به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
مقالات رزومه:

دکتر فاطمه سفیدکن

  • فرحناز هوشیدری*، سید رضا طبائی عقدائی، فاطمه سفیدکن، بایزید یوسفی
    سابقه و هدف

    مرزه از تیره Lamiaceae و جنس Satureja می باشد. از میان 16 گونه مرزه موجود در ایران تعداد 9 گونه اندمیک ایران است. مهمترین ترکیب اسانس این گونه ها کارواکرول است که دارای خاصیت ضد عفونی کننده می باشد و در ترکیب برخی مواد آلی استفاده می شود. سرشاخه های گل دار و به طور کلی قسمت های هوایی گیاه مرزه از مهمترین بخش قابل استفاده این گیاه است که معمولا در زمان گل دهی برداشت و در سایه خشک می گردد و دارای بوی معطر است. در این تحقیق سازگاری ژنوتیپ‎های مختلف مرزه (Satureja spp.) به شرایط آب و هوایی استان کردستان ارزیابی شد.

    مواد و روش ها

    برای اجرای آزمایش، بذر 37 اکسشن متعلق به 10 گونه‏ مرزه طی سال‎های 1392-1388 از رویشگاه های طبیعی آنها در کشور واقع در استان های خراسان، آذربایجان شرقی، یزد، مازندران، کردستان، لرستان، ایلام، گیلان، اصفهان و زنجان جمع آوری و در گلخانه های مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان و موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور کشت شدند. گونه‎های مرزه شامل S. sahendica Bornm.، S. avromanica Maroofi، S. bachtiarica Bunge، S. spicigera (C. Koch) Boiss.، S. mutica Fisch.، S. macrantha C. A. Mey.، S. atropatana Bunge، S. rechingeri Jamzad، S. khuzistanica Jamzad و S. isophylla Rech. بود. بذرها در سینی های نشایی کشت و بعد گیاهچه های سالم در مرحله 8 تا 10 برگی پس از تسطیح زمین و اجرای سیستم آبیاری قطره ای به زمین اصلی در مزرعه تحقیقاتی واقع در ایستگاه تحقیقاتی گریزه سنندج منتقل و طبق نقشه طرح کشت شدند. قالب طرح مورد نظر، بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار بود. پس از گل دادن اکسشن ها، نمونه برداری از سرشاخه های مرزه در مرحله گلدهی کامل، در اوایل تابستان تا اواسط پاییز انجام شد. تجزیه واریانس (به صورت اسپلیت پلات در زمان با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی) و مقایسه میانگین داده ها با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن انجام شد. با استفاده از تجزیه خوشه ای و صفات مورد بررسی، اکسشن ها به گروه های مجزا و با منشا متفاوت تفکیک شدند. همچنین توزیع واریانس pca (principal components analysis) مولفه های اصلی داده ها انجام شد. اسانس حاصل از نمونه های 3 تکرار برای شناسایی اجزا آنها با یکدیگر مخلوط و بعد به دستگاه های GC و GC/MS تزریق شدند.

    نتایج

    براساس نتایج تجزیه واریانس بین گونه‎ها و اکسشن درون گونه‏های مورد بررسی از لحاظ صفات بازده اسانس، عملکرد اسانس در هکتار (براساس وزن خشک گل و برگ در هکتار)، ترکیبات فنلی اسانس (%)، عملکرد وزن ‏تر بوته در هکتار و عملکرد وزن خشک بوته در هکتار، عملکرد وزن خشک گل و برگ در هکتار، سطح تاج پوشش، میانگین ارتفاع شاخه‎ها و درصد استقرار اختلاف معنی‏داری بین گونه‎ها و اکسشن درون گونه‎ها در سطح (1%≤p) وجود داشت. همچنین اثر سال در میزان بازده اسانس معنی دار بود. مقایسه میانگین گونه‏های مرزه نشان داد که از نظر میانگین عملکرد اسانس در هکتار گونه‏های S. spicigera، S. mutica، S. rechingeri، S. macrantha، S. khuzestanica، S. sahendica و S. bachtiarica به ترتیب با 44.20، 38.45، 19.00، 12.40، 12.07، 9.45 و 9.26 کیلوگرم در هکتار بیشترین و گونه ‏های S. avromanica، S. isophylla و S. atropatana به ترتیب با 0.74، 1.64، 2.48 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد را داشتند. گونه‏های S. khuzestanica، S. rechingeri، S. avromanica، S. mutica، S. spicigera و S. bachtiarica به ترتیب با 91.90، 90.26، 58.45، 53.03، 51.35 و 50.49 درصد ترکیبات فنلی اسانس بیشترین و گونه‏های S. isophylla، S. macrantha، S. sahendica و S. atropatana به ترتیب با 29.15، 36.55، 36.85 و 37.60 درصد کمترین ترکیبات فنلی اسانس را داشتند. گونه‎های S. avromanica، S. macrantha، S.spicigera، S. mutica، S .isophylla و S. sahendica به‎ترتیب با میانگین 93، 92، 91، 83، 83 و 81 درصد بیشترین زنده‎مانی یا درصد استقرار و گونه‎های S.atropatana، S. rechingeri و S. khuzistanica به‎ترتیب با 26، 31 و 38 درصد کمترین درصد استقرار را داشتند. صفت عملکرد وزن خشک گل و برگ در هکتار نیز در گونه‎های S. spicigera و S. mutica به‎ترتیب با 2173 و 2101 کیلوگرم بیشترین و گونه‎های S. atropatana، S. isophylla و S. avromanica به‎ترتیب با 338، 427 و 457 کیلوگرم کمترین مقدار را داشت.

    نتیجه گیری

    براساس نتایج تجزیه خوشه ای داده های این تحقیق، گونه های S. sahendica،S. bachtiarica ،S. macrantha ، S. spicigera و S. mutica در اولویت کاشت در کردستان قرار گرفتند. گونه های S. avromanica، S. atropatana و S. isophylla در رتبه دوم کاشت و گونه های S. rechingeri و S. khuzestanica به ترتیب با میانگین بازده اسانس 2.87% و 2.41% (بالاتر از گونه های بومی)، نظر به حساسیت به سرما، استقرار کم، سطح کوچک تاج پوشش و کمبود وزن خشک گل و برگ می توان نتیجه گرفت که این دو گونه مناسب کشت در شرایط مشابه کردستان نیستند. از سوی دیگر، براساس نمودار بای پلات عملکرد اسانس در هکتار با سطح تاج پوشش و عملکرد وزن تر و خشک بوته همبستگی مثبت دارد، ازاین رو گونه های S. spicigera، S. mutica، S. bachtiarica، S. macrantha و S. sahendica علاوه بر بزرگی سطح تاج پوشش و افزایش وزن خشک گل و برگ در آنها، عملکرد اسانس در هکتار بیشتری نیز در شرایط آب و هوایی سنندج نشان دادند. همچنین گونه‏های S. spicigera، S. mutica، S. macrantha، S. sahendica و S. bachtiarica به ترتیب با 5992، 5694، 2061، 1046 و 1622 کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین عملکرد وزن‏ خشک بوته در هکتار و 45.20، 38.44، 12.40، 9.45 و 9.26 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد اسانس را داشتند.

    کلید واژگان: ترکیبات فنلی, عملکرد زراعی مرزه, عملکرد اسانس, مرزه چندساله
    F. Houshidari *, S. R. Tabaei-Aghdaei, F. Sefidkon, B. Yousefi
    Background and objectives

    Savory belongs to the family Lamiaceae and the genus Satureja. Among the 16 savory species in Iran, 9 are endemic to Iran. The most important composition of the essential oil of these species is carvacrol, which has antiseptic properties and is used in the composition of some organic substances. The flowering branches and the aerial parts of the savoury plant are the most critical usable parts, usually harvested when flowering and dried in the shade and have a fragrant smell. In this study, we evaluated the adaptation of different savory accessions (Satureja spp.) in the climatic condition of Kurdistan province.

    Methodology

    Thirty-seven accessions belonging to 10 Saturejaspecies were used in a randomized complete block design experiment in three replications at the Grize Station in Sanandaj from 2009-2013. The seeds were collected from different regions of Iran (Khorasan, East Azerbaijan, Yazd, Mazandaran, Kurdistan, Lorestan, Ilam, Gilan, Isfahan and Zanjan provinces). Savory species include S. sahendica Bornm, S. avromanica Maroofi, S. bachtiarica Bunge, S. spicigera (C. Koch) Boiss, S. mutica Fisch, S. macrantha CAMey, S. atropatana Bunge, S. rechingeri Jamzad, S. khuzistanicaJamzad, and S. isophylla Rech. The seeds were planted using transplanting trays, and at the stage of 8-10 leaves, the healthy plants were selected to be cultivated in unique pots. After levelling the ground and implementing the drip irrigation system, the healthy seedlings were transferred to the foremost field in the research farm. A sampling of savoury branches in the full flowering stage was done in early summer to mid-autumn. Variance analysis and average data comparison were done using Duncan's multiple range test. Using cluster analysis of the investigated characteristics, the accessions were separated into groups with different origins. Also, a variance distribution of the main components of the data was done for the principal components analysis. Essential oils obtained from 3 replicate samples were mixed and analyzed by GC and GC/MS.

    Results

    Based on the variance analysis there was a significant difference between species and accessions at the level of (p≤0.01) in terms of essential oil yield percentage, essential oil yield per hectare (based on the dry weight of flower and leaf per hectare), total phenolic compounds of essential oil, plant's fresh weight yield per hectare and plant's dry weight yield per hectare, dry weight of leaf and flower yield per hectare, canopy area, the mean of the branch's height and establishment percentage. Also, the effect of the year on essential oil yield was significant. Comparison of the average species of savory showed that the average yield of essential oils in hectares (based on the weight of flower and leaf per hectare) was the highest in S.spicigera, S.mutica, S.rechingeri, S. macrantha, S.khuzestanica, S.sahendica, S.bachtiaricawith 45.20, 38.44, 19.00, 12.40, 12.07, 9.45, 9.26 kg/ha and the lowest in species of S.avromanica, S. isophylla, S. atropatana with 0.74, 1.64, 2.48 kg/ha, respectively. Species of S.khuzestanica, S.rechingeri,S.avromanica, S. mutica, S.spicigera, S.bachtiaricawith 91.90, 90.26, 58.45, 53.03, 51.35 and 50.49, respectively had the highest total phenolic compounds of essential oil and the species of S. isophylla, S. macrantha, S.sahendica, S. atropatana had the lowest with 29.15, 36.55, 36.85 and 37.60%, respectively. Species of S. avromanica, S. macrantha, S. spicigera, S. mutica, S. isophylla, S. sahendica with averages of 93.32, 92.30, 91.76, 83.82, 83.11, 81.44% had the highest survival or percentage of establishment, and S. atropatana, S. rechingeri, S. khuzistanica species had the lowest establishment percentage with 26.44, 31.73 and 38.89%, respectively. Comparison of traits in different species of Saturejashows that the yield of fresh plant weight per hectare is the highest in S. mutica and S. spicigera species with 13637.73 and 13570.76 kg and S. isophylla, S. atropatana and S.avromanica had the lowest values with 1199.43, 1604.31, and 1764.89 kg, respectively. The yield of the dry weight of flowers and leaves per hectare was the highest in S. spicigeraand S. mutica with 2173.94 and 2101.89 kg and S. atropatana, S. isophylla and S. avromanica had the lowest values with 338.45, 427.48, and 457.03 kg, respectively.

    Conclusion

    Based on the cluster analysis results, S. sahendica, S. bachtiarica, S. macrantha, S. spicigera and S. mutica were prioritized for planting in Kurdistan. S. avromanica, S. Tropicana and S. mesophyll were placed in the second priority for planting, and S. recharger and S. khuzestanica, with an average yield of essential oil of 2.87 and 2.41%, respectively (higher than the native species), due to their sensitivity to cold, the low establishment, the small area of the canopy and finally the lack of dry weight of flowers and leaves can be concluded that these two species are not suitable for cultivation in the same conditions of Kurdistan. On the other hand, based on the biplot diagram, the yield of essential oil per hectare positively correlates with the canopy area and the wet and dry weight of the plant. Therefore, S. spicigera, S. mutica, S. bachtiarica, S. macrantha and S. sahendica species, in addition to the large canopy area and as a result of increasing the dry weight of flowers and leaves in them, showed essential oil yield per hectare in the climate conditions of Sanandaj. Also, S. spicigera, S. mutica, S. macrantha, S. sahendica, and S. bachtiarica species have the highest dry weight yield per hectare with 5992, 5694, 2061, 1046, and 1622 kg per hectare and 20.45 38.44, 12.40, 9.45, 9.26 kg per hectare had the highest yield of essential oil.

    Keywords: Total Phenolic Compounds, Savory Crop Yield, Essential Oil Yield, Perennial Savory
  • مینا ربیعی*، یونس عصری، فاطمه سفیدکن

    Seseli olivieri از تیره چتریان، گونه انحصاری کوه‏های البرز است. در این پژوهش تاثیر شرایط محیطی بر عملکرد صفات رویشی و ترکیب‏های اسانس این گونه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور سه رویشگاه با ارتفاع‏های مختلف انتخاب شد و در هر یک از آنها صفات رویشی این گونه اندازه ‏گیری شد. در هر رویشگاه، نمونه‏های خاک و سرشاخه‏های گلدار این گونه برداشت شد و در آزمایشگاه تجزیه شدند. ارتباط صفات عملکردی این گونه با عوامل محیطی با استفاده از آنالیز همبستگی و تجزیه مولفه‏‏های اصلی تعیین شد. تجزیه واریانس صفات رویشی نشان داد که بین سه رویشگاه تفاوت معنی‏داری وجود دارد. مقایسه میانگین صفات رویشی حاکی از آن بود که بیشترین مقادیر ارتفاع (2/45 سانتی‏متر)، قطر تاج‏پوشش (9/36 سانتی‏متر)، سطح تاج‏پوشش (7/2 درصد)، سطح برگ (2/2 سانتی‏متر مربع) و زیتوده (8/39 گرم) به رویشگاه تویه مربوط است. تجزیه واریانس اجزای اسانس این گونه در سه رویشگاه تفاوت معنی‏داری را بین مواد موثره اندازه‏گیری شده نشان داد. در رویشگاه تنگ‏ کاورد ماده موثره اصلی آپیول (2/16%)، سیس-کادینا-1(6)،4-دی‏ان (5/14%)، آلفا-گورجونن (8/13%) و اسپاتولنول (2/12 %)؛ در رویشگاه انزو آپیول (5/20%)، بورنیل استات (4/16%) و آلفا-پینن (9/11%)؛ و در رویشگاه تویه بورنیل استات (7/20%)، آلفا-پینن (2/16%) و ان-تتراکوزان (2/10%) بودند. تجزیه واریانس پارامترهای فیزیکوشیمیایی خاک تفاوت معنی‏داری را بین سه رویشگاه نشان داد. در میان عوامل محیطی، ارتفاع، بارندگی سالانه، دمای سالانه، حداقل دمای سردترین ماه، حداقل دمای مطلق، آهک و نیتروژن بیشترین همبستگی معنی‏دار را با صفات عملکردی این گیاه داشتند. براساس معیار IUCN، جایگاه حفاظتی این گونه در بحران انقراض تعیین شد.

    کلید واژگان: استان سمنان, ترکیب های اسانس, تیره چتریان, عوامل محیطی, ویژگی های ریخت شناسی
    Mina Rabie*, Younes Asri, Fatemeh Sefidkon

     Seseli olivieri (Apiaceae) is an exclusive species of the Alborz Mountains, Iran. In this research, the effect of environmental conditions on the vegetative traits and essential oil compounds of this species was investigated. For this purpose, three habitats with different heights were selected and the vegetative characteristics of this species were measured. In each habitat, soil samples and flowering branches of this species were collected and analyzed in the laboratory. The relationship between the functional traits of this species and environmental factors was determined using CA and PCA. Variance analysis of functional traits and soil parameters showed a significant difference between the three habitats. The highest values of vegetative traits were related to Tuyeh habitat. In Tange Kavard habitat, the main effective substances were Apiol and cis-Cadina-1(6),4-diene; in Enzo habitat, Apiol and Bornyl acetate; and in the Tuyeh habitat, Bornyl acetate and α-Pinene. Among the environmental factors, altitude, annual precipitation, annual temperature, minimum temperature of the coldest month, minimum absolute temperature, lime and nitrogen had the most significant correlation with the functional traits of this plant. Based on the IUCN criteria, the conservation status of this species was determined in the critically endangered.

    Keywords: Apiaceae, Environmental Factors, Essential Oil Compounds, Morphological Characteristics, Semnan Province
  • ریحانه طائب نیا، فاطمه سفیدکن*، علی محمدی ترکاشوند، علی اشرف جعفری، سپیده کلاته جاری
    در این مطالعه، تاثیر مرحله برداشت (رویشی و زایشی) و نسبت های مختلف حجم عرق به یک کیلوگرم گیاه تازه (1:2، 1:4، 1:6 و 1:8 لیتر)  بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی و اسانس موجود در عرق نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) بررسی شد. همچنین، از نعناع فلفلی خشک شده (سایه کامل، آفتاب+سایه، و آفتاب) نیز عرق تهیه شده و با خصوصیات فیزیکوشیمیایی گیاه تازه مقایسه شد. از روش های استاندارد برای تعیین خصوصیات فیزیکوشیمیایی عرقیات و استخراج و اندازه گیری اسانس موجود در عرق استفاده شد و ترکیبات اسانس نیز توسط دستگاه های GC و GC/MS ارزیابی شدند. نتایج آنالیز واریانس نشان دادند که مرحله برداشت و نسبت عرق به گیاه بر عدد استری، عدد اکسایش، عدد یدی، و مقادیر اسانس عرق تاٴثیر معنی داری دارند. بیشترین مقدار عدد استری (02/0 ± 8/10) و عدد اکسایش (46/70 ± 33/165) در نمونه های قبل از گل دهی و برداشت با نسبت چهار به یک (به ترتیب نسبت حجمی آب به گیاه) مشاهده شد. مقدار اسانس در نمونه های گل دار (90/5 ± 83/37) بیشتر از نمونه های قبل از گل دهی (73/8 ± 25/28) بود و حجم های برداشتی دو به یک (56/3 ± 50/35) و چهار به یک (53/5 ± 33/40) نیز مقادیر بالاتری اسانس داشتند. روش های خشک کردن نیز بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی عرق اثر داشت. منتول (9/33 - 6/40 درصد) و منتون (3/11 - 9/34 درصد) بیشترین مقدار ترکیبات موجود در عرق نعناع را در تمامی تیمارها به خود اختصاص دادند. طبق این نتایج، عرق نعناع فلفلی در مرحله گل دهی کامل، در نسبت برداشت عرق به گیاه دو و چهار لیتر به یک کیلو گیاه، و خشک کردن در شرایط آفتاب+سایه از کیفیت بالاتری برخوردار است.
    کلید واژگان: عرق گیری, عرقیات گیاهی, اسانس, کیفیت استاندارد
    Reyhaneh Taebnia, Fatemeh Sefidkon *, Ali Mohammadi Torkashvand, Ali Ashraf Jafari, Sepideh Kalate Jari
    This study investigated the effects of harvesting time including vegetative and flowering stages and four different ratio of volumes of distillate to 1 kg of fresh plant (2, 4, 6, and 8 L per 1 kg fresh plant) on physiochemical characters and essential oils of the peppermint (Mentha piperita L.) distillate. In addition, comparisons were made between distillate resulted from dried (drying in shade, sunlight+shade, and sunlight) and fresh peppermint samples. Distillation was performed using the water distillation method. Standard protocols were used to investigate the physiochemical properties of distillate. Analyses of the essential oils were done using Gas Chromatography (GC) and GC-Mass Spectrometry (GC/MS). Two-way analyses of variances showed significant effects of the harvest time and distillate volume on ester number, oxidation number, iodine number, and essential oils quantity of the distillate. The highest amount of ester no. (10.8 ± 0.02) and oxidation no. (165.33 ± 70.46) was quantified in the vegetative stage and 1:4 L of distillate. Total amount of essential oils in the flowering (37.83% ± 5.9) were higher than the vegetative (28.25 ± 8.73) stages. In addition, distillates volumes of 2:1 (35.50 ± 3.56%) and 4:1 (40.33 ± 5.53%) had higher essential oils than the other distillate volumes. Drying methods had significant effects on all physicochemical properties of distillates. Menthol (33.9-40.6 %) and menthone (11.3-34.9 %) were the highest components of the oils within the distillates. The results indicated that the peppermint distillate may have higher quality when the plants harvested at flowering stage, dried at sunlight+shade, and distillate taken at 2 and/or 4 L to 1 kg plant.
    Keywords: Distillation, Plant Distillate, Essential Oils, Standard Quality
  • Mahshid Rahimifard *, Fatemeh Sefidkon, Somayeh Fekri, Razieh Azimi, Shahla Ahmadi
    Satureja khuzistanica Jamzad is a species native to Iran and is highly important in south western regions. It belongs to the Lamiaceae family which is widely used in various pharmaceutical, food, cosmetic and health industries. Quantitative comparison of the essential oil extracted from the flowering branches of S. khuzistanica shows that the amount of essential oil varies between 2.5 % and 3.7 %. Chemical analysis of essential oils revealed that the main and common constituents of essential oils are carvacrol (92.21 to 95.75%), γ-terpinene (0.37 to 1.93%), p-cymene (0.48 to 1.64%), β-bisabolene (0.64 to 0.83%), and myrcene (0.26 to 0.67%). The relative density of S. khuzistanica essential oil at 20 °C is from 0.953 to 0.987, and the refractive index of essential oil at 20 °C is from 1.5064 to 1.5147, the optical rotation of essential oil at 20 °C is from -1.00 to -1.40 degrees. If one volume of S. khuzistanica essential oil is mixed with 1.4 volume of 80% ethanol at a temperature of 20 °C, a clear liquid is obtained.
    Keywords: Satureja Khuzestanica, Essential Oil, Carvacrol, Relative Density, Refractive Index, Optical Rotation
  • Fatemeh Sefidkon *, Fatemeh Zakerian, Somayeh Fekri-Qomi, Mostafa Golipour
    This research aimed to identify the volatile compounds of essential oils found in the aerial parts of two Nepeta species (N. kurdica Hausskn. & Bornm., and N. chionophila Boiss. & Hausskn.). This is the first phytochemical investigation of these two Nepeta species. The essential oils were obtained by hydro-distillation and analyzed by a combination of capillary gas chromatography (GC-FID) and gas chromatography-mass spectrometry (GC/MS). Nineteen compounds accounting for 90.8% of N. kurdica oil were identified, while there were fifteen volatile components corresponding to 95.1% in N. chionophila oil. Nepetalactone isomers make up 64.2% of N. kurdica and 90.5% of N. chionophila oils. The main component of N. kurdica oil was 4aa-7a-7aa-nepeta lactone (57.7%), while 4aα-7a-7ab-nepeta lactone (71.8%) and 4aa-7a-7aa-nepeta lactone (15.9%) were the major constituents of N. chionophila oil. So, the essential oils of N. chionophila (endemic) and N. kurdica (native) can be used the same as catnip (N. cataria) oil that is used for antimicrobial, repellent and insecticide effect, as a fortifier, a disinfectant and a cure against cold.
    Keywords: Nepeta Kurdica, Nepeta Chionophila, Essential Oil, Nepetalactone
  • وحیده صمدیان ساربانقلی، بهلول عباس زاده*، فاطمه سفیدکن سفیدکن، مهرداد یارنیا
    سابقه و هدف

    کمبود یا بیش از حد مطلوب هر یک از عوامل موثر بر رشد، اختلالات ریختی، آناتومی، فیزیولوژیک و رشد و نمو را در گیاهان به همراه دارد. تنش خشکی به منزله کمبود آب در گیاه بوده و این وضعیت هنگامی ایجاد می شود که میزان تعرق از میزان جذب آب بیشتر باشد. کم آبیاری (آبیاری کمتر از نیاز آبی مطلوب گیاه) یک راهبرد برای صرفه جویی در مصرف آب است که گیاه را در مرحله خاصی از رشد یا کل فصل تحت تاثیر قرار می دهد. کودهای زیستی باعث توسعه سیستم ریشه، تغییر روابط آبی گیاه میزبان و متابولیسم گیاهی، فعال سازی سریع سیستم دفاعی، بهبود دسترسی به مواد معدنی و تحمل به خشکی در گیاه میزبان می شود. برای مدیریت بحران آبی حاکم، بایستی بدنبال راهکارهایی مانند کاهش مصرف آب و قطع آبیاری در مراحلی از رشد بدون آسیب به عملکرد نهایی گیاه بود. علاوه بر این، با توجه به اهمیت گیاهان دارویی و افزایش زیست توده آنها مصرف کودهای زیستی و تعدیل اثرهای ناشی از تنش خشکی جایگاه ویژه ای دارد. این آزمایش با هدف بررسی تاثیرپذیری مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge.) از کم آبی در مراحل مختلف رشد و مصرف قارچ های میکوریزی و باکتری های محرک رشد در راستای مدیریت تولید گیاهانی با کمیت و کیفیت بالا اجرا شد.

    مواد و روش ها

    آزمایش به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال 1396 اجرا شد. عامل اصلی شامل تنش آب مدیریت شده در راستای کاهش مصرف آب در چهار سطح آبیاری کامل (I1)، قطع آبیاری در مرحله ساقه دهی و شروع دوباره در مرحله غنچه دهی (پس از انتقال نشاء و استقرار گیاهچه ها آبیاری تا مرحله غنچه دهی قطع شد) (I2))، قطع آبیاری در مرحله غنچه دهی و شروع دوباره در مرحله 50 درصد گلدهی (I3)) و قطع آبیاری در مرحله 50 درصد گلدهی و عدم آبیاری تا پایان دوره گلدهی (I4)) بود.

    نتایج

    مقایسه میانگین قطع آبیاری نشان داد که بالاترین تعداد برگ، قطر ساقه، گستردگی تاج پوشش، وزن ریشه، عملکرد برگ، عملکرد ساقه گلدار و عملکرد سرشاخه گلدار متعلق به قطع آبیاری در مرحله 50 درصد گلدهی بود. تلقیح با قارچ مایکوریزی Funneliformis mosseae  باعث دستیابی به بیشترین عملکرد برگ (912.06 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد ساقه گلدار (1071.25 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد سرشاخه گلدار (1983.32 کیلوگرم در هکتار) در تلقیح با Azosprillium + Pseudomonas + Azotobacter  شد. بیشترین درصد اسانس متعلق به تلقیح با Funneliformis mosseae با میانگین 1.76 درصد بود. بیشترین میانگین عملکرد اسانس با 30.50 کیلوگرم در هکتار در تیمار تلقیح با Azosprillium + Pseudomonas + Azotobacter مشاهده شد. نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته و تعداد گل آذین با میانگین 61.72 سانتی متر و 30.46 عدد در بوته در اثر متقابل تیمار قطع آبیاری در مرحله ساقه دهی و تلقیح Rhizophagus irregularis + Funneliformis mosseae مشاهده شد که حدود 31 و 39 درصد نسبت به کمترین مقدار آنها افزایش داشت. بیشترین مقدار اسانس با میانگین 2.33 درصد با قطع آبیاری در مرحله غنچه دهی ×   Funneliformis mosseae  بدست آمد و کمترین مقدار اسانس با میانگین 0.98 درصد با قطع آبیاری در مرحله ساقه دهی ×  Rhizophagus irregularis حاصل شد. بیشترین عملکرد برگ (1212.83 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد ساقه گلدار (1494.75 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد سرشاخه گلدار (2707.58 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (44.39 کیلوگرم در هکتار) در اثر متقابل قطع آبیاری در مرحله 50 درصد گلدهی ×  Azosprillium + Pseudomonas + Azotobacterمشاهده شد که نسبت به کمترین آنها به ترتیب 70، 82،81 و 87 درصد افزایش داشت.

    نتیجه گیری کلی:

     مدیریت صحیح حاصلخیزی خاک، بهبود و حفظ باروری خاک در سیستم های زراعی نوین سبب تامین مواد غذایی مورد نیاز گیاه و افزایش عملکرد می شود. ازاین رو، در سال های اخیر مطالعات زیادی در راستای استفاده از کودهای زیستی انجام شده است. قارچ های میکوریزی از عوامل ضروری در سیستم پایدار خاک گیاه محسوب می شوند که با ریشه بیش از 85% گیاهان همزیستی دارند. تنش خشکی به عنوان یکی از مهمترین فاکتور های محیطی دخیل در رشد گیاهان و باعث تغییرات مورفولوژی، فیزیولوژی و متابولیکی است. بعلاوه، کودهای زیستی با افزایش میزان دسترسی گیاهان به مواد غذایی، تولید و هدایت هورمون های دخیل در رشد کنار محیط ریشه، باعث افزایش تحمل به تنش و افزایش عملکرد می شوند. با در نظر گرفتن شرایط خشک و نیمه خشک کشور و افزایش تقاضای گیاهان دارویی و مرزه بختیاری، قطع آبیاری در مرحله 50 درصد گلدهی و مصرف کودهای زیستی ازتوباکتر، آزوسپریلیوم و سودوموناس برای حصول بیشترین عملکرد برگ، سرشاخه گلدار و اسانس توصیه می شود.

    کلید واژگان: تنش خشکی, مایکوریزی, سودوموناس, ازتوباکتر, آزوسپریلیوم, عملکرد اسانس
    Vahideh Samadiyan-Sarbangholi, B. Abaszadeh *, Fatemeh Sefidkon, Mehrdad Yarnia
    Bachground and objective

    Deficiency or excess of any growth factor leads to morphological, anatomical, physiological, and growth disorders in plants. Drought stress means a lack of water in the plant. This situation occurs when the amount of transpiration exceeds the amount of water absorption. Low irrigation (watering less than the optimal water requirement of the plant) is a strategy to save water, but it affects the plant at a particular stage of growth or the entire season. Biofertilizers develop the root system, changing host plant water relations and plant metabolism. They also activate the defense system, improving access to minerals and tolerance to drought in the host plant, making it environmentally friendly and natural. To manage the prevailing water crisis, one should look for solutions such as reducing water consumption and stopping irrigation at all stages of growth. This is without harming the plant's final performance. In addition, due to the importance of medicinal plants and increasing their biomass, biological fertilizers and the adjustment of drought stress effects have a special place. This experiment was carried out to investigate the effectiveness of Satureja bachtiarica Bunge. against dehydration at different stages of growth. It also investigated the consumption of mycorrhizal fungi and growth-stimulating bacteria to manage plant production with high quality and quantity.

    Methodology

    The experiment was carried out in the form of split plots in the form of a randomized complete block design in three replications in the research farm of Islamic Azad University, Tabriz branch, in 2018. The main and sub-factors were included in 4 water stress (I1: without stress, I2: cut irrigation in stem elongation stage, I3: cut irrigation at the budding stage and I4: cut irrigation at 50% flowering stage) and 5 biofertilizer levels (b1: without inoculation, b2: inoculation with Funneliformis mosseae, b3: inoculation with Rhizophagus irregularis, b4: Funneliformis mosseae + Rhizophagus irregularis and b5: Azosprillium+Pseudomonas+Azetobacter), respectively. The harvest was in full flowering stage.

    Results

    The comparison of the average of irrigation interruptions showed that the most number of leaves, stem diameter, canopy extent, root weight, leaf yield, flowering stem yield, and flowering branch yield belonged to the irrigation interruption at the 50% flowering stage. Inoculation with Funneliformis mosseae mycorrhizal fungus achieved the highest leaf yield (912.06 kg/ha), flowering stem yield (1071.25 kg/ha) and flowering branch yield (1983.32 kg/ha) in inoculation with Azosprillium + Pseudomonas + Azotobacter was observed. The highest percentage of essential oil was found in inoculation with Funneliformis mosseae with an average of 1.76%. The maximum average yield of essential oil at 30.50 kg/ha was observed in the inoculation treatment with Azosprillium + Pseudomonas + Azotobacter. The results of the comparison of the average of the interaction effect showed that the maximum height of the plant and the number of inflorescences with an average of 61.72 cm and 30.46 per plant were found in the interaction effect of the treatment of interruption of irrigation at the stemming stage and inoculation of Rhizophagus irregularis + Funneliformis mosseae, which is about 31 and 39 The percentage increased compared to their lowest value. Stopping irrigation in the budding stage ×Funneliformis mosseae had the highest percentage of essential oil with an average of 2.33%. Stopping irrigation in the stemming stage ×Rhizophagus irregularis had the lowest essential oil percentage. The highest leaf yield (1212.83 kg/ha), flowering stem yield (1494.75 kg/ha), flowering branch yield (2707.58 kg/ha) and essential oil yield (44.39 kg/ha) in the interaction effect of cutting × Azosprillium + Pseudomonas + Azotobacter irrigation was observed at the 50% flowering stage, which increased by 70, 82, 81 and 87% compared to the lowest ones.

    Conclusion

    The correct management of soil fertility, improvement, and maintenance of soil fertility in modern agricultural systems will provide the nutrients needed by the plant and thus enhance the yield. Therefore, in recent years, many studies have been conducted on biological fertilizers. Mycorrhizal fungi are essential factors in the stable plant-soil system, which coexists with more than 85% of plants. Drought stress is one of the most influential environmental factors in plant growth and causes morphological, physiological, and metabolic changes. In addition, biofertilizers increase plant access to nutrients and produce and direct hormones involved in the growth of the root environment. They also increase stress tolerance and enhance yield. Considering the arid and semi-arid conditions of the country and the increase in demand for medicinal plants and Satureja bachtiarica spices, it is recommended to stop irrigation at the 50% flowering stage and use Azotobacter, Azospirillium, and Pseudomonas biofertilizers to obtain the maximum yield of leaves, flowering branches, and essential oil.

    Keywords: Drought Stress, Mycohrriza, Pseudomonas, Azetobacter, Azosprillium, essential oil yield
  • بابک بحرینی نژاد*، فاطمه سفیدکن سفیدکن، محمدحسین لباسچی، زهرا جابرالانصار
    سابقه و هدف
    آگاهی از تغییرات کمی و کیفی گیاهان دارویی در طول زمان یکی از مهمترین اهداف مدیریت کشاورزی است. گیاه مرزه موتیکا با نام علمی Satureja mutica Fisch. & C.A. Mey. یکی از گونه‏های دارویی ارزشمند است که به صورت خودرو در ایران رویش دارد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر بسترهای مختلف کاشت بر تغییرات ویژگی های رویشی، عملکرد، اسانس و ترکیبات آن در طول سال‏های مختلف رویش در گونه مرزه موتیکا در شرایط دیم اجرا شد.
    مواد و روش ها
    آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به مدت سه سال (1399-1397) در شرایط دیم شهرستان فریدونشهر-استان اصفهان انجام شد. بستر کاشت به عنوان پلات اصلی شامل کود گاوی (30 تن در هکتار)، کاه گندم (10 تن در هکتار) و شاهد (بدون کود گاوی و کاه گندم) بود. کشت نشاء پس از آماده سازی مزرعه در کف جوی های ایجاد شده به فاصله 50×50 سانتی متر از یکدیگر انجام شد. در طول فصل رشد و در زمان 50% گلدهی صفات مورد بررسی شامل وزن‏ خشک ‏کل گیاه، وزن ‏خشک ‏برگ و ساقه، ارتفاع گیاه، قطر بوته، مساحت تاج‏پوشش برای هر بوته و تاج‏پوشش در هر مترمربع زمین و تعداد ساقه در هر بوته اندازه‏گیری شد. برای اسانس‏گیری، سرشاخه گلدار گیاهان در مرحله گلدهی کامل برداشت شد و پس از خشک شدن در سایه به روش تقطیر با آب اسانس گیری گردید. پس از تعیین بازده اسانس براساس وزن خشک گیاه، اسانس ها به وسیله کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی در آزمایشگاه فیتوشیمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور تجزیه و شناسایی گردید. برای انجام محاسبات آماری از برنامه رایانه ای SAS و برای مقایسه میانگین ها از آزمون LSD استفاده شد.
    نتایج
    تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثرهای بستر، سال و اثرهای متقابل آنها بر روی صفات اندازه‏گیری شده در بسیاری از موارد معنی دار بود. نتایج نشان داد که بیشترین مقادیر ارتفاع گیاه، قطر بوته، تاج‏پوشش و تعداد ساقه در هر بوته در سال نخست در تیمار کود حیوانی و در سال پایانی در تیمار شاهد دیده شد. بیشترین مقادیر وزن خشک کل و برگ، عملکرد اسانس و بازده اسانس به ترتیب با 1427، 891 و 42 کیلوگرم در هکتار و 4.67% در سال سوم در تیمار بستر شاهد مشاهده شد. مهمترین ترکیبات شناسایی شده تیمول، کارواکرول، پارا-سیمن و گاما-ترپینن بودند. مقادیر هریک از این ترکیبات تحت تاثیر اثرهای بستر و سال رویش قرار گرفت. به طوری که در مورد پارا-سیمن بیشترین مقدار بدست آمده در سال اول در تیمار کاه بود. بیشترین مقادیر گاما-ترپینن در هر سه تیمار بستر کشت در سال آخر رویش مشاهده شد. مرزه موتیکا دارای مقادیر قابل توجهی تیمول بود و روند تغییرات در بین تیمارهای بستر و در طول سال‏های رویش بسیار اندک بود. بیشترین مقادیر کارواکرول در تیمار کاه و کود حیوانی در سال دوم رویش بود. نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که مهمترین صفات تاثیرگذار بر عملکرد اسانس شامل وزن خشک کل، برگ و ساقه و بازده اسانس بودند. از سوی دیگر، تغییرات تیمول با پارا-سیمن و کارواکرول با گاما-ترپینن با یکدیگر نسبت معکوس داشتند.
    نتیجه گیری
    در مجموع، برای تولید مرزه موتیکا در شرایط دیم و مشابه با این پژوهش اگرچه بکارگیری کودهای دامی و کاه بر تولید عملکرد محصول و اسانس آن طی سال های اول و دوم تاثیرگذار بودند اما در سال سوم این اثرگذاری کاهش یافت و تیمار شاهد نسبت به تیمارهای کاه و کود برتری داشت.
    کلید واژگان: گیاهان دارویی, مرزه (Satureja), کاه, کود حیوانی
    Babak Bahreininejad *, Fatemeh Sefidkon, M.H. Lebaschy, Zahra Jaberalansar
    Background and objectives
    Awareness of changes in medicinal plant yield quantity and quality over time is one of the most important goals in agricultural management. Satureja mutica is one of the valuable medicinal species growing in Iran. This study was conducted to evaluate the effects of different planting beds on changes in vegetative characteristics and essential oil components over the years of growth in S. mutica under rainfed conditions.
    Methodology
    The experiment was conducted in the form of split plots in a randomized complete block design for three years (2018-2020) in the rainy conditions of Feridounshahr city, Isfahan province. Planting beds as the main plot included cow manure (30 tons per hectare), wheat straw (10 tons per hectare), and control (without cow manure and wheat straw). After the preparation of the field, the seedlings were planted at the bottom of the wells created at a distance of 50 x 50 cm from each other. During the growing season and at the time of 50% flowering, the studied traits including total plant dry weight, leaf and stem dry weight, plant height, crown diameter per plant, canopy area per plant, and in each square meter of land and the number of stems per plant were measured. For essential oil extraction, the flowering branches of the plants were harvested at the full flowering stage. After drying in the shade, the essential oil was extracted by the water distillation method. After determining the yield of essential oils based on the dry weight of the plant, the essential oils were analyzed and identified by gas chromatography, and gas chromatography was connected to a mass spectrometer in the phytochemistry laboratory of the Research Institute of Forests and Rangelands. Considering that the plant is several years old and measurements are carried out every year on fixed plots, the design analysis was done on divided plots at the time of implementation. The SAS computer program was used to perform statistical calculations, and the LSD test was applied to compare the means. For essential oil extraction, the flowering branch of the plant was harvested at the full flowering stage. After drying in the shade, the essential oil was extracted by the water distillation method. After determining the yield of essential oils based on the dry weight of the plant, the essential oils were analyzed and identified by gas chromatography, and gas chromatography was connected to a mass spectrometer in the phytochemistry laboratory of the Research Institute of Forests and Pastures. The SAS computer program was used to perform statistical calculations, and the LSD test was used to compare the means.
    Results
    The variance analysis of the data showed that the effects of bed, year, and their interaction effects on the measured traits were significant in many cases. Results showed that the highest values of plant height, crown diameter, canopy area, and number of stems per plant in the first year were seen in manure treatment. In the last year, they were in control. The highest rates of total dry weight, leaf dry weight, essential oil yield, and essential oil percentage were observed in control in the last year. These rates were 1427, 891, 42 kg ha-1, and 4.67%, respectively. The main essential oil components are thymol, carvacrol, p-cymene, and gamma-terpinene. These essential oil components are affected by the planting bed and the growth year. So in the case of p-cymene, the highest amount obtained in the first year was in the straw treatment. The highest amounts of gamma-terpinene were observed in all three planting bed treatments in the last year of growth. S. mutica had significant amounts of thymol, and the trend of changes among planting bed treatments and during growing years was very small. The highest amounts of carvacrol were observed in straw treatment and animal manure in the second year of growth. The results of the correlation coefficients showed that the most vital traits affecting essential oil yield were total dry weight, leaf and stem, and essential oil percentage. Thymol and p-cymene were inversely correlated with carvacrol and gamma-terpinene.
    Conclusion
    On the whole, to produce S. mutica under rainfed conditions similar to this study, manure or straw could affect yield and essential oil over the first and second years; however, in the third year, this effect diminished, and control treatment was superior to straw and manure treatments.
    Keywords: Medicinal plants, Savory, WHEAT STRAW, Cow manure
  • یونس عصری*، مینا ربیعی، فاطمه سفیدکن

    پونه سای بیابانی (.Nepeta eremokosmos Rech.f) از تیره نعنا (Lamiaceae)، گونه اندمیک ایران است. در پژوهش حاضر تاثیر شرایط محیطی بر عملکرد صفت های رویشی و ترکیب‏ های اسانس این گونه بومی استان سمنان مورد بررسی قرارگرفت. در سه رویشگاه با ارتفاع ‏های مختلف، قطعه نمونه (پلات‏ هایی) به روش تصادفی نظام مند (سیستماتیک) استقرار یافت و در هر قطعه، صفت های رویشی این گونه اندازه‏ گیری شد. در هر رویشگاه، نمونه‏ های خاک بطور تصادفی برداشت شد و برخی ویژگی های فیزیکوشیمیایی آنها اندازه‏ گیری شد. سرشاخه ‏های گلدار گیاه از رویشگاه‏ های طبیعی جمع ‏آوری شد و ترکیب ‏های اسانس آنها با استفاده از کروماتوگراف گازی شناسایی شد. برای تعیین ارتباط صفت های رویشی و مواد موثره با عوامل محیطی از تحلیل همبستگی و تجزیه مولفه ‏‏های اصلی استفاده شد. تجزیه واریانس صفت های رویشی نشان داد که بین سه رویشگاه ازنظر ارتفاع گیاه، قطر و سطح تاج ‏پوشش، سطح برگ و زی توده تفاوت معنی‏ داری وجود دارد. مقایسه میانگین صفت های رویشی نشان داد که بیشترین مقادیر ارتفاع، قطر تاج ‏پوشش، سطح تاج ‏پوشش، سطح برگ و زی توده، به ‏ترتیب با cm20.8، cm4.1، 2.3%، cm234.1 و g30.1 به رویشگاه مومن آباد مربوط است. تجزیه واریانس اجزای اسانس این گونه در سه رویشگاه تفاوت معنی‏ داری را بین مواد موثره نشان داد. در رویشگاه مومن‏آباد، مواد موثره اصلی 8،1-سینئول، aα4α,7aα,7-نپتالاکتون و پارا-سیمن، به‏ترتیب با 8/50، 2/7 و 5/6% بودند. مواد موثره اصلی در دو رویشگاه دیگر، 8،1-سینئول، میرتنال و پارا-سیمن به ‏ترتیب با 23.8، 11.1 و 10.9% در حجاج، و 20، 8.7 و 8.1% در جوین بودند. تجزیه واریانس پارامترهای فیزیکوشیمیایی خاک تفاوت معنی‏ داری را بین سه رویشگاه نشان داد. در میان عوامل محیطی، ارتفاع، بارندگی سالانه، دمای سالانه، بیشینه دمای گرم ترین ماه، N، P، K، OM، گچ و آهک بیشترین همبستگی معنی ‏دار را با صفت های رویشی و ترکیب‏ های اسانس این گیاه داشتند. براساس معیار IUCN، جایگاه حفاظتی این گونه در ایران در بحران انقراض تعیین شد.

    کلید واژگان: پونه سای گچ دوست, ترکیب‏ های شیمیایی, صفت های مورفولوژیک, عوامل محیطی, استان سمنان
    Younes Asri *, Mina Rabie, Fatemeh Sefidkon
    Introduction

    Numerous studies on the chemical composition of Nepeta species essential oils in Iran show that changes in chemical composition are influenced by various factors including geographical location, weather conditions, plant growth stages, and analysis techniques. It is crucial to understand the variables that influence the effective substances of these medicinal plants. Nepetalactone is the first chemotype for the essential oils of plants in this genus. Nepetalactone can be divided into different isomers. For example, 4aα,7α,7aα-Nepetalactone found in Nepeta cephalotes Boiss., Nepeta crassifolia Boiss. & Buhse, Nepeta mirzayanii Rech.f. & Esfand. and Nepeta racemosa Lam.; 4aα,7α,7aβ-Nepetalactone in Nepeta cataria L., Nepeta meyeri Benth. and Nepeta pogonosperma Jamzad & Assadi; and 4aβ,7α,7aβ-Nepetalactone in Nepeta bornmuelleri Hausskn. & Bornm., Nepeta eremophila Hausskn. & Bornm. and Nepeta persica Boiss. are highly useful as biochemical markers for Nepeta essential oil in chemotaxonomic studies. The 1,8-Cineole chemotype or with Linalool makes up the second category. The first chemical is the most prevalent in a number of Nepeta species, including Nepeta binaloudensis Jamzad, Nepeta crispa Willd., Nepeta denudata Benth., Nepeta ispahanica Boiss. and Nepeta menthoides Boiss. & Buhse. The essential oils of Nepeta species in Iran contain 33 effective substances in a significant amount. These oils are comprised of monoterpenes and hydrocarbon sesquiterpenes. To date, research on the phytochemical variety of Nepeta species and how ecological conditions affect their morphological characteristics and secondary metabolites has only looked at Nepeta asterotricha Rech.f., Nepeta binaloudensis, Nepeta eremokosmos Rech.f. and Nepeta pogonosperma. In these studies, it has been frequently mentioned that altitude affects the quantity and quality of beneficial substances found in the species of this genus. There has been no exploration of other factors related to the species' habitat. The purpose of this research project was to conduct a thorough investigation of the effect of environmental parameters on the essential oil composition of medicinal species Nepeta eremokosmos.
     

    Material and Methods

    In Semnan province, three different habitats for Nepeta eremokosmos, each with distinct environmental conditions, were selected. A systematic random method was used to establish a series of plots in each habitat. Vegetative traits, such as plant height, canopy diameter, canopy cover,

     
    biomass, and leaf area, were meticulously measured in every plot. To prepare a herbarium sample, the flowering aerial parts of Nepeta eremokosmos were collected in June 2022 from three specific regions: Momenabad, Hajjaj, and Javin. Three replicates of the flowering branches of Nepeta eremokosmos were taken from each population. The samples were dried in both the open air and shade after being transferred to the laboratory. The Clevenger apparatus was used to extract the essential oils through hydrodistillation after grinding the dried samples. GC-FID and GC/MS were used to identify essential oil compounds. In each habitat, five soil samples were also collected, and important physicochemical parameters such as pH, EC, OM, N, P, K, lime, gypsum, and soil texture were measured. Afterwards, the data were examined by conducting one-way variance analysis and comparing mean values using SPSS software. Correlation analysis was used to determine the most significant environmental factors that influenced vegetative traits and essential oil compounds. Moreover, principal component analysis was carried out using Minitab software. The conservation status of Nepeta eremokosmos was determined using the IUCN method and based on the criteria of EOO and AOO using GeoCAT software, as well as data related to population size and habitat quality.
     

    Results and Discussion

    Nepeta eremokosmos' vegetative traits varied significantly between the three regions in terms of plant height and leaf area, with a 0.1% difference, the canopy diameter and cover are at 1%, while the biomass is at 5%. The comparison of mean vegetative traits revealed that the highest values of height, canopy diameter, canopy cover, leaf area, and biomass, with 20.8 cm, 34.1cm, 2.3%, 4.1cm2, and 30.1g, respectively related to Momenabad habitat. The variance analysis of essential oil components in three populations of Nepeta eremokosmos revealed that their effective substances were significantly different at levels of 0.1, 1 and 5%. The Momenabad habitat contained 1,8-Cineole, 4a, 7a-Nepetalactone, and p-Cymene, with a respective concentration of 50.8, 7.2, and 6.5%. Hajjaj had the highest concentration of 1,8-Cineole, Myrtenal, and p-Cymene, while Javin had 20, 8.7, and 8.1%. According to the variance analysis of soil chemical parameters of Nepeta eremokosmos, the three habitats had a significant difference of 0.1%. By comparing the mean parameters, it was demonstrated that the soil in Momenabad habitat is more acidic and lighter. The concentrations of OM, N, SP, P, and gypsum were elevated with 0.24%, 4.4%, 65.1%, 5.4 mg/l, and 73.9%, in comparison to other habitats. Javin habitat had an EC, K, and lime level that was 1.5 ds/m higher than those in the other two habitats by 117.4 mg/l and 31.6%. Among the environmental factors, altitude, annual precipitation, annual temperature, maximum temperature of the hottest month, N, P, K, OM, gypsum, and lime showed the most significant correlations with the vegetative traits and essential oil compounds of Nepeta eremokosmos. The conservation status of Nepeta eremokosmos in Iran is Critically Endangered, based on its occupancy of 1.250km2 and the extent of its occurrence in 69,862km2. Plant species' essential oils have biological effects that are influenced by their effective substances, which can be affected by both genetic pathways and environmental factors. The plant's chemical performance can be maximized by selecting the most appropriate chemotype based on specific goals and providing optimal environmental conditions. According to the research findings, Nepeta eremokosmos prefers steppe habitats with higher essential oil content and compounds with higher antioxidant properties. Thus, this habitat is deemed suitable for conserving and cultivating Nepeta eremokosmos.

    Keywords: Gypsophyte Pune-sa, Chemical compounds, morphological traits, Environmental factors, Semnan Province
  • بابک بحرینی نژاد*، زهرا جابرالانصار، فاطمه سفیدکن

    آنغوزه به عنوان یکی از مهمترین گیاهان دارویی و صادراتی ایران، اهمیت زیادی در معیشت جوامع محلی بهره بردار و صنایع دارویی دارد. بهره برداری بی‏رویه از رویشگاه‏های این گیاه و خشکسالی های اخیر موجب کاهش تراکم بوته‏ و نهایتا انقراض این گونه در آینده ای نزدیک خواهد شد. این پژوهش به منظور شناسایی رویشگاه‏ های بالقوه این گونه در استان اصفهان به کمک مدل سازی پراکنش گونه ای انجام شد .بدین منظور طی 3 سال بازدیدهای میدانی داده‏های 88 مکان حضور گونه مورد مطالعه جمع آوری شد. در فرایند مدل سازی اطلاعات فیزیوگرافیکی (شیب، ارتفاع، جهت) و 19 متغیر اقلیمی مورد استفاده قرار گرفتند. نقشه پراکنش بالقوه گونه آنغوزه با استفاده از مدل حداکثر بی نظمی و سیستم اطلاعات جغرافیایی تولید شد. نتایج حاصل از ارزیابی مدل نمایانگر عملکرد مناسب مدل با مقدار AUC معادل 962/0 بود. تحلیل اهمیت متغیرها با استفاده از آزمون جک‏نایف بیانگر آن است که درصد شیب، دامنه تغییرات سالانه دما، بارندگی سالانه و میزان بارش سردترین فصل به ترتیب بیشترین تاثیر را در پراکنش گونه دارا هستند. با توجه به منحنی های پاسخ به عوامل محیطی، احتمال حضور گیاه آنغوزه در مناطقی با شیب‏ بیشتر از 70 درصد، دامنه تغییرات سالانه دما از حدود 37 تا 43 درجه سانتی گراد، بارش سالانه و بارش سردترین فصل سال به ترتیب با مقادیر حدود 70 و 40 میلیمتر بیشتر است. بر مبنای نتایج بدست آمده در مجموع حدود 7 درصد از رویشگاه‏های استان اصفهان بویژه در مناطق نیمه بیابانی و استپی برای رویش آنغوزه مطلوب می‏باشند که این نتیجه در تصمیم گیری برای احیای رویشگاه ‏های آنغوزه و توسعه کشت از اهمیت بسیاری برخوردار می‏باشد.

    کلید واژگان: آنغوزه, پراکنش, رویشگاه, متغیرهای اقلیمی
    Babak Bahreininejad*, Zahra Jaberalansar, Fatemeh Sefidkon

    Ferula assa-foiteda L., as one of the most significant medicinal and export plants in Iran, plays a role in the livelihood of stakeholders and the pharmaceutical industry. Over exploitation of this plant habitats and recent droughts will reduce plant density and eventually the extinction of this species in the near future. This study was conducted to identify potential habitats of this species in Isfahan province using modeling species distribution. For this purpose, during 3 years of field surveys, data of the studied species were collected from 88 presence points. Physiographic information (slope, elevation, aspect) and 19 bioclimatic variables were used in the modeling process. The potential species distribution map was produced using maximum entropy model and Geographic Information System. The results of model evaluation showed the proper performance of the model with the AUC value equal to 0.962. Analysis of variable importance using Jackknife test, showed that slope, temperature annual range, annual precipitation and precipitation of coldest quarter were identified as the most important environmental factors influencing the species distribution. Regarding the response curves to environmental factors, Ferula assa-foiteda is more likely to occure in areas with a slope of more than 70%, temperature annual range from about 37 to 43 °C, annual precipitation and precipitation of coldest quarter about 70 and 40 mm, respectively. Based on the obtained results, about 7% of the habitats of Isfahan province especially in the semi arid and steppe areas are suitable for the growth of Ferula assa-foiteda which is very important in management of rehabilitation and develop cultivation.

    Keywords: Ferula assa-foiteda, distribution, habitat, climatic variables
  • فرید نورمند موید*، بهلول عباس زاده، فاطمه سفیدکن، نگار ولی زاده، جواد شیخ زاده
    اهداف

    این تحقیق به منظور افزایش عملکرد و کیفیت اسانس مرزه گونه Satureja spicigera با تغذیه گیاهی مناسب در آذربایجان شرقی اجرا گردید.

    مواد و روش

    این پژوهش به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار کودی (شاهد (بدون کود)، ازت (50) فسفر (25) پتاس (25) (کیلوگرم در هکتار)، کود گاوی (30 و60 تن در هکتار)، کود گاوی (30 و60 تن در هکتار) + ازت (50) فسفر (25) پتاس (25) (کیلوگرم در هکتار)، ورمی کمپوست (5 تن در هکتار)، ورمی کمپوست (5 تن در هکتار)+ ازت (50) فسفر (25) پتاس (25) (کیلوگرم در هکتار)) و سه تکرار در چهار سال (1399-1396) اجرا گردید. در طول فصل زراعی صفات ارتفاع بوته، تاریخ گلدهی، سطح تاج پوشش و عملکرد سرشاخه سبز اندازه گیری شد. اسانس گیری به روش تقطیر با آب مقطر و تجزیه اسانس نیز به روش کروماتوگراف گازی (GC\MS) انجام گرفت.

    یافته ها

    بین تیمارهای مختلف کودی از لحاظ کلیه صفات تفاوت معنی دار وجود دارد. عمده ترین اجزای اسانس به ترتیب تیمول، پاراسیمن و گاماترپینن بودند. بیشترین عملکرد سرشاخه گلدار به میزان 3687 کیلوگرم در هکتار و عملکرد اسانس به میزان 65/54 کیلوگرم در هکتار و بالاترین کیفیت اسانس (مجموع ترکیبات فنلی تیمول و کارواکرول) به مقدار 59/62 درصد با اعمال تیمار کودی ورمی کمپوست (5 تن در هکتار) + ازت (50) فسفر (25) پتاس (25) (کیلوگرم در هکتار) حاصل شد.

    نتیجه گیری

    مصرف ترکیبی تیمارهای کودی مخصوصا کودهای دامی با کودهای شیمیایی علاوه بر افزایش محصول، موجب زودرسی محصول و عدم مواجه شدن با سرمای اوایل پاییز می شود. با افزایش سن گیاه عملکرد اسانس افزایش، ولی محصول دیررس تر و کیفیت اسانس نیز کاهش یافت.

    کلید واژگان: گیاه دارویی, تغذیه گیاهی, اسانس گیری, کود دامی, ورمی کمپوست
    Farid Noormand Moaied *, Bohloul Abbaszadeh, Fatemeh Sefidkon, Negar Valizadeh, Javad Shaikhzadeh
    Background and Objective

    In order to increase the quantitative and qualitative yield of Satureja spicigera essential oil with proper plant nutrition, this study was carried out in East Azerbaijan.

    Materials and Methods

    This research was carried out as a randomized complete block design with eight fertilizer treatments (no fertilizer, N50, P25, K25 (kg/ha), Cow Manure (30, 60 ton/ha), Cow Manure (30, 60 ton/ha) +(kg/ha) N50, P25, K25 , Vermi-compost (5 ton/ha), Vermi-compost (5 ton/ha) +(kg/ha) N50, P25, K25) and three replications in four years (2017-2020). During the cropping season, plant height, flowering date, canopy area and green shoot yield were measured. Essential oil was extracted by distillation with distilled water and analysis of essential oil was done by gas chromatograph (GC/MS).

    Results

    There was a significant difference between fertilizer treatments in terms of all traits. The main components of essential oil were thymol, parasimen and gamaterpinen, respectively. The highest yield of flowering branches at 3687 kg/ha and yield of essential oil at 54.65 kg/ha and the highest quality of essential oil (total phenolic compounds of thymol and carvacrol) at 62.59% by applying Vermi-compost5ton/ha+N50P25K25kg/ha were obtained.

    Conclusion

    Combined consumption of fertilizer treatments, especially animal manure with chemical fertilizers, in addition to increasing the yield, causes the crop to ripen early and not face the cold of early autumn. As the plant ages, the yield of the essential oil increases, but the yield is later and the quality of the essential oil decreases.

    Keywords: Medicinal Plant, Plant nutrition, Essential oil extraction, Animal Manure, Vermicompost
  • Zahra Behrad, Fatemeh Sefidkon *, Hossein Ghasemzadeh, Hassan Rezadoost, Ahmad Balandary

    The genus Berberis belongs to the Berberidaceae family, with 15 genera and 650 species around the world. It has valuable potential in the medicinal and food industries. In this study, the phytochemical diversity of 55 fruits of the Iranian Berberis genotype were investigated. The results of this study could be used in the breeding and determination of superior genotypes in the future. Plant materials were collected from the barberry Collection Garden of Mashhad and also different natural habitats of barberry in various provinces of Iran. The samples were air-dried, finely grounded, and extracted by methanol at room temperature. Then, total phenol and total flavonoid were measured by Folin-Ciocalteu and AlCl3 assays, respectively. Radicals neutralizing effects of extracts were examined through the 2,2-Diphenyl-1- picrylhydrazyl (DPPH) method. The results showed a significant difference between phenolic content, flavonoid content, and antioxidant properties of various extracts, at a probability level of 1%. A methanol extract of B. integerrima × crataegina (genotype code 4-1) resulted in the highest phenolic content with an average of 4.2 mg gallic acid equivalents (GAE) ml-1 extract, while the lowest content was recorded for B. integerrima )genotype code 23-4) with an average of 1.7 mg gallic acid equivalents (GAE)/ ml extract. The highest flavonoid content was observed with extracts of B. integerrima (genotype code 4-4) and B. orthobotrys × crataegina (genotype code 15-4) with an average of 6.3 mg quercetin equivalents (Q)/ ml extract. The least was recorded for B. integerrima (genotype code 23-4) with an average of 0.4 mg quercetin equivalents (Q)/ ml extract. The highest and lowest rates of free radical scavenging DPPH were 59.06% and 12.3%, respectively. The results showed that barberry has a great diversity in terms of phytochemical characteristics in different genotypes and is a valuable genetic source for breeding research.

    Keywords: Phenolic compound, Folin-Ciocalteu, flavonoid, Antioxidant, Berberis
  • Mahshid Rahimifard *, Fatemeh Sefidkon, Razieh Azimi, Somayeh Fekri Qomi, Maryam Makkizadeh Tafti, Mahmoud Naderi, Mehdi Yahyazadeh, Parvin Salehi Shanjani
    Essential oils of the air-dried aerial parts of Teucrium orientale L. collected from 11 different localities which obtained by hydro-distillation were investigated. The essential oils were analyzed by GC-FID and GC-MS. The oil yields were 0.03–0.20% (w/w), based on dry weight. Forty-four components, representing 91.0–99.5% of the oils, were identified. The results showed that there is a significant difference in yields, chemical compositions and concentrations of essential oils obtained from different geographical regions. However, there are main and common compounds such as caryophyllene oxide (3.72 to 23.60%), E-caryophyllene (1.03 to 39.36%), germacrene D (0.95 to 29.7%), spathulenol (1.98 to 11.11%), β-cubebene (1.31 to 24.64%), δ-cadinene (1.14 to 4.90%), hexadecanoic acid (0.47 to 32.60%), α-cubebene (0.53 to 11.37%) and hexahydrofarnesyl acetone (0.34 to 10.56%) that are found in all essential oils. According to the cluster analysis, the populations were placed in three clusters. Percentages of hexahydrofarnesyl acetone (10.6%) and humulene epoxide II (6.8%) were considerably higher in cluster 1 compared to other clusters. Percentages α-cubebene, β-cubebene and hexadecanoic acid were considerably highest in cluster 2 with means of 7.2%, 11.9% and 20.4% respectively. Populations of cluster 3 were rich sources of E-caryophyllene (29.4%), germacrene D (16.1%) and bicyclogermacrene (3.4%) compared to other clusters.
    Keywords: Antioxidant enzyme, Nigella arvensis, plant growth regulators, Plant cell culture, Total phenolic content
  • Fatemeh Sefidkon, Fatemeh Zakerian, Aiuob Moradi, Ramezan Kalvandi, Mahmoud Bidarlord, Fatemeh Asgari

    The aerial parts essential oils of nine populations of four Nepeta species (N. straussi Hausskn. & Bornm., N. amoena Stapf., N. haussknechtii Bornm. and N. speciosa Boiss. & Noë), from Iran, were analyzed by gas chromatography, flame ionization detector (GC-FID), and mass spectrometric detection (GC/MS). In the oil of one population of N. straussi, 1,8-cineole (40.1%) was the main constituent. In contrast, the oil of the second population consisted of germacrene D (11.6%), caryophyllene oxide (11.9%), and n-nonadecane (10.3%) as major compounds. Caryophyllene oxide (36.2%) in one population and hexadecanoic acid (33.4%) in another population of N. amoena were the major compounds. In the oils of two populations of N. haussknechtii, 1,8-cineole (45.1% and 48.6%) was the main constituent, while 4aα-7α-7aα-nepetalacton (26.7%) and 1,8-cineole (24.5%) were major components in the oil of third population. In the essential oil of one population of N. speciosa, 4aα-7β-7aα-nepetalacton (74.8%) and the other population, 1,8-cineole (32.3%), were the main constituents. Therefore, in addition to variations between essential oil compositions of different Nepeta species, there are variations in the oil composition of one Nepeta species from different localities that may be due to climatic conditions or having the potential to form chemotypes.

    Keywords: Nepeta, Essential oil, 1, 8-cineole, Nepetalactone, Chemotype, Population
  • کامکار جایمند*، سعید دوازده امامی، بابک بحرینی نژاد، لیلی صفایی، فاطمه سفیدکن، محمدباقر رضایی، راضیه عظیمی، مهدی یحیی زاده، شاهرخ کریمی، فیروزه حاتمی، مصطفی گلی پور، نجمه هادی

    جنس Anthemis L.. دومین جنس بزرگ در خانواده Compositae است که از 39 گونه یکساله و چند ساله پراکنده در سراسر ایران تشکیل شده است. بر اساس منابع ، این گونه تاکنون موضوع تحقیق نبوده و بنابراین ترکیبهای شیمیایی آن به خوبی شناخته نشده است. در این تحقیق یک گونه Anthemis lorestanica Iranshahr از دو منطقه در استان اصفهان، (نمونه 1) از منطقه مکدین و (نمونه 2) از منطقه دره بادوم در سال 1397 جمع آوری شد. نمونه ها در هرباریوم موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع در بخش گیاهشناسی مورد شناسایی قرار گرفتند. از گل و برگ آن با روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) اسانس استخراج گردید.  سپس نمونه های اسانس توسط دستگاه گروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS)  مورد اندازه گیری و شناسایی قرار گرفت. میزان اسانس نمونه 1 برای گل 0.12 درصد و برگ 0.08 درصد بود. ترکیبهای عمده در گل : methyl decanoate  (18.6 درصد)،   α-cadinol (11.1 درصد)  و n-tricosan (9.1 درصد) به دست آمد. ترکیبهای عمده در برگ عبارتند از: neryl acetate  (13.4 درصد)، α-cadinol (12.9 درصد) و dihydro eudesmol (8.5 درصد) بدست آمد. میزان اسانس نمونه 2 برای گل 0.2  درصد و برگ 0.08 درصد بود. ترکیبات عمده گل عبارتند از: spathulenol  (68.8 درصد)، dehydro-aromadendrane  (5.2 درصد) و oplopanone (3 درصد) بدست آمد. ترکیبهای عمده برگ عبارتند از: oplopanone (12.3 درصد)، 1- icocen (11.5 درصد) و dihydro eudesmol (10.9 درصد) بدست آمد.

    کلید واژگان: اسانس, اصفهان, بابونه لرستانی, Anthemis lorestanica Iranshahr, تقطیر با آب
    Kamkar Jaimand *, Saeid Davazdahemami, Babak Bahreininejad, Lily Safaii, Fatemeh Sefidkon, MohamadBagher Rezaei, Razieh Azimi, Mahdi Yahyazadeh, Shahrokh Karimi, Firozeh Hatamy, Mostafa Golipour, Najmeh Hadi

    The genus Anthemis L. is the second largest genus in the Compositae family, which consists of 39 annual and perennial species scattered throughout Iran. In this research, a species of Anthemis lorestanica Iranshahr was collected from two regions in Isfahan province, namely Makdin region (sample 1) and Badum Valley region (sample 2) in 2017.  The samples were identified in the herbarium of the Research Institute of Forests and Pastures in the Department of Botany. The essential oils were extracted from its flowers and leaves by water distillation method (Klenger method). Then the essential oil samples were measured and identified by gas chromatography (GC) and gas chromatography connected to mass spectrometer (GC/MS). The amount of essential oil in sample 1 was 0.12% for flower and 0.08% for leaf. Major compounds in the flower consisted of methyl decanoate (18.6%), α-cadinol (11.1%), and n-tricosan (9.1%). Major compounds in leaves were neryl acetate (13.4%), α-cadinol (12.9%), and dihydro eudesmol (8.5%). Essential oil contents of sample 2 were 0.2% for flower and 0.08% for leaf. The main flower compounds included spathulenol (68.8%), dehydro-aromadendrane (5.2%), and oplopanone (3%). The main compounds of the leaves were oplopanone (12.3%), 1-icocen (11.5%), and dihydro eudesmol (10.9%).

    Keywords: Anthemis lorestanica Iranshahr, distilled water, Essential oil, Isfahan Province
  • فاطمه سفید کن*، ودود صمدی، مهشید رحیمی فرد، راضیه عظیمی اتر گله، امیرحسین تقی زاده

    کشت و مصرف گل محمدی (.Rosa damascene Mill) در ایران سابقه ای طولانی دارد و ایران یکی از خاستگاه های آن است (Chevallier, 2001).اعتقاد بر این است که تقطیر گل محمدی برای تولید اسانس در اواخر قرن هفتم پس از میلاد آغاز شده و ایران تا قرن شانزدهم، تولید کننده اصلی اسانس رز بوده و آن را به سراسر جهان صادر می کرده است (Tabaei-Aghdaei et al., 2007؛ Rusanov et al., 2005؛ Guenther, 1952).در حال حاضر، ایران و پس از آن ترکیه و بلغارستان، از بزرگ ترین تولیدکنندگان گل محمدی در جهان محسوب می شوند. بیش از 70درصد گل محمدی دنیا در ایران تولید می شود و می توان گفت مهم ترین گیاه دارویی در ایران، پس از زعفران، گل محمدی است.سطح زیر کشت وسیع گل محمدی در کشور، سابقه دیرینه گلاب گیری سنتی، تولید گلاب و اسانس در سطح صنعتی و از آنها مهم تر خواص دارویی و عطر خوش بوی گل محمدی، مصرف وسیع گلاب و سایر فراورده های گل محمدی در بین مردم ایران و کشورهای دیگر، به ویژه کشورهای همسایه، باعث اهمیت ویژه این گیاه در کشور شده است (سفیدکن، 1396).

    Fatemeh Sefidkon *, Vdoud Samadi, Mahshid Rahimifard, Razieh Azimi Atergeleh, Amirhossein Taghizadeh
  • شهلا احمدی*، فاطمه سفیدکن، بهلول عباس زاده، مهناز فرهادی
    در این تحقیق به منظور بررسی اثر کود شیمیایی، دامی، ورمی کمپوست و تلفیق آنها برکمیت و کیفیت اسانس گیاه مرزه خوزستانی Satureja khuzestanica Jamzad. آزمایشی در باغ گیاه شناسی زاگرس، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان طی سال های 1396-1399درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. تعداد واحدهای آزمایشی برابر 24 کرت، فاصله کرتها 100 سانتی متر، فاصله بوته ها 50 سانتی متر و ابعاد کرت 3 در 3 متر بود. تیمارهای آزمایش شامل 50 کیلوگرم در هکتار (50,25,25) NPK، کود دامی 30 و 60 تن در هکتار، ورمی کمپوست 5 تن در هکتار ترکیب NPK با کودهای دامی و ورمی کمپوست بودند. زمان اعمال تیمارهای تغذیه فقط یک نوبت و در مرحله کاشت نشاء های تهیه شده در زمین اصلی بود. نمونه ها طی سه سال متوآلی به روش تقطیر با آب اسانس گیری شدند. اسانس ها بوسیله کروماتوگرافی گازی GC و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی GC/MS تجزیه و شناسایی شدند. نتایج نشان داد که اثر سال و اثر متقابل سال در تیمار بر درصد و عملکرد اسانس به ترتیب در سطح احتمال 5 و یک درصد معنی دار است.  براساس نتایج بدست آمده حداکثر بازده و عملکرد اسانس در سال سوم به ترتیب معادل 5/4 درصد و 433 کیلوگرم در هکتار و در تیمار NPK+M60 بدست آمد. کارواکرول (88/8-94/9، 89/6-96/0، 88/8-93/1 درصد) مهمترین ترکیب اسانس در تمام تیمارها و سالهای آزمایش بود. به طور کلی تیمارهای تغذیه موجب افزایش میزان اسانس و کارواکرول نسبت به شاهد شده و در طی سه سال آزمایش عملکرد وزن خشک و در نتیجه عملکرد اسانس روند افزایشی داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که کاربرد کودهای آلی به تنهایی و یا در ترکیب با کود شیمیایی در بهبود عملکرد اسانس این گونه مرزه تاثیر مثبتی داشته و استفاده از روش تلفیقی تغذیه در مورد S. khuzestanica مقرون به صرفه می باشد.
    کلید واژگان: اسانس, تیمار تغذیه ای, خرم آباد, کارواکرول, مرزه خوزستانی
    Shahla Hmadi *, Fatemeh Sefidkon, Bohloul Abbaszadeh, Mahnaz Farhadi
    This research was carried out to study the effects of chemical and biological fertilizers (manure and vermicompost), as well as their combinations on the quality and quantity of the essential oil content and composition of S. khuzestanica in Zagros Botanical Garden of Agricultural and Natural Resource Research Center of Lorestan based on a complete random block design with 3 replications in 3 years, during 2016-2020. There were 24 plots of 3x3in the study, 100 cm away from each other, in which the plants were sown art a distance of 50 cm. The experimental treatments included 50 kg/ha of NPK (50, 25, 25), animal manure (30 and 60 tons/ha), vermicompost (5 tons/ha), and a combination of NPK combination and animal manure and vermicompost, all applied only once at the planting stage. During the flowering stage, shoots were harvested and their essential oils were obtained by hydro-distillation.  The essential oils were then analyzed by GC and GC/MS. The results of combined analysis of variance showed that the effects of year and interaction of year and fertilizer on the percentage of essential oil were significant at p≤0.05 and p≤0.01, respectively. Furthermore, the maximum essential oil percentage and oil yield in S. khuzistanica were 5.4% and 433 kg/ha with NPK + M60 treatment during the third year. Carvacrol (93.1-88.8, 96.0-89.6,94.9-88.8 percent) was the most important composition of the essential oil in all treatments and years of the experiment. In general, the nutritional treatments increased the amount of essential oil and carvacrol compared to the control, and during the three years of testing, the yield of dry weight and therefore essential oil increased. The results of this research indicated that the use of organic fertilizers alone or in combination with chemical fertilizers has a positive effect on improving the essential oil yields, and the use of integrated nutrition method for S. khuzestania is economic.
    Keywords: Essential oil, Carvacrol, dietary treatments, Khorramabad, Satureja Khuzestanica
  • علی کاظم پور، یونس شرقی*، سید علی محمد مدرس ثانوی، حسین زاهدی، فاطمه سفیدکن

    جهت مطالعه اثر محلول پاشی اسیدهای آمینه بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک و اسانس آویشن دنایی تحت رژیم های مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس طی سال زراعی 1397 انجام شد. عوامل آزمایش شامل رژیم های آبیاری در سه سطح آبیاری کامل، تنش های آبی متوسط و شدید به ترتیب قطع آبیاری تا تخلیه 25، 45 و 65 درصد آب قابل استفاده موجود در ریشه و سپس آبیاری تا حد ظرفیت مزرعه از زمان استقرار گیاه تا برداشت در کرت های اصلی و رژیم های محلول پاشی با شش نوع ماده شامل آسپارتیک اسید، تیروزین، پرولین، اسیدهای آمینه تجاری، آب مقطر و عدم محلول پاشی برای کرت های فرعی لحاظ شدند. براساس نتایج با کاهش آبیاری تا تنش آبی شدید ارتفاع بوته، وزن تر و خشک برگ، سطح برگ، کلروفیل کل، درصد و عملکرد اسانس کاهش و گایکول پراکسیداز و پرولین افزایش معنی داری نسبت به آبیاری کامل نشان دادند. فعالیت کاتالاز تحت تنش آبی متوسط افزایش و تنش آبی شدید کاهش یافت. محلول پاشی اسیدهای آمینه اثر افزایشی مثبتی بر صفات مورد بررسی داشت. بیشترین عملکرد اسانس حدود 20/11 کیلوگرم در هکتار به بوته های تحت محلول پاشی پرولین و اسیدآمینه تجاری در شرایط آبیاری کامل اختصاص داشت. براساس نتایج کلی محلول پاشی پرولین با افزایش غلظت اسمولیت هایی نظیر پرولین در شرایط تنش آبی و حفظ فشار اسمزی در تحمل تنش خشکی به گیاه کمک کرده و باعث جبران بخشی از کاهش رشد و وزن خشک شود. لذا مصرف این اسیدآمینه در شرایط تنش برای کاهش اثرات ناشی از تنش خشکی توصیه می شود. در شرایط عدم تنش محلول پاشی این نوع از اسیدهای آمینه بیشترین تاثیر بر رشد و عملکرد گیاه را داشت.

    کلید واژگان: آنزیم های آنتی اکسیدانی, اسیدآمینه تجاری, پرولین, عملکرد اسانس
    Ali Kazempour, Younes Sharghi*, Sayed Ali Mohammad Modarres Sanavi, Hossein Zahedi, Fatme Sefid Kon

    In order to study foliar application of amino acids on morphophysiological properties and thyme essential oil under different irrigation regimes, an experiment was conducted as a split plot based on a randomized complete block design with three replications in the Research Farm of Tarbiat Modares University Faculty of Agriculture in the year 2020 crop season. Experimental factors were irrigation regimes at three levels including normal irrigation, moderate water stress, severe water stress (withholding irrigation until  25%, 45% and 65% of soil available water depletion in the root zone respectively and then irrigation up to field capacity from plant establishment to harvest time), were randomized to the main plot units and spraying at 6 kinds (aspartic acid, tyrosine, proline, commercial amino acids, distilled water and without spraying) were located in subplot units. The results showed that with reduction of irrigation to the level of severe water stress, plant height, fresh and dry weight of leaves, leaf area, total chlorophyll, percentage of essential oil decreased, and glycol peroxidase and proline showed a significant increase compared to optimal irrigation. Catalase activity also increased under moderate water stress and decreased under severe water stress. Foliar application of amino acids had a positive additive effect on the studied traits. The highest essential oil yield (about 11.20 kg/ha) was assigned to plants under commercial and proline amino acid foliar application under full irrigation conditions. Based on the general results of proline foliar application, increasing the concentration of osmolites such as proline under water stress conditions was able to help the plant withstand drought stress by helping to maintain osmotic pressure and compensate for part of the reduction in growth and dry weight. Therefore, consumption of this type of amino acid under stress conditions is recommended to reduce the effects of drought stress. Under non-stress conditions, foliar application of this type of amino acid had the greatest effect on plant growth and yield.

    Keywords: Antioxidant enzymes, Commercial of amino acids, Essential oil yield, Proline
  • Fatemeh Askari *, Fatemeh Sefidkon, Mehdi Mirza
    Centaurea hyrcanica is a kind of wheat flower. It is distributed in North and North-East of Iran. This study aimed to determine chemical composition of essential oil of C. hyrcanica for food supply, cosmetics-health industry and medicinal uses. The plant parts of C. hyrcanica were collected at flowering stage from four localities in Mazandaran, Tehran and Semnan Provinces in May and June 2016. The plant parts including of stem plus the leaf [SL], inflorescence IF and root R were dried and crushed in laboratory. The essential oils were obtained by hydrodistillation and were analyzed by gas chromatography (GC) and gas chromatography –mass spectrometry (GC/MS). The essential oils yield of stem plus the leaf, inflorescence and root (w/w dried weight) from different localities varied in range of 0.03-0.14%, 0.03-0.28% and 0.02 -0.77%, respectively. The major constituents of essential oils obtained from different parts of C. hyrcanica populations were caryophyllene oxide (13.6-44.8%) and spathulenol (3.6-16.9%). The major constituent of only root essential oils was found cis-pinane (9.1%-24.2%). Ethyl tetradecanoate (≤18.8%) as a major constituent in different populations of C. hyrcanica except Pol sefid samples. 1-Hexadecene, -eudesmol, -eudesmol and borneol were major compounds in essential oils of Pol sefid samples. Results of this study suggest that growing of C. hyrcanica in highlands condition is rich in essential oil and aroma profile, therefore growing and cultivation of these plants in cold regions is appropriate for producing high economic amount of extracted essential oil and aroma profile for therapeutic uses and food technologists.
    Keywords: stem plus the leaf, inflorescence, Caryophyllene oxide, cis-pinane, spathulenol
  • Mahdieh Salehi Vozhdehnazari, Seyed Mohsen Hesamzadeh Hejazi *, Fatemeh Sefidkon, Marzieh Ghanbari Jahromi, Amir Mousavi
    A karyological study of five taxa (15 populations) of the genus Satureja L. from different geographic origins is presented. The haploid levels were different among species (n= 12 and 15). The work deals with chromosome number and morphometry. We found two of the usual basic chromosome numbers in this study for satureja species, x= 12 and x= 15. All populations were diploid and were located in 1B or 2B Stebbins classes. The karyotypic results showed the diversity among the species as mostly displayed median region (m) and submedian region (sm) and the chromosome lengths were determined between 0.60 µm in Satureja sahendica Bornm. (1041) to 2.27 µm in S. macrantha C.A.Mey. (3). Detailed karyotype analysis allows us to group the different populations and determine the relationships among them. It also pointed out the possibility of inter and intra-species cross to improve plants.
    Keywords: Chromosome evolution, Endemic satureja, karyology, Lamiaceae, Ploidy level
  • Kamkar Jaimand *, MohammadAmin Soltanypour, Abdol Hamide Hajebee, Fatemeh Sefidkon, MohammadBager Rezaee, Razieh Azimi, Mahmood Nadery, Someyeh Fekry, Shahrokh Karimi, Firoozeh Hatami

    The genus Anthemis L. belongs to the family Asteraceae, is the second-largest genus in the Compositae family, consists of 39 annual and perennial species distributed all over Iran. According to literature, this species was not the subject of research up to now and therefore its chemical composition is not well known. In this research six samples of Anthemis austroiranica  were collected from Hormozgan province, in 2019. The specimen is deposited in the Central Herbarium of the Research Institute of Forests and Rangelands. The volatile constituents of A. austroiranica were isolated by water distillation (Clevenger apparatus) and analyzed by GC and GC/MS. The major components of the aerial partof samples collected from Bandar-e-Abass, Geno Mountain, altitude 2200 meters, were geranyl benzoate 17.94%, γ-eudesmol 16.33%, phenyl ethyl hexanoate 15.33% and n-heptadecane 14.84%. The major components of the aerial part of the second samples from Bandar-e-Abbas, Tang-e-Zagh, altitude of 1000 meters, were linoleic acid 25.24%, geranyl benzoate 23.66%, 7-hydroxy coumarin 10.37%. The major components of the aerial part of the third sample from Bandar-e-Abbas, Geno mountain, altitude 1385 meters, were geranyl benzoate 28.68%, 7-hydroxy coumarin 21.10%, (E)-nuciferol 7.66%. The major components of the aerial part of the fourth sample from Bastak, altitude of 450 meters, were hexadecanoic acid 31.17%, 7-hydroxy coumarin 8.39%, and phenyl ethyl hexanoate 7.44%.The major components of the aerial part of the fifth sample from Bandar-e-Abbas, Geno Mountain, altitude 1600 meters, were geranyl benzoate 24.35%, γ-eudesmol 15.50%, 7-hydroxy coumarin 7.65%. The major components of the aerial part of the last sixth samples from Hajiabad, Sirmand, Tel Mara, altitude 112 meters, were nonanal, dimethyl acetal 33.08%, hexadecanoic acid 6.16%, phenyl ethyl hexanoate 4.01%. Differences in the chemical composition of essential oils of A. austroiranica six regions can be due to differences in altitude in Geno Mountain and its distribution in Hormozgan province, as well as soil type and genetic issues.This research is performed on A. austroiranica, endemic species for the first time in Iran.

    Keywords: Anthemis, Asteraceae, Compositae, essential oil, Hormozgan
  • فاطمه عسکری*، فاطمه سفیدکن، بهاره الهوردی ممقانی

    بیماری های عفونی در انسان ناشی از وجود انواع میکروارگانیسم ها شامل قارچ، باکتری یا ویروس است. مقاومت تدریجی باکتری ها به داروهای شیمیایی و جهش پذیری ویروس ها، اهمیت ساخت داروهای جدید را با عملکرد مناسب و کارایی بالا پر رنگ تر می کند. علاوه بر داروهای شیمیایی و سنتزی نوین، استفاده از فراورده های گیاهی به ویژه اسانس های گیاهی می تواند برای مقابله با این بیماری ها، بسیار سودمند باشد و نقش مکمل و کمک کننده را ایفا کند. به این منظور، اثرات زیستی اسانس های گیاهان شامل اثرات ضدقارچی، ضدباکتری و ضدویروسی با استفاده از نتایج شناسایی ترکیب های تشکیل دهنده اسانس گیاهان معطر و دارویی بومی و انحصاری ایران و نیز نتایج تحقیقات پیشین در خصوص اثرات دارویی این ترکیب ها مرور و بررسی شد. داده ها نشان داد، در میان گیاهان دارویی مورد مطالعه، اسانس گونه های جنس آویشن، مرزنجوش، نعنا، رزماری، میخک، شمعدانی عطری، دارچین و زیره بیشترین اثرات ضدقارچی را دارند. اثرات ضدباکتری اسانس اسطوخودوس، آویشن، نعنا، دارچین، میخک، اکالیپتوس، مریم گلی و درخت چای در مطالعات متعدد نیز تایید شده است. همچنین، گونه های مختلف جنس مرزه، دارچین، اسطوخودوس، مریم گلی، سیاه دانه، ریحان، اکالیپتوس دارای اثرات ضد ویروسی هستند. بنابراین، از اسانس های گیاهی می توان در تولید فراورده های ضد قارچی، ضدباکتری و ضد ویروسی و تهیه داروهای ضدمیکروبی بهره برد.

    کلید واژگان: گیاهان دارویی, ترکیب های شیمیایی, اثرات ضد قارچی, اثرات ضدباکتری, اثرات ضد ویروسی
    Fatemeh Askari *, Fatemeh Sefidkon, Bahareh Allahverdi Mamaghani

    Box tree moth Cydalima perspectalis (Walker, 1859) is one of the most important monophagous pests. This pest feeds on the leaves and bark of the Box trees' stems, causing the death of the trees in some cases. For pest monitoring in 2017, 160 Delta pheromone traps were and to investigate the possibility of pest control by pheromone traps in 2018, 600 funnel pheromone traps were installed in the 450-hectare boxwood forest of Cheshmeh - Bulbul (Bandar-e-Gaz, Golestan Province). Also, two light traps and four pheromone-light sticky traps with photocell lamps were installed in the studied area. The results showed three flight peaks for the box tree moth and the best time for chemical control and use of the pheromone traps were determined. Our results also indicated the effectiveness of funnel-pheromone traps in reducing the damage to box tree moths. A significant difference between the number of boxwood moths trapped in pheromones with and without pheromones (P-value <0.05) was obvious; thus, combining light traps with pheromones increases their efficiency.

    Keywords: pheromone trap, Light trap, Hyrcanian forests, Caspian boxwood, monitoring
  • مهشید رحیمی فرد*، فاطمه سفیدکن، راضیه عظیمی اترگله، سمیه فکری قمی، مهدی یحیی زاده

    هدف از این تحقیق بررسی تاثیر رویشگاه بر کمیت و کیفیت اسانس گونهTeucrium stocksianum Boiss. است. بر این اساس سرشاخه این گونه در زمان گل دهی (مرداد ماه 1396 و 1397) از 4 منطقه از استان هرمزگان (ضلع شمالی کوه تنگ زاغ با ارتفاع 1100 متر از سطح دریا؛ کوه آبماه با ارتفاع 850 متر از سطح دریا؛ کوه تنگ زاغ با ارتفاع 1400 متر از سطح دریا و کوه انوه با ارتفاع 2000 متر از سطح دریا) جمع آوری و سپس با روش تقطیر با آب (سیستم کلونجر) اسانس گیری شد. آنالیز اسانس ها طبق شرایط استاندارد با دستگاه های GC و GC/MS انجام شد. نتایج نشان داد که شرایط اکولوژیکی و اقلیمی رویشگاه می تواند کمیت و کیفیت مواد موثره اسانس را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین با کاهش ارتفاع از میزان اسانس کاسته شده است. به طوری که کمترین میزان اسانس متعلق به نمونه کوه آبماه با ارتفاع 850 متر و بیشترین میزان اسانس به نمونه کوه انوه با ارتفاع 2000 متر، تعلق دارد. و به ترتیب ترکیبات موثره  المول (2/4 تا 8/5 درصد)، کاریوفیلن اکسید (3/0 تا 7/1 درصد) و بتا-یودسمول (2/2 تا 12/1 درصد) و آلفا-پینن و میرسن از مهمترین  ترکیبات موجود در اسانس ها به شمار می روند که در نمونه های با ارتفاع کمتر مشاهده نشده اند که این امر می تواند به دمای بالای هوا در مناطق رویش گیاه مرتبط باشد. همچنین ترکیباتی نظیر والریانول، پولگون، لیمونن و اپی-آلفا-کادینول به میزان قابل توجهی تنها در برخی از نمونه ها دیده شده اند که نشان از تاثیر شرایط اکولوژیکی و اقلیمی گیاه بر کیفیت اسانس می دهد.

    کلید واژگان: اسانس, المول, بتا-یودسمول, کاریوفیلن اکسید, هرمزگان, Teucrium stocksianum
    Mahshid Rahimifard *, Fatemeh Sefidkon, Razieh Azimi Atergeleh, Somayeh Fekri Qomi, Mahdi Yahyazadeh

    The aim of this study was to investigate the effect of habitat on the quantity and quality of essential oil of Teucrium stocksianum Boiss. Accordingly, the branch of this species at the time of flowering (August 2017 and 2018) were collected from 4 regions of Hormozgan province (northern side of Tang Zagh mountain at 1100 meters of altitude; Abmah mountain at 850 meters of altitude; Tang Zagh mountain at 1400 m and Enveh mountain at 2000 m) . Essential oils were extracted by hydrodistillation method ( Clevenger apparatus) and were analyzed by using GC and GC/MS. The results showed that with decreasing altitude, the amount of essential oil reduced, so that the lowest and highest amounts of essential oil belonged to the samples of Abmah mountain at 850 m and Enveh mountain at 2000 m, respectively. Chemical analysis of T. stocksianum essential oils showed that the common compounds in the essential oils of this species were elmol (2.4 to 8.5%), caryophylene oxide (3.0 to 7.1%) and β-eudsmol (2.2 to 12.1%). Compounds such as α-pinene and myrcene, the most volatile compounds found in essential oils, were not observed in lower-altitude samples, which may be related to high air temperatures in plant geographical location. Also, significant amounts of compounds such as valerianol, polgon, limonene and epi-alpha-cadinol were observed in some samples, which shows the effect of the ecological and climatic conditions on the quality of plant essential oil.

    Keywords: β-eudesmol, Caryophyllene oxide, Elemol, Essential oil, Teucrium stocksianum
  • فاطمه عسکری*، فاطمه سفیدکن، سمانه اسدی صنم، مینا کوه جانی گرجی، بهاره الهوردی ممقانی

    سرطان یک بیماری پیچیده و دومین عامل مرگ ومیر در دنیا است. سالانه 8میلیون نفر در اثر ابتلا به سرطان جان خود را از دست می دهند. اسانس ها از نظر شیمیایی دارای ترکیب های فرار معطری هستند که نقش های متفاوتی را در گیاهان دارند و برخی از آنها در درمان بیماری های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. در این مقاله اثرات ضدسرطانی تعدادی از گیاهان معطر و ترکیب های شیمیایی اسانس آنها با استفاده از نتایج تحقیقات انجام شده در بخش تحقیقات گیاهان دارویی و اجرای فاز 3 از طرح "بررسی ترکیب های متشکله اسانس گیاهان معطر ایران" و بررسی برخی مقالات مروری و تحقیقاتی سایر محققین ارایه می شود. بررسی منابع مختلف با استفاده از مقالات معتبر نشان می دهد که ترکیب های شیمیایی مانند آلفا-بیزابولل، آلفا-هومولن، المن، اوژنول، بتا-کاریوفیلن، تیمول، تیموکینون، ژرانیول، ژرماکرون، فارنسول، لیمونن، نرولیدول فعالیت ضدسرطان قابل توجهی دارند. ترکیب های مشابه موجود در اسانس تعدادی از گیاهان دارویی همچون گونه های مختلف آویشن، بابونه، بومادران، درمنه، ریحان، رازیانه، زردچوبه، زنجبیل، زیره، سرو، گل راعی، علف لیمو، مرزه، مریم گلی و نعنا نشان دهنده فعالیت ضدسرطانی آنهاست که در بررسی های تحقیقاتی تایید شده است.

    کلید واژگان: سرطان, گیاهان دارویی, ترکیب های شیمیایی, اسانس
    Fatemeh Askari *, Fatemeh Sefidkon, Samaneh Asadi Sanam, Mina Kouhjani Gorji, Bahareh Allahverdi - Mamaghani

    Cancer is a complex disease and the second cause of death worldwide. Eight million individuals die from cancer every year. Essential oils are aromatic compounds that have various roles in plants and are also used to treat different disorders and complaints. In this paper, the anti-cancer effects of some aromatic plants and their essential oils are based on the results of research projects conducted in research papers. Medicinal and Aromatic Plant Division and project of "Study of essential oils in Iranian aromatic plants" as well as review and research papers were presented. Among chemical compounds, α-Bisabolol, α-Humulene, elemene, eugenol, b-caryophyllene, thymol, thymoquinone, geraniol, germacrone, Farnesol, Limonene, and Nerolidol exhibited anticancer activity. Some medicinal plants such as Thymus vulgaris, Juniperus spp, Matricaria chamomilla, Achillea santolina, Artemisia spp, Foeniculum vulgare, Curcuma spp, Zingiber spp, Carum carvi, Hypericum spp, Cymbopogon spp, Satureja spp, Salvia spp, and Mentha spp show remarkable anticancer activity.

    Keywords: Cancer, Medicinal plants, chemical compounds, essential oil
  • مهناز عبدالهی، فاطمه سفیدکن*، محسن کلاگری، امیر موسوی
    در این تحقیق به منظور مقایسه مشخصات ریخت شناسی، عملکرد تولید الیاف ساقه، روغن و اسانس شاهدانه، بذر دو اکوتیپ بومی و یک رقم خارجی (Fedora17) به همراه نتاج آن (Fedora17-2) در سه ایستگاه تحقیقاتی البرز، چالکی و صفرابسته کشت شدند و خصوصیات ریخت شناسی و فیتوشیمیایی آنها مطالعه شد. بیشترین ارتفاع و بالاترین درصد ماده خشک ساقه مربوط به رقم فدورا17 و نتاج آن بود، در حالی که گسترده ترین تاج پوشش، قطورترین ساقه را اکوتیپ های بومی ایران داشتند. محتوی روغن دانه ها از 88/18 درصد در نتاج فدورا تا 09/40 درصد در اکوتیپ یزد متغیر بود. اکوتیپ های بومی فارس (820 کیلوگرم در هکتار) و یزد (830 کیلوگرم در هکتار)، بالاترین عملکرد روغن را داشتند. ارتفاع گیاهان از 7/99 سانتی متر در ایستگاه صفرابسته تا 5/197 سانتی متر در ایستگاه البرز متغیر بود. عملکرد تولید الیاف ساقه از 1569 کیلوگرم در هکتار (ایستگاه صفرابسته) تا 13991 کیلوگرم در هکتار (ایستگاه البرز) متغیر بود. همچنین شاهدانه های کشت شده در ایستگاه البرز از نظر خصوصیات ریخت شناسی، زایشی و عملکرد تولید ساقه نسبت به سایر ایستگاه ها به طور معنی داری برتری داشتند. عملکرد اسانس در هر بوته از 35/11 کیلوگرم (ایستگاه چالکی) تا 39/36 کیلوگرم (ایستگاه البرز) متغیر بود. بنابراین کشت شاهدانه در منطقه البرز با میانگین تولید13991 کیلوگرم در هکتار الیاف، 2/2 تن در هکتار اسانس و 1110 کیلوگرم در هکتار روغن بذر قابل توصیه است. رقم های خارجی با بلندترین ساقه و بیشترین درصد ماده خشک ساقه برای تولید الیاف مناسب می باشند. همچنین خصوصیات ریخت شناسی گیاه مادری (فدورا17) در نتاج آن حفظ شد.
    کلید واژگان: شاهدانه, عملکرد الیاف ساقه, اسانس, روغن دانه ها, صفات ریخت شناسی, ‏Cannabis sativa L.‎
    Mahnaz Abdollahi, Fatemeh Sefidkon *, Mohsen Calagari, Amir Mousavi
    In this study, in order to investigate morphological characteristics, yield of fiber, essential oil and seed oil yields, seeds of two native ecotypes from Iran and one foreign variety (Fedora17) with its progenies (Fedora17-2) were cultivated in research fields of three locations (Gilan, Golestan, and Alborz province) in Iran and their morphological and phytochemical characteristics were studied. The greatest height and shoot dry matter were observed in Fedora17 and its progenies while the widest coverage and thickest stem was observed in the native ecotypes of Iran. Also, the oil content varied from 18.88% in Fedora17-2 to 40.09 % in Yazd. The highest oil yield was observed in native ecotype of Fars (820 kg ha-1) and Yazd (830 kg ha-1). Plant height fluctuated from 99.7 cm in Safrabasteh to 197.5 cm in Alborz. Fiber yield ranged from 1569 kg ha-1 in Safrabasteh to13991 kg ha-1 in Alborz. The hemp cultivated in Alborz, in terms of morphological and reproductive properties and fiber yield was significantly better compared to the other stations. The oil yield per plant was 11.35 kg in Chalaky station to 36.39 kg in Alborz  station. Therefore, cannabis cultivation is recommended in Alborz with average production of 13991 kg ha-1 fiber, 2.2 t ha-1 essential oil and 1110 kg ha-1 seed oil. The foreign cultivars with the tallest stem and the highest percentage of stem dry matter were proper for fiber production. In addition, the morphological characteristics of Fedora 17 were also preserved in its progeny.
    Keywords: Cannabis sativa L, Hemp, fiber yield, Essential oil, Oil, morphological characteristics‎
  • لیلی صفایی*، فاطمه سفیدکن، سعید دوازده امامی، داود امین آزرم

    مدیریت تغذیه عاملی مهم در موفقیت کشت گیاهان دارویی بوده که منجر به بهبود عملکرد کمی و کیفی آن‏ها می‏گردد. در این راستا آزمایشی در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار به مدت 3 سال روی گیاه دارویی مرزه سنبله‏ای (Satureja. spicigera Jamzad) انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل، نسبت‏های مختلفی از کودهای شیمیایی NPK (50 کیلوگرم در هکتار نیتروژن+ 25 کیلوگرم در هکتار پتاسیم+ 25 کیلوگرم در هکتار فسفر)، کود گاوی پوسیده (30 و 60 تن در هکتار)، ورمی کمپوست (5 تن در هکتار) و نیز ترکیبی از نسبت‏های مختلف کودهای شیمیایی و آلی در مقایسه با تیمار شاهد بود. اندام هوایی گیاهان در مرحله 50 درصد گلدهی برداشت و پس از خشک شدن با استفاده از روش تقطیر با آب و دستگاه کلونجر اسانس‏گیری گردید. شناسایی ترکیب‏های اسانس‏ با استفاده از دستگاه‏های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‏سنج جرمی (GC/MS) انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده حداکثر درصد و عملکرد اسانس در این گونه در سال سوم آزمایش و به ترتیب معادل 96/2 درصد و 02/58 کیلوگرم در هکتار بود. طبق نتایج حاصل از سال‏های آزمایش مشخص شد که تیمار تلفیقی 50 کیلوگرم در هکتار ازت، 25 کیلوگرم در هکتار فسفر و 25 کیلوگرم در هکتار پتاسیم به همراه 5 تن در هکتار ورمی کمپوست سال سوم، بیشترین عملکرد اسانس را به خود اختصاص داد. 13 ترکیب در اسانس گیاه تشخیص داده شد که سه ترکیب تیمول (2/56-14/26 درصد)، گاماترپینن (95/30-8/12 درصد) و پاراسیمن (85/16-2/7 درصد) با مجموع بیش از 97 درصد حجم اسانس، بیشترین مقدار را داشتند. بر اساس نتایج تحقیق، عملکرد کیفی اسانس این گونه کمتر تحت تاثیر تیمارهای حاصلخیزی خاک قرار گرفت اما عملکرد کمی اسانس تحت تاثیر تغذیه تلفیقی افزایش معنی‏داری داشت که به طور غیرمستقیم باعث افزایش عملکرد کیفی اسانس نیز می‏گردد. همچنین، استفاده از کود آلی ورمی کمپوست به همراه کودهای شیمیایی جهت افزایش عملکرد اسانس این گیاه توصیه می‏شود.

    کلید واژگان: تغذیه, تیمول, ماده موثره, مرزه
    Lili Safaii*, Fatemeh Sefidkon, Saeed Davazdahemami, Davood Aminazarm

    Plant nutrition management is an important factor in the success of cultivation of medicinal plants, which leads to the improvement of their quantitative and qualitative yield. Therefore an experiment was conducted as a randomized complete block design with three replications and 8 nutritional treatments during three growing seasons on Satureja. spicigera Jamzad.The treatments were different levels of chemical fertilizers (N50P25K25), different levels of organic fertilizers (Cow Manure30, Cow Manure60 and 5 ton/ha Vermi-compost) and combination of chemical and organic fertilizers (N50P25K25+ Cow Manure30, N50P25K25+ Cow Manure60, N50P25K25+ 5 ton/ha Vermi-compost). These treatments were compared with the control. The aerial parts of plants were harvested at 50% flowering stage and after drying, the essential oil was extracted using water distillation and Clevenger apparatus. Essential compounds were identified using gas chromatography (GC) and gas chromatography-mass spectrometry (GC / MS). According to the results, the maximum essential oil percentage and oil yeild in S. spicigera was 2.96% and 58.02 kg/ha during the second year. Based on the results of the experimental years, the highest oil yield was observed in the combined treatment of 50 kg/ha nitrogen, 25 kg/ha of phosphorus and 25 kg/ha of potash plus 5 tons per hectare of vermicompost, in the third year. During the experimental years, 13 compounds were observed in S. spicigera that dominant composition were thymol (26.14-56.15%), g-terpinene (12.83-30.95%) and p-cymen (7.24-16.85%) with a total of more than 97%, had the highest amount. According to the results, the qualitative yield of essential oil of plant was less affected by soil fertility treatments, but the quantitative yield of essential oil had a significant increase that indirectly increases the qualitative yield of essential oil. Also, it could be recommended to use vermicompost along with the chemical and biological fertilizers to increase the essential oil yield of Satureja spicigera.

    Keywords: essential oil components, nutrition, S. spicigera Thymol
نمایش عناوین بیشتر...
فهرست مطالب این نویسنده: 286 عنوان
  • دکتر فاطمه سفیدکن
    دکتر فاطمه سفیدکن
    استاد Phytochemistry Group، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، ، ایران
نویسندگان همکار
  • دکتر مصطفی جعفری
    : 16
    دکتر مصطفی جعفری
    پژوهشگر اکولوژی و اکوفیزیولوژی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، ، ایران
  • فاطمه عسکری
    : 12
    فاطمه عسکری
    استادیار گیاهان دارویی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، ، ایران
  • دکتر ایرج رسولی
    : 10
    دکتر ایرج رسولی
    استاد گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
  • سمیه فکری قمی
    : 8
    سمیه فکری قمی
    دانشجوی دکتری اصلاح و بیوتکنولوژی علوم باغبانی، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
  • دکتر بابک بحرینی نژاد
    : 6
    دکتر بابک بحرینی نژاد
  • دکتر شکیبا درویش علیپور آستانه
    : 6
    دکتر شکیبا درویش علیپور آستانه
    استادیار میکروبیولوژی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
بدانید!
  • این فهرست شامل مطالبی از ایشان است که در سایت مگیران نمایه شده و توسط نویسنده تایید شده‌است.
  • مگیران تنها مقالات مجلات ایرانی عضو خود را نمایه می‌کند. بدیهی است مقالات منتشر شده نگارنده/پژوهشگر در مجلات خارجی، همایش‌ها و مجلاتی که با مگیران همکاری ندارند در این فهرست نیامده‌است.
  • اسامی نویسندگان همکار در صورت عضویت در مگیران و تایید مقالات نمایش داده می شود.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال