حسن شادپور
-
نشریه تاریخ، پیاپی 70 (پاییز 1402)، صص 112 -135مخالفین اصلی دولت و اندیشه اسماعیلی، خلافت عباسی و سلطنت سلجوقی و همپیمانان آن دو بودند.اسماعیلیه نیز در مقابل این مخالفین، بدون واکنش ننشسته و از هر فرصتی برای ضربه زدن به آنان، خصوصا به دولت سلجوقی که در دسترس اسماعیلیان بودند فروگذار نکردند. نتیجه این تقابل ها، مواضع مبتنی بر تضاد میان دولت سلجوقی و اسماعیلیان بوده است. بر این اساس، بررسی زمینه های این تضاد دایمی و فراگیر، ضرورتی است انکارناپذیر که روشن کننده بخشی از تاریخ فکری و سیاسی ایران زمین خواهد بود. از این رو در پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی جنش اسماعیلیه و مناسبات و تضادهای آن با دولت سلجوقیان پرداخته و زمینه های مختلف مواضع آنان را مورد ارزیابی قرار می دهیم.نتایج این تحقیق بیانگر آن است رابطه دولتبزرگ سنی مذهب سلجوقیان با اسماعیلیان، عموما براساس نگرش مکتب فقهی عالمان سنت و جماعتشکل میگرفت.علاوه بر این، نبود راهکاری مسالمت آمیز برای ابراز نارضایتی، یکی از عوامل عمده به خشونت گراییدن فرقه اسماعیلیه و تضاد آن با دولت سلجوقی بوده که مهمترین نتیجه و پیامد آن، رادیکالیزه شدن فضای سیاسی و توسل اسماعیلیان به ترور بود. نقطه مقابل این وضعیت، نادیده گرفتن فرصت گفتگو، توسل به قوه قهریه برای سرکوب مخالفان و اعمال فشارها، تبعیضها و محدودیتهای اجتماعی، سیاسی، دینی و فرهنگی از سوی سلجوقیان بوده است.کلید واژگان: اسماعیلیه, سلجوقیان, تعامل, تضادJournal of History, Volume:18 Issue: 70, 2023, PP 112 -135The main opposition of the Ismailis' government and thought were the Abbasid Caliphate and the Seljuk monarchy. The Ismailis didn't stop to react and utilized any opportunity to harm them, especially the Seljuk government which was accessible for the Ismailis. The outcome of such conflict was confrontation, positions based on conflict a between the Ismailis and the Seljuks. Thus, studying the background of this continuous and pervasive conflict is an undeniable necessity which will reveal a part of Iran's political and intellectual history. Therefore, the current research investigates the Ismailis movement and its ties and conflict with the Seljuk government by using an analytical- descriptive method. Also, their positions will be studied in different viewpoints. The results of the current research indicated that the relationship of the big Sunni government of the Seljuks with the Ismailis was established as based on the attitude of jurisprudence school of the Sunni scholars. In addition, the lack of a peaceful solution to express dissatisfaction was one of the main reasons for the violence of the Ismaili sect and its conflict with the Seljuk government, the most important result and consequence of which was the radicalization of the political atmosphere and the Ismailis' resorting to terror. The opposite point of this situation was the neglect of the opportunity for dialogue, the use of force to suppress the opposition and the application of social, political, religious and cultural pressures, discrimination and social restrictions by the Seljuks.Keywords: Ismailis, Seljuks, interaction, Conflict
-
نشریه تاریخ، پیاپی 69 (تابستان 1402)، صص 105 -120
اسماعیلیان که به نامهای مختلف خوانده شده اند، شاخه ای از مذهب شیعه هستند که پس از امام جعفر صادق (ع)، امامت را حق اسماعیل و پسرش محمد می دانند. این سلسله، در دوران پرفراز و نشیب خود، تعامل ها و تقابل هایی را با حکومت های وقت داشته است که در این میان، نوع تعامل آنان با سامانیان به عنوان یکی از ایرانی ترین حکومت های تاریخ ایران،از اهمیت شایانی برخوردار است. لذا بر اساس ضرورت تبیین و بازشناسی تاریخ دوره سامانیان و نوع تعامل آنان با اسماعیلیان، در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی مهمترین زمینه های اجتماعی تسامح سامانیان با اسماعیلیان پرداخته و پیامدهای آن را تبیین می نماییم. در این میان ریشه یابی علل و عوامل نفوذ و گسترش اسماعیلیه به ویژه در میان رجال سامانی و نقش و تدابیر رجال سیاسی و فرهنگی دو طرف در نتایج این مناسبات پرفراز و نشیب از دیگر مواردی است که این تحقیق در صدد تبیین آن است. نتایج این تحقیق بیانگر آن است زمینه هایی چون خاستگاه ایرانی سامانیان، سیاست باز مذهبی آنان، نفوذ اندیشه های شیعی نزد حاکمان سامانی و ثبات اقتصادی، اجتماعی و امنیتی نسبی در خراسان و ماوراءالنهر از جمله عواملی بود که زمینه های تعامل مثبت سامانیان با اسماعیلیان را فراهم آورد که پیامد آن این بود اسماعیلیان توانستند با بهره گیری از این فرصت پیش آمده، در دعوت خویش توفیق هایی را به دست آورده و گستره دعوت خود را توسعه دهند.
کلید واژگان: سامانیان, خلافت عباسی, تشیع, اسماعیلیهJournal of History, Volume:18 Issue: 69, 2023, PP 105 -120The Ismailis who have been given various names are an extension of the Shiite religion and believe Ismael and his son are righteous for Imamate after Imam Jafar Sadegh. Through its ups and downs, this dynasty had interactions and confrontations with the incumbent governments among which their interaction with the Samanid, as one of the most Iranian government of the history, is significantly important. Therefore, based on the necessity of explaining and recognizing the history of the Samanids and the type of their interaction with the Ismailis, in this descriptive-analytical study, we will examine the most important social contexts of the Samanids' tolerance of the Ismailis and explain its consequences. In addition, rooting out the causes and factors of the Ismaili's influence and expansion, especially among the Samanids and the role and policies of the political and cultural leaders of the two sides in the results of these ups and downs, is another case that this study intends to explain. The results of this study indicated that areas like the Iranian origin of the Samanids, their open religious policy, the influence of Shiite ideas on the Samanid rulers and the relative economic, social and security stability in Khorasan and Transoxiana were among the factors that paved the way for positive Samanid interaction with the Ismailis which , in consequence, made the Ismailis able to take advantage of this opportunity to succeed in their invitation and to expand the realm of their invitation.
Keywords: Samanids, Abbasid caliphate, Shiism, Ismailis -
در این مقاله سعی شده تعریف تخصص در فصل هشتم قانون مدیریت خدمات کشوری در انتصاب پست های مدیریتی مورد تحلیل قرار گیرد و اینکه آیا در این قانون، تعریف تخصص به استفاده از نیروهای دانشگاهی متخصص در آن رشته با مقاطع بالای علمی برای پستهای مدیریتی ادارات اشاره شده است و وجود چنین موضوعی در قانون تاثیری در توسعه کشور دارد؟ برای روشن شدن بحث تحلیل تعریف تخصص در فصل هشتم قانون مدیریت خدمات کشوری و نیز تطبیق آن با انتصابات پست های مدیریتی ادارات کل کهگیلویه و بویراحمد از سال 1389 را در این مقاله آورده ایم. به همین منظور 131 نفر نمونه با روش تصادفی خوشه ای از بین جامعه مدیران و معاونین و کارمندان انتخاب شدند. از پرسش نامه 35 سوالی، به عنوان ابزار جمع آوری استفاده شد؛ و از نرم افزار آماری SPSS، برای تجزیه وتحلیل یافتهها استفاده شد. در بخشی از پژوهش که با روش استفاده از اسناد دولتی در دستگاه های اجرایی اطلاعات جمع آوری شده است نتایج تجزیه وتحلیل فرضیات پژوهش نشان داد که 1)بین مدرک تحصیلی و استقرار نظام شایستگی در پست های مدیریتی رابطه معناداری وجود دارد.2) بین ویژگی سوابق در انتصاب مدیریت حرفه ای و استقرار شایسته سالاری رابطه معناداری وجود دارد. نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر ضمن برجسته ساختن اهمیت تخصص در استقرار و نهادینه ساختن نظام شایسته سالاری، مهم ترین ماموریت استراتژیک مسیولین اجرایی کشورمان در جهت توسعه و پیشرفت و تعالی مستمر جامعه ایران و پیشبرد اهداف کلی نظام جمهوری اسلامی ایران در جهان را وجود مدیران شایسته می داند.
کلید واژگان: تخصص, مدیران حرفه ای, نظام اداری مدرن, اثربخشی, نظام شایسته سالارThis article tries to analyze the definition of specialization in Chapter 8 of the Civil Service Management Law in the appointment of managerial positions and whether in this law, the definition of specialization refers to the use of specialized academic staff in that field with high academic degrees for managerial positions. Has such an issue in the law had an effect on the development of the country? In order to clarify the discussion of the definition of specialization in Chapter 8 of the Civil Service Management Law and its compliance with the appointments of managerial positions of Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad General Offices since 1389, we have included in this article. For this purpose, 131 samples were selected by cluster random sampling from the community of managers, deputies and employees. A 35-item questionnaire was used as a collection tool; SPSS statistical software was used to analyze the findings. In a part of the research that has been collected by the method of using government documents in executive bodies, information has been collected.The results of the analysis of research hypotheses showed that 1) there is a significant relationship between the degree and the establishment of the competency system in managerial positions. 2) There is a significant relationship between the characteristics of records in the appointment of professional management and the establishment of meritocracy. The results of the present study, while highlighting the importance of expertise in establishing and institutionalizing the meritocracy system, is the most important.
Keywords: Expertise, Professional managers, Modern administrative system, Effectiveness, Merit system -
نشریه تاریخ، پیاپی 65 (تابستان 1401)، صص 59 -73ییکی از خاندان های ایرانی تبار که بر شرق خلافت اسلامی تسلط یافت، آل سامان بودند که از نیمه ی نخست قرن سوم هجری بر مناطقی از ماوراءالنهرحکومت داشتند و به تدریج با حفظ تابعیت سیاسی از بنی عباس، به ترویج فرهنگ ایران و سنن ملی همت گماشتند. رفتار این دودمان در برابر نهضت های استقلال طلبانه ی ایرانیان، باعث تردیدهایی در نگرش به رویه ی ایران گرایی سامانیان شده است. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی بر آن است تا به این پرسش پاسخ دهد که ماهیت رفتار سیاسی سامانیان با جنبش های استقلال طلبانه ی ایرانی چگونه بوده است؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که آل سامان، رویه ای مغایر با گفتمان جنبش های استقلال خواهانه ی ایرانیان داشته و باوجود گرایش به فرهنگ و تمدن پارسی، منفعت خویش را با تبعیت از خلافت اسلامی دنبال می کردند و از این رو، برخورد خصمانه ای با جنبش های استقلال طلبانه ی ایرانی داشتند.واژه های کلیدی: سامانیان، عباسیان، جنبش های استقلال طلبانه، قرون 3 و 4 ه. ق.کلید واژگان: سامانیان, عباسیان, جنبش های استقلال طلبانه, قرون 3 و4 هقOne of the Iranian dynasties that dominated the east of the Islamic Caliphate was the Al-Saman, who ruled over the Transnistrian region from the first half of the third century AH and gradually promoted Iranian culture and national traditions by retaining political citizenship from Bani Abbas. They made an effort. The behavior of this dynasty against the Iranian independence movements has caused doubts in the attitude towards Samanid Iranianism.Relying on a descriptive-analytical method, this study aims to answer the question of what was the nature of the Samanids' political behavior with the Iranian independence-seeking movements? The findings of the study indicate that Al-Saman had a behavior contrary to the discourse of the Iranian independence movements and despite the tendency to Persian culture and civilization, pursued their own interests by following the Islamic caliphate and therefore, They were hostile to the Iranian independence movements.Keywords: Samanids, Abbasids, Independence movements, 3rd and 4th centuries AH.Keywords: Samanids, Abbasids, Independence movements, 3rd, 4th centuries AH
-
نهضت ترجمه در عصر خلافت عباسی باعث آشنایی مسلمین با میراث فرهنگی و علمی ملل کهن گذشته شد و بواسطه آن مسلمانان با آثار علمی یونانی ،هندی ، سریانی ،پهلوی آشنا شدند ماحصل آن شکل گیری بنیان های علوم جدید اسلامی بواسطه این نهضت علمی بود.از این میان ترجمه آثار یونانی باعث آشنایی مسلمانان با فسفه و منطق یونان گشت که ماحصل آن شکل گیری علم کلام و وارد شدن تفاسیر عقلی قرآن مجید بود .تاثیر نهضت ترجمه در فرق مذهبی آن دوران متفاوت بود .از همه این فرق مذهبی معتزله بیشترین تاثیر را گرفت .زیرا معتزله جریان فکری بود که در برابر مرجیه قرار گرفته بود و لزوم استفاده از عقل را در تبین و تفسیر احکام دینی لازم می دانست .معتزله با این اعتقاد فکری با آشنایی که با کتب ترجمه شده فلسفی یافت توانست منطق و فلسفه را در روش عقلانی که برای تفسیر مبانی دینی برگزیده بود بکاربرد .یکی از مهم ترین نمود های تاثیر گذاری منطق و فلسفه یونانی در تفسیر قران بود که مباحثی چون حادث بودن قرآن فورد تاویل گرایی در تفسیر متون دینی بود.
کلید واژگان: نهضت ترجمه, معتزله, تفسیر قران, فلسفه و منطق یونانی, تاویل گراییThe translation movement in the era of the Abbasid Caliphate introduced Muslims to the cultural and scientific heritage of ancient nations, and through it Muslims became acquainted with Greek, Indian, Syriac, Pahlavi works. The result was the formation of the foundations of new Islamic sciences through this scientific movement. This translation of Greek works introduced Muslims to Greek philosophy and logic, which resulted in the formation of theology and the introduction of rational interpretations of the Holy Quran. The influence of the translation movement was different in the religious sects of that time. Because the Mu'tazilites were a current of thought that was in front of the reference and considered it necessary to use reason in explaining and interpreting religious rules. He used the rational method he had chosen to interpret religious principles. One of the most important manifestations of the influence of Greek logic and philosophy on the interpretation of the Qur'an was issues such as the accidentality of the Qur'an and Fordism in the interpretation of religious texts.
Keywords: The translation movement, the Mu'tazilites, the interpretation of the Qur'an, Greek philosophy, logic, Hermeneutics -
نشریه تاریخ، پیاپی 60 (بهار 1400)، صص 164 -186
جنبش اجتماعی و مذهبی قرمطیان که طی سده های 3و 4 ه.ق /10 و 11م. در مناطقی از عراق عرب تا احساء گسترش یافت، با الهام از جنبش زنگیان و منشعب از فرقه اسماعیلیه ، و ظاهرا در ارتباط با گروه های دگراندیشی چون باطنیه و زنادقه و غلات شکل گرفت. رهبران این جنبش با هدف جذب نیرو و در مواردی معدود از جمله در کوفه، احساء و مولتان با ادعای برپایی جامعه آرمانی، حکومتی را تشکیل دادند که به زعم برخی محققان نمونه ای از یک نظام سوسیالیستی و مساوات طلبانه در تاریخ جوامع اسلامی بوده است.این پژوهش با استفاده از روش تحقیق توصیفی تحلیلی و با یاری منابع معتبر تاریخی، به طرح این سوال پرداخته است که : قرمطیان تا چه اندازه و به چه نحوی ، توانستند به برقراری مساوات اجتماعی بین توده مردم اقدام کنند؟ در پاسخ به این پرسش، باید گفت که رهیافت ایدیولوژیکی برخی محققان و نادیده گرفتن ابعاد متعدد نهضت قرامطه باعث شده تا این حقیقت نادیده گرفته شود که تنها در بخشی از قلمروی فعالیت قرمطیان اندیشه تساوی گرایانه آن هم به شکل محدود، به میدان عمل آورده شد و تندروی و ناکارآمدی ثانویه قرامطه و تخریب وجهه آنها در جهان اسلام، مانع از اجرای سیاست تساوی اجتماعی در سطح وسیع شد. در واقع برداشت ناصواب اسلام پژوهان، درباره وجه دموکراتیزه جامعه قرمطی، بر مبنای پنداری است که از ذوق زدگی و همسان پنداری و در مجموع عدم درک کافی و عمیق از جنبش دگر اندیشانه قرامطه طرح مساله کرده است.
کلید واژگان: قرامطه, نهضت های اجتماعی, مساوات گرایی, قرون نخستین اسلامی, اسلام شناسانJournal of History, Volume:16 Issue: 60, 2021, PP 164 -186Using descriptive-analytical research method and with the help of reliable historical sources, this research has raised the question: to what extent and how were the Qarmatians able to establish social equality among the masses? In answer to this question, it should be said that the ideological approach of some scholars and the neglect of the various dimensions of the Qaramat movement have led to the ignorance of the fact that only in a part of the Qarmatians' activity did egalitarian thought come to the fore in a limited way. And the extremism and secondary inefficiency of Qaramata and the destruction of their image in the Islamic world prevented the implementation of a policy of social equality on a large scale. In fact, the misconceptions of Islam scholars about the democratizing aspect of the Qarmatian society are based on the notion that it has raised the issue of taste and assimilation and, in general, a lack of sufficient and deep understanding of the Qaramteh dissident movement.
Keywords: Qaramteh, social movements, equality, Early Islamic Centuries, Islamologists -
With the disturbance of the political, social and economic situation of the Abbasid Caliphate at the end of the third century AH, independent governments were formed in the corners of the territory of the Abbasid Caliphate;including the Qarmatians of Bahrain, who took control of the affairs of some regions of the center of the Islamic world and established a government using Islamic rites.The Qarmatian government of Bahrain was the base for military and political operations against the Abbasid caliphate, creating challenges in political and military relations with the Buyid dynasty.The hypothesis of this research indicates that the political ideology of the Islamic world at this time played a major role in the process of interactions and confrontations between the Qarmatian governments of Bahrain and the Buiyids.The rise of the Fatimids at this point in the history of Islam led to the establishment of political-military relations between the two governments.Relying on a qualitative method and descriptive-analytical approach, this research tries to identify and analyze the information available in the relations between the two governments of Qarmatian and Al-Buwayh, to explain the relations that could be effective in the political-military interests of both government.From the important findings of the research, it was concluded that the field of political-military activities in this period caused Buyids to cooperate with the Qarmatians in some areas politically and ideologically, to protect its interests against the enemies.However, the circumstances of the time and the political events caused the relations between the two governments to be affected and the consequences to be extended to the Qarmatian government.
Keywords: Qarmatians, Buyids, Political-military relations, Abbasids -
نشریه تاریخ، پیاپی 56 (بهار 1399)، صص 7 -21همدان به عنوان یکی از کهن ترین شهرهای ایران، و مرکز حکومت مادها، که بی شک از دوران هخامنشیان بر حسب وضع جغرافیایی، در اندیشه مردم، مقام «دل ایران» را احراز کرده بود. در اواخر عهد ساسانیان به آسانی در معرض تاخت و تاز قرار گرفته و با فتح آن به دست مسلمانان، دین اسلام به این شهر راه یافت. این پژوهش تلاش می کند به فرایند ورود اختیاری یا اجباری اسلام به شهر همدان بپردازد و درصدد است از یک سو نظریه پذیرش اجباری اسلام توسط مردم همدان را رد نماید و از سوی دیگر ایده پذیرش آسان و از سر آگاهی اسلام از سوی همدانی ها را نقد کند. در این پژوهش موارد زیر بررسی شده است: الف) مردم همدان مقاومت های سختی در برابر عرب ها از خود نشان دادند، لیکن این بدان معنا نیست که اسلام نیز به زور و اکراه وارد فرهنگ همدان شده است. ب) اسلام پذیری همدانی ها در همه جا از سر منطق و تامل و تفکر نبوده است بلکه عوامل دیگر روانی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نیز در اسلام پذیری آن ها موثر بوده است. ج) پذیرش اسلام ضرورتا به معنای پذیرش فرهنگ عربی نبوده است، بلکه هسته اسلام به صورت متن (قرآن) در میان همدانی ها، رسوخ کرد و آن ها توانستند این متن وحیانی را، فهم کنند و سرانجام آن را متناسب با داشته های انسانی خود درآمیخته و به حقیقت آسمانی اسلام، عینیت فرهنگی ببخشند.کلید واژگان: اسلام پذیری, فرهنگ, ساسانیان, عرب ها, همدانHamadan, as one of the oldest cities in Iran, and the center of the Median state, which undoubtedly has been the "heart of Iran" in popular thought since the Achaemenid era in terms of geography. In the late Sassanid era, it was easily subjected to invasion, and with its conquest by the Muslims, Islam came to this city. This study attempts to examine the process of forced or compulsory entry of Islam into the city of Hamadan and attempts to reject the theory of forced acceptance of Islam by Hamadan people on the one hand and to criticize the idea of easy acceptance of Islam by Hamadan people. This study examines the following: (a) The people of Hamadan have shown strong resistance to the Arabs, but this does not mean that Islam has also been forced into the Hamadan culture. B) The Islamisation of the Hamadans has not been rational and deliberate everywhere, but other psychological, social, economic and political factors have also influenced their Islamization. C) Adoption of Islam did not necessarily mean acceptance of Arab culture, but the core of Islam as a text (Qur'an) penetrated among the Hamadans, and they were able to understand this revelation, and finally to fit it with their human possessions and to mix it with the truth. Heavenly Islam, cultural objectification. heavenly truth of Islam a cultural object.Keywords: Islamization, culture, Sasanians, Arabs, Hamedan
-
نشریه تاریخ پزشکی، پیاپی 42 (بهار 1399)، صص 111 -123زمینه و هدف
تمدن اسلامی در قرون اولیه یعنی از قرن دوم تا قرن پنجم هجری، دوران طلایی خود را گذرانده است و در همین دوره بود که اندیشهها و نحلههای فکری و علمی گستردهای شکل گرفت. یکی از جریانهای تاثیرگذار در این دوره، نهضت ترجمه بود که باعث ظهور و سقوط برخی اندیشههای علمی و فلسفی در عالم اسلام شده بود.
مواد و روشهاروش مورد استفاده در پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی است که با تکیه بر مطالعات نظری و تحقیقات کتابخانهای انجام گرفته است.
یافته هانهضت ترجمه از جهات مختلفی بر شکلگیری جریانهای علمی در قرون میانی اثرگذار بوده است؛ اولا، باعث رشد اندیشههای اعتزالی از راه ترجمه آثار یونانی و سریانی و امتزاج آنان در فرهنگ اسلامی شده بود؛ دوما، وضعیتی را پدید آورد که اشاعره نیز در تقابل با اندیشههای اعتزالی، به روشهای فلسفی متوسل شدند و برعلیه معتزله برخاستند.
نتیجه گیریآثار نهضت ترجمه حتی تا امروز نیز تداوم پیدا کرده و در قالبهای مختلفی، اندیشههای فلسفی و استدلالی را در عالم اسلام گسترش داده است. علاوه بر این، عقلگرایی و گفتمانمحوری افکار و آثار معتزلیان، موجد ادامه بحث و نظر در حوزه معرفتشناسی جهان اسلام بر اثر نهضت ترجمه است. نهضت ترجمه و نحلههای برگرفته از آن، نواندیشی دینی را پس از وقفهای طولانی، در بین ایرانیان تجدید نموده و جدالی فلسفی میان جریانهای مختلف از جمله اشاعره و معتزله را پدید آورده است که خود بیانگر تضارب آراء در عصر زرین تمدن اسلامی است.
کلید واژگان: نهضت ترجمه, اعتزالی, اشاعره, تمدن اسلامBackground and ObjectiveIslamic Civilization in the Early Centuries From the Second Century to the fifth Century AH, Has Passed its Golden Age, and it Was During This Period that Extensive Intellectual and Scientific Ideas and Schools of Thought Were Formed. One of the Influential Currents in This Period Was the Translation Movement, Which Caused the Emergence and Fall of Some Scientific and Philosophical Ideas in the Islamic World.
Materials and MethodsThe Method Used in the Present Study is Descriptive-Analytical Based on Theoretical Studies and Library Researches.
FindingsThe Translation Movement Has Influenced the Formation of Scientific Currents in the Middle Ages in Various Ways. First, it Promoted Etzali Ideas Through the Translation of Greek and Syriac Works and Their Fusion Into Islamic Culture. Secondly, it Created a Situation in Which the Ash'arites, in Opposition to Etzali Ideas, Resorted to Philosophical Methods and Rose up Against the Mu'tazilites.
ConclusionThe Works of the Translation Movement have Continued Even to This Day and Have Spread Philosophical and Argumentative Ideas in the Islamic World in Various Forms. In Addition, the Rationalism and Discourse-Centeredness of Mu'tazilites’ Thoughts and Works Caused Further Discussions and Opinions in the Field of Epistemology of the Islamic World as a Result of the Translation Movement. The Translation Movement and Its Derivatives Have Renewed Religious Modernity Among Iranians After a Long Pause and Created a Philosophical Controversy Between Various Currents, Including the Ash'arites and the Mu'tazilites, Which itself Expresses the Conflict of Opinions in the Golden Age of Islamic Civilization.
Keywords: Translation movement, Etzali, Ash'arite, Civilization of Islam -
نشریه تاریخ پزشکی، پیاپی 42 (بهار 1399)، صص 43 -55زمینه و هدف
نهضتهای سیاسی و اجتماعی با هر هدف و انگیزهای که تاسیس شوند، ریشه در تحولات واقعی آن جامعه از جمله شرایط سرزمینی و جغرافیایی آن دارند. به همین دلیل وجود شرایط تسهیلکننده و یا موانع میتواند عاملی برای گسترش و یا عدم گسترش اندیشههای هر نهضت و یا جنبش اجتماعی باشد.
مواد و روشهاروش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی تحلیلی است که با بهرهگیری از منابع تاریخی، اسنادی و کتابخانهای اطلاعات موجود درباره قرامطه، مختصات و حیطه جغرافیایی گسترش آن و همچنین آثار سیاسی و اجتماعی آن را مورد بررسی قرار داده است.
یافته هانهضت قرامطه در زمان گسترش اندیشههای شیعی، مناطق مهم و استراتژیک جهان اسلام را در دست گرفته بود؛ و خطر مهمی برای خلافت عباسی محسوب میشد. تکیه رهبران نهضت بر شرایط ناعادلانه سیاسی و اجتماعی بر علیه شیعیان و توجه به مناطقی که اقبال عمومی در آنان برای برقراری عدالت و ظلمستیزی بیشتر بوده است، مختصات نهضت قرامطه را تشکیل میدهند. اعضا و رهبران نهضت قرامطه با در نظر گرفتن مزیتهای جغرافیایی، اندیشههای سیاسی خود را در سرزمینهای مختلف بسط میدادند.
نتیجه گیریاز منظر جغرافیای سیاسی، قرمطیان در گستره وسیعی از مناطق فعالیت خود مانند ایران، شامات، عراق، توانستند اقتدار خلافت عباسیان را به چالش بکشانند؛ لیکن، در برخی دیگر از نواحی بلاد اسلامی، از فرصتهای مساعدتری برای افزایش قدرت و تحقق اهداف خود بهرهمند بودند، مانند بحرین که دولت مورد نظر قرمطیان هم تشکیل شد و توانستند از شرایط و عوامل جغرافیایی این مناطق به نفع خود بهره ببرند. از این جهت، قرامطه به دلیل انتخاب بحرین به عنوان مکان گسترش اندیشه خویش، از پیشگامان اندیشه ژیوپولوتیکی در جهان اسلام به شمار میرود.
کلید واژگان: قرمطیان, عباسیان, ژئوپلیتیک, بستر جغرافیاییBackground and AimPolitical and Social Movements, Whatever their Purpose and Motive, Are Rooted in the Real Developments of that Society, Including its Territorial and Geographical Conditions. For This Reason, The Existence of Facilitating Conditions or Obstacles Can be a Factor in the Spread or Non-Spread of the Ideas of any Movement or Social Movement.
Materials and MethodsThe Method Used in This Research is Descriptive-Analytical, Which Has Examined its Development as Well as its Political and Social Effects by Using Historical Sources, Documents and Libraries of Available Information About its Boundaries, Coordinates and Geographical Area.
FindingsThe Qaramata Movement Occupied Important and Strategic Areas of the Islamic World at the Time of the Spread of Shiite Ideas; And Was an Important Threat to the Abbasid Caliphate. the Movement's Leaders' Reliance on the Unjust Political and Social Conditions Against the Shiites and their Attention to Areas Where the Public Has Been More Inclined to Establish Justice and Oppression Are the Hallmarks of the Qaramata Movement. The Members and Leaders of the Qaramata Movement Developed their Political Ideas in Different Lands, Taking Into Account Their Geographical Advantages.
ConclusionFrom the Point of View of Political Geography, The Qarmatians Were Able to Challenge the Authority of the Abbasid Caliphate in a Wide Range of their Areas of Activity, Such as Iran, Shamat, and Iraq; However, in Some Other Areas of the Islamic World, they Enjoyed More Favorable Opportunities to Increase Their Power and Achieve Their Goals. Like Bahrain, Where the Government of the Qarmatians Was Formed and They Were Able to Take Advantage of the Conditions and Geographical Factors of These Regions. For This Reason, Qaramata is One of the Pioneers of Geopolitical Thought in the Islamic World Due to the Choice of Bahrain as a Place to Spread His Thought.
Keywords: Qarmatians, Abbasid, Geopolitics, Geographical context -
فارس از مهمترین ایالات ایران، در عصر خلیفه دوم عمربن خطاب (13ه.ق.- 23ه.ق.) مورد توجه و از دو سوی بحرین و بصره مورد هجوم قرار می گیرد و به تدریج پنج کوره فارس توسط مسلمانان فتح می شود. منابع اسلامی تاریخ های مختلفی را برای فتوح و همچنین نام فاتحان کوره ها ارایه می دهند که نشان دهنده شورش های مختلف ساکنان این کوره ها پس از هربار فتح بوده است. هدف این پژوهش، بررسی سیر فتوح در فارس و اختلاف گزارش های نویسندگان اسلامی در ارایه سال فتوح و نام فاتحان در زمان خلفای راشدین است. سوال پژوهش چنین است: دلیل وجود گزارش های متفاوت نویسندگان اسلامی در ذکر سال فتح کوره های پنج گانه فارس و همچنین نام فاتحان کوره های مزبور از زمان خلیفه دوم تا پایان دوره خلفای راشدین چیست؟ روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و تاریخی انجام یافته است. این نتیجه حاصل شد که با فروپاشی شاهنشاهی ساسانی و تغییر ساختار درونی حکومت و بی نظمی و فروپاشی تشکیلات حکومتی به علاوه باج و خراج سنگین و سوءرفتار عاملان خلافت در کوره ها و همچنین قساوت و بی رحمی برخی از فاتحان در فتح کوره ها، به همراه اختلافات داخلی بین اعراب مسلمان و رقابت های قبیله ای در جهت دستیابی به قدرت بیشتر موجب شد اهالی کوره های فارس شورش کنند و متغاقبا در سال های مختلف و توسط سرداران و فاتحان متفاوت سرکوب شوند و در نتیجه گزارش های متفاوتی از سال فتح و فاتحان در منابع ثبت شوند.کلید واژگان: فتوحات اسلامی, کوره های فارس, استخر, دارابگرد, گورFars was the most important province in Iran that was considered at the time of the second Caliph Omar ibn Khattab and was attacked on both sides of Bahrain and Basra. The five Fars regions conquered by the Muslims gradually. Islamic resources report different years for the conquests and the name of the conquerors of the Fars regions. It represents the insurrections of the inhabitants of these regions after each conquest. The purpose of this research is Study of conquest process in Fars and different reports among Islamic writers in the conquest years and the name of the conquerors of the Fars in the Rashidun caliphs' era. The research question is: What reasons is there for the different reports in the year of conquest and the names of the victors of these furnaces from the time of the second caliph to the end of the Rashidin caliphate? Research methodology is descriptive-analytical. this result was obtained that to the collapse of the Sassanian Empire, change the internal structure of government and disorder and the collapse of government, heavy tribute (Bāj) and tax (Kharāj), misbehavior of caliphate agents in five Fars regions, cruelty and brutality of some conquerors in conquering regions, also internal disagreements among Muslim Arabs, and tribal rivalries to achieve more power, they caused to rebel the people of Fars. They were suppressed by different commanders and conquerors in different years. So, they were registered different reports about the conquest years and the name of the conquerors in the resources.Keywords: Islamic conquests, Fars regions, Istakhr, Darabgird, Gour
-
فصلنامه اخلاق زیستی، پیاپی 31 (بهار 1398)، صص 305 -315
یکی از مهم ترین مولفه های حقوق شهروندی، تامین امنیت و رفاه در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. دهقانان در گذار از دوره ساسانی به دوره اسلامی، با مصالحه با مسلمانان و به تدریج مسلمان شدن آنان و پیرو آن توده های مردم تحت امرشان، جان و مال خود و رعایایشان را از تعرض مهاجمان عرب حفظ نمودند. بدین گونه امنیت و رفاه را برای خود و شهروندان با نقش رابط میان حاکمان مسلمان با توده های مردم تامین نمودند. بنابراین هدف این پژوهش، نقش دهقانان در ایفای امنیت و رفاه شهروندان در قرون اولیه اسلامی است. این پژوهش به صورت کتابخانه ای و اسنادی و روش توصیفی تحلیلی و تاریخی انجام یافته است. پس از بررسی و تجزیه و تحلیل منابع این نتیجه حاصل شد که دهقانان با ایجاد جزایر امن در ایران در طول دو قرن اول هجری قمری، نه تنها موجب تامین و تضمین امنیت و رفاه نسبی اقتصادی و اجتماعی خود و رعایای تحت امرشان شدند، بلکه باعث حفظ مواریث کهن و انتقال آن به دوران جدید نیز گشتند. بنابراین آنان با مصلحت اندیشی های گوناگون در زمان ها و مکان های متفاوت چه در حوزه های سیاسی و اقتصادی و چه در حوزه های اجتماعی و فرهنگی به طور نسبی و باواسطه امنیت و رفاه خود و شهروندانشان را تامین نمودند.
کلید واژگان: دهقانان, امنیت, رفاه شهروندان, حکومت اسلامیBioethics Journal, Volume:9 Issue: 31, 2019, PP 305 -315One of the most important components of citizenship rights is the provision of security and prosperity in the economic, social and cultural dimensions. Peasants in the transition from the Sassanid era to the Islamic period were peaceful with Muslims, and they gradually became Muslim. As a result, the masses of the people under their command were also Muslims. Thus, they retained their lives and their belongings and their followers from attacking Arab invaders. Thus, they provided security and prosperity for themselves and their citizens as the role of the interface between the Muslim rulers and the masses of the people. The purpose of this research is the role of peasants in the security and welfare of citizens in the early centuries of Islam. This research is based on library and documentary styles and descriptive-analytical and historical research methods. After reviewing and analyzing resources, this result was obtained that the peasants were caused to ensure and to provide security and economic and social well-being for themselves and their subordinates. They also were caused to preserve the ancient heritage and to transmit them to new era. Therefore, they provided security and welfare of themselves and their citizens relatively and directly, both in the political and economic spheres, as well as in social and cultural spheres, by observing and various good intentions in different times and places.
Keywords: Peasants, Security, Welfare of the Citizens, Islamic Government -
پژوهش نامه تاریخ، پیاپی 46 (بهار 1396)، صص 161 -182بررسی تعاملات مذهبی و فرهنگی بین مسلمانان و مسیحیان اندلس در دوره امویان در سیر تحولات تاریخ اسلام ، از موضوع های مهمی است که علی رغم اشاره مکرر به آن، هنوز از زوایای متعدد قابل پیگیری است. از جمله آن بخش از تعاملات و تسامحات که اثر مستقیم بر مناسبات اسلام و مسیحیت داشته است. آن چه تعاملات بین مسلمانان و مسیحیان در اندلس را از اهمیت مطالعاتی برخوردار ساخت، تسامح دینی و همزیستی مسالمت آمیز فرهنگی و اجتماعی اسلام بود. گشوده شدن اسپانیا به دست مسلمانان، سرآغاز عصر نوینی بود و از آن پس، تحول عظیمی در زندگی و نظام اجتماعی پدیدار گشت. گرایش مسیحیان اسپانیا به جاذبه های مذهبی اسلام و تسامح سیاسی اعراب فاتح در کنش با اهالی منطقه، درک متقابل دینی پیروان دو کیش را از همگرایی رقم زد.
مقاله حاضر نگاهی است نو که با تکیه بر روش مطالعات کتابخانه ای ، این فرضیه را که« همگرایی اسلام و مسیحیت در اندلس، بر پایه تعاملات دینی و مذهبی استوار بوده و به ثبات تمدن و فرهنگ اسلامی در این منطقه یاری رسانده است» به محک آزمایش گذاشته است. نتیجه پژوهش گواه است که تعاملات و همگرایی مذهبی در اندلس، با وجود تنوع فرهنگی و قومی، بین دو قشر حکومتگر و متبوع سازگاری ایجاد نمود و این همسوئی تا زمان ورود نیروهای مداخله گر، شکوفائی علمی و ثبات دینی و مذهبی اهالی اندلس را تداوم بخشیدکلید واژگان: اسلام و مسیحیت, مناسبات مذهبی, اندلس, دوره امویانStudy of religious and cultural interactions between Muslims and Christians Andalusia in the Umayyad period in the historical evolution of Islam, the important issue is that despite frequent references to it still is to be followed from multiple angles. Including that part of the interaction and tolerance that have a direct effect on relations between Islam and Christianity. What cultural and civil interactions between Muslims and Christians in Andalusia is important, peaceful coexistence of the followers of the two religions rely on the interaction of cultural heritage and civilization. Research to rely on the library, gives hypothesize that "convergence of Christianity and Islam in Andalusia, based on a strong culture and Islamic civilization in this area has helped to stabilize."
Research to rely on the library, gives hypothesize that "convergence of Christianity and Islam in Andalusia, based on a strong culture and Islamic civilization in this area has helped to stabilize." The result proves that cultural exchanges and civilization in Andalusia, despite cultural and ethnic diversity, between the two classes of governance and relevant consistent and that alignment until the creation of interventions malicious external scientific development and political stability and social Andalusia and transfer of cultural continuity forgave.Keywords: Islam, Christinity, Religious convergence, Andulus, Umayyids periode -
همانطور که می دانیم حاکمیت و مغول تشکیلات ایلخانان در ایران از ادوار مهم و سرنوشت ساز تاریخ این کشور محسوب می شود.
نظام مالیاتی که در این دوره به کار گرفته می شد از ویژگی های خاصی برخوردار بود از سویی ریشه در آداب و رسوم کوچرویی داشت که از آن همه مردم ملزم به پرداخت آن بودند. از سوی دیگر با ورود به ایران و ممالک دیگر، سنت ها و روش های مالیاتی ملل مغلوب در بین آنان مورد پذیرش واقع شده و تا جایی که منافع آنها را تامین می کرد به کار گرفته می شد.
کتاب نزهه القلوب تالیف حمدالله مستوفی قزوینی اثری است که به طور دقیق و مفصل در رابطه با میزان مالیات ها و چگونگی اخذ آنها مطالبی را بیان نموده است. با توجه به اینکه حمدالله مستوفی خود در مصدر امور قرار داشته و به دفاتر و گزارش های دولتی دسترسی داشته لذا گزارش های وی برای ما از اهمیت زیادی برخوردار است مقاله حاضر تلاش می کند با تاکید بر مطالب نزهه القلوب به بررسی نظام مالیاتی ایلخانان بپردازد.
کلید واژگان: ایران, ایلخانان, نزهه القلوب حمدالله, مستوفی قزوینی, مالیاتAs We know the sovereignty of mogul and Ilkhanian organization in Iran are considered as an important period of time in history in this country. Taxcation system which was used during this period hadspecial characteristics which rooted in their traditions and every one was forced to pay their tax. This way of taxcation and traditions among moguls were accepted by all and used as long as it was to their interests. The book Nozhato-ol-Gholob written by Hamdola – Mostofi Ghazvini is a book in which some information have been given about the way how tax was collected and its amount. Since’ Hamdola-Mostofi was directly involved in the current issues of the time and office work his sources and reports are of much importance to us. The Present paper attempts to look at the ways and the system of how taxcation was carried out during Iilkhanian period. With emphasize on Nozhato-Ol-Gholob work.Keywords: Iran, Iilkhanan, Nozhato, L, Gholob, Hamdola, Mostofi, tax -
قومس یکی از ایالت های ایران بود که از قرن سوم هجری تا حمله هلاکو بخشی از فعالیت اسماعیلیان در آن جا متمرکز بود. با توجه به موقعیت جغرافیایی این منطقه و وجود قلعه گردکوه در دامغان، و انشعاب راه های مختلف به آن، تسلط بر آن نزد اسماعیلیان اهمیت فراوانی داشت؛ به طوری که از دیدگاه حسن صباح و جانشینانش، این ایالت از ارزش خاصی برخوردار بود.
این مقاله، ضمن بررسی فعالیت های اسماعیلیان در قومس، اهمیت این ایالت، موقعیت جغرافیایی و همچنین نقش آن در تاسیس و تثبیت و قدرت-مندی اسماعیلیان را مدنظر قرار می دهد.
کلید واژگان: اسماعیلیان, قومس, سلجوقیان, مغولان, هلاکو, گردکوه, دامغانGhoomes was an Iranian province and a center for Isma‘ili activities from the 3rd century A.H. to the Mongol invasions under Hulegu. Considering the geographical position of this region and the existence of Gerd-Kuh fortress at a major center of highways near Damghan, the control of this province was of vital importance to Isma‘ili presence from the viewpoint of Hasan-e Sabbah and his successors.Investigating the Isma‘ili activities in Ghoomes, this paper also discusses the geo-strategic importance of this province and the role it played in the establishment, stabilization and prominence of the Isma‘ili power in Iran.
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.