امیدعلی خوارزمی
-
امروزه دولت محلی به واقعیتی انکارناپذیر در جهان تبدیل شده؛ به طوری که در پژوهش های مختلف چهار بعد اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی- مالی، جغرافیایی و سیاسی- قانونی به عنوان مهم ترین ابعاد دولت محلی یاد شده اند؛ و پژوهشگران به کارگیری تفکر سیستمی در دولت محلی را به عنوان کارآمدترین رویکرد اشاره کرده اند. تحلیل سیستمی رویکردی جامع و پویا برای بررسی پدیده های پیچیده است. با استفاده از این رویکرد، می توان روابط متقابل و پیچیده بین عناصر مختلف هر سیستم را شناسایی و تحلیل کرد. در حوزه دولت محلی، تحلیل سیستمی می تواند به درک عمیق تری از عوامل موثر در شکل گیری و عملکرد دولت های محلی کمک کند. در این پژوهش عوامل کلیدی چهارگانه موثر در شکل گیری دولت محلی با روش تفکر سیستمی مورد بررسی قرار گرفته تا تاثیر هریک از عوامل را بر شکل گیری دولت محلی و تاثیر و روابط علی و معلولی هریک از آنها را روی یکدیگر و بر کل سیستم در نظر گیرد. در این راستا از نرم افزار ونسیم جهت مدل سازی و روابط علی و معلولی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد چهار زیرسیستم یادشده، هیچ گاه نمی توانند به صورت مجزا از یکدیگر عمل کنند و پیوستگی آنها موجب به وجود آوردن یک سیستم نهایی برای شکل گیری موفق دولت محلی خواهد شد.
کلید واژگان: دولت محلی, تفکر سیستمی, مدل سازی ونسیم, عوامل محیطیA Systematic Analysis of Influential Factors in the Formation of Local Government Using Model DesignToday, local government has become an undeniable reality in the world; in various studies, four dimensions—social-cultural, economic-financial, geographical, and political-legal—have been identified as the most important aspects of local government. Researchers have pointed to the application of systemic thinking in local government as the most effective approach. Systemic analysis is a comprehensive and dynamic approach for examining complex phenomena. Using this approach, the interrelated and complex relationships between different elements of each system can be identified and analyzed. In the realm of local government, systemic analysis can contribute to a deeper understanding of the factors influencing the formation and performance of local governments. This research examines the four key factors affecting the formation of local government using systemic thinking to consider the impact of each factor on the formation of local government and the causal relationships among them and the entire system. In this regard, the Vensim software has been used for modeling and causal relationships. The results of the research indicate that the four mentioned subsystems can never operate separately from one another, and their continuity will create a final system for the successful formation of local government.
Keywords: Local Government, Systemic Thinking, Vensim Modeling, Environmental Factors -
سیر تاریخی روندها و گرایش های حاکم بر ویژگی های شکلی و محتوایی الگوهای توسعه، نمایانگر نوعی تکامل شکلی، مفهومی و محتوایی می باشد؛ به گونه ای که از برداشت ها و باورهای تک ساختی و تک ساحتی رو به سوی برداشت ها و باورهای چند ساختی و چند ساحتی هدایت شده است. حکمروایی خوب شهری همواره رفاه عمومی شهروندان و سلامت اجتماعی آنها را در نظر گرفته که سیاست ها و برنامه های آن در چارچوب شاخص های خاصی قرار می گیرند. تحقیق پیش رو به تحلیل مقایسه ای شاخص ها و ابعاد حکمروایی خوب شهری از دیدگاه شهروندان، کارشناسان و مدیران در وضع موجود و مطلوب می پردازد. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است که به بررسی نقطه نظرات شهروندان، کارشناسان و مدیران شهری در خصوص وضعیت ابعاد حکمروایی خوب شهری و همچنین وجوه تشابه و افتراق آنها و دامنه اختلافات و همسانی های آنها پرداخته است. منابع گردآوری داده ها کتابخانه ای- اسنادی و استفاده از ابزار پرسشنامه بوده است که تعداد 385پرسشنامه برای شهروندان و تعداد 48 پرسشنامه برای کارشناسان و مدیران شهرداری و شورای شهر توزیع گردید. آزمون های مورد استفاده در این تحقیق با نرم افزار SPSS شامل تی تست زوجی، فریدمن می باشد. نتایج بدست آمده از تحلیل مقایسه ای شاخص ها نشان می دهد از نظر شهروندان پیرامون وضعیت متغیرهای تحقیق جهتگیری توافقی، مسئولیت پذیری و از نظر مدیران مسئولیت پذیری و عدالت همه جانبه مهم ترین عوامل می باشند. در نهایت نمودارهای راداری حاصل از تحلیل زوجی داده ها نشان می دهد که از نظر شهروندان و مدیران، شکاف معناداری بین وضع موجود و مطلوب جود دارد. با این توضیح که از نظر شهروندان شفافیت و مسئولیت پذیری با عدد2.47 در وضعیت موجود و عدد 3.99 و 4.02 در وضعیت مطلوب بیشترین اختلاف میانگین را در بین شهروندان دارد.
کلید واژگان: تحلیل مقایسه ای, حکمروایی, خوب شهری, شهرهای جدید, گلبهارGood urban governance always considers the general welfare of citizens and their social health, whose policies and programs are placed in the framework of certain indicators. The upcoming research deals with the comparative analysis of indicators and dimensions of good urban governance from the point of view of citizens, experts and managers in the current and desired situation. The research method is of a descriptive-analytical type, which examines the points of view of citizens, experts, and urban managers regarding the state of dimensions of good urban governance, as well as their similarities and differences, and the scope of their differences and similarities. The sources of data collection were library-documents and the use of questionnaire tools, 385 questionnaires were distributed to citizens and 48 questionnaires were distributed to experts and managers of the municipality and the city council. The tests used in this research with SPSS software include paired t-test and Friedman. The results obtained from the comparative analysis of the indicators show that according to the citizens, the variables of the research are consensual orientation, responsibility, and according to the managers, responsibility and all-round justice are the most important factors. Finally, the radar charts obtained from the paired analysis of the data show that there is a significant gap between the current and the desired situation from the point of view of citizens and administrators. With the explanation that according to the citizens, transparency and accountability have the largest average difference among the citizens with a number of 2.47 in the current situation and 3.99 and 4.02 in the desired situation.
Keywords: Comparative Analysis, Good Urban, Governance, New Cities, Golbahar -
مقدمه
صنعت گردشگری در حال حاضر، در حال تبدیل شدن به یکی از ارکان اصلی اقتصاد تجاری است، به طوری که بسیاری از برنامه ریزان و سیاست گزاران توسعه از آن به عنوان رکن اصلی توسعه پایدار یاد می کنند. در این راستا گردشگری تجاری نیز جزئی از صنعت گردشگری به حساب می آید که می تواند با برنامه ریزی اصولی و مناسب و شناسایی مزئیت ها و محدودیت های آن، نقش موثری در توسعه مناطق روستایی مرزی داشته باشد.
هدفمطالعه حاضر در چارچوب برنامه ریزی استراتژیک ضمن شناخت عوامل درونی و بیرونی اثرگذار بر شکل گیری و توسعه گردشگری تجاری، به ارائه راهبردهای مناسب در زمینه توسعه پایدار روستایی تحت تاثیر شاخص های گردشگری تجاری می پردازد.
روش شناسی:
روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. در راستای پیشبرد اهداف تحقیق 16 قوت، 9 ضعف، 16 فرصت و 8 تهدید فراروی گردشگری تجاری از طریق واکاوی سیاست های دولت، مصاحبه با فعالان حوزه گردشگری تجاری و تعدادی از نخبگان محلی، شناسایی گردید. واحد تحلیل 25 نفر از اساتید، نخبگان و صاحب نظران حوزه گردشگری تجاری و 235 خانوار از روستاها در منطقه مورد مطالعه بوده است. در این مطالعه از ابزارهای برنامه ریزی استراتژیک SWOT و QSPM استفاده شد.
قلمرو جغرافیایی پژوهش:
قلمرو جغرافیایی در پژوهش حاضر شامل 13 روستای قرار گرفته در محدوده تجاری دهشیخ- سیگار در دهستان سیگار از توابع بخش مرکزی شهرستان لامرد قرار گرفته است.
یافته ها و بحث:
با توجه به امتیاز نهایی (33/3) IFE و (58/3) EFE در ماتریس SWOT، استراتژی تهاجمی SO به عنوان راهبرد مناسب برای رسیدن به توسعه گردشگری تجاری در منطقه تجاری دهشیخ-سیگار در افق 1410 یعنی دست یافتن به سناریوی طلایی تعیین گردید.
نتیجه گیرینتایج حاصل از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی (QSPM) نشان داد که، راهبرد «دسترسی به امکانات و تسهیلات اضافی خرید با توجه به نزدیکی منطقه مورد مطالعه به دریا و بازارهای تجاری در کشورهای جنوب خلیج فارس»، با امتیاز 084/4 به عنوان راهبرد مطلوب پیش روی توسعه پایدار سکونتگاه های روستایی شناسایی گردید.
کلید واژگان: راهبرد, گردشگری تجاری, توسعه پایدار, برنامه ریزی استراتژیک, منطقه تجاری دهشیخ- سیگارIntroductionCommercial tourism is also considered a part of the tourism industry that can play an effective role in the development rural border areas by principled, appropriate planning and identification of its advantages and limitations.Research goal: the present study in the framework of strategic planning, while recognizing the internal and external factors affecting formation and development of business tourism, provides appropriate strategies in the field of sustainable rural development under the influence of trade tourism indicators.
Research MethodsThe research method is descriptive-analytical. In order to advance objectives of research, 16strengths, 9weaknesses, 16opportunities and 8threats to business tourism were identified through analysis of government policies, interviews with business activists and number of local elites. In this study, SWOT and QSPM strategic planning tools were used.
ResultsIn the SWOT matrix, according to the final score in IFE (3.33) and in EFE (3.58), the aggressive strategy of SO as suitable strategy to achieve the development of commercial tourism in the Dehshikh-Sigar commercial area at the horizon of 1410 means achieving the scenario Golden determined. Then, the best strategies were identified with the help of Quantitative Strategic Planning Matrix (QSPM), prioritization and the most important strategy "Access to additional facilities and purchasing facilities due to the proximity of study area to the sea and commercial markets in the southern Persian Gulf countries", with a score (4.084).
Keywords: strategy, Business Tourism, sustainable development, Strategic Planning, Dehshikh-Sigar commercial Area -
امروزه آنچه که به مسائل و مشکلات شهری دامن می زند، معضلاتی است که نهادهای مدیریتی شهرها و کلان شهرهای کشور مثل شهرداری ها با آن ها درگیر هستند و نارسایی در اطلاع رسانی و شفاف سازی عملکردی، قانونمندی و اجماع و خرد جمعی مسئولان، مشارکت و... موجب کاهش عملکرد آن ها شده است. هدف از پژوهش حاضر تبیین جایگاه حکمروایی خوب شهری با استفاده از روش آمیخته در شهر جدید گلبهاراست. به منظور بررسی وضعیت موجود ابعاد حکمروایی خوب در شهر جدید گلبهار، تعداد 385 پرسش نامه برای شهروندان و تعداد 48 پرسش نامه برای کارشناسان شهرداری و شورای شهر توزیع شد و همچنین با 10 نفر از کارشناسان حوزه شهرهای جدید مصاحبه نیمه ساختار انجام شد و سپس با رویکرد آمیخته که حاصل تلفیق روش های کمی(روش توصیفی - تحلیلی) و کیفی است، وضعیت شاخص های حکمروایی خوب شهری در گلبهار ارزیابی شد. نتایج به دست آمده از تحلیل شاخص های حکمروایی خوب شهری نشان دهنده این است که همه نمرات میانگین آن ها به جز شاخص های قانونمندی، شفافیت و بینش راهبردی که از دیدگاه شهروندان در حد پایین تر از متوسط گزارش شده اند، در محدوده نسبی متوسط- 5 / 2 تا 5 / 3 - هستند.همچنین نتایج تحلیل های کیفی نشان داد که بیشتر نقص و نارسایی هایی که ابعاد حکمروایی در نظام مدیریتی شهر جدید گلبهار با آن دست به گریبان هستند؛ نبود انگیزه و حس تعلق مکانی نداشتن شهروندان، شفاف نبودن قوانین و اعتماد نداشتن شهروندان به مسئولان است.
کلید واژگان: حکمروایی خوب شهری, شهرهای جدید, روش آمیخته, گلبهارToday, the underlying driver of urban issues is the problems that the administrative bodies of the cities and metropolises, such as municipalities, struggle with, and the failure in informing the public and clarifying performance, legality, consensus and collective wisdom of authorities, participation, etc., have undermined their performance. This research aims to elaborate on the status of good urban governance using the mixed method in the new city of Golbahar. To investigate the status of good governance dimensions in the new city of Golbahar, 385 questionnaires were distributed among citizens, 48 questionnaires were submitted to municipal and city council experts, and semi-structured interviews were conducted with 10 officials of the new cities. Then, adopting a mixed approach, which merges quantitative (descriptive-analytical) and qualitative methods, the status of good urban governance indicators in Golbahar was evaluated. The results derived from the analysis of good urban governance indicators suggest that their average scores, with the exception of legality, transparency and strategic vision, were below average as reported by citizens (within the relative range of 2.5 to 3.5). Moreover, the results of qualitative analysis revealed that the main flaws and inadequacies plaguing governance in the management system of the new city of Golbahar are lack of motivation and sense of belonging to the place in the citizens, non-transparency of the laws and the citizens' mistrust in the authorities.
Keywords: Good Urban Governance, New Cities, Mixed Method, Golbahar -
بخش مهمی از تلاشهای مدیریت شهری در شهرهای با صبغه تاریخی، ارتقای وضعیت بافت فرسوده آنها است. باتوجه به اینکه درشهر مشهد 12.4% وسعت و 28% جمعیت درمحدوده بافت فرسودهاند ازاینرو مطالعه حاضر به دنبال آن است تا تصویری کامل از فعالیت5دوره شورای اسلامی شهرمشهد درخصوص بازآفرینی بافت فرسوده ارائه کند. شیوه مطالعه توصیفی-تحلیلی و بهره گیری از روش های کمی-کیفیاست. درگام اول بامطالعه منابع داخلی و لاتین، ابعاد اصلی بازآفرینی بافت فرسوده مشخص شد. در ادامه با مراجعه به آرشیو مصوبات شورا (شامل 4530 مصوبه وبررسی یکایک آنها)، اقدام به شناسایی مصوبات مرتبط با بافت فرسوده، شامل58 مصوبه (1.28%کل مصوبات و میانگین 11.6 مصوبه برای هر دوره) و ذخیره سازی آنها در پایگاه اکسل گردید. بااستفاده از روش های آمار توصیفی، دسته بندی از داده ها صورت گرفت. در ادامه بابهره گیری از روش «تحلیل محتوا» (درقالب کدگذاری باز،محوری و انتخابی)، رویکردهای حاکم بر برنامهریزی هر دوره و نهایتا کلدوره ها درخصوص بازآفرینی بافت فرسوده شهرمشهد را روشنساخت. نتایج در کدگذاریباز؛ شناسایی 39 موضوع کلیدی، درکدگذاریمحوری؛ 9 محورمهم و در کدگذاری انتخابی؛4 مقوله مرکزی شامل:1) رویه های مرتبط بااجرا، مدیریت و نیروی انسانی2) زمینه های مالی و اقتصادی، 3) محوراصلی ارتقا و توانمندسازی و4) مدیریت زمین و کالبد بود. تفسیر اطلاعات، حاکی از تغییر در رویکردهای هر دوره شورا، در موضوعات گوناگون است. به عبارتی رویکرد منسجم و هماهنگ در تمامی ادوار در مواجهه با بافت فرسوده وجود ندارد. ازدیگرسو بااینکه سرفصلهای اقدامات مدیریت شهری (به استثنای محورمحیط زیست) در تطابق با بازافرینی پایدار است، اما ابعاد موردتاکید در هر بعد، تناسبی را با رویکردبازآفرینی پایدار نشان نمیدهد. در همین راستا پیشنهادهایی در قالب سه دوره کوتاه، میان و بلند مدت ارائه شدهاست.
کلید واژگان: بافت فرسوده, مصوبات, شورای اسلامی&Rlm, شهر, مشهد, مدیریت&Rlm, شهریAn important part of the inefficiency of the urban space is its worn-out textures. Dilapidated fabric is the areas that are vulnerable due to physical wear and tear, lack of proper vehicle access, facilities, services and urban infrastructures and have a low spatial, environmental and economic value..An important part of the efforts of urban management in cities with a historical color is to improve the condition of their dilapidated fabric. Considering the variety of actions, it is necessary to avoid fragmented and everyday approaches in decisions in order to recreate. Considering that in Mashhad city, 12.4% of the area and 28% of the population are in worn-out fabric, therefore, the present study seeks to provide a complete picture of the activities of the 5-term Islamic Council of Mashhad regarding the regeneration of worn-out fabric.According to the purpose of the research, the study method is descriptive-analytical and using quantitative-qualitative methods. In the first step, by studying domestic and Latin sources, the main dimensions of the reconstruction of the worn texture were determined. Further, by referring to the archive of the council's approvals (including 4530 approvals and checking each one of them), identifying approvals related to worn out fabric, including 58 approvals (1.28% of all approvals and an average of 11.6 approvals for each period) and storing them It was entered in the Excel database. Using descriptive statistics methods, the data were categorized. Further, by using the content analysis method (in the form of open, central and selective coding), he clarified the approaches governing the planning of each course and finally the whole courses regarding the regeneration of the worn-out fabric of Mashhad.
Keywords: Worn-Out Urban Textures, Approvals, City Islamic Council, Mashhad, Urban Management -
شهر سبز یکی از رویکردهای توسعه پایدار است که سبب کاهش ردپای محیط زیستی شهرها می شود. هدف این پژوهش ارزیابی وضعیت کلان شهر مشهد ازنظر ویژگی های عینی شهر سبز است. در این پژوهش از 14 شاخص سرانه برق مصرفی، سرانه فضای سبز، تراکم جمعیت، برخورداری از آب، برخورداری از فاضلاب، شبکه حمل ونقل عمومی برتر، حمل ونقل انبوه شهری، کاهش ترافیک، سرانه سالانه ضایعات تولیدی، مونواکسید کربن، میزان غلظت دی اکسید نیتروژن، میزان غلظت دی اکسید گوگرد، میزان غلظت ذرات معلق و کیفیت هوا استفاده شده است. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی - تحلیلی است. به منظور تعیین اهمیت شاخص های تحقیق از روش آنتروپی شانون و جهت تعیین وضعیت مناطق شهر مشهد ازنظر شاخص های شهر سبز از روش تصمیم گیری چند معیاره ویکور استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که اکثر مناطق شهر مشهد در شرایط متوسط و پایین تر از متوسط ازنظر ویژگی های شهر سبز قرار دارد و تنها منطقه نه در وضعیت بسیار خوبی ازنظر ویژگی های شهر سبز قرار دارد. به طورکلی میانگین ویکور در شهر مشهد (636/0) گویای ضرورت برنامه ریزی جامع در حوزه برنامه ریزی اکولوژیک با رویکرد شهر سبز و ارائه چارچوب برنامه ریزی سازمانی در جهت تحقق آن در کلان شهر مشهد است که مدیریت شهری، سازمان آب، اداره برق و سایر دستگاه های مربوطه از طریق هم افزایی و مدیریت جامع و یکپارچه می توانند در جهت تحقق آن برآیند.
کلید واژگان: آنتروپی شانون, شاخص عینی, شهر سبز, کلان شهر مشهد, ویکورGreen city is one of the approaches to sustainable development. “green city” is an environmentally friendly city compatible with the concept of sustainable development and can be used for the welfare and security of its inhabitants. Based on the concept of a “green city,” urban managers try to have the least destructive effect on the ecosystems upon which cities rely. Green city is one of the sustainable development approaches that reduce the environmental footprint of cities. The purpose of this study is to evaluate the situation of Mashhad metropolis in terms of the objective characteristics of the green city. In this study, 14 indicators of electricity consumption per capita, green space per capita, population density, water availability, sewage availability, superior public transportation network, urban mass transportation, traffic reduction, annual production waste per capita, carbon monoxide, concentration nitrogen dioxide, sulfur dioxide concentration, particulate matter concentration, and air quality were exerted. To determine the importance of research indicators, the Shannon entropy method, and the status of Mashhad city areas in terms of green city indicators, the VIKOR multi-criteria decision-making method has been applied. The results showed that most areas of Mashhad are average and below average in terms of green city characteristics, and only District 9 is in very good condition (0.636). Also, based on the results of this part of the research, District 5, with the value of VIKOR index of 0.969, is in the last rank in terms of objective characteristics of the green city
Keywords: Shannon Entropy, Objective Index, Green City, Mashhad, VIKOR -
اراضی قهوه ای مشهد دومین کلانشهر ایران با 1591 قطعه و 3863 هکتار، حدود 2/13 درصد اراضی این شهر را تشکیل می دهد. ساماندهی و مدیریت اراضی قهوه ای گامی موثر در جلوگیری از گسترش افقی شهر و تثبیت جمعیت در داخل مرزهای موجود و در راستای توسعه پایدار است. یکی از این قطعات، کارخانه قند آبکوه با 25 هکتار وسعت می باشد. با توجه به اهمیت جایگزینی کاربری های مناسب و نقش ذی نفعان در پیشبرد پروژ، این پژوهش با رویکردی توصیفی-تحلیلی به دنبال شناسایی ذینفعان و نقش آنها در بازتوسعه اراضی کارخانه قند ابکوه، شناسایی بهترین کاربری جایگزین برای باز توسعه اراضی کارخانه با توجه به مولفه های توسعه پایدار(اقتصادی، هویت، شهرسازی و تحقق پذیری) و ارایه بهترین راهبردها برای رسیدن به این کاربری مطلوب جایگزین می باشد. نتایج تحقیق با مطالعات ترکیبی پس از مصاحبه نیمه ساختار یافته با نمایندگان 12دستگاه ذی نفع و کارشناسان متخصص، 7 کاربری پیشنهادی را نشان داد. سپس با استفاده از تحلیل سلسله مراتبیAHP، کاربری ترکیبی اداری- تجاری به عنوان بهترین کاربری با توجه به مولفه های توسعه پایدار انتخاب گردید، همچنین با بکارگیری تحقیق کیفی، نتایج نشان داد که آستان قدس به عنوان ذی مدخل اصلی از بیشترین منافع و میزان نفوذ در بازتوسعه اراضی قهوه ای کارخانه قند آبکوه به دلیل مالکیت 5/43 درصد از کل اراضی سطح شهر برخوردار است. از اینرو بهترین استراتژی، برقراری ارتباط موثر با آستان قدس برای جایگزینی کاربری پیشنهادی در اراضی کارخانه پیشنهاد می شود.
کلید واژگان: اراضی قهوه ای, بازتوسعه, ذینفعان, شهر مشهد, کارخانه قندآبکوه, مدل سلسله مراتبیBrownfields refer to deserted unused areas where redevelopment seems to be impossible due to the environmental pollution. Hence, this essay tries to address the planning of redevelopment of such fields in Mashhad’s Abkooh Sugar Factory. This 28.5 Hectare factory is built in northwest of Mashhad and in the vicinity of district 4 of municipality of zone 2 adjacent to Qaem Freeway and Mahad-Ghoochan road. Adopting a descriptive- analytic methodology, we firstly examine the Outreach areas and the operative system of the existent and required activities of the area. Then we had semi-structured interviews with 12 expert knowing all about the area to present some suggestions according to the theoretical and documental discoveries. This was done to find the optimal option amongst all the proposed ones. The proposed options were mostly presented and assessed based on the combination of several compatible uses. This was aimed to appropriately use the considerable extent of the area. Finally, the expert agreed on 7 options to be established in the area. Then four basic criteria (city construction, تحقق پذیری, economy and identity) for assessing the uses have been taken into account. Each criterion consists of some sub criteria. In this stage, 15 questionnaires were designed and delivered to other experts to evaluate the criteria and proposed options. The results gained in AHP framework showed that the first priority is to construct a commercial-administrative center and in the next place is the building and opening of some tourist attractions.
-
شهرهای زیست پذیر، مکان هایی برای زندگی اجتماعی، خلق زیبایی و حضور همه ساکنان در قلمرو عمومی بدون آلودگی و ترافیک هستند. اصول اجتماعی و ارزش های آن در شهر زیست پذیر، جایگاه ویژه ای دارد. در شهر زیست پذیر، آستانه های رضایت اجتماعی و ارزش های هویتی دارای اهمیت زیادی هستند. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل زیست پذیری شهری کلان شهر مشهد با تاکید بر شاخص فرهنگ و پایداری می باشد. روش تحقیق این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی می باشد. با استفاده از نرم افزار GIS نقشه های مربوط به وضعیت هر کدام از زیر شاخص های عینی براساس محدوده مناطق کلان شهر مشهد ترسیم گردیده است. برای شاخص ذهنی که دارای 15 گویه است، از پرسشنامه استفاده گردید. حجم نمونه در کل مناطق شهر مشهد برابر با 402 نفر بوده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که منطقه ثامن کلان شهر مشهد، بهترین منطقه از نظر شاخص فرهنگ و پایداری اجتماعی از بعد زیست پذیری شهری می باشد. پس از منطقه ثامن، منطقه 8 به لحاظ فرهنگ و پایداری اجتماعی دارای بهترین شرایط می باشد. نامناسب ترین منطقه هم به لحاظ فرهنگ و پایداری اجتماعی، به ترتیب مناطق 2، 4 و 7 می باشند. در نهایت هم پیشنهادهایی در ارتباط با افزایش سطح زیست پذیری شهری از بعد فرهنگی و پایداری اجتماعی در کلان شهر مشهد ارایه شده است.
کلید واژگان: زیست پذیری شهری, شاخص عینی و ذهنی, فرهنگ و پایداری اجتماعی, کلان شهر مشهدLivable cities are places for social life, the creation of beauty, the presence of all residents in the public space without pollution and traffic. Social principles and its values have a special position in livable city. The thresholds of social satisfaction and identity values are very important in livable city. The main goal of this research is analysis on Mashhad metropolis livability with emphasis on culture and social sustainability indicator. The research method of this research is practical in terms of goal, and is descriptive – analytical in terms of methodology. Based on the GIS Software, maps related to the status of each of objective sub-indicators according to the limits of Mashhad metropolis's zones were drawn. For mental indicator, including 15 questions, questionnaire have been applied for a sample size of 402 persons in all zones of Mashhad. The results of this research show the zone Samen (13) of Mashhad metropolis is the best zone in terms of culture and social sustainability indicator, followed by zones 8. By contrast, zones 2, 4 and 7 have the worst conditions in terms of culture and social sustainability indicators.
Keywords: Culture, Social Sustainability, Mashhad Metropolis, Objective, Subjective Indicators, Urban livability -
مقدمه
گردشگری تجاری و تاثیر آن بر شهرها و روستاها به اشکال مختلف بروز می یابد و باعث تغییرات اقتصادی مختلف در نواحی گردشگرپذیر می شود.
هدفهدف از این پژوهش ارزیابی اثرگذاری شاخص های گردشگری تجاری بر پایداری سکونتگاه های روستایی در منطقه تجاری دهشیخ- سیگار، شهرستان لامرد می باشد.
روش شناسی تحقیق:
این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل تمامی روستاییان ساکن در 13 روستای منطقه تجاری دهشیخ- سیگار در استان فارس می باشد که با استفاده از فرمول کوکران با سطح خطای 06/0، تعداد 235 خانوار به عنوان خانوارهای نمونه تعیین گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها، از نرم افزارهای، معادلات ساختاری SMART PLS، آزمون T تک نمونه ای و رگرسیون خطی در نرم افزار SPSS استفاده گردیده است.
قلمرو جغرافیایی پژوهش:
قلمرو جغرافیایی این پژوهش، منطقه تجاری دهشیخ سیگار در شهرستان لامرد می باشد.
یافته هایافته ها موید آن است که، شاخص گردشگری تجاری با مقدار R(959/0) دارای بیشترین میزان تاثیر بر توسعه پایدار سکونتگاه های روستایی در منطقه تجاری دهشیخ-سیگار می باشد. در نهایت با استفاده از ضریب R2، مشخص گردید که سطح توسعه یافتگی روستاهای مورد مطالعه با تاکید بر گردشگری تجاری در روستاهای دولت آباد، حسن کمالی، فیروزآباد، کاکلی با مقدار R2(992/0، 988/0، 986/0 و 983/0) دارای بیشترین تاثیر و در روستاهای دهشیخ و سیگار با ضریب R2(865/0 و 925/0) از عملکرد ضعیفی برخوردار می باشد.
نتایجگردشگری تجاری بر توسعه پایدار سکونتگاه های روستایی تاثیر مثبت و معناداری دارد به طوری که طبق ضرایب استاندارد، 5/32درصد از توسعه پایدار سکونتگاه های روستایی در منطقه تجاری دهشیخ-سیگار به طور مستقیم توسط شاخص های گردشگری تجاری پیش بینی می شود.
کلید واژگان: گردشگری تجاری, توسعه پایدار, سکونتگاه های روستایی, منطقه تجاری دهشیخ-سیگار, شهرستان لامردIntroductionCommercial tourism and its impact on cities and villages manifests itself in various forms, and causes various economic changes in tourist areas.Research
AimThe purpose of this research is to evaluate the impact of commercial tourism indicators on the sustainability of rural settlements in Dehshikh-Sigar business district, Lamerd County.
MethodologyThis study was conducted in a descriptive-analytical method. The population of study included all villagers living in 13 villages of Dehshikh-Sigar business district in Fars province. Using Cochran's formula with an error level of 0.06, 235 households were identified as sample households. SMART PLS, one-sample t-test and linear regression in SPSS were used to analyze the data.
Studied Areas:
The geographical area of this research is Dehshikh-Sigar Business District in Lamard County.
ResultsThe findings confirm that the commercial tourism indicator with the value of R (0.959) has the greatest impact on the sustainable development of the rural settlements in Dehsheikh-Sigar business district. Eventually, using the R2 coefficients, we found that the level of development in the study villages, with an emphasis on commercial tourism in the villages of Dolatabad, Hassan Kamkali, Firoozabad, Kakli with the values of R2 (0.992, 0.988, 0.986 and 0.983) has the greatest impact, and has a poor performance in the villages of Dehshikh and Sigar with a R2 coefficients of 0.865 and 0.925.
ConclusionCommercial tourism has a positive and significant effect on the sustainable development of rural settlements, as according to standard coefficients, 32.5% of the sustainable development of rural settlements in the Dehshikh-Sigar business district is directly predicted by indicators of commercial tourism.
Keywords: Commercial tourism, Sustainable Development, Rural settlements, Dehshikh-Sigar Business District -
یکی از پیامدهای اجتناب ناپذیر رشد روزافزون جمعیت جهان، گسترش شهرنشینی است؛ ازاین رو ارایه چشم اندازی از توسعه فضایی شهرها با هدف درک الگوی صحیح رشد شهر و فراهم آوردن زیرساخت های لازم از اهمیت بسیاری برخوردار است. ازآنجاکه کلان شهر قم یکی از شهرهای درگیر با مسیله رشد شهری بوده و آمار 95 درصد شهرنشینی را ثبت کرده است، تمرکز این پژوهش بر واکاوی توسعه فضایی اراضی شهری پیرامون این کلان شهر است. برای نیل به هدف مذکور، ابتدا ورودی های مدل که همان نقشه های کاربری/پوشش اراضی و نقشه شایستگی رشد شهری منطقه هستند، تولید شدند. نقشه های کاربری/پوشش اراضی منطقه برای سال های 2000، 2010 و 2020 با روش جنگل تصادفی در محیط سامانه Google Earth Engine و نقشه شایستگی رشد شهری منطقه برای سال های 2000 و 2010 به کمک تحلیل های MCDM مبتنی بر GIS به صورت مجزا تولید شد. درنهایت این نقشه ها وارد الگوریتم های ترکیبی ANN-CA-Markov و SVM-CA-Markov شد و دو نقشه برای کاربری/پوشش اراضی منطقه در سال 2020 شبیه سازی شد. اعتبارسنجی مدل ها نشان داد که الگوریتم SVM-CA-Markov با مساحت زیر منحنی ROC معادل 96/0 از صحت بیشتری برخوردار بود و برای مدل سازی افق 2040 به عنوان الگوریتم بهینه انتخاب شد. نتایج حاکی از توسعه فضایی روزافزون این کلان شهر است؛ به طوری که وسعت اراضی شهری این منطقه از 62/139 کیلومتر مربع در سال 2020 به بیش از 183 کیلومترمربع در سال 2040 افزایش خواهد یافت. ارزیابی نتایج می تواند به مدیران مربوط در راستای اتخاذ سیاست های لازم برای مدیریت هرچه بهتر شرایط پیش رو یاری رساند. این امر مهم می تواند از طریق برنامه ریزی برای توسعه منظم شبکه معابر، گسترش فضا های سبز شهری و... محقق شود. در این راستا سازمان ها و مسیولان محلی باید ضمن اشراف کامل بر جهات توسعه این کلان شهر، نظارت های هدفمند بر این مسیله داشته باشند.
کلید واژگان: تغییرات کاربری, پوشش اراضی, کلان شهر قم, رشد شهری, تحلیل های تصمیم گیری چندمعیاره (MCDM), یادگیری ماشین, زنجیره مارکوف, سلول های خودکارJournal Of Geography and Regional Development Reseach Journal, Volume:21 Issue: 3, 2023, PP 199 -232One of the inevitable consequences of the ever-increasing growth of the world’s population is the expansion of urbanization. So, it is very important to provide a vision of the spatial development of cities with the aim of understanding the correct pattern of city growth and providing the necessary infrastructure. Since Qom metropolis faced urban growth and has recorded 95% urbanization, this research focused on the spatial development of urban lands around this metropolis. First, the land use/cover and the urban growth merit maps were produced. Land use/ land cover maps of the region for the years 2000, 2010 and 2020 were produced using the random forest method in the Google Earth Engine, and the urban growth merit map for the years 2000 and 2010 was produced using MCDM analyses based on GIS. Finally, based on the ANN-CA-Markov and SVM-CA-Markov algorithms, 2020’s land use/cover maps were simulated. The validation of the models showed that the SVM-CA-Markov algorithm with the ROC (0.96) was more accurate and was chosen as the optimal algorithm for modeling the horizon of 2040. The results indicate the increasing spatial development of this metropolis. The area of urban land in this region will increase from 139.62 square kilometers in 2020 to more than 183 square kilometers in 2040. The evaluation of the results can help the relevant managers in order to take necessary policies to manage the situation as best as possible. This importance can be realized through planning for the regular development of the road network, the expansion of urban green spaces, etc. official organizations and local officials should have a purposeful monitoring of this issue, while having full control over the development directions of this metropolis.
Keywords: Land Use, Land Cover Changes, Qom metropolis, Urban growth, MCDM, Machine learning, Markov chain, cellular automata -
مقدمه
شهرها نقاط کانونی بسیاری از نگرانی هایی هستند که پایداری آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد، زیست پذیری شهری باکیفیت زندگی، پایداری، کیفیت مکان و اجتماعات سالم در ارتباط است. زیست پذیری شهرها بسیار متاثر از اقدامات مدیریت شهری به عنوان متولی اصلی در امور شهر هست و تعادل بین این دو بخش باعث ارتقاء زیست پذیری شهری می شود.
داده و روشپژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ماهیتی توصیفی -پیمایشی دارد و با روش کمی و توزیع پرسشنامه میان 384 نفر از شهروندان دو منطقه 6 و 9 کلان شهر مشهد صورت گرفته است. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون تی تست و همچنین مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) با نرم افزار آموس (AMOS) مورد ارزیابی و تجزیه وتحلیل قرار گرفت.
یافته ها:
یافته های پژوهش نشان می دهد که در وضعیت موجود بعد زیست پذیری در منطقه 9 با میانگین 3/97 در سطح مطلوبی قرار دارد. میانگین ابعاد مدیریت شهری نیز در منطقه 9، با میانگین 3/14 وضعیتی بالاتر از متوسط را نشان می دهد. میانگین ابعاد زیست پذیری در منطقه 6، برابر با 3/034، وضعیتی بالاتر از متوسط و ابعاد مدیریت شهری برابر 2/40 که نامطلوب می باشد به دست آمده است. همچنین از جهت نحوه تاثیرگذاری اقدامات مدیریت شهری بر زیست پذیری، در منطقه 6 شاخص خدمات بر زیست پذیری (دسترسی، محیط زیست، مسکن، بهداشت و درمان) تاثیر زیاد و دارای رابطه مستقیم است. در منطقه 9 شاخص سرمایه گذاری با هر پنج شاخص زیست پذیری (دسترسی، محیط زیست، مسکن، بهداشت-درمان، امنیت) دارای تاثیر قوی و رابطه مستقیم می باشد.
نتیجه گیری:
هر دو بعد و شاخص های مدیریت شهری و زیست پذیری در دو منطقه یادشده در وضع موجود نیاز به بهبود دارند و همچنین با توجه به تاثیرگذاری شاخص های مدیریت شهری بر زیست پذیری کلان شهر مشهد، این دو مقوله و ارتباط آن ها لازم است در اولویت برنامه ریزی شهری قرار گیرد.
کلید واژگان: زیست پذیری, مدیریت شهری, مدل سازی معادلات ساختاری (SEM), شهر مشهدModeling the Impact of Urban Management on the Livability of Mashhad (Case Study: Districts 6 and 9)Urban Areas Studies, Volume:9 Issue: 20, 2023, PP 119 -141IntroductionCities are the focal point of many concerns that affect their sustainability. Urban livability is associated with quality of life, sustainability, quality of place and healthy communities.The livability of cities is highly influenced by the actions of urban management as the main custodian of city affairs, and the balance between these two sectors promotes urban livability.
Data and MethodThe present study has a practical purpose and descriptive-analytical nature and has been done by quantitative method and by distributing a questionnaire among 384 citizens of the 6th and 9th districts of Mashhad metropoli. The collected data were evaluated and analyzed using SPSS software and t-test as well as structural equation modeling (SEM) with AMOS software.
ResultsFindings show that in the current situation, the livability dimension in Region 9 is at a desirable level with an average of 3.97. The average dimensions of urban management in region 9, with an average of 3.14 shows a higher than average situation. The average dimension of livability in region 6, equal to 3.034, the situation is above average and the dimensions of urban management equal to 2.40, which is undesirable. The results showed that in terms of how urban management measures affect livability, in region 6 the index of livability services (access, environment, housing, health) has a high impact and has a direct relationship in region 9 investment index with all five Resilience index (access, environment, housing, health care, security) has a strong impact and a direct relationship.
ConclusionThere is a need to promote the current situation of both urban management indexes and livability measures in Mashhad. Results also show that urban management can affect many of livability measures and therefore requires a careful considerations.
Keywords: Livability, Urban management, Structural equation modeling (SEM), Mashhad city -
هدف
هدف اصلی این پژوهش تحلیل زیست پذیری شهری کلانشهر مشهد به لحاظ زیست محیطی می باشد.
روشروش تحقیق این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی - تحلیلی می باشد. جامعه آماری این پژوهش جمعیت 2766258 نفری کلانشهر مشهد در سال 1390 می باشد و حجم نمونه برای پرسشنامه 402 نفر تعیین گردید.
یافته هابرای بررسی زیست پذیری شهری به لحاظ زیست محیطی، شاخص های عینی و شاخص ذهنی (پرسشنامه) مورد تحلیل قرار گرفته اند. با استفاده از مدل آنتروپی ابتدا وزن هر کدام از شاخص ها تعیین گردید که وزن آنها به این شرح می باشد: منواکسید کرین= 0.0035، ذرات معلق= 0.5974 دی اکسید گوگرد = 0.0122، دی اکسید نیتروژن = 0.019، آلاینده ازن = 0.0162، کیفیت هوا = 0.0038، فضای سبز = 0.2515، آلودگی صوتی = 0.0394، تولید زباله = 0.0534، شاخص ذهنی = 0.0029.
نتیجه گیریمنطقه 9 کلانشهر مشهد، بهترین منطقه از نظر شاخص زیست محیطی می باشد. پس از منطقه 9، مناطق 7 و 8 به لحاظ زیست محیطی دارای بهترین شرایط می باشند. بدترین منطقه هم به لحاظ زیست محیطی، به ترتیب مناطق 1، 2 و 6 می باشد.
Goal: The main goal of this research is the analysis of urban livability based on environmental indicator in Mashhad metropolis. Research
methodThe research method of this research is practical in terms of goal, and is descriptive – analytical in terms of methodology. The sample size used for the questionnaires was 402 persons chosen from Mashhad metropolis with the population of 2766258.
DiscussionTo investigate the urban livability in terms of environment, objective indicators and subjective index (questionnaire) were analyzed. Firstly, Entropy model was used to determine the weight of each index, which is as follows: Carbon monoxide = 0.0035, Particulate matter (PM2.5) = 0.5974, sulfur dioxide = 0.0122, nitrogen dioxide = 0.0019, ozone pollutant = 0.0162, air quality index (AQI) = 0.0038, per capital green space = 0.2515, noise pollution = 0.0394, the amount of household waste = 0.0534, and subjective index = 0.0029.
ResultsThe zone 9 of Mashhad metropolis is the best zone in terms of environmental indicator, followed by zones 7 and 8, respectively. By contrast, zones 1, 2 and 6 had the worst conditions in terms of environmental indicator, respectively.
-
توسعه همه جانبه و پایدار گردشگری روستایی مستلزم شناخت و بهره گیری مناسب از پتانسیل های بالقوه و در نهایت برنامه ریزی درست است؛ جاذبه های گردشگری یکی از عناصر اصلی گردشگری است که بدون آن ایجاد تقاضا برای مقصد گردشگری دشوار است. شهرستان نیشابور با داشتن جاذبه های گردشگری روستایی طبیعی و انسانی متنوع، یکی از مقاصد اصلی گردشگری استان خراسان رضوی است که سالانه گردشگران زیادی را به خود جذب می کند و سبب شده که شهرستان نیشابور پس از شهرستان مشهد، موقعیت ویژه ای در زمینه گردشگری در استان خراسان رضوی داشته باشد. بااینکه شهرستان نیشابور با ویژگی های خاص گردشگری روستایی خود می تواند تبدیل به یکی از کانون های گردشگری روستایی استان شود اما تاکنون این جاذبه های متنوع و ارزشمند طبیعی و انسانی کمتر موردتوجه قرارگرفته است. لذا در پژوهش حاضر سعی شده با ظرفیت سنجی جاذبه ها، محورهای گردشگری روستایی در راستای توسعه گردشگری شناسایی شود. بدیهی است، شناسایی قابلیت ها و پتانسیل های گردشگری می تواند فرصت های خوبی برای رشد روستاها فراهم کند. روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی و گردآوری اطلاعات میدانی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بوده و به کمک 233 خبره محلی تکمیل شد. تجزیه و تحلیل داده ها و طبقه بندی روستاها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل AHP انجام گرفت؛ بدین منظور، 44 لایه اطلاعاتی شامل 15 جاذبه طبیعی، 8 جاذبه فرهنگی و 21 جاذبه تاریخی تهیه و در محیط GIS تصحیح خطا گردید. اعمال وزن های مناسب نیز به کمک Expert Choice انجام شد؛ در ادامه با تلفیق و همپوشانی لایه های اطلاعاتی در محیطGIS ، پهنه های مناسب شناسایی و اولویت های برتر توسعه گردشگری روستایی به تفکیک هر نوع جاذبه در شهرستان نیشابور معرفی شد. نتایج نشان داد، روستاهای دارای پتانسیل بالا در زمینه گردشگری به صورت نواری از حاشیه شمال شرق به شمال غرب شهرستان کشیده شده اند. روستاهای بوژان، گرینه، ینگجه، چکنه علیا، کلیدر، برزنون، طاقان، عیش آباد، غار، سوقند، حصار، دیزباد علیا دارای قابلیت بیشتری بوده و لازم است در اولویت برنامه های توسعه گردشگری قرار گیرند. همچنین 6/46 درصد شهرستان از نظر پتانسیل جاذبه گردشگری روستایی در طبقه بسیار نامناسب، 61/16 درصد در طبقه نامناسب، 22/21 درصد در طبقه متوسط، 81/14 درصد در طبقه مناسب و 74/0 درصد در طبقه بسیارمناسب قرار دارند. به نظر می رسد در صورتی که گردشگری روستایی به نحوی مناسب با پراکندگی و تنوع جاذبه ها مدیریت و برنامه ریزی شود، می تواند خالق یا محرک فرایند توسعه یافته ای برای حصول به پایداری در نواحی روستایی و صنعت گردشگری باشد.
کلید واژگان: قابلیت سنجی, گردشگری روستایی, جاذبه های طبیعی و انسانی, شهرستان نیشابورThe sustainable development of rural tourism requires the recognition and proper use of potentials and proper planning. Tourist attractions are one of the main elements of tourism without which it is difficult to create a demand for a tourist destination. Neishabur township is one of the main tourist destinations of Razavi Khorasan province with various natural and human rural tourism attractions. After Mashhad township, Neishabur has a special position of tourism in Razavi Khorasan province. However, until now, its diverse and valuable natural and human attractions have not received enough attention. In the present research, it has been tried to identify the axes of rural tourism by measuring the capacity of attractions. Identifying tourism potentials can provide good opportunities for the development of villages. The research method is descriptive-analytical, and the field information was collected using a researcher-made questionnaire that was completed by 233 local experts. Data analysis and classification of villages was done using GIS and AHP model. For this purpose, 44 information layers including 15 natural attractions, 8 cultural attractions and 21 historical attractions were prepared and errors were corrected in the GIS environment. Appropriate weights were also determined with the help of Expert Choice. Then, by combining and overlapping the layers of information in the GIS environment, suitable areas were identified and the top priorities for the development of rural tourism were introduced separately for each type of attraction in Neishabur township. The results showed that the villages with high tourism potential are stretched in a strip from the northeast edge of the township to the northwest. The villages of Bozhan, Grineh, Yingjeh, Chekneh Olya, Klidar, Barzanun, Taqan, Eishabad, Ghar, Souqand, Hesar, and Deezbad Olya have more capabilities and need to be prioritized in tourism development programs. Also, 46.6% of the township area is in the very unsuitable class, 16.61% in the unsuitable class, 21.22% in the middle class, 14.81% in the suitable class and 0.74% in the very suitable class in terms of rural tourism attraction potential. If rural tourism is managed and planned in a suitable way with the dispersion and variety of attractions, it can lead to the process of sustainable development of rural and tourism.
Keywords: Capability Assessment, rural tourism, Natural, Human Attractions, Neishabour Township -
انجام پروژه های عمرانی بزرگ بدون شک توام با ریسک های فراوان خواهد بود. در این پروژه ها اغلب ریسک ها نادیده گرفته می شوند یا به بخش هایی که دانش، منابع و ظرفیت کافی برای مدیریت موثر آنها را ندارد تخصیص داده می شوند که این مهم ضریب کیفیت انجام پروژه را کاهش داده و در برخی از موارد سبب تاخیر در دستیابی به اهداف پروژه می گردد. لذا شناسایی ریسک ها، رتبه بندی عوامل موثر بر آنها و همچنین بررسی شدت ریسک ها از ضرورت های اجرای هر پروژه عمرانی است. تحقیق حاضر به دنبال دستیابی به این هدف پروژه عمرانی میدان شهدا شهر مشهد را مورد بررسی قرار داده است. تحقیق حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است برای جمع آوری داده ها از روش پرسش نامه بهره گرفته است. حجم جامعه نمونه بر اساس جدول مورگان تعداد 51 کارشناس انتخاب گردید. نتایج بدست آمده از آزمون کای اسکویر نشان می دهد که احتمال وقوع ریسک های بازار، مالی و مدیریتی در محیط پروژه، ریسک ماهیت چندرشته ای در میان ریسک های محیط بین سازمانی، و همچنین ریسک های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در محیط خارجی طرح میدان شهدای مشهد بالا می باشند. از سوی دیگر، میزان تاثیر بر اهداف ریسک های مالی در محیط پروژه، ماهیت چندرشته ای در محیط بین سازمانی، و بروز تورم در محیط خارجی طرح میدان شهدای مشهد بالاتر از سایر گویه ها رتبه بندی شد. همچنین بیشترین میزان شدت ریسک در محیط پروژه عدم برآورد صحیح هزینه ها، در محیط بین سازمانی تاخیر در اعطای تسهیلات، و در محیط خارجی نیز بروز تورم شناسایی شد.
کلید واژگان: مدیریت ریسک, پروژه عمرانی, میدان شهدا, مشهدCarrying out large construction projects will undoubtedly be fraught with many risks. In these projects, risks are often ignored or assigned to departments that do not have sufficient knowledge, resources and capacity to manage them effectively, which reduces the quality of the project and in some cases it causes delays in achieving project goals. Therefore, identifying risks, ranking the factors affecting them and also examining the severity of risks are the necessities of implementing any construction project. To achieve this goal, the present study has examined the construction project of Shohada Square in Mashhad. The present study is of descriptive-analytical type. A questionnaire method was used to collect data. The sample population was 51 experts based on Morgan table. The results of the Chi-square test show that the probability of market, financial and managerial risks in the project environment, the risk of multidisciplinary nature among the risks of the inter-organizational environment, as well as political, social and Economics in the external environment of Mashhad Shohada Square are high. On the other hand, the impact on the objectives of financial risks in the project environment, the multidisciplinary nature in the inter-organizational environment, and the occurrence of inflation in the external environment of Mashhad Shohada Square project were ranked higher than other items. Also, the highest level of risk was identified in the project environment, inaccurate estimation of costs, in the inter-organizational environment, delays in granting facilities, and in the external environment, inflation was identified.
Keywords: Risk Management, construction project, Shohada Square, Mashhad -
هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت فشردگی شهر شاندیز با تاکید بر نظریه شهر اکولوژیک است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی مبتنی بر بازدید میدانی بود که با استفاده از نقشه منبع و انتقال آن به نرم افزارArc GIS به تحلیل متغیرهای هر شاخص در بعد شهر فشرده و به تعیین مساحت و در صد و خروجی نقشه پرداخته شد. همچنین برای سنجش میزان رشد اسپرال شهری از از مدل آنتروپی شانون استفاده شد. در این پژوهش، شاخص های تراکم، ترکیب کاربری و تشدید کاربری و متغیرهای هر شاخص در بعد شهر فشرده در شهر و نواحی سه گانه شهر شاندیز مد نظر قرار گرفت. مشخص شد که در متغیرهای شاخص تراکم، میانگین تراکم ناخالص 28.86، میانگین تراکم خالص 63.25، میانگین وزن جمعیتی 58.03، شکل مسکن (میانگین تعداد طبقات) 1.27 بود. در شاخص ترکیب کاربری، متغیر های توازن کاربری ها (میانگین نسبت زمین مسکونی به غیرمسکونی) 3.13 بود. در ترکیب افقی در بین کاربری ها، کاربر ی های زمین های بایر با 32.78 درصد، باغات و کشاورزی با 22.99 درصد و باغ مسکونی با 14.31 درصد بیشترین درصد را به خود اختصاص داده اند. براساس ضریب آنتروپی، ترکیب افقی در شهر شاندیز در سال 85 (0.89) متر مربع و در سال 90 (0.86) هکتار به دست آمد. در متغیر ترکیب عمودی درصد کل ساختمان های دو طبقه 86.40 در صد، سه طبقه 6.79 درصد و چهار طبقه 6.79 درصد بود و پراکندگی تسهیلات و متغیرهای شاخص تشدید کاربری شامل افزایش در جمعیت، افزایش در توسعه، افزایش در تراکم، در شهر شاندیز تحلیل شد. نتایج رشد و گسترش افقی شهر شاندیز را نشان می دهد که ناشی از نبود سیاست گذاری های مناسب در زمینه پیاده سازی شاخص های شهر فشرده از دیدگاه شهر پایدار و شهر اکولوژیک در شهر گردشگری شاندیز است. پیشنهاد میشود که برای ایجاد شهر فشرده افزایش در تراکم با استفاده از اراضی و ساختمان های خالی، همجواری یا اختلاط کاربری ها و گسترش استفاده از حمل و نقل عمومی در شهر گردشگری شاندیز مدنظر قرار گیرد.
کلید واژگان: توسعه پایدار, شهر فشرده, نظریه شهر اکولوژیک, شهرگردشگری شاندیزThis study aimed to investigate the compressibility of Shandiz city using ecological city theory. This descriptive-analytical survey was conducted using source map. The data were entered into Arc GIS software. Using these tools, the variables of each index regarding the compact city dimension were determined, and then the area, percentage, and output of the map were determined. Shannon's entropy model was used to measure the urban spiral growth rate. Density indicators, combination and intensification of use and the variables of each index were used in the compact city dimension in the city and three districts of Shandiz city. It was found that the average gross density is 28.86, the average net density is 63.35, the average population weight is 58.03, the form of housing (average number of floors) is 1.27, and the average ratio of residential to non-residential land is 3.13. Based on the entropy coefficient, the horizontal composition in Shandiz city was 0.89 square meters in 2006 and 0.86 hectares in 2011. Regarding vertical composition, the total percentage of two-flour buildings is 86.40%, three-flour buildings are 6.79%, and four-flour buildings are 6.79%. Moreover, dispersion of facilities and variables of intensity of use, including increase in population, increase in development, and increase in density in Shandiz city were examined. The results show the horizontal growth and expansion of Shandiz city, which is caused by the lack of appropriate policies in the implementation of compact city indicators from the point of view of sustainable city and ecological city in Shandiz tourism city. To create a compact city, increasing the density by using vacant lands and buildings, contiguity or mixing of uses and expanding the use of public transportation in the tourism city of Shandiz should be considered.
Keywords: Sustainable development, Compressed City, Ecological City Theory, Shandiz Tourism City -
با ورود ویروس کرونا به عنوان یک مساله ی جدید و کاملا پیچیده و ناشناس؛ شهرها انعطاف پذیری خود را از دست دادند و همچون سابق پاسخگوی نیازهای شهروندان خود نیستند. از سوی دیگر افراد زیادی در دنیا با سبک زندگی کرونایی هنوز سازگاری و هماهنگی ندارند و تلاش آن ها برای برقرار کردن سبک زندگی پیشین خود، کاری خطرناک به نظر می رسد. در این میان، استفاده از فناوری های جدید و اتخاذ فناوری اطلاعاتی و ارتباطی و ایجاد محیط های شهری هوشمند می تواند در پیشگیری از بحران های طبیعی و غیرطبیعی و حل مشکلات به وجود آمده توسط شیوع ویروس کرونا، موثر واقع شود. پژوهش حاضر با هدف تحلیل سناریوهای تاثیر شیوع کووید- 19 بر هوشمندسازی مدیریت شهری، به بررسی و ارزیابی سناریوهای تاثیر شیوع کرونا بر فعالیت های شهرداری مشهد و اقدامات صورت گرفته در زمینه ی هوشمندسازی جهت مقابله با این بحران پرداخته است. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی ازنظر شیوه انجام، اکتشافی، تحلیلی و بر اساس روش های جدید علم آینده پژوهی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کیفی و کمی انجام گرفته است. جهت جمع آوری اطلاعات وضع موجود، از روش مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. جامعه ی آماری پژوهش، شامل 50 نفر از نخبگان و کارشناسان در دسترس است. جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات استخراج شده از نرم افزار میک مک و سناریو ویزارد استفاده شده است. شاخص های پژوهش شامل: حمل ونقل هوشمند، اقتصاد هوشمند، دولت هوشمند، زندگی هوشمند، شهروندان هوشمند و محیط زیست هوشمند است. نتایج پژوهش در ارتباط با نحوه توزیع و پراکنش متغیرها در صفحه پراکندگی سیستم، حاکی از آن است که اکثر متغیرها در محدوده متغیرهای تاثیرگذار هستند. در ارتباط با عوامل کلیدی اثرگذار بر هوشمندسازی مدیریت شهری مشهد، استفاده از انرژی های نو و تجدیدپذیر حداقل، تاثیرگذارترین عامل است. همچنین نتایج دلالت بر 8 عامل کلیدی با چندین وضعیت احتمالی سناریوی احتمالی پیش روی آینده هوشمندسازی مدیریت شهری در شهرداری شهر مشهد دارد.
کلید واژگان: کرونا, رشد هوشمند, مدیریت شهری, خدمات شهری, شهر مشهدSince Covid-19, as a new and completely complex and anonymous phenomenon, entered the world, cities have not been able to meet the needs of their habitants and people could not change their lifestyle and adapt a new one. In the meantime, the use of new information and communication technologies and the creation of smart urban environments have caused natural and unnatural crises. The aim of this study is, therefore, to evaluate the effect of the Covid-19 outbreak on urban management intelligence, evaluate the impact of corona outbreak on the activities of Mashhad Municipality, and examine the measures taken in the field of intelligence to deal with this crisis. This research is applied in terms of purpose and exploratory-analytical in terms of method. It has adopted a combination of qualitative and quantitative methods (mixed-methods). Data has been collected through library and field studies. The statistical population of the research in the first level included 50 elites and available experts selected through snowball sampling and in the second level, 200 citizens have been selected for field analysis. Mick Mac Software and Scenario Wizard were used to analyze the extracted information. The research indicators included intelligent transportation, smart economy, smart government, smart living, smart citizens and smart environment. The results of the research indicated 8 key factors with several possible situations and scenarios for the future of urban management intelligence in the city of Mashhad.
Keywords: Corona, smart growth, urban management, Urban Services, Mashhad -
پژوهش حاضر سعی دارد نقش عوامل موثر در پیاده سازی محیط زیست هوشمند در کلانشهر مشهد را در سه بخش میزان تاثیرگذاری در صورت وقوع، احتمال وقوع گزینه در آینده و تشریح وضعیت موجود بررسی کند. روش پژوهش با استفاده از روش ترکیبی چند جانبه و با گردآوری اطلاعات اسنادی و ابزار پرسشنامه و مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام گرفته است و مبنای تحلیل براساس اجزای مدل DPSIR[1] بوده است. مشارکت کنندگان در این پژوهش شامل 30 نفر از خبرگان در بخش کمی و 9 نفر از متخصصان در بخش مصاحبه های کیفی که با روش گلوله برفی انتخاب شده اند، بوده است. داده های جمع آوری شده با استفاده آزمون T-testدر نرم افزار SPSSمورد تجریه و تحلیل واقع شده است. نتایج نشان میدهد که میزان تاثیرگذاری در صورت وقوع به غیر از بعد مدیریت پسماند در سایر ابعاد شامل مدیریت آب، مدیریت یکپارچه زیست محیطی، زیبا سازی شهری، فرهنگ و هویت، ساختمان هوشمند، مدیریت فاضلاب و توسعه برق سبز بالا بوده است و در احتمال وقوع آینده، گزینه بعد فرهنگ و هویت وضعیت نسبتا مطلوبی را نسبت به سایر ابعاد به خود اختصاص داده است. در تشریح وضعیت موجود شاهد وضعیت نامطلوب محیط زیست هوشمند در کلانشهر مشهد هستیم. در این پژوهش همچنین راهکارهای پیشنهادی جهت رسیدن به وضعیت مطلوب پیشنهاد گردیده است.
کلید واژگان: چالش های محیط زیست, توسعه پایدار, کلانشهر مشهد, محیط زیست هوشمند, مدل DPSIRThe present study tries to investigate the role of factors involved in the implementation of intelligent environment in the metropolis of Mashhad in three parts: the degree of impact in case of occurrence, the probability of occurrence of an option in the future and the current situation. The method of the present study was performed using a combination of quantitative and qualitative methods and by collecting information and questionnaire tools and semi-structured interviews and the analytical basis was based on the components of the DPSIR3 model. Participants in this study included 30 experts in the quantitative section and 9 experts in the qualitative interviews section who were selected by the snowball sampling method. The collected data were analyzed using T-test in SPSS software. The results show that the impact rate in case of occurrence other than waste management in other dimensions including water management, environmental integrated management, urban beatification, culture and identity, smart building, wastewater management and developing green electricity was high and in the probability of future occurrence. The next option, culture and identity, has a relatively favorable situation compared to other dimensions. In describing the current situation, we see the unfavorable situation of the smart environment in the metropolis of Mashhad. Suggestions for improving the current situation was also provided in the current research.
Keywords: Environmental challenges, Sustainable development, Smart environment, DPSIR Model, Metropolis of Mashhad -
هدف تحقیق حاضر ارزیابی عوامل موثر بر شکل گیری و توسعه گردشگری تجاری در سکونتگاه های روستایی منطقه تجاری دهشیخ- سیگار در شهرستان لامرد است. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی، جامعه آماری تحقیق حاضر شامل دو گروه می باشد: گروه اول شامل تمامی روستاییان ساکن در 13 روستای منطقه تجاری دهشیخ -سیگار در شهرستان لامرد است که با استفاده از فرمول کوکران با سطح خطای 06/0، تعداد 235 خانوار به عنوان خانوارهای نمونه براورد و به روش تصادفی مورد پرسشگری قرار گرفتند. گروه دوم شامل 25 نفر از اساتید، خبرگان محلی و کارشناسان سازمان های مرتبط با گردشگری می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از نرم افزارهای، ANP، MABAC، DEMATEL ، Arc GIS و آزمون T تک نمونه ای در نرم افزار SPSS استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد که در تمامی متغیرهای تحقیق (اقتصادی 46/3، محیطی 36/3، برنامه ریزی- مدیریتی 33/3، اجتماعی- فرهنگی 25/3، زیرساختی- رفاهی 19/3 و تبلیغات، بازاریابی و اطلاع رسانی 11/3) میزان اثرگذاری عوامل موثر بر شکل گیری و توسعه گردشگری تجاری در منطقه تجاری دهشیخ- سیگار شهرستان لامرد بالاتر از میانه ی نظری (3) است. علاوه براین، معیار های تبلیغات، بازاریابی و اطلاع رسانی و اقتصادی به ترتیب با وزن نرمال 304/0 و 261/0 دارای بیشترین تاثیر در توسعه و شکل گیری گردشگری تجاری در منطقه مورد مطالعه می باشند. در نهایت نتایج حاصل از تکنیک MABAC، نشان داد که، عوامل موثر بر شکل گیری و توسعه گردشگری تجاری در روستاهای سیگار، دهشیخ و کره مچی دارای بیشترین تاثیر، در روستای چاه شیخ، چاه نوده شیخ، کاکلی و جری دارای عملکرد متوسط و در سایر روستاها از عملکرد ضعیفی برخوردار می باشند.
کلید واژگان: توسعه گردشگری, گردشگری تجاری, توسعه روستایی, استان فارسThis research is descriptive-analytical. The statistical population of the present study includes two groups: The first group includes all villagers living in 13 villages of Dehshikh-Sigar commercial area in Lamerd county. Using Cochran's formula with 0.6 error level, 235 households were estimated as sample households and were randomly surveyed. The second group includes 25 professors, local experts and experts from tourism-related organizations. To analyze the data, software, ANP, MABAC, DEMATEL, Arc GIS and single-sample T test were used in SPSS software. The research findings confirm that: in all research variables (economic 3.46, environmental 36.3, planning-management 33.3, socio-cultural 3.25, infrastructure-welfare 3.19 and advertising, marketing And Information 3.11) The impact of factors affecting the formation and development of commercial tourism in the Dehshikh-Sigar commercial area, Lamerd city is higher than the theoretical average (3). Also, the results of pairwise comparison of factors affecting the formation and development of commercial tourism using the ANP method, according to experts, showed that the criteria of advertising, marketing and information, and economics with normal weight of 0.304 and 0.261 have the greatest impact information And the development of commercial tourism in the study area. Finally, the results of the MABAC technique showed that, the factors affecting the formation and development of commercial tourism in the villages of Sigar, Dehshikh and karehmoochi have the most impact, in the village of Chah Sheikh, Chah Nodeh Sheikh, Kakoli and Jari with moderate performance and In other villages, they have poor performance.The aim of this study is to evaluate the factors affecting the formation and development of commercial tourism in rural settlements of Dehshikh-Sigar commercial area in Lamerd county. This research is descriptive-analytical. The statistical population of the present study includes two groups: The first group includes all villagers living in 13 villages of Dehshikh-Sigar commercial area in Lamerd county. Using Cochran's formula with 0.6 error level, 235 households were estimated as sample households and were randomly surveyed. The second group includes 25 professors, local experts and experts from tourism-related organizations. To analyze the data, software, ANP, MABAC, DEMATEL, Arc GIS and single-sample T test were used in SPSS software. The research findings confirm that: in all research variables (economic 3.46, environmental 36.3, planning-management 33.3, socio-cultural 3.25, infrastructure-welfare 3.19 and advertising, marketing And Information 3.11) The impact of factors affecting the formation and development of commercial tourism in the Dehshikh-Sigar commercial area, Lamerd city is higher than the theoretical average (3). Also, the results of pairwise comparison of factors affecting the formation and development of commercial tourism using ANP method, according to experts, showed that the criteria of advertising, marketing and information and economics with normal weight of 0.304 and 0.261 have the greatest impact in formation And the development of commercial tourism in the study area. Finally, the results of MABAC technique showed that, the factors affecting the formation and development of commercial tourism in the villages of Sigar, Dehshikh and karehmoochi have the most impact, in the village of Chah Sheikh, Chah Nodeh Sheikh, Kakoli and Jari with moderate performance and In other villages, they have poor performance.The aim of this study is to evaluate the factors affecting the formation and development of commercial tourism in rural settlements of Dehshikh-Sigar commercial area in Lamerd county. This research is descriptive-analytical. The statistical population of the present study includes two groups: The first group includes all villagers living in 13 villages of Dehshikh-Sigar commercial area in Lamerd county. Using Cochran's formula with 0.6 error level, 235 households were estimated as sample households and were randomly surveyed. The second group includes 25 professors, local experts and experts from tourism-related organizations. To analyze the data, software, ANP, MABAC, DEMATEL, Arc GIS and single-sample T test were used in SPSS software. The research findings confirm that: in all research variables (economic 3.46, environmental 36.3, planning-management 33.3, socio-cultural 3.25, infrastructure-welfare 3.19 and advertising, marketing And Information 3.11) The impact of factors affecting the formation and development of commercial tourism in the Dehshikh-Sigar commercial area, Lamerd city is higher than the theoretical average (3). Also, the results of pairwise comparison of factors affecting the formation and development of commercial tourism using ANP method, according to experts, showed that the criteria of advertising, marketing and information and economics with normal weight of 0.304 and 0.261 have the greatest impact in formation And the development of commercial tourism in the study area. Finally, the results of MABAC technique showed that, the factors affecting the formation and development of commercial tourism in the villages of Sigar, Dehshikh and karehmoochi have the most impact, in the village of Chah Sheikh, Chah Nodeh Sheikh, Kakoli and Jari with moderate performance and In other villages, they have poor performance.
Keywords: Tourism Development, Commercial tourism, Rural Development, Fars province -
این پژوهش با استفاده از تکنیک تحلیل تشخیصی درصدد شناسایی الگوهای تمایز بخش انتخاب محل اقامت گردشگران در شهر مشهد است. روش پژوهش پیمایشی و ابزار مورد استفاده برای جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری تحقیق، گردشگران و زایران بومی شهر مشهد در فصل زمستان سال 1396 است. یافته های تحقیق نشان داد که انتخاب محل اقامت گردشگران مشهدی به شیوه غیرنهادی (68 درصد) و بر اساس تصمیم جمعی (88 درصد) صورت می گیرد. بررسی عوامل تمایزگذار در انتخاب محل اقامت نیز نشان داد که اگرچه پایگاه اجتماعی گردشگران در انتخاب محل اقامت نقش دارد، اما تنها عامل تعیین کننده نیست؛ بلکه ارزش های اقامتی گردشگران و نظام ترجیحات آنان در سفر و انگیزه سفر نیز در انتخاب محل اقامت گردشگران در شهر مشهد تاثیرگذار است.
کلید واژگان: ارزش های اقامتی, اقامت, انگیزه سفر, تحلیل تمایزی. گردشگری, مشهدGiven the large number of tourists and pilgrims having different accommodation interests, different formal and informal accommodation centers have been established in Mashhad in the last decade. The tourists who use the accommodation facilities have the greatest influence on the economy of destinations. The cost of accommodation is mainly the first concern among the traveling expenses of tourists in Mashhad. This shows the significance of economic issues of tourism. Using diagnostic analysis technique, this study tried to identify the differentiating patterns of tourists regarding accommodation in Mashhad. This survey used a research-made questionnaire to collect data. The population was tourists and native pilgrims of Mashhad in early 2019. Results showed that choosing the place of accommodation for tourists in Mashhad is non-institutional (68%) and based on collective decisions (88%). Exploring differentiating factors of choosing a place of accommodation showed that tourists’ social status plays an important role in choosing a place of accommodation though it is not the only determining factor. In addition to the issues, the tourists’ values regarding accommodation and their preference system regarding travel, and travel motivations influence tourists’ choosing accommodation in Mashhad. The results showed that choosing the accommodation has not only an economic implication but implies a social meaning as well. Accommodation is influenced by economic status of tourists and is affected by their social status and life styles. Most of tourists of Mashhad are of the lower middle class. Therefore, the tourism managers and accommodation planners of Mashhad should mainly focus on the pragmatic than the symbolic dimension of tourism when deciding on the development of accommodation centers.
Keywords: Residence Values, Accommodation, Travel Motivation, Differential Analysis, Tourism, Mashhad -
امروزه اغلب برنامه ریزان توسعه روستایی به این نتیجه رسیده اند که مناسب ترین راهبرد پاسخگویی به چالش های اقتصادی در مناطق روستایی تشویق روستاییان به فعالیت های کارآفرینانه می باشد. یکی از حوزه های شکل گیری فعالیت های کارآفرینانه در مناطق روستایی، گردشگری کشاورزی است که تحت تاثیر عوامل و نیروهای متعددی می باشند. لذا هدف از پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و مولفه های موثر بر توسعه کسب و کارهای کارآفرینانه گردشگری کشاورزی و مدل سازی مفهومی این عوامل در قالب رویکرد سیستمی می باشد. بنابراین پژوهش حاضر از نظر هدف یک پژوهش کاربردی و از نظر نتیجه یک پژوهش اکتشافی و با روش کیفی- کمی است. به منظور بررسی میزان تاثیر هر یک از متغیرها در مدل عوامل علی، تعداد 30 پرسشنامه در اختیار نخبگان اجرایی و دانشگاهی قرار گرفت. برای ترسیم مدل مفهومی علی و معلولی بر اساس مدلسازی سیستم پویا از نرم افزار Vensim و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی (تک نمونه ای و آزمون فریدمن) در نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج پژوهش بر اساس آزمون t نشان می دهد که تاثیر عامل سیاست گذاری بر توسعه کسب و کارهای کارآفرینانه گردشگری کشاورزی دارای رتبه اول می باشد و عامل امکانات و خدمات گردشگری، عوامل فرهنگی- اجتماعی، مهارت های فردی و ظرفیت های محلی کشاورزی به ترتیب در رتبه های بعدی قرار گرفته اند.
کلید واژگان: کارآفرینی, گردشگری کشاورزی, کسب و کارهای کارآفرینانه, توسعه روستایی, شهرستان محلات -
امروزه رویکردهای گوناگونی برای حل مسایل و مشکلات موجود در شهرها مطرح و به کار گرفته شده اند که برخی از آنها شامل زیست پذیری، شهر هوشمند، شهر ایده آل، شهر تاب آور، شهر دوستدار کودک، شهر دوستدار سالمند، شهر یادگیرنده، شهر خلاق، شهر امن می باشد. عوامل متعددی در زیست پذیری یک مکان تاثیر دارند که از جمله آنها می توان به حضور مردم، کاربری مختلط، مسکن، ایمنی و امنیت، حس تعلق، کارایی و محیط زیست اشاره کرد. هدف اصلی این پژوهش تحلیل زیست پذیری شهری کلانشهر مشهد با تاکید بر شاخص مسکن می باشد. روش تحقیق این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی می باشد. از نرم افزارهای GIS، SPSS و مدل ویکور و آنتروپی برای تحلیل اطلاعات استفاده شده است. براساس سرشماری نفوس و مسکن سال 1390، تراکم نفر در واحد مسکونی در شهر مشهد 4/3 نفر می باشد. بیشترین سرانه مسکونی با 9/56 و 8/56 مترمربع مربوط به منطقه 13 و 8 بوده است. همچنین کمترین سرانه با 7/20 و 1/20 در منطقه 4 و 5 مشاهده می شوند. به لحاظ شاخص های قدمت، دوام، مالکیت، دسترسی به فاضلاب شهری و قیمت مسکن بهترین وضعیت به ترتیب مربوط به مناطق 12، 12، 1، 11 و 1 می باشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که منطقه 11 کلانشهر مشهد، بهترین منطقه از نظر شاخص مسکن می باشد. پس از منطقه 11، مناطق 10 و 9 به لحاظ مسکن دارای بهترین شرایط می باشند. بدترین منطقه هم به لحاظ مسکن، به ترتیب مناطق 5، 4 و 13 می باشند. حدود 38 درصد مناطق شهر مشهد در سطح بسیار نامطلوب مسکن به لحاظ زیست پذیری شهری قرار دارند.
Today different approaches are proposed and used for solving the current issues and problems in cities, some of which are livability, smart city, ideal city, resilient city, child-friendly city, age-friendly city, city of learning, creative city and secure city. Multiple factors affect the livability of a place, of which can note the presence of people, mixed use, housing, safety and security, sense of belonging, efficiency and the environment. The main goal of this research is the analysis of urban livability with emphasis on housing indicator in Mashhad metropolis. The research method of this research is practical in terms of goal, and is descriptive – analytical in terms of methodology. GIS and SPSS software, and Vikor and Entropy models were used for analysis of the data. The person density in residential unit of Mashhad metropolis was 3.4 based on population and housing census in 2011. Zones 13 and 8 had the highest residential per capita with 56.9 and 56.8 m2, respectively, whereas zones 4 and 5 had the lowest residential per capita with 20.7 and 20.1 m2, respectively. Zones 12, 12, 1, 11 and 1 had the best situation in terms of oldness, durability, ownership, access to municipal sewage and housing price indicators, respectively. The results of this research show the zone 11 of Mashhad metropolis is the best zone in terms of housing indicator, followed by zones 10 and 9, respectively. By contrast, zones 5, 4 and 13 had the worst conditions in terms of housing indicator, respectively. About 38% of Mashhad's zones are at housing very unfavorable level with respect to the urban livability.
-
امروزه به دلیل پیچیدگی های زندگی شهری و مشکلات روزمره شهرها از جمله: ترافیک و راه بندان ها، استفاده از زمان شب به عنوان راهکاری جهت گذران اوقات فراغت و پاسخ به حضور و سرزندگی شهروندان پیشنهاد می گردد. هدف این پژوهش برنامه ریزی و آمایش راهبردهای تحقق شهر شبانه در کلان شهر مشهد با تاکید بر شاخص های سرزندگی شهری است. روش تحقیق استفاده شده در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. در ابتدا مهم ترین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید درخصوص سرزندگی شهری و شهر شبانه با استفاده از مصاحبه با30 نفر از مدیران و کارشناسان سازمان ها و نهادهای مرتبط با مباحث شهری به دست آمد. سپس با استفاده از مدل SWOT و ANP در نرم افزار Super Decision به ارزیابی و اولویت بندی استراتژی های حاصله پرداخته شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که سه راهبرد: 1- آمایش و بهبود ارتقاء زیرساخت های موجود در جهت ایجاد خدمات شهری 24 ساعته، 2- طراحی مناسب فضاهای شهری جهت ایجاد شهر ایمن در تمام ساعات شبانه روز به ویژه در محدوده مرکزی شهر 3- نورپردازی مناسب و هدفمند به همراه تزیین اماکن و مسیرهای پیاده روی جهت حضور شبانه زایرین و مجاورین به عنوان اولویت های اصلی جهت تحقق شهر شبانه در کلانشهر مشهد انتخاب شدند. باتوجه به امتیازهای نرمال شده، گزینه های مربوط به راهبرد تدافعی درمجموع با امتیاز 0.377427 بیشترین امتیاز و گزینه های مربوط به راهبردهای محافظه کارانه، رقابتی و تهاجمی در رتبه های بعدی قرار دارند. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که با توجه به ورود میلیونی سالیانه زایرین و حضور بیش از سه میلیون شهروند در این شهر و همچنین دارا بودن عملکردهای تجاری، تفریحی، مذهبی به ویژه حرم مطهر امام رضا(ع) و سایر کاربری های شهری، این شهر پتانسیل ایجاد شهر شبانه را دارد و پیشنهاد می گردد با برنامه ریزی مناسب و نظام مدیریتی فعال توجه ویژه ای به شاخص های شهر شبانه به خصوص سیستم حمل و نقلی شبانه روزی و تامین امنیت کافی و مناسب جهت حضورپذیری زایرین و مجاورین به صورت تمام وقت فراهم گردد.کلید واژگان: سرزندگی شهری, شهر شب, مدل SWOT-ANP و کلان شهر مشهدToday, due to the complexity of urban life and everyday problems of cities, including traffic and traffic jams, use of night time is suggested as a way of spending leisure time and responding to the presence and vitality of citizens; therefore, the purpose of this research was to plan and prepare strategies for realizing night city in Mashhad metropolis with an emphasis on urban vitality indicators. The research method used in this research was of descriptive-analytical type. At first, the most important strengths, weaknesses, opportunities and threats related to urban vitality and night city were obtained by completing the questionnaire by 30 managers and experts from organizations and institutions related to urban issues. Then, the strategies were evaluated and prioritized by using SWOT and ANP techniques in Super Decision software. The research findings indicated that the three following strategies were selected as the main priorities for the realization of night city in Mashhad metropolis: 1. Preparation and improvement of existing infrastructure to create 24-hour urban services; 2. Designing suitable urban spaces to create a safe city throughout the day, especially in the central area of the city; and 3. Appropriate and purposeful lighting, along with decorating places and walking paths for the night presence of pilgrims and people. The results of this research showed that, given the annual millionaire entry of pilgrims and the presence of more than three million citizens in the city as well as having commercial, recreational, and religious activities including the holy shrine of Imam Reza (AS) and other urban utilities, this city has the potential of creating a night city. If proper planning and active management system are implemented to create safe spaces and healthy activities in accordance with the needs and values of the community at night, the ground for the presence and vitality of the people in night city will be provided.Keywords: urban vitality, Night city, SWOT-ANP model, Mashhad city metropolis
-
هدف اصلی این پژوهش برنامه ریزی پایدار اراضی قهوه ای کارخانه قند آبکوه مشهد و بررسی سناریوهای محتمل در بازتوسعه اراضی آن است. برای رسیدن به این هدف، شش گام اصلی سناریونویسی انجام شد. برای انجام این گام ها مطالعات ترکیبی کمی و کیفی صورت گرفت. ابتدا برای تعیین آینده مورد انتظار، با 12 نفر از کارشناسان آشنا با محدوده مطالعه شده، مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد و چارچوب اولیه پرسشنامه طراحی شد در ادامه در قالب پرسشنامه (در دو بعد درجه تاثیر و عدم اطمینان) از 56 نفر از متخصصان، کارشناسان و اساتید نظرخواهی شد و به وسیله آزمون های آماری توصیفی و استنباطی نظیر T تست، پیشران های بحرانی سناریو تعیین شد. سپس برای توسعه سناریوها، بررسی پیامدها و همچنین تعیین راهبردها از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته با شش نفر از کارشناسان، مدیران و مهندسین مشاور و متخصصان دانشگاهی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد، سه سناریو برای بازتوسعه اراضی کارخانه قند آبکوه مشهد قابل تصور است: سناریوی طلایی، این سناریو دربردارنده دو پیشران اصلی، فراهم سازی منابع درآمدی جدید برای انتقال دایم کارخانه و ایجاد پروژه های جدید با رویکرد ترکیبی در اطراف کارخانه بنا به ظرفیت ها و موقعیت آن هاست؛ سناریوی پایه، تداوم گرایش ها در انطباق با شرایط حاکم با ادامه روند موجود است؛ سناریوی رکود: براساس این سناریو، تمایلات منفی ذی نفعان می تواند موجب توقف در روند اجرای پروژه شود. این توقعات به افزایش هزینه ها و تمام نشدن پروژه در زمان مقرر منجر خواهد شد. در پایان راهبردهایی ازجمله اولویت دادن به توسعه کاربری های ویژه تجاری در محدوده طرح، حذف جذابیت های محدوده برای توسعه سکونت (راهبرد رقابتی)، فراهم کردن بستر مناسب برای فعالیت های اقتصادی و سرمایه گذاری در محدوده طرح و... برای رسیدن به سناریوی مطلوب ارایه شده است.کلید واژگان: اراضی قهوه ای, بازتوسعه, سناریونویسی, کارخانه قند آبکوه, مشهدThe main goal of this research is sustainable planning of the brownfields of Abkouh sugar factory in Mashhad and investigating possible scenarios in the redevelopment of its lands. To achieve this goal, six main steps of scenario writing were done. In order to carry out these steps, quantitative and qualitative combined studies were conducted.First, to determine the expected future, a semi-structured interview was conducted with 12 experts familiar with the scope of the study, and the initial framework of the questionnaire was designed.Next,using a questionnaire (in two dimensions, the degree of influence and uncertainty), 56 experts and professors were asked for their opinions, and by means of descriptive and inferential statistical tests such as T-test, the critical drivers of the scenario were determined.Then, semi-structured interviews were used with six experts, managers, consulting engineers, and academic experts to develop scenarios, examine consequences, and determine strategies. The results of the research showed that three scenarios can be imagined for the redevelopment of the lands of Aabkouh sugar factory in Mashhad. The golden scenario includes two main drivers, providing new sources of income for the permanent transfer of the factory and creating new projects with a mixed approach around the factory based on their capacities and location.The basic scenario is the continuation of the trends in compliance with the prevailing conditions with the continuation of the existing process.Keywords: Brownfields, redevelopment, Scenario Writing, Abkoh sugar factory, Mashhad
-
هدف پژوهش حاضر شناسایی پیشران های کلیدی موثر بر شکل گیری و توسعه گردشگری تجاری در منطقه تجاری دهشیخ- سیگار، استان فارس می باشد. این تحقیق بر حسب هدف کاربردی و از حیث روش پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی می باشد. با توجه به ماهیت تحقیق ابتدا تعداد 25 نفر از کارشناسان، متخصصان و مسیولان اجرایی به عنوان جامعه نمونه انتخاب و سپس با توجه به روش دلفی و مطالعات اسنادی پیشران های کلیدی تعیین گردید. در مرحله بعد از روش تحلیل ساختاری و نرم افزار Micmac جهت وزن دهی و شناسایی مهم ترین پیشران های کلیدی اثرگذار بر شکل گیری و توسعه گردشگری تجاری در منطقه تجاری دهشیخ- سیگار بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که در بین پیشران های مورد بررسی بیشترین تاثیرگذاری به ترتیب مربوط به پیشران های اقتصادی، تبلیغات، بازاریابی و اطلاع رسانی، برنامه ریزی- مدیریتی و اجتماعی- فرهنگی می باشد که به ترتیب ضرایب استخراج شده بر اساس مدل ساختاری تحقیق برای هر کدام 0/87، 71/85، 15/75 و 38/69 می باشد. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که در بین 51 عامل مورد بررسی، 20 پیشران کلیدی از جمله: نزدیکی و مجاورت با مرزهای دریایی، نزدیکی به بازارهای تجاری در کشورهای جنوب خلیج فارس و...در شکل گیری و توسعه گردشگری تجاری در منطقه دهشیخ- سیگار تاثیرگذار می باشند.
کلید واژگان: گردشگری تجاری, محرک های توسعه, معادلات ساختاری میک مک, پایداری سکونتگاه های روستایی, منطقه تجاری دهشیخ- سیگارThis research is applied in terms of purpose and in terms of survey method at the exploratory level and is based on a futures research approach. Due to the nature of the research, first 25 experts, specialists and executive officials were selected as the sample population and then according to the Delphi method and documentary studies, key driver forces were determined. In the next stage, structural analysis method and Micmac software were used to weigh and identify the most important key driver forces affecting the formation and development of business tourism in Dehshikh-Sigar commercial area. The results showed that among the studied driver forces, the most effective are related to economic, advertising, marketing and information, planning-management and socio-cultural driver force, respectively, which are the coefficients extracted based on the structural model of the research, respectively for each, it is 87, 85.71, 75.15 and 69.38. The results also showed that among the 51 factors studied, 20 key driver forces including: proximity to maritime borders, proximity to commercial markets in the southern Persian Gulf countries end etc. in The formation and development of commercial tourism in the Dehshikh-Sigar region are influential.
Keywords: Commercial Tourism, Development driveres, MicMac, Sustainability of Rural Settlements, Dehshikh- Sigar Commercial Area -
یکی از مهم ترین وظایف مدیران سازمان ها، شناسایی و مدیریت ریسک های منابع انسانی است به ویژه ریسک عملیاتی است. هدف از انجام این پژوهش، اولویت بندی و بررسی سیستمی روابط بین ابعاد ریسک عملیاتی منابع انسانی در شهرداری مشهد است. بدین منظور ابتدا جهت شناسایی مولفه ها و شاخص های ریسک عملیاتی منابع انسانی از ادبیات نظری و مصاحبه های نیمه ساختاریافته با خبرگان منابع انسانی شهرداری مشهد استفاده گردید. داده های حاصل از مصاحبه ها با استفاده از روش فضای نتیجه تحلیل شد که شامل 4 افق بیرونی، 15 عنصر ثابت افق درونی و 41 عنصر متغیر افق درونی؛ که با توجه به تفکر سیستمی ارتباطات بین مولفه ها و ابعاد ریسک عملیاتی ترسیم شد. سپس جهت سنجش و اولویت بندی ریسک های شناسایی شده با توجه به احتمال وقوع و شدت تاثیر، با توجه به گام قبل پرسشنامه ای تدوین و بین 37 نفر از روسای واحد ادارات شهرداری توزیع گردید. جهت بررسی فرضیات از آزمون فریدمن، روش های معادلات ساختاری، کلموگروف اسمیرنوف و t-test دو جامعه وابسته استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن می باشد که به لحاظ احتمال وقوع، به ترتیب ریسک های ارزیابی عملکرد، جبران خدمات، جذب واستخدام و آموزش به لحاظ شدت تاثیر به ترتیب ریسک های جبران خدمات، جذب واستخدام، ارزیابی عملکرد و آموزش قرار دارد. با توجه به روابط علی و معلولی، ریسک های جذب و استخدام منابع انسانی جزء تاثیرگذارترین ابعاد بشمار می رود.در نهایت با توجه به اولویت و میزان تاثیرگذاری هر کدام از ابعاد ریسک عملیاتی منابع انسانی پیشنهاداتی به عنوان مواجهه با ریسک و بهینه سازی آن ارایه گردید.
کلید واژگان: مدیریت ریسک منابع انسانی, ریسک عملیاتی, تفکر سیستمی, شهرداری مشهدIn the modern era, one of the most important tasks of managers of organizations is to identify and manage human resource risks, among which one of the most important human resource risks is operational risk. The purpose of this study is to prioritize and systematically examine the relationships between the dimensions of operational risk of human resource in Mashhad Municipality. At first, theoretical literature and semi-structured interviews with human resource experts in Mashhad Municipality were used to identify the components and indicators of operational risk of human resource. Analyzing the interview information resulted in 4 external dimensions, 15 fixed elements of internal components, 41 variable elements of internal dimensions of human resource risks management. Risk dimensions were drown. Then, in order to measure and prioritize each of the identified risks according to the probability of occurrence and intensity of impact, for this purpose, a questionnaire were designed and 37 department directors answered them. In this study, Friedman test, structural equation methods, Kolmogorov-Smirnov test and t-test of two dependent communities were used to test the hypotheses. The results of the research showed that in terms of probability of occurrence, the risks of performance appraisal, service compensation, recruitment and training, respectively, and in terms of intensity of impact are the risks of service compensation, recruitment, performance appraisal and training. Also, according to causal relationships, the risks of recruitment human resource are effective dimensions. Finally, according the results, suggestions are presented as risk exposure and optimization.
Keywords: Risk Management, operational risks, System Thinking, Municipality of Mashhad
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.