به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "شکستگی" در نشریات گروه "فنی و مهندسی"

  • اسما نصرتی، فاطمه مصباحی*، علی کدخدائی، محمد حسن پور صدقی

    امروزه تحقیقات متعددی به منظور شناسایی خودکار گسل ها و سیستم شکستگی ها براساس داده های لرزه ای صورت گرفته است. همدوسی لرزه ای از جمله نشان گرهای هندسی است که در آشکار ساختن ناپیوستگی های لرزه ای نظیر گسل ها، شکستگی ها، کانال های رودخانه ای کاربرد فراوانی دارد. یکی از ابزارهای مناسب برای شناسایی گسل ها و شکستگی ها استفاده از داده های لرزه ای می باشد که با استفاده از الگوریتم ردیابی مورچه ای انجام می شود. در این مقاله با بررسی الگوریتم ردیابی مورچه ای و به شناسایی گسل ها و ریزگسله های موجود در میدان نفتی سلمان پرداخته شده است. میدان سلمان حاوی پنج سنگ مخزن داریان، گدون، عرب، کنگان، دالان و فراقان است. الگوریتم ردیابی مورچه ای ابزاری کارآمد در شناسایی دقیق شکستگی های مخازن است. بدین منظور در این مطالعه به کمک الگوریتم ردیابی مورچه ای،گسل ها و شکستگی های عمقی موجود در میدان نفتی سلمان بررسی شده است. طبق نتایج به دست آمده، در منطقه سلمان تاقدیس گنبد نمکی مشاهده شد. در راس تاقدیس گسل های نرمال بزرگی با روند شمال باختری- جنوب خاوری وجود دارند که باعث ایجاد ساختار گرابن در منطقه شده اند. گسل های فرعی هم راستای گسل های اصلی نرمال و شکستگی های مزدوج با شیب تند توسط الگوریتم ردیابی مورچه ای در منطقه شناسایی شدند.

    کلید واژگان: گسل, شکستگی, نشان گر, داده های لرزه ای, ردیابی مورچه ای
    Asma Nosrati, Fatemeh Mesbahi *, Ali Kadkhodaei, MohammadHasan Pour Sedghi

    Nowadays, numerous types of research have been conducted to identify automatically fault and fracture systems based on seismic data. Seismic coherence is one of the geometric indicators that is widely used in revealing seismic discontinuities such as faults, fractures, and river channels. One of the suitable tools for identifying faults and fractures is the use of seismic data, which is done using the ant-tracking algorithm. In this paper, by examining the ant tracking algorithm, faults and micro-faults in the Salman oilfield were identified. In the study area, five reservoir formations are present in the Salman field. In addition, five exploratory wells have been drilled in this area. An ant-tracking algorithm is an efficient tool for accurately identifying reservoir fractures. In this research, with the help of ant tracking algorithm, faults and deep fractures of the Salman oil field were investigated. According to the results, a salt anticline was observed in the Salman region and at the top of the anticline, there are significant normal faults that have caused the graben structure in the region. Also, normal faults are along the northwest-southeast. The sub-faults are also normal along the main faults. The ant conjugation algorithm of conjugate fractures in the area identified them.

    Keywords: Fault, Fracture, Marker, Seismic Data, Ant tracing
  • امیر طالبی*، سامیه جنیدی، مسعود فریدونی، حسین هاشمی، غلامرضا شاه علیپور، حمید قندهاری
    شناسایی و مطالعه هر چه بیشتر گسل ها و شکستگی ها در مخازن هیدروکربوری، اهمیت ویژه ای در مراحل ازدیاد برداشت و توسعه میادین نفتی دارد. توصیف و ترسیم صحیح گسل ها و شکستگی ها می تواند امکان اجرای پروژه های توسعه ای در صنعت نفت را فراهم آورد. یکی از روش های توصیف ناپیوستگی در لایه ها، استفاده از نشانگرهای لرزه ای می باشد. در این مطالعه، از الگوریتم توسعه یافته توسط هاردپ]1[و همراه با به کارگیری جدیدترین روش های نشانگرهای لرزه ای در یکی از میادین نفتی ایران استفاده شده است تا توانایی آن در شناسایی گسل ها و شکستگی ها مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج این مطالعه برای مخزن نفتی مورد نظر نشان می دهد که مکعب نشانگر احتمال گسل نازک (thinned fault likelihood) و همچنین احتمال گسل (fault likelihood) سازگاری خوبی را از لحاظ کیفیت و دقت نمایش ناپیوستگی ها فراهم می کنند. در این راستا استفاده از اطلاعات شیب و آزیموت لایه ها، نقش مهمی در افزایش دقت تفسیر ناپیوستگی ها به خصوص شکستگی ها دارد. در نهایت، ارزیابی این نشانگرها نشان می دهد که امتداد اصلی گسل ها و شکستگی ها در مخزن مورد مطالعه در راستای شمالی-جنوبی و شمال غربی-جنوب شرقی می باشد که با داده های نگاره های تصویری (نمودارهای رز دایاگرام) در چاه های حفاری شده در این میدان مطابقت دارد. بر اساس توزیع چگالی شکستگی ها در محل چاه های حفاری شده می توان نتیجه گرفت که در کنار پدیده-های دیاژنزی، شبکه های شکستگی و ارتباط آن ها با یکدیگر می تواند میزان تولید چاه های میدان را کنترل کند.
    کلید واژگان: نشانگرهای لرزه ای, گسل, شکستگی, نشانگر احتمال گسل نازک, نشانگر احتمال گسل
    Amir Talebi *, Samieh Joneidi, Masoud Fereidooni, Hosein Hashemi, Gholam Reza Shahalipour, Hamid Ghandehari
    Identifying faults and fractures in hydrocarbon reservoirs is of particular importance in the stages of enhanced recovering and development of oil fields. The correct description and drawing of faults and fractures can enable the implementation of development projects in the oil industry. One of the methods of describing the discontinuity in the layers is the use of seismic indicators. In this study, the algorithm developed by Hardap [1] was used along with the application of the latest methods of seismic markers in one of Iran's oil fields to evaluate its ability to identify faults and fractures. The results of this study for the reservoirs revealed that the thinned fault likelihood as well as fault likelihood show good consistency regarding to the quality and accuracy of discontinuities in the field. In this regard, the use of information on the slope and azimuth of layers plays an important role in increasing the accuracy of interpretation of discontinuities, especially fractures. Finally, the evaluation of these indicators shows that the main extension of the faults and fractures in the studied reservoir is in the north-south and northwest-southeast direction, which is consistent with the data of pictorial diagrams (Rose diagram) corresponds to the wells drilled in this field. Based on the distribution of the density of fractures at the location of the drilled wells, it can be concluded that in addition to the diagenesis phenomena, the fracture networks and their connection with each other can control the production of field wells.
    Keywords: seismic indicators, thinned fault likelihood, fault Likelihood, faults, fractures
  • مهری ندیری نیری*، حمید درخشان
    فرسودگی یک اصطلاح کلی برای تغییرهایی است که در خواص مواد در طی نگهداری های طولانی مدت و بدون تاثیر مواد شیمیایی رخ می دهد و سبب می شود مواد به طور جزیی یا به طور کامل تخریب شوند. این تغییر ها می تواند به شکل فرایند های تخریب، فرایند های شکستگی ، پوسیدگی ، نرم شدن و خستگی و نیز تشکیل ترک استاتیکی و مشابه این ها ایجاد شود. لاستیک های پخته شده و آمیزه های لاستیکی پخت نشده به طور ویژه در مقابل اثر های چنین فرسودگی هایی مستعد هستند. ممکن است در الاستومرهای دی انی، گروه های غیر اشباع با گوگرد پخت شوند اما در همان زمان، نسبت به اکسیژن، ازن و سایر مواد فعال حساسیت (واکنش) نشان می دهند. این واکنش ها سبب تغییراتی در لاستیک می شود. از آن جایی که لاستیک های نرم بر پایه الاستومرهای دی انی دارای پیوند دوگانه آزاد ساخته می شوند، حتی بعد از ولکانیزاسیون نیز نسبت به عامل هایی که در بالا گفته شد حساس اند. درجه حرارت های بالاتر، اثر این مواد را بیشتر و قابل توجه می کند. در حضور کاتالیزورهای اکسیداسیون (سم-های لاستیک) مثل ترکیب های مس و منگنز، پدیده فرسودگی سریع تر روی می دهد. هنگامی که پخت بیش از حد (بازگشت) رخ می دهد این اثرها بیشتر ظاهر می شوند. از آن جایی که پیوندهای دوگانه واکنش نداده در لاستیک وجود دارد، امکان واکنش بیشتر با گوگرد (ادامه پخت) وجود دارد که سبب سخت شدن لاستیک می شود. در این تحقیق به تشریح مکانیزم های فرسودگی، انواع محافظت کننده های لاستیک و تست های بررسی عملکرد محافظت کننده ها در لاستیک پرداخته شده است.
    کلید واژگان: فرسودگی, شکستگی, خستگی, محافظت کننده های لاستیک, تست های بررسی عملکرد محافظت کننده ها
  • لقمان صادقی، محمد حسنپور صدقی، علی کدخدایی

    بیش تر ذخایر هیدروکربنی دنیا در مخازن شکافدار طبیعی ذخیره می‏شوند و چنین سیستم هایی می توانند تاثیر قابل توجهی بر عملکرد مخزن داشته باشند. بنابراین مطالعات ژیومکانیکی، درک و بررسی الگوهای شکستگی‏ها به منظور بهینه سازی تولید هیدروکربن اهمیت بالایی برای زمین شناسان و مهندسین نفت دارد. مطالعات ژیومکانیکی به طور معمول شامل اندازه و جهت گیری سه محور اصلی تنش شامل تنش عمودیSv ، تنش افقی بیشینه (SHmax) و کمینه (Shmin) است. مطالعات مربوط به چاه نگاری و مسایل ژیومکانیکی، از اهداف روش های تصویربرداری الکتریکی دیواره چاه هستند. دستگاه های الکتریکی، صوتی یا تصویری که تصاویر با وضوح بالا را ثبت می‏کنند، درون چاه رانده شده و اطلاعات مهمی در مورد مرزهای لایه‏بندی‏، عناصر ساختاری مانند گسل ها، چین ها، ناپیوستگی ها، شکستگی‏ها و حتی تخلخل های ثانویه را فراهم می‏کنند. بر این اساس در این مطالعه در یکی از میادین نفتی جنوب غرب ایران با استفاده از تصاویر ریزمقاومت سازندی (FMI) در مورد شکستگی‏های طبیعی و القایی مرتبط با چین خوردگی و گسلش منطقه ای، نوع شکستگی، جهت گیری، تراکم، بازشدگی، مقدار شیب و روابط آنها با زمین ساخت منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. با وجود پیچیدگی های زمین شناسی میدان مورد مطالعه، جهت گیری شکستگی‏های زیرسطحی رابطه روشنی را با محور چین خوردگی محلی نشان داده و در برخی موارد به نظر می رسد که بیشتر به جهت تنش حداکثر افقی در محل کنونی یا گسلش امتداد لغز محلی نیز مرتبط باشند. جهت تنش بیشینه و کمینه افقی بر اساس تحلیلهای انجام گرفته در دو چاه به ترتیب N30E - N60W و N50E- N40W به دست آمدند. براساس شکستگیهای باز مشاهده شده در چاه ها، سه مرحله شکست پیشنهاد شده است: شکستگی پیش از چین خوردگی، شکستگی هم زمان با چین خوردگی (چین خوردگی اولیه) و شکستگی پس از چین خوردگی.

    کلید واژگان: شکستگی, تنش, FMI, سروک, تکتونیک
    Looghman Sadeghi, Mohammad Hassanpour Sedghi, Ali Kadkhodaie

    Most hydrocarbon reserves are stored in natural fractured reservoirs and such systems can affect significantly on the reservoir performance. Therefore, geomechanical studies, understanding and investigating fracture patterns to optimize hydrocarbon production are of great importance for the geologists and oil engineers. Geomechanical studies generally include size and orientation of the three main axes of stress, including vertical stress (Sv), maximum horizontal stress (SHmax) and minimum horizontal stress (Shmin). Studies related to well logging and geomechanical issues are the main objectives of electrical imaging techniques of the well wall. Electrical, sonic or image log, which record high-quality images are pushed in to the well and provide important information regarding boundaries of bedding, structural elements such as faults, folds, discontinuities, fractures and even secondary porosities. Accordingly, in this study, in one of the west south oil fields of Iran using Fullbore Formation Micro Imager (FMI) regarding natural and induced fractures related to regional folding and faulting, some characteristics of the fracture patterns have been studied. These characteristics include the type of fracture, orientation, density, openness, amount of sleep and their relationship with regional construction of the ground. Despite the geological complexities of understudied field, orientations of sub surface fractures indicated clear relationship with the local folding axis and in some cases, it seems that it relates more the orientation of the maximum horizontal stress to the present location of the local strike slip fault too. Orientation of the maximum and minimum horizontal stress obtained N30E- N60W and N50E- N40W respectively based on two wells data analysis. According to the open fractures observed in the wells, three stages of fracture are proposed: pre-folding, early-folding and post-folding fractures.

    Keywords: Fractures, Stress, FMI, Sarvak, Tectonics
  • علی اکبر مومنی*، سارا غلامی، رمضان رمضان اومالی، مینا شفیع آبادی
    در مخازن هیدروکربوری سازندهای سخت، استخراج هیدروکربور و توسعه میدان به شدت به شرایط ژیومکانیکی مخزن مانند وضعیت شکستگی ها و گسل های موجود و شرایط تنش های برجا، وابسته است. لاگ های تصویری ابزار قدرتمندی هستند که در چند ده اخیر برای ارزیابی شرایط ژیومکانیکی مخازن هیدروکربوری به کار گرفته شده اند. در این پژوهش با استفاده از لاگ تصویری FMI که قدرت تفکیک، درصد پوشش و دقت بسیار بالای دارد، وضعیت انواع شکستگی، گسل و شرایط تنش برجا در سازند عرب بالایی در یکی از میادین خلیج فارس مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس تعداد 206 شکستگی باز درغالب ده زون خرد شده با روند N60E-S60W و 96 شکستگی بسته با دو روند N45W-S45E , N50E-S50W در سازند عرب بالایی چاه Aتشخیص داده شد که عمدتا از نوع شکستگی های طولی بودند. همچنین بر اساس شکستگی های القایی و ریزش جداره چاه مشاهد شده، راستای تنش های افقی حداکثر و حداقل به ترتیبN50E-S50W و N40E-S40W بدست آمد..
    کلید واژگان: شکستگی, نگار تصویری FMI, تنش های برجا, شکستگی های القائی, ریزش دیواره چاه
    Aliakbar Momeni *, Sara Gholami, Ramazan Ramazani-Omali, Mina Shafiabadi
    In hydrocarbon reservoirs of hard formations, hydrocarbon extraction and field development are strongly dependent on the geomechanical conditions of the reservoir, such as fractures and faults status and in-situ stress conditions. Image logs are powerful tools used to evaluate geomechanical conditions of hydrocarbon reservoirs in recent decades. In this study, using the FMI image log, which has a high resolution, coverage percentage and accuracy, the status of fractures, faults, and in-situ stress conditions of the upper Arab Formation in one of the Persian Gulf oil fields were investigated. Accordingly, 206 open fractures in 10 crashed zone with N60E-S60W domain trend and 96 closed fractures with two N45W-S45E and N50E-S50W trends in the Upper Arab Formation of well A were detected and based on the orientation, they mainly were categorized in longitudinal tensile fracture. Also, based on the observed induced fractures and breakouts, maximum and minimum horizontal stresses are oriented in N50E-S50W and N40W-S40E directions, respectively
    Keywords: Fractures, FMI Image Log, In situ stresses, induced fractures, Breakout
  • علیرضا زارعی*، رضا فلاح زاده ابرقوئی، غلامرضا کوزه گری

    ترک عبارت است از شکسته شدن پیوندها در قسمتی از پلیمر پیشرانه در اثر تنش‌های موجود که باعث تغییر ساختار پلیمر پیشرانه می‌شود و به دو دسته کلی درشت ترک و ریزترک طبقه بندی می شوند. طول عمر موتورهای موشکی عمدتا تابعی از خصوصیات مکانیکی پیشرانه‌های جامد موشکی، خصوصیات پیری پیشرانه‌های موشکی، طراحی دانه و شرایط محیطی است که در حین استفاده از آن در عملیات متحمل می‌شود. خصوصیات مکانیکی پیشرانه‌های جامد موشکی برای عملکرد خوب موتورهای موشکی بسیار مهم است. افزایش سطح سوختن دانه‌های پیشرانه به دلیل وجود ترک‌ها و حفره‌های نامطلوب می‌تواند باعث عملکرد نامناسب آن شود. در این مقاله مروری بر دلایل ایجاد ترک ناشی از تنش گرمایی، خستگی مکانیکی، رطوبت، دما، خوردگی، نور و همچنین روش‌های شناسایی ترک مانند رادیوگرافی، امواج مکانیکی، میکروسکوپی و امواج فروسرخ، بررسی‌شده است.

