran Money Museum exhibition section, there is a dirham of Kaykhosrow Kiqbad, the merry king of Roman Seljuks in the seventh century; AH, and several follises that carry remarkable astronomical motifs and constellations. They have not been considered in independent and unique research despite preparing an export file. In the present study, an attempt was made to study these samples, introduce them and obtain their characteristics. Attempts have also been made to bring the function of the motifs to the extent to which historical sources, historical geography, and archaeological documents contribute.From the time man needed to know the time and place in the regulation of daily affairs, he noticed the apparent and esoteric movements of the planets, including the sun. He also quickly directed the light and heat of the day and year and the adjustment of the seasons to the sun. Hence, he valued it and other planets more than ever; besides tying his destiny to their actions, he was also given a divine status. He attributed much of what was happening or happening around him, including the weekly colors, the days of the week he had set, the weekly minerals, the components of the human body, and so on, to the seven constellations he knew. These objects became more and more critical in his thoughts because he was able to accurately observe their movement in the houses of the celestial sphere to determine the exact time of day, week, month, and year. So he tried to reflect the image of them or the signs of the calendar he had set on them in works of art and architecture.Communities' need for declining mid-value money to meet daily needs led to the creation of copper coins. That is why the local governors used their multiplication with the permission of the central government. Specifically, in the text of the expressions of the Safavid period follises, its local content can be seen; Because there are no more poems such as "The servant of the king of the province ...", "The coin hit the gold ..." and "Behgiti, the coin of the Qur'an ..." which was exclusively in the hands of the kings of this period. On the other hand, the annual and, at various times, non-renewable validity of these coins and their limited regional value had detrimental economic effects on the general public. The yearly renewal, despite the available results, guaranteed meager incomes for the central government and local governors. Counterfeiting in the minting of these coins had also become commonplace. These few factors led to the coinage of what had initially been an efficient solution for tax affairs based on the economy itself and gradually the economic decline of governments.At times, the base metal of coin production, especially copper, fluctuated in frequency; In such cases, copper utensils were also used in commercial exchanges and used as a means of exchange. Sometimes the dishes were cut into pieces different from the usual shape of a coin tablet. Coins were stamped in the mint, and coins were found and offered to the market. The unusual form of some Money Museum coins goes back to such exceptional circumstances. These types of currencies were popular in financial relations with letters such as "scrap," "small money," and "broken money." Insufficient supervision by the central government and the need to mint coins in large quantities had minimized the accuracy of minting. For this reason, in many specimens in which the coins of the Money Museum are mainly classified, the position of the designs and expressions do not overlap with the circular surface of the coins and sometimes did not mint.In other words, part of the vinegar is pounded out of the metal tablet during production.The frequent presence of figures in the symbolism of the Iranian and Islamic calendars with the sign of the month of the year or in astronomical rulings as the time and hour of Saad and Mubarak, and at the same time with the same image on the coins of the Money Museum, induces a similar function. This is true when we recall that in the thirteenth year of his reign, Jahangir Gurkhani ordered that in a few years, his gold coins be stamped with the symbol of the Twelve Towers, which are the twelve houses of the Sun 365 days a year, in a vivid way. Although doctrinal and religious themes can be found in some of the other coins, they are also commonly found in coins of the Money Museum and many other Islamic-era coins recorded in different public and private collections; others, although they may not show a specific month or year, mark a duplicate aspect of celestial bodies or the constellations. In other words, although many of these motifs appear to have a particular purpose in depicting the constellations of the zodiac and the periodic animals of the Chinese-Tatar calendar, they may not represent a particular year; Because multiplying a large number of them in a certain year and with various animal motifs, makes their relation to a certain year seriously questionable. Therefore, this category should be considered purely imitative and not necessarily with a calendar function.The coins of the Money Museum of Iran belong to the seventh to the end of the thirteenth century AH; One dirham belongs to Ghiasuddin Kaykhosrow Kiqbad, king of Roman Seljuk. This coin plays the role of the lion and the sun, which was the fortune of the king. Although, according to historical reports, another meaning of this role has emerged in the opinion of Shah Seljukh, one can find the horoscope of Ghias-ud-Din Kaykhosrow, which is the same tower of Assad with the presence of the sun in it. In the science of the ancient delegation, among the zodiac constellations, the lion or Assad is known as the house of the sun; That is, the sun was in the Leo, which is equivalent to August in the solar calendar. Whenever this happened naturally, it was also considered Saad clock; because at this time, the power of the sun and its warmth in Mesopotamia and the vast geography that has long carried the Iranian culture, due to the natural distance between the two seasons before after, more than ever. This idea found another face in the later centuries of the Islamic era. The new aspect goes back to the Shiite culture of the Iranian governments; the sun or sun was depicted as a symbol of the Holy Prophet of Islam (PBUH) and the lion as a symbol of the first Imam of the Shiites, Hazrat Amir al-Mo'menin Ali (AS). To express this religious idea explicitly, the phrase Yam Mohammad in the form of the sun and Yaali in the form of a lion are multiplied. Other museum coins are, in fact coins from the later centuries of the Islamic period, one belonging to the late Timurid period and several others minted in the Safavid and Qajar periods. The role of two symmetrical fish on the coin of the Timurid period is a repetition of the same pattern that has been seen in many works of art of the Islamic period; This array is considered the symbol of Pisces, which is equal to March of the glorious calendar, and a similar interpretation can be given in the examples of the Money Museum. The role of the sun, identified with the human face, can be seen in two examples. This array of repetition is the same form that existed in pre-Islamic art without a human's face. The importance of this star in providing some of the vital needs that before Islam had given it a quadruple rank is effective in its entry into works of art. In the Islamic era, he appeared in the form of the sun in works of art and architecture, and in the late Middle Ages and later centuries, he continued his artistic life with a human face. Apart from the importance of the astronomical and calendar function of this star, which has been constantly considered by human beings in compiling the first calendars, it also found another aspect in the Islamic era, namely that the sun was considered a sign of the presence of the Holy Prophet of Islam (PBUH). And they used architecture.On some others, an example of which is given in this article and belongs to the middle of the Qajar period, changes were made to the lion and sun emblem, and Zan became the official emblem of Iran; The change, which had a religious color, was that the lion's array was identified and a sword was placed in one of his hands. This sword is a symbol of Zulfiqar Imam Ali (AS). In other words, the sign that was previously represented by the phrase Ya'ali in the early Qajar period was completed with the annexation of Zulfiqar. In this way, the ancient and national emblem was combined with the Shiite religious idea and found its final form and was preserved on or on the back of Iranian coins for a long time.
    Keywords: Coin, Follis, Astronomical Concepts, Constellations, and Late Centuries of the Islamic Era
  • ابراهیم روستایی فارسی*، ولی زارعی، زهرا نعمتی
    سکه شناسی عرب ساسانی، می تواند نقطه عطفی در سکه شناسی دوره ساسانی و اسلامی باشد که با مطالعه آنها اطلاعات بسیاری درباره روند فتوحات، فاتحان و حکمرانان، جغرافیای سیاسی و اداری و... به دست می آید. در زمستان سال 1390، چهار سکه از اشکفت کوچکی در بالادست روستای دوکوهک شهرستان ارسنجان را ولی زارعی یافت. سکه ها در گذر زمان و بر اثر عوامل مختلف طبیعی و انسانی دچار اندکی فرسایش شده بودند. نقش ها، مضامین نوشته ها و تصویر این سکه ها با درهم های ساسانی تفاوتی ندارد، اما بر اساس نوشته های رو و  پشت سکه ها، به سده نخست هجری قمری تعلق دارند و در دسته سکه های عرب ساسانی قرار می گیرند. دو مورد از سکه ها، به ترتیب در ضراب خانه های بیشاپور و داراب گرد و تاریخ ضرب آنها 43 و 75 ه. ق است که بر آنها نام حاکمان مسلمان عبدالله ابن عامر و مهلب بن ابی صفره به خط پهلوی آمده است. دو مورد دیگر، فاقد نام فرمانروای عرب هستند و بر آنها به خط پهلوی نام خسرو دوم (خسروپرویز) دیده می شود که تاریخ های 33 و 50 یزدگردی را بر خود دارند و به ترتیب در جی و نهاوند ضرب شده اند. در پژوهش پیش رو افزون بر مشخص کردن مکان کشف سکه ها، به مکان ضرب آنها و جغرافیای تاریخی دشت توابع ارسنجان و روستای دوکوهک در دوره ساسانی و سده های نخست اسلام پرداخته شده است.
    کلید واژگان: ارسنجان, روستای دوکوهک, سکه, عرب ساسانی, عبدالله ابن عامر, مهلب بن ابی صفره
    Ebrahim Roustaee Farsi *, Vali Zarei, Zahra Nemati
    Numismatic study of Arab-Sassanid coins can be a turning point in the numismatic study of Both Sassanid and Islamic era. It provides us with extensive information about victories, conquerors, governors, political and administrative geography and etc. General motifs, themes, writings, and pictures on the coins show no different with the Sassanid Dirhams but according to the inscriptions they date back to the first centuries of lunar calendar and categorized as Arab-Sassanid coins. In winter 2012, Vali Zareie found 4 coins in a small shelter at Dūkohak, a small village near the town Arsanjān. The coins had undergone some erosion during the course of time. 2 of them were minted at Bishāpur and Dārābgerd in 34 and 75 A.H which carry the name of Muslim governers Abdollah-ibn-Amer and Mohleb-ibn-Abisofreh in Pahlavi alphabet. The other 2 do not have any Arab governers’ name and the name of Khosrow II (Khoasro Parviz) is readable on them in Pahlavi alphabet; they were minted in 33 and 50 A.H at Jay and Nahāvand. In the following research beside defining the spot where the coins are found the historical geography of the location Dašr-e Tavābec-e Arsanjān and Dūkohak village within Sassanid time and the first centuries of Islamic era, plus the location where they are minted will be studied.
    Keywords: Arsanjān, Dūkohak village, Coin, Arabs-Sassanids, Abdollah-ibn-Amer, Mohleb-ibn-Abisofreh
  • ای دی اچ بیوار، منصور حمدالله زاده*

    کارزار کاوش های سال 1967 در نوش جان، حدود یازده کیلومتری شمال غرب ملایر و شصت و نه کیلومتری جنوب شرق همدان، توسط آقای دیوید استروناخ در مقاله اش برای بولتن موزه متروپولیتن شرح داده شده است. در ادامه با جزئیات بیشتر در شماره 1969 (ایران. 2) در آخرین روز فصل، گنجینه ای از اشیاء نقره ای در یک کاسه برنزی کشف شد که در زیر سطح کف در پایه سطح شیب دار در شرق مدفون شده بود. ساختمان یا قلعه این سازه توسط حفاری به فاز نوشیجان اول، مربوط به دوره پادشاهی مادها در قرن هفتم قبل از میلاد نسبت داده شده است. این کشفیات توسط وی، مربوط به 600 قبل از میلاد به نظر می رسد که به طور کامل توسط بررسی فعلی این مهم تایید می‏شود. بیش از 200 شیء نقره درون کاسه یافت شده است، برخی از آنها به شکل جواهرات بوده و شامل یک گوشواره و چندین مهره مارپیچ دوتایی و چهارگانه بوده است. این کاوش‏ها بایستی در جای دیگری توسط آقای استروناخ مورد بحث قرار گیرد. این مقاله بررسی می‏کند که این اقلام صرفا برای زینت شخصی یا ساخت جواهرات در نظر گرفته نشده باشند بلکه بیشتر به دلیل محتوای ارزشمند آن به لحاظ مسکوکات مد نظر بوده و به عنوان باستانی‏ترین پول مورد توجه قرار گیرد.

    کلید واژگان: ماد‏, نوشیجان تپه, سکه, قدیمی‏ترین پول, باستان‏شناسی
    A. D. H. Bivar, Mansour Hamdollahzadeh *

    The 1967 excavation campaign at Noushjan, about eleven kilometers northwest of Malair and sixty-nine kilometers southeast of Hamedan, was described by Mr. David Stronach in his article for the Metropolitan Museum Bulletin. Continued in more detail in No. 1969 (Iran. 2) On the last day of the season, a hoard of silver objects was discovered in a bronze bowl buried below the floor level at the base of the ramp to the east. The building or castle of this structure has been attributed by excavation to the Noushijan I phase, related to the period of the kingdom of the Medes in the 7th century BC. These discoveries by him seem to be related to 600 BC, which is fully confirmed by the current investigation of this matter. More than 200 silver objects were found in the bowl, some of them in the form of jewelry, including an earring and several double and quadruple spiral beads. These explorations should be discussed elsewhere by Mr. Stronach. This article examines that these items are not intended for personal adornment or jewelry making, but rather because of their valuable content, they are considered as the most ancient money.

    Keywords: Median, Nushijan Tepe, Coin, Oldest Money, Archeology
  • محرم باستانی*، نعمت الله علی محمدی

    اصولا نماد شکل گیری و تثبیت یک حاکمیت سیاسی، ضرب سکه است. حکمرانان شیعی آل بویه، ازجمله حکومت های محلی و منطقه ای گستره جغرافیایی ایران بودند که بعد از تشکیل یک حاکمیت سیاسی به سال 322 ه‍.ق.، و به تقلید از حکومت های پیشین، مطابق عرف معمول بعد از شکل گیری و ثبات حاکمیت سیاسی سکه هایی را ضرب کردند. به نظر می رسد خاندان آل بویه در روزهای آغازین حکومت برای اعتباربخشی و مشروعیت حاکمیت سیاسی خود برخی از نمادهای خاندان عباسی و قبل آن را در سکه های خود به کار گرفته اند که با گذر زمان و ورود این حاکمیت سیاسی شیعی به دوره میانی و پایانی، تمامی نمادهای حکومت های محلی و منطقه ای دیگر از رو و پشت سکه ها حذف شده و به جای آن نمادهایی که نشانگر بینش و تفکر شیعی است، جانشین آن گردید و به تدریج باگذشت زمان این نمادها به مرحله ای از پختگی و کمال هدایت شدند. یک از موضوعات مهم این دوره از تاریخ آل بویه، چرایی ماهیت استفاده حاکمان آل بویه از نمادهای شیعی و دوری جستن از نمادهای سایر حکومت های محلی و منطقه ای است. استفاده از شاخص شیعی که نشانگر مرام و اندیشه حاکمان سیاسی آل بویه است، خود از موضوعات بسیار مهمی است که پژوهش حاضر را بر آن داشته است تا ضمن پویش و واکاوی در منابع و مصادر تاریخی و تحقیقات و پژوهش های جدید، دلایل و انگیزه ها و بسترهای موجود این تغییروتحول را در سکه های آل بویه تبیین نماید و ماهیت استفاده از این نمادها و چرایی عدم استفاده نماد دیگر و هم چنین رشد و تعالی آن ها را از سال 322 تا 454 ه‍.ق.، یک دوره 123 ساله را با این پرسش، شاخص های ضرب سکه های فرمانروایان شیعی آل بویه در ایران چیست؟ و چگونگی اقتباسات، ابتکارات و افتراقات آن در قبال سایر مسکوکات را به چالش بکشد. بررسی های اولیه نشان می دهند که خاندان حکومت گر آل بویه همانند سایر خاندان های حکومت گر عصر خود، نخست برای مشروعیت بخشی به نظام تازه تاسیس مجبور بوده اند که از نمادهای بنی عباسی و قبل آن در ضرب سکه هایشان به کار گیرند و باگذشت زمان و تثبیت حاکمیت سیاسی درصدد برآمدند تا نمادهای شیعی و ایرانی را برروی سکه های خود درج نمایند و حاکمیت خود را با ضرب سکه های دینار (طلا) و درهم (نقره) به رخ همگان بکشند.

    کلید واژگان: سکه های آل بویه, نمادهای سکه های شیعی, نمادهای سکه های آل بویه, سکه های عباسی
    Moharrem Bastani*, Nemat Alimohammadi

    Coin minting is basically a symbol of the formation and confirmation of a political sovereignty. The Shiite rulers of al-Boyeh were among the local and regional governments of the geographical area of Iran, that  after the establishment of a political government in the year 322 AH and in imitation of the previous governments, according to the usual practice, coins were minted after the formation and stability of the political government. It seems that in the early days of the rule, the Al-Buyeh family used some of the symbols of the Abbasid dynasty and before it in their coins to validate and legitimize their political rule. that with the passage of time and the entry of this Shia political rule into the middle and final period; All the symbols of other local and regional governments have been removed from the front and back of the coins and replaced by symbols that show Shiite vision and thinking, and gradually with the passage of time, these symbols have reached a stage of maturity and complete guidance . It is one of the very important topics that the current research has aimed at, in addition to searching and analysing historical sources and new researches, to explain the reasons, motivations, and existing platforms for this change and transformation in the coins of Al Boyeh. to do and the nature of using these symbols and why not using another symbol as well as their growth and excellence from 322 to 454 Hijri, a period of 123 years with this question; What are the indicators of the minting of the coins of the Shiite Albuyeh rulers in Iran? How to challenge its adaptations, innovations and differences to other coins? Preliminary studies show that the Albuyeh ruling family, like other ruling families of their time, had to first legitimize the newly established system. They use the symbols of Bani-Abbas and before that in their coins and with the passage of time and the establishment of political rule, they tried to include Shia and Iranian symbols on their coins and their rule by minting dinar coins. (gold) and dirhams (silver) to everyone.

    Keywords: Coin, Al-Buyeh Coins, Symbols of Shiite Coins, Symbols of Al-Buyeh Coins, Abbasid Coins
  • عاطفه رسولی*

    شناخت عناصر و نقش مایه های سکه ها در علم باستان شناسی از اهمیت زیادی برخوردار است. نقوش روی سکه ها، در شناخت ادیان، مذاهب، جوامع و اساطیر باستانی نقش به سزایی دارد و تاریخ بسیاری از وقایع مذهبی را روشن می سازد. سکه در شناخت هنر تاثیر زیادی دارد و مطالعه آن می تواند به چگونگی ترقی و انحطاط هنر در ادوار و اقوام مختلف کمک کند. مطالعه سکه ها در علم باستان شناسی به ویژه در دوران تاریخی دارای اهمیت زیادی است. زیرا با استفاده از عناصر نقشی سکه ها می توان به نوع حاکمیت، ایدیولوژی و نظام اقتصادی حاکم بر جوامع گذشته دست پیدا کرد. هدف اصلی این پژوهش، شناخت نقش مایه های نمادین و سمبلیک 405 عدد سکه برنزی اشکانی موجود در مخزن موزه کلبادی شهر ساری می باشد، که به صورت توقیفی در سال 1390 در شهر بابل کشف گردیده است. نکته اساسی، نقوش منحصر به فرد این سکه ها به ویژه نقوش هندسی و نمادینی هستند که در تعدادی از سکه های اشکانی به دست آمده است. این پژوهش، با استفاده از روش تحلیلی- تجربی و با استفاده از مشاهدات عینی و کارشناسی 405 سکه اشکانی در گنجینه ساری انجام گردیده است. در پژوهش فوق وزن تمامی سکه ها اندازه گیری شده و نقوش تمام سکه ها که شامل نقوش انسانی، هندسی و سمبلیک بوده به طور جداگانه مورد توضیح و تفسیر قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که عمده ترین نقوش این سکه ها نقوش سمبلیک و نمادین به ویژه نقش ماه و ستاره، لنگر، حلقه شاهی و خوشه گندم هستند، که به نوعی با مذاهب و ادیان دوره اشکانی در ارتباط بوده است.

    کلید واژگان: سکه, اشکانی, نقوش نمادین, الیمائید
    Atefeh Rasouli *

    Understanding the elements and motifs is very essential in archaeology. The motifs on the coins play an important role in the knowledge of ancient religion, sects, and myth and illuminate the history of many religious events. Coins have a significant impact on the knowledge of art and, studying can help, how art progresses and degenerates in different eras and ethnicities. The study of coins is of great importance in archaeology, especially in historical times. Because by using the motif elements of coins, can be achieved of government, ideology and economic system in the past societies. The primary purpose of this study, to identify the symbolic motifs of 405 Parthian Bronze coins in the Kolbadi museum of Sari, which these coins discovered in 2011 in Babol. The main point is the unique motifs of these coins, mainly geometric and symbolic motifs, discovered in several Parthian coins. most motifs on Parthian coins have been symbolic and human motifs and, religion had a significant impact in creating symbolic motifs of these coins. This research has been using analytical – experimental and using expert and observation of these coins in the Sari museum. The result shows that the prominent motifs of these coins are symbolic especially, the moon, star, anchor, royal ring and, wheat, which these motifs related to the religion of the Parthian period. The symbolic crescent moon is one of the elements of light and fire, which these motifs related to the religion of the royal ring are one of the sun symbols.

    Keywords: coin, Parthian, Symbolic motifs, Elimaeid
  • Saman Soortiji *, Kamaleddin Niknami, Hayedeh Khamseh
    The present paper involves the investigation and identification of the insignia of 240 Achamenid shekels, from the collection of the Mazandaran Museum. Investigation of law enforcement indicates that the collection was seized from looters in the Asalooyeh region (ambiguous locality). Subsequent preliminary work suggests these are typical coins of seven kings who reigned for around 184 years between 522 BC to 338 BC. Some 195 coins of the total 240 have signs, mostly with one sign, while rare samples present up to 9 signs. Numismatists and archaeologists have assigned them various functions, including mint sign, finesse, and weight affirmation. Do the definitions include the studied collection? Why do some of the coins have no signs? The investigations led to the discernment of 567 signs, typically from plain to geometrical and zoomorphic ones. There are many signs in the collection that are similar to known samples in many ways, however, there are unique signs unsimilar to any other marks thus far identified, which are not necessarily mint marks, because they are more obvious than the king’s figure that is eroded in most of the cases. Obviously, they are later engravings, whereas, 45 coins lacks any signs. The other conclusion is the transition of concepts of the signs as hidden mysterious messages such as a king death and reign of a new king.
    Keywords: Achaemenid, coin, Shekel, signs, Mazandaran museum
  • فرزاد فیضی، حبیب شهبازی شیران*، کریم حاجی زاده

    کاربست رویکردهای نشانه‎ شناسی در مطالعه مضامین سکه ها با توجه به ویژگی نوشتاری تصویری عناصر بصری سکه، معانی مستترتر و ضمنی آن‎ها را نسبت به سایر متون هنری بهتر می‎تواند آشکار نماید. این پژوهش با اتکا بر رویکردهای نشانه‎ شناسی (به ‎ویژه مفاهیم پساساختارگرایی آن)، مضامین موجود در عناصر بصری سکه های ایلخانی را مطمح نظر قرار داده و در این راه از نظریه مشروعیت قدرت «دیوید بیتهام» نیز بهره جسته است. سوال اصلی پژوهش این است که برهم‎کنش و روابط معنایی رمزگان‎ه ای سکه های ایلخانی به چه صورت بوده و نظام‎های نشانه‎ای در آن‎ها چگونه متجلی شده است؟ بر همین اساس داده ها به ‎صورت کتابخانه ‎ای آرشیوی جمع ‎آوری و سپس مفاهیم موجود در آن‎ها به روش تحلیلی تاریخی موردمطالعه قرار گرفتند. طبق یافته ها کاربرد این روش پارادایم‎های گسترده‎تری را در مطالعه سکه درگیر می‎نماید و منجر به درک معناهای ضمنی در مضامین سکه ها می‎شود. بر این اساس معانی عناصر سکه های دوره هلاکوخان تا اواسط حکومت آباقاخان نشانگر تلاش خوانین برای کسب سطح اول مشروعیت و مفاهیم سکه های اواخر آباقاخان تا گیخاتو نشان از عدم موفقیت خوانین ایلخانی در پیشبرد اهداف توجیهی خود و چالش فقدان اعتقادات مشترک (سطح دوم مشروعیت)، با ضرب سکه هایی با مضامین مسیحی، یهودی (ستاره داوود) و حتی شیعی دارد. در دوران پس از غازان خان تا انقراض حکومت، هم‎نشینی رمزگان‎های اسلامی، اویغوری و ایرانی در مضامین سکه ها هم زمان با سطح سوم مشروعیت در بطن جامعه ایلخانی اتفاق می‎افتد. در این دوره مظاهر ارکان اصلی قدرت (اعم از سیاسی، مذهبی و اقتصادی) به ‎گونه ‎ای متناسب در مضامین سکه ها همنشین شده و بازتابی از شبکه قدرت هستند. در این دوره معانی سکه ها از طریق بسط روابط بینامتنی با سایر حوزه ها به نوعی نشانگی تبدیل‎ شده ‎اند.

    کلید واژگان: ایلخانی, سکه, نشانه‎شناسی, رمزگان, روابط معنایی, مشروعیت
    Farzad Feyzi, Habib Shahbazi *, Karim Hajizadeh

    The application of semiotic approaches in the study of the themes of coins, considering the written-visual feature of the visual elements of coins, can reveal their hidden and implicit meanings than other artistic texts. Relying on semiotic approaches (especially its poststructuralist concepts), this study has considered the themes in the visual elements of the Ilkhanids coins and in this way has used the theory of legitimacy of power of David Bettham. The main question of the research is “what is the interaction and semantic relations of the codes of the Ilkhanid coins?”; and “how are the symbolic systems manifested in them?” The data was collected using library resources and implementing an analytical-historical approach. The results reveal that using this method involves broader paradigms and leads to a better understanding of connotations in coin themes. The meanings of visual elements in coins of Hulagu Khan reign until the middle of Abaqa Khan rule indicate the Khans' efforts to gain the first level of legitimacy and the elements in coins near the end of Abaqa Khan rule to Gaykhatu Khan indicate the Khans’ failure to promote their justification goals and lack of common beliefs (the second level of legitimacy) by minting coins with Christian, Jewish (Star of David) and even Shiite themes. After Ghazan Khan until the extinction of the Ilkhanate dynasty, the coexistence of Islamic, Uyghur and Iranian codes in the coin themes occurs simultaneously with the third level of legitimacy in the society. In this period, the symbols of the main pillars of power (political, religious and economic) coexist harmonically in the coin themes and are a reflection of the power network. In this period, the meanings of coins had become a kind of semiosis through the expansion of intertextual connections with other areas.

    Keywords: Ilkhanate, Coin, semantics, Code, Semantic Relations, Legitimacy
  • سمیه خزاعی مسک، مهدی کاظم پور*، مهدی صحراگرد، محمد خزایی


    سکه ها از مهم ترین آثار به دست آمده از دوره آل بویه (320448 ه.ق) هستند. سکه ها علاوه بر ارایه اطلاعات تاریخی همانند محل و سال ضرب و نام پادشاه به سبب دارا بودن کتیبه، معرف بخشی از خطوط روزگار خود هستند که با مطالعه و دقت نظر در آنها می توان به فرم های نوشتاری آن دوره پی برد.به علت جایگاه ویژه آل بویه در شکل گیری و تحول کتیبه نگاری در قرون چهارم و پنجم هجری قمری، شناسایی فرم نوشتارسکه ها این دوره، امری ضروری و مهم و راهگشای شناسایی خطوط این دوره است. شیراز یکی از مهم ترین شهرهای دوره آل بویه است که ضرابخانه داشت. هدف این پژوهش بررسی خط در سکه های ضرب شیراز و طبقه بندی فرم نوشتار کتیبه های این سکه هاست. این پژوهش با روش تحلیلی توصیفی در پی پاسخ به دو پرسش است؛ در طبقه بندی سکه ها به چه ویژگی های ساختار بصری حروف می بایست توجه کرد؟ مهم ترین ویژگی های ساختاری سکه های ضرب شیراز کدامند؟ از نتایج این پژوهش شناسایی چهار طبقه اصلی نوشتار در سکه ها است. در گروه اول سکه های آل بویه حروف کشیده و در گروه دوم حروف همراه با فرم های تزیینی است که نمونه های مشابه آن در دیگر ضرابخانه های آل بویه نیز مشاهده شد. در گروه سوم، حروف با الف های کشیده و فشردگی حروف روی خط کرسی همراه است. این گروه را می توان گروه اختصاصی ضرابخانه شیراز معرفی کرد. گروه چهارم شامل خطوط ثلث و نسخ کهن است.

    کلید واژگان: سکه, ضرابخانه شیراز, آل بویه, طبقه بندی, خط
    Somayeh Khazaeimaask, Mehdi Kazempour*, Mehdi Sahragard, Mohammad Khazaei
  • شاهین آریامنش*، هوشنگ رستمی
    پس از برافتادن یزدگرد سوم واپسین شاهنشاهی ساسانی، فرمانروایان اسلامی بی درنگ به ضرب سکه هایی پرداختند که سکه های کسروی نامیده می شد که پژوهشگران امروزه آنها را عرب ساسانی می نامند. این سکه ها از سنت به جای مانده از دوره ساسانی و تاثیر دیرپای ساسانیان بر تازیان در زمینه واژگان، شمایل نگاری و چیزهایی از این دست وام گرفته است. بیشتر سکه های عرب ساسانی سیمین هستند که با نام درهم شناخته شده اند. بر این سکه ها، به طور معمول، تصویری از شاه ساسانی همراه با یک نوشته اندرزی و آرایه های گوناگون همراه است. در سوی راست تصویر، نام حاکم به خط پهلوی نوشته شده است و در پشت سکه ها، آتشدان آیین زرتشتی همراه با نگهبان آتش در کنار آتشدان حک شده است. نگارندگان در این مقاله به نقد و بررسی کتاب سکه های دوره فترت، دوره گذار از ساسانی به اسلامی (معرفی سکه ای ویژه) می پردازد. سکه های عرب ساسانی در پژوهش های سکه شناسی جایگاه ارزنده و مهمی دارد و پژوهشگران گوناگون چه ایرانی و چه نیرانی مقاله های و کتاب های چندی در این زمینه نگاشته اند. نگارندگان در این مقاله بر آن هستند تا به نقاط ضعف و قوت این کتاب بپردازد، اگرچه در این کتاب نقطه قوتی دیده نمی شود و هرآنچه که هست نقاط ضعف است و این کتاب بیش از اینکه کتابی پژوهشی در عرصه سکه شناسی عرب ساسانی باشد، کاتالوگی آن هم نه چندان ارزنده است که اطلاعات ارزشمندی نه در چندی و نه در چونی به مخاطب نه تنها دانشگاهی و علمی  بلکه به عامه مردم هم نمی دهد.
    کلید واژگان: سکه, شاهنشاهی ساسانی, سکه های عرب ساسانی
    Shahin Aryamanesh *, Houshang Rostami
    After killed Yazdgerd III the last king of Sasanian Empire and Decline Empire, Muslim rulers immediately mintage coins that called Kasravi that named Arab-Sasanian coins by scholars today. Investigation about Arab-Sasanian coins is an important archaeological subject and many scholars published some books and articles about that. This paper critically reviews the book entitled “the A Special Coin, in the Transition period from Sassanid to Islamic”. This book is not a research book in the field of Arab-Sasanian coinage, but a catalog in this field that does not have much value and it does not provide valuable information to the academic and scientific community, and to the general public.
    Keywords: Coin, Sasanian Empire, Arab-Sasanian Coins
  • محمدرضا نعمتی*

    سکه ها یکی از یافته های بسیار مهم در کاوش های باستان شناختی محسوب می شوند که بعد از منابع و متون جغرافیایی و تاریخی بهترین نمونه های تاریخ نگاری هستند. با تدوین و تحلیل اطلاعات موجود در آن ها می توان به اطلاعات مربوط به هر منطقه را در زمینه های مختلفی همچون: تاریخ، فرهنگ، اقتصادی، سیاسی، مذاهب و اوضاع اجتماعی تکمیل و به قضاوت های دقیق تری درباره هویت آن جامعه دست یافت. در کاوش باستان شناسی سال 1388 ه‍.ش.، در محوطه تاریخی زلف آباد فراهان استان مرکزی تعداد 20 سکه کامل و پنج سکه قیچی شده به دست آمد که در این پژوهش به بررسی و مطالعه آن ها می پردازیم. هدف از پژوهش حاضر، خوانش خط، محل ضرب، نقوش و عناصر بصری به کار رفته در تزیینات آن ها به منظور دستیابی به ارتباط با دین، زبان، خط و کاربردشان در تبادلات تجاری و فرهنگی است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات تاریخی و براساس ماهیت و روش، از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات میدانی باستان شناختی و کتابخانه ای استوار است. مهم ترین پرسش های مطرح شده در این پژوهش عبارتنداز: سکه های مکشوف از کاوش های باستان شناسی زلف آباد متعلق به چه دوره ای و کدام یک از حاکمان است؟ این سکه ها ازنظر کیفی و کمی دارای چه ویژگی هایی است و عناصر بصری حاکم بر نقوش تزیینی ضرب شده برروی آن ها چه هستند؟ و وجود این سکه ها در این محوطه نشانگر چیست؟ نتایج این پژوهش نشان می دهند که سکه های به دست آمده از زلف آباد متعلق به سه حاکم اوایل دوره ایلخانی، یعنی «هولاکو»، «آباقاخان» و «احمدتکودار» هستند. این سکه ها دارای نوشته هایی به خط اویغوری و کوفی است، نوشته های مذهبی در قاب های تزیینی هندسی متشکل از دایره و مربع، نقوش گیاهی و تمغا، بیشترین نمودهای بصری به کار رفته در این سکه ها هستند. این سکه ها به عنوان اسنادی در رابطه با رونق و اعتبار و جغرافیای تاریخی، فرهنگی، اقتصادی زلف آباد قابل بررسی است.

    کلید واژگان: سکه, ایلخانی, زلف آباد, فراهان
    Mohammadreza Nemati*

    Coins are one of the most important findings in archaeological excavations, which are the best examples of historiography after geographical and historical sources and texts. By and analyzing the information contained in them, information about each region in various fields such as history, culture, economy, politics, religions and social conditions can be completed and more accurate judgments about the identity of that community can be obtained. In the archeological excavation of 2009, in the historical site of Zolpabad, Farahan, Markazi province, twenty complete coins and five cut scissors were found, which we will study in this research. The purpose of this study is to read the calligraphy,mint place, motifs and visual elements used in their decorations in order to achieve a connection with religion, language, calligraphy and their use in commercial and cultural exchanges. The present study is a historical research based on nature and method, descriptive-analytical research based on archaeological field and a library studies. The most important of questions in this research are: the coins discovered from the archeological excavations of Zulfabad What are period and which of the rulers? What are the qualitative and quantitative characteristics of these coins and what are the visual elements governing the decorative motifs struck on them? And what does indicate the presence of these coins in this site  ? The results of this research show that the coins discoverd from Zolfaabad are belong to three early rulers of the Ilkhanid period, namely HulaGu, Abaqa Khan and Ahmed Tekuder. These coins have inscriptions in Uyghur and Kufic script, Religious inscriptions in geometric decorative frames consisting of circles and squares, floral motifs and squares are the most visual representations used in these coins.

    Keywords: Coin, Ilkhanid, Zolfaabad, Farahan
  • بهزاد حسینی سربیشه*، فرهنگ خادمی ندوشن، علیرضا هژبری نوبری

    الیمایی ها به صورت یک ساتراپی خودمختار و گاهی نیمه خودمختار، هم زمان با سلوکیان و پارت ها در جنوب غرب، غرب و جنوب ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده اند. این حکومت از اواسط قرن دوم پیش ازمیلاد تا ظهور امپراتوری ساسانی، هم زمان با حکومت سلوکی و اشکانی حضور فعالی در جریانات سیاسی و اقتصادی منطقه ایفا نموده است. عمده آثار یادمانی دوره اشکانی در حیطه جغرافیایی الیمایی قرار دارند و بسیاری از سنت هایی که در دوره ساسانی تجلی یافته از دستاوردهای اصلی فرهنگ الیمایی بوده است. باوجود طیف گسترده آثار شناسایی شده مربوط به این دوره، هنوز بسیاری از جنبه های حکومت الیمایی ناشناخته است. سکه ها، ازجمله داده های سودمند و شاخص باستان شناسی هستند که با توجه به ماندگاری و فراوانی، ازطریق مطالعه نقش و خط استفاده شده در سکه ها، می توان اطلاعات ارزشمندی درباره شناخت ادوار مختلف به دست آورد. علاوه بر این موضوعات، بهره بردن از علوم آزمایشگاهی برروی این یافته ها اطلاعات تکمیلی سودمندی را در اختیار محققین قرار می دهد. در این مقاله، مجموعه ای از سکه های مفرغی و نقره ای متعلق به دوره الیمایی با استفاده از دستگاه پیکسی  مطالعه شدند، تا ازطریق تجزیه عنصری و مشخص کردن ترکیبات شیمیایی، بتوان به پرسش هایی درمورد غلظت یا خلوص، تعداد معادن، تعداد ضرابخانه ها در این سکه ها و نمود این ترکیبات در شناخت ساختار اقتصادی و سیاسی دوره مذکور دست یافت. برای رسیدن به اهداف یاد شده، 35 سکه از الیماییان آنالیز گردید، این سکه ها بازه زمانی 85 پ.م. تا اوایل قرن سوم م. را دربر می گیرند. نتایج مشاهدات، نشان داد که سکه های آنالیز در شش ضرابخانه ضرب شده (دو ضرابخانه در هر سه دوره استفاده شده) و ماده خام اولیه آن ها از سه معدن متفاوت هستند. ازطرفی، نسبت درصد عناصر اصلی سکه ها در سه دوره الیمایی با هم متفاوت بوده و روند کاهشی درصد نقره و مس و روند افزایشی درصد سرب در سکه های آنالیز شده، بازگوکننده وضعیت بهتر ضرب سکه در دوره اول الیمایی نسبت به دوره دوم و سوم و شرایط بهتر اقتصادی-سیاسی شاهان این دوره است؛ علاوه بر آن، تسلط الیماییان بر شوش تاثیر مستقیم بر خلوص و کیفیت بهتر سکه های آنان داشته است.

    کلید واژگان: سکه های الیمایی, سنگ معدن, پیکسی, آنالیز
    Behzad Hoseyni Sarbisheh *, Farhang Khademi Nodoshan, Alireza Hozhabri Nobari

    The Elymais, as a semi-autonomous and sometimes autonomous satrap, had a special place in southwestern, western, and southern Iran at the same time as the Seleucids and Parthians. Most of the Parthian monuments are located in the Elymais geographical region and many of the traditions that were manifested during the Sassanid period have been the main achievements of Elymais culture. Despite the wide range of artifacts identified during this period, many aspects of the Elymais rule are still unknown. Coins as useful and index data in archaeology, due to their durability and frequency, by studying motifs and texts, provide valuable information about different periods. In addition, the use of laboratory science on these findings provides useful supplementary information for researchers. In this article, a collection of bronze and silver coins belonging to the Elymais period were studied by the PIXE method, in order to answer the questions about the concentration or purity, the number of mines, the number of mints on these coins, and the appearance of these compounds in understanding the economic and political structure of the period. To achieve these purposes, 35 coins from the Elymais were analyzed. These coins ranged from 85 BC to the early third century AD. The results showed that the analyzed coins were minted in six mints and their raw material was different from the three mines. On the other hand, the ratio of the percentage of the main elements of coins in the three Elymais periods are different and the decreasing trend of silver and copper percentages and the increasing trend of lead percentage in the analyzed coins indicate a better coin minting situation in the first Elymais period than the second and third periods, and the better political and economic situation of the kings of this period; In addition, the domination of the Elymais over Susa had a direct effect on the purity and better quality of their coins

    Keywords: Coin, Elemental Analysis, PIXE, political, economic situation, Elymais
  • ندا خراسانی*، مجید ساریخانی
    با روی کار آمدن ساسانیان و پیروزی آنان بر اشکانیان، دستگاه حکومتی با نسبت دادن نسب خود به هخامنشیان و بیگانه خواندن اشکانیان، سعی بر کم رنگ کردن مظاهر حکومت پیشین داشت، ولیکن در قرون اخیر با افزایش مطالعات باستان شناسی بسیاری از زوایای پنهان این دوران آشکار و مشخص شد. اشکانیان سهم فراوانی در انتقال فرهنگ و هنر به ساسانیان داشته اند. هدف پژوهش بررسی چگونگی روند تاثیرگذاری هنر اشکانی بر هنر ساسانی با مطالعه هنر دوران اشکانی و ساسانی، با استناد به آثار معماری، نقوش برجسته و سکهست. سوال پژوهش حاکی از آن است که نقش مایه های هنر ساسانی در چه زمینه هایی و تا چه اندازه متاثر از هنر اشکانی بوده است؟ روش تحقیق توصیفی-تطبیقی است و داده ها از مطالعات اسنادی حاصل شده اند. نتایج بیانگر آن است که با وجود تلاش حاکمان ساسانی برای کم رنگ کردن مظاهر دولت اشکانی، بخش عمده ای از هنر اشکانی تاثیر انکارناپذیری بر هنر دوره بعد گذاشته است؛ به نحوی که این تاثیر در هنر معماری، ساختار بصری سکه و نقوش برجسته ساسانی به وضوح قابل مشاهده است و این تاثیر در اوایل دوره ساسانی و در زمینه معماری بیشتر بوده است. نقوشی همچون الهه ی نیکه و حیواناتی مثل اسب و گراز و نقوش گیاهی مانند کنگر و گل لوتوس رایج در هنر نقوش برجسته ساسانی وام دار هنر دوران اشکانی است و همچنین با استناد به سکه ها، مضامین مذهبی آتشدان، ماه و ستاره، دیهیم بخشی و شمایل کلی سکه های ساسانی متاثر از سکه های دوره اشکانی است.
    کلید واژگان: معماری, نقش برجسته, سکه, اشکانی, ساسانی
    Neda Khorasani *, Majid Sarikhani
    After the Sassanids defeated the Parthians and came into power, they considered attributed themselves to the Achaemenian dynasty, and they considered the Parthians as foreigners. Therefore, Sassanids tried to underestimate the effects of the Parthian rule. However, in the past centuries, with the increase of archeological studies, it was found that the Parthians had a great share in transmitting culture and art to the Sassanids. The purpose of this study is to investigate how the Parthian art affects the Sassanid art by studying the art of the Parthian and Sassanid eras and citing architectural works, rock reliefs and coins. The research question indicates that in what fields and to what extent the motifs of Sassanid art have been influenced by Parthian art. The research method is descriptive-comparative, and the data are obtained from documentary studies. The results show that despite the efforts of Sassanid rulers to downplay the Parthian government, much of Parthian art has had an undeniable impact on later art, so this effect is clearly evident in the art of architecture, the visual structure of coins, and Sassanid rock reliefs. In addition, this effect was more in the early Sassanid period and in the field of architecture. Patterns such as the goddess of Nike and animals such as horses and boars, and plant motifs such as artichokes and lotus flowers, common in Sassanid rock reliefs, are indebted to Parthian art. Also, by quoting coins, religious themes of the fire altar, moon, and star, giving diadem and general image of Sassanid coins, are influenced by Parthian coins.
    Keywords: architectural, rock relief, coin, Parthian, Sassanid
  • مژگان خانمرادی*

    دانسته های موجود درباره زنان جامعه سلوکی، ناقص و پراکنده است و حتی در خصوص زنان سطوح مختلف این جامعه به یک اندازه نیست. با این حال، به نظر می رسد که زنان خاندان سلطنتی در این دوره شناخته ترند و آثار برجای مانده، آگاهی هایی درباره آنان ارایه می دهد. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع تاریخی و شواهد باستان شناختی موجود از جمله سکه، کتیبه، مهر و اثر مهر، به بررسی جایگاه و وضعیت زنان خاندان سلطنتی در دوره سلوکیان پرداخته است. هدف از این پژوهش، بررسی جایگاه زنان سلطنتی در دوره سلوکیان و حضور آنان در عرصه های سیاسی، اقتصادی، مذهبی و اجتماعی است. مطالعات انجام شده نشان داد که تعدادی از زنان خاندان سلطنتی در عرصه های مختلف بسیار قدرتمند ظاهر شده اند. تجهیز و هدایت سپاه در مواقع ضروری، اداره کشور در کنار فرزند در مقام نایب السلطنه و، یا تکیه زدن بر تخت سلطنت، برخی از فعالیت های آنان در این دوره است. پرستش و نام گذاری شهرها به نام زنان نامدار این دوره همچون آپامه، استراتونیکه و لایودیسه و درج تصویر آنان به تنهایی و، یا در کنار شاهان بر روی سکه و مهرها، نشان دهنده جایگاه زن درباری در این دوره است.

    کلید واژگان: سلوکی, زن, ملکه, سکه, خاندان سلطنتی
    Mozhgan Khanmoradi*

    The existing knowledge about different strata of women in the Seleucid society is not inclusive. However, as the surviving artifacts show the women of the royal family are better known in this period. The present study, using a descriptive-analytical method and based on existing historical sources and archaeological evidence such as coins, inscriptions, seals, and seals, has investigated the position and status of women in the royal family in the Seleucid period. The purpose of this study is to understand the presence of women of this period in the political, economic, religious, and social spheres. The study shows that several women in the royal family have appeared very powerful in various fields including equipping and leading the army in times of need, sometimes opposing the son as viceroy, or relying on the throne. The worship and naming of the famous women for the cities of this period such as Apame, coins, and seals, indicates the position of the court women in this period.

    Keywords: Royal woman, Seleucid era, Queen, coin, seal Impression
  • چنور سیدی

    واکاوی برون متنی و درون متنی در زبان فارسی به معنای تجزیه و تحلیل کلام گفتار و نوشتار واکاوی برون متنی و درون متنی در زبان فارسی به معنای تجزیه و تحلیل کالم است و مقصود از آن کشف معانی ظاهری و پنهان در جریانهای گفتمانی است. پژوهش حاضر با بررسی شعرهای حک شده روی سکه های دوره شاه عباس دوم، در پی پاسخگویی به این پرسشهاست: متن شعر فارسی بر روی سکه ها حاکی از چیست؟ آیا معانی درونمتنی که از طریق ساختارهای واژهشناسی، دستوری و بالغی بیان شدهاند معنا و مفهوم کلام شاه عباس را مشخص میکنند یا خیر؟ آیا دنیای بیرون متن  فرا زبانی  است که اهداف مورد نظر وی را بر متن شعرهای حک شده تحمیل میکند؟ این پژوهش با تکیه بر منابع کتابخانهای و به صورت توصیفی-تحلیلی انجام شده است. با واکاوی عوامل برونمتنی و درونمتنی گفتمان حاکم در شعرهای حک شده روی سکه های شاه عباس دوم، میتوان اینگونه نتیجه گرفت که وی بر عوامل برونمتنی نسبت به عوامل درونمتنی تاکید بیشتری داشته و این مسئله حاکی از اندیشه و نیت شاه عباس برای انعکاس دادن فرهنگ و هویت ملی و تثبیت مذهب تشیع اثنی عشری است.

    کلید واژگان: شاه عباس دوم, سکه, شعر فارسی, تحلیل گفتمان, برون متنی, درون متنی
    Chnor Saidi

    Intertextual and extratextual forms of inquiry refer to the same process of discourse analysis and seek to discover open and hidden meanings in discourse. Through a study of the poems engraved on the coins of the period of Shah Abbas II, the present study aims to provide some answers to the following questions: What do the Persian poems on the coins refer to? Do the intertextual meanings conveyed through morphological, syntactic, and rhetorical devices denote the intended meanings of Shah Abbas’s words? Is it extratextual or metalinguistic factors which impose his intended meanings on the engraved poems? Following a library and interdisciplinary (literature and archeology) approach, the author has carried out a descriptive-analytic research in order respond to the mentioned questions. A discourse analysis of such poems demonstrate that Shah Abbas placed greater emphasis on extratextual factors than on intertextual ones, which demonstrates his intention to reflect the Iranian national culture and identity and consolidate the Twelver Shi’ite religion through the use of these poems.

    Keywords: Shah Abbas II, coin, Persian poems, discourse analysis, intertextual, extratextual
  • لیدا مودت*

    درج عبارت «شاهنشاه ایران» بر سکه ای از اتابک قزل ارسلان (582-587ق) از اتابکان آذربایجان (541-626ق) امری بدیع و منحصر به فرد به شمار می آید. هر چند استعمال واژه شاهنشاه بر سکه ها در ایران بعد از اسلام امری جدید نبود و توسط امرای آل بویه و سپس سلجوقیان در سکه ها مورد استفاده قرار گرفته بود؛ اما در کنار هم قرار گرفتن دو واژه «شاهنشاه» و «ایران»، در تاریخ ایران بعد از اسلام در سکه قزل ارسلان امری نو تلقی می شود. این امر در تاریخ ایران بعد از اسلام نه تنها سابقه نداشت، بلکه تا دوران نادرشاه افشار تکرار نگردید. مساله اساسی در تحقیق پیش رو بررسی و واکاوی علل به کار بردن عبارت «شاهنشاه ایران» در سکه قزل ارسلان از اتابکان آذربایجان است. یافته های پژوهش بر این اصل استوار است که اتابک قزل ارسلان پس از آن از سوی خلیفه عباسی در برابر سلطان طغرل سوم سلجوقی، مقام سلطانی یافت و مشروعیت دینی را کسب نمود، در پی کسب مشروعیت از طریق به کارگیری نمادهای ایران باستان بود. از این رو با ضرب سکه با عبارت «شاهنشاه ایران» و نقر نمادهای ایران باستانی درصدد کسب مشروعیت برآمد. نکته حایز اهمیت این است که منطقه آذربایجان یکی از کرسی های فرهنگی در دوران ساسانی به شمار می آید و سنت های ساسانی در این منطقه ریشه دار بوده است. علاوه بر این در اشعار شاعران مکتب آذربایجان معاصر قزل ارسلان علایق ایران باستانی به چشم می خورد که به طور مسلم، قزل ارسلان تحت تاثیر این علایق بوده است. در این راستا با توجه به قتل نابهنگام وی و بررسی دیوان اشعار شاعرانی چون ظهیر فاریابی و خاقانی شروانی به عدم موفقیت قزل ارسلان در کسب مشروعیت ثانویه متکی بر هویت ایرانی پی خواهیم برد.

    کلید واژگان: شاهنشاه ایران, اتابک قزل ارسلان, اتابکان آذربایجان, فره ایزدی, سکه
    Lida Mavadat *

    The inscription of the phrase “Shah of Iran” on a coin from the era of the reign of Qizil Arsalan (582-587 AH), one of the Atabeks of Azerbaijan (541-626 AH), is considered a novel and unique deed. The use of the word “shah” on coins in post-Islamic Iran was not new, and the rulers of the Buyid dynasty and then the Seljuk dynasty used this word on their coins; but the juxtaposition of the two words “shah” and “Iran” is considered new in the history of post-Islamic Iran. This not only was unprecedented in the history of post-Islamic Iran, but was not repeated until the reign of Nader Shah Afshar. The main issue in this research is the study and analysis of the reasons for using the phrase “Shah of Iran” on this coin. After gaining religious legitimacy, Qizil Arsalan sought to gain national popularity. Therefore, he had silver coins minted and the words “Shah of Iran” inscribed on them — silver and shah being the symbols of ancient Iran. It is important to note that the region of Azerbaijan was one of the bases of cultural ideology during the Sassanid era, and Sassanid traditions were rooted in this region. In addition, the poetry of the Azerbaijani school reflect the poets’ interest in Iranianism, and this influenced Qizil Arsalan. Considering his untimely murder and reviewing the poetry collection of poets such as Zahir Faryabi and Khaghani Shervani, we realize the failure of Qizil Arsalan in gaining national popularity.

    Keywords: Shah of Iran, Atabek, Qizil Arsalan, Azerbaijan, Farhizadi, coin
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال