به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

محمدتقی معصومی

  • محمدتقی معصومی*

    امروزه عدم توجه به پراکنش صحیح مراکز آموزشی در شهرها، مشکلات عدیده ای را برای شهروندان و دانش آموزان به وجود آورده است. به همین دلیل، شناسایی الگوی توزیع فضایی مدارس و عوامل کلیدی موثر برآن، اهمیت زیادی دارد. این پژوهش از لحاظ روش از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و هدف آن تبیین تاثیر نامانایی متغیرهای کلیدی موثر، بر توزیع مدارس در محلات شهر اردبیل می باشد. برای رسیدن به این هدف، از تحلیل رگرسیون حداقل مربعات معمولی و رگرسیون وزنی جغرافیایی در نرم افزار     « ArcGIS» استفاده شده است. رابطه بین توزیع فضایی مدارس و توزیع فضایی جمعیت در شهر اردبیل، با رگرسیون حداقل مربعات معمولی انجام شده و با توجه به نتایج، متغیرهای کلیدی موثر در توزیع فضایی مدارس شناسایی شده اند. ضریب تاثیر هر کدام از متغیرهای کلیدی در توزیع مدارس، با هر دو نوع رگرسیون محاسبه شده و نقشه های به دست آمده از ضرایب مذکور، با توابع تحلیلی«GIS» مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهد که توزیع مدارس در شهر اردبیل از توزیع جمعیت پیروی نکرده بلکه عوامل فرهنگی، مذهبی و ورزشی دارای اثرات بیشتری در این توزیع بوده اند. به طوری که متغیر کاربری های فرهنگی و مذهبی در نواحی قدیم ساخت و سکونتگاه های غیر رسمی آن مانند سلمان آباد، میراشرف و کریم آباد، بیشترین تاثیر و در نواحی و شهرک های جدیدالاحداث، کمترین تاثیر را بر توزیع فضایی مدارس داشته است. توزیع فضایی مدارس براساس متغیر ورزشی نیز نشان می دهد که محلات بعثت، ابوطالب و شهرک سبلان فاز 2 بیشترین تاثیرپذیری را داشته اند. همچنین بیشترین عدم تناسب بین تراکم جمعیت و توزیع مدارس، در محلات مرکزی شهر دیده می شود که عمدتا در قلمرو جغرافیایی منطقه یک شهرداری قرار دارند.

    کلید واژگان: نامانایی, توزیع فضایی, مدارس, رگرسیون وزنی, اردبیل
    Mohammdtaqi Masoumi *

    Today, not paying attention to the correct distribution of educational centers in cities has created many problems for citizens and students. For this reason, it is very important to identify the spatial distribution pattern of schools and the key factors affecting it. The research is correlation type and its purpose is to explain the significant impact of key variables affecting the distribution of schools in the neighborhoods of Ardabil city. OLS regression analysis and GWR have been used in ArcGIS software. The relationship between the spatial distribution of schools and the spatial distribution of the population in Ardabil city was carried out with OLS regression and according to the results, the key variables affecting the spatial distribution of schools were identified. The effect coefficient of each of the key variables was calculated with both types of regression and the maps obtained from the coefficients were analyzed with GIS analytical functions. The result shows that the distribution of schools in Ardabil city did not follow the population distribution, but cultural, religious and sports factors had more effects on this distribution. Thus, the variable of cultural and religious uses has had the greatest impact on the spatial distribution of schools in the old construction areas and its informal settlements, and the least in the newly built areas and towns. Also, the biggest disproportion between the population density and the distribution of schools is seen in the central areas of the city, which are mainly located in the geographical territory of a municipality.

    Keywords: Heterogeneity, Spatial Distribution, Schools, Weighted Regression, Ardabil
  • سید فریا آقایاری، محمدتقی معصومی، بهنام باقری*

    امروزه دولت ها برای کاهش اثرات مخاطرات طبیعی، راهبردهای متنوعی را در پیش می گیرند. از این رو تاب آوری از دیدگاه بسیاری از محققان یکی از مهم ترین موضوع ها برای رسیدن به پایداری است که به دنبال ایجاد جوامع تاب آور در برابر مخاطرات طبیعی هستند. بر این اساس تحلیل و افزایش تاب آوری سیستم های انسانی و محیطی در برابر سوانح طبیعی در مسیر رسیدن به توسعه پایدار از اهمیت بسزایی برخوردار است. روش جمع آوری اطلاعات در این پژوهش عمدتا میدانی است و در طول انجام پژوهش از روش کتابخانه ای نیز استفاده شده است. هدف عمده این پژوهش، سنجش و تحلیل فضایی مولفه های تاب آوری شهری شهر خلخال ازلحاظ طبیعی است. در این پژوهش جهت تجزیه و تحلیل اهمیت نسبی داده ها و وزن دهی به شاخص های تحقیق از مدل تحلیل شبکه ی ANP (تصمیم گیری چند معیار) در قالب نرم افزار Super Descision استفاده شده و در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی Arc GIS پس از تهیه نقشه آسیب پذیری برای هر معیار به تهیه نقشه نهایی شاخص طبیعی شهر خلخال در نرم افزار Arc GIS استفاده شده است. با توجه به خروجی نرم افزار GIS می توان بیان نمود که بخش غربی شهر از نظر طبیعی آسیب پذیری بالایی دارد و شرایط این قسمت از شهر بحرانی است؛ بنابراین این امر موجب می شود که در هنگام زمین لرزه آمار تلفات جانی و مالی افزایش یابد. به طورکلی می توان گفت در محدوده مورد مطالعه همه شرایط و عوامل دخیل در آسیب پذیری در برابر زمین لرزه در ارتباط باهم عمل نموده و باعث شکل گیری نواحی با آسیب پذیری بالا گردیده است.

    کلید واژگان: تاب آوری, آسیب پذیری, زمین لرزه, تحلیل سلسله مراتبی, ARC GIS
    Seyedeh Freya Aghayri, Mohammadtaqi Masoumi, Behnam Bagheri *
    Introduction

    Today's metropolises are always exposed to damage caused by natural hazards for various reasons. These risks require immediate prevention and measures due to the many human and financial damages. One of the most destructive and common natural disasters is the earthquake, which has caused the greatest damage to human society from the past to the present day.Several studies have been conducted in relation to the resilience and management of natural hazards at home and abroad; Among these studies, we can refer to the researches of Ebrahimzadeh et al. with the title of analysis on the vulnerability caused by earthquakes with emphasis on providing the optimal model for the location of special uses for health care and education, a case study of the worn out fabric of Tabriz city. Mansour Naimi et al.'s research titled "Earthquake Risk Microzoning with Fuzzy Hierarchy Analysis Model in Zone 1 of Ahvaz Metropolis", Alexander with a research titled "Resilience against Earthquake", Kusumastoti et al. Natural Indonesia as well as the doctoral thesis of Boston in relation to building resilience through design with the approach of improving the efficiency of hospitals after earthquakes.Resilience as a concept can be used for any community and any type of disorder, whether natural, man-made or a combination of the two. The definition of resilience includes: 1. The ability of a system to absorb damage and loss, without going out of normal state 2. The ability of a system to organize and reorganize itself in different conditions 3. The ability of a system to increase and create Capacity to learn and strengthen its adaptability.Vulnerability is the possibility that a person or group is exposed to the incompatible effects of a hazard, which is actually an interaction between spatial hazards and social forms of societies.One of the goals of this project is to provide solutions to improve resilience according to the results and the strengths and weaknesses of Khalkhal city. Knowing the characteristics of the resilient city, measuring the level of urban resilience and also determining the effective methods of evaluating the resilience of Khalkhal city are among the main reasons for conducting the present research.

    Methodology

    The method of collecting information in this research is mainly field and library method was also used during the research. In this research, first, the theoretical framework of the research was done by collecting information using documentary studies.In the following, in order to check the degree of resilience of the studied cities by examining previous researches, criteria and sub-criteria of resilience were determined; Then, in order to analyze the data, from weighting to the research indicators, the ANP network analysis model was used in the form of Super Decision software, and in the Arc GIS environment, after preparing a vulnerability map for each criterion, using the technique of layer weighting and scoring the main and sub criteria. Its criteria have been used to prepare the final map of the natural index of Khalkhal city in Arc GIS software.Considering that some criteria are more important than other criteria and had a decisive role in the physical resilience of the city, a questionnaire was prepared to determine the relative importance of each of the indicators and it was distributed and completed among 15 expert experts.

    Results and Discussion

    It should be mentioned here that in order to evaluate the natural resilience of Khalkhal city, all the layers and sub-criteria effective in the natural resilience of the region, which was the result of applying the weights obtained from ANP in the GIS environment, were analyzed and integrated, and then after standardizing all the indicators and using From the weight obtained from the network analysis model (ANP), standard balanced maps were prepared and finally zoning of resilient urban spaces. Therefore, at this stage, the resilience of the natural dimension was calculated using the Raster Calculator tool to be used in the final zoning of this dimension of resilience. This process was carried out for each index, and finally, the general natural resilience map of Khalkhal city, which is the result of combining 8 sub-criteria of the research, was extracted.

    Conclusion

    In the researches that are formed with the aim of analyzing the state of resilience, the most important issue that should be paid attention to is the analysis of vulnerability and the recognition of upcoming threats in order to identify the capacity and capabilities of resilience. The city of Khalkhal has little resilience against the earthquake crisis due to its geographical and tectonic location, numerous active faults, the irregular growth of the city in the boundaries of the faults and unstable lands, so planning to deal with this risk is considered vital. The current research aims to measure and evaluate the natural resilience of Khalkhal city against different earthquake intensities and to achieve the first step of planning to deal with the earthquake crisis, which is to identify the overall resilience of the city. In this research, using standard indicators, the degree of vulnerability of Khalkhal city has been determined, and taking into account the results of the methods and combining them with the geographic information system, the vulnerability map of the city has been drawn. According to the final map, which is the output of GIS software, it can be said that the western part of the city is naturally highly vulnerable. In the current research, it was determined that the conditions in the western part of Khalkhal city are critical and during an earthquake, the number of casualties and financial damages will be high. Finally, in this thesis, the obtained results showed that the method used in the research was able to evaluate the studied area well and showed the vulnerable parts, which mostly include the western areas of Khalkhal city, in the final map.

    Keywords: Resilience, Vulnerability, Earthquake, Hierarchical Analysis, ARC GIS
  • معصومه میرغروی، رسول صمدزاده*، محمدتقی معصومی
    مقدمه

    مفهوم شهر خلاق به تازگی در کشورها به عنوان یک ابزار برنامه ریزی شهری با پتانسیل کاهش مشکلات اجتماعی و اقتصادی مربوط به شهرها معرفی شده است. شهر رشت در سال 2015 از طرف یونسکو به عنوان شهر خلاق غذا و خوراک شناسی انتخاب شد. اما شواهد حاکی از آن است که از آن تاریخ هیچ اقدام موثری در راستای توسعه شهر خلاق رشت انجام نگرفت.

    هدف

    این پژوهش با هدف بررسی همبستگی میان متغیرهای خلاقیت با میزان خلاقیت مناطق شهر رشت و همچنین شناسایی میزان تاثیرگذاری هر شاخص در تحقق خلاقیت شهری انجام شد.

    روش شناسی: 

    روش انجام این پژوهش توصیفی تحلیلی بود که برای انجام آن، متغیرهای خلاقیت در چهار بعد شامل زیرساخت های خلاق (13 شاخص)، فعالیت های خلاقانه (12 شاخص)، اجتماع خلاق (9 شاخص) و کیفیت زندگی (10 شاخص) انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات نیز از ابزار پرسشنامه استفاده شد. با توجه به فرمول کوکران نیز حداکثر حجم نمونه، برابر با 384 نفر برآورد شد. برای تعیین تعداد پرسشنامه در هر منطقه با توجه به سهم نسبی جمعیت هر منطقه اقدام شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از روش ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی استفاده شد.

    قلمرو جغرافیایی پژوهش: 

    این پژوهش در مناطق پنج گانه شهر رشت به عنوان مرکز سیاسی اداری استان گیلان انجام شده است.

    یافته ها و بحث: 

    براساس نتایج تحلیل رگرسیون، در منطقه «یک» متغیر اجتماع خلاق با ضریب تعدیل شده 651/0 بیشترین تاثیرگذاری را بر خلاقیت شهری دارد؛ در منطقه «دو»، متغیر اجتماع خلاق با ضریب تعدیل شده 659/0 بیشترین تاثیرگذاری را بر خلاقیت شهری دارد؛ در منطقه «سه» متغیر فعالیت های خلاقانه با ضریب تعدیل شده 523/0 بیشترین تاثیرگذاری را بر خلاقیت شهری دارد؛ در منطقه «چهار» متغیر کیفیت زندگی با ضریب تعدیل شده 612/0 بیشترین تاثیرگذاری را بر خلاقیت شهری دارد؛ و در منطقه «پنج» متغیر اجتماع خلاق با ضریب تعدیل شده 645/0 بیشترین تاثیرگذاری را بر خلاقیت شهری دارد.

    نتیجه گیری

    با مشخص شدن شاخص های تاثیرگذار بر وضع خلاقیت شهر رشت، می توان آنها را در روند برنامه ریزی های صحیح شهر وارد کرد و با ایجاد خلاقیت شهری در مناطق پنج گانه، ضمن رفع بسیاری از مشکلات ساختاری و کالبدی و کارکردی، موجبات رفاه و آسایش بیشتر ساکنان را فراهم نمود.