    کلید واژگان: ترک, ریزترک, پلیمر, پلیمرهای پرانرژی, پیشرانه, شکستگی
    R. Fallahzadeh Abarghouei, A. R. Zarei*, Gh. R. Kozehgari

    Cracking is the breaking of bonds in a part of the propellant polymer due to the existing stresses that change the structure of the propellant polymer and they are classified into two general categories: macrocrack and microcrack. The service life of rocket engines is largely a function of the mechanical properties of the solid rocket propellant, the aging characteristics of the rocket propulsion, the grain design, and the environmental conditions that it undergoes during operation. The mechanical properties of solid rocket propellants are critical to the good performance of rocket engines. Increased combustion of propellant grains due to the presence of undesirable cracks and cavities can cause improper performance. This article reviews the causes of cracks due to heat stress, mechanical fatigue, humidity, temperature, corrosion, light, as well as crack detection methods such as radiography, mechanical waves, microscopy and infrared waves

    Keywords: Cracks, Microcracks, Polymers, Energetic Polymers, Propellant, Composite Solid Propellants, Fractures
  • علی فقیه*، اسماعیل مهربان، محمد سراج، سعید زارعی، سید محمود حسینی، معصومه سلیمانی
    تحلیل هندسی شکستگی های موجود در مخازن آهکی حاوی منابع هیدروکربنی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. شناخت موقعیت و نحوه گسترش شکستگی ها در اینگونه مخازن، می تواند نقش موثری در ارایه طرح های توسعه میدان، تعیین محل های مناسب جهت حفاری های جدید، کاهش هزینه های پی جویی و... داشته باشد. این پژوهش به منظور ارزیابی روش فراوانی نسبی شکستگی ها برای شناسایی شکستگی های ناحیه ای در میدان نفتی بی بی حکیمه انجام شده است. داده های مورد نیاز ازطریق تحلیل نقشه های خطوط تراز زیرسطحی در میدان نفتی بی بی حکیمه استخراج شده است. سپس صحت نقشه شکستگی های تهیه شده بر اساس این روش با داده های مربوط پارامترهای مخزنی در میادین مورد مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفت. داده های هرزروی گل، گرادیان حرارتی، ضخامت روباره، مقدار کل کربن آلی و میزان تولید نتایج بدست آمده از روش فراوانی نسبی شکستگی ها در کوهانه واقع در مرکز میدان را تایید می نماید. مقایسه نتایج حاصل با نقشه گسل های پی سنگی محدوده مورد مطالعه نشان می دهد که عملکرد این شکستگی های ناحیه ای باعث ایجاد انحناء و در نتیجه تمرکز شکستگی ها در برخی از بخش های میدان بی بی حکیمه شده است. این شکستگیهای ناحیه ای به عنوان معبری برای انتقال حرارت از عمق به سطح عمل کرده که خود منجر به افزایش شدید گرادیان حرارتی و افزایش تولید ناحیه ای در چاه های بخش های مرکزی میدان مورد مطالعه شده است.
    کلید واژگان: شکستگی, فراوانی نسبی, هرزروی گل, گرادیان حرارتی, گسل پی سنگی
    Ali Faghih *, Esmail Mehraban, Mohammad Seraj, Saeed Zarei, Seyed Mahmoud Hosseini, Masoumeh Soleimani
    Geometric analysis of fractures in calcareous reservoirs containing hydrocarbon resources is of particular importance. Knowing the location and distribution of fractures in such reservoirs can play an effective role in providing field development plans, determining suitable sites for new drilling and reducing exploration costs. This study was carried out to evaluate the relative frequency of fractures method to identify regional fractures in the Bibihakimeh oilfield. The required data have been extracted by analyzing the underground countor maps in the Bibihakimeh oilfield. Then, the accuracy of the fracture map prepared based on this method was evaluated with the relevant data of reservoir parameters in the studied oilfields. Data on mud loss, thermal gradient, overburden thickness, total organic carbon and production index confirm results obtained from the relative frequency of fractures in the center of the oilfield. Comparison of the results with the map of basement faults in the study area shows that the performance of these regional fractures has caused curvature development and fractures concentration in some parts of the Bibihakimeh oilfield. These regional fractures act as a conduit for heat transfer from the depth to the surface, which in turn has led to a sharp increase in thermal gradient and production in wells in the central parts of the studied oilfield.
    Keywords: Fracture, relative frequency, mud loss, thermal gradient, basement fault
  • امیرمحمد آریایی، محمدرضا جلیلی قاضی زاده*، ایمان مصلحی

    شبکه های آبرسانی ارتباط مستقیمی با توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع شهری دارند. با توجه به افزایش سریع جمعیت و توسعه شهرنشینی لازم است تا این شبکه ها به طور مناسب نگهداری و بازسازی شوند. در این مقاله، با بهره گیری از روش یادگیری غیرنظارتی و با استفاده از الگوریتم خوشه بندی مبتنی بر چگالی OPTICS مناطق اولویت دار شبکه ‎های توزیع آب جهت بازسازی تعیین گردیدند. 361 حادثه شکستگی رخ داده در یکی از پهنه های شبکه توزیع آب مشهد مورد بررسی واقع شد. این الگوریتم در مجموع 16 خوشه را در پنج سطح متفاوت اهمیت شناسایی کرد. این 16 خوشه که برخی زیرخوشه دیگری محسوب می شوند از منظر نرخ شکست با یکدیگر مورد مقایسه قرار گرفتند و سه خوشه که به ترتیب نرخ شکستگی برابر با 79/1، 62/2 و 50/1 (حادثه/ 100 کیلومتر/ سال) را داشتند، به عنوان اولویت های اصلی بازسازی معرفی شدند. نرخ شکست میانگین در کل شبکه مورد بررسی برابر با 14/8 بود. در ادامه، خوشه های شناسایی شده از منظر جنس و قطر لوله نیز مورد ارزیابی قرار گرفته و عوامل موثر در نرخ شکستگی آن ها، بررسی شدند. نتایج نشان داد که الگوریتم خوشه بندی OPTICS با شناسایی خوشه های متعدد و سطح بندی آن ها توانایی قابل توجهی در تشخیص پهنه های اولویت دار برای برنامه های بازسازی دارد؛ بنابراین از روش پیشنهادی به عنوان ابزاری کاربردی و انعطاف پذیر برای اولویت بندی بازسازی شبکه توزیع آب، شناسایی علل اصلی حوادث با پرهیز از روش های محاسباتی پیچیده و طولانی و به دور از قضاوت شخصی کارشناسان می توان استفاده کرد.

    کلید واژگان: خوشه بندی مبتنی بر چگالی, تحلیل مکانی, شبکه های زیرساختی, شکستگی, ارزیابی وضعیت, شبکه توزیع آب, الگوریتم OPTICS
    AmirMohammad Aryayee, Mohammadreza Jalili Ghazizadeh *, Iman Moslehi

    Water supply networks are directly related to the economic and social development of urban communities. Due to the rapid increase in population and urbanization, these networks should be properly maintained and rehabilitated. In this paper, an unsupervised learning method with OPTICS density-based clustering algorithm is used to determine the priority areas for rehabilitation. 361 burst event data in one of the Mashhad water network zones were analyzed. The algorithm identified a total number of 16 clusters at 5 different levels of importance. These 16 clusters, which are considered sub-clusters for higher levels, were compared in terms of burst rate. Three clusters with failure rates of 79.1, 62.2, and 50.1 (failures/100 km/year) were introduced as the main priorities for rehabilitation and renovation, respectively. The average burst rate in the whole network was 14.8. The identified clusters were examined in terms of pipe material and diameter and their most affecting factors on the burst rate. The obtained results showed that the OPTICS clustering algorithm has a significant ability to determine priority zones for the rehabilitation plan, by identifying multiple clusters and their according levels. Therefore, the proposed method can be used as a practical and flexible tool to prioritize the rehabilitation process of water networks and identify the main causes of failure events, avoiding complex computational methods or the personal judgment of experts.

    Keywords: Density-Based Clustering, spatial analysis, Infrastructure Networks, Failure, Condition assessment, Water Distribution Network, OPTICS Algorithm
  • محمدحسین تبار مرزبالی*، سعید حسنی، هدی مشایخی، ولی الله مشایخی

    یاتاقان ها یکی از مهمترین اجزای است که در پیشرانه های ماشین های الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرد. تشخیص و دسته بندی موثر و زودهنگام خطای یاتاقان برای نگهداری پیشرانه یک سیستم الکترومکانیکی بسیار حایز اهمیت خواهد بود. با پیشرفت در سیستم های اندازه گیری و دیجیتال، داده های گسترده و حجیم به صورت زمان-حقیقی در ماشین های الکتریکی در دسترس خواهد بود. با توجه به اینکه تشخیص خطا به کمک روش های مرسوم پردازش سیگنال از سیگنال استخراج شده ممکن است به دلایل مختلفی همچون سطح اغتشاش، فرکانس های طبیعی سیستم، اشباع هسته، شدت خطا و میزان گشتاور مقاوم امکان پذیر نباشد، روش های یادگیری عمیق در این راستا مورد توجه قرار گرفته اند. در این مقاله شبکه عمیق یادگیری سری زمانی برای پایش وضعیت یاتاقان در ماشین های الکتریکی به منظور دسته بندی و شناسایی نوع خطا استفاده شده است. نتایج به دست آمده با روش های موجود و مرسوم بر روی داده های عملی مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج بدست آمده از داده های عملی نشان می دهد که روش یادگیری عمیق ارایه شده با دقت بالای 90 درصد امکان شناسایی و دسته بندی خطای یاتاقان را داراست.

    کلید واژگان: خطای مکانیکی, شکستگی, ترک, یاتاقان, پایش وضعیت
    M. Hosein tabar Marzebali *, S. Hasani, H. Mashayekhi, V. Mashayekh

    Bearings are one of the main components used in the drive-train of electrical machines. Early fault diagnosis and classification of bearing fault for maintenance of electromechanical system are very important. With progresses in measurement and digital systems, extensive range of real-time data can be available in electrical machines. Since fault diagnosis based on signal processing methods from extracted signals may not be possible due to different reasons such as noise level, natural frequencies of system, saturation of core,, severity of fault and load torque, deep learning methods have been considered in recent years. In this paper, time series deep learning method for condition monitoring of bearing in electrical machine for the purpose of detection and classification of fault is considered. Obtained results by means of proposed method have been compared with pervious techniques. Experimental results show that proposed deep learning method can detect and classify bearing fault with accuracy above 90%.

    Keywords: Mechanical Fault, Fracture, Crack, Bearing, Condition Monitoring
  • محمد فائز*، بهزاد تخم چی، احمد رمضان زاده، سید رضا قوامی ریابی
    هندسه شکستگی ها شامل جهت داری، فاصله داری، دهانه بازشدگی و غیره از جمله پارامترهای تاثیرگذار بر میزان نفوذپذیری در سنگ ها می باشد. مطالعه اثر جهت داری و فاصله داری بر میزان نفوذپذیری در مقیاس آزمایشگاهی نیازمند انتخاب نمونه مناسب ازنظر ویژگی های فیزیکی و مکانیکی می باشد. ازاین رو در این تحقیق نمونه های مصنوعی شامل بتن و فیبر نخ دار انتخاب شدند و پارامترهای فیزیکی و مکانیکی شامل چگالی، میزان جذب آب، تخلخل، سرعت موج فشاری و برشی، نفوذپذیری، مقاومت فشاری تک محوره، مدول الاستیک اندازه گیری و با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که نمونه بتنی به دلیل میزان تخلخل، جذب آب، نفوذپذیری نسبتا بالا و شکننده بودن نمی تواند نمونه مناسبی برای این تحقیق باشد. از طرف مقابل نمونه ساخته شده از فیبر نخ دار نه تنها از ویژگی های مناسب فیزیکی و مکانیکی برخوردار می باشد، بلکه به دلیل رفتار غیرشکننده و منعطف بودن، مطلوب برای ایجاد شکستگی ها با زوایای متفاوت، دهانه بازشدگی یکسان و فاصله داری های مختلف است.
    کلید واژگان: نفوذپذیری, بتن, شکستگی, فیبر نخ دار, نمونه مصنوعی
    Mohammad Faez *, Behzad Tokhmchi, Ahmad Ramezanzadeh, Reza Ghavami-Riabi
    Geometry of fractures including orientation, spacing, aperture and etc. are the influential parameters on permeability in rocks. In order to investigate the effect of spacing and orientation of fractures on permeability in laboratory scale, selecting proper sample is essential in terms of physical and mechanical properties. Therefore, in this study, two types of samples (concrete and fibrous fiber) were selected. Then, physical and mechanical parameters, which consist of density, water absorption, porosity, wave velocity, uniaxial compressive strength and permeability, were measured. The test results showed that the concrete sample is not appropriate sample for studying effect of fracture parameters on permeability due to high porosity, water absorption, permeability and brittle behavior of sample. However, the sample of fibrous fiber not only possesses the favorable physical and mechanical properties but also is suitable to create the fractures with different spacing and orientations as well as the same aperture owing to flexibility and ductile behavior.
    Keywords: Permeability, fracture, Fibrous fiber, Concrete, Artificial sample
  • محمد کمیلیان*، امید سعیدی، مهدی رهبر

    ارزیابی پایداری چاه در مرحله اول به منظور تعیین پنجره ایمن وزن گل حفاری است. تعیین حد پایین فشار گل حفاری به منظور جلوگیری از وقوع شکست برشی در دیواره چاه و حد بالای فشار گل به منظور جلوگیری از وقوع شکست کششی (شکست هیدرولیکی)، بر اساس گرادیان شکست برشی (SFG) و گرادیان شکستگی (FG) انجام می شود. در این مقاله به منظور بررسی اثر حضور شکستگی ها در مکانیسم های شکست چاه و تعیین پنجره ایمن گل حفاری، روابط تحلیلی و مدل سازی عددی به روش المان مجزا ارایه شده است. برای این منظور از معیار موهر کولمب - جیگر به منظور بررسی شکست برشی با در نظر گرفتن اثر حضور ناپیوستگی ها در مجاورت دیواره چاه استفاده شده است. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که در بازه های مشخصی از (β) که معرف نحوه جهت گیری ناپیوستگی در مقایسه با امتداد تنش افقی بیشینه است، حضور شکستگی ها اثری بر مقاومت نهایی توده سنگ نخواهد داشت. همچنین برخلاف این تصور که شکست برشی در امتداد تنش افقی کمینه رخ می دهد (در این مقاله منظور برای حالتی است که θ=0)، در حالتی که اثر حضور ناپیوستگی ها در نظر گرفته شود، بیشترین فشار گل موردنیاز به منظور جلوگیری از شکست و لغزش در امتداد چاه در زاویه (β=45+φ_w/2=52.25) و (θ=84.25) است. همچنین در بازه ی (17.5≤θ≤46.5) شکستگی ها اثر در مقاومت نهایی شکست نخواهند داشت. فشار گل عملیاتی برای چاه موردنظر بر اساس گزارش های حفاری شرکت نفت فلات قاره (Mpa) است. بر اساس روابط تحلیلی این فشار (  Mpa) تعیین شده است. نتایج حاصل از مدل سازی عددی به روش المان مجزا نشان داد که گسترش زون شکست پلاستیک، بیشترین جابجایی دیواره، لغزش در امتداد شکستگی ها و شکست های کششی در دو فشار تعیین شده تقریبا مشابه است. در حالتی که نسبت تنش افقی بیشینه به کمینه برابر با (σ_H/σ_h =1.65) در نظر گرفته شود، لغزش در امتداد شکستگی ها و گسترش شکستگی ها (زون شکست پلاستیک) در مجاورت چاه بیشتر است.

    کلید واژگان: ارزیابی پایداری چاه, شکستگی, پنجره ایمن گل حفاری, گرادیان شکست برشی, گرادیان شکستگی, روش المان مجزا
    Mohammad Komeilian *, Omid Saeidi, Mahdi Rahbar

    Wellbore stability modeling for drilling operations is primarily to create a safe mud weight (mud pressure) window. The designed mud density will be high enough to ensure borehole stability and low enough to not fracture the formation (i.e., mud losses do not occur) Therefore, the safe mud weight should be greater than the pore pressure gradient and shear failure gradient and less than the fracture gradient. In this article in order to investigate the effect of fracture in wellbore failure mechanism and determination of safe mud window, analytical and numerical approach was conducted. In order to shear failure analysis in wellbore in fractured formation, Mohr–Coulomb, Jaeger failure criterion was used. For numerical simulation the distinct element method was used. The simulation of a wellbore in Persian Gulf for fracture formation was implemented in order to understanding the effect of discontinuity in wellbore failure mechanism. The results showed, in a specific angle (β), that represents the direction of fracture orientation relative to the horizontal stress, the fractures do not have any effect on strength of the rock mass. Furthermore, in fractured formation, shear failure do not occur in the direction of minimum horizontal stress, but the orientation of discontinuity specifies the failure and slips direction in wellbore. In this article the maximum mud pressure to prevent failure in wellbore occurs in (β=45+ϕ_w/2=52.25). Also in the range of (17.5≤θ≤46.5) the fractures do not have any effect on strength of the rock mass. The practical mud pressure which was used in drilling operation in real condition in Siri oil field was (40.55 Mpa) and the mud pressure determine in analytical solution is (36.92 Mpa). The numerical result (distinct element method) shows, the overall condition of normalized yield zone, shear failure slips along the fractures and tensile failure in two different pressure (36.92 - 40.55 Mpa) are almost similar. Parametric study results showed that in higher horizontal stress ratio (σ_H/σ_h ), wellbore is more instable and in an isotopic stress regimes the shear and slips along the discontinuity was eliminated.

    Keywords: Wellbore stability analysis, fracture, Safe mud weight window, Fracture gradient, Shear failure gradient Double, Distinct Element Method
  • علی جعفری*، احد نوری مخوری، محسن موید

     مطالعات صحرایی و تحلیل بیش از 170 ساخت صفحه ای (شکستگی، گسل، دایک) برای بررسی ارتباط بین کانیزایی و ساختارهای شکننده در منطقه ترود انجام شد. این مطالعات نشان می دهد در این منطقه ارتباط بین جریان سیالات کانه دار و شکستگی های با جهت گیری خاص و همچنین پهنه های با شدت شکستگی بالا (زون های آسیب دیده گسلی) بوسیله رسوب کانی های مس دار در این شکستگی ها به خوبی نمایان است. نتایج نشان می دهند، جهت گیری ترجیهی شکستگی های شمال شرق-جنوب غرب که در آن ها کانیزایی رخ داده است در ارتباط با میدان تنش محلی امتدادلغزی با جهت کوتاه شدگی شمال شرق-جنوب غربی هستند. همچنین این نتایج نشان می دهند که کانه زایی نه تنها در ارتباط با شکستگی های حاصل از میدان تنش محلی بوده است بلکه بوسیله پهنه های آسیب دیده گسلی نیز کنترل شده است. 

    کلید واژگان: پهنه آسیب دیده گسلی, شکستگی, کانی زایی, منطقه ترود
    Ali Jafari *, Ahad Nouri Mokhoori, Mohsen Moayyed

    To study of relationship between mineralization and brittle structures in Torud area field studies and analysis of more than 170 planar structures (fracture, fault and dyke) were carried out. These studies show relationship between mineralising fluid flow and fractures with special orientation, as well as densely fractured zones (fault damage zones) is clearly visible in form of the precipitation of Cu–bearing minerals in the fractures. Results show preferred orientation of the NE–SW trending fractures, which are mineralized, is related to strike–slip stress field with NE–SW trending shortening axis. Also, these results show the mineralization is controlled not only by fractures as a function of local stress field but also is controlled by fault damage zones.

    Keywords: Fault damage zone, Fracture, Mineralization, Torud area
  • فرشید رومیانی، محمدحسین صابری*، محمدعلی ریاحی

    تاقدیس سفیدزاخور در ناحیه گاز‎ خیز استان فارس در فاصله 160 کیلومتری جنوب شرقی شیراز قرار دارد. اولین گام جهت مطالعه مخازن هیدروکربنی به ویژه مخازن شکاف دار شناسایی شکستگی ها و سپس تخمین و آنالیز آنها می باشد. در این مقاله، ابتدا با توجه به داده های خام حاصل از چاه نگاری و با کمک نرم افزار تجاری پارامترهای پتروفیزیکی سازند سفیدزاخور مانند نوع سنگ شناسی، تخلخل، حجم شیل و اشباع آب، با استفاده از روش ارزیابی پتروفیزیکی احتمالی مورد ارزیابی قرار گرفت. بر پایه نتایج به دست آمده از نمودارهای متقاطع نوترون - چگالی و M-N Plot، سنگ شناسی غالب سازند از نوع کربناته است و همچنین درصد کمی از ماسه سنگ و شیل تشخیص داده شد. میانگین اشباع آب در میدان مورد مطالعه 36% می باشد. همچنین با توجه به حجم شیل پایین 15% میانگین تخلخل موثر و کل در بیشتر زون های هیدروکربنی چاه با هم برابر هستند. به منظور تعیین رخساره های الکتریکی در میدان مورد مطالعه از روش خوشه سازی چند کیفیتی بر اساس نمودار استفاده و تعداد شش رخساره الکتریکی مشخص شد که از این تعداد رخساره شماره دو به دلیل پایین بودن میزان حجم شیل دارای بهترین کیفیت مخزنی و رخساره شماره چهار به دلیل میزان حجم شیل بیشتر نسبت به دیگر رخساره ها کیفیت مخزنی ضعیفی را داراست. روش مورد استفاده شده در این تحقیق در آنالیز بخش های مختلف مخزنی بسیار کارآمد است و به ویژه در چاه هایی که فاقد مغزه هستند می تواند مورد استفاده گیرد. در مرحله بعد روش مورد اشاره برای تعیین زون های شکسته با استفاده از نگاره های چاه پیمایی به کار برده شد. نتایج به دست آمده از نگارهای چاه پیمایی نشان داد که اکثر زون های شکستگی در اعماق پایینی منطقه مورد مطالعه حضور دارند و باعث ایجاد زونی با تراوایی بالا شده است.

    کلید واژگان: سفیدزاخور, شکستگی, نمودارهای پتروفیزیکی, رخساره های الکتریکی, خوشه سازی, نرم افزار تجاری
    Farshid Romiani, MohammadHossein Saberi *, MohammadAli Riahi

    The Sefid-Zakhur Anticline is Located in the Fars Region, 160 Km South-East of Shiraz and South of the Aghar Gas Field, in the West of the Dalan and the Gas Field of Day. In General, Fractures of Hydrocarbon Reservoirs Have a Many Complexions which can Play an Important Role in all Stages of the Reservoir such as Exploration, Development and Expansion, So the First Step is to Study Fractures Especially Reservoirs Failure Identification of Fractures, their Estimation and Analysis. Exploring, Evaluating and Researching Hydrocarbon Fields Requires a Large Amount of Information from Wells, Which Is Usually Not Due to Cost and Problems. In this Research, Firstly, according to Raw Data Obtained from Drilling and with the Help of Commercial Software, Petrophysical Parameters of Sefid-Zakhur Formation as Type of Lithology, Porosity, Shale Volume and Water Saturation, using Evaluate a Probabilistic Method. Based on the Results of Cross-Plot Neutron-Density and M-N Plot, Lithology is Dominated by Carbonate Formation and a Small Percentage of Sandstone and Shale. The Average Water Saturation in the Studied well is 36%. Also, due to the Low volume of Shale 15%, the Average and Total Porosity is Equal in Most of the Wells. To Determine Electro-Facies in the Studied Field of the Method Multi-Resolution Graph-Based Clustering (MRGC) use and Determine 6 Electro-Facies of that Number Facies 2 Due to the Low Volume of Shale, It Has the Best Reservoir Quality and Facies Number 4 Have a Poor Reservoir Quality Due the High Volume of Shale. Method used in this Research a Convenient Method to Analyze the Reservoir Zones and Especially it can be used in Wells Lacking Cores. In the Next Step, The Method is Referred to for Fracture Zones was Determined using the Petrophysical Logs.

    Keywords: Sefid-Zakhur, fracture, petrophysical logs, Electro-Facies, MRGC
  • مهدی حسین پور، مهران آرین*، زهرا ملکی، منوچهر قریشی

    منطقه گسلی نظام آباد با سازوکار چیره راستالغز چپ بر و راستای شمال شرقی-جنوب غربی در جنوب غرب ایران واقع شده است. این منطقه گسلی به عنوان یکی از مهمترین ساختارهای کمربند چین خورده-رانده زاگرس محسوب می شود. عملکرد این گسل موجب دگرشکلی های پیچیده زمین ساختی در این منطقه گردیده است. همچنین که به واسطه عملکرد این گسل، جابه جایی در تاقدیس خافتر را نیز شاهد هستیم. این مطالعه با هدف آنالیز فرکتالی تاثیر گسل نظام آباد بر روی خطواره های مستخرج از تصاویر ماهواره ای تاقدیس خافتر انجام گرفت. روش مربع شمار که یک روش مناسب برای تحلیل الگوی شکستگی ها محسوب می شود برای این مطالعه در نظر گرفته شد. با استفاده از این روش ابعاد فرکتالی برای بخش های مختلف تاقدیس خافتر محاسبه گردید. اختلاف بین ابعاد فرکتالی بدست آمده از خطواره های مرتبط با گسل نظام آباد به خوبی چگونگی اثر این گسل و نیز مناطق با بلوغ متفاوت زمین ساختی  در بخش های مختلف تاقدیس خافتر را شناسایی و مشخص نمود. به طوری که بخش های A و C و یال های جنوبی آن ها که شامل بخش های SLA و SLC می باشد دارای ابعاد فرکتالی بیشتری نسبت به سایر بخش های تاقدیس بوده و به نظر می رسد این مناطق به ویژه یال های جنوبی بخش های A و C از سایر بخش ها فعال تر هستند. همچنین اختلاف در ابعاد فرکتالی تاقدیس خافتر در نتیجه اختلاف در چگالی، شدت و جهت تنش  ناشی از عملکرد گسل نظام آباد در منطقه ارزیابی گردید.

    کلید واژگان: فرکتال, گسل نظام آباد, خطواره, شکستگی, چین خوردگی
    Mehdi Hosseinpour, Mehran Arian *, Zahra Maleki, Manouchehr Ghorashi

    Nezamabad fault zone with sinistral strike-slip (Dominant Mechanism) and NE-NW striking has located in the southwest of Iran, it is considered as one of the most important structures in the Zagros fold-thrust belt. This fault has caused complex structural deformations in the region. Also, there is an evidence for fault movement in the Khaftar anticline. This study aimed to fractal analysis, the impact of the Nezamabad fault on the lineaments extracted from the satellite image of Khaftar anticline. The box-counting method is an appropriate method for analyzing the fracture pattern for this study. Using this method, fractal dimensions were calculated for different parts of the Khaftar anticline. The difference between the fractal dimensions obtained from the lineaments associated with the Nezamabad fault well identifies how this fault is affected and the areas with different structural maturity in different parts of the Khaftar anticline. So that part A and C and their southern limbs, which include the SLA and SLC parts, have more fractal dimensions than other parts of the anticline, and these areas, especially the southern limbs of parts A and C are more active than other parts. Also, the difference in fractal dimensions of the Khaftar anticline as a result of differences in density, severity, and direction of stress due to Nezamabad fault performance in the area was evaluated.

    Keywords: fractal, Nezamabad Fault, Lineament, Fracture, Folding
  • حامد موسوی*، بهزاد زمانی قره چمنی، فاطمه مصباحی، علی کدخدایی، حسین علیزاده

    مطالعه سیستم شکستگی ها و نحوه گسترش مکانی آن ها، می تواند به توسعه میدان نفتی ، کاهش هزینه های اکتشاف و درک کلی از سیستم مخزن هیدروکربونی،کمک قابل توجهی نماید. در این مطالعه با استفاده از ابزارهای مختلف همچون تصاویر ماهواره ای لندست OLI-8، تکنیک های سنجش از دور، نرم افزار ژیوماتیکا و راک ورک، کمک گرفته شده تا نقشه خطواره های ساختاری زمین شناسی میدان نفتی بی بی حکیمه (شکستگی های سطحی میدان درسازند آغاجاری)  تهیه شده و با داده های حاصل از لاگ های FMI (در سازند آسماری) مورد مقایسه قرار گیرد . در میدان بی بی حکیمه بر اساس نمودار دایره ای درصد فراوانی، شکستگی های برشی (SO1) و شکستگی های موازی سطح محوری (SX)  از بیشترین درصد برخوردارند. بر اساس نقشه چگالی بدست آمده بیشترین تراکم خطواره ای در کمربند میانی چین از شرق تا غرب بموازات و در مجاورت محورچین دیده می شود و مرتبط با درزه های کششی در محور هستند. چاه های استخراجی میدان نفتی بی بی حکیمه، اغلب در مناطق دارای بیشترین تراکم شکستگی قرار دارند. مقایسه نتایج حاصل از روند شکستگی های 4 لاگ FMI مربوط به میدان نفتی بی بی حکیمه با نتایج حاصل از مطالعات ساختاری در این پژوهش نشان می دهد که روند شکستگی های داده های FMI  در بخش شرقی با نتایج بدست آمده از نتایج سنجش از دور مطابقت کامل را نشان می دهد، بنابراین پیشنهاد می شود مطالعاتی جهت توسعه چاه های استخراجی ونیز مکان یابی برای حفرچاه های اکتشافی جدید در بخش شرقی و در بخش های با تراکم شکستگی بالای حاصل از این پژوهش صورت گیرد.

    کلید واژگان: شکستگی, سنجش از دور, FMI, میدان نفتی بی بی حکیمه
    Hamed Mousavi *, B. Zamani Gharechamani, F. Mesbahi, A. Kadkhodaie, H. Alizade

    The study of the fracture systems and their spatial extensions can help in developing oilfields, reducting the costs of exploration and improving overall understanding of the hydrocarbon reservoir systems. In this study, using different tools such as Landsat OLI-8 satellite imagery, remote sensing techniques, by Geomatica and Rockwork softwares, the structural lineaments map of the Bibi Hakimeh oil field (Surface fractures of the field in Aghajari Formation), is prepare and compared by the data obtained from FMI logs (In Asmari Formation). According to the circular diagram, in Bibi Hakimeh oil field the shear fractures (SO1) and surface axial parallel fractures (SX) have the highest percentages. According to the density map, the highest lineation densities have been seen in the middle belt of the fold from the east to the west, adjacent to the axis of the fold, that are related to the tensile joints in the axis. According to studies on the density map, extraction oil wells in the Bibi Hakimeh oilfield, mainly found in the areas with the highest fracture density. Comparison between the results of the fracture process of FMI 4 logs related to Bibi Hakimeh oilfield with the results of structural studies in this study shows that the trend of fractures in FMI data in the East part are completely compatible with the results of remote sensing studies,Therefore, studies are proposed to develop extraction wells and location for the exploration of new exploratory wells in the east and in sections with high fracture density obtained in this study.

    Keywords: Fracture, remote sensing, FMI, Oilfield, Bibi Hakimeh
  • رحمان لطفی*، علیرضا باغبانان، حمید هاشم الحسینی، سجاد نامداری
    شبیه سازی توزیع شکستگی های سنگ یک مسئله بسیار مهم مشترک در زمینه های مختلف مهندسی زمین است. این مسئله در مبحث آب گذری در توده سنگ و پیش بینی میزان ورود آب به درون فضاهای زیرزمینی اهمیت به خصوصی دارد. مطالعات تئوری نشان داده است که نتایج مدل های سه بعدی شبکه شکستگی مجزا نسبت به سایر مدل ها به واقعیت نزدیک تر می باشند. یکی از مهم ترین ویژگی های روش های آماری مدل سازی شبکه درزه عدم توجه به رفتار فضایی پارامترهای مورد نیاز شبکه درزه است. به عبارتی دیگر در روش های آماری، تولید پارامترهای شبکه درزه بر اساس توابع توزیع احتمال، به صورت تصادفی و با استفاده از الگوریتم مونت کارلو است. در این تحقیق یک کد محاسباتی به نام GFracIUT توسعه داده شده است. این کد به منظور تولید شبکه شکستگی مجزای سه بعدی و با توجه به توابع چگالی احتمال پارامترهای هندسی ناپیوستگی های برداشت شده از سطح برون زد سنگ ها و گمانه ها، به روش زمین آمار توسعه داده شده است. در این برنامه ابتدا چگالی شکستگی ها به روش شبیه سازی گوسین متوالی محاسبه می شوند. سپس موقعیت مرکز شکستگی ها از طریق فرآیند پواسون مشخص می شود. با معین شدن موقعیت مرکز شکستگی ها مولفه های جهت یافتگی با به به کارگیری روش زمین آمار تخمین زده می شوند. این برنامه امکان مدل سازی شکستگی ها با شکل های مختلف هندسی از جمله دیسک دوار و متوازی الاضلاع را متناسب با مشخصات مورد نظر کاربر دارد. به منظور کاربرد عملی این برنامه یک مطالعه موردی بر روی ناحیه ای از میدان نفتی گچساران صورت گرفت.
    کلید واژگان: مدل سازی فضایی, شکستگی, چگالی, جهت داری, شبیه سازی گوسین متوالی, GFracIUT
    Rahman Lotfi *, Alireza Baghbanan, Hamid Hashemolhosseini, Sajad Namdari
    Summary Simulating a rock fracture distribution is an important issue, which is common in various fields of geosciences. This issue is of particular importance in determination of hydraulic conductivity of rock mass and forecasting the amount of water entering the underground spaces. Theoretical studies has been demonstrated that the result of three-dimensional (3D) modeling discrete fracture network is closer to reality than other models. One of the limitations of the statistical methods for modeling fracture network is the lack of spatial behavior considerations of modeling fracture network parameters. In other words, based on Monte Carlo algorithm in statistical methods, generation of fracture network parameters are based on probability distribution functions, and are carried out randomly. In this study, a computational GFracIUT code is developed. In order to generate the 3D discrete fracture network and considering geometrical parameters of the fractures surveyed from the outcrops and boreholes, probability density functions are developed using geostatistical methods. In the mentioned code, initially the density of micro-fractures are conjectured using sequential Gaussian simulation. Then, the locations of the centres of the micro-fractures are determined by Poisson’s process. When the center locations of the micro-fractures are determined orientation components estimated using geostatistical approaches. The developed program is capable of modeling fractures with various geometrical shapes according to operator’s desired specifications. As examples in this regard, disc and quadrilateral shapes have been considered in this paper. In order to practically apply the program, an area in Gachsaran oil field has been considered as a case study.   Introduction Fracture is one of the main characteristics of the rock mass. Fracture network modeling by statistical method has some limitations. One of the limitations of the statistical methods for modeling fracture network is the lack of spatial behavior considerations of modeling fracture network parameters. Geostatistical methods can be employed to spatially characterize fracture network.   Methodology and Approaches First, using the GFracIUT code, we obtain the fracture density map by employing sequential Gaussian simulation method. Then, the location of the centre of each micro-fracture by Poisson’s process is determined using the software. Finally, the micro-fractures orientation component is estimated by geostatistical methods.   Results and Conclusions In this study, a computational GFracIUT code is developed. The GFracIUT code is composed of two steps: positioning the centers of fractures using the fractures density data by sequential Gaussian simulation, and assigning the directions (strikes and dips) of the fractures. In order to practically apply the software, an area in Gachsaran oil field has been considered as a case study.
    Keywords: Spatial Modeling, Fracture, density, orientation, Sequential Gaussian Simulation, GFracIUT
  • فاطمه طیبی، غلامرضا اکبری زاده *، ابراهیم فرشیدی
    به دلیل تاثیر بسزایی که شکستگی ها بر تولید و برداشت بهتر و موثرتر از چاه دارند، شناسایی این پدیده ها، موضوعی بسیار بااهمیت است. نمودارهای تصویری، ابزار بسیار قوی برای مطالعه شکستگی ها در چاه ها هستند. در یک نمودار تصویری، یک شکستگی به شکل منحنی سینوسی دیده می شود. در این مقاله، ابتدا با استفاده از روش های استخراج ویژگی، مانند بانک فیلتر گابور، گشتاورهای زرنیک، گشتاورهای مستقل هفت گانه هیو و تبدیل والش-هادامارد جهتی، ویژگی های مفید استخراج شده و سپس برای کلاسه بندی نمودار تصویری، شبکه عصبی SOM بکار گرفته شده است. نتایج آزمایشی نشان داد که الگوریتم پیشنهادی به طور موفقیت آمیز و با دقت بالایی قادر به تشخیص شکستگی های موجود در نمودارهای تصویری است. در الگوریتم پیشنهادی، از روش های استخراج ویژگی استفاده شد که برای استخراج ویژگی اشیاء بافت، مناسب می باشند. نتایج نشان می دهند که دقت روش پیشنهادی برای استخراج پیکسل های شکستگی، بسیار بالا است و همچنین حساسیت کمی به نویز در نمودارهای تصویری دارد. الگوریتم پیشنهادی در این مقاله بر روی دو دسته از دیتاست های تصویری FMI و RMI اعمال شد و نتیجه کلاسه بندی در مقایسه با سایر الگوریتم های پیشنهادی، از دقت بهتری برخوردار است.
    کلید واژگان: شکستگی, نمودار تصویری, منحنی سینوسی, استخراج ویژگی, بانک فیلتر گابور, گشتاورهای زرنیک, گشتاورهای مستقل هفت گانه هیو, تبدیل والش-هادامارد جهتی, شبکه عصبی SOM
    F. Taiebi, G. Akbarizadeh *, E. Farshidi
    Due to the significant impact of fractures on the better and more effective production and harvesting, the identification of this phenomenon is a very important. Imaging logs are very powerful tools to study the fractures in the boreholes. In an imaging log, a fracture is seen in the form of a sine curve. In this paper, first, the useful features are extracted by using feature extraction methods such as the Gabor filter bank, Zernike moments, Hu's seven invariant moments and directional Walsh-Hadamard transform, and then, a SOM neural network is used to classify the imaging log. The experimental results showed that the proposed algorithm is able to detect the existing fractures successfully with high accuracy in the imaging logs. In the proposed algorithm, the feature extraction methods are used, which are suitable for extracting the feature of texture objects. The results show that the accuracy of the proposed method is very high to extract fracture pixels, and it has also low sensitivity to noise in the imaging logs. The proposed algorithm in this paper was applied to two types of FMI and RMI image datasets, and the result of the classification has better accuracy in comparison with other algorithms.
    Keywords: Fracture, imaging log, sine curve, feature extraction, Gabor filter bank, Zernike moments, Hu's seven invariant moments, directional Walsh-Hadamard transform, SOM neural network
  • محسن شوراب*، مهدی یوسفی، سید مرتضی موسوی

    تحلیل مقاطع لرزه ای عمود بر محور چین و ترسیم دوایر محاطی بر روی این مقاطع نشانگر خمش بیشتر در یال جلویی به علت فرازگیری بیشتر واحد های رسوبی در اثر عملکرد فشارش و حرکت گسل های راندگی می باشد که باعث توسعه وتراکم شکستگی در یال جنوب غربی شده است. افزایش هرزروی گل حفاری در چاه های یال جلویی تاقدیس در ارتباط با گسترش شکستگی های کششی و طولی وابسته به افزایش کوتاه شدگی و برخاستگی تاقدیس، انتشار گسل های راندگی و تشکیل ساختارهای دوپلکسی در مجاورت این چاه ها میباشد. جهات تنش بیشینه و کمینه در چاه شماره 2 واقع در بخش میانی تاقدیس به ترتیب  N50و N140می باشد. تش بیشینه برجا در بخش میانی میدان متاثر از چین خوردگی نئوژن زاگرس می باشد. در بخش شرقی تاقدیس، جهت شکستگی کششی - القایی و یا جهت تنش بیشینه برجا منحرف شده و راستایN30E  را نشان میدهد. ریختگی ها و یا جهت تنش کمینه برجا در راستای عمود بر راستای شکستگی های کششی بوده و دارای روندN120  هستند. نقشه های هم عمق زیرسطحی نشان می دهند که در بخش جنوب شرقی این تاقدیس کانتور ها منحرف شده و نسبت به تاقدیس مجاورجابجایی چپگرد را نشان می دهد. هرزروی بسیار زیاد گل حفاری چاه شماره 4 (پلانژ جنوب شرقی چین) به دلیل واقع شدن این چاه در کمترین فاصله از خط اثر گسل امتداد لغز بین دو تاقدیس و قرار گرفتن در منطقه تمرکز تنش ناشی از برهم کنش توام خطواره های گسلی شمال غربی وابسته به چین خوردگی و شمال شرقی به دلیل عملکرد فعالیت گسل امتدادلغز چپگرد متعاقب رویدادهای چین خوردگی نئوژن در زاگرس می باشد.

    کلید واژگان: شکستگی, تنش های برجا, چین خوردگی, نمودارهای تصویرگر
    Mohsen Shourab *, Mehdi Yousefi, Seyed Morteza Mousavi

    Analysis of seismic sections perpendicular to the fold axis and draw the circles surrounding on this profiles indicate the more bending in forelimb due to the more uplift in sedimentary units in effect the compression performance and thrust faults that caused fractures development and density in the southwest limb. Increasing loss of drilling mud in the forelimb anticline wells is associated with development of tensile and longitudinal fracturs related to increase in shortening and anticline uplift, thrust faults propagation and create the duplex structures in near there wells. The maximum and minimum in-situ stresses directions in well No. 2 located in the medial part of anticline are respectively N50 and N140 which are dependent on the Zagros neogene folding. Tensile-indused fractures or maximum in-situ stress direction was inclined in the eastern part of anticline and showing N30E direction. Borehole Breakout or minimum in-situ stress direction is perpendicular to tensile frauture and has N120 orientation. In the southwest part of this anticline, UGC Map is showing that contours of similar thicknesses are inclined and respect to the adjacent anticline was sinistrally displaced. Very high drilling mud losses in well NO.4 located in fold southeast plange is due to the location of this well in minimum distance to strike slip fault trace between two anticlines and due to concentrated stresses resulting from dual intraction the northeast fault lineament releated from folding and operation the sinstral fault after the zagros neogene folding.

    Keywords: Fracture, In-situ stresses, Folding, Image Logs
  • قاسم عقلی*، بهمن سلیمانی، عباس چرچی، ایمان زحمتکش
    در مطالعه مخازن نفتی که تولید در آنها تابع سیستم شکستگی است، آنالیز شکستگی ها به ویژه درمراحل تولید و توسعه میدان هیدرورکربی بسیار مهم و ضروری است. هدف از این تحقیق، تعیین روشی سریع برای تشخیص زون های شکسته با استفاده از نمودارهای پتروفیزیکی به عنوان داده ای ارزان که در همه چاه ها وجود دارند و تعیین میزان تاثیر این شکستگی ها بر تخلخل و تراوایی مخزن آسماری میدان نفتی بالارود می باشد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که گرچه عوامل بسیاری از جمله لیتولوژی و سیالات مخزنی بر روی نمودار های پتروفیزیکی تاثیر می گذارند، اما با کمی تصحیح بر روی نمودارها و استفاده از روش های ریاضی از جمله مشتق گیری می توان زون های شکسته را بر روی نمودار های پتروفیزیکی مشخص نمود، که تطابق خوبی را با نتایج حاصل از نمودارهای تصویرگر و نمودار انحراف سرعت نشان می دهند. همچنین نتایج نشان می دهد که زون های با تمرکز بالای شکستگی را می توان به راحتی بر روی نمودارهای پتروفیزیکی در سطح اول مشتق گیری مشخص نمود. مشتق گیری از هر نمودار به وسیله تابعی که برای آن نمودار تعریف می شود صورت می گیرد. باید توجه نمود که داشتن اطلاعات از تکتونیک و زمین شناسی میدان کمک زیادی بر تشخیص زون های شکسته می نماید. تولید در مخزن آسماری این میدان، تلفیقی از شکستگی ها و ماتریکس سنگ است. در این مخزن شکستگی ها و زون های متخلخل تاثیر فراوانی بر خصوصیات سنگ مخزن داشته اند. نتایج این تحقیق همچنین نشان می دهد که برای شناسایی زون های شکسته در میادین قدیمی که نمودارهای تصویرگر وجود ندارند می توان از نمودارهای پتروفیزیکی استفاده کرد، همان طور که در مطالعات پتروفیزیکی، شش نمودار PEF،اDT،اGR،اNPHI،اRHOBا و CAL بیشترین کاربرد را دارند. در تشخیص زون های شکسته همین شش نمودار بهترین ابزارها می باشند، که براساس نحوه واکنشی که در مقابل شکستگی ها از خود نشان می دهند و انجام تصحیح بر روی این نمودارها می توان زون های شکسته را شناسایی نمود.
    کلید واژگان: شکستگی, مشتق گیری, نمودارهای پتروفیزیکی, نمودارهای تصویرگر, نمودار انحراف سرعت
    Bahman Soleimani, Abbas Charchi, Iman Zahmatkesh, Ghasem Aghli*
    To study of petroleum reservoirs which their productions are function of their fractured system, fractures assessment is necessary and important in oil production optimization and field development. The purpose of this research is recognition of a quick method for identification of fractured zones using petrophysical logs which are handy in all wells, and their effects on porosity and permeability of Asmari reservoir of Balarood oil field. The result shows that although some factors such as lithology and reservoir fluids effects on petrophysical logs, requiring minor corrections to logs by means of mathematical methods such as derivation can be used to determine fractured zones on logs, which show great consistency with image logs and velocity deviation log. Results show that zones of abundant bearing fractures can be easily recognized on first stage of derivation on petrophysical logs. Derivation process of any log is defined as a function for that log. Tectonic information and geological prospective of oil field will have an apparent contribution in identification of fractured zones. In addition, fractures and porous zones have had effective impact on the reservoir rock properties. The results indicated that the production in the Asmari reservoir of this field is a combination of fractures and rock matrix and fracture analysis can be done by using petrophysical logs in old drilled wells without image logs as well. As six logs RHOB, NPHI, GR, DT, PEF, CAL have vital role in petrophysical studies, these six tools are the best logs to diagnosis of fractured zones due to their responses against the fracture along with doing some corrections in these logs.
    Keywords: Differentiate method, Fracture, Image logs, Petrophysical Logs, Velocity Deviation Log
  • محسن عزتی*، بهمن سلیمانی، فرهاد خوشبخت، محمد صفرخان موذنی
    حجم شیل یکی از مهم ترین پارامترهای مورد بررسی در کلیه مطالعات پتروفیزیکی و کیفیت مخزنی است. استفاده از مغزه، برای اندازه گیری خصوصیات پتروفیزیکی با محدویت ها و مشکلاتی همراه است به عنوان مثال مغزه گیری همراه با صرف هزینه های بالا بوده و معمولا بازیافت آن (به ویژه در مخازن شکاف دار) به طور کامل انجام نمی پذیرد. در ایران از نمودارهای تصویری غالبا برای تحلیل شکستگی استفاده شده و در سایر زمینه ها مانند محاسبه حجم شیل، تخلخل، شناسایی محیط رسوبی و... چندان مورد استفاده قرار نگرفته است. در این مقاله حجم شیل موجود در سازند دالان، با اعمال روش باینریزاسیون بر روی نمودار تصویری FMI در یکی از مخازن کربناته جنوب غرب ایران محاسبه گردید. برای راستی آزمایی روش پیشنهادی، حجم شیل با استفاده از اندیس نمودار گاما (CGR) نیز محاسبه شد و مقادیر حجم شیل به دست آمده از نمودارهای FMI و گاما با هم مقایسه گردید. میزان حجم شیل به دست آمده از دو نمودار تطابق خوبی با هم نشان می دهد و قسمت هایی که محاسبه حجم شیل با استفاده از نمودار FMI با خطا همراه می شود، مربوط به مکان هایی است که شکستگی های باز در مجاورت میان لایه های شیلی قرار می گیرند.
    کلید واژگان: FMI, حجم شیل, باینریزاسیون, نمودار گاما, شکستگی
    M. Ezati*, B. Soleimani, F. Khoshbakht Moazeni
    Shale volume is one of the main parameters in petrophysical and reservoir studies. Using core to petrophysical parameter determination has some problems and limitations such as coring costs too much and normally it cannot be completely recovered (especially in fractured reservoirs). Image logs dominantly have been used for fracture analysis in Iran, while they have been used to a lesser extent in other fields such as shale volume calculation, porosity, sedimentary environment recognition, etc. In this study, the shale volume of Dalan formation was estimated by applying Binarization method to the FMI image log in one of carbonate reservoirs of the SouthWestern oil fields of Iran. For the validation of suggesting approach, shale volume has also been estimated from GR log Index (CGR) and was compared with FMI shale volume. Shale volume resulted from FMI and CGR logs are compatible and shale volume determination using FMI has some errors caused by locating open fractures next to the shale interlayers.
    Keywords: FMI, Shale Volume, Binarization, GR Log, Fracture
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال