به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب

عبدالرضا مدرس زاده

  • فاطمه سادات راد، عبدالرضا مدرس زاده *، زهرا سادات گلی
    هدف

     هدف از این پژوهش، شناسایی تیپ شخصیتی محتشم کاشانی، شاعر بزرگ قرن دهم هجری، از خلال اشعار او براساس نظریه تیپ های شخصیتی مایرز-بریگز بود.

    روش شناسی:

     این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. برای تحلیل شخصیت محتشم کاشانی، نظریه شخصیت های شانزده گانه مایرز-بریگز که از توسعه نظریه کارل یونگ حاصل شده است، به عنوان چارچوب نظری انتخاب گردیده است. داده های این پژوهش از اشعار محتشم کاشانی گردآوری و براساس شاخص های روانشناسی شخصیتی تحلیل شده است. ابعاد مختلف شخصیت از جمله "درونگرایی-برونگرایی"، "حسی-شهودی"، "منطقی-احساسی" و "ساختارگرا-منعطف" مورد بررسی قرار گرفته اند.

    یافته ها

     تحلیل اشعار محتشم کاشانی نشان می دهد که شخصیت او با تیپ شخصیتی ESFP مطابقت دارد. این تیپ شخصیتی به فردی اجتماعی، برونگرا، سرگرم کننده و احساسی اشاره دارد که به لحظه حال توجه دارد و از تجربیات حسی و تعاملات اجتماعی لذت می برد. محتشم کاشانی در اشعار خود نشان می دهد که بیشتر بر احساسات و تجربیات لحظه ای تمرکز داشته و کمتر به برنامه ریزی طولانی مدت یا تفکر منطقی تمایل دارد.

    نتیجه گیری

     نتایج این پژوهش نشان می دهد که شخصیت محتشم کاشانی از تیپ ESFP بوده که فردی برونگرا، حساس به محیط، احساسی و منعطف است. این تیپ شخصیتی می تواند به توضیح رفتارها و تعاملات اجتماعی او کمک کند. همچنین، این تحلیل می تواند دیدگاه های جدیدی را در زمینه شخصیت شناسی ادبی فراهم آورد و اهمیت الگوسازی از شخصیت های برجسته فرهنگی و ادبی را روشن سازد.

    کلید واژگان: تیپ شخصیتی, محتشم کاشانی, نظریه مایرز
    Fatemeh Sadat Rad, Abdolreza Modareszadeh *, Zahra Sadat Goli
    Objective

     The aim of this study is to identify the personality type of Mohtasham Kashani, the renowned 16th-century poet, through his poetry, based on the Myers-Briggs Type Indicator (MBTI).

    Methodology

     This research employs a descriptive-analytical method. The theory of the sixteen personality types developed by Myers-Briggs, based on Carl Jung’s psychological theory, is used as the theoretical framework for analyzing Mohtasham Kashani’s personality. Data was gathered from his poetry and analyzed according to personality psychology indicators. The study examines various dimensions of personality, including "Introversion-Extraversion," "Sensing-Intuition," "Thinking-Feeling," and "Judging-Perceiving."

    Findings

     The analysis of Mohtasham Kashani’s poetry reveals that his personality aligns with the ESFP type. This personality type is characterized by sociability, extroversion, emotionality, and a focus on present experiences. Mohtasham Kashani’s poetry demonstrates a strong focus on emotions and sensory experiences, with less inclination toward long-term planning or logical thinking.

    Conclusion

     The results indicate that Mohtasham Kashani possesses an ESFP personality type, marked by extroversion, sensitivity to the environment, emotional depth, and flexibility. This personality type can provide insights into his behaviors and social interactions. Additionally, this analysis offers new perspectives in the field of literary personality analysis and highlights the importance of modeling the personalities of influential cultural and literary figures.

    Keywords: Mohtsham Kashani, Personality Type, Myers' Theory
  • ملیحه پیران کاشانی، عبدالرضا مدرس زاده

    این مقاله اصول گفت و گوی فیلسوف معاصر هربرت پل گرایس را بررسی کرده است. وی اعتقاد دارد گفت و گو، علاوه بر رد و بدل کردن اطلاعات، بر پایه همکاری شکل می گیرد. او اصل همکاری که شامل قواعدی درباره مفاهیم ضمنی متون می باشد و در تحلیل آثار ادبی کاربرد دارد را طرح کرده است. این مقاله گفت و گو در شعر فارسی از منظر اصول چهارگانه گرایس را به روش توصیفی-تحلیلی با داده های کتابخانه ای بررسی کرده، هدف؛ معرفی گفت و گو به عنوان وسیله ای ارتباطی و ایجادکننده فضای بحث، تبادل افکار و ارتباط معنوی بین شاعر و مخاطب است. نتیجه پژوهش؛ گفت و گو فرایندی دوسویه و مهم بین شاعر و مخاطب است که بیانگر ابعاد مختلف مفاهیم انسانی و درون گویه ها است.

    کلید واژگان: اصول گرایس, گفت و گو, شعرفارسی, فرایند دوسویه, ارتباط
  • رفعت پرویزی، عبدالرضا مدرس زاده *، محمد سلامتیان قمصری
    زمینه و هدف

    پس از انقلاب اسلامی، تحولات شگرفی در محتوا و ساختار فکری و سبک اندیشه بسیاری از شاعران معاصر از جمله غزلپردازان رخ داد. تغییراتی که میتوان ابعاد همه جانبه آن را در تاثیرپذیری از مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... در این نوع ادبی بوضوح مشاهده نمود. از این رو غزل با اندکی فاصله گرفتن از محتوای کلاسیک خود یعنی بیان صرف مضامین عاشقانه، سبکی تازه در فضای فکری جدید بخود گرفت. در این جستار برآنیم تا با بررسی غزلیات برجسته ترین غزلسرایان پس از انقلاب اسلامی بتحلیلی جامع از درونمایه اشعار این شاعران و سبک فکری غزل انقلاب اسلامی دست یابیم.

    روش مطالعه

    روش مطالعه در این مقاله توصیفی تحلیلی بشیوه مطالعات کتابخانه ای است. جهت دستیابی به اهداف پژوهش تعداد پنجاه غزل از شش شاعر برجسته غزلسرای معاصر محمدعلی بهمنی، حسین منزوی، سیدحسن حسینی، هوشنگ ابتهاج، فاضل نظری و قیصر امین پور بلحاظ سبک فکری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و جهت روشن شدن بحث از میان شاخصه های محتوایی و فکری اصلی که در غزل این شاعران نمود یافته، به ارائه نمودار و تحلیل آماری نیز پرداخته ایم.

    یافته های پژوهش: 

    غزل بعنوان قالب نامیرا و همواره مورد توجه، در میان شاعران پس از انقلاب اسلامی نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته است؛ با این تفاوت که رویکرد غزلسرایان معاصر بویژه شاعران پس از انقلاب اسلامی به این قالب، تنها رویکرد غنایی و عاشقانه نیست بلکه درونمایه های بسیاری از مضامین دینی، حماسی، اجتماعی و اعتراضی در قالب غزل منعکس شده است.

    نتیجه گیری

    غزلسرایان معاصر بویژه در دوران پس از وقوع انقلاب اسلامی و رخدادهایی مانند جنگ تحمیلی با تغییر بنیانهای اساسی در درونمایه، مضمون و سبک فکری غزل، از این قالب در مواردی بجز تغزلات عاشقانه بهره برده اند. رویکردهای اعتراضی و اجتماعی در غزلیات قیصر امین پور، سید حسن حسینی و هوشنگ ابتهاج نمود بیشتری دارد و شاعرانی مانند حسین منزوی و فاضل نظری گرچه به من اجتماعی توجه داشته اند اما همچنان نمود من فردی در غزلیات آنها بیشتر جلوه گر است.

    کلید واژگان: سبک شناسی, سبک فکری و ایدئولوژیک, غزل معاصر, غزل انقلاب
    Rafat Parvizi, Abdolreza Modareszadeh *, Mohammad Salamatian Ghamsari
    BACKGROUND AND OBJECTIVES

    After the Islamic revolution, tremendous changes occurred in the content and intellectual structure and style of thinking of many contemporary poets, including lyricists. The changes that can be clearly seen in this type of literature in its all-round dimensions in the influence of political, social, cultural, economic, etc. issues. Therefore, Ghazal took a new style in the new intellectual atmosphere by distancing itself from its classical content, i.e. the mere expression of romantic themes. In this essay, we aim to achieve a comprehensive analysis of the content of these poets" poems and the intellectual style of the Islamic Revolution"s poetry by examining the lyrical works of the most prominent lyricists after the Islamic Revolution.

    METHODOLOGY

    The study method in this article is descriptive-analytical in the way of library studies. In order to achieve the goals of the research, fifty ghazals of six prominent contemporary ghazal poets, Mohammad Ali Bahmani, Hossein Monzawi, Seyyed Hassan Hosseini, Hoshang Ebtahaj, Fazel Nazari and Qaisar Aminpour, have been analyzed in terms of intellectual style, and in order to clarify the discussion among the content indicators. And the main idea that is expressed in the sonnets of these poets, we have also presented graphs and statistical analysis.

    FINDINGS

    Ghazal, as an immortal and always-considered form, has also received a lot of attention among poets after the Islamic revolution. With the difference that the approach of contemporary ghazal writers, especially poets after the Islamic revolution, to this format is not only a lyrical and romantic approach, but the themes of many religious, epic, social and protest themes are reflected in the form of ghazal.

    CONCLUSION

    Contemporary ghazal writers, especially in the era after the Islamic revolution and events such as the imposed war, have used this format in cases other than romantic ghazals, with the basic changes in the theme, theme and intellectual style of the ghazal. Protest and social approaches are more visible in Qaisar Aminpour, Seyed Hassan Hosseini and Hoshang Ibtahaj"s poetry, and although poets like Hossein Monzawi and Fadel Nazari have paid attention to the social self, the individual self is still more prominent in their poetry.

    Keywords: stylistics, intellectual, ideological style. Contemporary lyric. Gha
  • تحلیل تلمیحات قرآنی با تکیه برداستان پیامبران درنگاره های روضه الانوار خواجوی کرمانی
    پروانه بادینلو، عبدالرضا مدرس زاده*، اصغر دادبه
    Analysis of Qur'anic allusions based on the stories of the prophets in the paintings of Al-Anvar Khajow Kermani
    Parvaneh Badinloo, Abdoreza Modarreszadeh *, Asghar Dadbeh
  • سید محمدرضا قریشی، سعید خیرخواه*، عبدالرضا مدرس زاده
    با منی کرد جمشید که بازتابی ایرانی از کهن الگوی شورش آغازین در برابر جهان آفرین بی همتاست، سامان هستی درهم ریخته، دچار آشوبی ویرانگر می شود. مونولوگ شکاکانه قهرمان که در کارکردهایش نقشی بسنده به خود قائل است، شوند آشکا رگی شر در جهان هستی می گردد. بنابر روایت شاهنامه، نماد شر، شخصیتی دیوسان به نام ضحاک است که هستی و سامان نیاکانی آن را آشفته ساخته و بدان حالتی هاویه گون، تاریک و مرگ بار می بخشد. در این فرآیند شیطانی، پدر را می کشد، آدمیان را می بلعد، مغزها را می کوبد، ایستارها و آیین ها را گمراه می کند و تمام کوشش خود را به کار می برد تا هستی مزدا آفریده را از زندگی تهی ساخته و رنج، بیماری و مرگ را بر آن چیره سازد. سرانجام نیروی دیوانه وار اهریمنی روح او را به سحر و فسون رام خود ساخته و اراده اش را بر او برمی گمارد. از آن روی که همه این کارکرد ها به زبان رمزی و استعاره گون بیان شده، پژوهش گر بر آن است تا با رویکردی کهن الگویی و روشی تطبیقی، مفاهیم نمادین و پنداره های اساطیری این روایت، هم چون پیدایش شر، پدر و پدرکشی، فریب، مار، کتف، مغزخواری و... را در بستر فرهنگ ایران شهری که در آیین مهری، جهان بینی زرتشتی و دیگر هنجارها و سنت های دینی ایرانی تجلی یافته مورد بررسی قرار دهد و دریافت های نوینی را ارائه نماید. پژوهش گر در این مقاله به روش کتابخانه ای و پژوهشی از منابع لازم بهره برده و مطالب را بررسی کرده است.اهداف پژوهش:بررسی مفاهیم نمادین و پندارهای اساطیری روایات ضحاک بر بنیاد اندیشه ایران شهری.بررسی و تاویل ژرف ساخت های هنری ادبیات با بازخوانی شاهنامه براساس تحلیل اساطیری.سوالات پژوهش:مفاهیم نمادین و پندارهای اساطیری روایات ضحاک بر بنیاد اندیشه ایران شهری چگونه است؟اسطوره ها چگونه می توانند منبع الهام هنر و ادبیات شده و ذهن ما را به دریافت های نوینی از آن ها رهنمون سازند؟
    کلید واژگان: اندیشه ایران شهری, جمشید, شک, شر, ضحاک, آشوب ازلی
    Seyed Mohamad Reza Ghoreshi, Saeid Kheirkhah *, Abdoreza Modarreszadeh
  • لیلا میری، اصغر دادبه*، عبدالرضا مدرس زاده

    حکایات بوستان سعدی مانند بسیاری دیگر از حکایت های فصلی (اپیزودیک) متون فارسی نقشی تسهیل گر برای فهم نظریات عرفانی، اجتماعی و هنری شاعر دارند. در بوستان سعدی و در باب اول حکایتی با عنوان تدبیر در تاخیر سیاست هست. در این حکایت مدلی می بینیم که با الگوی پیشنهادی تزوتان تودوروف برای تحلیل داستان منطبق است و می توان نتیجه حاصل از آن را به اغلب حکایات بوستان تعمیم داد. تودوروف معتقد است در روایت ها ساختاری مشابه وجود دارد که عبارتند از: وضعیت آغازین، ورود عامل برهم زننده تعادل به روایت، برهم خوردن تعادل، تلاش برای برقراری تعادل و درنتیجه رسیدن به وضعیت پایدار نهایی که از آن به فصل گذار تعبیر کرده است. در این مقاله که به روش تحلیلی نوشته شده است، کوشش گردیده به این پرسش پاسخ داده شود که بر اساس نظریه تودوروف حل تناقض حاصل از نتیجه گرایی سعدی در حکایت با واقعیت های بیرونی اجتماع چگونه صورت می گیرد و حکایت موردبحث را چگونه می توان بر اساس الگوی تودوروف تحلیل کرد. نتیجه اینکه سعدی با ایجاد ساختاری منسجم در حکایت مورد نظر توانسته اندیشه ها و آرای خود را علی رغم تناقض و تضاد با عالم واقع به خواننده بقبولاند و رای پیروزی را در حکایت به سود کسی که می خواهد صادر کند.

    کلید واژگان: بوستان سعدی, تودوروف, وضعیت پایدار, حقیقت نمایی فرهنگی, حکایت پردازی
    Leyla Miri, Asghar Dadbeh*, Abdolreza Modarreszadeh

    Didactic or moral stories in Sa’di’s Boostan, like many other episodic stories in Persian texts, play a facilitating role in understanding the poet's mystical, social, and artistic ideas. In the Sa’di’s Boostan, there is a story titled “Tadbir” (plan) in the delay of politics. In this story, we see a model that is consistent with the model proposed by Tzvetan Todorov for story analysis, and the result can be generalized to most of Boostan's stories. Todorov believes that there is a similar structure in the narratives, which include; The initial situation, the entry of the factor that disturbs the balance into the narrative, the disturbance of the balance, the attempt to establish the balance, and as a result, reaching the final stable state, which he interpreted as the transition part. In this article, which is written in an analytical research method, we intend to answer the question, based on Todorov's theory, how to solve the contradiction resulting from Sa’di’s consequentialism in the story with the external realities of society, and how the story in question can be analyzed based on Todorov's model. The result is that by creating a coherent structure in the story, Sa’di was able to accept his ideas and opinions to the reader despite the contradictions and contradictions with the real world and give the victory vote in the story in favor of whoever he wants.

    Keywords: Storytelling, Todorov, stable situation, cultural reality, Boostan Sa’di
  • اکرم السادات برقعی ثابت، عبدالرضا مدرس زاده*، اصغر دادبه
    بیدل دهلوی تحت تاثیر آموزه های عرفانی شیخ نظام الدین اولیاء است و از این جهت توجه به دین و عرفان در شعر او نمود دارد و اشعارش مملو از مفاهیم و ارزش های اخلاقی - انسانی است. ضمن اینکه او به عنوان یک شاعر آزاده و منتقد رفتارهای دین باوران را آسیب شناسی کرده است و با نقد آن رفتارها حتی ریاستیز و منتقدی صریح اللهجه نامیده شده است، او کوشیده حقیقت دینی و حیات را از رهگذر اندیشه ای آزاد کشف کند و آنانکه دین را وسیله ریا قرارداده اند و جمعی را به خود مشغول نموده و بازار ریاکاریشان گرم است و در نظر مردم محبوب و گاه مقبولند عوام فریبی شان را برملاسازد و مهم تر آنکه او از نظر بنیاد اندیشه و فهم هستی، جهان او، جهانی دینی است و از دریچه دین و فهم دینی به جهان نگریسته و زندگانی را معنا نموده و سخنانش می تواند راهگشای معنوی برای انسان که در این عصر اسیر تمدن مادی و ماشینی است باشد و آن پیش گرفتن راه عشق و عرفان و فضایل اخلاقی است.
    کلید واژگان: بیدل دهلوی, ریا, ریاستیزی, شخصیت های دینی زاهدنما
    Akramssadat Borghaei Sabet, Abdoreza Modarreszadeh *, Asghar Dadbeh
    Bidel Dehlavi is influenced by the mystical teachings of Sheikh Nizamuddin Aoliya and for this reason he pays attention to religion and mysticism in his poetry, and his poems are full of moral and human concepts and values. In addition as a free poet and critic, he has criticized the behavior of believers and by criticizing that behavior which has been called hypocrisy. He tried to discover the religious truth and life through a free thought and those who have used religion as means of hypocrisy. They have used hypocrisy and have kept people busy and the market for there is hot and in the eyes of the people it is popular and sometimes not acceptable to expose their demagogues and more importantly in terms of the foundation of thought and understanding of existence his words a religious world and he looked at the world through the lens of religion and religions understanding and gave meaning to life and his words can open a spiritual path for man who is a prisoner of material and machine civilization in this age the way to get a head is love mysticism and moral virtues.
    Keywords: Bidel Dehlavi, hypocrisy, Hypocritical characters, Criticism
  • سید محمدرضا قریشی، سعید خیرخواه*، عبدالرضا مدرس زاده

    با کشف آهن افزون بر دگرگونی های مادی، سامان اندیشگی و فرهنگی جهان نیز دچار دگردیسی می شود. ارزش، ژرفا و پیامدهای این کشف سبب پدیداری عصری با ویژگی های برجسته و دیگرسان به نام آهن است که اسطوره ها و قهرمانان ویژه خود را می آفریند. ایران نیز به عنوان یکی از کهن ترین  تمدن های جهان و نخستین مراکزی که به فناوری گدازش و برون آوری آهن دست می یابد از برآیندهای فرهنگی آن بی بهره نمی ماند. نام آورترین قهرمان ایرانی این عصر کاوه آهنگر است که در هزاره تاریک و پرآشوب ضحاکی (روایت ایرانی آغاز عصر آهن) ظهور و زمینه را برای بازآفرینی جهان اشامند به دست فریدون فراهم می کند. کاوه برخلاف آوازه و نفوذ هماره اش بر اندیشه ایرانی، بازتاب درخوری در اسطوره های میهنی و دینی ایرانی نمی یابد. همین امر برخی از پژوهشگران را بر آن داشته تا وی را شخصیتی افسانه ای و برساخته گوسانان اشکانی و نویسندگان خدای نامه های روزگار ساسانی بپندارند که بی گمان باورپذیر نمی نماید، چرا که با بنیادهای فکری مردمان پیشا تاریخ در فهم هستی ناسازگار است. کاوه مانند دیگر شخصیت های اسطوره ای دارای خویشکاری های نمادین و کارویژه های استعاره گون است. در این پژوهش سعی می شود با بهره گیری از تحلیل کهن الگویی، نگرش تطبیقی و روش کتابخانه ای بن مایه های اساطیری میان ورد کاوه در شاهنامه را بررسی کرده و با پی ریزی انگاره های تازه برآیندهای نوینی ارایه نموده و نشان دهد که کاوه قهرمانی پیشا تاریخی است که بنا به دلایلی از صحنه اساطیر ایران زمین محو می شود.

    کلید واژگان: عصر آهن, آهنگران, کاوه آهنگر, اندیشه ایران شهری, باززایی جهان
    Seyyed MohammadReza Ghoreishi, Saeid Kheirkhah *, AbdolReza Modarres Zadeh

    With the discovery of iron, in addition to material changes, the intellectual and cultural order of the world also undergoes a transformation. The value, depth, and consequences of this discovery are a modern phenomenon with features  of the age called iron, which creates its own myths and heroes. Iran, as one of the oldest ritual civilizations in the world and the first centers to achieve iron smelting and extraction technology, is not without its cultural consequences. The most famous Iranian hero of this era is Kaveh Ahangar, who appears in the dark and turbulent millennium of Zahaki (Iranian version of the beginning of the Iron Age) and provides the ground for the re-creation of the drinking world by Fereydoun. Despite his reputation and constant influence on Iranian thought, Kaveh is not reflected in Iranian patriotic and religious myths. This has led some scholars to consider him a historical figure made by the writers of the Sassanid theologians, which is certainly unbelievable, because it is incompatible with the intellectual foundations of prehistoric peoples in understanding existence. Kaveh, like other mythical characters, has symbolic motives and metaphorical features. In this research, using archetypal analysis, comparative attitude and library method the researchers  try to study the mythological themes of Kaveh's mediation in Shahnameh and present new results by introducing new ideas to show that Kaveh  is , a prehistoric hero who, for some reason, disappears from the scene of Iranian mythology.

    Keywords: Iron age, Blacksmiths, Kaveh the Blacksmith, Iranshahri Thought, World regeneration
  • لیلا میری، اصغر دادبه*، عبدالرضا مدرس زاده

    سعدی را استاد سخن دانسته اند. تمرکز این تعریف و محوریت واژه سخن در این عنوان نشان می دهد که سخن به عنوان محصول اصلی زبان مهم ترین ویژگی هنر سعدی بوده است. در شعر و نثر سعدی امتیازات فراوانی نسبت به سایر سخنوران دیده می شود که مجموع این امتیازات سبب شکل گیری آثار هنری سعدی شده است. سعدی در به کار گیری عناصر بلاغی استادی تام دارد و به نحوی با اصول بلاغت فارسی کار کرده که موزونی و تعادل بین سادگی و هنری بودن زبان در آن حفظ شده است. دلیل نام گذاری شعر و نثر سعدی به سهل ممتنع هم همین موزونی و تعادل است. در این پژوهش ضمن تمرکز و تامل بر برخی امتیازات فنی و بلاغی سعدی تلاش داریم که نشان دهیم ذهنیت هنری سعدی در نسبت مستقیم با توانایی های زبانی اوست.

    کلید واژگان: سعدی, عناصر زبانی, بلاغت, نسبیت زبانی و نسبیت فرهنگی
    Leyla Miri, Asghar Dadbeh *, Abdolreza Modarreszadeh

    the word speech in this title show that speech as the main product of language was the most important feature of Saadi's art. In Saadi's poetry and prose, there are many privileges compared to other speakers, and the sum of these privileges has led to the formation of Saadi's works of art. Saadi has a complete mastery in using rhetorical elements and has worked with the principles of Persian rhetoric in a way that maintains the rhythm and balance between the simplicity and artistic nature of the language. The reason why Saadi's poetry and prose are named Sahl Momena is the same rhythm and balance. In this research, while focusing and reflecting on some technical and rhetorical advantages of Saadi, we try to show that Saadi's artistic mentality is directly related to his linguistic abilities.

    Keywords: Saadi, linguistic elements, rhetoric, linguistic relativity, cultural relativity
  • پروانه بادینلو، عبدالرضا مدرس زاده *، اصغر دادبه
    زمینه و هدف

    محمد بن یوسف اهلی شیرازی از شاعران قرن نهم و دهم هجری قمری است که شعر او با سبک عراقی همانندی دارد. او قطعا از شاعران شیعی مذهب است که بارها در اشعارش به مدح و منقبت ایمه اطهار پرداخته است. بررسی سبک شناسانه شعر او بعنوان شاعری در پایان دوره سبک عراقی و آغاز سبک هندی، از نظر ادبی دارای اهمیت است. در این راستا هدف این پژوهش واکاوی شعر او در سه سطح زبانی، ادبی و فکری است.

    روش مطالعه

    در این پژوهش با استفاده از روش گردآوری اطلاعات «کتابخانه ای»، ابتدا دیوان اشعار اهلی شیرازی بدقت مطالعه شده و شواهد و نمونه های مناسب و موردنظر که شاخصه های سبکی شعر او را در سه سطح زبانی، ادبی، و فکری نشان میدهند، یادداشت شده است. در ادامه براساس روش توصیفی-تحلیلی، این شواهد مورد تحلیل و واکاوی قرار گرفته است. لازم به ذکر است نسخه دیوان اهلی شیرازی به تصحیح حامد ربانی (1344) در این پژوهش اساس قرار گرفته است.

    یافته ها

    زبان شعری اهلی شیرازی ساده و روان است و ویژگیهای زبان کهن فارسی بندرت در آن دیده میشود. همچنین از کلمات عربی ثقیل و غیررایج در زبان فارسی، در شعر اهلی خبری نیست. از نظر ادبی نیز تشبیه بویژه تشبیه مفصل، تشبیه بلیغ و تشبیه تفضیل به ترتیب پربسامدترین فنون بلاغی در کلام اوست. در بخش صنایع لفظی نیز انواع جناس و واج آرایی در صدر قرار دارند. دیگر ویژگی شعر اهلی در لایه ادبی، تنوع بکارگیری فنون بلاغی است. همچنین «عشق» اصلیترین بنمایه او بویژه در غزلیات است. گاه نیز مضامین عرفان قلندری در اشعار او دیده میشود که بسامد قابل توجهی ندارد، اما گویای بعدی دیگر از شخصیت و اندیشه های اوست. او در رباعیاتش به اندیشه خیامی نزدیک شده و به کوتاهی دنیا، اغتنام فرصت و شادباشی تاکید میورزد. یکی از وجوه مهم دیگر شعر اهلی، پرداختن به مضامین شیعی و مدح و منقبت امامان شیعه یا سرودن مرثیه برای آنها بویژه در سوگ امام حسین (ع) و وقایع کربلا است.

    نتیجه گیری

    درمجموع میتوان گفت شعر اهلی شیرازی از حیث پرداختن به موضوعات و مضامین مختلف از عشق زمینی و معشوق مذکر گرفته تا اشعار سگیه، عرفان قلندری و مضامین مذهبی و شیعی و حوادث کربلا، قابل توجه است. همچنین زبان ساده و بلاغت واضح و بدور از پیچیدگی نیز از دیگر ویژگیهای سبک شعری اوست.

    کلید واژگان: اهلی شیرازی, دیوان شعر, سبک شناسی, ادبی, زبانی, فکری
    Parvaneh Badinloo, Abdolreza Modareszadeh *, Asghar Dadbeh
    BACKGROUND AND OBJECTIVES

    Mohammad ibn Yusuf Ahli Shirazi is one of the poets of the 9th and 10th century AH whose poetry is similar to the Iraqi style. He is definitely one of the poets of the Shia religion, who has praised the imams of Athar many times in his poems. The stylistic analysis of his poetry as a poet at the end of the Iraqi style and the beginning of the Indian style is important from a literary point of view. In this regard, the aim of this research is to analyze his poetry on three levels: linguistic, literary and intellectual.

    METHODOLOGY

    In this research, using the "library" method of collecting information, firstly, the Divan of Ahli Shirazi"s poems was carefully studied and appropriate and desired evidences and examples, which showed the stylistic features of his poetry in three levels: linguistic, literary, and they show an idea, it is noted. In the following, based on the descriptive-analytical method, these evidences have been analyzed. It should be noted that the version of Diwan Ahli Shirazi corrected by Hamed Rabbani (1965) is the basis of this research.

    FINDINGS

    The poetic language of the Shirazi people is simple and fluent, and the characteristics of the old Persian language are rarely seen in it. Also, there is no mention of heavy and uncommon Arabic words in Persian language in Ahli"s poetry. From a literary point of view, similes, especially detailed similes, eloquent similes, and eloquent similes are the most frequent rhetorical techniques in his words. Puns and phonemes are at the top in the verbal industry. Another characteristic of Ahli poetry in the literary layer is the diversity of using rhetorical techniques. Also, "love" is his main symbol, especially in his sonnets. Sometimes the themes of Qalandari"s mysticism can be seen in his poems, which does not have a significant frequency, but it is another telling of his personality and thoughts. In his quatrains, he is close to Khayyami"s thought and emphasizes the brevity of the world, seizing opportunities and happiness. One of the other important aspects of Ahli"s poetry is dealing with Shia themes and praise and praise of Shia imams, or writing elegies for them, especially in the mourning of Imam Hussain and the events of Karbala.

    CONCLUSION

    In general, it can be said that Ahli Shirazi"s poetry is significant in terms of dealing with various subjects and themes, from earthly love and male lover to Sagiyeh poems, Qalandari mysticism, religious and Shia themes, and the events of Karbala. Also, simple language and clear rhetoric, far from complexity, are other features of his poetic style.

    Keywords: Ahli Shirazi, poetry library, stylistics, literary, linguistic, intellectual
  • مهتاب قدرت، اکرم رحمانی، عبدالرضا مدرس زاده

    ادبیات آیینی با فرهنگ و اندیشه ایرانی پیوند ناگسستنی دارد. شعر آیینی بخش مهمی از ادبیات فارسی است که شاعران اهمیت و اعتبار ویژه ای به آن می دهند. این نوع ادبی در زبان فارسی از پیشینه و جایگاه ویژه ای برخوردار است. شعر آیینی، شعری است که در مورد آیین ها و بسیاری از مناسبت های زندگی فردی و اجتماعی، دینی و مذهبی، قومی و منطقه ای سروده می شود. این نوع شعر معمولا حاوی مدح و منقبت پیامبر گرامی اسلام (ص)، ایمه اطهار (ع) و آیین های کهن باستانی و ملی است. با پیروزی انقلاب اسلامی، شعر آیینی که گاهی ولایی نامیده می شود؛ وارد مرحله ای تازه شده و شاعران به واسطه ماهیت دینی و حماسی انقلاب به گونه ای متفاوت از دوره گذشته به شعر آیینی روی آورند و این مضمون رو به فزونی قرار گرفت. در این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی، به جایگاه شعر آیینی در دیوان حزین لاهیجی که از شاعران بنام استان گیلان است، پرداخته شده و اشعار ایشان که در مدح و منقبت پیامبر اسلام (ص) و بزرگان دین سروده شده است، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که حزین لاهیجی در اشعار خود به فضایل بزرگ انسانی پیامبر(ص) و ایمه اطهار (ع) توجه خاص داشته است.

    کلید واژگان: شعر آیینی, حزین لاهیجی, پیامبر(ص), ائمه اطهار(ع)
    Mahtab Ghodrat, Akram Rahmani, AbdolReza Modarres Zadeh

    Ritual Literature is inextricably linked to the Persian thought and culture, and ritual Poetry is an important part of Persian Literature, and the poets give it special importance and prestige. It has a special position and background in Persian language. Ritual Poetry is a kind of poetry which is composed on rituals and many occasions in individual, social, national, religious and regional life. This kind of poetry contains the praise of the Holy Prophet of Islam (PBUH), Imams (PBUT), etc. With the victory of the Islamic Revolution, Ritual Poetry enters a new and unprecedented stage, and poets, due to the religious and epic nature of the revolution, turn to the Ritual Poetry in a different way than in the past. This study aims to investigate the position of the Ritual Poetry in the Divaan of one of the well-known poets of Guilan province, Hazeen Lahiji; and his Ritual poems, which are composed in the praise of the Holy Prophet (PBUH), Imams (PBUT) etc., will be analyzed. The results of this study show that Hazeen Lahiji has paid special attention to great human virtues of the Holy Prophet (PBUH) and Imams (PBUT) in his poems.

    Keywords: ritual poetry, Hazeen Lahiji, Prophet (PBUH), Imams (PBUT)
  • منصوره باقری مزرعه، عبدالرضا مدرس زاده*

    نقد جامعه شناختی ادبیات رشته ای علمی است که در ابتدا، با محور قرار دادن محتوا، به استخراج مسایل اجتماعی از خلال آثار ادبی می پرداخت. در قرن بیستم، جورج لوکاچ، فیلسوف مجارستانی، تغییرات عمده ای در این شیوه ایجاد کرد. در روش ساخت گرایی تکوینی لوسین گلدمن، با تکیه بر آرای لوکاچ، شگردهای ادبی متن درکنار محتوای آن بررسی می شود و ساختارهای کلی اثر ادبی با ساختارهای اجتماعی که اثر در آن تکوین یافته، در تناظر قرار می گیرد. با توجه به اینکه حوزه پژوهش های موردنظر رمان بوده است، مقاله حاضر در نظر دارد با روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد ساخت گرایی تکوینی، به سراغ داستان کوتاه برود و با مطالعه موردی مجموعه «خاطره های پراکنده» از گلی ترقی، چگونگی بازنمایی جامعه در جهان تخیلی یک مجموعه داستان کوتاه را بررسی کند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که اگرچه همه داستان های مجموعه در یک زمان اتفاق نمی افتد، اما کتاب تا حدودی، در محتوا و فرم، با رویدادهای جامعه ایران، پس از انقلاب و پس از جنگ تحمیلی، هماهنگ است و با بیان پیامدهای تعصب در دهه اول انقلاب و مدرنیته در دهه دوم، مخاطب را به طور ضمنی، به تکثرگرایی و دوری از تجمل گرایی دعوت می کند.

    کلید واژگان: خاطره های پراکنده, داستان کوتاه, ساخت گرایی تکوینی, گلی ترقی, نقد جامعه شناختی ادبیات
    Mansooreh Bagheri Mazraeh, AbdolReza Modarres Zadeh *

    The sociological criticism of literature is a scientific discipline which initially tries to extract social issues through the literary works by focusing on the content. The  contemporary Hungarian thinker, George Lukacs, made major changes in this discipline. In Lucien Goldmann's genetic structuralism approach, based on Lukacs’s views, the aesthetic techniques of the text in parallel with it’s content are studied and the overall structure of the story and the structures of society that story developed in, correspond to each other. With regard to the fact that intended research field of the present research is social novel, this article is going to deal with the short story in a descriptive-analytical way with genetic structuralism approach and by the case of study of Scattered Memories by Goli Taraghi, and  seeks to explore how society is represented in the imaginary world of a short story collection. The results show that although none of the stories happened at the same time, this book approximately is in line with the events of Iran milieu after the revolution and after the war, in content and form. Moreover, by expressing the consequences of prejudice in the first decade of the revolution and the consequences of modernity in the second decade, it implicitly, invites the audience to pluralism and to avoid luxury.

    Keywords: sociological criticism of literature, genetic structuralism, Short story, Goli Taraghi, Scattered Memories
  • طیبه میرزا آقایی، عبدالرضا مدرس زاده*، فرشته جعفری

    «ضوابط عظیمیه» به سال 1130 (قرن دوازدهم ه.ق)، در فن لغت و بلاغت و دستور زبان، به دست محمدعظیم قریشی تالیف شده است. موضوع این اثر «زبان پارسی در منطقه شبه قاره» است. این نسخه در 414 صفحه با حاشیه نویسی و هامش نویسی نوشته شده است. نکات و خصایص این نسخه خطی از قبیل رسم الخط نسخه، خصوصیات آوایی، واژگانی، دستوری و بلاغی این اثر مستخرج و با تفصیل و توضیح نشان داده شده اند. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی با استفاده از ابزار گرد آوری کتابخانه ای به صورت سندپژوهی و روش داده کاوی تحلیل محتواست. در سطح آوا و واژگان آوردن کلمات به شکل و کاربردی خاص از شگردهای این مولف بوده است. این متن از برخی ویژگی های نحوی عربی نیز بهره برده است که در زبان فارسی امروز کاربرد کم تر و مختصرتری دارند. آرایه های ادبی در این متن سبک و کم تکرار بوده اند و در عوض آوردن شعر و مثل پربسامد و فراوان است. آوردن حروف ابجد و توجه به علم الاعداد نیز از ویژگی های برجسته این کتاب به شمار می رود.  با بررسی و تصحیح این اثر به این نتیجه رسیدیم که زبان پارسی و گسترش و آموزش آن در دوره حکومت گورکانیان در هندوستان دغدغه ادیبان و حکمرانان محسوب می شده و نگارش این کتاب و کتب مشابه و تهیه نسخه های خطی بعدی از روی آن ضرورت این تعلیم و گسترش را به اثبات می رساند. با اینکه این کتاب متعلق به حدود سه قرن پیش است، اما چون کتابی تعلیمی است تا حد امکان سهولت فهم در آن رعایت شده است. در کتیبه های فارسی هندی نیز می توان سادگی و روانی بلاغی را مشاهده کرد.

    اهداف پژوهش:

    معرفی یک نسخه خطی جدید در حوزه بلاغت و لغت و فنون ادبی دیگر در زبان فارسی حوزه شبه قاره.بررسی و شرح ویژگی های سبکی نسخه خطی ضوابط عظیمیه.

    سوالات پژوهش:

    آیا در حوزه شبه قاره آنقدر زبان فارسی گسترش داشته است که زمینه ساز نگارش اثری فارسی و سلیس و روان در زمینه بلاغت و لغت و فنون ادبی شود؟باتوجه به وجود نسخه خطی «ضوابط عظیمیه» از محمدعظیم قریشی در قرن دوازدهم در شبه قاره، این متن دربردارنده کدام فنون ادبی است؟

    کلید واژگان: ضوابط عظیمیه, محمدعظیم قریشی, ویژگی های سبکی, بلاغت, شبه قاره
  • اکرم السادات برقعی ثابت، عبدالرضا مدرس زاده*، اصغر دادبه
    فرهنگ و ادب نمودهای متفاوتی دارند گاه نمودها مکتوبند همچون شعر و داستان و گاه شفاهی چون آوازها، مثل ها و ترانه ها و باورها و اعتقادات و آداب و رسوم که همان هنجارهای زیستی جامعه ای است که با این فرهنگ مرسوم می زیند و تحلیل و تحقیق این آثار محقق را در مطالعات جامعه شناسی، تاریخی و زیستی به آگاهی هایی رهنمون می سازد و او را در شناخت بهتر و بیشتر فرهنگ پیشینیان و تاثیرگذاری آنها در زندگی امروزیش یاری می نماید.آشنایی سعدی با طبقات مختلف مردم و سخن گفتن با تامل و توجه به رفتار و اندیشه های مردم جامعیت آثارش را در پی داشته و آثارش از لحاظ مطالعات اجتماعی عصر او حایز اهمیت است.چرا که او در گلستان انسان را با تمامی محاسن و معایب و تضادها و تناقض هایی که دارد به تصویر کشیده و جهان را همانگونه که هست توصیف کرده و در بوستانش جهان آرزوهای انسانیش را تصور کرده و با کمک ذوق سلیم و افکار والا و ژرف اندیشی اش اصول اخلاقی اجتماعی را در کسوت روایات و حکایات گوناگون به جهانیان عرضه کرده و در حقیقت انسان را به یک زندگی معنوی مرفه دعوت نموده است.
    کلید واژگان: هنجارهای زیستی, فرهنگ, سعدی, گلستان, بوستان
    Akram Sadt Borgie Sabat, Abdolreza Modarres Zadeh *, Asghar Dadbeh
    Culture and Literature have different manifestions sometimes written express ions such as poetry and stories and sometimes oral expressions such as sonfs proverbs songs beliefs customs and traditions Which are the biological norms of the society that Lives with this conventional culture And the analysis and research of these works will Lead the researcher to the knowledge in the study of historical and biological sociologyIt helps him to better understand the culture of his predecessor and their in Fluence in today LifeSaadi’s acguaintance wich different classes of people and speaking with reflection and attention to the behavior and thoughts of the people led to the comprehensiveness of his works and his works are important in terms of social studies of his time Protrayed man with all his advantages disadvantages contradictions and contradictions and described the world as it is And in his graden he imagined the world of his human desires and with the help of his sound taste high thoughts and deep thinking he presevted the moral social Principles to the woral social principles to the world in the guise of various xarrations and anecdotes and in Fact he made man one prosperous spiritual Life is invited
    Keywords: Biological norms, Saadi, culture, Golestan, Bustan
  • حسین محمدی مبارز، اصغر دادبه*، عبدالرضا مدرس زاده

    شخصیت داستانی و اسطوره آمیز مسیح(ع) دستاویزی برای دانش ادبی فراهم کرده است. این پژوهش، جدای از پرداختن به نقش و تاثیر عیسی در متون ادب فارسی، با بینشی عرفانی به شرح منسجم تثلیث، تصلیب، عروج و رجعت عیسی پرداخته و یافته های مسیله را با شواهدی از ادب فارسی به روش تفسیری، تبیین کرده است. همچنین با نگاهی به زندگی شگفت آور مسیح(ع)- با هدف مانا شدن باورمندی ها- ضرورت تحقیق را روشن ساخته است . از سویی با دیدگاهی استعاره گونه، تثلیث را رمزی از وحدت دانسته و صلیب را نماد نفس اماره نشان داده که باید با آن مبارزه کرد. اما از منظر اسطوره دایره، عروج را نشانه قرب و رجعت را استعاره از بازگشت به اصل خویشتن، شناسانده و با نگاه عرفانی، آشکارکرده که با راهنمایی پیری خردمند چونان مسیحی ورجاوند ، می توان مجردوار با رهایی از مغرب تن به مشرق جان عروج داشت تا به وطن حقیقی وجایگاه عشق، برای جاودانگی رجعت کرد.

    کلید واژگان: عیسی, تصلیب, تثلیث, عروج, رجعت, تفسیر
    Hossein Mohammadi Mobarez, Asghar Daadbeh *, Abdalreza Modarreszadeh

    The fictional and mythical character of Christ has provided a liturgy for literary knowledge. Apart from addressing the role and influence of Jesus in Persian literary texts, this research, with a mystical insight, describes the Trinity, the communion, the ascension, and the course of Jesus in a coherent manner and explains the findings of the problem with the evidence of Persian literature in an interpretive way. Also, by looking at the marvelous life of Christ-with the aim of manifesting the beliefs-it has made clear the need for research. On the other hand, with the view of the metaphor of the species, the Trinity is considered as a cipher of unity, and the cross has been shown as the symbol of the soul, which must be fought with. But regarding the myth of the circle, the ascension as a sign of glory and return is a metaphor of the return to the principle of self, and, with a mystical look, has revealed that with the advent of a wise man as a Christian, the abstract can be lifted from the west to the east of the ascendant. He returned to the real homeland and the realm of love for eternity.

    Keywords: Jesus, Crucifixion, Trinity, Ascension, Return of Jesus, interpretation
  • طیبه میرزاآقایی، عبدالرضا مدرس زاده *، فرشته جعفری
    زمینه و هدف

    این مقاله به معرفی و بررسی محتوایی نسخه خطی ضوابط عظیمیه اثر محمدعظیم قریشی میپردازد. «ضوابط عظیمیه» به ‌سال 1130 (قرن دوازدهم ه.ق)، در فن لغت و بلاغت و دستور زبان، به ‌دست محمدعظیم قریشی تالیف شده ‌است. موضوع این اثر «زبان پارسی در منطقه شبه قاره» است. این نسخه در 414 صفحه، با حاشیه نویسی و هامش نویسی همراه است. نسخه های موجود از این اثر خطی، یکی در مرکز میکروفیلم نور، کتابخانه انجمن ترقی اردو در دهلی نو و دو نسخه در پاکستان، کراچی، مجموعه همدرد و اسلام‌آباد، مجموعه گنج‌بخش با شماره 7872 ثبت شده اند. این کتاب در راهنمای فهرست مشترک نسخه های خطی پاکستان، ج 13، ص 2710، در ذیل مجموعه های دانشهای بلاغی، لغت، عروض‌وقافیه و قواعد ادبی آمده است. این مقاله به معرفی و بررسی محتوای این مجموعه میپردازد‌ و موضوعات مندرج در نسخه را با ذکر شواهد توضیح میدهد.

    روش مطالعه

     روش این تحقیق از نوع توصیفی_تحلیلی با استفاده از ابزار گرد‌آوری کتابخانه ای بصورت سندپژوهی و روش داده کاوی تحلیل محتواست. به این صورت که متن تصحیح‌شده نسخه خطی ضوابط عظیمیه را، که خود برمبنای شیوه تصحیح بینابینی است، بررسی کرده و به تحلیل محتوا و دستور و بلاغت آن پرداخته ایم.

    یافته ها

    این متن یک کتاب آموزشی پرمحتوا و مفید در دوره موردبحث، درخصوص دستور زبان فارسی، فنون بلاغت و صناعات ادبی، قافیه و عروض و نیز علوم مرتبط دیگر چون نجوم و منطق و کلام و... است. در این نسخه، که مولف از تمام کتب آموزشی مرتبط تا دوره خود بهره برده، درباره موضوعات بحث، هیچ نکته ای را فروگذار نکرده است و بنظر میرسد این کتاب، کتاب آموزشی جهت تدریس در مدارس بوده است.

    نتیجه گیری

    زبان پارسی و گسترش و آموزش آن در دوره حکومت گورکانیان در هندوستان دغدغه ادیبان و حکمرانان محسوب میشده و نگارش این کتاب و کتب مشابه و تهیه نسخه های خطی بعدی از روی آن، ضرورت این تعلیم و گسترش را به اثبات میرساند. بااینکهاین کتاب متعلق به حدود دو قرن پیش است، اما چون کتابی تعلیمی است تا حد امکان سهولت فهم در آن رعایت شده ‌است.

    کلید واژگان: ضوابط عظیمیه, محمدعظیم قریشی, دستور, بلاغت, شبه قاره
    Tayyebeh Mirzaghai, Abdolreza Madareszadeh *, Fereshteh Jafari
    BACKGROUND AND OBJECTIVES

     This article introduces and examines the content of the manuscript of the Great Criteria by Mohammad Azim Qureshi. "Azimiyeh Criteria" was written by Mohammad Azim Qureshi in 1130 (twelfth century AH), in vocabulary, rhetoric and grammar. The subject of this work is "Persian language in the subcontinent". This version is written in 414 pages, with annotations and spelling. Existing copies of this manuscript have been registered, one at the Noor Microfilm Center, the library of the Army Progress Association in New Delhi, and two copies in Pakistan, Karachi, Hamdard Collection, and Islamabad, Ganjbakhsh Collection, number 7872. This book is listed in the Guide to the Joint Index of Pakistani Manuscripts, vol. 13, p. This article introduces and examines the content of this collection ‌ and explains the issues in the version by citing evidence.

    METHODOLOGY

     The method of this research is descriptive-analytical using the library collection tool as a document research and content analysis data mining method. In this way, we have examined the corrected text of the manuscript of the great criteria, which is itself based on the method of intermediate correction, and we have analyzed its content, grammar and rhetoric.

    FINDINGS

     This text is a rich and useful educational book in the period in question, about Persian grammar, rhetoric and literary crafts, rhyme and prose, as well as other related sciences such as astronomy, logic, theology, etc. In this version, which the author has used all the relevant textbooks up to his period, he has not left out any points about the topics of discussion, and it seems that this book has been an educational book for teaching in schools.

    CONCLUSION

     The Persian language and its development during the rule of the Gurkhanids in India was the concern of writers and rulers, and the writing of this book and similar books and the preparation of subsequent manuscripts from it, proves the necessity of this education and expansion. Although this book belongs to about two centuries ago, but because it is an educational book, it is as easy to understand as possible.

    Keywords: Grammer, Rethoric, Zavabet Azimieh, Mohammad Azim Qoraishi, Indian subcontinent
  • پروین بخردی، سیروس شمیسا*، عبدالرضا مدرس زاده

    ظهیر فاریابی از شاعران قرن ششم است که در فاریاب (نزدیکی بلخ) زاده شد و پس از مهاجرت به نیشابور و چند شهر دیگر سرانجام در سال 598 ه.ق در تبریز درگذشت. آغاز زندگی ظهیر، همزمان با فتنه غزان بود. غزان بارها بلخ و دیگر شهرهای خراسان از جمله نیشابور را مورد حمله قراردادند. شاید مهاجرت ظهیر به جز کسب علم و ادب، دوری از فتنه ها باشد. آن زمان همچنین عصر کشمکش خاندان هایی از خوارزمشاهیان، سلاجقه عراق و اتابکان بود. خاندان هایی که شکوه و بزرگی غزنویان و یا اقتدار سلجوقیان اول را نداشتند، شاعر برخوردار از صله هایی به مانند شاعران پیشین نبود و این موضوع بر شعر او سایه افکنده است. دیوان ظهیر 3790 بیت است که 2292 بیت آن از 81 قصیده است و 1498 بیت از دیگر قالب های شعری اوست. این پژوهش با بررسی قصاید از سه دیدگاه زبانی، ادبی و فکری و به روش توصیفی-تحلیلی انجام یافته است.

    کلید واژگان: سبک شناسی, شعر فارسی, قرن ششم, قصیده, ظهیرالدین فاریابی
    Parvin Bekhradi, Siroos Shamisa *, Abdolreza Modarreszadeh

    Zahir Faryabi, was a sixth century A.H. poet born in Faryab(near Balkh) who immigrated to Neishabour and several other cities before his death in 598 AH in Tabriz. The beginning of Zahir's life coincided with the sedition of Ghoz that attacked Balkh and other cities in Khorasan. Thus Faryabi's immigration was not only due to a desire to seek literary knowledge but also for safety. That time there was families of Kharazmshahian, Iraqi Salajeghe and Atabakan who were not at all as powerful and glory as Ghaznavian and 1st Saljoughian, and poets had no honor and no reception. This was a matter which overshadowed poem’s of Zahir. Zahir ’s collection of poems consists of 3790 couplets of which 2292 couplets appear as 81 qaside (odes) and the remaining 1498 in other poetic forms. This article examines the texts from three perspectives: linguistic, literary, and intellectual by way of descriptive-analytical method.

    Keywords: stylistics, Persian Poem, 6th Century A.H, Qaside, Zahir Faryabi
  • سید محمد راستگو *، رضوان سادات باختر، عبدالرضا مدرس زاده
    زمینه و هدف

    ‌ دست‌نوشته هایی که از پیشینیان برجای مانده اند و اصطلاحا نسخه خطی خوانده میشوند، بخش مهمی از میراث فرهنگی هر ملت و مملکتند و از همین روی، نگهداری، مراقبت و تصحیح و تحقیق آنها به شیوه علمی از واجبات فرهنگی است. مثنوی جواهرالاسرار سروده رشیدای تبریزی یکی از همین نسخه های ارزشمند است که اینک در دست تصحیح نگارندگان و این مقاله برای معرفی آن سامان یافته است. از نظر پیشینه، تا کنون درباره این مثنوی که دو نسخه از آن برجای مانده، پژوهشی انجام نشده است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسشهاست که جواهرالاسرار به چه موضوعاتی پرداخته؟ چه ساختاری دارد؟ و با چه سبک و سیاقی سروده شده است؟

    روش مطالعه

    این پژوهش، مطالعه ای نظری است که به روش کتابخانه ای و شیوه توصیفی و تحلیلی انجام شده است. محدوده و جامعه موردمطالعه، نسخه خطی جواهرالاسرار است که دو نسخه از آن بدست آمده است.

    یافته ها

    مثنوی جواهرالاسرار چنانکه از نامش پیداست در موضوع کانی‌شناسی است و از همین ‌روی بجز ارزشهای ادبی از نظر تاریخ علم نیز ارزشهای ویژه دارد. رشیدا در این منظومه با تکیه بر تخصص خود در زمینه جواهرشناسی و بهره مندی از کتابهای این فن، درباره گوهرها، معادن آنها، انواع آنها، قیمت آنها و... سخن گفته است.

    نتیجه گیری

    موضوع این مثنوی در اصل کانی‌شناسی است و سراینده به تفصیل در هشت باب درباره هشت گوهر قیمتی سخن گفته و به مناسبت از داستان و تاریخ یاری گرفته، و با گونه ای نوآوری در مثنوی، هر بحث و بخش را با یک رباعی آغاز کرده، و از نظر زبانی و ادبی بیش از هرچیز به ترکیب‌سازی و تصویرپردازی توجه داشته است.

    کلید واژگان: جواهرنامه, جواهرالاسرار, رشیدای تبریزی, کانی شناسی, ترکیب سازی
    Seyed Mohammad Rastgoo *, Rezvan Sadat Bakhtar, Abdolreza Modarreszadeh
    BACKGROUND AND OBJECTIVES

    Handwritten texts, which have remained of the ancestors and are technically called manuscript, are the main part of cultural heritage of every nation and country. Therefore, scientific maintenance, conservation, correction, and research of them are the cultural obligatory. Javaher Al-asrar couplet poem by Rashidaye Tabrizi is one of these invaluable manuscripts which is now under our correction and this article has been written to introduce it.

    METHODOLOGY

    The present research is a theoretical study that has been done by library method and descriptive-analytical method. The study area and population is a manuscript of javaher al asrar.

    FINDINGS

    This couplet poem, as its name shows, is about mineralogy, and is worthy in terms of science history among the other literary works. In the literature, there has been no study about two remained versions of this manuscript.

    CONCLUSION

    This investigation aimed to answer the questions as to: Which topics was Javaher Al-asrar written about? in which style and structure was it composed? and concluded that its main topic was mineralogy, and the poet talked about eight pricey gems in eight detailed chapters. He appropriately used the historical stories, and started each section and unit with a quatrain in an innovative way. In terms of language, he focused on making an incorporation more than anything else.

    Keywords: Javahernameh, Javaher-al-Asrar, Rashiday Tabrizi, Mineralogy, composition
  • اسما آتش گوهری، عبدالرضا مدرس زاده*، محمدرضا شریفی

    سماع صوفیانه از دیرباز در آثار نظم و نثر عرفا جایگاه ویژه ای به خود اختصاصداده و همواره مورداختلاف اهل تصوف بوده است. برخی آ ن را غذای روح می نامیدند و برخی انکارمی کردند و بی زاری می جستند. در این میان با بررسی نسخه خطی کتاب لطایف اشرفی نظریات شیخ اشرف الدین سمنانی عارف نامی قرن هشتم و نهم ایرانی الاصل هندوستان درمی یابیم که وی به سماع نگاهی ویژه داشته و از آن به عنوان گوش سپردن به نغمه های زیبا و نیز به معنای پایکوبی یادنموده است. او آدمیان را به سه گروه تقسیم کرده و حکم سماع را باتوجه به ویژگی های روحی مستمع، موشکافانه معرفی نموده است. وی شروط خاصی برای سماع قایل است که اگر کسی آن شروط را به جای آورد، به حیات جاودانی نایل می شود. با اینکه اکثر مشایخ چشتیه از متقدمین و متاخرین سماع کرده و آن را جایز دانسته اند، لیکن اشرف الدین ملاک مباح بودن سماع را به مستمع و نحوه انجام شروط سماع منوط می داند. به طورکلی، نگاه عابدانه وی به سماع، درخورتوجه است؛ تاآنجاکه بهترین مکان برای سماع را مسجد معرفی می نماید. در این پژوهش برآنیم تا ضمن معرفی اجمالی سیداشرف الدین سمنانی و کتاب لطایف اشرفی، نظریات شاخص وی را در مورد «سماع» تحلیل و بررسی نماییم.

    کلید واژگان: سماع, سیداشرف الدین سمنانی, لطایف اشرفی, تصوف, عرفان
    Asma Atashgohary, Abdorreza Modarres Zadeh *, Mohammadreza Sharifi

    Since long time ago, Sufism Sama has had a particular status in the prose and the poetry of mystics, and has always been controvertial among sufists. Some used to call it the food for soul and some others denied and rejected it. Meanwhile, through studying the manuscript of Latayef-e- Ashrafi, the ideas of Sheykh Ashraf al-Din Semnani, the famous Iranian mystic of India during eighth and ninth centuries AH, we understand that he had a special perspective toward Sama and regarded it as listening to cunning lyrics and sufism dancing. He has divided human beings into three categories and introduced the issue of Sama according to the spiritual features of the listener in details. He believes that Sama has some specific conditions and if done by Sufi, he will enjoy eternal life. Though most of Chishti sheykhs- the formers and the latters- performed Sama and accepted it, Ashraf al-Din regards the permit of Sama conditional to the listener and the method of performing. In general, his pious attitude to Sama is considerable, so that he introduces mosque as the best place for Sama. This research aims at not only presenting a brief introduction to Seyed Ashraf al-Din Semnani and his book but also analyzing his outstanding viewpoints about Sufiam Sama.

    Keywords: Sufism Sama, Seyed Ashraf Al-Din Semnani, Latayef-e- Ashrafi, mysticism
  • فریبا چینی، فاطمه سادات طاهری*، عبدالرضا مدرس زاده
    مقاله حاضر سبک اشعار بوداق اظهری شیرازی (ت.991)، شاعر گمنام عهد صفوی را بررسی می کند. دیوان اشعار اظهری که آن را رساله کمال نامیده است، بیش از ده هزار بیت دارد؛ ولی هنوز به چاپ نرسیده است. دانسته های ما درباره شاعر به آنچه از اشعار او به دست می آید، محدود می شود و حتی در تذکره ها هم نامی از او نیامده است. نگارنده با رویکرد توصیفی- تحلیلی با پاسخ به این پرسش ها که اظهری در اشعار خویش از چه سبکی پیروی می کند و اشعار او در سه سطح زبانی، ادبی و فکری چه ویژگی‎هایی دارند؟ می کوشد استدلال کند شاعر از نظر ویژگی‎های زبانی به شعر سبک خراسانی گرایش داشته و جنبه های ادبی اشعار او، ویژگی‎های شعری سبک عراقی را فرایاد می آورد. اظهری به شعر خاقانی و انوری توجه خاصی داشته و بارها نیز به این موضوع اشاره کرده است. از مضامین اصلی رساله کمال اظهری می توان به مدح و منقبت، عشق مجازی و گاه عشق وقوعی و واسوختی، توصیف معشوق، هجو، هزل و ساقی نامه اشاره کرد. کاربرد واژه های کهن، کاربرد شکل کهن واژه ها و لغات و ترکیبات عربی، ترکیب سازی، قواعد دستوری کهن، به کارگیری تشبیه های مرکب، تفضیل و مضمر، استعاره های مکنیه و بیشتر از نوع شخصیت بخشی، تصویرآفرینی، تلمیح، اضافه های تلمیحی و اساطیری، حسن تعلیل، تضاد، تناسب و تکرار از ویژگی‎های چشمگیر سبکی اوست که نگارنده را که دیوان اشعار اظهری را تصحیح کرده است، بر آن می دارد تا برای اولین بار در این مقاله، ویژگی‎های سبک شناسی شعر او را تبیین و به شناخت جایگاه او در شعر فارسی کمک کند.
    کلید واژگان: ویژگی‎های زبانی, ادبی و فکری, اظهری شیرازی, رساله کمال
    Fariba Chini, Fateme Sadat Taheri *, Abdorreza Modarreszade
    The present article studies the style of poems of Budagh Azhari Shirazi (B. 991 A.H.), who is an unknown poet of the Safavid era. Azharis’ collection of poems, which he called the treatise of Kamal, has about eleven thousand verses; but it has not been published yet. Our knowledge of him is limited to what can be deduced from his poems. The author with a descriptive-analytical approach tries answer these questions: which of the poetic styles does Azhari followed in his poems and what are the characteristics of his poems in three levels of language, literature and thought? She tries to prove that the poet tends to Khorasani poetry in linguistic features, and the literary aspects of his poems reflect the poetic features of the Iraqi style. Azhari has paid special attention to Khaghani and Anvari poems. Praise and eulogy, virtual love and sometimes Voqugui and Vasukhti, description of the beloved, lampoon, satire, and Saghinameh are the main themes of Azhari’s poetry. The use of ancient words, the ancient form  words, Arabic words and phrases, composition, ancient grammatical rules, the use of compound simile, preferential simile, implicit simile and implicit metaphors, that more of them are personification, and  imagery, allusion, phantastic etiology, oxymoron, congerise and palilogy are some of the remarkable features of his style, thus the author that corrected the  Azhari’s collection of poems tries to  explain the stylistic features of his poet and help  to know his impression in Persian poetry for the first time.
    Keywords: Stylistic Study, linguistic, Literary, Intellectual Features, Azhari-e Shirazi, Resale- ye Kamal (Treatise of Maturity)
  • رعنا نوحی، اصغر دادبه *، عبدالرضا مدرس زاده
    زمینه و هدف

    اظهری شیرازی شاعر گمنام قرن یازدهم هجری است که درباره این سراینده پژوهشی نشده است. اساس مقاله حاضر بر پایه نسخه منحصربفرد موجود در کتابخانه مدرسه عالی شهید مطهری است و هدف آن بررسی سبکی و فکری نسخه خطی این شاعر عهد صفوی است.

    روش مطالعه

    مقاله پیش رو، مطالعه ای درون متنی، سبک شناسانه و نظری است که به شیوه پژوهش کتابخانه ای انجام شده است. محدوده و جامعه مورد مطالعه، دیوان اظهری شیرازی است.

    یافته ها

    در دیوان اظهری، سبک اصفهانی را همراه صنایع و بدایع لفظی و معنوی میتوان یافت. زبان اشعار این شاعر، ساده و غزلیاتش بسیار لطیف است. با وجود اذعان شاعر به سرودن اشعار ترکی، اثری از آن در این نسخه یافت نشد. شعر او از جنبه های گوناگون در میان دیوان همعصران خود از امتیازاتی برخوردار است؛ از جمله در داشتن عنوان برای قصاید، پرداختن به نعت و منقبت، خودستایی، غزلیات و رباعیات شورانگیز عاشقانه، مثنویات هزل و هجوآمیز، و قطعات حاوی ماده تاریخ قابل توجه است. همچنین انواع فواید زبانی و ادبی در این دیوان بچشم میخورد.

    نتیجه گیری

    اظهری شیرازی به شیوه دیگر شاعران سبک اصفهانی طبع آزمایی کرده است. زمان حیات شاعر را براساس ماده تاریخهای دیوان، میان سالهای991 تا 1061 هجری یا کمی پس از آن میتوان دانست. در سطح فکری و محتوایی، موضوعات مذهبی، عاشقانه و هزل از درونمایه های اصلی اشعار اوست. در سطح زبانی، برخلاف شاعران سبک اصفهانی، واژه های عامیانه در اشعار او کمتر بچشم میخورد. بکارگیری وزنهای خاص و ردیفهای طولانی از ویژگیهای اشعار اوست. در سطح ادبی واج آرایی، تکرار، انواع جناس و نیز صور خیال، تشبیه، استعاره، کنایه، تلمیح، مراعات نظیر و اسلوب معادله بالاترین بسامد را در اشعار او دارد.

    کلید واژگان: اظهری, قرن یازدهم, سبک اصفهانی (هندی), خودستایی, نعت و منقبت, عشق, هزل
    Rana Nouhi, Asghar Dadbeh *, Abdolreza Modarreszadeh
    BACKGROUND AND OBJECTIVES

    Azhari Shirazi is an anonymous poet of the 11th century AH who has not been researched about this poet. The basis of the present article is based on the unique version available in the library of Shahid Motahari High School and its purpose is to study the style and thought of the manuscript of this Safavid poet.

    METHODOLOGY

    The present article is an intra-textual, stylistic and theoretical study that has been done by library research method. The study area and community is Shirazi Divan.

    FINDINGS

    In Isfahani Divan, Isfahani style can be found along with verbal and spiritual industries and innovations. The language of this poet"s poems is simple and his lyric poems are very delicate. Despite the poet"s acknowledgment of composing Turkish poems, no trace of it was found in this version. His poetry has advantages in various aspects among the court of his contemporaries; Notable are the titles for the poems, the lamentation, the boasting, the romantic lyricism and quatrains, the humorous and satirical Masnavi, and the pieces containing the material of history. I also enjoy a variety of linguistic and literary benefits in this divan.

    CONCLUSION

    Azhari Shirazi has experimented with other Isfahani style poets. The time of the poet"s life can be considered according to the articles of the Divan, between the years 991 to 1061 AH or shortly after. At the intellectual and content level, religious, romantic and humorous themes are the main themes of his poems. At the linguistic level, unlike Isfahani style poets, slang words are less noticeable in his poems. The use of special weights and long lines is a feature of his poems. At the literary level, phonology, repetition, types of puns, as well as forms of imagination, simile, metaphor, irony, allusion, observance, and style of equation have the highest frequency in his poems.

    Keywords: Azhari Shirazi, Budagh, eleventh century, Isfahani style, boasting
  • پروین بخردی، سیروس شمیسا*، عبدالرضا مدرس زاده
    شهرآشوب شعری است که در هجو یک شهر، نکوهش مردم آن شهر و یا در مورد پیشه ها و صاحبان آن پیشه ها و سرگرمی های اجتماع سروده شده است و مسعودسعد سلمان را مبتکر این نوع ادبی دانسته اند. مسعودسعد از شاعران قرن پنجم وششم هجری قمری و نام بردار به بزرگترین حبسیه سرای شعر فارسی است. شعر مسعودسعد در قالب های: قصیده، غزل، قطعه، مثنوی، ترجیع بند، مسمط، مستزاد و رباعی است و او را مبتکر قالب مستزاد نیز دانسته اند. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوا، پس از بررسی سبک شهرآشوب های مسعودسعد خواهیم دید که زبان و ادبیات شاعر آمیخته به طنز و هزل است و این اثر بازتابی از اجتماع و زندگی مردمی است که دور از دربارها هستند. روش ما در سبک شناسی، بررسی ویژگی های زبانی (لایه های: آوایی، واژگانی، دستوری)، ویژگی های ادبی (لایه بلاغی که شامل بررسی های بدیع معنوی و بیان است) و ویژگی های فکری اثر است. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است.
    کلید واژگان: سبک شناسی شعر, قرن ششم, شهرآشوب, مسعود سعد سلمان
    Parvin Bekhradi, Sirous Shamisa *, Abdol Reza Modarres Zadeh
    Shahr-ashoubs are a cycle of poems in the Qa`t`a form describing  trades, manner of traders,amusements  or  satirize  people and places and “Mas'ud-e  Sa'd-e  Salmaan” is the creator of the Shahr-ashoub genre . Mas'ud-e  Sa'd-e  Salmaan” is among the great Persian language poets of the fifth and sixth century A.H. and known as the greatest imprisoned Persian poet. His poems are in all of  forms of poems simill than Qasideh (ode), Ghazal (sonnet), Qa`t`a, and… The subjects of his qasayed (odes) include praise of the king and greats of the era, prison conditions and his torments from prison and the times. They have deemed Mas'ud-e  sa'd  the creator of the Mostazad form of poetry, and writer of the first chronogram. he aim of this article is the study of  Mas'ud-e-Sa'd-e Salmaan's  style of  Shahr-ashoubs. The methods used to examine poetic stile includes the examination of the nuances in language, culture and thought of these poems.
    Keywords: Stylistic of Persian poetry, sixth century, Shahr-ashoub, Mas'ud-e Sa'd-e Salmaan
  • سمیه عبدالهی نجات، محمدرضا زمان احمدی*، عبدالرضا مدرس زاده

    زبان مهم ترین ابزار برقراری ارتباط است که از طریق آن انسان می تواند به بیان مفاهیم و نیازهای گوناگون خود بپردازد؛ یکی از این نیازها، بیان حسرت ، دل تنگی و غم غربت نسبت به گذشته است که نوستالژی نامیده می شود.مفهوم غربت  با اندیشه، احساس و رفتار آدمی درآمیخته است. غربت درتصوف و عرفان اسلامی، حضوری قابل اعتنا دارد و صاحب ابعاد معنایی و تفسیرهای گوناگون است، همچنین غم غربت از موثرترین انفعالات روحی درادب فارسی به ویژه در قرن هشتم قلمداد می شود. این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی و با هدف بررسی اشعار خواجوی کرمانی و سلمان ساوجی در حوزه نوستالژی عرفانی صورت گرفته تا بتوان از نگاه این شاعران عارف انواع غم غربت و عوامل موثر در ایجاد این اندیشه بررسی و تبیین گردد. مهم ترین دستاورد این پژوهش شناسایی عوامل مختلف تاثیرگذار بر فکر و ذهن شاعر و بررسی میزان انعکاس آن  برای درک و ارتباط بهتر با اشعار ایشان می باشد. دوری از وطن اصلی و معشوق حقیقی، مضمون نوستالژی دو شاعر است. نتایج این مقاله بیانگر آن است که سلمان ساوجی مانند خواجوی کرمانی، غربت عرفانی برخاسته از فراق محبوب حقیقی و دوری از وطن اصلی را دریافته است.

    کلید واژگان: غربت, وطن, عرفان, نوستالژی, خواجوی کرمانی, سلمان ساوجی
    Somayyeh Abdullahi Nejad, Mohammadreza Zaman Ahmadi *, Abdurreza Moharreszadeh

    Language is the most important tool for communication by means of which human being can express his or her meanings and various needs. One of such needs is expression of envy, homesickness, and grief for the past called nostalgia. The sense of nostalgia is mingled with the thinking, sensation, and behavior of humankind. In Sufism and Islamic mysticism, nostalgia is remarkable presence having meaningful dimensions and various interpretations. In addition, nostalgia is the most impressive psychological activities in Persian literature, especially in the eighth century for which there are two mystical poets, namely Khaju Kermani and Salman Savoji. This paper investigates through descriptive analytic methodology aimed at the study of the poems by Khaju Kermani and Salman Savoji on the mystical nostalgia to explain the different types of nostalgia and the causes pertinent to that notion from their standpoint. The most significant thing this paper accomplishes is the identification of various factors affecting the mind and thought of the poet and its reflection on the better understanding and relation with their poems. The original staying away from home country and real beloved is the nostalgic themes of their works. The results of this paper explains why Salman Savoji, like Khaju Kermani, has felt the mystical nostalgia arisen from distance from real beloved and original homeland. After a short introduction on the multifaceted concepts of traditional, modern, and postmodern nostalgia, the writer deals with the explanation and account of nostalgic idea and its subdivisions in Khaju Kermani’s and Salman Savoji’s divans with reference to dictionaries and reference sources and articles, and thereafter, he mentions some evidences of their literature for each subject matter.

    Keywords: homesickness, home country, nostalgia, Khaju Kermani, Salman Savoji
  • علی اکبر عطائی، عبدالرضا مدرس زاده *، اصغر دادبه
    زمینه و هدف

    صادق هجری تفرشی یکی از حکیمان و شاعران گمنام دوره فترت و از پیشگامان بازگشت ادبی است که در اواخر دوره صفویه و دوره افشاریه میزیسته است. دیوان هجری شامل مثنویات، غزلیات، قطعات، یک قصیده در منقبت علی (ع)، رباعیات و مفردات است. در این مقاله به بررسی سبکی و محتوایی اشعار شاعر از سه منظر فکری، زبانی و ادبی پرداخته شده است.

    روش مطالعه

    پژوهش پیش رو، مطالعه ای نظری است که به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شده است. محدوده و جامعه موردمطالعه، نسخ خطی اشعار صادق هجری تفرشی است که به کوشش پژوهشگر از کتابخانه های مختلف گردآوری شده است.

    یافته ها

    تصویرسازیهای زیبا، بکارگیری استادانه از صنایع ادبی، انتخاب اوزان مختلف، بکارگیری ردیفهای فعلی که غنای شعر و کمال مفهوم قافیه را در پی دارد و نیز استفاده بجا و شاعرانه از صنایع ادبی در حوزه بدیع لفظی و بدیع معنوی از ویژگیهای شعری هجری تفرشی است.

    نتیجه گیری

    با تحلیل سبکی و محتوایی اشعار صادق هجری تفرشی میتوان وی را بعنوان یکی از سرایندگان خوش‌قریحه دوره بازگشت در پیروی از شاعران سبکهای پیش از خود دانست و موفقیت وی را در انعکاس ساختار فکری، زبانی و ادبی آنها در اشعار خود مورد تایید قرار داد. کلمات کلیدی

    کلید واژگان: صادق هجری تفرشی, نسخه های خطی اشعار, دوره بازگشت, تحلیل سبکی و محتوایی
    A. Ataei, A. Modarreszadeh *, A. Dadbeh
    BACKGROUND AND OBJECTIVES

    Sadegh Hijri Tafreshi is one of the wise but unknown poets of the Fitrat period and one of the pioneers of literary return who lived in the late Safavid and Afshari periods. Hijri's divan consists of masnavi, ghazals, pieces, an ode praising Imam Ali (AS), quatrains and singular lines (mofradat). In this article, we have tried to examine the style and content of the poems from three perspectives: intellectual, linguistic and literary.

    METHODOLOGY

    The present research is a theoretical study that has been done in the style of documentary research. Manuscripts of Sadegh Hijri Tafreshi's poems which has been collected from different libraries by the efforts of the researcher is the research scope and population.

    FINDINGS

    The poetic features of Hijri Tafreshi are such things as beautiful images, masterful use of figurative language, selection of different meters, use of verbal radifs that enrich the poetry and perfection of rhyme concept, as well as proper and poetic use of figurative language in the field of rhetoric and novelty.

    CONCLUSION

    By analyzing the style and content of Sadegh Hijri Tafreshi's poems, he can be considered as one of the eloquent poets of the return period following the poets of his predecessors and confirmed his success in reflecting their intellectual, linguistic and literary structure in his poems.

    Keywords: Sadegh Hijri Tafreshi, Manuscripts of Poems, Return Period, Stylistic, Content Analysis
  • فریبا چینی، فاطمه سادات طاهری*، عبدالرضا مدرس زاده

    در این مقاله، بوداق اظهری شیرازی (ت. 991 ق.) و دیوان اشعار وی معرفی شده که نویسنده، آن را رساله کمال‏ نامیده است. درباره این شاعر گمنام عصر صفوی و دیوان اشعار او تاکنون پژوهشی انجام نشده است. کتابت دیوان او از 1030 ق. شروع شد و حداقل سرودن آن تا 1059 ق. طول کشید؛ از این اثر تنها یک نسخه خطی به خط خود شاعر در کتابخانه مدرسه سپهسالار وجود دارد که اینک در دست تصحیح است. نگارنده با رویکردی توصیفی تحلیلی مبتنی بر متن اشعار شاعر و مراجعه به منابع تاریخی عصر صفوی با پاسخ‏دادن به این پرسش که «اظهری کیست و دیوان اشعارش ازنظر ساختاری و محتوایی چه ویژگی‏هایی دارد؟» می‏کوشد ضمن معرفی نسخه با تحلیل محتوا و ساختار اشعار شاعر تاحد ممکن به شناخت وی و شعر او کمک کند؛ با بررسی‏های انجام‏شده مشخص می‏شود، دیوان شاعر دو دیباچه منثور و 10385 بیت در قالب‏های قصیده، غزل، قطعه، مثنوی و رباعی دارد. قصاید شاعر بیشتر به منقبت خاندان نبوت علیهم‏السلام به‏ویژه امیرمومنان (ع) و مدح سلاطین صفوی اختصاص یافته است. مضمون اصلی غزل‏ها نیز عشق مجازی است که گاهی به وقوع‏گویی و واسوخت‏سرایی نیز می‏انجامد. قطعات و مثنوی‏های او تبیین‏کننده اندیشه‏ها و وقایع زندگی او و دربردارنده هجو، هزل و ماده‏تاریخ است. بیشتر رباعیاتش درباره عشق سروده شده‏ است و مفاخره‏سرایی در همه قالب‏های شعری وی به‏فراوانی یافت می‏شود. افعال و واژه‏های کهن، تقلید از سبک گذشتگان و توجه به شاعران پیشین به‏ویژه خاقانی، انوری و حافظ در ساختار صوری و معنایی شعر او آشکار است.

    کلید واژگان: نسخه خطی, رساله کمال نامه, اظهری شیرازی, تحلیل ساختاری و محتوایی
    Fariba Chini, Ftemeh Sadat Taheri *, Abdorreza Modarreszade

    The present study introduces the Treatise of Kamal by Budagh Azhari Shirazi (died 991 AH.). He was one of the unknown poets of the Safavid era. No research has been done on him and his poetry collection, which he calls the Treatise of Kamal (perfection). He began to write it from 1030 to 1059. There is only one manuscript in the poet’s own handwriting in the library of the Sepahsalar School, which is currently being corrected. The authors of the present study aimed to introduce the version by analyzing the content and structure of the poet’s poems as much as possible to help to know him and his poetry with a descriptive-analytical approach based on the text of the poet's poems and referring to the historical sources of the Safavid era. The question posed in this study was: What is the structure of his poetries and what topics did he deal with? According to the results of the study, it is clear that the poet's divan has two proses prefaces and 1034 verses in the form of odes, sonnets, fragments, rhymed couplets, and quatrains. The poet’s poems were mostly dedicated to the Prophet’s household (PBUH), especially Imam Ali (AS) and the praise of the Safavid sultans. Finally, his fragments and rhymed couplets portrayed the thoughts and life events and contained redundancies, smuts, and chronograms. Most of his quatrains were about love, and boasting was one of the main motifs of his poetry. Paying attention to archaic diction, and imitating his predecessors’ style, especially Khaqani, Anvari, and Hafez, were evident in the formal and semantic structure of his poetry. The use of his predecessors’ handwriting style was another important feature of this manuscript.

    Introduction

    Boudagh Azhari Shirazi (died 991 AH.) is an anonymous Poet who lived in the Safavid era. Among diverse treaties written in that era, his name was just mentioned in al-Zaria’h by Aghabozorgh Tehrani. His collection of poems, entitled Kamalnameh by the poet himself, is the only work by him left behind. Azhari has written about different issues of his time in his poems by using rhythm, rhyme, and literary figures.

    Materials and Methods

    There is only one manuscript from Azhari’s collection of poems written in his handwriting which is preserved in the library of Sepahsalar School (number 377) in Teheran. The scan of this very manuscript is available in the library of Tehran University (code F-6078). There is a CD of thescan in the National Library. This manuscript has about 343 pages of fifteen lines. In total, the collection has 10385 lines including odes, sonnets, and quatrains which are written in the margins of the book. This manuscript has been written in a nice Nastaliq handwriting on rough octavo paper (24 cm length and 15 cm width). The book has a marcasitic binding. The present manuscript has footnotes (Rekabeh) and the titles of its odes are written in cinnabar (Shangarf/red ink). Between the first and the second odes by Azhari and after his sonnet number 160, some pages are missing. According to the book, the poet has started writing his formerly-composed poems from1030 AH. He has finished the book, based on what has been mentioned in the final pages of the book, in 1054 AH in GharaBagh when he was about 63. The writings in the margins of the collection finished four years later in 1059. This treaty has been corrected deductively, and the writers have used a descriptive-analytical style to elaborate and analyze the content and the structure of the poems.

    Discussion of Results and Conclusions

    Azhari (born 991 AH) is said to be originally from Fars Province. He was a contemporary of Hakim Shafaie Isfahani who has accompanied King Abbas I, the well-known Safavid king, in his military attack on Gharabagh and had a luxurious life for many years. Meanwhile, he became the correspondent of Ghale’h Bost for some time and felt homesick many times. Azhari has written his poems in many genres including odes, sonnets, couplets, quatrains, and fragments. His collection of poems has two prologues in poetic prose, one of which starts the collection, before his odes, and the other follows the odes and precedes his sonnets. The preface of his collection starts with the praise of God, the Prophet (PBUH), Imam Ali (AS), and other Imams (AS). It follows with the praise of Shah Abbas Safavi and finishes with points about the book itself. There are 627 sonnets in his collection. In total, they have 4494 lines. The major theme of his sonnets is the description of love and the beloved. A distinctive feature of his sonnets is the literary figures and novel identical ending syllables (Radif). In his sonnet writing, he has followed the Iraqi School, especially Hafez’s style. He has about 215 fragments with 1208 lines. These poems are mostly about requests, demands, satire, and history-telling. His fragments provide the reader with good information about the poet’s life. Among his poems, there are 505 quatrains. In this type of poem, Azhari gives voice to his emotions about love, the beloved, carpe diem, and a strong desire for visiting Mecca. The specific feature of his quatrains is their four-line rhyming pattern. Azhari has 7 poems in the pattern of couplet poems (Masnavi) which include 271 lines. The couplets are largely satiric in nature. Despite his contemporaries, Azhari has not deployed the every-day language in his poems. His poems are full of archaic words, phrases, and structures. This showshis imitation of six-century poets, especially Khaghani. Furthermore, his use of many literary figures such as fantastic etiologies, oxymorons, allusions, preferential similes, and implicit similes is evidence of his following the Iraqi style, especially Hafez.

    Keywords: manuscript, Treatise of Kamalnameh, Azhari Shirazi, Structural, Content Analysis
نمایش عناوین بیشتر...
سامانه نویسندگان
  • دکتر عبدالرضا مدرس زاده
    مدرس زاده، عبدالرضا
    دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان
اطلاعات نویسنده(گان) توسط ایشان ثبت و تکمیل شده‌است. برای مشاهده مشخصات و فهرست همه مطالب، صفحه رزومه ایشان را ببینید.
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال