سهراب اسلامی
-
فصلنامه تاریخ اسلام، پیاپی 97 (بهار 1403)، صص 119 -141متون تاریخی دوره میانه صفویه، از ابتدای حکومت شاه عباس یکم (978 1038ق) تا پایان حیات او، از نظر پرداختن به تاریخ اجتماعی، دارای رویکردی متفاوت با منابع تاریخ دوره اول است. نگاشته شدن این متون در برهه ای از زمان همراه با آرامش، امنیت و ثبات، سبب شده است که مسائل اجتماعی و فرهنگی، بیش از حد متعارف مورد توجه نویسندگان قرار گیرد. تاریخ عالم آرای عباسی، تالیف اسکندربیک منشی (9681043ق)، یکی از منابع مهم تاریخ نگاری عصر شاه عباس یکم است. این تحقیق، بر آن است با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، رویکرد آن را نسبت به مسائل مختلف اجتماعی، مانند: طبقات اجتماعی، روابط مردم با حکومت و پیامدهای اجتماعی جنگ، مورد بررسی قرار دهد.کلید واژگان: تاریخ نگاری, عصر صفوی, تاریخ اجتماعی, تاریخ عالم آرای عباسی, اسکندربیک منشیHostory of Islam, Volume:25 Issue: 97, 2024, PP 119 -141The historical texts of Safavid Middle time, from the beginning of the government of Shah Abbas I (978-1038 A. H) to the end of his life, have an approach towards social history different from the historical sources of the first period. The writing of these texts in time of peace, security and stability has made writers pay more attention to the social and cultural issues than usual. Tarikh e- Alam Aray e- Abbasi, compiled by Skanderbeik Monshi (1043- 968 A. H), is one of the important sources of historiography in the era of Shah Abbas I. This research aims to investigate its approach towards the various social issues such as the social classes, people's relations with the government and the social consequences of war relying on the descriptive-analytical method of research.Keywords: Historiography, Safavid Era, Social History, Tarkh Alam Aray E Abbasi, Skanderbeik Monshi
-
سادات در اصطلاح به افرادی اطلاق می شود که از سوی تبار پدری از نسل هاشم بن عبدمناف، جد اعلای پیامبر (ص) باشند. در عرف جامعه اسلامی سیادت بیش تر با نسل امام علی (ع) و فاطمه زهرا (س) پیوند داشته است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای می باشد. یافته های پژوهش حاکی از این است که با ورود امام رضا (ع) به ایران در اوایل سده سوم هجری قمری جامعه ایران با این گروه اجتماعی پیوند خورد و سادات در ورود تشیع به ایران نقش موثری ایفا کردند. فازغ از ستیز برخی خلفا و حکومتگران جهان اسلام و ایران، پیروان مذاهب و فرقه های مختلف مسلمان، به دلیل انتساب سادات به پیامبر اسلام (ص)، کمابیش این گروه اجتماعی را تکریم می کردند. با تشکیل دولت های شیعی در جهان اسلام و ایران مانند حکومت صفویه، موقعیت و منزلت اجتماعی سادات بیش از پیش ارتقا یافت. ارتباط نزدیک سادات با حکومت و ارتقا موقعیت اقتصادی آن ها در پیوند با انتساب شان به پیامبر (ص) و امامان (ع) منزلت اجتماعی آن ها را در جامعه افزایش داد. نبود برخی نهادها مانند نهادهای کارآمد حل اختلاف، نهادهای مدرن آموزشی و بهداشتی شبکه ای از نقش ها را برای سادات تعریف کرد و آن ها از این طریق موقعیت شان را در ساختار اجتماعی مستحکم تر از پیش می کردند.اهداف پژوهش:بررسی کارنامه اجتماعی و سیاسی سادات شیعه ایران.بررسی فرم و ساختار آرامگاه های سادات در خراسان.سوالات پژوهش:کارنامه اجتماعی و سیاسی سادات شیعه ایران چگونه است؟فرم و ساختار آرامگاه های سادات در خراسان چگونه است؟کلید واژگان: سادات شیعه ایران, تنش های درونی سادات, اخباری گری, سادات رضوی
-
فتح اندلس، در زمان خلافت ولید بن عبدالملک (86-96ق)و به رهبری موسی بن نصیر (1997ق) و طارق بن زیاد (50101ق) طی سال های92-95ق کامل شد و در نتیجه این فتح، اقوام متعددی به اندلس قدم گذاشتند. این نوشتار، با هدف چگونگی ورود اقوام مختلف به اندلس و تاثیر آنها در تدوین گزارش های تاریخی، گزارش بیت ذوالاقفال در طلیطله را بررسی می کند. یافته های پژوهش با روش وصفی تحلیلی و واکاوی اسناد تاریخی، نشان می دهد در نتیجه فتح اندلس و ترکیب قومی و فرهنگی جدید ساکنان این منطقه، داستان ها و روایات ساختگی برگرفته از فرهنگ تاریخی این اقوام، به تاریخ نگاری اندلس راه یافت. ازاین رو، گزارش بیت ذوالاقفال در فتح طلیطله، از روایات ساختگی فتح اندلس است که داستان آن، از این امتزاج فرهنگی برآمده و به منابع تاریخی راه یافته است.کلید واژگان: فتح اندلس, تاریخ نگاری اندلس, بیت ذوالاقفال, طلیطله, طارق بن زیادThe conquest of Andalusia was completed during the caliphate of Walid bin Abdul Malik (86-96 A. H) and under the leadership of Musa bin Nasir (19-97 A. H) and Tariq bin Ziyad (101-50 A. H) during the years 92-95 A. H. As a result of this conquest, many tribes entered Andalusia. This article examines the report of Bayt Zul-Aqfal in Toledo aiming the how of different ethnic groups entering Andalusia and their influence in compiling historical reports.The findings of the research done through the descriptive-analytical method and analysis of historical documents, show that the conquest of Andalusia and the new ethnic and cultural composition of the inhabitants of this region led to the fictional stories and narratives taken from the historical culture of these people were added to the historiography of Andalusia. Therefore, the report of Bayt Zul-Aqfal in the conquest of Toledo is one of the fabricated narratives of the conquest of Andalusia, the story of which arosed from this cultural mixture and found its way into the historical sources.Keywords: Conquest of Andalusia, historiography of Andalusia, Bayt Dhul-Aqfal, Toledo, Tariq Benziad
-
ایرانیان با آمیزش فرهنگ باستانی خود با اسلام در ایجاد تمدن اسلامی نقش موثری ایفا کرده اند.حضور ایرانیان در دستگاه خلافت دوره عباسی، بستری مناسب را برای پیشرفت و تکامل علم و ادب و هنر فراهم آورد. چنانکه مسلمانان وقتی از فتوحات، جنگ و درگیری رهایی یافتند و ثروت و قدرت رو به فزونی نهاد،گرایش به انواع هنر های زیبا در بین خلفا، بزرگان و طبقات مختلف جامعه ی بغداد افزایش یافت.وسعت فتوحات عرب و آمیزشی که خواه ناخواه در اثنای کشورگشایی ها با ملل دیگر داشتند، افق هنر را به نظرشان گشوده تر کرد و آثار هنری تازه پدید آوردند که با مقررات اسلام سازگار بود. در این میان هنر موسیقی به عنوان ابزاری مهم برای جلوه گر ساختن شکوه و اقتدار خلفای عباسی،جایگاه اجتماعی ویژه ای داشت. این مقاله درپی آن است که با روش تبیینی- تحلیلی ، نقش ایرانیان در پیشرفت هنر موسیقی را در دوره عباسی تبیین کند.کلید واژگان: نقش, ایرانیان, موسیقی, عباسیانBy combining their ancient culture with Islam, Iranians have played an effective role in creating Islamic civilization. The presence of Iranians in the Abbasid caliphate provided a suitable platform for the development of science, literature and art. As Muslims liberated themselves from conquests, wars, and conflicts, and wealth and power increased, the tendency for a variety of fine arts increased among the caliphs, elders, and various classes of Baghdad society. They had conquests with other nations, opened the horizons of art to them, and created new works of art that were in line with Islamic law. In the meantime, the art of music had a special social status as an important tool to express the glory and authority of the Abbasid caliphs. This article seeks to explain the role of Iranians in the development of the art of music in the Abbasid period by means of explanatory-analytical method.Abbasid period .Keywords: Role, Iranians, Music, Abbasids
-
منصب"شیخ الاسلامی" یکی ازمناصب مهم دینی عصر صفوی بود که در راستای گسترش فرهنگ وآموزه های دینی - مذهبی شیعه دوازده امامی در دربار ، مراکز و ولایات ایران پای به عرصه ظهور نهاد وتوانست بر ابعاد مختلف نظام سیاسی - اجتماعی به ویژه ساختار فرهنگی جامعه ای ایران تاثیرعمیقی برجای نهد.پرسش اساسی آن است که "منصب شیخ الاسلامی" در این دوره از چه جایگاهی برخوردار وچگونه بر تحولات فرهنگی- سیاسی ایران عصرصفویه تاثیر گزار بوده است؟ به نظر می رسد کارکرد فرهنگی این منصب در این دوره، نقش مهمی در ابعاد فرهنگی سیاسی عصر صفویه به جای گذاشت و توانست آموزه های اهل بیت (ع) را در میان طبقات اجتماعی نهادینه نماید مهم ترین کارکرد شیخ الاسلامی که قوی ترین و موثرترین عامل تقویت روح همبستگی میان ایرانیان و افزایش احساسات فزاینده ی مذهب تشیع بود ،همچنین این مذهب عامل مهمی برای خلق آثار نوین در زمینه علوم مختلف شد به تبع آن ادامه عزاداری در این دوره شکل رسمی و تکامل یافته به خود گرفت. نتیجه دو گفتمان سیاسی وفرهنگی باشد که از یک سو دستگاه هیات حاکمه صوفی مسلک صفوی را به واکنش انعطافی در برابر نیازها و واقعیت های زمانه واداشته تا ازعقاید وفرهنگ مرید ومراد پروی خانقاهی عدول نماید و از سوی دیگرمجتهدان واندیشمندان برجسته وپراکنده شیعه را برانگیخته است تا در راستای توسعه و تعمیق فرهنگ و آموزه های مذهب تشیع به تشریک مساعی پرداخته وتلاش های بنیادینی را پی ریزی نمایند. نتیجه این تشریک مساعی آن شد که تحول عمیقی در دربار ودستگاه حکومتی ایران عصر صفویه رخ دهد که اعلام رسمی مذهب شیعه، شرح وبسط آموزه های اهل بیت (ع)، توسعه وگسترش فرهنگ تشیع در سطوح مختلف جامعه از جمله دستاورد وکارکردهای این منصب است که با حمایت مستقیم حاکمان صفوی وتلاش عالمان، بسیاری از نمادها و شعایر مذهبی به طور رسمی وعلنی به اجرا درآمده است. مقاله پیش رو با رویکردی تاریخی به شیوه توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای به بررسی و واکاوی کارکردهای فرهنگی منصب شیخ الاسلامی در ایران دوره صفویه می پردازد.
کلید واژگان: شیخ الاسلام, صفویه, کارکرد, فرهنگThe position of "Sheikh al-Islami" was one of the important religious positions of the Safavid era, which was established in the court, centers and provinces of Iran in order to spread the religious culture and teachings of the Twelve Imams and was able to leave deeply impact on various dimensions of the political-social system, especially the cultural structure of Iranian society.The basic question is, what is the status of "Sheikh al-Islami position" in this period and how did it influence the cultural-political developments of Safavid Iran? It seems that the cultural function of this position in this period left an important role in the cultural and political aspects of the Safavid era and was able to institutionalize the teachings of Ahl al-Bayt (AS) among the social classes. The most important function of Sheikh al-Islami, which was the strongest and most effective factor in strengthening the spirit of solidarity among Iranians and increasing the growing sentiments of the Shia religion, also this religion became an important factor in creating new works in the field of various sciences, as a result, the continuation of mourning in this period became official. The result of two political and cultural discourses is that on the one hand, the Sufi ruling body made the Safavid sect to respond flexibly to the needs and realities of the time, so as to move away from the beliefs and culture of the disciple and the religious order of the monastery. And on the other hand, it has motivated prominent and scattered Shia mujtahids and thinkers to collaborate and establish fundamental efforts in the direction of developing and deepening the culture and teachings of Shia religion. The result of this partnership was that a deep transformation took place in the court and government apparatus of Iran during the Safavid era, which included the official announcement of the Shia religion, the explanation and expansion of the teachings of the Ahl al-Bayt (AS), the development and expansion of the Shia culture at different levels of society, among the achievements and functions of this office which with the direct support of the Safavid rulers and the efforts of scholars, many symbols and religious ceremonies have been officially and publicly implemented. The following article examines and analyzes the cultural functions of Sheikh al-Islami's position in Iran during the Safavid era with a descriptive-analytical historical approach and using library sources.
Keywords: Sheikh al-Islam, Safavid, function, culture -
بربرها در کنار عرب ها نقش موثری در فتح اندلس داشتند و پس از فتح اندلس بسیاری از اهالی مغرب به خصوص بربرها روانه اندلس شدند. جامعه اندلس در دوره فتوحات از عناصری متعارض در عقاید دینی و فرهنگی شکل گرفت و چندی نگذشت که میان فاتحان تعاملاتی در زمینه اجتماعی و معیشتی برقرار شد. این که بربرها در جامعه اندلس از چه جایگاه اجتماعی برخوردار بوده اند و به چه نحوی در تشکیلات اداری مشارکت داشتند؟ سوال اصلی نوشتار حاضر است. گزارش های منابع تاریخی به شیوه توصیفی- تحلیلی موید آن است که فتح اندلس موجب نزدیکی بربرها و عرب ها در زمینه های مختلف اجتماعی،اداری، زبان و لغت شد. بربرها در برخی مناطق اندلس با عرب ها به زندگی پرداختند و با آنها در هم آمیختند و حتی در اداره امور اداری، وظایفی چون کتابت، حاجبی، مظالم و والی گری استان ها را بر عهده گرفتند.کلید واژگان: مناسبات اجتماعی, جایگاه اداری, امویان اندلس, بربرها, عرب هاThe Berbers, along with the Arabs, played an important role in the conquest of Andalusia, and after the conquest of Andalusia, many Moroccans, especially the Berbers, left for Andalusia. The Andalusian society was formed during the period of conquests from conflicting elements in religious and cultural beliefs, and it was not long before interactions were established between the conquerors in the social and livelihood fields. What is the social status of the Berbers in Andalusian society and how did they participate in the administrative organization? The main question of the present article. Descriptive-analytical reports from historical sources confirm that the conquest of the Andalusians brought the Berbers and Arabs closer together in various social, administrative, linguistic, and lexical fields. The barbarians lived and mingled with the Arabs in some parts of Andalusia, and even took on administrative duties such as scribes, ascetics, oppressors, and provincial governors.Keywords: Social Relations, administrative status, Andalusian Umayyads, Berbers, Arabs
-
منشات حاوی اطلاعات گسترده ای در خصوص موضوعات اجتماعی همچون شیوه تاسیس مدارس ، موسسان ، مدرسان ، دانشجویان ، برنامه درسی ، و شیوه تدریس است. هدف تحقیق حاضر بررسی تحلیلی – تطبیقی وضعیت آموزش در دوره تیموری با توجه به محتوی منشات موجود است. پژوهشگران حاضر از روش تحقیق تحلیلی – تطبیقی برای تحلیل محتوی منشات مشهور استفاده کردند. همچنین روش جمع آوری داده ها ، روش کتابخانه ای ازطریق بررسی منابع نوشته (شامل منابع اولیه و منابع ثانویه) می باشد. برای تحلیل داده ها ، محققان صرفا از نقد درونی سود جستند. یافته های تحقیق نشان داد در حالی که منشات دارای تنوع موضوعی بوده ولی حدود یک سوم محتوی آنها را موضوعات علمی /آموزشی تشکیل می دهد. با توجه به تحلیل محتوی منشات ، یافته دیگر تحقیق آشکار ساخت مدارس دوره تیموری در چهار بعد نوع موسس ، روش تاسیس ، گزینش دانشجو و شیوه تدریس با یکدیگر شباهت دارند ولی در پنج بعد نیت موسس از تاسیس مدرسه ، نوع وقف (عام یا خاص) ، معیار های انتخاب استاد ، محتوی دروس و ساختار اداری بین آنها تفاوت وجود دارد. با توجه به یافته های تحقیق حاضر پیشنهاد می گردد مشارکت سیاستمداران در تاسیس نهادهای آموزشی با توجه به سنت "وقف عام " مورد توجه برنامه ریزان آموزشی در ایران امروز قرار گیرد.
کلید واژگان: منشات, دوره تیموری, فهم تاریخی, وقف عامAmong Iranian literary works, the Manshat contains extensive information on social topics such as establishment of schools, founders, teachers, students, curricula, and teaching methods. The purpose of this study was an analytical-comparative research of the situation of education in the Timurid period according to the content of existing Manshat. The data collection method was documentary by reviewing available Manshat and other sources (primary and secondary sources). To analyze the data, the researchers used only internal critique. Findings showed that while the Manshat have a variety of topics, about one third of them are dedicated to scientific / educational topics. According to the analysis of the content of the Manshat, the construction of schools in Timurid period is similar in four dimensions: Type of founder, method of establishment, selection of students and method of teaching. There is also a difference between the Manshat in the five dimensions of the founder's intention to establish the school, type of endowment (general or special), criteria for selecting a teacher, content of the courses and administrative structure. According to the findings, it is suggested that the participation of politicians in establishment of educational institutions based on "public endowment tradition” be again considered by educational planners in Iran
Keywords: Historical Understanding, General Endowment, Manshat, Timurid period -
در قاموس فکری امام علی (ع) امنیت اجتماعی یک مفهوم متکثر و چندبعدی است و به همین دلیل ریشه های آن از عالم سیاست تا دنیای اقتصاد و قلب نظام اجتماعی قابل مشاهده هستند . این تحقیق با رویکرد واکاوی در اندیشه های سیاسی و اجتماعی امام علی (ع) جهت کشف بینش نظری ایشان پیرامون راهبردهای تامین امنیت اجتماعی در شیوه حکمرانی حضرت علی (ع) صورت می پذیرد .در این تحقیق برای جمع آوری داده ها از روش کتابخانه ای و مطالعات تاریخی و روایی استفاده شده است . همچنین برای تحلیل داده ها از روش کیفی نظریه زمینه ای استفاده شده است . یافته های این تحقیق شرایط و فرایندهایی که برای تامین و تداوم امنیت اجتماعی در سطح خرد و کلان نیاز است را به تصویر می کشند .تحلیل داده های تاریخی و روایی نشان دهنده آن است که امام علی (ع) برای تضمین امنیت اجتماعی </strong>در جامعه راهبردهای مختلفی را در پیش می گرفته است . بنابر داده های روایی از رفتار و گفتار امام علی (ع) می توان گفت که ایشان چهار راهبرد عمده وضعی، اجتماعی ، اصلاحی و کیفری برای تامین امنیت اجتماعی و مقابله با بسترهای ناامنی در پیش گرفته اند . در زمینه تامین امنیت اجتماعی در بستر جامعه، نمونه هایی از زمینه های مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و نظامی مطرح شده است که در هم تنیدگی امنیت اجتماعی و لزوم استفاده از ظرفیت های مختلف برای تامین آن را نشان می دهد . در نهایت داده ها نشانگر آن است که در راهبردهای امنیتی امام علی (ع) قلمرو جامع امنیتی مهم ترین پیامد و عملکرد امنیتی آن حضرت می باشد.
کلید واژگان: امام علی (ع), امنیت اجتماعی, راهبردهای امنیتیIn Imam Ali (AS)'s intellectual dictionary, social security is a multiple and multidimensional concept, and for this reason, its roots can be seen from the world of politics to the world of economics and the heart of the social system. This research is carried out with an analytical approach in the political and social ideas of Imam Ali (AS) in order to discover his theoretical insight about the strategies of providing social security in the rule of Imam Ali (AS).In this research, library method and historical and narrative studies have been used to collect data. The qualitative method of contextual theory has also been used to analyze the data. The findings of this study illustrate the conditions and processes that are needed to ensure and maintain social security at the micro and macro levels.Analysis of historical and narrative data shows that Imam Ali (AS) has adopted various strategies to ensure social security in society. According to narrative data from the behavior and speech of Imam Ali (AS), it can be said that he has adopted four main situational, social, correctional and criminal strategies to ensure social security and deal with insecurity. In the field of social security in the context of society, examples of various social, political, economic and military contexts have been proposed, which show the complexity of social security and the need to use different capacities to provide it. Finally, the data show that in the security strategies of Imam Ali (AS), the comprehensive security domain is the most important consequence and security performance of the Imam.
Keywords: Imam Ali (AS), social security, Security Strategies -
نشریه تاریخ، پیاپی 65 (تابستان 1401)، صص 115 -136جهان اسلام، امروزه با چالش های گوناگونی رو به روست، بنابراین ضروریست که برای غلبه بر این چالش ها زمینه های تقریب مذاهب اسلامی را هموار سازیم.بی تردید هیچ مسلمان فهمیده ای نیست که نداند یکی از عوامل حرمت و بزرگی اسلام، تقریب مذاهب مختلف اسلامی با وجود اختلافات است. به هر میزان این هم گرایی در میان فرقه های اسلامی اعم از شیعه و سنی پررنگ تر شود، به همان اندازه نیز فرصت های بیشتری برای قدرت نمایی امت اسلامی در برابر زیاده خواهی دنیای زر و زورآماده خواهد شد.اما آنچه که مایه نگرانی است، شعله ور شدن دشمنی و کینه توزی در میان مذاهب و فرق مختلف اسلامی است. در حقیقت اختلاف در مسایل فقهی و بعضی مسایل غیراساسی که نتیجه طبیعی اجتهاد و تفکر آزاد است، در ذات خود خطرناک نیست و مقصود از تقریب مذاهب هم از بین بردن اصل اختلاف نیست، بلکه مهم ترین هدف این است که این اختلاف موجب دشمنی نگردد و دوری و مشاجره جای خود را به برادری و نزدیکی دهد. احادیث، کتب و گفتار و کردار امام رضا (ع) نشان دهنده آن است که ایشان درطول حیات متبرک خود تلاشی دوچندان در خصوص همگرایی ادیان از خویشتن نشان داده اند.فرضیه این نوشتار موثر بودن آموزه های امام رضا (ع) در وحدت ، همگرایی مذاهب براساس قرآن ، احادیث، روایات و مناظرات آن حضرت می باشد.در این نوشتار که به شیوه توصیفی و تحلیلی بنا شده است در وهله اول به صورت فیش و یادداشت ها ازمنابع ومآخذ گوناگون نگاشته وسپس موضوع بندی و فهرست بندی آخرالامر به تجزیه و تحلیل مطالب پرداخته است.کلید واژگان: امام رضا (ع), وفاق مذاهب, تقریب, گفتار و روش, اخوت و وحدت اسلامیJournal of History, Volume:17 Issue: 65, 2022, PP 115 -136The Islamic World is facing a variety of challenges nowadays. It is therefore necessary to pave the path for making the Islamic branches closer together in order to overcome the challenges. There is no doubt that all faithful Muslims know that one of the reasons of the greatness of Islam is the closeness and unification of Islamic religions despite the differences and disputes. The stronger this unification among Islamic branches including Shias and Sunnis get, there will be more chances and opportunities prepared for the Islamic world to face their enemies. But what is worrying is the ignition of adversaries, hostilities and spiting among different branches and cults of Islam. Actually the disputes in religious jurisprudence and some of the nonfundamental issues which are the natural result of free thought and the practice of religious jurisprudence are not innately dangerous and the goal of religious unification is not diminishing and destroying the differences themselves but its most important goal is not to let these differences cause adversaries and let brotherhood and closeness replace disputes and separation. The sayings, books and behavior of Imam Reza(AS) show that during his fruitful life he carried out serious efforts to unite the religions. The theory of this research is the effectiveness of Imam Reza’s teachings in religious unification according to holy Quran, sayings and his debates. This descriptive analytical research starts first by notetaking from different sources, then categorizing them and at last analyzing them.Keywords: Imam Reza(AS), religious cooperation, Unification, Sayings, Methods, Brotherhood, Islamic Unity
-
نشریه تاریخ، پیاپی 65 (تابستان 1401)، صص 93 -114با روی کار آمدن صفویان تحولات عظیم سیاسی فرهنگی و اجتماعی در ایران بوقوع پیوست با این دگرگونی ها نقش صاحب منصبان دینی از اعتبار و اهمیت خاصی برخوردار بود طوری که بدون آن ایران اتحاد و پیوستگی لازم را بدست نمی آورد. با شکل گیری صفویه عالمان اندکی در ایران وجود داشت که بتوانند آموزه های تشیع را برای مردم تبیین و تفسیر کنند برای پاسخ به این نیاز علمای تراز اول از جبل عامل ، سوریه و بحرین به ایران هجرت کردند این انتقال یکی از مهم ترین مسایل در حوزه تاثیر گذاری در تاریخ ایران محسوب می شود که می باست اثرات آن به طور دقیق مورد دقت قرار گیرد در میان علمای مهاجر محقق کرکی از اعتبار و اهمیت خاصی برخوردار بود. پرسش محوری پژوهش حاضر این است که مناصب دینی چه اهداف و عملکرد هایی داشتند و فرضیه ی پژوهش آن است که مناصب دینی نقش مهمی در بعد سیاسی و اجتماعی از خود نشان دادند این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی به این امر می پردازد تا بتواند زوایای پنهان آن را آشکار نماید.کلید واژگان: شاه اسماعیل, علماء, مناصب دینی, شاه عباسWith the coming to power of the Safavids, great political, cultural and social changes took place in Iran. With these changes, the role of religious officials was of special importance and importance, without which Iran would not achieve the necessary unity and cohesion. With the formation of Safavidism, there were few scholars in Iran who could explain and interpret Shiite teachings to the people. To respond to this need, top scholars from Jabal Amel, Syria and Bahrain migrated to Iran. This transfer is one of the most important issues in the field of influence in the history of Iran, the effects of which must be carefully considered. Mohaghegh Karki immigrant scholars had a special prestige and importance.The central question of the present study is what were the goals and functions of religious positions and the hypothesis of the research is that religious positions showed an important role in the political and social dimension. Reveal it secretly.Keywords: Shah Ismail, Scholars, religious positions, Shah Abbas
-
نشریه مطالعات هنر اسلامی، پیاپی 43 (پاییز 1400)، صص 268 -287
هنر نگارگری از بدو پیدایش آمیخته با روایتگری بود و همراه مضامینی مختلف علمی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را ترسیم کرده است. یکی از ادوار درخشان این هنر، دوره حکومت صفویه (907-1136ه.ق) بوده است. در این دوره با حمایت حکومت و دیگر بزرگان جامعه و ایجاد کارگاه های سلطنتی این هنر به اوج شکوفایی رسید. در این میان، با توجه به رویکرد مذهبی حکومت صفوی، مضامین مذهبی و سیاسی تبدیل موضوعات نگارگری گردید. مسئله ای که اینجا می توان مطرح کرد چگونگی انعکاس جایگاه و نقش صاحب منصبان شاخص دوره صفوی در هنر نگارگری این دوره است. این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های منابع کتابخانه ای انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که در این دوره، مناصب دینی نقش مهمی در تحولات فرهنگی و سیاسی از خود به جای گذاشتند و به تبع آن، این امر بر توده های مردمی نیز تاثیر فرهنگی فوق العاده ای داشت. مناصب دینی نقش مهمی در بعد سیاسی و اجتماعی از خود نشان دادند. این تحول در آثار نگارگری برجای مانده از این دوره نیز قابل مشاهده است.
اهداف پژوهش1.تبیین ماهیت شغل صاحب منصبان مذهبی در دوره صفوی و نقش آن ها در استمرار این حکومت.2.واکاوی چگونگی وظایف و عملکرد صاحب منصبان دوره صفوی در نگارگری این دوره.
سوالات پژوهش1.صاحب منصبان دوره صفوی چه وظایف و کارکردهایی را در این دوره داشتنند؟2.جایگاه و نقش صاحب منصبان مذهبی دوره صفوی چه بازتابی در نگارگری این دوره داشته است؟
کلید واژگان: مرشد اعظم, نگارگری صفوی, صدر, ملاباشی, وکیل حالیات -
اساس جامعه متمدن و متکی بر قانون بر پایه امنیت نهاده شده است. بی گمان هیچ مولفه ای برای پیشرفت جامعه مهم تر از عنصر امنیت نیست. یکی از سازمان های حافظ امنیت برای انتظام بخشی و اجرای قوانین اجتماعی، سازمان پلیس است. گرچه در تمدن ایران در طول تاریخ، نهاد های متعددی به منظور حفظ امنیت تاسیس شده اند، لیکن سیستم نوین تامین امنیت داخلی در ایران به عصر قاجاریه بازمی گردد. می توان نوسازی ساختار نظمیه در ایران را از دستاوردهای سفر دوم ناصرالدین شاه به اروپا دانست. وی با دعوت از مستشار انتظامی، اساس ساختار مدرن انتظامی در ایران را طرح ریزی نمود. بر همین اساس پژوهش حاضر به دنبال بررسی این مسئله است که ضرورت حضور مستشار انتظامی (کنت) در نوسازی ساختار نظمیه چه بود و چه پیامدهایی به دنبال داشت؟ علاوه بر این آیا حضور این مستشار در ایران مطابق با سه اصل علمی مدیریت ساختار و سازمان یعنی رسمیت، پیچیدگی و تمرکز چگونه تبیین می شود؟ بررسی های تاریخی متکی بر اسناد و منابع تاریخی نشان داد که اقداما ت وی باعث، تخصص گرایی، تقسیم کار، تعدد و تنوع بخشی به سطوح در سلسله مراتب سازمانی و تمرکز در تصمیم گیری در نظمیه شد و می توان وی را بنیان گذار پلیس نوین در ایران دانست. به دلیل ماهیت تاریخی این پژوهش روش تحقیق متکی بر جمع آوری و توصیف دقیق داده ها و تحلیل و تبیین رخدادهای تاریخی است.
کلید واژگان: مستشار انتظامی, نظمیه, مدیریت, ساختار سازمانی, نوسازیThe basis of a civilized and law-abiding society is based on security. Of course, no component is more important to the development of society than the element of security. One of the security organizations is the police organization to regulate and enforce social laws. However, throughout Iranian civilization, numerous institutions have been established to maintain security; but the new system of internal security in Iran dates back to the Qajar era. The modernization of the structure of order in Iran can be considered as one of the achievements of Nasser al-Din Shah's second visit to Europe. By inviting a police advisor, he laid the foundations for a modern police structure in Iran. Accordingly, the present study seeks to investigate the question of what was the necessity of the presence of a police advisor in the modernization of the structure of Nazmiyeh? And what were the consequences? In addition, how is the presence of this advisor in Iran explained in accordance with the three scientific principles of structure and organization management, namely formality, complexity and concentration? Historical studies based on historical documents and sources showed that his actions led to specialization, division of labor, multiplicity and diversification of levels in the organizational hierarchy and focus on decision-making in order and he can be considered the founder of the new police in Iran. Due to the historical nature of this research, the research method relies on the collection and accurate description of data and analysis and explanation of historical events.
Keywords: Police Advisor, Nazmiyeh, management, organizational structure, Modernization -
در سطح بین المللی سیر تکامل آموزش عالی در کشورهای مسلمان چندان مورد توجه مربیان تعلیم وتربیت قرار نگرفته است. هدف پژوهش حاضر مقایسه ویژگی های مجتمع های وقفی آموزشی در دو سلسله پادشاهی ایلخانی و تیموری ایران است. روش تحقیق تطبیقی تاریخی است و پژوهشگران برای جمع آوری داده ها از روش اسنادی و برای تحلیل محتوا از نقد درونی وبیرونی استفاده نمودند. یافته های تحقیق نشان داد در هشت ویژگی ، بین مجتمع های وقفی آموزشی دوره ایلخانیان وتیموریان شباهت وجود دارد، مواردی همچون نفوذ فرهنگ ایرانی ، خاستگاه اجتماعی موسسان ، نقش سنت وقف ، برنامه ها و محتوی دروس ، شیوه های رایج تدریس و امکانات رفاهی. هم چنین یافته ها نشانگر این است که دوره ایلخانیان از لحاظ عواملی همچون نفوذ کمتر نظام مذهبی بر نظام آموزشی ، فضاهای مدرن تر مجتمع های آموزشی ، آزادی های آکادمیک ، تنوع بیشتر در روش های تدریس ، پیشرفت علمی در علومی همچون ریاضیات ، نجوم و پزشکی و بهره گیری از دانشمندان معروف تر و خلاق تر بر دوره تیموریان برتری داشته است. یافته های این تحقیق ، لزوم نگاه مجدد سیاست گزاران و برنامه ریزان آموزشی ایران وکشورهای مسلمان به پدیده " وقف " ونقش آن در مشارکت های مردمی برای کاهش چالش های اقتصادی نظام آموزشی را آشکار می سازد.کلید واژگان: مجتمع های آموزشی, دوره ایلخانی, دوره تیموری, وقفAt the international level, the evolution of higher education in Muslim countries has not received much attention from educational scientists. The purpose of this study was to compare the characteristics of endowment-educational complexes in the two dynasties of Ilkhanid and Timurid kingdoms of Iran. The research method is historical comparative and researchers used documentary method to collect data and internal and external critique for content analysis. Findings showed that there are similarities in eight features between the endowment-educational complexes of the Ilkhanids and the Timurids. These features include: the influence of Iranian culture, social origin of the founders, role of endowment, curricula and content of courses, common teaching methods and welfare / educational facilities. Findings also indicate that the Ilkhanid period in terms of factors such as less influence of the religious system on the educational system, more modern spaces of educational complexes, academic freedoms, diversity in teaching methods, more scientific progress in sciences - such as mathematics, astronomy and Medicine - and use of more famous and creative scientists, has prevailed over the Timurid period. The findings of this research revealed the need for politicians and educational planners of Iran and Muslim countries to reconsider the role of endowment phenomenon and public participation to reduce the economic challenges of educational system.Keywords: Educational Complexes, endowment, Ilkhanid, Timurid
-
زمینه و هدف
توسعه اقتصادی دغدغه همه مکاتب و نظامهای سیاسی است. با توجه به اهمیت توسعه اقتصادی، پژوهش حاضر به بررسی تحقق آن از دیدگاه امام علی (ع) است.
مواد و روشهاپژوهش حاضر از نوع بنیادی و شیوه گردآوری اطلاعات با استناد به منابع فقهی و نهج البلاغه انجام شده است. شیوه تحلیل دادهها نیز استنباطی است.
یافتههاتحقق توسعه اقتصادی نیازمند توامانی نظر و عمل است که در سیره امام علی (ع) به صورت رفع فقر و محرومیت، عدالتورزی، کار و تلاش و توسعه انسانی و اخلاقی جامعه است. توسعه زمانی می تواند الگویی برای همگان باشد که ابعاد معنوی و الهی زندگی انسانی را ارتقا ببخشد و اهداف دنیوی را در تقابل با اهداف معنوی انسانی قرار ندهد. این موضوع در نهجالبلاغه به عنوان الگوی توسعه اقتصادی نمایان است.
ملاحظات اخلاقینگارش مقاله حاضر با در نظر گرفتن اصول دقیق و علمی جهت بهره گیری از منابع انجام شده است.
نتیجهگیریتوسعه از دیدگاه امام علی (ع) معطوف به سعادت دنیوی و اخروی است. کار و تلاش از نظر کیفیت دارای اهمیت فراوانی است. عدالتورزی و رفع محرومیتها و ایجاد رفاه و برابری برای همگان، محورهای تحقق توسعه اقتصادی محسوب می-شوند.
کلید واژگان: توسعه, توسعه اقتصادی, امام علی (ع), نهج البلاغهBackground and AimEconomic development is the concern of all schools and political systems. Given the importance of economic development, the present study examines its realization from the perspective of Imam Ali (AS).
Materials and MethodsThe present study is of the basic type and method of collecting information with reference to jurisprudential sources and Nahj al-Balaghah. The method of data analysis is also inferential.
FindingsThe realization of economic development requires the combination of opinion and action in the life of Imam Ali (AS) in the form of poverty and deprivation, justice, work and effort and human and moral development of society. Development can be a model for all when it promotes the spiritual and divine dimensions of human life and does not put worldly goals in opposition to human spiritual goals. This issue is evident in Nahj al-Balaghah as a model of economic development.
Ethical considerationsThe writing of this article has been done by considering accurate and scientific principles for using resources.
ConclusionDevelopment from the perspective of Imam Ali (AS) is focused on worldly and otherworldly happiness. Work and effort are very important in terms of quality. Justice and elimination of deprivations and creating welfare and equality for all are the pillars of economic development.
Keywords: Development, Economic Development, Imam Ali (AS), Nahj al-Balaghah -
زمینه و هدف
پیامبر اکرم از طرف خداوند برای هدایت جامعه بشری مبعوث شد و با این مسئولیت سکان هدایت جامعه بشری به ایشان سپرده شد. کسی که می خواهد جامعه را هدایت کند باید دارای راهبرد سیاسی باشد تا بتواند جامعه را در مقابل مشکلات جلو ببرد. این که پیامبردر جهت ثبیت و گسترش اسلام از چه راهکار و راهبردهایی استفاده نموده اند، مساله اصلی نوشتار حاضر است.
روش تحقیقپژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و جمع آوری داده های کتابخانه ای از منابع دست اول تاریخی به رشته تحریر درآمده است.
یافته ها و نتیجه گیریارایه تصویری واقع بینانه در این زمینه هدف مقاله حاضر است که نیل بدان تنها از طریق توصیف و تحلیل وقایع قابل انجام است و می توان گفت واضح ترین و قوی ترین راهبرد سیاسی پیامبردر جامعه اسلامی، طرح مولفه قلوبهم بود که دارای جلوهای مختلف چون اخلاق، اخوت، مشورت و رایزنی، عدالت، فک اسراء، اعطاء اموال زکات و غنایم به افراد با نفوذ عرب با اهدافی شامل تالیف و تجذیب و نهایتا تثبیت قلوب آنان در اسلام بود. هدف پژوهش، بررسی سیره تربیتی - سیاسی پیامبردرخصوص توسعه اسلام با ایجاد اتحاد و همدلی بین مسلمانان و جذب مشرکین به اسلام است.
کلید واژگان: سیره تربیتی - سیاسی پیامبر(ص), مولفه قلوبهم, راهبرد سیاسی, جامعه اسلامی, جذب مشرکانBackground and objectivesThe Holy Prophet (PBUH) was sent by God to guide human beings, and with this responsibility, he was given the helm of human society. Whoever wants to lead the society must have a political strategy in order to lead the society in the face of difficulties. The main issue of the present article is what strategies the Prophet (PBUH) used to establish and promote Islam. The purpose of this study is to study the educational-political life of the Prophet (PBUH) regarding the development of Islam by creating unity and empathy among Muslims and attracting polytheists to Islam.
MethodologyTo write the present study, a descriptive-analytical method and collection of library data from first-hand historical sources have been used.
Findings and resultsPresenting a realistic picture can only be done by describing and analyzing events, and it can be said that the clearest and strongest political strategy of the Prophet (PBUH) in Islamic society was the "component of their hearts" plan, which has various effects such as morality, brotherhood, consultation, justice, releasing the captives, giving property, zakat and booty to influential Arab people with the goals of including compiling and attracting and finally consolidating their hearts in Islam.
Keywords: The educational-political life of the Prophet (PBUH), Compilation of hearts, Political strategy, Islamic society, Attracting polytheists -
پژوهش نامه تاریخ، پیاپی 61 (زمستان 1399)، صص 159 -178
تعامل با اقلیت های دینی در تمامی حکومت ها امری مهم تلقی می گردد و حاکمان بویه (حک: 322-448 ق) و صفویه (حک: 907-1148 ق) نیز جهت تقریب ادیان و استفاده از علوم و دانش این مجموعه از ساکنین کشورهای اسلامی به این موضوع توجه ویژه داشتند یا خیر، پژوهش حاضر یک پژوهش تاریخی به شمار می رود به صورت توصیفی، تحلیلی بوده و موضوعات مربوط به آن از منابع معتبر تاریخی به شیوه کتابخانه ای گردآوری شده است. مقاله حاضر می کوشد چگونگی رفتار این دو دولت با اقلیت های دینی را بررسی و تصویری واقع گرایانه از رفتار بویه و صفوی با اقلیت ها ارایه نماید. نتایج حاصل از تحقیقات نشان می دهد که آل بویه و صفوی گرچه شیعه مذهب بودند و طبیعی بود که حاکمان شیعه با اقلیت های دینی رفتاری مشابه داشته باشند، اما این دولت بویهیان بود که عدالت را بین مسلمانان و اقلیت ها تحقق بخشید و در اکثر موارد در دیوان ها از آنان استفاده می کرد؛ اما صفویان در بیشتر دوره حکومت خود نه تنها از اقلیت ها در دربارشان استفاده نمی کردند، بلکه در بیشتر موارد به حقوق آنان احترام نمی گذاشتند حتی با آن ها برخورد غیرانسانی نیز داشتند.
کلید واژگان: آل بویه, صفویان, تقریب مذاهب, حکام اسلامی, اقلیت های دینیInteraction with religious minorities is considered important in all governments, and the rulers of Buwayhid (ruled: 322-448 AH) and Safavid (ruled: 907-1148 AH) to bring religions and use the science and knowledge of this group of residents of Islamic countries to this Whether the subject was given special attention or not, the present study is considered a historical research in a descriptive, analytical manner and its related topics have been collected from authoritative historical sources in the form of libraries. The present article tries to examine the treatment of religious minorities by these two governments and provide a realistic picture of the Buwayhid and Safavid treatment of minorities. The results of the research show that although Al-Buwayh and Safavid were Shiite and it was natural for Shiite rulers to treat religious minorities similarly, it was the Buwayhid government that administered justice between Muslims and minorities and in most cases used them in the works; But during most of their rule, the Safavids not only did not use minorities in their court, but in most cases did not respect their rights and even treated them inhumanely.
Keywords: Al-Buwayh, Safavids, Approximation of religions, Islamic rulers, Religious Minorities -
عصر صفویه را می توان دوران تحکیم سنت حکومت زنان در تاریخ دانست، زیرا آنان ابزار و وسایل لازم برای شرکت در مسایل سیاسی و اجتماعی را به دست آوردند. سوال این است که زنان هییت حاکمه چه نقشی در تحولات سیاسی جامعه خود ایفا کردند؟ یافته ها که به روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای فراهم شده نشان می دهد که زنان هییت حاکمه با عناوینی همچون همسر، مادر، خواهر شاه و حاکمان، توانستند نقش موثری در عرصه های مختلف از جمله استقرار دولت صفویه و مناسبات سیاسی و خارجی ایفا نمایند. این نقش آفرینی با نزدیک شدن به اواخر حکومت صفویان موثرتر و گاه مخرب تر شد. در آن زمان به دلیل تربیت ولیعهد و دیگر شاهزادگان در حرمسرا که باعث روی کار آمدن پادشاهان ضعیف و نالایق شد، زنان قدرت و نفوذی به دست آوردند و با توطیه چینی زمینه را برای تضعیف صفویان فراهم کردند.
کلید واژگان: صفویه, زنان هیئت حاکمه, مناسبات سیاسی, حرمسراThe Safavid era can be considered the period of consolidation of the tradition of womenchr('39')s rule in history, because they acquired the necessary tools and means to participate in the political and social issues. The question is, what role did the women of the ruling body play in the political developments of their society? Findings obtained using a descriptive-analytical method based on library resources show that women in the governing body with titles such as wife, mother, sister of the king and rulers, were able to play an effective role in various fields such as the establishment of the Safavid state and political and foreign relations. This role-playing became more effective, and sometimes more destructive, as the end of the Safavid rule approached. At that time, due to the training of the crown prince and other princes in the harem, which led to the rise of weak and incompetent kings, women gained power and influence and conspired to weaken the Safavids.
Keywords: Safavids, Women of the Ruling Body, Political Relations, Harem -
حضور زنان در عرصه های مختلف اجتماعی عامل موثری در توسعه نفوذ شعایر و احکام اسلامی و مدیریت فرهنگی و اجتماعی عصر آل بویه در ایران است. این حضور و نقش آفرینی در ابعاد مختلف تمدن اسلامی- شیعی و نتایج آن با ویژگی های منحصربه فردی همراه بوده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و با هدف بررسی نقش زنان در احیای تحولات تمدن اسلامی- شیعی عصر آل بویه انجام شد. بدین منظور منابع مربوطه اعم از مقالات، کتب و منابع تاریخی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. با بررسی های انجام شده، پژوهشی که موضوع مطالعه حاضر در آن بررسی شده باشد، یافت نشد. نتایج نشان داد که زنان شیعی تحت تعالیم اهل بیت (ع) و بزرگان امامیه به ویژه با عنایت به ویژگی تعلیمی- تبلیغی آموزه های شیعی در مراکز علمی، اجتماعات، مساجد و کانون های خانوادگی، نقش مهمی را در تحولات تمدن اسلامی این دوران ایفا کردند، چنان که جامعه از توانمندی های ایشان به ویژه در عرصه علمی- فرهنگی و برای تقویت هویت شیعی، توسعه نشر معارف دینی، نهادینه کردن فرهنگ اسلامی-شیعی و دگرگونی های مختلف جامعه آن عصر بهره گرفت.
کلید واژگان: آل بویه, زنان عهد آل بویه, تمدن اسلامی, تحولات فرهنگی-اجتماعی -
منشآت یا نامه های تاریخی از ابزارهای اداره امور دیوانی در تاریخ ایران بوده اند. بازشناسی متن این آثار گامی مهم در آگاهی از رازهای موجود در ساختار اداری کهن است. یکی از ارکان مهم ساختار اداری در جامعه ایران در دوره اسلامی، نظام قضایی بوده است. برقراری عدل یکی از مهم ترین اصول اسلامی در جامعه مسلمانان به شمار می رود و شاهان به عنوان نماینده عدالت خداوند بر زمین خود را مسیول برپایی عدالت می دانستند. این مهم از طریق مناصب شرعی و مذهبی به خصوص قضاوت ممکن می شد. در این مقاله به بررسی اسناد انتصاب قاضیان در دوره تیموری در خراسان بزرگ موجود در منشات مهم این دوره پرداخته شده است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های آرشیوی و کتابخانه ای است انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که قاضیان با توجه به اسناد و منابع باقیمانده، طیف وسیعی از اختیارات را از جنبه شرعی و عرفی در جامعه به عهده داشته اند و با توجه به ویژگی شرایط انتخاب قاضی، ارتباط مستقیم با مردم و ارتباط با دربار از جنبه حکومتی و مذهبی مورد توجه بوده اند. برخی از این قاضیان ضمن حمایت از هنرمندان در زمره شعرا، هنرمندان و نویسندگان بزرگ دوره تیموری محسوب می شدند. واکاوی نگاره های تاریخی موجود بر اهمیت این منصب تاکید دارد.
اهداف پژوهش:
1.واکاوی وضعیت عدل و دادگستری در دوره تیموری. 2.بررسی نقش منشآت در واکاوی نقش قاضیان و انعکاس آن در نگارگری.
سوالات پژوهش:
1- نظام قضایی ایران در تیموری چه وضعیتی داشت؟ 2- منشآت چه نقشی در اختیارات قضات دوره تیموری و بازشناسی وظایف آن ها دارند؟
کلید واژگان: خراسان بزرگ, دوره تیموری, قاضی, منشآت, نگارگریHistorical sources or letters have been tools of administration of court affairs in the history of Iran. Recognizing the text of these works is a significant step in acknowledging the mysteries of the ancient administrative structure. One of the imperative pillars of the administrative structure in Iranian society in the Islamic period was the judiciary system. The establishment of justice is one of the most vital Islamic principles in the Muslim community and the kings, as the representatives of God's justice on earth, considered themselves responsible for the institution of justice; hence, this act became conceivable through religious positions, specifically through judging. This article examines the documents of appointment of judges in the Timurid period in Greater Khorasan via a descriptive and analytical method and relying on archival and library data. Findings show that according to the remaining documents and sources, the judges beheld a vast range of authorities in terms of Sharia and local customs in the society and according to the principals of judge selection, they were renowned for their direct relation with the people and courtiers in terms of a governmental and religious outlooks. A number of these judges, while supporting artists, were considered great poets, artists and writers of the Timurid period. Analysis of existing historical drawings emphasizes the importance of this position.
Research aims1. An analysis of the state of justice in the Timurid period. 2. A investigation on the role of origins in analyzing the position of judges and its reflection in painting.
Research questions:
1. What was the situation of the Iranian judicial system in Timurid? 2. What is the role of sources in the powers of Timurid judges and the recognition of their duties?
Keywords: Greater Khorasan, Timurid period, Judge, origins, Painting -
نشریه تاریخ، پیاپی 58 (پاییز 1399)، صص 109 -125
سپاه در نزد سلاطین آل بویه از آن جهت که خود ویژگی های نظامی گری داشتند و به دلیل حفظ متصرفات و جنگ با مدعیان حکومت، دارای اهمیت بسیاری بود. از اینرو شناخت جایگاه، نقش و کارکرد سپاه در عهد بویه امری در جهت بازشناسایی ساختار حکومت و به تبع آن نظم و امنیت جامعه عصر آل بویه محسوب می گردد. در این راستا، سوال محوری پژوهش حاضر این است که استراتژی نظامی سپاه در عهد آل بویه چگونه بوده است و از چه ویژگی هایی برخوردار بوده است؟ فرضیه مطرح شده این است که ترکیب و استراتژی نظامی این دوره از بخش های ناهمگون تشکیل شده بود: این استراتژی تا زمانی که امرای مقتدری در راس قدرت بودند، منجر به نظم و امنیت کشور می شد و با شروع ضعف امرا، موجی از ناامنی نیز کشور را فرا می گرفت. در جستار حاضر تلاش بر آن است تا نقش سپاه بر فرایند نظم و امنیت اجتماعی در دوره حکومت آل بویه با روش توصیفی تحلیلی با رویکردی تاریخی و تکیه بر مطالعات کتابخانه ای تبیین شود.
کلید واژگان: آل بویه, نظم و امنیت اجتماعی, سپاه بویه, استراتژی نظامی, فنون جنگیJournal of History, Volume:15 Issue: 58, 2020, PP 109 -125The IRGC was important to the Sultan of the Buyids because of its militaristic nature and for maintaining its occupation and fighting the claimants of the government. Therefore, recognizing the position, role and function of the IRGC in the Buwayhid era is a matter of recognizing the structure of government and, consequently, the order and security of the society of the Buwayhid era. In this regard, the central question of the present study is what was the military strategy of the IRGC in the era of Al-Buwayh and what were its characteristics? The hypothesis is that the composition and military strategy of this period consisted of heterogeneous parts: this strategy, as long as powerful rulers were in power, led to the order and security of the country, and with the beginning of the weakness of the rulers, a wave of insecurity began. Learned. In the present article, an attempt is made to explain the role of the IRGC in the process of social order and security during the rule of Al-Buwayh by a descriptive-analytical method with a historical approach and relying on library studies.
Keywords: Al-Buwayh, Social Order, Security, Buoy Corps, military strategy, War Techniques -
نشریه تاریخ، پیاپی 57 (تابستان 1399)، صص 27 -45بررسی نقش زن در چرخه تولید منسوجات، که بطور اعم ذیل فعالیتهای اقتصادی قرار می گیرد، در دوره صفوی تصویری کاملتر از چگونگی شکوفایی تمدن اسلامی در این عصر می دهد. مساله تحقیق چگونگی نگرش اسلامی-شیعی عصر صفوی در مهیا کردن بسترهای لازم دینی، اجتماعی و اقتصادی برای فعالیت های اقتصادی زنان در عرصه تولید منسوجات می باشد که این امر موجب مشارکت آنها در شکوفایی اقتصادی تمدن عصر صفوی شده است. نتایجی که در این تحقیق بدست آمدند نشان دادند که زنان در پرتو شرایط پدید آمده از قوانین اسلامی-شیعی توانستند تا از زمینه های مذهبی نظیر تفکیک زنان از مردان در اجتماع در حرفه های مرتبط با زنان نظیر مشارکت در تولید مواد خام مورد نیاز بازرگانی منسوجات نظیر ابریشم خام، پشم ریسی و مشارکت در تولید منسوجات و صنایع دستی نظیر پارچه، زری دوزی، فرش بافی سود برند. همچنین زنان با استفاده از آموزه های نظیر وقف توانستند با ساختن کاروانسراها و راه ها به رونق اقتصادی برای بازرگانی این منسوجات در عصر صفوی یاری رسانند.کلید واژگان: صفویه, زنان, منسوجات, ابریشم, اقتصادThe study of the role of woman in textile production cycle , which includes economic activities , in safavid period provides a more complete picture of how islamic civilization flourished in this era . the research question is how islamic - shiite approach of safavid era in preparing the essential Religioussubstrates , social and economic contexts for women economic activities in the field of textile production . the results obtained in this study showed that women in light of conditions emerged from islamic - shia laws could benefit from religious backgrounds like women 's separation from men in society in women related professions such as raw silk , Wool spinning and participation in producing textiles and handicrafts such as textiles , carpets and Embroidered gold. in addition , women by means of teaching such as endowment were able to create inns and roads to economic prosperity for commerce in safavid eraKeywords: Safavid, Women, textiles, Silk, Economy
-
هدف از نگارش این مقاله بررسی جایگاه و کارکرد مدارس و مدرسان در خراسان بزرگ در دوره تیموری و سنجش انواع ارزش های اطلاعاتی کتیبه های دوره تیموری است. اهمیت این مقاله از آن روست که کم تر به مساله مدارس، مدرسان و ارزش های آموزشی اطلاعاتی کتیبه در دوره تیموری در خراسان بزرگ داشته اند، پرداخته شده است. روش پژوهش کتابخانه ای و آرشیوی است و تلاش شده تا با استفاده از محتوای اسناد، نسخ خطی و منابع دست اول تاریخی بر وزانت محتوای مقاله افزوده شود. مهم ترین سوالات این مقاله عبارتست از کارکردهای مدارس دوره تیموری، انتصاب و وظایف مدرسان چگونه بوده است؟ انواع ارزش های اطلاعاتی کتیبه های دوره تیموری یافته های چیست؟ پژوهش نشان می دهد که توجه تیموریان به مدرسه سازی خصوصا در هرات باعث شد تا قشر مدرس به عنوان یکی از طبقات اجتماعی نخبه و کارآمد مطرح گردند. حضور مدرسان در عرصه های مختلف اجتماعی، سیاسی، مذهبی و علمی بستر قدرت گیری و تاثیرگذاری آن ها را در تحولات مختلف فراهم نموده بود. مدارس این دوره با توجه به نوع اداره و کارکردشان به چهاردسته اصلی تقسیم می شوند که شرایط انتصاب مدرسین و دریافت حقوق آن ها تابع نوع مدرسه بوده است. شرایط معیشتی و دریافت حقوق مدرسان با توجه به نوع مدارس، کارکرد آن ها و فرامین صادره از دربار تعیین می شد در کنار آن وضعیت معیشتی مدرسان و نحوه دریافت حقوق آن ها نیز تابعی از نوع مدارس کارهای جانبی و ارتباطات آن ها بوده است که معمولا مطابق شرایط وقفنامه و فرامین صادره از دربار صورت می گرفت. همچنین این دوره دارای انواع کتیبه های مذهبی و تاریخی بوده و محتوای کتیبه های این دوره در مستند سازی عملکرد اقتصادی، اجتماعی و مذهبی شاهان تیموری از اهمیت برخوردارند. اهداف پژوهش: 1- بررسی کارکرد مجتمع های آموزشی در دوره تیموری 2- بررسی تطبیقی تمایز و تشابه مجتمع های آموزشی دوره ایلخانی و تیموری سوالات پژوهش: 1- مجتمع های آموزشی بین دوره های ایلخانی و تیموری چه ویژگی هایی داشته اند؟ 2- مجتمع های آموزشی دردوره تیموری چه کارکرد و ویژگی هایی داشته اند؟
کلید واژگان: خراسان بزرگ, هرات, مدرسان, دوره تیموری, کتیبه های دوره تیموریIslamic Art Studies, Volume:16 Issue: 38, 2020, PP 121 -140The purpose of this article is to study the position and function of schools and teachers in Greater Khorasan in the Timurid period and to assess the various information values of Timurid inscriptions. The importance of this article is due to the fact that less attention has been paid to the issue of schools, teachers and educational values of the inscription in the Timurid period in Greater Khorasan. The research method is library and documentary archives; moreover, an attempt has been made to increase the richness of the content by using documents, manuscripts and first-hand historical sources. The most significant questions of this article are how Timurid schools functioned what were the appointments and duties of teachers? What are the values of Timurid inscriptions? Research shows that the Timurids' attention to school construction, especially in Herat, led to the fact that “teachers” became one of the elite and efficient social classes. The presence of teachers in various social, political, religious and scientific fields had provided the basis for their empowerment and influence in various developments. The schools of this period are divided into four main categories according to the type of administration and their function. The conditions for appointing teachers and receiving their salaries depend on the type of school. Living conditions and receiving teachers' salaries were determined according to the type of schools, their function and orders issued by the court. In addition, the living conditions of teachers and how they received their salaries were a function of the type of schools; in addition, orders were issued by the court. This period also has a variety of religious and historical inscriptions and the content of the inscriptions of this period are significant in documenting the economic, social and religious performance of the Timurid kings.
Research objectives1- Investigating the function of educational complexes in the Timurid period 2- A comparative study of the differences and similarities between the educational complexes of the Ilkhanid and Timurid periods .
Research questions1. What were the characteristics of the educational complexes between the Ilkhanid and Timurid eras? 2. What were the functions and characteristics of educational complexes during the Timurid period?
Keywords: Greater Khorasan, Herat, Teachers, Timurid period, Timurid inscriptions -
اخلاق و اصول اخلاقی یکی از جنبه های مهم دین اسلام است که بدان اهمیت بسیاری داده شده است. بر این اساس در قرآن کریم یکی از اهداف بعثت پیامبر اسلام(ص)، تربیت و آموزش حکمت بیان شده است. پیامبر(ص) که حاکمیت دین اسلام را بر عهده داشتند در جامعه اسلامی و در مواقع مختلف می بایست به گونه ای عمل می کردند که مسلمانان را به اخلاق مداری و پایبندی به اصول اخلاقی تشویق کنند. این که پیامبر(ص) در غزوات و مواقع سخت جنگی چگونه اصول اخلاقی و تربیتی را رعایت می کردند؟ سوال اصلی نوشتار حاضر است. یافته های این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع تاریخی و حدیثی انجام شد، نشان می دهد بر خلاف نظر مشتشرقان که غزوات پیامبر(ص) را بر پایه خشونت و کسب غنیمت تفسیر کرده اند، پیامبر(ص) حتی در غزوات به اصول اخلاقی پای بند بوده و تمام تلاش خود را می کردند تا مکارم اخلاقی و تربیتی از جمله مهربانی، وفای به عهد، صبر و استقامت را به مسلمانان آموزش دهند و آنها را به اخلاق مداری در تمام لحظات رهنمون می کردند.
کلید واژگان: پیامبر(ص), اخلاق مداری, مکارم اخلاقی, غزواتEthics and ethics are one of the important aspects of Islam and have been given great importance in the religion of Islam. Accordingly, in the Holy Qur'an, one of the goals of the Prophet of Islam (PBUH) is education and wisdom education. The Prophet (pbuh), who ruled the rule of Islam, had to act in a Muslim society in different ways in order to encourage Muslims to learn and adhere to ethical principles. The fact that the Prophet (PBUH), especially in Ghazvat and during hard times, met the principles of ethics and education, the main question of this research is to find an appropriate answer in this regard in a descriptive-analytical manner using historical sources and A hadith was possible and, by examining the documents and the evidence, it can be said that the Prophet (pbuh) even adhered to the principles of ethics and tried his best to provide moral and educational prayers such as kindness, devotion, patience and endurance to Teach Muslims.
Keywords: Prophet, oratory morality, ethical doctrine, ghazavat -
پژوهش حاضر آراء تربیتی امام صادق (ع) و ژان ژاک روسو را به صورت موردی، تحلیل و بررسی کرده است. این پژوهش با استناد به منابع معتبر تاریخی و حدیثی به شیوه کتابخانه ای و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بر اساس سندکاوی است که به تحلیل مساله می پردازد. نتایج بدست آمده در این پژوهش نشان می دهد، با توجه به اینکه دیدگاه های امام صادق (ع) مربوط به قرن اول و دوم هجری است و از قدمت زیادی نسبت به دیدگاه های روسو برخوردار است متاسفانه مورد توجه محققین تعلیم و تربیت قرار نگفته و یا بعضا گذرا از آن گذشته اند و علمای غرب پس از ترجمه کتب عربی به لاتین با دیدگاه های اسلامی آشنا شدند احتمال اینکه دیدگاه های امام صادق (ع) مورد مطالعه علمای تربیتی در غرب قرار گرفته باشد زیاد است احتمال اقتباس روسو از آراء و نظرات تربیتی امام صادق (ع) به علت تشابهات در برخی از آراء تربیتی ژان ژاک روسو و امام صادق (ع) وجود دارد هرچند که روسو در نوشتارهای خود ذکری در این مورد نداشته است. در پژوهش حاضر به مقایسه تطبیقی دیدگاه های تربیتی طرفین از نظر هدف، اصول و روش پرداخته می شود.کلید واژگان: امام صادق(ع), ژان ژاک روسو, تعلیم, تربیت, کودک
-
این پژوهش باهدف بازخوانی مواضع سیاسی امام صادق (ع) در برابر بنی امیه در حفظ و حراست فرهنگ شیعی انجام شده است. پژوهش حاضر یک پژوهش تاریخی به شمار می رود به صورت توصیفی، تحلیلی بوده و موضوعات مربوط به آن از منابع معتبر دوران امام صادق (ع) چه تاریخی و چه حدیثی به شیوه کتابخانه ای گردآوری شده است. نتایج حاصل نشان می دهد، زمانی که حکومت بنی امیه در سراشیبی سقوط قرار گرفت فضای باز سیاسی ایجاد شدو در این مرحله فشار بر روی مخالفین مخصوصا امام صادق (ع) کاهش یافت و امام (ع) از فرصت به دست آمده حداکثر استفاده از تحولات دوران جابجایی رابردند. این بررسی نشان می دهد، امام صادق (ع) به عنوان یکی از پیشگامان حرکت اسلامی و داعیه داران فرهنگ اصیل دینی دست به اقدامات سیاسی همانند، تقویت جایگاه امامت و ایجاد ولایت پذیری، ایجاد واقعیت نگری سیاسی، طاغوت ستیزی، زنده نگه داشتن حماسه عاشورا و تقیه در بین شیعیان زدند که دراین پژوهش به آن ها پرداخته شده است.کلید واژگان: امام صادق(ع), بنی امیه, سیاست, فرهنگ, تمدن اسلامیThis research aims at reflecting on political positions of Imam Sadiq (AS) against the Bani Umayyah so as to keep and safeguard the Shiite culture. This study is a historical research which has been done both descriptively and analytically. The topics have been taken from the Imam Sadeqs (AS) sound sources in a library manner. The results show that a free political atmosphere was opened when the Bani Umayyah was on the verge of overthrow. Thus, at this stage, the pressure on the oppositions, especially on Imam Sadiq (AS) was reduced, and for this reason, Imam Sadeq(AS) got the maximum advantages of this opportunity for his own religious purposes a. This study reveals that Imam Sadiq (AS), as one of the pioneers of Islamic movement and the leader of genuine religious culture, did a series of political actions such as strengthening the status of Imamate and accepting religious leadership, creating political realism, rebelling against the oppressors, perpetuating the memory of Ashura and Taqiyah among the Shiites, which have been dealt with in this study.Keywords: Imam Sadiq (as), Bani Umayyah, Politics, Culture, Islamic Civilization
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.