    کلید واژگان: خلاقیت, شهر خلاق, مناطق شهری, شهر رشت
    Masoumeh Mirgharavi, Rasoul Samadzadeh *, Mohammadtaghi Masoumi

    The aim of this study was to investigate the correlation between creativity variables with the level of creativity in Rasht and also to identify the effectiveness of each indicator in the realization of urban creativity. To conduct this research, creativity variables in four dimensions including creative infrastructure (13 indicators), creative activities (12 indicators), creative community (9 indicators) and quality of life (10 indicators) were selected A questionnaire technique was used to collect information. According to Cochran's formula, the maximum sample size was estimated to be 384 people. The number of questionnaires in each region was determined according to the relative share of the population in each region. Pearson correlation coefficient and linear regression were used to analyze the data. The results of regression analysis in region one showed that the creative community variable with a modified coefficient of 0.651 has the greatest impact on urban creativity. Also, in the region, two variables of creative community with a modified coefficient of 0.659 have the greatest impact on urban creativity. The results showed regression analysis in region three The variable of creative activities with a modified coefficient of 0.523 has the greatest impact on urban creativity. The results showed regression analysis in region four The variable of quality of life with a modified coefficient of 0.612 has the greatest impact on urban creativity. The results of regression analysis in region five showed that the variable of creative community with a modified coefficient of 0.645 has the greatest impact on urban creativity

    Keywords: Creativity, Creative City, Urban Areas, Rasht
  • مریم علیپور کلسرکی، محمدتقی معصومی*، حسین نظم فر

    به دنبال گسترش افقی شهر به سمت پیرامون شهر برخی فضاها در درون شهر رهاشده و از روند توسعه بازمانده اند. این فضاها که عنوان سطوح میان افزا خوانده می شوند به دلیل استقرارشان در درون شهرها، دارای پتانسیل لازم برای توسعه شهر می باشند. ازاین رو هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی توسعه میان افزا در اراضی شهری و پیراشهری رشت می باشد. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی-تحلیلی می باشد. بنابراین از بین مجموع شاخص های موثر در توسعه میان افزا  3 شاخص (مصالح بکار رفته، کیفیت ابنیه و پراکنش جمعیتی) که بیشترین تاثیر را در توسعه میان افزا دارند انتخاب گردید. در ادامه فرآیند تجزیه وتحلیل به منظور اولویت بندی مناطق پنج گانه شهری و پیراشهری رشت بر مبنای مدل کوپراس به لحاظ توسعه میان افزا جهت امتیازدهی اولیه به شاخص های موردمطالعه بهره برده شد.  نتایج حاصل از به کارگیری مدل کوپراس نشان می دهد که منطقه سه با  کسب Nj برابر با 100 درصد به لحاظ شاخص های توسعه میان افزا بیشترین پتانسیل و جایگاه نخست را  در بین مناطق پنج گانه شهر رشت داراست و مناطق 4، 2، 5 و 1 با کسب امتیازات  65/97، 53/91، 99/82 و 53/75 به ترتیب در رتبه های دوم تا پنجم قرار گرفتند. با توجه به اینکه منطقه سه شهر رشت جزء مناطق پیراشهری می باشد  لذا براساس شاخص های موردمطالعه مستعد توسعه میان افزا می باشد. اما منطقه یک و پنج شهر رشت به دلیل نوساز و تازه ساخت بودن بناها دارای پتانسیل کمتری برای توسعه میان افزا می باشند. یافته های تحقیق نشان می دهد که با اعمال سیاست توسعه میان افزای شهری در توسعه آتی شهر رشت، از تخریب اراضی زراعی و باغات پیرامون شهر کاسته خواهد شد.

    کلید واژگان: توسعه میان افزا, پراکنش کالبدی, پراکنش جمعیتی, سکونتگاه های پیراشهری, رشت
    Maryam Alipour Kalsraki, Mohammadtaghi Masoumi *, Hossien Nazmfar
    Introduction

    Although the city and urbanization are not a new phenomenon in human history, the "urbanization of societies" (in the sense of the majority of the population living in cities) is a new trend and a product of the widespread redistribution of the population in favor of urban settlements after the industrial revolution. (Azeimi, 2013: 22). Therefore, physical expansion and increase in density and accumulation within cities will be inevitable (Ziari et al., 2013: 256). This expansion, due to the increase in population, out- and intra-urban migrations, has often occurred in the lands around the cities, which has caused the destruction of agricultural lands, environmental damage, and the uneven and scattered growth of cities (Mohammadi et al., 2012: 176). One of the main axes of urban planning is land use planning. In other words, due to the increase in population, the establishment of municipal services, and the attraction of the population of the cities and villages of the province, Rasht city has undergone extensive physical-spatial transformations in the past decades, which has caused the uneven expansion of the city and the emergence of the phenomenon of dispersion in the city. This shows the necessity of using all the existing powers and capacities of the city. For this purpose, it is necessary to achieve the sustainable growth and development of the city instead of the excessive development and growth of the city horizontally in the surrounding spaces, by filling the existing tissues of the city, increasing the balanced density and changing the use of the old and polluting buildings. In order to implement this development, it is very important to choose suitable and desirable points for development, and identifying these points requires a correct understanding of the factors and components that are relevant and effective in the development of intermediate-level development (Khalili, 2016: 3). Therefore, the most important mission of the present research is to investigate and evaluate the inter-development in the lands of Rasht city, in order to improve the physical, social and economic identity and the fabric of the cities, to bring life back to these urban fabrics, social justice, social security, vitality and follow the people's satisfaction, etc., in order to prevent the excessive expansion of the city and remove the obstacles to sustainable development. In general, the current research was compiled in order to answer the following question: Which of the parts of Rasht city is more suitable for intermediate development?

    Methodology

    The current research is classified as a descriptive-analytical research in terms of its practical purpose and in terms of its nature. In this regard, after documentary and library studies, theoretical foundations were compiled, then the census statistics of 1390 and 1395 were used to identify intermediate development indicators. From among the total indicators effective in the development of the intermediate, 3 important and basic indicators (materials used, building quality and population distribution) that have the most impact on the development of the intermediate were selected. In order to show the distribution of data, GIS layers have been used at the level of the regions of Rasht according to the administrative-political divisions of the Ministry of Interior. In such a way that after recognizing the intermediate development indicators, information layers related to them have been produced using digital information and GIS database. In the continuation of the analysis process and in order to prioritize the 5 regions of Rasht city based on the Cooperas model in terms of intermediate development, the opinions of 15 experts and specialists in the urban planning profession were used for the initial evaluation of the studied indicators. It should be noted that the Shannon entropy model was used to weight the indicators.

    Results and discussion

    The assessment of the urban land of Rasht shows that this city is due to the inappropriate and unbalanced distribution of urban land to different uses, with the deterioration of the fabric, lack of improvement and renovation of the fabric, the creation of empty and dilapidated spaces inside the fabric, lack of exploitation. Suitable and improvement of networks, scattered expansion of the city, inconsistency between neighboring uses, etc. have been faced. Therefore, with the studies carried out in the present research on the development of intermediate development in urban lands in different areas of Rasht city, it appears that region 3 has more favorable conditions for the development of intermediate development than other regions, and the major part of region 3 has a worn texture. More than 50% of it has vacant lands, which means that the vacant lands of this area can be reused by filling vacant or inefficient urban lands. Based on this, only identifying empty, barren lands or reusing lands with disproportionate use and filling the existing structure is not enough to face the problem of population overflow and respond to the demand for housing and services of this population, but it is necessary in addition to the capacities of Previously, he also acted in order to identify and implement other intermediate development capacities, such as the capacities that result from converting the upper spaces of shops into apartments, separating residential buildings, and redeveloping existing residential areas.

    Conclusion

    The city of Rasht is one of the important and developing cities of the country, in the past decades, with the increasing tendency to horizontal growth and challenging the ecology, sustainable urban and regional development has faced many problems. Directing urban development towards the periphery and destroying environmental resources - agriculture, problems such as disturbing the ecological balance, increasing service costs, not paying attention to the existing structures for improvement and renovation - which has disturbed the urban form and the proper functioning of the city in that area. - The increase of informal settlements - the attitude towards increasing the urban area by the city management, which results in an increase in the short-term income of the city management, will have side problems such as the lack of monitoring the growth and development of informal settlements.

    Keywords: Intermediate Development, Physical Distribution, Population Distribution, Rasht
  • زهرا علیزاده خطیبایی، محمدتقی معصومی*، حسین نظم فر، اکبر آبروش

    امروزه با گسترش شهرنشینی و افزایش جمعیت شهرها، فقر شهری یکی از معضلات مهمی است که مبارزه با آن ضروری به نظر می رسد. در قرن بیست و یکم یکی از شاخص های پیشرفت شهری، مسیله ی پایین بودن فقر شهری است (Lemanski and Marx, 2015). به منظور تحلیل و ارزیابی شاخص های فقر شهری در شهر رشت در بلوک های مختلف و خوشه بندی فقر اجتماعی در این شهر (خیلی فقیر، فقیر، متوسط، مرفه، خیلی مرفه)، برای تحلیل فقر اجتماعی و استخراج لکه های داغ گستره فضایی از نرم افزار Arc Gis استفاده شد؛ و استخراج نواحی مختلف شهر از نرم افزار R و به روش تصمیم گیری چند شاخصه پرومته که وزن شاخص ها به روش ANP از داده های خام بلوک های آماری شهر رشت در سرشماری سال 1395 به دست آمده بود، محاسبه شد. یافته های پژوهش نشان دادند که به طور نسبی بخش های مرکزی شهر را بلوک های متوسط در برمی گیرد و در بخش های بیرونی و حاشیه ای مرکز شهر دو ناحیه لکه داغ مشاهده می شود که بلوک های خیلی مرفه و مرفه را در خود جای داده اند. لکه های سرد نیز در حاشیه بیرونی شهر به وضوح قابل مشاهده هست و بلوک های خیلی فقیر و فقیر را در برگرفته اند و شهر به جز لکه های داغ و سرد بیشتر به صورت لکه های ملایم و اکثر بلوک ها در وضعیت متوسط فقر اجتماعی قرارگرفته اند. همچنین بر اساس یافته های تحقیق بیشتر مناطق محروم از نظر فقر اجتماعی در شهر رشت در بخش شمال غربی و شمال شرقی شهر قرارگرفته اند.

    کلید واژگان: روش ANP, روش پرومته, گستره فضایی, تحلیل لکه های داغ, فقر اجتماعی, شهر رشت
    Alizadeh -, MohammadTaghi Masoumi*, Hossein Nazmfar, Akbar Abravesh

    Today, with the expansion of urbanization and the increase in the population of cities, urban poverty is one of the important problems that it seems necessary to fight. In the 21st century, one of the indicators of urban progress is the issue of low urban poverty (Lemanski and Marx, 2015). In order to analyze and evaluate the indicators of urban poverty in Rasht city in different blocks and to cluster social poverty in this city (very poor, poor, average, wealthy, very wealthy), to analyze social poverty and extract spatial hot spots from Arc software. Gis was used. And the extraction of different areas of the city was calculated from the R software and by the multi-indicator Prometheus decision-making method, where the weight of the indicators was obtained by the ANP method from the raw data of the statistical blocks of Rasht city in the census of 2015. The findings of the research showed that comparatively, the central parts of the city are covered by medium blocks, and in the outer and peripheral parts of the city center, two hot spot areas are observed, which contain very prosperous blocks. Cold spots are also clearly visible on the outer edge of the city and they cover very poor and poor blocks, and except for the hot and cold spots, the city is mostly in the form of mild spots and most of the blocks are in poor condition. They are placed in average social poverty. Also, based on the findings of the research, most of the deprived areas in terms of social poverty in Rasht city are located in the north-west and north-east parts of the city.

    Keywords: ANP method, Prometheus method, spatial extent, hot spots analysis, social poverty, Rasht city
  • محمد تقی معصومی*، بهنام باقری

    درنظرگرفتن معیارهای صحیح در تعیین مسیر جاده ها می تواند نقش عمد ه ای در کاهش هزینه های اقتصادی، افزایش ایمنی و دسترسی به جاده ها در کنار حفظ محیط زیست ایفا کرده و زمینه رشد و شکوفایی منطقه را فراهم کند. این تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و با هدف شناسایی مسیری کم هزینه و ایمن برای ارتباط شهر اردبیل با مرکز کشور ازطریق آزادراه تبریز-زنجان انجام شده است. داده های مورد نیاز برای انجام پژوهش که شامل نقاط ارتفاعی به دست آمده از تصویر Google Erath و تصویر ماهواره OLI Landsat-9 است، جمع آوری شد. مدل رقومی ارتفاع، نقشه توپوگرافی، نقشه شیب از تصویر گوگل ارث و نقشه کاربری اراضی از تصویر ماهواره ای لندست استخراج شد. سپس مسیر جاده فعلی اردبیل-سرچم از تصویر گوگل ارث رقومی شده و وضعیت جاده از منظر شیب بررسی و شیب های خطرناک در آن شناسایی شده اند. در مرحله آخر با استفاده از مدل بیلدر سیستم اطلاعات جغرافیایی و با بهره گیری از الگوریتم دایکسترا، کم هزینه ترین مسیر از اردبیل به سرچم با درنظرگرفتن عامل شیب و سپس با درنظرگرفتن همزمان دو عامل شیب و کاربری اراضی منطقه شناسایی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که مسیر پیشنهادی نسبت به مسیر فعلی اردبیل به سرچم، هم از لحاظ طول جاده و هم از لحاظ شیب جاده و کاربری اراضی، وضعیت به مراتب بهتر و ایمن تری دارد به طوری که طول جاده 25 کیلومتر کم شده و 15 کیلومتر از مسیر که دارای شیب تا 10 درصد و خطرناک بود، به 6/8 کیلومتر کاهش یافته و این کاهش باعث کم شدن هزینه های اقتصادی، ایمنی بیشتر برای مسافران و ساکنان بومی منطقه خواهد شد. همچنین در مسیر پیشنهادی عبور جاده از مراتع درجه یک کاهش یافته و از 36 کیلومتر به 22 کیلومتر رسیده است، عبور از مزارع آبی مسیر که قبلا 26 کیلومتر را پوشش می داد، در مسیر پیشنهادی بهینه به 13 کیلومتر کاهش یافته است و این تاثیر مهمی در حفظ محیط زیست خواهد داشت.

    کلید واژگان: اردبیل سرچم, راه, الگوریتم دایکسترا, سیستم اطلاعات جغرافیایی, مسیر کم هزینه (LCPA)
    Mohammad Taqi Masoumi *, Behnam Bagheri

    Considering the correct criteria in determining the route of roads can play a major role in reducing economic costs, increasing safety and access to roads, along with preserving the environment, and provide the basis for the growth and prosperity of the region. This research is of a descriptive-analytical type and was conducted with the aim of identifying a low-cost and safe route to connect Ardabil city with the center of the country through Tabriz-Zanjan freeway. The data required to conduct the research, which includes elevation points obtained from the Google Erath image and the OLI Landsat-9 satellite image, were collected. Digital height model, topography map, slope map were extracted from Google Earth image and land use map from Landsat satellite image. Then, the current Ardabil-Sarcham road route was digitized from the Google Earth image, and the condition of the road was examined from the perspective of the slope, and dangerous slopes were identified. In the last stage, using the Geographical Information System Builder model and using Dijkstra's algorithm, the least expensive route from Ardabil to Sarcham has been identified by considering the slope factor and then by simultaneously considering the two factors of slope and land use in the region. The results of the research show that the optimal proposed route is much better and safer than the current route from Ardabil to Sarcham both in terms of road length and road slope and land use, so that the length of the road is reduced by 25 km and 43 km from the route It has a slope of up to 10% and was dangerous, it has been reduced to 23 km and this reduction will reduce the economic costs, more safety for travelers and native residents of the region. Also, in the proposed route, the crossing of the first-class pastures has been reduced from 36 km to 22 km, and the crossing of the water fields, which previously covered 26 km, has been reduced to 13 km in the optimal proposed route, and this has an important impact on It will protect the environment.

    Keywords: Ardabil Sarcham, the way, Dijkstra's algorithm, Geographical Information System, least cost path Analysis
  • احمد خواجوی، رسول صمدزاده*، محمدتقی معصومی

    علی رغم پیشرفت های اخیر در واکاوی عملکرد لرزه ای انواع سازه های ساختمانی، راهبردهای مقاوم سازی سازه ای هنوز هم یکی از مباحث چالش برانگیز فنی است. هدف پژوهش حاضر رفع این خلاء مطالعاتی از طریق ارائه یک روش شناسی ساده برای ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای ساختمان های واقع در بافت های فرسوده شهر اردبیل است. روش ارائه شده بر اساس مطالعات میدانی 1440 ساختمان مختلف، یک روش کیفی بوده است. نمایه آسیب مربوط به تمامی ساختمان ها محاسبه و میانگین آن ها در زمین لرزه های با شدت های 7 تا 9 در مقیاس MSK، بر حسب شدت برای انواع مختلف ساختمان ها به صورت نمودارهای ستونی و PGA به صورت خطی ترسیم گردیده است.  بر اساس نتایج به دست آمده، تقریبا 30 درصد ساختمان های فولادی که قدمت آن ها کمتر از 20 سال می باشد و به دلیل بازنگری در آئین نامه استاندارد 2800 نسبت به زمان ساخت شان در برابر زمین لرزه ای با شدت 8 احتمال آسیب زیاد و در شدت 9 احتمال ریزش و تخریب ساختمان وجود دارد. نتایج حاصله نشان می دهد که این سیستم سازه ای نسبت به ساختمان های با مصالح بنایی وضعیت بهتری دارد. ساختمان های با اسکلت بتنی که قدمت آن ها کمتر از 15 سال است در برابر زمین لرزه ای با شدت 8 احتمال آسیب متوسط  و در شدت 9 احتمال آسیب زیاد وجود دارد. در نهایت سیستم سازه ای بتنی نسبت به سیستم سازه ای فولادی و بنایی عملکرد بهتری داشته اند. به طور کلی نتایج نشان می دهد که بیشتر ساختمان های موجود در بافت های فرسوده و تاریخی در برابر یک زمین لرزه با شدت 8 در ردیف آسیب زیاد و شدت 9 آسیب کلی و تخریب قرار دارند. ساختمان هایی که از آسیب پذیری بالایی برخوردارند، بیشتر در نقاط مرکزی شهر (مخصوصا منطقه یک) واقع شده اند.
     واژگان کلیدی: نمایه آسیب پذیری لرزه ای، سازوکارهای آسیب، سناریوهای آسیب،  اردبیل

    کلید واژگان: نمایه آسیب پذیری لرزه ای, سازوکارهای آسیب, سناریوهای آسیب, اردبیل
    Ahmad Khajavy, Rasoul Samadzadeh*, Mohammadtaghi Masoumi

    Despite the recent advances in the analysis of seismic performance of a variety of building structures, structural reinforcement strategies are still one of the most technically challenging topics. The aim of this study is to close this study gap by providing a simple methodology for assessing the seismic vulnerability of buildings located in the dilapidated structures of Ardabil. The proposed method is a qualitative method based on field studies of 1440 different buildings. Damage index for all buildings is calculated and their average in earthquakes with magnitudes 7 to 9 on MSK scale, in terms of intensity for different types of buildings are plotted in bar charts and PGA in linearly. Has been. According to the results, approximately 30% of steel buildings are less than 20 years old and due to the revision of Standard 2800 compared to the time of their construction against earthquakes with Intensity 8 has a high probability of damage and in intensity 9 there is a possibility of collapse and destruction of the building. The results show that this structural system is in a better condition than buildings with building materials. Buildings with concrete structures that are less than 15 years old are prone to moderate damage with a magnitude of 8 and high probability of damage at a magnitude of 9. Finally, concrete structures performed better than steel and masonry systems. In general, the results show that most of the buildings in dilapidated and historic structures are exposed to an earthquake with a magnitude of 8 in the row of high damage and a magnitude of 9 total damage and destruction. Highly vulnerable buildings are mostly located in central parts of the city (especially Zone One).

    Keywords: Seismic Vulnerability Index, Damage Mechanisms, Damage Scenarios
  • علیرضا محمدی کوچه باغ، علی فتحی، حسین نظم فر*، محمدتقی معصومی

    شهرهای قرن بیست و یکم با سرعت بسیار زیادی در حال دگرگونی در شکل و اندازه خود می باشد. این دگردیسی در قرن حاضر باعث شتابزدگی رشد شهری بدون برنامه ریزی برای اصلی ترین عنصر شهر یعنی انسان شده است. اما آیا شهرها توانسته اند به تناسب این افزایش جمعیت، خود را وفق دهند و نیازهای انسان ساکن در بطن خود را جوابگو باشند. شهرهای امروز ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده بلکه بیش از سایر کشورها گاه درگیر این موضوع بوده است. از لحاظ تاریخی، خلاقیت همواره نیروی محرک شهرها بوده و شهرها به لحاظ وجود خلاقیت تداوم حیات داشته اند. شهر خلاق مکانی برای رشد خلاقیت افراد و فضایی باز برای پیشرفت و سرمایه گذاری خلاق و ایجاد رشد خلاق شهری در بستر آرامش و آسایش برای آینده گان است. شهر خلاق به دنبال زدودن خمودگی از فضاهای شهری است که انسان را با سرعت سرسام آوری به سمت پرتگاه زوال شهری و انسانی سوق می دهد. در این پژوهش دیدگاه فلوریدا در رابطه با شاخص های خلاقیت شهری با استفاده از 384 پرسش نامه که با استفاده از روش لیکرت طراحی شده است؛ ابتدا با روش SPSS مورد تحلیل قرار گرفت؛ برای وزن دهی شاخص های خلاقیت، مدل تحلیل شبکه ای ANP در نرم افزار Super Decision و برای تحلیل متغیرهای شاخص های خلاقیت شهری از مدل تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس استفاده شد. ننایج نشان دهنده می دهد، با توجه به شاخص های دیدگاه فلوریدا، منطقه تاریخی فرهنگی هشت کلانشهر تبریز با امتیاز 9313/0 در مقدار CLi مدل تاپسیس دررتبه یک قرار دارد. نتایج حاصل از آنالیز پرسش نامه ها نیز نشان داد که منطقه تاریخی فرهنگی هشت کلانشهر تبریز با امتیاز 7941/3 در رتبه نخست مناطق شهری قرار گرفته است. بنابراین می توان نتیجه گرفت در شاخص های مورد بررسی پژوهش، منطقه تاریخی فرهنگی کلانشهر تبریز در رتبه نخست در میان سایر مناطق جای گرفته است.

    کلید واژگان: شهر خلاق, برنامه ریزی خلاق, بافت تاریخی, تاپسیس, تبریز
    Alireza Mohammadi Kouchehbagh, Ali Fathi, Hossein Nazmfar *, Mohammadtagi Masoumi

    Twenty-first-century cities are rapidly changing in shape and size. This transformation in the present century has accelerated urban growth without planning for the main element of the city, namely man. But have cities been able to adapt to this increase in population and meet the needs of the people living inside them? Today's cities in Iran are no exception to this rule, but more than other countries have sometimes been involved in this issue. Historically, creativity has always been the driving force of cities, and cities have survived in terms of creativity. A creative city is a place for the growth of people's creativity and open space for creative development and investment and the creation of creative urban growth in the context of peace and comfort for the future. The creative city seeks to remove deprecation from urban spaces that push people rapidly toward the abyss of urban decline. Therefore, creative planning seeks to identify and create creative urban spaces that lead to urban development. In this study, urban creativity indices based on Florida’s theory were analyzed by the SPSS method using 384 questionnaires designed based on the Likert method. To weight creativity indicators, the ANP network analysis model was used in Super Decision software and TOPSIS multi-criteria decision model was used to analyze the variables of urban creativity indicators. 

    Introduction

    The world today is increasingly urbanized and more than half of the world's population lives in cities. Accordingly, the city is now a place where new combinations of cultures and economies are emerging and developing. Therefore, the city is conceptualized using terms such as creative city and creative class, which express the importance of culture in the urban context.  In modern approaches to the city, the creative city has been proposed as a strategic method in the field of thinking. The turning point of the third wave of urbanization is knowledge-based and creative cities. Cities and urban environments can be considered the best and most valuable technological, artistic, cultural, and social achievements of human beings over the centuries. Today, after the introduction of terms such as creative class, creative industries, and creative city by UNESCO, the approach of many cities has been towards creativity from urban planning to design and urban planning.The metropolis of Tabriz is no exception to this rule. The existence of cultural and educational places such as numerous universities, technology parks, research centers, industrial centers is very important in the field of economy and becoming the industrial hub of northwestern Iran. Finally, the existence of cultural, artistic, and tourist places such as the largest indoor market and historic houses with global and national registration has a great share in attracting foreign and domestic tourists. It may help to achieve economic prosperity and to become a creative city by attracting tourists and flourishing creative industries. According to the subject of the research, it is assumed that the historical-cultural region of Tabriz metropolis has the greatest ability to realize a creative city. Due to the importance of creativity in urban planning, this study seeks to find the answer to the following question.
    What is the situation of the historical and cultural region of the eight metropolises of Tabriz in terms of creativity? 

    Methodology

    This research is practical in terms of the type of research and purpose and the conducted method is descriptive-analytical. To weight creativity indicators, the ANP network analysis model in Super Decision software and to analyze the studied variables, i.e. indicators related to urban creativity, multi-criteria, or multi-criteria TOPSIS decision model was used to prioritize areas. After designing the questionnaires, the data of the questionnaires were analyzed using SPSS software and the results are extracted.

    Results and discussion

    The hypothesis formulated in this research is that the historical and cultural region of the eight metropolises of Tabriz is the greatest ability to create a creative city. Analyzes performed using ANP and TOPSIS methods show that the historical and cultural region of the eight metropolises of Tabriz is in the first place. The score obtained for the eight cultural and historical regions of Tabriz in the view of Florida with the TOPSIS model is equal to CLI = 0.3133.Also, according to the analysis of the questionnaires, the eight metropolitan areas of Tabriz was ranked first among the ten districts of Tabriz.Therefore, with all the analyzes, it is clear that the historical and cultural area of Tabriz metropolis has the most ability to pay attention to the creative city among other areas of Tabriz. 

    Conclusion

    According to previous research on the relationship between culture and creativity, which was mentioned in the research background, the results of this study also confirm that there is an effective and significant relationship between cultural factors in the city and the creativity of that city. The stronger the cultural factors (arts, cultural industries, performing arts, music and folklore literature, etc.) along with other indicators of creativity in a city, the urban area is the most urban creativity and the most prone area for creative planning.

    Keywords: Creative City, Creative Planning, Historical Context, TOPSIS, Tabriz
  • مریم علیپور کلسرکی، محمدتقی معصومی*، رسول صمدزاده

    به دنبال گسترش افقی شهر به سمت پیرامون اطراف شهر، برخی فضاها در درون شهر رها شده و از روند توسعه بازمانده اند. این فضاها که عنوان سطوح میان افزا خوانده می شوند به دلیل استقرارشان در درون شهرها، دارای پتانسیل لازم برای توسعه شهر می باشند. از این رو هدف اصلی پژوهش حاضر سنجش توسعه میان افزا در شهر رشت بر مبنای شاخص (کالبدی و جمعیتی) می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی - تحلیلی می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از ابزار متن (سند) کاوی که نتایج سرشماری-های عمومی نفوس و مسکن سال 1395 می باشد استفاده شده است. سپس به منظور تحلیل الگوی مناسب جهت توسعه میان افزای شهری شهر رشت از شاخص های (کالبدی و شاخص جمعیتی) بهره برده و جهت بازنمایی وضعیت پراکنش این شاخص ها نیز از نرم افزارGIS استفاده شده است. نتایج حاصله از توزیع فضایی نشان می دهد مناطق (2،3،4) با توجه به اینکه در بناها از مصالحی همچون آجر و آهن استفاده شده است از این لحاظ دارای پتانسیل توسعه میان افزا می باشد. همچنین به لحاظ کیفیت ابنیه مناطق (2،3،4) که بیشترین مساحت از بنای تخریبی و مرمتی را به خود اختصاص داده اند دارای بیشترین پتانسیل برای توسعه میان افزا می باشند و در نهایت منطقه 5 شهر رشت کمترین ظرفیت توسعه میان افزا را دارد. بر اساس پراکنش فضایی تراکم جمعیتی نیز، بیشترین تراکم جمعیتی متعلق به قسمتی از منطقه 2 و کمترین تراکم به منطقه 5 شهر رشت اختصاص دارد.

    کلید واژگان: توسعه میان افزا, پراکنش کالبدی, پراکنش جمعیتی, شهر رشت
    Maryam Alipour Colsaraki, MohammadTaghi Masoumi *, Rasol Samadzadeh
    Introduction

    Following the horizontal expansion of the city around the city, some spaces have been abandoned within the city and have failed to develop. These spaces, which are called intermediate levels, have the potential to develop the city because of their establishment within cities. One of the benefits of intermediate development is now environmental benefits and promotion of sustainable urban development indicators. Urban Development, unlike other urban development policies, is a complex, multi -faceted, intermediate and transcendental issue given that it takes place in the context of the existing city and with the presence of residents, citizens and neighborhood units. Inappropriate uses are reformed within the city's present -day life such as prisons, military garrisons, factories and intruders within the city. The level of passages and access networks, the level of green space, etc. approach urbanization standards. Increased development is to build new buildings on empty lands or unused parts between neighborhood units as well as commercial areas. In fact, the term of development, renovation, refurbishment and usability of existing urban areas, and equitable distribution of urban buildings and facilities at all areas and levels, is to provide and regenerate and reorganize the body of the city. Special for cities that face horizontal development restrictions is a good approach. Typically, cities that are facing natural bottlenecks and land limited to their horizontal expansion are the basis for the use of urban development, as well as other Iranian cities, have accelerated urbanization as a result of severe rural migration to the city. The agricultural and forest lands of its suburbs have been resolved, which in the future will lead to environmental consequences such as rising temperatures, shortage of crop land, urban irregularity, increased cost of service, and so on. Therefore, the main purpose of the present study is to measure the intermediate development in Rasht based on indicators (physical and demographic).

    Methodology

    It is now possible to use the work of the work, and from the point of view of the method and the method in the sheets. For data analysis, the text of the text (document) of the general census of the population and housing in 2016 and the GIS layers in the Rasht city level are used in terms of administrative -political divisions of the Ministry of Interior. The present study attempts to analyze and analyze the appropriate pattern for urban development in different areas of Rasht in the context of the concepts and relying on the current situation. In the work process, the data were first compiled and theoretical by using library and electronic resources, and then, in order to analyze the appropriate pattern for urban development, investigate the existing capacities of the region in the form of physical indicators (type The materials, the life of the building and the quality of the building) and the demographic index have been taken. The following layers of information related to them are produced using digital information and GIS databases.

    Conclusion

    Spatial Distribution of Physical Index: In order to analyze the spatial distribution of the physical index of criteria (type of material, building life and quality of buildings) at different regions of the city of Rasht, each of which is described. • The materials used in the building and the life of the building The life index of the building or in other words the age of the residential unit is one of the qualitative indicators in the housing sector and related studies. In this study, the materials used in the building are specified in the form of 4 spectra, with the highest amount of the second spectrum (brick and iron), which have moderate to low resistance to natural disasters. In this study, buildings over 20 years have dated the title of development component between the criterion of action. That is to say, the older buildings of 20 years of life with brick and iron materials, the potential and development capacity of the inter -neighborhood in that area or neighborhood. Of course, it depends on the materials used in the building, which is more commonly used in the study city of brick and iron. According to the materials used in the building and the life of the building, the districts (2,3,4), dating back to 20 years, have the largest brick and iron building in Rasht and the neighborhoods (1,5) of the new neighborhood. And they are newly manufactured with steel structure materials. Therefore, areas (2,3,4), given that it is used as brick and iron, has the potential to develop intermediate development. • Quality of buildings The quality status of the study area is measured in the form of 4 spectrum (renovation, medium, old and destructive) according to the research goals. Based on spatial distribution of buildings quality,District 2 of Rasht has the lowest and destructive area, and the neighborhoods of Rasht are among the old neighborhoods of the city and form the main core of the city. Areas (5, 3,4) in Rasht also have a renovation building. Accordingly, the greater the area of destructive and restoration, the higher the capacity and potential of the city for the development of the middle. District (1) Rasht is a renovation and without destruction. Finally, it can be stated that the neighborhoods (3,4,5, 2) have the largest area of destructive and restoration, so they have the highest potential for intermediate development. •population density Population density is one of the indicators in the field of developmental development. The population density status of the study area is measured in the form of 4 spectrum (density below 50, density of 51-21, density of 150-101 and density above 150).High population density belongs to part of District 2, high density (4, 3, 2), which is the logic of 3 suburbs and informal, mostly due to the relatively high migration of villagers and other provincial cities, especially East Azerbaijan (Hashtrood). And Ardebil (Khalkhal) has been in this part of the city in recent years. Areas (3, 1) have a moderate population density and eventually the 5th district of Rasht has the lowest density. Given the population density index, which is one of the intermediate development potential in Rasht city, the lower the population density of the city, the capacity, potential and capacity to develop between greater and population attraction. So the concept of population density indicates the relationship between the number of people and their occupation space. Population scattering plays an important role in implementing urban development plan, and areas with low population density are more prioritized than elsewhere.

    Keywords: Development between addresses, physical distribution, population distribution, Rasht city
  • بهنام باقری*، محمدتقی معصومی، حسین نظم فر

    برنامه ریزی منطقه ای کوششی مشارکتی برای سیاست گذاری، سازماندهی، بهره برداری و استفاده بهینه از منابع و پتانسیل های منطقه ای متناسب با نیازها و اولویت ها، درجهت بالابردن سطح زندگی مردم منطقه به کمک نهادها و ساختارهای منطقه ای است. هدف از این تحقیق، شناسایی عوامل پیشران در توسعه منطقه ای استان اردبیل بوده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در سه مرحله بوده است؛ مرحله اول اخذ اطلاعات از اسناد بالادستی و گرفتن نظرات 30 کارشناس خبره با به کارگیری پرسشنامه به روش تکنیک دلفی بوده که عوامل اصلی پیشران های توسعه در 9 حوزه بررسی شد و 50 عامل شناسایی شد. در مرحله دوم با استفاده از جدول ماتریس تاثیرات متقاطع، عوامل شناسایی شده توسط 30 خبره و کارشناس ارشد و متخصص آگاه به مسایل توسعه استان امتیازدهی و تکمیل شد.در مرحله سوم با بهره گیری از نرم افزار MICMAC کلیدی ترین عوامل موثر بر توسعه منطقه ای استان اردبیل شناسایی شد، نتیجه به دست آمده نشان داد که از میان 50 متغیر اصلی 14 متغیر به عنوان کلیدی ترین پیشران های توسعه منطقه ای استان اردبیل هستند که دارای بالاترین امتیاز در میان متغیر ها هستند، ازجمله راه های اصلی، تغییر شیوه مدیریت استان، شبکه راه های ترانزیت و اصلاح برنامه ریزی استان که توجه بیشتر برنامه ریزان و عوامل اجرایی استان در برنامه ریزی به این عوامل می تواند باعث شکوفایی بیشتر استان اردبیل شود.

    کلید واژگان: 'عوامل کلیدی توسعه', 'توسعه منطقه ای', 'استان اردبیل', 'آینده نگاری', 'MICMAC'
    Behnam Bagheri *, Mohammadtaqi Masoumi, Hosein Nazmfar

    Regional planning is a collaborative effort for policymaking, organizing, exploitation and optimal use of regional resources and potentials, in accordance with needs and priorities, to raise the living standards of regional people with the help of regional institutions and structures. This study aimed to identify driving factors in regional development of Ardabil province. The study was done in three stages. The first stage was obtaining information from high-level documents and obtaining the opinions of 30 experts by using Delphi survey technique. The main driving factors of development were investigated in 9 areas and 50 factors were identified. In the second stage, using the cross-impact matrix, the identified factors were scored and completed by 30 experts, senior experts and specialists who were well-informed about the province's development issues. In the third stage, by using MICMAC software, the most key effective factors in the regional development of this province were identified. The results showed that among the 50 main variables, 14 variables, which had the highest score, were the key variables driving regional development in Ardabil province. Drawing the attention of planners and executive agents of the province to main roads, changes in the management style of the province, the transit network, and reforming the planning of the province can enhance the prosperity of people in Ardabil province.

    Keywords: 'key development factors', 'regional development, 'Ardabil province', 'foresight', 'MICMAC'
  • زهرا علیزاده، محمدتقی معصومی*، حسین نظم فر، اکبر آبروش

    به منظور ارزیابی میزان فقر شهری در بلوک های مختلف شهر رشت و خوشه بندی فقر در این شهر (خیلی فقیر، فقیر، متوسط، مرفه، خیلی مرفه)، شاخص های 17 گانه فقر شهری با استفاده از نرم افزار Arc GIS و به روش تحلیل لکه های داغ گستره فضایی فقر شهری بر حسب مولفه های فقر آنها رسم شد. میزان فقر شهری در بلوک های مختلف شهر رشت با استفاده از نرم افزار آماری R و به روش تصمیم گیری چند شاخصه پرومته که وزن شاخص ها از روش ANP از داده های خام بلوک های آماری شهر رشت که در سرشماری سال 1395 بدست آمده بود محاسبه شد. یافته های پژوهش نشان دادند که لکه های داغ (مرفه و خیلی مرفه) بیشتر در هسته مرکزی شهر دیده می شود. در مقابل، لکه های سرد (فقیر و خیلی و فقیر) بیشتر در حاشیه شهر در شرق، غرب و جنوب غربی شهر رشت مشاهده می شوند. حد فاصل این دو منطقه لکه های معتدل به صورت باریکه منفصل کننده و مرز عبور فقر شهری از فقیر به مرفه قرار گرفته است.مقایسه مولفه های نشان می دهد، فقر آموزشی از ساختار یکنواختی در این شهر تبعیت کرده و گسترش یافته است. تفاوت قابل ملاحظه در ابعاد فقر شهری در مولفه اجتماعی با مولفه اقتصادی می باشد به طوری که الگوی توزیع فقر اجتماعی با فقر اقتصادی حالت معکوس دارند هر جا که فقر اجتماعی بیشتر هست، فقر اقتصادی در آنها کمتر می باشد. هم چنین، تفاوت معنی دار بین فقر آموزشی و فقر اجتماعی در منطقه شمال شرق رشت دیده می شود که از بعد فقر اجتماعی فقیر و خیلی فقیر می باشند و برعکس از لحاظ بعد آموزشی مرفه و خیلی مرفه می باشد.

    کلید واژگان: تحلیل فضایی, فقر شهری, روش ANP, شهر رشت
    Zahra Alizadeh, MohammadTaqi Masoumi *, Hossein Nazmfar, Akbar Abravesh
    Introduction

    In order to evaluate the level of urban poverty in different blocks of Rasht city and to cluster poverty in this city (very poor, poor, average, prosperous, very prosperous), 17 indicators of urban poverty using Arc GIS software and hot spot analysis method The space of urban poverty was drawn according to their poverty components. The rate of urban poverty in different blocks of Rasht city was calculated using R statistical software and Prometheus multi-indicator decision-making method, where the weights of the indicators were calculated using the ANP method from the raw data of the statistical blocks of Rasht city obtained in the census of 2015. The findings of the research showed that the hot spots (prosperous and very prosperous) are mostly seen in the central core of the city. On the other hand, cold spots (poor, very, and poor) are mostly observed in the outskirts of the city in the east, west, and southwest of Rasht city. The border between these two regions of moderate spots is a dividing line and the border of urban poverty from poor to wealthy. The comparison of the components shows that educational poverty has followed and expanded from a uniform structure in this city. The noticeable difference in the dimensions of urban poverty is in the social component and the economic component, so that the pattern of distribution of social poverty and economic poverty are inverted, wherever the social poverty is more, the economic poverty is less in them. Also, a significant difference between educational poverty and social poverty can be seen in the northeastern region of Rasht, which is poor and very poor in terms of social poverty, and on the contrary, it is prosperous and very prosperous in terms of education.

    Methodology

    In this research, the multidimensional poverty index approach was used to calculate the amount of urban poverty in different blocks based on the components related to economic poverty, social poverty, and educational poverty.

    Results and Discussion

    In the city of Rasht, the dimensions of the physical development of the city have more obvious consequences. With its social, economic, industrial, etc. attractions, Rasht city has been known as a population attraction pole in the region, and the demographic changes and the subsequent physical development of the city after land reform in the second Pahlavi period from 1956 until now confirm this. Due to the location of this city in a smooth and fertile plain, this development has generally been associated with the destruction of agricultural lands and the annexation of villages around the city. Considering the rapid changes in population and the physical growth of the city, the need for planned development and urban organization is felt more than before.The effective factors in increasing the number of immigrants to the city of Rasht can be divided into two main natural and human groups from the point of view of geography and urban planning: natural factors such as: special geographical situation and earthquakes that happened in the surrounding cities. Human factors such as: political, economic-social factors, as well as rural repulsive and urban attractive factors. The increase in population has caused the reduction of urban per capita, so that different indicators are completely unbalanced in the city.The spatial expansion of Rasht city has expanded in a spiral and within the void and has integrated many agricultural lands within its service limits. Among other things that have been affected by the population growth are the heavy pollution of the rivers located in the city, as well as the increase in the production of garbage, urban sewage, and the change in the use of agricultural land. The growth of the population and especially the arrival of immigrants in Rasht city has caused a kind of selective economic-social separation in the city. Among other things, we can mention the increase in the level of informal settlements in the outskirts of the city and the increase in the amount of social crimes in these areas.Although the expansion of the city in the form of a star causes the land to remain empty in the distance between its radii, but these lands provide better conditions for the development of green spaces, forestry and parks. In general, at some distances from this design, the big ring roads connect the radii to each other. There is no development around the main roads. The main roads connect to different areas of the city at the intersection with Shuaa. This form is the logical result of the expansion of concentrated cities that begin to expand along the roads outside the city. Star city development allows for a centralized and compact model with a center and pulls public transportation to the city center, so that the entire city and its people have access to the city center, which, among other things, The merits of the plan are counted. Also, the existence of green spaces that have access to rural spaces also provides an environment for walking, cycling, horse racing and sightseeing. The theoretical model of the development of Rasht city, a combination of three models of multi-core construction (with the main cores of the central market, Zarjoub, Motahari Street, Pirsara and Golsar), general construction of the city (establishment of service units based on the geographical conditions of the city) and sectoral construction (Nashi) It is from the creation of radial streets such as Imam Khomeini, Shariati, Lahijan, Saadi, Shahid Ansari, Biston and Lakani Street). Due to the construction of this city, it has a radial-ring construction, which is indicated by the communication lines and accesses.

    Conclusion

    Based on the research findings and the comparison of social poverty, economic poverty, educational poverty and urban poverty in Rasht, the distribution of poverty in Rasht follows a uniform structure and has expanded. The noticeable difference in the dimensions of urban poverty is in the social component and the economic component, so that the distribution pattern of social poverty and economic poverty are inverted, so that wherever social poverty is more, economic poverty is less in them. A clear example of this is Hafez Abad in the west of the city. It is Rasht. Also, there is a significant difference between educational poverty and social poverty in the northeast region of Rasht, the rural neighborhood of Imam Reza, which is poor and very poor in terms of social poverty, but prosperous and very prosperous in terms of education. In terms of similarity, a significant similarity between the social dimension with the educational dimension and the economic dimension with the multidimensional poverty of Rasht city can be seen in most parts.

    Keywords: Spatial analysis, urban poverty, ANP Method, Rasht
  • فروغ نامجو، رسول صمدزاده*، محمدتقی معصومی

    پژوهش حاضر با هدف آینده پژوهی تاب آوری شهری کلانشهر تبریز در برابر آشوب سیل صورت گرفته است. در این راستا به تدوین سناریوهای تاب آوری شهر تبریز و تعیین سناریوی مطلوب و تدوین راهبردهای اجرایی برای سناریوهای مطلوب با استفاده از مدل SOAR و ماتریس خانه کیفیت (HOQ) پرداخته شد. بدین ترتیب با استفاده از اطلاعات به دست آمده از مطالعه وضع موجود و نظرسنجی از کارشناسان (تعداد 10 کارشناس به روش گلوله برفی(نمونه گیری تا زمان رسیدن به اشباع نظری که در 10 نفر محقق شد)) و با استفاده از نرم افزار Scenario wizard، سناریوهای تاب آوری کلانشهر تبریز (سناریوهای با احتمال قوی تا سناریوهای با احتمال ضعیف) تدوین شده است. سپس از میان انواع سناریوها، سناریوهای مناسب که متناسب با آینده مطلوب طراحی شده باشند، انتخاب شده است. شناخت مسائل کلیدی، شناخت وضع موجود و شناخت آینده های ممکن، محتمل و باورکردنی اضلاع مثلثی هستند که ترسیم چشم انداز یا آینده مطلوب را برای برنامه ریزی ممکن می سازند. در نهایت راهبردهای بهبود تاب آوری در خصوص سناریوهای مطلوب تدوین، راهبردهای اجرایی سناریوی مطلوب ارائه و راهبردهای برتر انتخاب گردیدند. نتایج تحقیق نشان داد که استفاده از برنامه های آموزشی، تجربه های داخلی و خارجی، تمایل کلان شهروندان برای یادگیری دانش و آگاهی و بهره مندی از برنامه های سازمان های داخلی و خارجی در راستای افزایش اگاهی و دانش کلان شهروندان بهترین راهبرد افزایش تاب آوری شهر تبریز می باشد.

    کلید واژگان: تاب آوری شهری, آشوب سیل, آینده پژوهی, کلانشهر تبریز
    Forough Namjoo, Rasoul Samadzadeh*, Mohamadtaqi Masoumi

    The aim of this study was to investigate the future study of urban resilience of Tabriz metropolis against flood chaos. In this regard, Tabriz resilience scenarios were formulated and the desired scenario was determined and executive strategies for the desired scenarios were developed using the SOAR model and the quality house matrix (HOQ). Thus, using the information obtained from the current situation study and survey of experts (10 experts by snowball method) and using Scenario wizard software, Tabriz metropolis resilience scenarios (scenarios with high probability to scenarios With low probability) has been compiled. Then, from a variety of scenarios, appropriate scenarios are selected that are tailored to the desired future. Understanding the key issues, understanding the current situation, and understanding the possible, probable and believable futures are the sides of a triangle that make it possible to map out the desired vision or future for planning. Finally, strategies for improving resilience regarding the desired scenarios were formulated, executive strategies for the desired scenario were presented, and superior strategies were selected. The results showed that the use of educational programs, domestic and foreign experiences, the desire of citizens to learn knowledge and awareness and benefit from the programs of domestic and foreign organizations in order to increase awareness and knowledge of citizens is the best The strategy is to increase the resilience of Tabriz.

    Keywords: Urban resilience, Flood chaos, Future study, Tabriz metropolis
  • احمد قدیمی، حسین نظم فر*، نادر زالی، محمدتقی معصومی
    مقدمه

    وضعیت استان گیلان حاکی از دوگانگی و عدم تعادل‏های منطقه‏ای است. به نظر می رسد باید نسبت به عواملی که در توسعه متعادل فضایی شهرهای استان گیلان نقش دارند، شناخت کامل و کافی ایجاد شود.

    هدف

    هدف اصلی از انجام این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر توسعه متعادل فضایی شهرهای استان گیلان است.

    روش شناسی تحقیق: 

    در این پژوهش از تکنیک پرسشنامه و روش دلفی برای گردآوری اطلاعات استفاده شد. در گام اول تعداد 60 عامل موثر بر توسعه متعادل فضایی شهرهای استان گیلان در سه بعد جمعیت، فعالیت و فضا شناسایی شد. سپس با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای میزان اهمیت این عوامل مورد ارزیابی قرار گرفت و 28 عامل با اهمیت خیلی زیاد شناسایی شد. سپس با استفاده از روش تحلیل عاملی-اکتشافی، عوامل اصلی شناسایی شد.

    قلمرو جغرافیایی پژوهش: 

    قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهرهای استان گیلان می باشد.

    یافته ها

    یافته های پژوهش نشان داد که سه عامل اصلی در توسعه متعادل شهرهای استان گیلان نقش اساسی دارند. در حوزه حمل و نقل توانست 74/41 درصد از واریانس ها تمامی متغیرهای پژوهش را تبیین کند. موقعیت جغرافیایی و گردشگری و خدمات نیز به ترتیب 18/26، 51/18 درصد از واریانس تمامی متغیرهای پژوهش را تبیین کردند. در مجموع این سه عامل 43/86 درصد کل واریانس ها را تبیین کردند..

    نتایج

    این تحقیق نشان می دهد استان گیلان از انواع مختلف الگوهای حمل و نقلی برخوردار بوده و مجاورت با دریا و کشورهای حاشیه دریای خزر امکان توسعه فعالیت های بازرگانی بندری و گردشگری را برای استان به ارمغان آورده است. لذا آینده مطلوب استان با تکیه بر سه عامل حمل و نقل، پتانسیل های محیطی و جغرافیایی و تقویت زیرساخت های گردشگری حاصل خواهد شد.

    کلید واژگان: سازماندهی فضا, برنامه ریزی منطقه ای, توسعه منطقه ای, گیلان
    Ahmad Ghadimi, Hossein Nazmfar *, Nader Zali, MohammadTaqi Masoumi

    The situation of Guilan province indicates duality and regional imbalances. It seems that there is a need to complete and sufficient knowledge of the factors that play a role in balanced spatial development of the cities in the Guilan province. The main purpose of this study is to identify and prioritize the effective factors on the balanced spatial development of cities in this province. This research has used the questionnaire and Delphi method to collect data. In first step, 60 effective factors on the balanced spatial development of cities in Guilan province were identified in three dimensions of population, activity, and space. Then, the significance of these factors was evaluated using the One-Sample T-Test, and 28 high important factors were identified. Next, using Exploratory Factor Analysis(EFA) identified the main factors. Research results demonstrated that three main factors play a key role in the balanced development of Guilanian cities; and in the field of transportation, 41.74% ofthe variances could explain all research variables. Geographical location and tourism and services also explained 26.18 and 18.51% of the variance of all research variables, respectively. Totally, these threefactors explained 86.04% of the total variances. Results also showed that Gilan province has different types of transportation patterns, and its proximity to the Caspian Sea and its littoral countries has made it possible development of port commercial activities and tourism for province. Therefore, the favorable future of the province will be achieved relying on three factors of transportation, environmental and geographical potentials, and strengthening tourism infrastructure.

    Keywords: Space organization, regional planning, Regional Development, Gilan
  • بهنام رحیمی، محمدتقی معصومی، حسین نظم فر
    مقدمه

     یکی از مسایل اصلی در شهرهای امروز، افول کیفیت محیطی در محله های شهری است.  در پاسخ به این مسیله در سال 1980، جنبش نوشهرگرایی مطرح شد.  این جنبش بسیار سریع در بسیاری از کشورها مورد بررسی و در برنامه ریزی شهری، مورد استفاده قرار گرفت.

    هدف

      هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی میزان انطباق محله های شهر رشت با اصول نوشهرگرایی بود.روش شناسی:  در این زمینه 15 شاخص انتخاب شد.  برای گردآوری اطلاعات نیز از نقشه کاربری زمین و همچنین تکنیک پرسشنامه استفاده شد.  تحلیل اطلاعات نیز با استفاده از مدل تاپسیس انجام شد.

    قلمرو جغرافیایی پژوهش: 

     محلات شهری کلانشهر رشت می باشد.

    یافته ها و بحث:

      منطقه شماره 2 که در واقع بافت تاریخی و محله های درونی شهر رشت را شامل می شوند با نمره میانگین 466/0 نسبت به سایر مناطق از انطباق بیشتری با اصول نوشهرگرایی برخوردار هستند. منطقه سه و در واقع مناطق دربرگیرنده نواحی و محلات شرقی شهر رشت، با نمره میانگین 345/0 در رتبه دوم قرار گرفت. نهایتا مناطق چهار، یک و پنج به ترتیب در رتبه های سوم تا پنجم قرار گرفتند.

    نتیجه گیری

      نمره میانگین نهایی برای شهر رشت نیز برابر با 342/0 برآورد شد. از آنجا که امتیازات مدل تاپسیس بین صفر تا 1 است، می توان گفت به طور کلی محلات شهر رشت از انطباق بسیار پایینی با اصول نوشهرگرایی دارند. در پایان پژوهش نیز پیشنهاداتی همچون جلوگیری از افزایش تراکم ساختمانی در محدوده ساختمان های با ارزش و تاریخی، تقویت حمل و نقل عمومی، حفظ و تقویت فضاهای باز عمومی و سبز، افزایش تراکم ساختمانی بهینه در ساخت و سازهای نوین، افزایش کیفیت پیاده روها و افزایش ایمنی و امنیت عابران پیاده برای بهبود وضعیت محله های شهر رشت براساس اصول نوشهرگرایی ارایه شد.

    کلید واژگان: نوشهرسازی, محلات شهری, رشت
    Behnam Rahimi, Mohammadtaghi Masoumi, Hossein Nazmfar
    Introduction

    One of the main issues in today's cities is the decline of environmental quality in urban neighborhoods. In response to this issue, the neo-urbanism movement was raised to study in countries and shed light on urban planning. 

    Objectives: 

    The main purpose of this study is to identify the indicators of the urbanism movement at the level of urban neighborhoods and to investigate the situation of neighborhoods in Rasht based on these indicators.

    Methodology

    The method of this research is descriptive-analytical. First, the study extracted indicators and items based on the studies of theoretical foundations and research background on urbanism. Questionnaires and GIS maps were used to collect information. The TOPSIS model was used to analyze and rank the neighborhoods.

     Geographical Context: 

    The neighborhoods of Rasht metropolis were the study area. 

    Results and Discussion

    Based on the average scores obtained for the five districts of Rasht, District Two, which actually includes the historical context of Rasht, is more in line with the principles of neo-urbanism with an average score of 0. 466. District Three was ranked second with an average score of 0. 345. This district is in the eastern part of Rasht. Finally, regions four, one and Five were ranked third to fifth, respectively. The final average score for the city of Rasht was estimated to be 0. 342. 

    Conclusion

    Since the points of the TOPSIS model are between zero and 1, in general, the neighborhoods of Rasht have relatively low compliance with neo-urbanism principles. Therefore, the paper makes suggestions such as preventing the increase in building density in the historical context, strengthening public transportation, maintaining and strengthening public and green open spaces, increasing the optimal building density in new constructions, increasing the quality of sidewalks and increasing the safety and security of pedestrians.

    Keywords: New urban development, Tapsis, MCDM, Shahr Rasht neighborhoods
  • ابراهیم تقوی*، رسول صمدزاده، محمدتقی معصومی

    قرارگیری اکثر شهرها در حریم گسل های فعال، باعث افزایش آسیب پذیری ابنیه شهری در مقابل زلزله شده است. شهر مرند در پهنه بندی زلزله، در حریم 15 کیلومتری خط گسل فعال آذربایجان قرار گرفته است. وجود بافت های حاشیه ای و فرسوده، باعث آسیب مضاعف این بافت ها در برابر زلزله خواهد شد. پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل ریسک زلزله در سکونتگاه های انسانی شهر مرند با روش شناسی توصیفی _ تحلیلی پرداخته است. جامعه آماری این تحقیق بافت های فرسوده شهر مرند می باشد. برای ارزیابی ریسک زلزله در منطقه مورد مطالعه، ابتدا مدل ارزیابی و ریسک زلزله در بافت فرسوده شهر مرند، ارایه گردیده و سپس با وزن دهی به شاخص ها با استفاده از نظر متخصصان علوم شهری و پردازش اطلاعات در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی، از طریق مدل همپوشانی وزن دار، نقشه پهنه بندی آسیب پذیری بافت فرسوده شهر مرند استخراج گردید. از شاخص های کیفیت بنا، قدمت بنا، نوع سازه، فاصله از معابر، نوع نما، تراکم ساختمانی و تراکم جمعیتی برای ارزیابی میزان آسیب پذیری بافت فرسوده استفاده شده است. بر اساس نقشه های مستخرج از مدل همپوشانی وزن دار، 40 درصد از مساحت بافت فرسوده شهر مرند با مساحت 372958 متر مربع (2/37 هکتار) در معرض آسیب پذیری خیلی بالا و بالا در برابر زلزله قرار گرفته اند.

    کلید واژگان: آسیب پذیری, ریسک, زلزله, سکونت گاه های انسانی, مرند
    Ebrahim Taghavi *, Rasul Samadzadeh, MohamadTaghi Masomi

    The location of most of the cities in the boundaries of active faults has increased the vulnerability of urban buildings to earthquakes. The city of Marand is located within 15 kilometers of the active fault line of Azerbaijan in earthquake zoning. The presence of marginal and worn-out tissues will cause double damage to these tissues against earthquakes. The present research has investigated and analyzed the earthquake risk in the human settlements of Marand using a descriptive-analytical methodology. The statistical population of this research is the worn-out tissues of Marand. In order to assess the earthquake risk in the study area, first the earthquake risk assessment model was presented in the worn-out context of Marand, and then by weighting the indicators using the opinion of urban science experts and information processing in the geographical information system environment, through the model weighted overlap, vulnerability zoning map of worn out fabric of Marand was extracted. Building quality indicators, building age, structure type, distance from roads, facade type, building density, and population density have been used to evaluate the vulnerability of worn-out fabric. According to the maps derived from the weighted overlay model, 40% of the worn-out fabric area of ​​Marand with an area of ​​372,958 square meters (37.2 hectares) is exposed to very high and high vulnerability to earthquakes.

    Keywords: Vulnerability, Risk, Earthquake, Human Settlements, Marand
  • آفاق هوشمند ننه کران، رسول صمدزاده*، محمدتقی معصومی

    مقدمه و هدف پژوهش:

     نظر غالب موید این است که الگوی نوشهرگرایی می تواند شهری با کیفیت زیست مناسب را فراهم آورد. لذا شهر اردبیل از منظر نوشهرگرایی مورد مطالعه قرار گرفت تا با آگاهی به سطح کیفی منطقه، راه حل هایی برای رفع مسایل آن مطرح گردد. شناخت استراتژی های اجرایی ارتقاء کیفیت محیط زیست شهر از منظر نوشهرگرایی هدف این پژوهش است.

    روش پژوهش: 

    با استفاده از روش پیمایشی و جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه ها، اسناد، مدارک و با توجه به شرایط اقلیمی و زیستی شهر اردبیل، نخست اولویت های اصول دهگانه نوشهرگرایی، توسط روش AHP معین، سپس با استفاده از روش SWOT نوع راهبرد غالب بصورت ترکیب نقاط قوت و فرصت (SO) مشخص گردید. 67 استراتژی اجرایی از نوع SO پیشنهاد و با آرای 45 فرد خبره، امتیازدهی شده و نهایتا سه استراتژی انتخاب شدند.

    یافته ها:

     بررسی عوامل داخلی و خارجی شهر نشان داد که قوت ها بر ضعف ها و فرصت ها بر تهدیدات غلبه خواهند کرد. وضعیت شهر از لحاظ رعایت اصول نوشهرگرایی در حالت «بد» و معادل نمره 288/2 از چهار است.

    نتیجه گیری

    با رعایت استراتژی های اجرایی منتخب در شهر، می توان به اصول نوشهرگرایی نزدیک شده و شهری با قابلیت زندگی بهتر در کنار حفظ هویت شهر را فراهم نمود.

    کلید واژگان: استراتژی اجرایی غالب, روش SWOT, کیفیت محیط زیست, نوشهرگرایی
    Afagh Houshmand Nanehkaran, Rasoul Samadzadeh *, Mohammad Taghi Masoumi
    Introduction and Aim

    The prevailing opinion is that the model of New Urbanism can provide a city with a suitable quality of life. Therefore, the city of Ardabil was studied from the perspective of New Urbanism to propose solutions to solve its problems with the knowledge of the quality level of the region. The aim of this research is to know the executive strategies for improving the quality of the city's environment from the perspective of New Urbanism.

    Methodology

    By using the survey method and collecting information through questionnaires, documents, and considering the climatic and biological conditions of Ardabil city, first the priorities of the ten principles of New Urbanism were determined by the AHP method, then by using the SWOT method, the type of dominant strategy was identified as a combination of strengths and opportunities (SO). 67 executive strategies of the SO type were proposed and scored by the votes of 45 experts and finally, three strategies were selected.

    Findings

    Examining the internal and external factors of the city showed that strengths will overcome weaknesses and opportunities will overcome threats. The state of the city in terms of compliance with the principles of New Urbanism is "bad" and is equivalent to a score of 2.288 out of four.

    Results

    By following the selected executive strategies in the city, it is possible to approach the principles of New Urbanism and provide a city with better livability while preserving the city's identity.

    Keywords: Dominant executive strategy, SWOT method, Environmental quality, New Urbanism
  • داریوش جهانی، حسین نظم فر*، محمد تقی معصومی، رسول صمدزاده
    گسترش شهرنشینی و مسایل و مشکلات خاص زندگی شهری، بیش از پیش ضرورت توجه همه جانبه به راهبردهای سودمند برای بهینه سازی زندگی ساکنان شهرها را لازم ساخته است. در این راستا مفهوم شکوفایی شهری به عنوان یک چارچوب مفهومی وسیع در زمینه سنجش توسعه و رفاه انسانی و اجتماعی مطرح شده است که شامل 5 بعد بهره وری، کیفیت زندگی، زیرساخت، عدالت اجتماعی و پایداری زیست محیطی می باشد. هدف اصلی پژوهش حاضر ارزیابی شکوفایی شهری در مناطق چهارگانه شهر اردبیل می باشد. این پژوهش از نظر هدف، نظری کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی تحلیلی می باشد. برای رسیدن به هدف پژوهش، از 5 معیار اصلی شاخص شکوفایی شهری در قالب 55 زیر معیار استفاده شده است. اطلاعات و داده های مورد نیاز در این پژوهش، با استفاده از منابع کتابخانه ای و آمارنامه سال 1395 گردآوری شده است. جهت تحلیل، ابتدا داده ها استانداردسازی شده و سپس برای وزن دهی هر یک از شاخص ها از فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) استفاده شده است. در نهایت با استفاده از مدل پرومته، شکوفایی شهری برای هر یک از مناطق چهارگانه شهر اردبیل امتیاز بندی شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد مناطق 1 و 2 شهر اردبیل به لحاظ برخورداری از شاخص شکوفایی شهری در وضعیت نسبتا ضعیف و مناطق 3 و 4 در وضعیت ضعیف قرار دارند و با توجه به تمرکز امکانات در بخش های مرکزی شهر، از میزان شکوفایی شهری از مرکز شهر به طرف حاشیه در همه مناطق چهارگانه کاسته می شود. هم چنین، رتبه بندی مناطق نشان می دهد که منطقه یک و منطقه چهار به ترتیب با داشتن مقدار امتیاز برتری 50.20 و 49.77 دارای بیشترین و کمترین شکوفایی شهری هستند.
    کلید واژگان: ارزیابی, شکوفایی شهری, مدل پرومته, اردبیل
    Dariuosh Jahani, Hossein Nazmfar *, Mohammad Tagi Masoomi, Rasoul Samadzadeh
    The expansion of urbanization and the specific issues and problems of urban life, it is necessary to pay attention to the comprehensive and beneficial strategies for optimization the life of the inhabitants of the cities. In this regard, the concept of urban prosperity is considered as a broad conceptual framework in the field of human and social welfare development measurement, which includes 5 dimensions of productivity, quality of life, infrastructure, social justice and environmental sustainability. The main purpose of this study is to evaluate urban prosperity in the four regions of Ardabil. This research is applied theory in terms of purpose, and analytical description in terms of nature and method. To achieve the research goal, the 5 main criteria of urban prosperity index are used in the form of 55 sub-criteria. The information and data required in this research have been collected using library resources and statistics of 2016. For analysis, first the data is standardized and then the network analysis process (ANP) is used to weight each of the indicators. Finally, using the Prometheus model, urban prosperity has been scored for each of the four districts of Ardabil. Research results shows districts 1 and 2 of Ardabil city are relatively weak and districts 3 and 4 are weak in terms of having urban prosperity index. Also, due to the concentration of facilities in the central parts of the city, from the rate of urban prosperity decreases from the city center to the outskirts in all areas. the ranking of the regions shows that regions 1 and 4 have the highest and lowest urban prosperity by scores of 50.20 and 49.77, respectively.
    Keywords: evaluation, Urban Prosperity, Prometheus Model, Ardabil
  • بهنام رحیمی، محمدتقی معصومی*، حسین نظم فر

    مسیله کیفیت محیط در محله های شهر رشت از اولویت های مدیران و برنامه ریزان شهری است، چرا که برخی از متغیر ها، کیفیت محیط شهری را در شهر رشت به لحاظ کمی و کیفی دچار چالش نموده است که می توان به مسایلی همچون آلودگی های زیست محیطی (آلودگی آب و هوا)، دسترسی ها (دسترسی به فضاهای سبز، تجاری، آموزشی، بهداشتی و درمانی و ایستگاه های حمل و نقل) ایمنی و آسایش (آلودگی های صوتی ناشی از ترافیک، وجود جرم و سابقه جرم در محله ها) و فقدان هویت محله ای اشاره کرد. این تحقیق با هدف شناسایی شاخص های جنبش نوشهرگرایی در سطح محله های شهری و تطبیق وضعیت محلات براساس شاخص های نوشهرگرایی انجام شد. سه معیار حمل ونقل، کالبدی، مسکن و بافت شهری براساس 15 شاخص مورد بررسی شد. اطلاعات از نقشه های GIS و پرسشنامه کارشناسان گردآوری شد. تحلیل اطلاعات نیز با مدل AHP و روش همپوشانی شاخص ها انجام شد. نتایج نشان داد محلات جنوبی شهر بیشترین انطباق را با اصول نوشهرگرایی، محلات بافت مرکزی و غربی کمترین انطباق را با اصول نوشهرگرایی و محلات شرقی و شمالی نیز مطابقت متوسط با اصول نوشهرگرایی داشتند. در پایان نیز با توجه به وضعیت هر منطقه، راهکارهایی همچون برنامه ریزی و طراحی برای ساخت مراکز محله و مراکز واحد همسایگی در محلات منطقه، جلوگیری از افزایش تراکم ساختمانی در محدوده ساختمان های با ارزش و تاریخی، درختکاری در حاشیه پیاده راه ها، افزایش تراکم ساختمانی بهینه در ساخت و سازهای نوین، افزایش تراکم ساختمانی بهینه در ساخت و سازهای نوین برای ارتقاء کیفیت محیط محله های شهری براساس اصول نوشهرگرایی ارایه شد.

    کلید واژگان: نوشهرگرایی, AHP, محله, رشت
    Behnam Rahimi, Mohammadtaqi Masoumi *, Hossein Nazmfar

    The issue of environmental quality in the neighborhoods of Rasht is one of the priorities of managers, because some variables have challenged the quality of urban environment in Rasht in terms of quantity and quality. That can be addressed to issues such as environmental pollution, access, safety and comfort and the lack of neighborhood identity noted. The aim of this study was to identify the indicators of the new urbanism at the level of urban neighborhoods and to study and adapt the situation of Rasht neighborhoods based on the indicators of new urbanism. Three criteria of transportation, physical, housing and urban context were examined based on 15 indicators. GIS maps and expert questionnaires were used to collect information. For data analysis, AHP model and index overlap method in GIS software were used. The results showed the southern neighborhoods of the city had the highest compliance with the principles of neo-urbanism, the central and western neighborhoods had the least compliance with the principles of neo-urbanism, and the eastern and northern neighborhoods had moderate compliance with the principles of neo-urbanism. Finally, according to the situation of each area, solutions such as planning and design for the construction of neighborhood centers and neighborhood centers in the neighborhoods of the region, preventing the increase of building density in the area of valuable and historic buildings, tree planting along the sidewalks, increasing the optimal building density in new constructions to improve the quality of urban neighborhoods based on the principles of neo-urbanism was presented.

    Keywords: New Urbanism, AHP, neighborhood, Rasht
  • حسن قربانلو، محمدتقی معصومی*، محمدحسن یزدانی

    فضاهای شهری درون مناطق و محله های شهری نیازمند برنامه ریزی استراتژیک هستند تا به فراهم سازی فعالیت ها و فضاهای سالم کمک کند. وجود بافت های ناکارآمد و فرسوده یکی از معضلات اساسی شهر تهران و بخصوص منطقه 20 این شهر است که دارای معضلات و ناهنجاری هایی متعدد اجتماعی است و یکی از ضرورت های مهم این منطقه از شهر تهران بازآفرینی این بافت های شهری است. در این راستا، هدف پژوهش حاضر تبیین عوامل موثر بر بازآفرینی شهری  با تاکید مولفه های اجتماعی می باشد.پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش افراد آگاه؛ کارشناسان و متخصصان در زمینه بافت فرسوده می باشد .روش نمونه گیری براساس روش نمونه گیری گلوله برفی می باشد که 15 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شدند و در جمع بندی و استخراج نتایج و تحلیل آن ها، از نرم افزار SPSS، Excel و MICMAC وSWOT استفاده  می شود.  یافته ها نشان داد که عوامل: سکونت بیش از 5 سال، عناصر هویت بخش در محله، احساس یکی بودن با اجتماع محلی، مشارکت مردمی در داشتن محله ای بهتر، ارتباط با همسایگان که به عنوان عوامل کلیدی موضوع انتخاب شدند. این متغیرها به واسطه اینکه دارای تاثیرگذاری و تاثیرپذیری بالایی هستند از انعطاف لازم برخوردار هستند و می توانند مورد کنترل قرار بگیرند و به نحوی که مطلوب برنامه ریزان است تغییر کنند. نتایج حاصل از بخش دوم نشان داد، بازآفرینی شهری در منطقه 20 شهر تهران دارای تهدیدات و فرصت های زیادی برای تدوین راهبردهای مناسب شهری است و استراتژی SO  و راهبرد تهاجمی را به عنوان اولین راهبرد و استراتژی برای بازآفرینی شهری بافت فرسوده منطقه 20 شهر تهران در اولویت می باشد.

    کلید واژگان: بازآفرینی شهری, مولفه های اجتماعی, بافت فرسوده, فضاهای پیراشهری, تهران
    Hasan Ghorbanloo, MohamadTaghi Masomi *, MohammadHassan Yazdani

    Various strategies and theories have been proposed to solve the problems caused by the phenomenon of urban decline and its various economic, social, physical and environmental dimensions, which are summarized in the urban regeneration approach. Reconstruction based on social components as a new approach to the development of cities. The purpose of this study is to explain the factors affecting urban regeneration with emphasis on social components. Descriptive-analytical research group is located. Statistical population of research of knowledgeable people; Experts and elites in the field of sustainable urban regeneration in dilapidated texture and its effects on the development of public spaces in the 20th district of Tehran. Urban planners, municipal officials of District 20, Tehran City Renovation Organization, etc. were selected and appointed. In this study, the required information collection method was collected through a researcher-made questionnaire and in order to exploit the strengths and opportunities as well as reduce weaknesses and threats for urban regeneration of worn-out tissue in the 20th district of Tehran, the SWOT model was used.Analysis of urban creation in the 20th district of Tehran has many strengths and opportunities for formulating appropriate urban strategies among SO, WO, WT and ‌‌ST strategies, and the results obtained from the strategies indicate that SO strategy, ie offensive strategy as The first strategy for urban regeneration is the dilapidated texture of District 20 of Tehran in the first place.

    Keywords: Urban regeneration, Social Components, Worn Texture, SWOT Analysis
  • صالح پیدایش*، حسین نظم فر، محمدتقی معصومی

    مطالعه تاریخی شهرها بیانگر نوعی دیدگاه دفاعی در بافت و ساخت شهرهاست. امروزه نیز در اکثر کشورهای دنیا، علی رغم تغییرات اساسی در الگوهای جنگی، موضوع دفاع در مقابل تهاجم و اقدامات خصمانه در بطن برنامه ریزیهای شهری و منطقه ای از جایگاه ویژه ای برخوردار است. پدافند غیرعامل به مجموعه اقداماتی اطلاق می گردد که مستلزم بکارگیری جنگ افزار نبوده و اجرای آن کاهش تلفات انسانی و خسارات مالی به تجهیزات و تاسیسات حیاتی و حساس را به دنبال داشته و با بکارگیری آن می توان در صورت بروز تهدید و حمله و وارد آمدن آسیب و صدمه ، سریعا اقدام به بازسازی یا جایگزینی نیرو و امکانات نموده و به تداوم خدمات پرداخت. هدف اصلی این تحقیق ، مطالعه و بررسی میدانی پراکندگی مراکز اداری شهر اردبیل با اصول پدافند غیر عامل در مقابل تهدیدات بوده و برای این منظور به مطالعه جغرافیای تاریخی شهر اردبیل از جنبه های دفاعی و امنیتی و ملاحظات دفاعی صورت گرفته برای شهر در ادوار گذشته پرداخته و اقدامات پدافند غیرعامل در سابقه تمدنی شهر اردبیل بررسی گردیده است. روش پژوهش در مقاله حاضر بصورت توصیفی-تحلیلی است ؛ یکی از مهمترین ابزارها جهت گردآوری اطلاعات ، مطالعه و بررسی میدانی پراکندگی ادارات و مراکز حساس و مهم را مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار داده و پراگندگی آنها را در محیط GIS مورد بررسی قرار می گیرد وضعیت فعلی شهر از نظر پراکندگی ادارات ، مراکز مهم و حساس با تهیه نقشه های GIS برای شهر اردبیل بررسی شده و در نهایت به ارایه راهکار عملی در رعایت اصول پدافند غیرعامل در برنامه ریزی شهری اردبیل پرداخته شده است.نتایج تحقیق بیانگر عدم رعایت اصول پدافند غیر عامل در پراکندگی ادارات شهر اردبیل می باشد.

    کلید واژگان: پدافند غیر عامل و برنامه ریزی شهریو اردبیل و GIS
    Saleh Peydayesh *, hosin nazmfar, Mohammad Taghi Masomi

    The historical study of cities shows a kind of defensive perspective in the context and construction of cities. Even today, in most countries of the world, despite the changes Basically in war patterns, the issue of defense against aggression and hostile actions has a special place in the heart of urban and regional planning. Passive defense refers to a set of measures that do not require the use of weapons and its implementation will reduce human casualties and financial damage to vital and sensitive equipment and facilities, and by using it can be in case of threats and attacks and damage. And damage, immediately rebuild or replace forces and facilities and continue services. The main purpose of this study is to study the field of Ardabil administrative centers with the principles of passive defense against threats and for this purpose to study the historical geography of Ardabil from defense and security aspects and defense considerations for the city in the past. Passive defense measures in the history of civilization in Ardabil have been studied. The research method in this article is descriptive-analytical; One of the most important tools for data collection is the study and field study of the distribution of sensitive and important offices and centers and their distribution in the GIS environment is examined. The current situation of the city in terms of distribution of offices, important centers and Sensitive has been studied by preparing GIS maps for Ardabil city and finally a practical solution has been presented in observing the principles of passive defense in Ardabil urban planning

    Keywords: Passive defense, urban planning, Ardabil, GIS
  • بهنام باقری، محمدتقی معصومی، حسین نظم فر، رسول صمدزاده

    در این پژوهش به بررسی جایگاه توسعه یافتگی استان های کشور پرداخته شده است. به همین منظور برای بررسی توسعه یافتگی از71 شاخص در 6 حوزه استفاده شده که این آمار از سالنامه های آماری سال1395 استخراج گردیده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر کاربردی بوده و هدف آن بررسی جایگاه توسعه یافتگی استان های کشور است. در این تحقیق از روش آنتروپی شانون برای وزن دهی و برای محاسبات توسعه یافتگی از تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه الکتر و ویکور استفاده شده است. برای یکسان سازی نتایج نیز تکنیک کپلند بکارگرفته شده، برای تهیه نقشه خوشه و ناخوشه و تحلیل فضایی نابرابری ها از تکنیک های آمار فضایی و روش لکه های داغ و خوشه و ناخوشه در تحلیل ها استفاده شده است، نتایج بدست آمده از روش ها نشان می دهد استان سمنان به تنهایی در وضعیت بسیار برخوردار قرار داشته و استانهایی مانند اصفهان، یزد و اردبیل و چهارمحال و بختیاری در وضعیت برخوردار قرار دارد. نتایج تحلیل های آمار فضایی با استفاده از تحلیل لکه های داغ بر مبنای امتیاز کپلند نشان می دهد که استانهای سمنان و مازندران به احتمال 95% و استانهای گلستان، تهران و اصفهان به احتمال 90% جزو لکه های داغ و استانهای سیستان و بلوچستان و هرمزگان به احتمال 90% لکه های سرد می باشند. تحلیل خوشه و ناخوشه بر مبنای امتیاز حاصل از مدل کپلند نیز حاکی است استان سمنان یک خوشه با مقادیر بالا (HH) و استان البرز یک ناخوشه می باشد که توسط مقادیر بالا محاصره شده است (LH)

    کلید واژگان: توسعه یافتگی استانها, ناهمگونی فضایی, شاخص های توسعه, تکنیک آماره فضایی, تکنیکMADM
    Behnam bagheri, Mohammadtaqi Masoumi, Hossien Nazmfar, Rasoul Samadzadeh

    This study aimed to explore the development of provinces in Iran. To achieve this goal, 71 indices in 6 regions obtained from the statistical yearbooks of 2016 were used to investigate the development of the provinces. This is an applied research. Shannon’s entropy method was used for weighting and Electre and Vikor’s multipleattribute decisionmaking techniques were used to measure development. To have uniform results, Copeland’s technique was used. Also spatial statistical techniques,hot spots method, clusters and non-clusters were utilized for cluster and non-cluster mapping and spatial analysis of inequalities. The results showed that only Semnanprovince was in a very good condition and provinces like Isfahan, Yazd, Ardabil, and Chaharmahal and Bakhtiari were in a good condition. Among other provinces, Alborz, Kerman, Kurdistan and Khorasan Razavi were deprived areas and the provinces of Hormozgan and Sistan were very deprived. The results of spatial statistics analysis using hot spots analysis based on Copeland’s scorerevealed that Semnan and Mazandaran provinces with 95% probability and Golestan, Tehran, and Isfahan provinces with 90% probability were hot spots. Sistan and Baluchestan and Hormozgan provinces were 90% likely to be cold spots. The other provinces of the country did not form statistically significant hot or cold spots. The analysis of clusters and non-clusters using Copeland’s method indicated that Semnan province was a high-value cluster (HH) and Alborz province was a non-cluster surrounded by high values (LH).

    Keywords: development of provinces, prosperity, development index, MADM technique
  • اسمعیل دلیر، محمدتقی معصومی*، رسول صمدزاده

    اسلام به عنوان جهان بینی نقش بسزایی در ساختار شهرهای اسلامی دارد و در آن پدیده های شهری توسط مردم و با تلفیق سه جنبه: وجه فکری و عقیدتی، عملی و رفتاری، تجلی عینی، تکوین می یابند امروزه شهرهای مسلمانان از ایده های مدل شهر غربی تقلید می کنند و این روندی فاقد هر گونه هویت اسلامی، ملی، بومی است در این مقاله قصد داریم باهدف شناسایی عناصر و مولفه های شهر اصیل اسلامی و تبیین آمایش فضایی مناطق شهری اردبیل در انطباق با معیارهای شهر اصیل اسلامی به این سوال پاسخ دهیم: عناصر و مولفه های مناطق شهری اردبیل تا چه اندازه در انطباق با معیارهای شهر اسلامی قرار دارند؟ این پژوهش ازنظر روش، توصیفی- تحلیلی و ازنظر هدف، کاربردی است برای گردآوری داده ها از شیوه اسنادی و میدانی (پرسشنامه) استفاده شده است به طوری که ابتدا به شاخص بندی مولفه های شهر اصیل اسلامی پرداخته شد و در مرحله بعد برای هر یک از مولفه ها گویه هایی در قالب مقیاس لیکرت (پنج گزینه ای) معرفی شدند جامعه آماری این تحقیق شهروندان اردبیل در محدوده سنی 15 تا 65 سال می باشد و با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 383 نفر به عنوان نمونه آماری تحقیق با روش نمونه گیری طبقه ای از پنج منطقه اردبیل (متناسب با تعداد جمعیت مناطق) انتخاب شدند و برای تجزیه وتحلیل داده ها از مدل وازپس استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد شهر اردبیل حاوی عناصر دخیل در ظهور شهر اصیل اسلامی است و با میانگین (43062/0 Qi) از وضعیت آمایش فضایی نسبتا متوسط برخوردار است مناطق شهری نیز دارای نسبت های متفاوتی هستند به طوری که منطقه یک رتبه اول، منطقه دو رتبه دوم، منطقه سه رتبه چهارم، منطقه چهار رتبه پنجم، منطقه پنج رتبه سوم را در این انطباق پذیری به خود اختصاص داده است.

    کلید واژگان: شهر اصیل اسلامی, آمایش فضایی, مناطق شهری, شهر اردبیل
    Esmail DALIR, MOHAMMADTAGHI MASOUMI *, RASOOL SAMADZADEH
    Introduction

    The religion of Islam, as a worldview, introduces principles and values to its followers and calls on its people to follow it, in which citizens are considered the most important element of the city and determine the manifestation and construction of the city. This is a kind of indication of urban planning policy. So, an Islamic city is meaningless without a religious world and without the people to whom it belongs. And the Islamic nature of the city indicates that this place should be a manifestation of Islamic values. Thus, all Islamic orders and laws have influenced the construction of cities and given them a special identity that is different from other cities in the world. But today, the physical structure of the Muslim urban space has suffered from confusion, multiplicity, and imitation of Western patterns, and it is difficult to find the characteristics of an Islamic city in it. And they have distanced themselves from Islamic guidelines, mainly as a result of the spread of foreign culture. Therefore, recognizing each of the components and criteria for building a genuine Islamic city and adapting it to existing cities can lead to re-reading and revitalization of Islamic cities. Ardabil is one of the cities which has shown the manifestation of many elements and components of the Islamic city.  Therefore, investigating the degree of compatibility of components and elements of Ardabil urban areas with the indicators and criteria of the original Islamic city in the framework of intellectual, behavioral, and objective requires appropriate and transparent research. This study seeks to achieve the extent to which the urban areas of Ardabil have been able to meet the criteria of the original Islamic city in their spatial planning policies.

    Methodology

    In this regard, a combination of two descriptive-analytical methods was used to achieve the desired result. Documentary (library) and field (citizen questionnaire collection) methods have been used to collect data. First, the indicators and components of the original Islamic city were identified. Then in the next stage, criteria were identified for each indicator. Finally, for each of the criteria, the total number of which reached 21 primary criteria, about 3-4 items for each criterion were developed using a LIKERT scale (five options). A total of 80 research questions were prepared for intellectual, ideological, practical, and behavioral aspects. Expert opinions were used for the validity of the questionnaire, and CRONBACH'S alpha coefficient was used for reliability. The statistical population was the citizens of Ardabil. The statistical sample size was 383 people using Cochran's sampling formula by stratified sampling method from five Districts of Ardabil based on a simple random method without replacement. And the sample size is a function of distance measurement between the ages of 15 to 65 years.

    Results and discussion

    Based on the indicators involved in the emergence and realization of the original Islamic city in the urban areas of Ardabil, the QI value indicates that Districts 1, 2, 5, 3, and 4 were ranked, respectively. According to this model, the closer the Q figures are to one, the more adaptable the urban areas of Ardabil will be to the criteria of the original Islamic city, and the better the urban space planning policy will be. Based on the final findings, the main gap is between District 1 and other ones. That is, the urban areas of Ardabil can be classified into two levels according to the indicators involved in the emergence and realization of the original Islamic city. The first level is District 1. The Second level is Districts 2, 3, 4, and 5. However, it can be stated that District 1 with the rank of 1 is in the best situation and District 4 with the rank of 5 is in the worst situation.

    Conclusion

    In the process of model analysis, the current situation of each urban area of Ardabil was evaluated and matched with 21 criteria, and the overall results indicate that the Islamic city of Ardabil has a near-average situation with an average (Qi 0.43062). Based on the results of the WASPAS model, District 1 of Ardabil city by achieving 17 out of 21 criteria with Qi 0.59393, was able to obtain the closest and first rank of compatibility of components and elements of the original Islamic city. District 2 of Ardabil city was ranked second with the implementation of 9 criteria out of a total of 21 major criteria of the original Islamic city (Qi 0.4258). District 5 of Ardabil city achieved the third rank compared to other urban areas by fulfilling 12 criteria and with the figure (Qi 0.4099). District 3 of Ardabil took the fourth place (Qi 0.3978) by fulfilling 14 criteria. Finally, District 4 of Ardabil, with adaptability and the realization of 5 criteria out of a total of 21 criteria of the original Islamic city, has gained the fifth rank with the number (Qi / 0.3803), which is the farthest distance. Thus, in spatial planning policies, this region needs more effective planning and organization based on the criteria of the original Islamic city. However, all districts have shortcomings until they reach the desired goal.

    Keywords: Original Islamic City, Space Planning, Urban districts, Ardabil City
  • اسمعیل دلیر، محمدتقی معصومی*، رسول صمدزاده

    هر نوع جهان بینی و ایدیولوژی می تواند نوع خاصی از شهرسازی و البته شکل ظاهری شهر را مطابق با آموزه های آن ایجاد کند شهرسازی اسلامی از ایدیولوژی اسلامی و ساکنان آن جدا نیست و تبلور تفکر و سبک زندگی آنها است دراسلام ظهور هر پدیده ای توسط مردم در سه جنبه اصلی رخ می دهد:جنبه های فکری و عقیدتی، جنبه های عملی و اخلاقی، جنبه های عینی که همه با هم منجر به ظهور شهر های اصیل اسلامی می شوند امروزه به دلیل تاثیر فرهنگ بیگانه جنبه های ذکر شده ضعیف و حتی آشفته است در این مقاله قصد داریم جایگاه هرمنطقه شهری اردبیل را از جنبه های ذکر شده مشخص کنیم. و به  این سوال پاسخ دهیم: مناطق شهری اردبیل تا چه اندازه با عناصر دخیل در ظهور و تحقق شهر اصیل اسلامی نزدیکی دارد ؟ این تحقیق از نظر روش توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است و داده های آن هم به صورت اسناد و هم به صورت میدانی (پرسشنامه شهروندان) جمع آوری شده است. جامعه آماری این پژوهش شهروندان اردبیل است با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران، 383 نفر به عنوان نمونه آماری پژوهش به روش نمونه گیری طبقه ای از پنج منطقه اردبیل (متناسب با جمعیت مناطق) انتخاب شدند و برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل کوپراس استفاده شد و مشخص شد که هر یک از مناطق شهری اردبیل ازلحاظ نزدیکی و سازگاری با عناصر دخیل در پیدایش شهر اصیل اسلامی دارای نسبت های مختلف است بطورکلی جایگاه شهر اردبیل از نظر انطباق و نزدیکی با ویژگی های عناصر شهر اصیل اسلامی بر اساس مدل کوپراس و با میانگین (88.44NJ  ) جایگاه مناسب تری است .

    کلید واژگان: شهر اصیل اسلامی, مدل کوپراس, رتبه بندی, مناطق شهری, اردبیل
    Esmaeil Dalir, Mohammad Taghi Masoomi *, Rasool Samadzadeh

    Each kind of worldview and ideology can create a certain type of urban planning and of course the appearance of the city according to its teachings. Islamic urban planning is not separate from Islamic ideology and its inhabitants and is the crystallization of their thinking and lifestyle. In Islam, the emergence of any phenomenon by the people occurs in three main aspects: Intellectual and ideological aspects, practical and moral aspects, objective aspects that all together lead to the emergence of authentic Islamic cities. Today, due to the influence of foreign culture, the mentioned aspects are weak and even disturbed. In this article, we intend to determine the location of each urban area of Ardabil from the mentioned aspects. Therefore, this study tries to answer the question: How close are the urban areas of Ardabil to the elements involved in the emergence and realization of the main Islamic city? This research is descriptive-analytical in terms of method and applied in terms of purpose and its data has been collected both in the form of documents and field (citizens questionnaire). The statistical population of this research is the citizens of Ardabil. Using Cochran's sampling formula, 383 people were selected as the statistical sample of the study by stratified sampling method from five regions of Ardabil (proportional to the population of regions) and COPRAS model was used to analyze the data and it was found that each One of the urban areas of Ardabil has different ratios in terms of proximity and compatibility with the elements involved in the emergence of the original Islamic city In general, the position of Ardabil city in terms of compliance and proximity with the characteristics of the elements of the original Islamic city based on the COPRAS model and with an average (NJ 88.44) is a more appropriate situation.

    Keywords: Original Islamic City, COPRAS Model, Ranking, Urban Areas, Ardabil
  • معصومه میرغروی، رسول صمدزاده*، محمدتقی معصومی

    گسترش مشکلات گوناگون شهرها ضرورت توجه همه جانبه به راهبردها و چاره های سودمند برای بهینه سازی زندگی ساکنان شهرها روشن ساخته است. در راستای این تحولات جدید، مفاهیم و واژه های جدید چون شهر خلاق وارد حوزه برنامه ریزی و مدیریت شهری شدند که برای توصیف و تیببن نقش و کارکردهای جدید شهرها از سوی اندیشمندان و برنامه ریزان شهری مورد استفاده قرارا گرفت.تحلیل اثرات متقابل روشی است که در راستای تعیین عوامل کلیدی استفاده می شود. برای انجام این تحلیل از نرم افزار میک مک استفاده شد. در این زمینه نتایج مطالعات نشان داد که می توان 7 عامل را (تکنولوژی و فناوری های نوین، کیفیت گردشگری، دسترسی به فناوری های اینترنتی، برنامه و فعالیت های آموزشی، تنوع فرصت های شغلی، نمایشگاه های صنایع دستی و بومی و تعداد کارآفرینان) به عنوان عوامل کلیدی در ایجاد شهر خلاق رشت شناسایی کرد. در ادامه برای تهیه سبد سناریوها، براساس وضعیت های احتمالی پیش روی توسعه کلانشهر رشت با رویکرد خلاقیت، ماتریس متقاطع 21*21 برای 7 عامل کلیدی طراحی گردید که بصورت پرسشنامه ای به همراه راهنمای نحوه پاسخگویی در اختیار کارشناسان قرار گرفت. داده های جمع آوری شده از این مرحله، جهت تجزیه و تحلیل وارد نرم افزار سناریوویزارد گردید. براساس ترکیب 21 وضعیت احتمالی، تعداد 2187 سناریوی ترکیبی استخراج می شود که شامل همه وضعیت های احتمالی و پیش روی توسعه خلاقیت کلانشهر رشت در آینده است. سناریوهای ارایه شده توسط نرم افزار سناریوویزارد، عبارتند از:- 4 سناریو با سازگاری بالا؛- 1542 سناریو با سازگاری ضعیف؛- و 641 سناریوی ناسازگار؛

    کلید واژگان: نیروهای پیشران, خلاقیت شهری, سناریونویسی, رشت
    Masomeh Mirqaravi, Rasoul Samadzadeh *, Mohammad Taqi Masoumi

    The expansion of different problems in cities has clarified the necessity for comprehensive attention to useful strategies to optimize the life of residents in cities. In line with these new developments, new concepts and terms like creative city entered the area of urban management and planning and was used by urban scholars and planners for describing the new roles and functions of cities.Cross impact analysis is a method for identifying the key factors. Micmac software was used for this analysis.In this regard, the results of studies indicated that seven factors (Modern technologies, Tourism quality, Access to internet technologies, Educational programs and activities, Variety of job opportunities, Handicrafts and local exhibitions and Number of entrepreneurs) can be identified as the key factors in creating the creative city of Rasht. Then, a 21 * 21 cross matrix was designed for seven key factors based on the possible states of Rasht development with a creative approach to prepare the scenario portfolio and it was then provided to experts along with a questionnaire and a guide on how to respond. The data collected at this stage were entered into scenario wizard software for analysis. Based on the combination of 21 probable states, 2187 hybrid scenarios were extracted including all probable states and the progress of Rasht creativity development in the future. The scenarios provided by the Scenario Wizard software included:- Four scenarios with high compatibility- 1542 scenarios with low compatibility - and 641 scenarios without compatibility

    Keywords: Key Factors, Urban Creativity, Scenario Writing, Rasht
  • معصومه میرغروی، رسول صمدزاده*، محمدتقی معصومی

    شهرها فضاهای ظرفیت هستند و همیشه چرخ های حرکت، تمرکز و هدایت انرژی خلاق بشر بوده اند. مفهوم شهر خلاق به تازگی در کشورها به عنوان یک ابزار برنامه ریزی شهری با پتانسیل کاهش مشکلات اجتماعی و اقتصادی مربوط به شهرها معرفی شده است. برای جذب سرمایه های انسانی و خلاق، شهرها و مناطق وابسته به آن باید ویژگی های خاص داشته باشند که بتوانند به شهر خلاق تبدیل شوند، غیر از بسترهای دانش، صنعت و به ویژه صنایع با فن آوری برتر، بسترهای اجتماعی و فرهنگی چون، تنوع اجتماعی، مطلوبیت محل زندگی، کیفیت زندگی و برابری اجتماعی جایگاه مهمی به خود اختصاص داده اند. بنابراین هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی و رتبه بندی مناطق پنج گانه شهر رشت از لحاظ شاخص های شهر خلاق است. در این راستا چهار شاخص زیرساخت های خلاق، فعالیت های خلاقانه، اجتماع خلاق و کیفیت زندگی انتخاب شد. اطلاعات پژوهش نیز با استفاده مدل آنتروپی شانون و مدل تاپسیس تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که براساس شاخص های زیرساخت خلاق، منطقه یک رتبه اول را دارد. از لحاظ شاخص های فعالیت های خلاقانه نتایج نشان داد که حاکی از آن است که منطقه چهار با امتیاز 585/0 بهترین وضعیت را دارد. همچنین منطقه یک از لحاظ شاخص های اجتماع خلاق با امتیاز 849/0 رتبه اول را دارد. براساس شاخص های کیفیت زندگی، مناطق چهار و یک به ترتیب با امتیازهای 6/0 و 593/0 در رتبه های اول و دوم قرار دارند. در نهایت براساس همپوشانی نقشه ها، منطقه یک از شهر رشت که از جمله مناطق تازه توسعه یافته این شهر است، با امتیاز 62/0 رتبه اول را به خود اختصاص داد. در رتبه دوم منطقه دو که منطقه تاریخی شهر رشت است، قرار گرفت. مناطق پنج و چهار به ترتیب با امتیازهای 49/0 و 47/0 در رتبه های سوم و چهارم قرار گرفتند. نهایتا منطقه شماره سه در رتبه پنجم قرار گرفت. نتایج به طور کلی نشان داد که وضعیت مناطق شهر رشت از لحاظ شاخص های خلاقیت شهری با نمره میانگین 497/0 در حد متوسط قرار دارد.

    کلید واژگان: شهر خلاق, خلاقیت شهری, شاخص های خلاقیت, رشت
نمایش عناوین بیشتر...
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال