جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « علوم انسانی اسلامی » در نشریات گروه « علوم اجتماعی »
تکرار جستجوی کلیدواژه «علوم انسانی اسلامی» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
علوم انسانی قرآن بنیان، جریانی است که در چند سال اخیر در ایران شکل گرفته و می کوشد با استفاده از آیات قرآن به ارزیابی نظریه های موجود در عرصه علوم انسانی پرداخته و پس از تدارک مبانی لازم به نوآوری هایی در این حوزه دست یابد. در این مقاله با پذیرش بسیاری از مبانی جریان علوم انسانی قرآن بنیان از جمله وجود خداوند و صفات او، هدایت گری باطنی (عقل) و ظاهری (رسول) او، تحریف نشدن قرآن و جامعیت و کمال قرآن، نشان داده می شود که این جریان مفهوم یا روش جدیدی نسبت به جریان علم دینی که دهه هاست در جهان اسلام و ایران فعالیت می کند ندارد و افق جدیدی را پیش روی محققان علاقمند به این موضوع قرار نمی دهد. همچنین استدلال می گردد که هیچ یک از انگیزه های احتمالی طرح این ایده در این مقطع زمانی، پیگیری این ایده را توجیه نمی کند. در نهایت به نظر می رسد جریان علوم انسانی قرآن بنیان، صرفا به استناد بیان مقام معظم رهبری در ارتباط با استخراج بنیان های علوم انسانی از قرآن پدید آمده است، نه فهم یک پارچه از دیدگاه های ایشان در زمینه تحول علوم انسانی مبتنی بر آموزه های قرآن و سنت و علوم اسلامی.
کلید واژگان: علوم انسانی, علوم انسانی اسلامی, علوم انسانی قرآن بنیان, نقد درون گفتمانی, نقد روش شناختیQur'an-based humanities and social sciences is a movement that has been formed in Iran in recent years and tries to evaluate the theories in humanities and social sciences using verses of the Qur'an. Then, by providing Islamic foundations, he will present new theories in this field. In this article, by accepting the general principles of human sciences, it is shown that:1. This flow does not have a new concept or method compared to the flow of religious science that has been active in the Islamic world and Iran for decades, and it does not present a new horizon to researchers.2. None of the motivations for this idea are justified at this time.3. The flow of Quran-based humanities emerged only based on the statement of the leader of the revolution in connection with the extraction of the foundations of humanities from the Quran, not a comprehensive understanding of his point of view in the field of humanities and Islamic Islamic sciences.
Keywords: Humanities, Social Sciences, Religious Science, Quran-Based Humanities, Discursive Critique, Methodological Critique -
تبیین های علی در علوم اجتماعی متشکل از سه عنصر اصلی اند: متغیر مستقل، متغیر وابسته و رابطه میان آنها که در قالب سازوکار علی بیان می شود و توضیح سازوکارهای علی، منوط به شناسایی و تحلیل عوامل میانجی میان متغیر مستقل و متغیر وابسته است. هدف این مقاله، برقراری پیوند میان مضامین قرآنی و ادبیات سازوکاریابی پیرامون یک فرضیه مشخص است. بدین منظور، بر مبنای ارتباط تنگاتنگ میان دو مفهوم گناه و آسیب اجتماعی، گزاره بیانگر تاثیر دنیادوستی بر گناه در کانون توجه قرار گرفته و با جست وجو در آیات قرآن کریم و با بهرگیری از فنون روش تحلیل محتوای کیفی عرفی کوشش شده است چهارچوب جامعی از عوامل میانجی میان دنیادوستی و گناه، شامل متغیرهای کنشی، انگیزشی و ساختاری تدوین شود، چهارچوب جامعی که می تواند در تبیین بسیاری از آسیب های اجتماعی از طریق ربط دادن متغیرهای مستقل و وابسته به کار آید. در این راستا بالغ بر 600 عامل گوناگون کدگذاری شدند که پس از حذف موارد مشابه، میان دو دسته از عوامل میانجی تفکیک شد: عواملی که اثرگذاری آنها به گناه خاصی اختصاص دارد و عواملی که دامنه تاثیرشان شامل گناهان مختلف می شود. با توجه به گستردگی عوامل دسته اول، از طرح آنها در این بحث صرف نظر و تنها بر عوامل دسته دوم تمرکز شد که شامل حدودا 150 عامل میانجی بودند.کلید واژگان: تبیین اجتماعی, سازوکار علی, علوم انسانی اسلامی, عوامل میانجی, قرآن و جامعهCausal explanations in social sciences consist of three main elements: independent variable, dependent variable, and the relationship between them, which is realized in the form of a causal mechanism. The explanation of the causal mechanisms depends on the identification and analysis of mediating factors between the independent variable and the dependent variable, and based on this, the causal mechanisms refer to the processes during which various types of causal influences are formed between the independent variable, mediating factors, and the dependent variable. In this article, by searching the verses of the Holy Quran and using conventional qualitative content analysis techniques, an attempt has been made to formulate a comprehensive framework of mediating factors between worldliness and sin, including action, motivational and structural variable, a framework that can be used to explain many social harms by connecting independent and dependent variables. In this regard, more than 600 different factors were coded in the Holy Quran, which, after removing duplicates, were separated into two categories of mediating factors: factors whose effects are specific to a specific sin, and factors whose scope is inclusive of various sins. Due to the extensiveness of the first category factors, they were avoided in this discussion and only the second class factors were focused on, which included about 150 mediating factors.Keywords: Causal Mechanisms, Islamic Humanities, Mediating Factors, Social Explanation, Quran, Society
-
یکی از آثار پرخواننده در ایران از آغاز دهه 1340ش تا کنون کتاب انسان موجود ناشناخته اثر الکسیس کارل است. ایرانیان این کتاب را بارها تجدید چاپ، و مستند و منبع بحث های مختلف خود کرده، و شخصیت هایی پرشمار با اندیشه هایی متنوع نیز خواندن آن را ترویج نموده اند. با گذشت زمانی هفتادوچند ساله از نخستین ترجمه فارسی کتاب هنوز رونق بازار این اثر از دست نرفته، و درعین حال، محتوا و کارکرد آن در جامعه ایران تحلیل نشده است. مطالعه پیش رو گامی نخست فراسوی این هدف است. بنا داریم با مرور شواهد توجه ایرانیان به کتاب از این فرضیه دفاع کنیم که ترویج گسترده آن را اسلام گرایانی با گرایش های مختلف دنبال کرده اند و این ترویج نتیجه دستاوردهای نظری مهم اثر برای این جریان ها بوده است؛ جریان هایی که خواسته اند فقر مطالعات موجود و ضعف های نظری در بازنمودن یک نظریه انسان بومی و مدرن را با بهره جویی از کتاب کارل جبران کنند. چنان که خواهیم دید، از دهه 1380ش و با توسعه گفتمان علوم انسانی اسلامی نیز این کتاب هم چون موید ضرورت گزیدن یک علم انسانی دین پسند به جای علوم انسانی متعارف تلقی شده است.کلید واژگان: الکسیس کارل, فلسفه انسان, نظریه انسان, اسلام گرایی, تاریخ ایران معاصر, علوم انسانی اسلامیOne of the most famous works in Iran from the beginning of the 1960s until now is Man the Unknown by Alexis Carrel. With the passage of 70 years since the first Persian translation, the market boom of this work has not yet been lost, and at the same time, its content and function in Iranian society have not been ever analyzed. This study is the first step toward this goal. By reviewing the evidence of Iranians' attention to the book, this study aims to defend this hypothesis that the widespread promotion of the book was followed by Islamist movements as a result of important theoretical implications of the work in favor of their Theology. Followers of such movements wanted to compensate the poverty of literature and theoretical weaknesses in representing a native and modern human theory by taking advantage of Carrel's book. As we will reveal in this study, with the development of the discourse of Islamic humanities, this book has been considered as confirming the necessity of choosing an Islamic humanities instead of "western humanities".Keywords: Alexis Carrel, Philosophy of Man, Theory of Man, Islamism, history of contemporary Iran, Islamic humanities
-
این مقاله در پی بازفهمی انقلاب فرهنگی به عنوان مهمترین رویداد دانشگاهی پس از انقلاب و تاثیرات آن بر علوم انسانی و اجتماعی دانشگاهی است. انقلاب فرهنگی حرکتی سیاسی بود که بسط آن در بستر زمان، موجب تغییراتی در حیات دانشگاهی شده و سرانجام منتهی به تاسیس نهادی رسمی، ابتدا با عنوان ستاد انقلاب فرهنگی و سپس شورای عالی انقلاب فرهنگی، بر فراز وزارت علوم برای کنترل زیست آکادمیک شد. پرسش اصلی مقاله این است که در فرایند بسط و نهادینگی انقلاب فرهنگی، چگونه علوم انسانی به مهم ترین دشواره این جریان تبدیل شد و ایده هایی مثل «اسلامی سازی علوم انسانی» و «تولید علوم انسانی اسلامی» امکان ظهور یافت؛ ایده هایی که طرح آن ها متضمن اعلام نوعی بی اعتمادی به علوم انسانی دانشگاهی بود. حمایت حکومت از این ایده ها سویه علمی آن ها را به حاشیه رانده و موجب کاهش مشارکت دانشگاهیان در آن شد. از سوی دیگر، مشارکت روحانیون در تحقق این ایده ها، تصویری از تقابل میان روحانیت با دانشگاه پدید آورد و به ایده نزاع ایدیولوژی با دانش دامن زد. این وضعیت از سویی موجب تضعیف موقعیت علوم انسانی و اجتماعی در میدان آکادمی شده و به گسترش این علوم در حوزه عمومی کمک کرده است.این مقاله با بررسی اسناد و مدارک رویداد انقلاب فرهنگی و بازخوانی روایت کنشگران آن و نیز سنجش پیامدهای آن، شامل طرح هایی مثل اسلامی کردن علوم انسانی و تولید علوم انسانی اسلامی، نشان می دهد که مداخله سیاست و ایدیولوژی در بازی علم دانشگاهی، نه تنها ضرورتا به نتایج مورد نظر نخواهد رسید، بلکه می تواند پیامدهایی نامطلوب هم به دنبال داشته باشد.کلید واژگان: انقلاب فرهنگی, علوم انسانی, علوم انسانی اسلامی, پیامدهای ناخواستهThis paper intends to re-examine Cultural revolution, as the most important academic event in postrevolutionary Iran, as well as its impacts on the course of humanities in Iranian universities. The Cultural Revolution was a political move which expanded over the time and changed universities’ situation, leading eventually to establishment of a formal body over the Ministry of Science, i.e. The Supreme Council of Cultural Revolution, to control the Iranian academic life. The paper focuses on the questions of why and how the humanities problematized in the course of expansion and institutionalization of Cultural Revolution, as it helped to emerge ideas like “Islamization of humanities” and “producing Islamic humanities”; implying a kind of distrust toward academic humanities. Government’s decision to realize these ideas has marginalized their scientific aspect and made academics reluctant to help it. On the other hand, clerics’ participation in this game has created an image of confrontation between clergy and academy, as it has fueled the idea of conflict between ideology and knowledge. This situation has weakened the position of humanities in the academy and helped it’s expansion in the public sphere. This paper, through re-examining the documents of the Cultural Revolution and re-reading narratives of its actors as well as reviewing the consequences of this event, including projects like Islamization of humanities and production of the Islamic humanities, shows that the intervention of politics and ideology in the game of academic science, not only can secure the desired goals, but it can also lead to undesirable consequences.Keywords: Cultural Revolution, Humanities, Islamic Humanities, Unintended Consequences
-
«اسلامی سازی معرفت»، «اسلامی سازی علوم»، «دانشگاه اسلامی» یا «علوم انسانی اسلامی»، در کنار مفهومی چون «علم دینی»، از مفاهیمی هستند که عمدتا ذیل یک دیدگاه کلان، و آن هم خواست فراروی از ساختار تنگ تفسیر تجربه گرا و پوزیتیویستی از علم در پیوند با دین و امر قدسی شکل گرفته است. این خواست نه تنها در ایران که پیش از آن در برخی کشورهای دیگر هم مدافعانی داشته و کماکان دارد. تجربه خاص انقلاب اسلامی در ایران و همچنین تجربه انقلاب فرهنگی در سال 1359 این امکان را فراهم کرد که بتوان از نوعی تجربه خواست علوم انسانی اسلامی سخن گفت. این مقاله در پی بیان شرحی فشرده و تاریخی از سرنوشت روندها و رویکردهای نهادی طلب علم انسانی دینی و دانشگاه اسلامی در ایران است. در این مقاله مبتنی بر روش کیفی اسنادی نشان داده شده که نه تنها خواست دانشگاه اسلامی یا علوم انسانی اسلامی، یک خواست جدید در دوره ی اخیر انقلاب اسلامی نیست، بلکه اساس چنین ایده ای از مدت ها قبل در عالم اسلام مطرح بوده و حتی پیش از انقلاب اسلامی نیز توسط برخی اهالی علم مطرح و دنبال شده است.کلید واژگان: آموزش, فرهنگ بومی, علم دینی, علوم انسانی اسلامی, نهادسازی"Islamization of knowledge", "Islamization of sciences", "Islamic university" or "Islamic humanities", along with a concept such as "religious science", are among the concepts that are mainly under the generic idea of overcoming the narrow structure of empiricist interpretation and Positivism. An idea which is formed from science in connection with religion and the sacred. This demand has had and still has defenders not only in Iran but also in some other countries before. The special experience of the Islamic Revolution in Iran, as well as the experience of the Cultural Revolution in 1980, made it possible to speak of a kind of experience desired by religious science and the Islamic University. This paper seeks to provide a concise and historical description of the fate of the trends and institutional approaches of religious science and the Islamic University in Iran. This paper shows that not only the need of the Islamic University or religious science is not a new need in the recent period of the Islamic Revolution, but also the basis of such an idea has been proposed in the Islamic world for a long time and even before the Islamic Revolution by some scholars and has been followed.Keywords: Education, Native Culture, Religious Science, Islamic Human Sciences, Institutionalization
-
تحقق تمدن نوین اسلامی به عنوان هدف نهایی انقلاب اسلامی ایران، نیازمند تولید علوم انسانی اسلامی است؛ اما در میان باورمندان به امکان علوم انسانی اسلامی در باره چگونگی تولید چنین دانشی، شاهد اختلاف نظر قابل توجهی هستیم و روش تحقیق های گوناگونی برای این منظور تاکنون ارایه شده است. ازآنجاکه فلسفه ازجمله دانش های وارداتی به عالم اسلام است که با تلاش عالمی چون فارابی، مدل اسلامی آن با موفقیت تاسیس و تولید گردیده، با الگوگیری از مراحل تاسیس فلسفه اسلامی توسط فارابی، می توان پیشنهادی برای تاسیس نسخه اسلامی علوم انسانی وارداتی عصر حاضر ارایه داد. این تحقیق با روش تحلیلی منطقی تلاش کرده، پس از مشخص کردن مراحل نظریه پردازی فارابی در تاسیس فلسفه اسلامی، مراحلی برای تاسیس علوم انسانی اسلامی پیشنهاد دهد که عبارت اند از 1) گزینش و ترجمه هدفمند آثار وارداتی علوم انسانی براساس میزان هماهنگی با آموزه های اسلام؛ 2) شرح آثار و آرای گزینش شده توسط نخبگان باورمند به آموزه های اسلام؛ 3) الهام و استفاده از آموزه های اسلام در جهت دهی در گزینش مسیله تحقیق در طرح مسایل تازه، در طرح استدلال نو، در پاسخ گویی به برخی مسایل علوم انسانی و در بهره گیری به عنوان ناظر ارزش یاب؛ 4) تعیین اصول و مبانی فلسفه فارابی و سایر اصول و مبانی لازم؛ 5) استفاده از مفاهیم، منابع و روش های فرافرهنگی و 6) طبقه بندی علوم برای ارایه راه بردی آموزشی و پژوهشی.
کلید واژگان: فارابی, فلسفه اسلامی, علوم انسانی اسلامیJournal of Interdisciplinary studies of Islamic revolution civilization, Volume:1 Issue: 1, 2022, PP 85 -114The realization of modern Islamic civilization as the ultimate goal of the Islamic Revolution of Iran needs to produce Islamic humanities; But among the believers on the possibility of Islamic humanities on how to produce such a knowledge, we see significant disagreement, and various research methods have been presented so far. Since philosophy is one of the imported knowledge of the Islamic world, which has been successfully established and produced by the efforts of the Islamic model, its Islamic model has been successfully founded by modeling the process of establishing Islamic philosophy by Farabi, a proposal to establish the Islamic version of the present humanities. This research has attempted to propose steps for the establishment of Islamic humanities after identifying Farabi’s theorizing stages in the establishment of Islamic philosophy, which is 1) targeting and translating the purposeful works of imported humanities based on the extent of harmony with Islamic teachings; 2) Describing the works and selected by the believer in the teachings of Islam; 3) Inspiration and use of Islam's teachings in the selection of the problem of research into new issues, in the new reasoning plan, in answering some humanities issues, and in the use of as a valuable observer; 4) Determining the principles and principles of Farabi’s philosophy and other necessary principles; 5) Use of concepts, resources and methods of cultural and 6) the classification of science for educational and research strategy.
Keywords: Modern Islamic Civilization, Farabi, Islamic Philosophy, IslamicHumanities -
علوم انسانی مدعی توصیف واقعیت انسان و جامعه است و خود را عهده دار تبیین روابط، ترسیم اهداف و بیان چگونگی رسیدن به آن اهداف می داند؛ بنابراین لازم است انسان، به عنوان موضوع محوری این مطالعات به درستی شناخته شود. انسان کیست؟ چه ویژگی هایی دارد؟ اراده و رفتار اختیاری او چقدر در سعادت و کمال نهایی او موثر است؟ و نقش علوم انسانی در تکامل او و در ساخت تمدن اسلامی چیست؟ از دیدگاه علامه مصباح یزدی، با توجه به تعریف دین و نقش بی بدیل آن در تبیین سعادت و شقاوت انسان، ارتباط تنگاتنگ آن با رفتار اختیاری انسان، نقش علوم انسانی در تفکر و سبک زندگی و درنهایت سعادت و شقاوت انسان ها، علوم انسانی اسلامی اهمیت ویژه ای می یابد. علوم انسانی براساس مبانی تفکر و اندیشه های بنیادین استوارشده و زیربنای تمدن های بشری را به وجود می آورد. شناخت این اندیشه ها و نحوه تاثیر آن در علوم انسانی، نقاط دقیق تقابل تمدن اسلامی و فرهنگ غرب را نمایان می کند. در نگاه ایشان اکتفا به روش تجربی برای مطالعه روابط و پدیده های انسانی صحیح نیست، بلکه عقل و تجربه در بسیاری موارد، ارتباط افعال انسان و نتایج اخروی آن ها را درنمی یابد. ازطرفی با اثبات روح مجرد برای انسان، مفهوم سعادت و گستره آن فراتر از چارچوب جهان مادی خواهد بود؛ بنابراین نیازمند مراجعه به وحی الهی به عنوان یک روش و منبع معتبر معرفت بخش برای دست یابی به انسان شناسی صحیح خواهیم بود. در این مقاله سعی کرده ایم مبانی انسان شناسی اسلامی را از دیدگاه فیلسوف متفکر، علامه مصباح یزدی (ره) بررسی کرده و به نقش آن در علوم انسانی اسلامی بپردازیم.کلید واژگان: علوم انسانی اسلامی, علامه مصباح یزدی, فطرت, اختیار, جاودانگی, تمدن اسلامیJournal of Interdisciplinary studies of Islamic revolution civilization, Volume:1 Issue: 1, 2022, PP 37 -52The humanities claim to describe the reality of man and society.And considers himself responsible for explaining relationships, drawing goals, and expressing how to achieve those goals.Therefore,it is necessary for human beings to be properly recognized as the central subject of these studies. Who is a human being?What are its features?How much does his voluntary will and behavior affect his ultimate happiness and perfection?And what is the role of humanities in his evolution and in the construction of Islamic civilization?According to Allameh Mesbah Yazdi,Islamic humanities are of special importance due to the definition of religion and its unique role in explaining human happiness and misery and its close relationship with human voluntary behavior and the role of humanities in thinking and life style and ultimately human happiness and misery.The humanities are based on the foundations of fundamental thought and ideas and form the basis of human civilizations.Understanding these ideas and how they affect the humanities shows the exact points of confrontation between Islamic civilization and Western culture.In his view,it is not correct to study empirically enough human relations and phenomena.Rather,reason and experience in many cases do not understand the relationship between human actions and their afterlife.On the other hand, by proving the single soul to man,the concept of happiness and its extension is beyond the framework of the material world,we will need to refer to divine revelation as a method and a valid source of knowledge.Keywords: Islamic Humanities, Allameh Mesbah Yazdi, Nature, authority, Immortality, Islamic civilization
-
کتاب «روش شناسی علوم انسانی اسلامی» از احمدحسین شریفی (1395)، عضو هیات علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دومین کتاب از سه گانه او درباره علوم انسانی اسلامی (مبانی علوم انسانی اسلامی و نظریه پردازی اسلامی در علوم انسانی) است. او در این کتاب، در سه فصل اول (تحلیل مفاهیم و نکات مقدماتی، نظریه ضد روش و پرسش های پژوهش) کلیات نگاه خود را تشریح کرده و در فصل چهارم تا چهاردهم، هفت روش علوم انسانی اسلامی یعنی تعریف، توصیف، تبیین (و ویژگی های روش شناسی تبیین) استدلال (قیاسی، استقرایی و تمثیلی) تفسیر (و ویژگی های روش شناختی تفسیر)، پیش بینی و ارزشیابی را تشریح کرده است. در این مقاله پس از معرفی و نقد صوری کتاب، ابتدا نقدهای کلی و سپس نقدهای ناظر به فصول کتاب از حیث محتوایی ارایه شده است. در یک ارزیابی کلی، این کتاب هرچند گامی رو به جلو محسوب می شود، اما نتوانسته است مبانی اسلامی را در جزییات روش شناختی علوم انسانی اسلامی بسط داده و تبیین کند.کلید واژگان: نقد, روش شناسی, علوم انسانی اسلامی, مبانی اسلامی, علوم انسانی غربی“Methodology of Islamic Humanities” from Ahmad Hossein Sharifi who is a faculty member of Imam Khomeini Educational and Research Institute, is the second book in his trilogy on Islamic humanities (Foundation of Islamic humanities and Islamic theorizing in humanities). In this book, in the first three chapters (analysis of concepts and introductory points, counter-method theory, and research questions), he describes the generalities of his view, and in the fourth to fourteenth chapters, seven methods of Islamic humanities, ie definition, description, explanation (and characteristics of explanatory methodology), reasoning (deductive, inductive and allegorical), interpretation (and methodological features of interpretation), prediction and evaluation. In this article, after the introduction and formal critique of the book, first the general critiques and then the critiques regarding the chapters of the book in terms of content are presented. Although in a general evaluation, this book, has not been able to expand and explain the Islamic principles in the methodological details of the Islamic humanities.Keywords: methodology, Islamic humanities, Ahmad Hossein Sharifi, Islamic Foundations, Western Humanities
-
جایگاه عقل در علم از منظر نظریههای مختلف علوم انسانی یکسان نیست. میتوان با در نظر گرفتن مولفههای تشکیلدهنده علوم انسانی و اجتماعی، آنگونهکه در نظریههای علوم انسانی بیان شده است، و با توجه به حدود و قلمرو عقل، آنگونهکه در نظریههای عقل بیان شده است، جایگاه عقل در هریک از تصاویر ارایه شده از علوم انسانی و اجتماعی را سنجید. بخشی از این تحقیق گسترده مربوط است به سنجش اعتبار تصاویر مختلف این علوم براساس حدود و قلمروی است که برای عقل عملی در نظریههای عقل گفته شده است. مقاله حاضر درصدد بررسی عقلانیت علوم انسانی و اجتماعی با استفاده از این بخش از نظریههای عقل است. روش انجام این بررسی تحلیل نظریههای علوم انسانی به منظور سنجش جایگاه عقل عملی در هریک از این نظریههاست. بدین منظورنخست با استفاده از برخی نظریههای علوم انسانی، مولفههای گوناگون دخیل در تحقق علوم انسانی شناسایی و سپس با استفاده از نظریههای عقل عملی، احتمالات مختلف درباره حدود و قلمرو عقل عملی بیان شده است، و درنهایت بنابر احتمالات مختلفی که درباره حدود و قلمرو عقل عملی وجود دارد، جایگاه عقل عملی در در نظریههای تحلیل شده علوم انسانی، نتیجهگیری شده است.کلید واژگان: علوم انسانی, علوم انسانی دینی, علوم انسانی اسلامی, نظریههای عقل, عقل عملی, احکام هنجاریFrom the viewpoint of different theories of social and human sciences, the position/role of reason in science is not the same. By considering the constituents of social and human sciences, as expressed in the theories of human sciences, and by considering the limits and realm of reason, as expressed in the theories of reason, we can evaluate the position/role of reason in each of the submited images of social and human sciences. Part of this extensive research is to assess the validity of the various images of these sciences based on the limits and realms accepted for practical reason in theories of reason. This article seeks to examine the rationality of social and human sciences using this various images presented by theories of reason. The method of this study is to analyze the theories of social and human sciences in order to assess the position/role of practical reason in each of these theories. For this purpose, using some theories of human sciences, various components involved in the realization of human sciences are identified. Then, using theories of practical reason, different probabilities of the limits and realm of practical reason are expressed. Finally, according to different probabilities concerning the limits and realm of practical reason, the position/role of practical reason in the theories of the humanities, which have been analyzed, is revealed.Keywords: human sciences, social scinces, religious human sciences, religious social scinces, Islamic human sciences, social sciences, religious social sciences, Islamic social sciences, reason, theories of reason, practical reason, theories of practical reason, normative judgements
-
جنبش نرم افزاری و تولید علم دینی بالاخص در حوزه مطالعات علوم انسانی یکی از مهمترین مسایل مطرح در مجامع علمی ایران اعم از حوزوی و دانشگاهی طی سالیان اخیربوده که البته با نشیب های زیادی نیز همراه بوده است. اما با اعتقاد برخی این فعالیت ها آنچنان ها باید و شاید در خور ماهیت، اهداف و آرمان های انقلاب اسلامی نبوده و در واقع با آسیب ها و موانع مختلفی دست با گریبان بوده است. با توجا با همین موضوع، این مقاله در پی آن است ها با بهره گیری از روش نسبتا بدیع گرندد تیوری نظریه داده بنیاد و با استفاده از دیدگاه های 12 تن از اساتید و صاحب نظران مطرح این حوزه ه با استفاده از نمونه گیری نظری مبتنی بر هدف انتخاب شده اند، موانع پیش روی تولید علم دینی با تاکید بر حوزه علوم انسانی را تبیین و آسیب شناسی نماید در نهایت با طی نمودن مراحل مختلف روش مزبور، این موانع را در سطح "معرفتی"، "ساختاری" و "ذهنی و اخلاقی" دسته بندی کرده و در پایان با انجام فرآیند کد گذاری های باز، محوری و گزینشی، مدل نظری مناسب برای این مسئله را پیشنهاد می نماید.
کلید واژگان: علم دینی, علوم انسانی اسلامی, جنبش نرم افزاری, آسیب شناسی, نظریه داده بنیادThe software movement and the production of religious science), especially in the field of humanities studies (one of the most important issues in Iranian scientific societies), both seminary and university, has been in recent years, which of course has been accompanied by many ups and downs. The activities should not have been in line with the nature, goals and ideals of the Islamic Revolution, and in fact it has dealt with various injuries and obstacles, and with this in mind, this article seeks to take advantage of A relatively novel method of grounded theory (data theory theory) (using the views of 12 professors and experts in the field using theoretical sampling) purpose-based (selected, barriers to the production of religious knowledge) with Emphasize the field of humanities (explain and pathology) Finally, by going through the various stages of the method, categorize these obstacles at the level of "epistemological", "structural" and "mental and moral" and finally by performing the code process Open, pivotal and selective layouts suggest a suitable theoretical model for this problem.
Keywords: Religious Science, Islamic humanities, software movement, Pathology, data theory -
این مقاله به بررسی و نقد شکلی و محتوایی کتاب واقعیت و روش تبیین کنش انسانی در چهار چوب فلسفه اسلامی، نظریه ای بنیادین در علوم انسانی می پردازد. توجه به تولید علوم انسانی اسلامی به خصوص بعد از انقلاب اسلامی به عنوان یک ضرورت برای مدیریت انقلاب و رسیدن به تمدن جدید اسلامی مطرح شده است. یکی از راه های تدوین علوم انسانی اسلامی بر اساس فلسفه اسلامی است. کتاب حاضر تلاش دارد تا فلسفه علوم انسانی اسلامی را بر اساس حکمت صدرایی تدوین کند. در این مسیر نویسنده، کوشیده اند تا بر اساس حکمت متعالیه، نوعی از فلسفه علوم انسانی اسلامی را ارایه دهند. کتاب از لحاظ شکلی در وضعیت مطلوبی قرار دارد. هر چند متن کتاب نیاز به تنقیح دارد اما دست آوردهایی حاصل شده است. اصل نیاز به علوم انسانی اسلامی، تشکیکی یا ذومراتب بودن وجود فرد، جامعه و علوم انسانی، اصالت فرد و جامعه با توجه به نگاه صدرایی، و تدریجی بودن تکامل آنان، از دست آوردهای این بررسی است. در عین حال این تحقیق نقاط تاریک و روشنی در به کارگیری حکمت متعالیه در بررسی فرد، جامعه و علوم انسانی به دست می دهد که بسیار ارزشمند است.
کلید واژگان: حکمت متعالیه, علوم انسانی اسلامی, فلسفه اسلامی, فلسفه علوم انسانیThis article reviews the Reality and the Method of Explaining Human Action in the Framework of the Islamic Philosophy: A Fundamental Theory in the Humanities book. To reach the Islamic civilization, the necessity for producing Islamic social science and humanities became obvious after Islamic Revolution. Accordingly, several approaches were developed by different experts. One of them is to produce Islamic social science on the basis of Islamic Philosophy. The reviewed book tries to develop Islamic Humanities philosophy according to Molla Sadra’s philosophy. Unfortunately, the writer, assuming 'human action' as the subject of the social science and humanities, uses the Sadra’s philosophy to introduce a new Islamic social science and humanities philosophy. There are four well-designed chapters in the book. Starting form philosophy of the philosophy of Islamic humanities, the writer analyzed 'human action fact' according to an assumed framework of Sadra’s philosophy. Fundamental philosophic assumptions are presented in the third and some methodological findings in the last chapter. However, the writings need to be reviewed according to Persian literature; some new understandings have been resulted. The necessity of Islamic social science, the multiplicity of individual, society, social science and humanities, the importance of agency and structure according to Molla Sadra’s view, and gradual evolution of them are the findings of the book. Meanwhile, the book produces some valuable lights and shades on analyzing individual, society and social science using Molla Sadra’s philosophy.
Keywords: Molla Sadra’s Philosophy, Islamic Social Science, Humanities, Islamic philosophy, Philosophy of Social Science Humanities -
مقاله حاضر به این سوال می پردازد که در رهیافت نظری آیت الله استاد شهید مرتضی مطهری، میان فرهنگ و علوم انسانی چه نوع مناسبات و تعاملاتی برقرار است؟ برای این منظور، ابتدا دو مفهوم اساسی فرهنگ و علوم انسانی براساس دیدگاه های مطهری تعریف شده و خصایص و مولفه های هر یک مشخص شده اند. آنگاه نظریه مطهری درباره مناسبات فرهنگ و علوم انسانی تقریر شده که دربردارنده چهار بخش زیر است: به هم آمیختگی نسبی فرهنگ و علوم انسانی، فرهنگ اسلامی و علوم انسانی، حل معضله نسبیت در فرض مدخلیت فرهنگ اسلامی در علوم انسانی و چگونگی تعامل مسلمانان با فرهنگ و علوم انسانی بیگانه. در نهایت این نتیجه به دست آمد که مدخلیت قهری و حتمی فرهنگ در علوم انسانی، به صورت «موجبه جزییه» است نه موجبه کلیه؛ یعنی چنین نیست که همه قضایای علوم انسانی، متاثر از فرهنگ محیط بر آن باشند، بلکه در این میان، قضایای «تجربی» و «عقلی» محض نیز وجود دارند که فرافرهنگی اند. از سوی دیگر برخلاف تصور شایع، همه گونه های فرهنگ، «نسبی» و «غیرواقع نما» نیستند، بلکه فرض وجود فرهنگ «مطلق» و «عام» که گزاره هایش «استدلال پذیر» باشد، موجه است و «فرهنگ اسلامی» از این نوع است. در نهایت، با مدخلیت و فعلیت یافتن فرهنگ اسلامی در علوم انسانی، «علوم انسانی اسلامی» شکل می گیرد.
کلید واژگان: فرهنگ اسلامی, علوم انسانی اسلامی, نظریه به هم آمیختگی نسبی, فطرت الهی انسان -
تولید علم دینی یکی از مهمترین مولفه های نرم افزاری تمدن نوین اسلامی در گام نخست در گرو ارایه نظریه و مدلی منطقی و نظامند بر پایه روش شناسی اسلامی در تبیین علم اسلامی است. مدل اجتهادی-تجربی یکی از مدل های ممکن در مسیر تولید علم دینی است، که مبتنی بر یک چارچوب نظری و بر اساس روش شناسی اجتهادی و با التزام به داوری تجربی گزاره ها، با بهره گیری از متون دینی به تولید علوم دینی اقدام می کند. این پژوهش با اذعان به ضرورت معرفتی- فرهنگی و اخلاقی تولید علم دینی کوشیده است به روش توصیفی تحلیلی به بررسی مدل اجتهادی- تجربی بپردازد تا در سایه ارزیابی روش شناختی این مدل زمینه را برای رسیدن به مدلی کارآمد برپایه روش شناسی اسلامی فراهم نماید. تبیین مراحل نظریه پردازی، حل مشکل گزاره پردازی، تلاش برای تفاهم و رقابت با پارادایمهای رقیب، توجه به ابعاد مختلف تولید علم از مهمترین وجوه امتیاز این دیدگاه و ابهام در تلفیق پارادایمها، اشکال در تفکیک و سطح بندی علم، ابهام در علم بودن بخش فراتجربی و ابهام در استفاده از گزاره های انشایی و...از مهمترین وجوه محدویتهای این مدل است
کلید واژگان: علم دینی, علوم انسانی اسلامی, روش اجتهادی, روش تجربی, الگوی اجتهادی-تجربیThe Ijtehdic-Empirical model is one of the presented models for producing religion-based sciences. This model is based on a theoretical framework and the ijtihadic methodology with the commitment to the empirical judgment of the propositions, using religious texts to produce religion-based sciences.This research, by acknowledging the epistemic-cultural and ethical necessity of the production of religion-based sciences, has tried to study the Ijtihadic-Empirical model in a descriptive analytical way. It seems that explanation the stages of theorizing, solving the problem of proposing, trying to understand and compete with the rival paradigms of social sciences and paying attention to the different dimensions of science production are the most important privileges of this model. In addition, the ambiguity in the synthesis of different paradigms, the problem in separation and rating in knowledge, the ambiguity in being knowledge of meta-exprimantal part of knowledge and the ambiguity in using of creative propositions are the most important shortcomings aspects of this model
Keywords: Religion Based Science, Islamic sciences, Ijtihadic method, Experimental method, Ijtihdic- Empirical Model -
رویکرد تهذیبی با به رسمیت شناختن علم غربی، به دنبال رفع کاستی های آن از طریق تلفیق اندیشه غربی و اندیشه اسلامی است. حمایت از این رویکرد، پذیرش آن به عنوان مقدمه اسلامی سازی حقیقی، و نقد آن، سه گونه مواجهه اندیشمندان معاصر با رویکرد تهذیبی است. اما توجه به عناصر و ابعاد علم، مثل موضوع، مفاهیم، غایت، مسایل، فرضیه ها، نظریه ها و روش از یک سو، و معیارهای مختلف دینی، فرهنگی، تجربی و منطقی برای تهذیب علم مدرن از سوی دیگر، بررسی عمیق تری را موجب می شود که در این پژوهش به انجام رسیده است. امکان پذیر نبودن تهذیب، التقاط، سطحی نگری، توجیه دینی علم، اتخاذ رویکرد سلبی، تکثر نظریه ها و رد شدن تهذیب در جامعه علمی، از نقدهای مهم بر رویکرد تهذیبی است؛ اما اگر تنها راه اسلامی سازی را تهذیب، و تنها معیار تهذیب را متون دینی ندانیم و از سوی دیگر خواهان تهذیب علوم و نظریه های همسو با اندیشه دینی و نه همه علوم و نظریه های مدرن باشیم، هیچ یک از نقدهای مذکور وارد نخواهد بود. و رویکرد تهذیبی در کنار سایر رویکردهای اسلامی سازی علوم اجتماعی، قابل استفاده خواهد بود.
کلید واژگان: اسلامی‌سازی, بومی‌سازی, جامعه‌شناسی اسلامی, رویکرد تهذیبی, علوم انسانی اسلامی -
تولید علم، فرایند شکل گیری و توسعه مرزهای دانش و نیز چگونگی تغییر و تحولات علمی از مسائلی است که مورد توجه اندیشمندان و فلاسفه علم بوده و دیدگاه هایی نیز در این باره ارائه شده است. اگر چه می توان گفت که امکان توسعه، پیشرفت و حتی دگرگونی علم مورد توافقی همگانی است، اما در اینکه این پیشرفت و تحول مدیریت پذیر است یا خیر، بحث و گفتگو وجود دارد. نوشتار حاضر تلاش می کند با نگاهی اجمالی به نظریات پیشرفت علم در ادبیات موجود، با رویکردی قیاسی استقرایی و با استفاده از روش های فراتحلیل، نظریه مدیریت تحول در علوم انسانی را تبیین کند. در این نظریه چهارچوب کلان، عناصر کلیدی و موثر در تحول علوم انسانی احصاء و با اولویت سنجی و وزن دهی هر کدام، چگونگی ترابط و تاثیر و تاثر آنها بر یکدیگر در راستای تحول در علوم انسانی بررسی می شود. عوامل جامعه شناختی، یعنی نهادهای سیاست، اقتصاد، تعلیم و تربیت و رسانه در سپهر ارزش های دینی و اصول عقلانی مهم ترین عوامل تاثیرگذار در مدیریت تحول علوم انسانی به شمار می آیند.
کلید واژگان: مدیریت علم, نظریه, علوم انسانی, علوم انسانی اسلامی, عوامل جامعه شناختی -
امروزه، بحث درباره «اسلامی کردن» علوم انسانی به یکی از چالش برانگیزترین مباحث در آموزش عالی جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده است؛ به نحوی که در حال حاضر، گسترش این رشته ها منوط به پاسخ به «چیستی» و «چگونگی» «علوم انسانی اسلامی» است. نظر به اینکه یکی از رویکردهای کلیدی برای ورود به چنین گفتمانی تبیین مبانی معرفتی چنین رویکردی می باشد. مقاله پیش رو در پی آن است که با واکاوی مبانی معرفتی در یک نمونه الگویی اولیه(Archetype) و منحصر به فرد؛ یعنی «علم العمران» راهی را برای ورود به این گفتمان باز کند. پرداختن به مبانی معرفتی یک «علم انسانی» از منظر یک عالم مسلمان کلاسیک، می تواند در این زمینه راهگشا باشد. این مقاله با مراجعه مستقیم به کتاب العبر و با استفاده از تفسیر درون متنی آن نشان می دهد که ابن خلدون توانسته است به عنوان یک عالم مسلمان مبانی معرفتی «علمی» در حوزه علوم انسانی را پایه ریزی کند که می تواند مبنایی برای گفتمان «علوم انسانی اسلامی» باشد.
کلید واژگان: علوم انسانی اسلامی, ابن خلدون, مبانی معرفتی, علم العمران -
تبیین بنیان های نظری حاکم بر «ارزش های خبری» و «نظریه استفاده و خشنودی»؛ مقدمه ای بر مطالعه بومی خبرپس از دهه 1960 شاهد مطرح شدن فهرست های مختلف و متنوع ارزش های خبری در ارتباطات هستیم. در این مقاله، پس از بررسی تحلیلی-مقایسه ای فهرست های گوناگون ارزش های خبری در پنج دهه اخیر، فهرست منتخب و پیشنهادی نگارندگان که سعی شده، جامع فهرست های پیشین باشد، جهت تحلیل های پسینی ارائه می گردد. پس از آن نشان می دهیم، که مساله ارزش های خبری در رسانه ها (فضای عملی ارتباطات) و علوم ارتباطات (فضای علمی ارتباطات) مبتنی بر نظریه استفاده و خشنودی در حوزه نظریه های مخاطب شناسی می باشد؛ سپس به تبیین بنیان های فلسفی نظریه «استفاده و خشنودی» پرداخته و در این راستا، نگاه انسان محورانه (اومانیسم) و سرمایه سالارانه (کاپیتالیسم) به عنوان دو بنیان نظری حاکم بر نظریه استفاده و خشنودی، مطرح می شود. در پایان با توجه به مطالعه موردی تاثیر جهان بینی های غالب مدرنیسم بر نظریه استفاده و خشنودی، بر ضرورت داشتن نگاه انتقادی در مواجهه با علوم ارتباطات در تولید علوم ارتباطات اسلامی و اخذ رویکرد محتاطانه و گزینشی در بهره گیری از الگوهای عملیاتی علوم ارتباطات همچون ارزش های خبری در جامعه اسلامی تاکید می ورزیم.
کلید واژگان: ارز ش های خبری, نظریه استفاده و خشنودی, اومانیسم, کاپیتالیسم, علوم انسانی اسلامیVarious lists of news values in communication have been offered since 1960. This article، next to a comparative and analytical explanation of those lists in the recent five decades، presents the authors، own selected list which embodies all the previous ones. Then it is shown that the news values issue in both the practical domain of communication i. e the media، and its scientific domain، are based on the uses and gratification theory when it comes to a knowledge of the audience. The philosophical foundations of gratification theory which is in flounced by humanistic and capitalistic views are also explained. There is a final emphasis on the need of adopting a critical and cautious view when selecting practical communication models such as news values in our Islamic society due to the predominance of modernist world views.Keywords: news values, uses, gratification theory, humanism, capitalism, Humanities, Islamic sciences -
Religious Science or "indigenous knowledge" based on discussion of the relation between science and religious knowledge and their relationship between each other can be divided into three main approaches "inferential", "refinement and completion of the science "and "Founded ". Westerns put their Humanities on the metaphysical foundations of their own and built their particular looking based on existence, human, knowledge, and methods to create Human Science with experimental base. Humanities should be common in the four main axes "of Islamic ontology," "Islamic epistemology, " "Islamic Anthropology "and "Islamic methodology" within the Islamic framework will be explaining gains. Influence the four domains as defaults grand metaphysical in humanities, sciences and humanities may be possible Islamic will. In this case, the purpose of acquiring knowledge of the divine will and scientific activities, religious activities and worship will be counted and the man is closer and closer to God. Consequently the results of scientific applications and Research bias for material of humanity and human society will be the path of prosperity. In this article, the new humanities course overview and reflect on the principles and defaults, the three dominant approaches in the study and criticism of religious knowledge will be discussing and the researcher views in this regard which is based on the Founded approach(establishment-based)approach reflecting the Quartetpresuppositions and reinterpretation of them will be described.
-
In this article the researcher tries to consider of the new human Science trends and the transmission of Humanities which paid attention on different religions and experimentalist school as a secret and calculated trend to the necessity of reconsideration in humanism. In this trends first distorted religions appears and following centuries creat Widespread havocs far away Common sense and logic under the name of religion, faith, debt. Science and scientific research was considered guilt and crime. And new human Science with quantitative nature, ostensible superficial and ambitious sovereignty along with adulterous and secular principles in Islamic societies introduced as a new Science. In this Science the reality of human being visibilities and natural phenomena are being distorted and human beings from their altitude positions and values deteriorate and their corporeal nature will be appropriate. Our problems with the new human Science are principles, purposes, procedures and usages. Human definitions should be taken from Koran and justifiable and original sources. The existent Sciences are based on theoretical principles and knowledge is abundant from conscious and unconscious values. Our human Science era is based on pre- suppositions about humans, universe, cognition, recognition about objectivities that Experimental Science achieves them. In his trends, we should vicissitude new human Science with theoretical principles: Theories with correct principles and Orientation. As an outcome, Science can find its position in a new world with a new purport and sense.
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.