جلال هناره خلیانی
-
با توجه به لزوم مشارکت مردم در فعالیت های مرتبط با منابع طبیعی، بر آن شدیم تا از متخصصان مربوطه دعوت کنیم و در نشستی پیرامون «جلب مشارکت مردم در فعالیت های منابع طبیعی» و به طور اخص «تبیین مسئله مشارکت» و «راهکارهای عملی مشارکت، هم در بخش تحقیقات و هم در بخش اجرا»، گفت و گو کنیم.در این گفت و گو، از نظرات آقایان دکتر علیزاده، دکتر مهرابی، دکتر گرشاسبی، دکتر بدری پور، دکتر شفیعی، مهندس پالوچ، دکتر جعفریان، دکتر ابراهیمی، دکتر عواطفی همت، دکتر ثاقب طالبی، دکتر هناره، دکتر قاسمی آریان، دکتر خسروشاهی، دکتر صادقی و مهندس ابوالحسن نیا بهره بردیم.ذکر این نکته لازم است که بخش اول این گفت وگو، که در قالب نشست نخبگانی موسسه برگزار شد، در شماره پیشین نشریه طبیعت ایران منتشر و مطالب ارزشمند ارائه شده در اختیار علاقه مندان موضوع و مسئولان کشور قرار گرفت. آنچه در ادامه می آید، بخش دوم این گفت و گوی چالشی است.
-
جنگل های زاگرس با تولید اکسیژن ، فیلتر گردوغبار ورودی از کانون های داخلی و کشورهای اطراف، نفوذ آب به زمین و تقویت آب های زیرزمینی، نقش مهمی را در اکوسیستم ایران ایفا می کنند. بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) که گونه غالب درختی جنگل های زاگرس است، از درختان کم نیاز به شمار می آید که بیش از هشت ماه بدون آب سپری می کند و حدودا بیش از 50درصد پوشش جنگلی رشته کوه های زاگرس را در ایران تشکیل می دهند (Mehri et al., 2024).
-
این پژوهش پوشش گیاهی بستر جنگل را در قطعه نمونه های ثابت معرف و قرق استان های واقع در ناحیه رویشی زاگرس مورد سنجش و تحلیل قرار داده و امکان پایش درازمدت تغییرات کمی و کیفی پوشش گیاهی را فراهم می سازد. در مجموع، 30 قطعه نمونه یک هکتاری و 600 ریزقطعه نمونه یک مترمربعی در امتداد زاگرس مورد مطالعه قرارگرفت و در آن ها، داده های فلورستیک و محیطی مربوط به پوشش درختی و درختچه ای و پوشش کف اندازه گیری و ثبت شد. در کل، 370 گونه در پوشش کف و 20 گونه فانروفیت شناسایی شد. پرگونه ترین تیره در منطقه قرق، Asteraceae و در منطقه معرف، Poaceae بود. شصت وشش درصد جمعیت پوشش گیاهی کف از تیره Poaceae بودند و پرجمعیت ترین سرده نیز Bromus با 25 درصد کل افراد گیاهی شمارش شده بود. پرگونه ترین سرده، Astragalus (18 گونه) بود و جمعیت آن در منطقه قرق حدود 2/5 برابر بیشتر از منطقه معرف بود. متوسط درصد پوشش کف (51/2درصد) و پوشش لاشبرگ (34/3درصد) در قطعه نمونه های قرق به طور معنی داری بیشتر از پوشش کف (37/6درصد) و لاشبرگ (25/2درصد) در قطعه نمونه های معرف بود. تعداد گونه های فانروفیت، در قطعه نمونه های قرق به طور معنی داری بیشتر از قطعه نمونه های معرف و تفاوت برای سایر شکل های زیستی غیرمعنی دار بود. مقایسه شاخص های تنوع برای گونه های گیاهی کف در قطعه نمونه های قرق و معرف نشان داد که اختلاف معنی داری در بین این دو گروه وجود ندارد. در مجموع، قرق نسبی که در بخش هایی از زاگرس برقرار است، اگرچه بر شاخص های تنوع گیاهی کف تاثیرگذار نبوده، اما بر سطح پوشش گیاهی کف، پوشش لاشبرگ، ترکیب گونه ای و گونه های فانروفیت اثرگذار بوده است.
کلید واژگان: بلوط, پوشش کف جنگل, تنوع زیستی, شکل زیستی, قرقThis research measured and analyzed forest ground vegetation in permanent plots of typical and exclosure areas in the Zagros provinces, providing the possibility for long-term monitoring of quantitative and qualitative changes in vegetation. In total, 30 one-hectare square sample plots and 600 one-meter square microplots were studied along the Zagros, with floristic and environmental data related to tree and forest floor measured and recorded. According to the results, 370 species were identified in the ground vegetation and 20 species of phanerophytes. The most abundant families in exclosure and typical sites were Asteraceae and Poaceae, respectively. Sixty-six percent of the ground vegetation population belonged to the Poaceae family, with the most populated genus being Bromus, comprising 25% of all plant individuals. The largest genus was Astragalus (with 18 species), and its population was about 2.5 times higher in exclosure sites than in typical sites. The average percentage of ground cover (51.2%) and litter cover (34.3%) in exclosure plots was significantly higher than in typical plots (37.6% for ground cover and 25.2% for litter cover). The number of phanerophyte species in the exclosure area was significantly greater than in the typical area, while the difference for other life forms was insignificant. The comparison of diversity indices for ground species in the exclosure and typical plots showed no significant difference between these two groups. In general, the relative protection implemented in some parts of the Zagros, although it did not affect ground species diversity indices, did affect ground vegetation cover, litter cover, species composition, and phanerophyte species.
Keywords: Biodiversity, Exclosure, Forest Ground Vegetation, Life Form, Oak -
با توجه به لزوم مشارکت مردم در فعالیت های مرتبط با منابع طبیعی، بر آن شدیم تا از متخصصان مربوطه دعوت کنیم و در نشستی پیرامون «جلب مشارکت مردم در فعالیت های منابع طبیعی» و به طور اخص «تبیین مسئله مشارکت» و «راهکارهای عملی مشارکت، هم در بخش تحقیقات و هم در بخش اجرا»، گفت و گو کنیم.در این گفت و گو، از نظرات آقایان دکتر علیزاده، دکتر مهرابی، دکتر گرشاسبی، دکتر بدری پور، دکتر شفیعی، مهندس پالوچ، دکتر جعفریان، دکتر ابراهیمی، دکتر عواطفی همت، دکتر ثاقب طالبی، دکتر هناره، دکتر قاسمی آریان، دکتر خسروشاهی، دکتر صادقی و مهندس ابوالحسن نیا بهره بردیم.ذکر این نکته لازم است که این گفت وگو، در قالب نشست نخبگانی موسسه برگزار شد که از آن برای گفت وگوی چالشی «نشریه طبیعت ایران» نیز بهره بردیم تا مطالب ارزشمند ارائه شده در اختیار علاقه مندان موضوع و مسئولان کشور قرار گیرد.
-
نشریه تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده، سال چهاردهم شماره 1 (پیاپی 39، بهار و تابستان 1402)، صص 141 -150
در این پژوهش یکی از مهم ترین کارکردها و خدمات جنگل، کارکرد حفظ و نگهداری عناصر غذایی خاک در جنگل های حوزه آبخیز دالاب در استان ایلام ارزش گذاری شده است. ابتدا میزان فرسایش و رسوب در منطقه مورد مطالعه با استفاده از مدل پسیاک اصلاح شده در وضعیت موجود بررسی شد. در این پژوهش با تدوین دو سناریو مبنی بر تبدیل جنگل طبیعی (فعلی) با تاج پوشش متوسط 30 تا 50 درصد به زمینی بدون پوشش درختی از طریق امتیازدهی به مدل، تغییرات در میزان فرسایش و رسوب تخمین زده شد. در ادامه با انجام نمونه برداری از خاک و تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی میزان مواد مغذی خاک تعیین شد. سپس با در نظر گرفتن اختلاف میزان فرسایش در وضعیت جنگل طبیعی (فعلی) با تاج پوشش متوسط 30 تا 50 درصد و زمین بدون پوشش درختی، مقدار هر یک از عناصر مغذی در خاک و همچنین مقدار هدر رفت عناصر مغذی خاک محاسبه شد. با به کارگیری روش هزینه جایگزینی، ارزش خدمت نگهداری از مواد مغذی خاک اکوسیستم جنگلی برآورد شد. نتایج نشان داد جنگل مورد مطالعه می تواند سالانه 2/52 تن فسفر، 35/55 تن پتاسیم و 251/96 تن نیتروژن در سال به ارزش تقریبی 2,275,700 میلیون ریال در سال را حفظ کند و از هدر رفتن آن در اثر فرسایش جلوگیری کند. همچنین ارزش هر هکتار از جنگل برای این کارکرد 88/13 میلیون ریال برآورد شد. برآورد ارزش این خدمت اکوسیستمی در جنگل های زاگرس حاکی از نقش بسیار موثر اکوسیستم های جنگلی در کنترل فرسایش و حفاظت از مواد مغذی خاک است.
کلید واژگان: ایلام, فرسایش, کارکرد جنگل, مواد مغذی, هزینه جایگزینیIn this research, one of the most important functions and services of the forest, the function of maintaining soil nutrients in the forests of the Dalab watershed in Ilam province, has been valued. First, the amount of erosion and sedimentation in the study area was checked using the modified MPSIAC model in the current condition. By developing two scenarios of converting the (current) natural forest with 30 to 50% canopy cover to bare land through scoring the model, the changes in the amount of erosion and sedimentation were estimated. Next, the amount of soil nutrients was determined by soil sampling and laboratory analysis. Then, taking into account the difference in the amount of erosion in the state of natural forest (current) with 30-50% canopy cover and bare land, the amount of each nutrient element in the soil, and the loss of soil nutrients was also calculated. Then, using the replacement cost method, the service value of forest ecosystem soil nutrient maintenance was estimated. The results showed that the studied forest can maintain 2.52 tons of phosphorus, 35.55 tons of potassium, and 251.96 tons of nitrogen per year with an approximate value of 2,275,700 million rials per year and prevent its loss due to erosion. Also, the value of each hectare of forest for this function was estimated at 88.13 million rials. The estimation of the value of this ecosystem service in Zagros forests indicates the very effective role of forest ecosystems in controlling erosion and protecting soil nutrients.
Keywords: erosion, Forest function, Ilam, nutrients, replacement cost -
نشریه تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده، سال سیزدهم شماره 1 (پیاپی 37، بهار و تابستان 1401)، صص 51 -65با توجه به اعلام آمارهای مختلف و متفاوت در زمینه سطح، پراکنش و تراکم جنگل های زاگرس، پایش و ارزیابی مستمر این جنگل ها با مشکلات اجرایی مواجه است. آمار و اطلاعات موجود از رویشگاه زاگرس به دلایل فراوان نظیر تهیه آنها به روش سنتی یا قدیمی بودن آن، کارایی لازم در تصمیم گیری های مدیریتی در این جنگل ها را ندارد. در این پژوهش به تهیه نقشه سطح و تراکم تاج پوشش عرصه های جنگلی زاگرس و تعیین حدود سایر کاربری ها، با دقت بالا با استفاده از تصاویر سنتینل-2 سال 2019 در جنوب استان آذربایجان غربی پرداخته شده است. طبقه بندی تصاویر با روش نظارت شده و الگوریتم های ML و SVM در محیط نرم افزارENVI5.3 انجام شد. برای تهیه نقشه واقعیت زمینی به منظور ارزیابی صحت نقشه های خروجی از تصاویر مرورگر Bing و تصاویر Google Earth استفاده شد. در این پژوهش علاوه بر 3 طبقه انبوهی جنگل، پنج کاربری غیرجنگلی شامل مرتع، باغ، زراعت، منابع آب و اراضی بایر و مسکونی طبقه بندی شد. نتایج نشان داد الگوریتم حداکثر احتمال با صحت کلی 87/3 درصد و ضریب کاپای 0/74، بیشترین دقت را در تهیه نقشه تراکم تاج پوشش داشت. بررسی آمار موجود نشان داد تاج پوشش جنگل های استان از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست و سطح جنگل های زاگرسی استان معادل 60200/55 هکتار است که حدودا معادل 90 درصد آمار سازمان منایع طبیعی و آبخیزداری کشور (67235/91 هکتار) در سال 1399 است. می توان اظهار کرد داده های سنتینل-2 برای تهیه نقشه پراکنش و تراکم تاج پوشش مناطق جنگلی و تهیه نقشه کاربری اراضی از لحاظ دقت و هزینه کارآیی قابل قبولی دارد.کلید واژگان: تراکم جنگل, جنگل های زاگرس, حداکثر احتمال, کاربری اراضی, سنتینل-2Since there are different statistics on the area, distribution, and density of Zagros forests, continuous monitoring and evaluation of these forests are facing implementation problems. The available statistics and information from Zagros forests are not effective in the management decisions of these forests due to many reasons such as their preparation in the traditional way or their oldness. In this research, a high-accuracy map of canopy density and distribution of Zagros forests as well as the determination of other land uses have been prepared using Sentinel-2 images of 2019 in the south of West Azarbaijan province. The image classifications were performed with the supervised method and ML and SVM algorithms in the ENVI 5.3 software environment. The Bing and Google Earth images were used to prepare the ground truth map to evaluate the accuracy of the output maps. In this research, the five non-forest land uses including ranges, gardens, agriculture, water sources, and barren and residential lands were classified. The results showed that the maximum likelihood algorithm with an overall accuracy of 87.3% and a kappa coefficient of 0.74 was the most accurate in preparing the canopy density map. The available statistics showed that the state of forest cover in the province is not in a favorable condition and the area of Zagros forest in the province is equal to 60200.55 ha, which is equivalent to about 90% of the updated statistics of the forests, rangelands, and watershed management organization of the country (67235,91 ha) in 2020. It can be stated that Sentinel-2 data has an acceptable efficiency in terms of accuracy and cost for preparing the canopy density and distribution map of forest areas and preparing the land use map.Keywords: Forest density, land use, Maximum probability, Sentinel-2, Zagros forests
-
باتوجه به وضعیت خاص اجتماعی- اقتصادی حاکم بر جنگل های زاگرس و شدت وابستگی معیشتی مردم محلی به آن ها، شرایط لازم برای تشدید بهره برداری و کاهش خدمات این بوم سازگان وجود دارد. هدف پژوهش پیش رو، برآورد اقتصادی ارزش خدمات حفاظت خاک و آب به عنوان مهم ترین کارکردهای تنظیمی جنگل های زاگرس در حوضه سروآباد استان کردستان است. برای این منظور، تغییرات ارزش این کارکردها در دو سناریو شامل افزایش تاج پوشش جنگل های مورد مطالعه به 30 تا 50 درصد (سناریو اول) و تبدیل آن ها به جنگل های تنک با تاج پوشش پنج درصد (سناریو دوم) بررسی شد. براساس نتایج به دست آمده، ارزش میانگین سالانه برای خدمات حفاظت خاک (حفظ اراضی در برابر فرسایش و کنترل رسوب) و آب در حوضه سروآباد به ترتیب برابر با 82/27002 و 790000 ریال در هکتار بودند. در صورت بروز سناریو اول، ارزش سالانه کارکردهای حفاظت خاک و آب به ترتیب 83/34 و 96/29 درصد افزایش خواهند یافت، درحالی که با فرض سناریو دوم به ترتیب 3/37 و 54/33 درصد از ارزش این کارکردها کاسته می شود. کاهش ارزش خدمات بوم سازگان مورد مطالعه در اثر سناریو کاهش تاج پوشش درختی در این منطقه تاکیدی بر اهمیت حفاظت، احیا و بازسازی جنگل های زاگرس برای تداوم خدمات ارزشمند آن است.کلید واژگان: ارزش خدمات بوم سازگان, تاج پوشش, سناریوThe socioeconomic situation in the Zagros Forests has provided conditions for the overexploitation in this region, which has raised concerns about the intensified decline of ecosystem services in these forests. In this study, soil and water protection services (as the most important regulatory functions of the Zagros Forests) were economically estimated in the Sarvabad basin of Kurdistan province. Then, the trend of change in their values was examined in two scenarios of 1) reaching all the forests of the basin with 30-50% canopy (first scenario) and 2) conversion of forests to sparse forests with 5% canopy (second scenario). The results showed that the average annual value for soil protection, i.e. preventing land loss and sediment control is 27002.82 IRR per ha, while the average annual value for water protection is 790000 IRR per ha. We also estimated the changes in the total annual value of soil protection function by assuming the first scenario, which increased by 34.83%. In case of the second scenario, it decreased by 37.3%. Moreover, the first scenario was able to add 29.96% to the value of the water protection function of these forests, whereas 33.54% of the value of the water protection function decreased for the second scenario. Decrease in the value of ecosystem services due to the tree canopy reduction in this study emphasizes the importance of protection and restoration of the Zagros Forests ecosystem to maintain and provide valuable ecosystem services.Keywords: Canopy Cover, scenario, value of ecosystem services
-
باتوجه به تقاضای روز افزون برای تفرجگاه های جنگلی، تجزیه وتحلیل عوامل موثر بر نگرش بازدید کنندگان می تواند نیازهای تفرجی را پیش بینی کند و سبب مدیریت موفق این تفرجگاه ها شود. منطقه جنگلی دالاب به واسطه جاذبه های جنگلی طبیعی و تاریخی از مناطق مهم دارای پتانسیل توسعه گردشگری در استان ایلام به شمار می آید. در پژوهش پیش رو، ارزش تفرجی این منطقه با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط (CVM) برآورد شد. همچنین، عوامل موثر بر تمایل به پرداخت افراد برای بازدید از منطقه با استفاده از الگوی لاجیت به روش نسبت راستی آزمایی بررسی شد. داده های مورد نیاز با مراجعه حضوری به منطقه جنگلی دالاب در سال 1399 و تکمیل پرسش نامه ها به روش نمونه گیری تصادفی توسط 180 بازدیدکننده دارای درآمد مستقل جمع آوری شدند. نتایج نشان داد که متغیرهای تعداد افراد خانواده، مقطع تحصیلات، دارای تاهل، دارای خودروی شخصی، درآمد سالانه و امنیت منطقه، اثر مثبت و معنی داری بر تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان داشتند، درحالی که تاثیر متغیرهای مسافر بودن، مدت بازدید و مبلغ پیشنهادی برای ورودی، منفی و معنی دار بود. 66/81 درصد از پاسخ دهندگان، تمایل به پرداخت ورودی برای بازدید از منطقه جنگلی دالاب را داشتند. میانگین تمایل به پرداخت هر فرد برای بازدید از این منطقه 47690 ریال به دست آمد. همچنین، ارزش تفرجی سالانه برای کل منطقه جنگلی دالاب 9/476 میلیون ریال و برای هر هکتار آن حدود 7/184 هزار ریال برآورد شد. این نتایج بیانگر ارزش تفرجی زیاد منطقه مذکور است که لزوم توجه به مدیریت پایدار آن به عنوان یکی از بوم سازگان های ارزشمند زاگرس را نشان می دهد.
کلید واژگان: تفرجگاه جنگلی, تمایل به پرداخت, مدل لاجیتIn light of the increase in demand for recreational forest areas, it is imperative to determine factors influencing visitor attitudes to better anticipate recreational needs and improve the management of these areas. Due to its natural and historical attractions, the Dalab forest area is considered one of the most important areas of tourism potential in the Ilam Province, Iran. By using the contingent valuation method, this study estimated the recreational value of this area. A logit model was evaluated by the likelihood ratio test to investigate the factors affecting the willingness to pay (WTP) for visiting it. The information was collected by filling out questionnaires by 180 visitors to the area with independent income in 2020. The results showed that family size, education level, marriage, owning a car, annual income, and the level of security in the area all contribute positively to visitors' WTP, but being a passenger, the length of the visit, and the amount offered of entry provided negatively affect the quality of this characteristic. 81.66% of respondents were willing to pay an entrance fee to visit the Dalab forest area. It was estimated that the respondents would be willing to spend on average 47690 Rials on a visit to this recreation area. Furthermore, the annual recreational value of the Dalab forest area was estimated at 476.9 million Rials, which is the equivalent of 184.7 thousand Rials per hectare. The results demonstrate that the region has a high recreational value, indicating its importance for sustainable management as one of the Zagros' most valuable ecosystems.
Keywords: Logit model, recreational forest, willingness to pay -
منطقه مارمیشو، در شمال غرب ایران در میانه کوه های مرزی ایران و ترکیه، به واسطه ویژگی های اقلیمی و بوم شناختی حاکم بر آن و ریزش های جوی مطلوب، زیستگاه های متعددی را در خود جای داده است. در این محدوده، شاهد حضور چشمگیر رستنی های درختی و درختچه ای حوزه زاگرسی و عناصر گیاهی سایر نواحی رویشی و گونه های مرتعی معرف اقلیم رویشی آذربایجانی، می باشیم. در منطقه مارمیشو، در مجموع 248 گونه گیاهی متعلق به 168 جنس و 53 خانواده شامل گیاهان علفی، بوته ای، درختی و درختچه ای شناسایی شده است. از نظر پراکندگی جغرافیایی گونه های درختی و درختچه ای منطقه مارمیشو، 7/61 درصد، متعلق به ناحیه رویشی ایران و تورانی، 63/10 درصد اروپا- سیبری، 2/4 درصد مدیترانه ای و 2/21 درصد، چند ناحیه ای می باشند. پوشش سبز جنگلی، در دامنه های کوهستانی و تعدد انواع اکوسیستم های مرتعی معرف اقلیم رویشی زاگرسی و شکل گیری دریاچه مارمیشو در این منطقه، باعث ایجاد چشم اندازی زیبا شده است که علاوه بر کارکردهای حفاظتی و تولیدی، دارای ارزش های فرهنگی فراوانی نیز است.
کلید واژگان: ذخیرگاه مارمیشو, زاگرس, مراتع اقلیم رویشی آذربایجانیIran Nature, Volume:6 Issue: 3, 2021, PP 127 -140Marmishou region, in northwest Iran, between the border Mountains of Iran and Turkey, has many habitats due to its climatic and ecological features and favorable weather conditions. In this area, with the significant presence of characteristic trees and shrubs of Zagros, plant elements of other regions and rangeland species of the Azerbaijani vegetation type are observed. In the Marmishou region, 248 plant species have been identified belonging to 168 genera and 53 families, including herbaceous, trees, and shrubs. From the point of view of chorotypes, trees and shrubs of the Marmishou region include 61.7% Irano-Turanian, 10.63% Euro-Siberian, 4.2% Mediterranean, and 21.2% multiregional. Forest green cover on mountain slopes, various rangeland ecosystems representing the vegetative climate of Zagros and Lake Marmisho in this region have created a beautiful landscape with many cultural values in addition to conservation and production functions.
Keywords: Marmishou Reserve, Zagros, Urmia, Irano-Turanian -
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در یک مارس 2019 (دهم اسفند 1397)، دهه سوم قرن جاری (2030-2021) را دهه احیای اکوسیستم (UN Decade on Ecosystem Restoration) اعلام کرد (UNEA, 2019). این فراخوان به دلیل نیاز به سرعت بخشیدن به فعالیت های احیایی و بازسازی اکوسیستم های تخریب شده (Suding, 2011)، مبارزه با بحران گرمایش آب وهوا، افزایش امنیت غذایی، تامین آب تمیز و محافظت از تنوع زیستی در سطح جهانی شکل گرفت. متوقف کردن و معکوس نمودن روند تخریب اکوسیستم ها در طول 10 سال آینده و افزایش آگاهی در مورد نیاز به بازیابی اکوسیستم های طبیعی و مزایای بسیاری که این اکوسیستم ها برای بشریت به همراه دارند، ایده اصلی چالش احیای اکوسیستم سازمان ملل را تشکیل می دهد. این دهه، فراخوانی است برای محافظت و احیای اکوسیستم ها در سراسر جهان به نفع مردم و طبیعت، چرا که تنها در صورت سالم بودن اکوسیستم هاست که می توان معیشت جوامع را بهبود بخشید، با تغییرات آب وهوایی مقابله کرد و سقوط تنوع زیستی را متوقف نمود.
-
نشریه تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده، سال یازدهم شماره 2 (پیاپی 34، پاییز و زمستان 1399)، صص 29 -43تخریب روز افزون اکوسیستم جنگلی زاگرس در سال های اخیر ضرورت مطالعات ارزشگذاری در این حوزه را دوچندان نموده است. توسعه سریع در روش های ارزیابی اقتصادی در دهه های اخیر امکان استفاده از مفهوم پرداخت برای خدمات اکوسیستم را به منظور حفظ کارکردهای زیستگاهی و تنوع زیستی جنگل فراهم نموده است. در این تحقیق، ارزش کارکرد حفاظت از خدمات زیستگاهی جنگلهای زاگرس شمالی در حوزه سروآباد استان کردستان از طریق روش ارزشگذاری مشروط و مدل لاجیت برآورد گردید. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از 260 پرسشنامه تمایل به پرداخت که بر اساس فرمول کوکران بدست آمده تکمیل شد. سازگاری درونی گویه ها و پایایی پرسشنامه ها از طریق آلفای کرونباخ (77/6) و روا یی گویه ها و پرسش ها نیز با داوری تعدادی از اساتید و کارشناسان آشنا به موضوع مورد تایید قرار گرفت. میزان تمایل به پرداخت افراد برای کارکرد حفاظت زیستگاه از طریق مدل رگرسیونی لاجیت و با استفاده از روش میانه تمایل به پرداخت محاسبه گردید. مقدار مورد انتظار تمایل به پرداخت برای حفاظت از ارزش زیستگاهی منطقه مورد مطالعه در این تحقیق برابر با 52825/8 ریال به دست آمد. همچنین ارزش سالانه حفاظت زیستگاه و حیات وحش حوزه آبخیز سروآباد برابر با 21254/6 میلیون ریال و ارزش حفاظتی و زیستگاهی سالانه کل حوزه (در هکتار) برابر با 58/6 میلیون ریال برآورد گردید. نتایج این پژوهش موید این موضوع است که احتمال پذیرش تمایل به پرداخت در افرادی که قبلا از منطقه بازدید کرده اند، افرادی که عضو سازمانهای محیط زیستی بوده و یا گرایش محیط زیستی دارند به میزان قابل توجهی بیشتر از افرادی است که فاقد این ویژگی ها می باشند. ارزش برآورد شده در این پژوهش، برای سیاست گذاران و تصمیم گیران توجیه کمی و قابل قبول جهت حمایت و حفاظت از جنگلهای زاگرس خواهد بود.کلید واژگان: ارزش زیستگاهی, ارزش گذاری مشروط, پرداخت برای خدمات اکوسیستم, زاگرس شمالی, مدل لاجیتThe increasing destruction of the Zagros forests ecosystem in recent years has doubled the need for valuation studies in this area. The progressive development of economic valuations methods in recent decade enables the application of the concept of payments for ecosystem services (PES) in order to conservation of forest biodiversity and habitate functions. In this study, the habitat value of North Zagros forests in Sarvabad basin of Kurdistan province was estimated through conditional valuation method (CVM) and logit model. For this purpose, 260 willingness to pay questionnaires based on Cochran's formula were completed. The internal consistency of the questionnaire items and the reliability of the questionnaires were confirmed by Cronbach's alpha (77.6) and the validity of the items and questions was also judged by a group of related professors. The willingness to pay for habitat protection function was calculated through the logit regression model and using the median willingness to pay method. The expected amount of willingness to pay for the protection of the habitat value of the study area in this study was equal to 52825.8 Rials. Also, the annual value of habitat and wildlife protection of Sarvabad watershed was equal to 121254.6 million Rials and the annual conservation and habitat value of the whole basin (per hectare) was equal to 6.58 million Rials. The results confirms that people who have already visited the area, are members of environmental organizations, or have an environmental orientation are significantly more likely to accept a willingness to pay than those who do not.Keywords: Conditional valuation, Habitat value, Logit model, North Zagros, Payments for ecosystem services
-
با افزایش توجه به کاربری های اکوسیستم، توجه نهادهای دانشگاهی، حافظان محیط زیست، تصمیم سازان و متولیان به خدمات اکوسیستمی با رشد فزاینده ای مواجه شده است. شناسایی و ارزیابی کمی مهم ترین تولیدات و خدمات اکوسیستمی، ترسیم وضعیت کنونی و پیش بینی تغییرات مربوط به خدمات اکوسیستمی اهداف اصلی این پژوهش است. به منظور انجام این مطالعه، برای ارزیابی شماری از تغییرات کاربری منتخب برای حوضه جنگلی دو هزار-سه هزار از تلفیقی از روش های مشارکتی و مدل سازی استفاده شده است. برای انجام ارزیابی مهم ترین خدمات اکوسیستمی موجود در محدوده حوضه تعیین شده، تعیین قلمروی منطقه مورد مطالعه، تعهدپذیری در قبال سیاست گذاری و تصمیم سازی، ارزیابی قلمروی اولیه، برنامه ریزی برای ارزیابی خدمات، انتخاب شیوه های مناسب برای زمینه شناسایی شده در سایت، تعیین وضعیت بدیل متناسب با تغییر مدیریت یا سیاست برنامه ریزی شده، انتخاب شیوه های مناسب برای هر یک از خدمات اکوسیستمی شناسایی شده و تحلیل نتایج و اطلاع رسانی در مورد آنها انجام شده است. نقشه کاربری اراضی دو هزار-سه هزار برای سال های 1987 و 2014 نشان داد که کاربری اراضی در چهار گروه اصلی جنگل، مرتع، زمین های زراعی و اراضی عاری از پوشش طی 27 سال دچار تغییراتی شده اند. به طورکلی، به ازای کاهش سطوح جنگلی، در سایر کاربری ها تغییراتی ایجاد شده است. نتایج به دست آمده از تفسیر تصاویر ماهواره ای در تلفیق با بازدیدهای میدانی و سایر مستندات موجود، نشان داد که وسعت کاربری اراضی جنگل از 33348 هکتار در سال 1987 به 24248 هکتار در سال 2014 کاهش یافته است. نتایج ارزیابی کمی نیز نشان داد که در سناریوی آینده، کاهش حدود 0/8 درصد سطح جنگل های متراکم و 0/58 درصد جنگل های نیمه متراکم قابل پیش بینی است.
کلید واژگان: تغییر کاربری, حوضه دو هزار-سه هزار, کاربری های اکوسیستمی, کیفیت جنگلThe attention of academic institutions, environmentalists, decision-makers, and trustees to ecosystem services has grown exponentially by increasing attention to ecosystem uses. Quantitative identification and evaluation of the most important ecosystem products and services, mapping the current situation, and predicting changes related to the ecosystem services are the main objectives of this study. In order to conduct this study, a combination of participatory and modeling methods was used to evaluate several selected land-use changes for the Dohezar-Sehezar forest basin. To evaluate the most important ecosystem services in the designated basin area, determination of the study area, commitment to policy and decision making, initial area assessment, planning to evaluate services, selection appropriate methods for the field identified on the region, determination of the alternative status appropriate to the management change or planned policy, selecting of appropriate practices for each of the identified ecosystem services, and the results have been analyzed and informed. The land use map of Dohezar-Sehezar for 1987 and 2014 showed that the use of land has changed in the four main groups of forests, grassland, agricultural lands and lands without cover for 27 years. Generally, in exchange for the reduction of forest levels, changes have been made in other uses. The results obtained from the interpretation of satellite images in combination with field visits and other available documents showed that the extent of forest land use was decreased from 33,348 hectares in 1987 to 24,248 hectares in 2014. The results of the quantitative evaluation showed that in the future scenario, the decline of about 0.8% of the density of dense forests and 0.58% of the semi-dense forests is predictable.
Keywords: Dohezar- Sehezar area, Ecosystem services, Forest quality, Land-use change -
بر اساس گزارش مروری محققان فدراسیون ملی حیات وحش ایالات متحده آمریکا (National Wildlife Federation)، ارزش های حفاظتی طبیعت و تاثیر زیرساخت های سبز در مقابله با مخاطرات طبیعی از جمله تغییرات اقلیمی از زیرساخت های سازه ای بسیار بیشتر است. در طول دو دهه اخیر مطالعات ارزیابی و کمی سازی اثربخشی زیرساخت های طبیعی روی سیل ها، طوفان ها، آتش سوزی ها و سایر بلایای طبیعی بر این موضوع تاکید دارند که اکوسیستم های طبیعی از جمله تالاب ها، دشت های سیلابی، کوهستان ها و جنگل ها در کنار سایر سودمندی های اقتصادی، فرهنگی و معنوی برای جامعه در کاهش ریسک مخاطرات طبیعی نیز اثربخشی فراوانی داشته اند.
-
رایگان پنداشتن خدمات اکوسیستم های جنگلی و نبود آگاهی علمی از ابعاد کمی و کیفی ارزش اقتصادی این خدمات یکی از مهمترین علل تخریب جنگل ها به شمار می رود. با توجه به تفاوت های بی شمار در خصوصیات اکولوژیک سرزمین در حوزه زاگرس، در این پژوهش با استفاده از الگوی ارزش گذاری مکانی، خدمات حفاظت خاک و آب به عنوان مهمترین کارکردهای حفاظتی جنگل های زاگرس، در حوزه سروآباد استان کردستان مورد ارزش گذاری اقتصادی واقع شدند. در این پژوهش برای برآورد ارزش حفاظت خاک مقدار فرسایش در واحد های مختلف با استفاده از روش پسیاک اصلاح شده برآورد و با به کارگیری رویکرد هزینه فرصت ارزش گذاری شد. برای برآورد ارزش اقتصادی کارکرد حفاظت و تنظیم آب نیز واحدهای همگن هیدرولوژیک تفکیک و نقشه سازی شدند و مقدار رواناب در هر واحد با استفاده از روش جاستین برآورد شد. با در نظر گرفتن سناریوهای کاهش یا حذف پوشش جنگلی، نفوذ آب ناشی از بارندگی های سالانه در حوزه جنگلی کمی سازی شد. کارکرد حفاظت آب با استفاده از رویکرد هزینه جایگزینی ارزش گذاری شد. نتایج حاکی از ارزش میانگین سالانه ای معادل 82/27002 ریال در هر هکتار از اراضی جنگلی منطقه برای خدمات جلوگیری از دست رفتن اراضی و کنترل رسوبات و ارزش میانگین معادل 790000 ریال در هر هکتار جنگل در سال برای کارکرد حفاظت آب در حوزه سروآباد است. تفاوت های اکولوژیکی و ساختاری در منطقه مطالعاتی سبب تفاوت ارزش از محلی به محل دیگر، در منطقه مطالعاتی شد. این تفاوت، لزوم عدم انجام برآوردهای میانگین و انجام ارزش گذاری مکانی در اکوسیستم های غیر همگن چون جنگل های زاگرس را نشان می دهد.کلید واژگان: ارزش گذاری اقتصادی, جنگل های زاگرس, خدمات اکولوژیک, سروآبادAssuming for free the forest ecosystem services and lack of knowledge of the quantitative and qualitative aspects of the economic value of these services is considered one of the main causes of forest destruction. Considering ecological differences in Zagros forests, in this study the economic valuation of soil and water conservation function was estimated in spatial pattern for the Sarvabad basin, Kurdistan province. Therefore, the amount of erosion and sedimentation in the study area was determined using MPSIAC models. And then was evaluated using the opportunity cost approach. For valuation of water conservation function, the hydrologic units’ separated and mapped, then amount of runoff was estimated using Justin method. Considering the scenario of eliminates the forest cover, water Influence in forest lands was determined. Water conservation function was evaluated using the replacement cost approach. According to the results obtained for total economic value of soil conservation functions, the value of Forest ecosystems in the study area was estimated to be 27002.82 Rials per year, per hectare and the economic value per hectare forest was determined to be 0.79 Rials for water conservation function in Sarvabad basin. The ecological and structural differences in study area caused different values which show that average estimations in Heterogeneous ecosystems such as Zagros forests are not suitable.Keywords: Economic valuation, Zagros forests, Ecological services, Sarvabad
-
محصولات غیرچوبی جنگل نقش بسیار مهمی در حمایت از معیشت خانوار و امنیت غذایی جوامع ایفا می کنند. معیشت جوامع روستایی ساکن در جنگل های زاگرس شمالی به دلیل فقدان عرصه های تولیدی و اقتصادی به میزان زیادی وابسته به جنگل است. این مطالعه در سه روستای جنگلی شهرستان بانه استان کردستان برای بررسی مشکلات و چالش های بهره برداری محصولات غیر چوبی جنگل توسط ارزیابی مشارکتی منابع طبیعی انجام شد. در این تحقیق از تحلیل میدان نیرو به عنوان چارچوب نظری استفاده شد. همچنین از پرسشنامه، مصاحبه ها، بحث گروهی و طوفان اندیشه برای جمع آوری اطلاعات در زمینه میزان و نحوه برداشت محصولات استفاده شد. برآورد ارزش علوفه درختی از طریق روش هزینه جایگزین و ارزش سایر محصولات برداشتی از طریق روش مستقیم و قیمت های بازاری برآورد شد. برپایه نتایج، متوسط درآمد سالانه هر خانوار از محل برداشت محصولات علوفه درختی، هیزم، گز درختی (گزو)، گال مازوج و بذر بلوط حدود 8510000 ریال بود. بیشتر از 50 درصد این میزان درآمد در اقتصاد معیشتی به مصرف می رسد و بقیه درآمد از محل فروش محصولات به دست می آید. مهمترین مشکلات و راه کارها در زمینه بهره بردای محصولات غیرچوبی از دید بهره برداران محلی عبارتند از کمبود مقررات اداری برای حمایت از بهره برداران محلی، خشکسالی، تخریب جنگل، عدم وجود شبکه های بازاریابی و چرای بیش از حد دام. برای مقابله با این مشکلات، اثر بخش ترین اقدامات در چارچوب مدیریت تلفیقی منابع طبیعی، تقویت تشکل های بهره برداری جنگل نشینان، توسعه شرایط بازاریابی و فروش، توسعه کارگاه های کوچک و صنایع تبدیل و فرآوری در منطقه و ساماندهی پروانه های بهره برداری است.
کلید واژگان: ارزیابی مشارکتی, تحلیل میدان نیرو, زاگرس شمالی, فقر, محصولات غیر چوبیNon-timber forest products (NTFPs) play an important role in supporting rural livelihoods and food security. Due to a shortage of productive and arable lands and the resulting poverty, many rural households in northern Zagros forests follow a livelihood strategy which is highly dependent on forest products. This study was conducted to 1) investigate challenges and conflicts of NTFPs utilization, which were tested by participatory appraisal of natural resources in three forested villages in Baneh, Kurdistan province. Qualitative and quantitative methods were used to collect data. Field force analysis was used as a theoretical framework. Interviews, questionnaires, brainstorming and group discussion techniques were used. Value of tree fodder was evaluated by Replacement cost method, whereas direct-cost pricing method was used for other products. Results showed that the main product of harvesting across the study area include oak tree fodder, firewood, Gazou, acorn and Mazooj Gaal. NTFP income of the households’ was estimated to be 8510000 IRR. Moreover, more than 50% of collected NTFPs-related household income was shown to be used for subsistence, and the rest was gained by selling the products. More subsistence income for the villagers comes from tree fodder and firewood. The most important problems with NTFPs harvesting were insufficient rules and administrative facilities, deforestation, overgrazing, drought and weakness of market network. Eventually, the main solutions to those problems towards a framework of an ‘integrated’ approach towards the natural resource management were identified as strengthening the cooperative society, development of market network and marketing service, organizing NTFPs harvesting plans and establishing the small scale agro-food industries in this area.Keywords: Participatory appraisal, force field analysis, northern Zagros forests, poverty alleviation, NTFPs -
Although forests are a renewable resource but increases period to ideal structure disturbance such as grazing, forest land use change, wind and fire change the forest succession. Present study examined the effects of grazing on seedling quality and their health as well as on their appearance form (multi branch and fork form). This study was done in Kheyrud forest (Patom district) with 900 hectare area. To performance this study was used 1.10000 maps for corral identification and theirs custom units after field visit. Then was established four paths from each corral that animals can move as transect to the boundary customary. Then was moved from each transect and was established 86 plots in natural regeneration groups. Dimensions of established plots was 2.5 × 2 (5 m2 ) and was done qualitative measurements in each sample plot. Then was measured species, seedling height, collar diameter of seedlings and seedling health. The results showed that was increased the abundance of seedlings in the custom unit by away from each corral and closing to custom unit boundary (from 10% to 40%). Was increased the frequency of perfectly healthy seedlings (from 9.9% to 46.3%) and semi-health seedlings (from 11.2% to 48.6%) and was decreased the frequency of browsed seedlings (from 42% to 13%) and lack of foliage (from 43.4% to 10.4%) by away from corral. The frequency of healthy seedlings on seedlings fork ratio is 30% to 70% in plots that close to corral. This trend is reversed by away from the center of custom unit and closing to customary boundary that frequency of healthy seedlings, deformed seedlings ratio is (60% to 40%). This study clearly showed that grazing has adverse impact on the quantity and quality of regenerated seedlings. So continued this situation challenges the sustainability of the forest ecosystem and forest management.
Keywords: grazing, forest Corral, health, quality, multi branch, fork form -
طراحی و برآورد بار مالی برنامه های مشوق جنگلداری با هدف بهبود مدیریت عرفی جنگل / (مطالعه موردی:جنگل های بانه، زاگرس شمالی)مدیریت عرفی جنگل در زاگرس شمالی قدمت چندصدساله دارد و در طول زمان تا حد زیادی توانسته نیازهای جوامع محلی را برآورده کند. نبود کشاورزی صنعتی و پر بازده و دیگر عرصه های تولیدی و اقتصادی موجب وابستگی معیشت این جوامع به جنگل شده است. وابستگی به جنگل سبب تعارض بین جوامع محلی و سازمان جنگل ها به عنوان متولی حفاظت و بهره برداری از این جنگل ها شده است. این تحقیق در بخش شمالی حوزه رویشی زاگرس در سه روستای جنگلی (کوچر، بلکه و کنده سوره) در شهر آرمرده از توابع شهرستان بانه در استان کردستان با هدف طراحی و برآورد بار مالی برنامه های مشوق جنگلداری، انجام گرفت و برای شناسایی منافع مردم در ارتباط با جنگل از روش های کمی و کیفی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش، 276 خانوار در سه روستای مورد بررسی بودند و داده های 76 پرسشنامه در تحلیلهای کمی به کار گرفته شد. رویکرد اصلی در طراحی برنامه های مشوق در جنگل های این منطقه، حذف یا تعدیل چرای دام در جنگل، حذف گلازنی و کاهش یا قطع برداشت هیزم و چوب از جنگل با ارایه راهکار های جایگزین است. برای طراحی برنامه های مشوق، با نگاه سیستمی و رویکرد علت- معلول به محیط مورد پژوهش، عوامل پیشران، عوامل فشار، شرایط موجود، اثر ها و در نهایت پاسخ ها (برنامه های مشوق) در راستای بهبود مدیریت عرفی مشخص شدند. سپس بار مالی برنامه های مشوق به کمک روش های ارزشگذاری برآورد گردید. محصولات برداشتی یا منافع مردم از جنگل ارزش گذاری شد. نتایج ارزیابی مالی نشان داد بار مالی برنامه های مشوق حذف گلازنی و جمع آوری هیزم به عنوان مهم ترین عوامل تخریب جنگل در مدیریت عرفی جنگل برای هر خانوار در سال معادل 4480000 ریال به قیمت های سال 1389 است. به این ترتیب، مجموعه برنامه مشوق باید حداقل این هزینه ها را پوشش دهند.
کلید واژگان: برنامه های مشوق جنگلداری, تعارض با جوامع محلی, جنگل های زاگرس شمالی, مدیریت عرفیEstimating the cost of forestry incentive programs in order to improve forest traditional management / (A case study of northern Zagros forest, Baneh, Kurdistan province)Traditional forest management in northern Zagros is quite old and has been able to meet the needs of local people. Lack of productive and arable lands and consequently, unemployment and poverty have made people to overexploit the nature specially forest lands. Severe intervention of people in traditional forest management creates some conflicts between people and forest management organizations. Development and evaluation of forestry incentive program can be appropriate way for improvement of forest management in these areas. This study was performed in three forest villages, Kochar, Belakeh, Kandesoureh, in Armardeh, Baneh, Kurdestan province. In order to evaluate incentive programs to improve traditional forest management, data obtained from a survey of local communities and qualitative and quantitative methods were used to collect data. In this research 276 households in three villages were studied and 76 questionnaires were completed by household’s holder in the quantitative analysis. Economic analyses of forest and communities relationships showed that livelihood of rural households in the study area is based on two main activities (traditional animal husbandry and agriculture) and furthermore, it shows that animal husbandry has the most dependency on forests. Results showed that people with the profession of animal husbandry have the most conflicts with the government. A systematic approach was used to design incentive programs in the study area to determine driving forces, pressure, state, impacts and response (solutions). Also evaluation of local community benefits from forest, in order to clarify financial value of incentive programs was done. Result of financial evaluation indicated that for preventing pollarding and firewood collection as main reasons of forest degradation, 500 $ per year for each family as incentive programs in 2010 were needed.Keywords: Conflict, Forestry incentive program, Northern Zagros forests, Traditional
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.