alireza abtahi
-
فصلنامه تاریخ اسلام، پیاپی 95 (پاییز 1402)، صص 87 -112
شناسایی سنت های عاشورایی در میان مردم عادی و نقش این سنت ها در شکل گیری فرهنگ عاشورایی در مقاطع مختلف تاریخی دارای اهمیت بسیاری است؛ از همین رو مقاله پیش رو برای پاسخ به این پرسش تدوین شده است که سنت های عاشورایی مردمی، در بازه زمانی سقوط خلافت عباسی به دست مغولان (656ق) تا روی کار آمدن صفویان (907ق) در ایران کدام است؟ و چه نقشی در شکل گیری فرهنگ عاشورایی متناسب با تحولات سیاسی و اجتماعی شیعیان در این دوران داشته است؟ مقاله با یاری گرفتن از چارچوب مفهومی آیین در تحلیل گزاره های تاریخی مربوط به این موضوع، چهار سنت زیر را در بین توده های مردم شناسایی کرده است: رواج نقل مناقب و فضایل اهل بیت، شباهت بخشی و هم ذات پنداری میان اشخاص و رویدادهای روزمره با واقعه عاشورا، آیینی شدن سبک پوشش گروه هایی از مردم تحت تاثیر حماسه عاشورا، و زیارت مراقد ایمه اطهار:. این چهار سنت در شکل گیری فرهنگ عاشورایی در محدوده جغرافیایی، تمدنی و فرهنگی ایران متناسب با تحولات تشیع در این دوران یعنی: گسترش فعالیت سیاسی اجتماعی شیعیان پس از حمله مغولان، میل و گرایش بعضی از حاکمان به تشیع، و نزدیکی تصوف و تشیع نقش داشت.
کلید واژگان: سنت های عاشورایی, فرهنگ عاشورایی, تاریخ اجتماعی, تاریخ ایران, عصر مغولHostory of Islam, Volume:24 Issue: 95, 2024, PP 87 -112Identifying Ashura traditions among ordinary people and the role of these traditions in the formation of Ashura culture in different historical periods is of significance. Accordingly, the following article has been compiled to answer this question on what the popular Ashura traditions are from the fall of the Abbasid Caliphate by the Mongols (656 A. H) until the rise of the Safavids (907 A. H) in Iran. And what role it has played in the development of Ashura culture in accordance with the political and social developments of Shiites during this period. Relying on the conceptual framework of rituals in the analysis of historical statements related to this issue, the article has identified the following four traditions among the masses of people including the prevalence of reciting the virtues of the Ahl al-Bayt, similarity and identification between people and everyday events with the event of Ashura, changing the style of covering of groups of people under the influence of the Ashura event, and pilgrimaging the shrines of the imams. These four traditions played a role in the development of Ashura culture in the geographical, civilizational and cultural limits of Iran in accordance with the developments of Shiism in this era, i.e. the expansion of social political activity of Shiites after the invasion of the Mongols, the desire and tendency of some rulers towards Shiism, and the closeness of Sufism and Shiism.
Keywords: Ashura traditions, Ashura culture, social history, history of Iran, Mongol era -
محمد ابراهیم باستانی پاریزی پژوهشگری است که در آثارش نقش و عملکرد زنان در تاریخ ایران بیشتر از سایر مورخین معاصر، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. وی علاوه بر ارزیابی و گزارش سرگذشت زنان مشهور، به جنبه هایی از حضور زن در تاریخ توجه داشته است که شاید از دید دیگر مورخان پنهان بوده و یا نادیده انگاشته شده است. وی در مقاله ها و کتاب های مختلف به نقش زنان و تاثیر حضور آن ها در جامعه پرداخته و در مقایسه با دیگر مورخان هم عصر خود، در تاریخ نگاری خویش التفات بیشتری نسبت به زنان نشان داده است. هدف این مقاله آن است که به روش توصیفی-تحلیلی و براساس داده های برگرفته از منابع کتابخانه ای، مقام و موقعیت زنان در نگاه باستانی پاریزی را تبیین و تحلیل نماید. یافته های این پژوهش نشان می دهد که از جایگاه زن در آثار وی، وجهه نیک و مثبت زن بر وجه منفی آن برتری دارد و در مجموعه آثاری که با عنوان «هفتی» شهرت یافته، در مقایسه با دیگر آثارش، بیشتر به نقش و جایگاه زنان اشاره داشته است. علاوه بر پرداختن به نقش زن در اجتماع، او به نقش فرهنگی زن در آثارش نیز توجه کرده است. وی به نقش زن در خانواده و همچنین، قدرت اقتصادی زن توجه خاص دارد و در بسیاری از حوادث سیاسی نقش زنان را به عنوان عوامل پشت پرده و محرک مردان در تصمیم گیری های مهم سیاسی جستجو کرده است.
کلید واژگان: باستانی پاریزی, زنان, تاریخ نگاری, فرودستان, مردمIntroductionMohammad Ibrahim Bastani Parizi, the son of Haj Akhund Parizi, was born on the 3rd of Day 1304 SH.. He completed his education in Tehran. He received his Phd. degree by translating Ibn Athir's pre-Islamic section as a doctoral dissertation (Bastani Parizi, 1366, 4). Bastani’s period of life began in earlier years of the first Pahlavi and continued until the fall of Pahlavi and the years after the Islamic Revolution. Certainly, the profound political, social and cultural events that took place in Iranian society during these years have greatly influenced his typeand style of writing . Finally, he died on Tuesday, 5th of Farvardin, 1393, at the age of 89. At the age of 20, he wrote his first book, The Prophet of Thieves, which has been reprinted 17 times. He has written about 1000 articles and his collection of books has reached 63 so far, 13 of which are in Kerman.
MethodologyThe present research is in the line of theoretical researches and is from the branch of historical researches which has been done by using the library method and taking notes of Writings and books bastani parizi and some contemporary historical texts. Assuming that Parizi pays attention to women as an influential element in historical events and has portrayed the image of them in social life as a free and independent human being with a special status in his works; so in this research we are faced with this main question that how is the position of women in Parizi’s works? In answer to this question, the main hypothesis is that Bastani Parizi has had a positive view of women in the history of Iran, contrary to the usual practice. The purpose of this article is to examine the status of women's historiography in Parizi works. The importance and necessity of addressing this issue is the lack of historiography about women as a new matter in historiography. Historical research in the field of social life, especially that of women, is one of the most overlooked topics of historical studies in Iran. Lack of attention to this issue in historiography is one of the difficulties that make researchers doubt to enter this field. Of course, some efforts have been made, but they are not enough, e.g.: Ms. Simin Fassihi's article, entitled "From the History of Elite Men to the History of the Forgotten Women: Causes of Delay in the Emergence of Women's Historiography" in which the reasons for the general neglect of historiographical schools (political, cultural, social) on the subject of women on the one hand and women's awareness of their rights and on the other The focus of these rights on the emergence of feminist movements has been addressed. Ms. Rostami's article entitled "Woman-centered reading in the history of Beyhaqi and Samak Ayar". She deals with the social discourse in these historical works in which women have grown up, shone or been suppressed. Also an article entitled "Women's image in the history of Jahangosha Jovini" by Mohammad Alipour, which surveys the position and image of women in this book, the role of women in the political and cultural issues of the time and how women reached social status and civil rights. Of course, Reza Baraheni wrote "Male History" in 1348 SH. he emphasized that "weakening the female sex is a made up by patriarchy" (Baraheni, 1982, 172). Although the work was written half a century ago, it is still necessary to express the overlooking history of women's in women's researches. Therefore, in this study, By examining the works of Parizi as a historian with historiography in a special way, which has paid more attention to this topic, than other contemporary historians, an attempt has been made to study and reflect the role of women in his works. Bastani Parizi has considered the social life of women in both cultural and family activities. The role of women in many political events from Parizi’s perspective is considered as the footprint of women in history. The economic position of women with land ownership and economic endowments has attracted Parizi’s attention.
DiscussionThe identity of each nation is made up of a set of specific and functional realities, which have been formed throughout the history of each nation. Among the most prominent elements of identity: common language and geography, religion and beliefs, etc., are among the items that are considered in historiography, and when historiography pays attention to a certain group, these identity factors show themselves more. (Sabzianpour, 2016, 77) Women's historiography is a special method in historiography in which the Parizi has distinguished himself from other historians of all times by including female gender in history analysis. Women's historiography in Iran is more limited to exploring documents, memoirs, women's notes and descriptions of their activities in history, and less to the methods and criteria of women's historiography and the use of gender in the analysis of women's history (Fassihi, 2009, 45). Bastani Parizi has written and analyzed historical events with a different perspective on the influence of women in history.The writing of Parizi's first article entitled "It is the fault of men, not women" in Tir 1321, which was published in Kerman Awakening newspaper, coincided with the change of conditions and the promotion of women to leave the traditional life that had begun since the beginning of the first Pahlavi period. And it continued until the second Pahlavi period. One of the slogans of that period was this change of attitude towards women. Although the works that emerged in this field show authors concern of women and its issues, express the real view of the authority towards women . However, this movement was formed only to gain prestige in the world community and to move towards modernism and modernization, and to gain legitimacy in accordance with the requirements of the times. It must be acknowledged, of course, that the role of women in Parizi’s works was written concerned to the deprivations, restrictions, and realization of women's rights and demands, something that was rare in the works of the time. Girl's castles are among the buildings that are usually built in impassable areas and no one is sure about their construction and secrets. Bastani Parizi in the book of Khatoon Haft Qala pays special attention to these castles, including Dokhtar Castle in Kuhbanan (Modarressi, 2012, 224 and 230)
ConclusionWomen's historiography is a special method of historiography in which Parizi, by entering female gender topic in the analysis of history, have distinguished his historiography from women historians close to but different from other contemporary historians. What can be deduced from the position of women in Parizi’s works is that the good and positive image of women is superior to its negative. Due to, women are not always and everywhere the same, and Parizi is not expected to hide anything contrary to what is in the nature of a person or society, In general the writer believes that: first, although compared to other historians of his time Parizi in his historiography has shown more attention to women, the status of women has not been considered as much as their service and position and importance in society. Secondly, his attention is the result of the conditions of the time, his spiritual and educational condition, the conditions of his private life and what had happened to his relationship with women, as well as what he had learned from it has given him a total perception the same as what can be clearly seen in his works.The presence of women in social position, such as participation in charity affairs, based on endowment is emphasized. In addition to the role of women in the society their cultural roles are also been surveyed. Bastani Parizi in many political events has sought the role of women as behind-the-scenes and also motivating factors of men in their important political decisions. Women are considered as uncrowned kings in his works. He also had studied and analyzed the presence of women alongside men in military incidents and wars.
Keywords: Bastani Parizi, women, Historiography, lower classes, People -
در دوره سلطنت رضاشاه، ملیگرایی به عنوان یک ایدیولوژی از غرب وارد شده و برآمده از تحولات سیاسی و فکری عهد قاجار و به خصوص دوران مشروعیت، همراه با اندیشه های وطن پرستانه و تجددخواهانه به صورت اصلی ترین ایدیولوژی مشروعیت بخش برای قدرت و سپس سلطنت رضاشاه درآمد و به صور مختلف بر سراسر فضای سیاسی و فرهنگی حکومت پهلوی اول حاکم شد و به عنوان عاملی در جهت مشروعیت بخشی به حکومت پدیدار گشت. رضاشاه بیش از هر چیز بر اندیشه های ملی گرایانه و وطن پرستانه تاکید و خواهان احیاء دوران مجد و عظمت قدرت ایران بود. بدین لحاظ ملی گرایی رضاشاهی ترکیبی از اندیشه های ملی گرایانه و وطن پرستانه و تجددخواهانه و ملی گرایی احیاگر و سپس باستان گراست و درواقع ملی گرایی احیاگر که خواهان احیاء دوران قدرت و عظمت ایران باستانی است، یکی از اصلی ترین مبانی ملی گرایی مشروعیت بخش حکومت رضاشاه به شمار می رود.آنچه مسلم است، تاریخ و تاریخ نگاری بی تردید یکی از مهم ترین بسترهای حضور و نمود ملی گرایی فرهنگی است و ازاین رو در دوران ورود و حاکمیت ملی گرایی بر فضای سیاسی و فرهنگی ایران از اواخر دوره قاجار و سراسر دوره پهلوی اول، همچون بسیاری از مسایل فرهنگی ایران به طور گسترده تحت تاثیر این ایدیولوژی قرار گرفت. تاریخ نگاری ملی گرایانه از اواخر دوره قاجار در عرصه فرهنگ، اجتماع و سیاست جامعه ایرانی پدیدار گشته و طی چندین دهه به عنوان یکی از چالش های مهم فکری و فرهنگی جامعه ایرانی، ذهن بسیاری از روشن فکران، نویسندگان، روزنامه نگاران و سیاست مداران را به خود مشغول کرده است.کلید واژگان: تاریخ, تاریخ نگاری, مشروطیت, پهلویDuring the reign of Reza Shah, nationalism entered as an ideology from the West and emerged from the political and intellectual developments of the Qajar era, especially during the period of legitimacy, along with patriotic and modernist ideas became the main legitimizing ideology for power and then the reign of Reza Shah. The entire political and cultural atmosphere of the first Pahlavi government came to power and emerged as a factor in legitimizing the government. Reza Shah emphasized above all on nationalist and patriotic ideas and called for the revival of the era of glory and greatness of Iranian power. In this sense, Reza Shahi nationalism is a combination of nationalist, patriotic, modernist, revivalist and then archaic nationalist ideas.What is certain is that history and historiography is undoubtedly one of the most important contexts for the presence and manifestation of cultural nationalism. He was influenced by this ideology. Nationalist historiography has emerged in the field of culture, society and politics of Iranian society since the end of the Qajar period and has occupied the minds of many intellectuals, writers, journalists and politicians as one of the important intellectual and cultural challenges of Iranian society for decades.Keywords: History, Historiography, Constitutionalism, Pahlavi
-
نشریه تاریخ، پیاپی 63 (زمستان 1400)، صص 60 -84
آغاز مناسبات با شمایل تازه میان ایران وروس، به زمان شکل گیری حکومت قاجار بر می گردد.پیش از آن مناسبات دو کشور تنش آلود نبود. از روزگار صفویان مناسبات اقتصادی شاکله این مناسبات بوده است.تا روزگار پتر، اهمیت چاره سازی از سوی روسیه برای کارگزاران ایرانی نبود و بیشتر روس ها به داشتن روابط علاقه ونیاز داشتند.پی آمدهای این منازعه چه تاثیری روی نوگرایی ایرانیان گذاشت؟واین تاثیر چگونه و دارای چه کیفیتی بود ؟ و در کجاها تاثیر مستقیم گذاشت؟ پس ازجنگ های میان دو کشور در آغاز دوره قاجار،مسایلی اتفاق افتاد که این مسایل روی کیفیت مناسبات تاثیر مستقیم داشت.مسیر قفقاز راهی شد برای ایرانی ها که از آن طریق با بارقه های زندگی مدرن آشنا شده و تلاش کنند به دست آوردهایی برسند.روس ها زودتر از ایرانی ها با مدنیت اروپایی آشنا شده بودند وپتر تلاش کرده بود که روسیه را سراسر غربی کند.پس از جنگ ها نیز ایرانی ها تلاش کردند به مدنیتی که عامل پیروزی روسیه در جنگ ها شناخته شده بود دست پیدا کنند.اندیشه ورزان ایرانی مستقر در قفقاز و یا مرتبط با قفقاز،نخستین کسانی بودند که تلاش کردند با اروپا آشنا شوند ونکره های نوگرایانه اروپایی را بومی کرده وبه کشور انتقال دهند.شناسایی راه های ورود اندیشه هایی که می تواند برای توسعه ساختار های کشور ضروری و مفید باشد،با نگاه به گذشته همیشه ضروری است.به ویژه برای کشورهایی که تازه در مسیر توسعه قرار گرفته اند.چگونگی این ورود سخن این مقاله است که به صورت توصیفی تحلیلی صورت گرفته است.
کلید واژگان: ایران و روس, قفقاز, آخوندزاده, نوگرایی, نگره های روسیThe beginning of relations with the new image between Iran and Russia dates back to the formation of the Qajar government in Iran. From the beginning of the Safavid era, trade relations have been the cornerstone of these relations. Until Peter the Great's time in Russia, the importance of Russia's settlement was not for Iranian agents, and most Russians were interested in relations.What effect did the consequences of this conflict have on Iranian modernity? And how and what was the impact of this impact? And where did it have a direct impact?After the war, there were issues that directly affected the quality of relations. The Caucasus route became a way for Iranians to become acquainted with the sparks of modern life and try to achieve something. The Russians became acquainted with European civilization earlier than the Iranians. After the wars, the Iranians tried to achieve a civilization that was recognized as the cause of Russia's victory in the wars. Iranian thinkers based in the Caucasus or related to the Caucasus, They were the first to try to get acquainted with Europe and localize European modernist congresses and bring them back to the country. Recognize the ways in which ideas that can be necessary and useful for the development of the country's structures are always necessary by looking at the past. Especially for countries that have just entered the path of development. Which is descriptive-analytical.
Keywords: Iran, Russian, Caucase, Akhundzadeh, modernism, Russian Attitudes -
تاریخنگاری محلی سومین گونه مشهور تاریخنویسی پس از تاریخهای سلسله ای و عمومی است که به ثبت و ضبط وقایع تاریخی در محدوده یک مکان اطلاق میشود. در این مقاله به بررسی برخی مولفه های تاریخ نگاری محلی در آثار باستانی پاریزی پرداخته می شود. وی که دلبستگی ویژهای به کرمان و زادگاهش پاریز داشت، در همه آثار خود به تاریخ این منطقه و همه زیروبم حوادث و رویدادهایش پرداخته است. در این مقاله به دو سوال اصلی ریخت شناسی محلی نگاری باستانی پاریزی چیست؟ و مولفه های تاریخ نگاری محلی باستانی پاریزی چیست؟ پاسخ داده می شود. روش پژوهش کتابخانه ای به همراه تحلیل و توصیف تاریخی است. یافته های پژوهش نشان میدهد که توجه به مسایل اجتماعی و اقتصادی با محوریت توده مردم، استفاده از ضرب المثلها، اشعار، گفتارهای عامیانه، توجه دقیق به نام شهرها، روستاها و آبادی ها و نقل خاطرات شفاهی در نگارش تاریخ ازجمله مهم ترین مشخصه های تاریخ نگاری محلی این نویسنده است. همچنین وی جز معدود نویسندگان محلی نگار است که هم زمان در تاریخ نگاری محلی خود از روش ترکیبی محلی نگاری در طول و عرض استفاده نموده است.
کلید واژگان: باستانی پاریزی, تاریخنگاری, تاریخنگاری محلی, کرمان, ریخت شناسی محلینگاریLocal historiography is the third most popular type of historiography, after serial and general histories, which refers to the recording of historical events within a single place. This article examines some of the components of local historiography in the works of Bastani Parizi. He had a special attachment to Kerman and his hometown, Pariz. In all his works, he has dealt with the history of this region and all the ups and downs of its events and happenings. In this article, the two main questions are: what are the characteristics of the local historiography of Bastani Parizi and what are the components of the ancient local historiography of Parizi? This is an analytical- descriptive research examining available library resources. Proverbs, poems, slang, careful attention to the names of cities, villages and settlements, and quoting oral memoirs in the writing of history are among the most important features of the local historiography of this author. He is also one of the few local writers who has used the combined method of local and longitudinal historiography in his local historiography.
Keywords: Bastani Parizi, historiography, Local Historiography, Kerman, People -
پژوهش نامه تاریخ، پیاپی 65 (زمستان 1400)، صص 55 -110
نیروهای متفقین، شامل نیروهای شوروی و انگلیس در شهریور 1320 ش/ سپتامبر 1941م ایران را اشغال کردند. بعد از مدتی نیروهای آمریکایی هم به آنان اضافه شدند. این نیروها پس از ورود به ایران و برای رسیدن به اهداف خود، در مناطق مختلف به خصوص بعضی از شهرها، از جمله اصفهان مستقر شدند و شروع به گشت زنی کردند. استقرار و گشت زنی نیروهای متفقین در اصفهان، خواه و ناخواه برخورد این نیروها با مردم اصفهان را در پی داشت. هدف پژوهش حاضر، بررسی علل استقرار و گشت زنی نیروهای متفقین در اصفهان و برخوردهای آنان با مردم اصفهان است. برای بررسی این موضوع، از رویکرد توصیفی-تحلیلی و با کمک اسناد منتشر نشده و جراید مربوط به موارد استقرار نیروهای متفقین در اصفهان در جنگ جهانی دوم و همچنین دادخواست های مردم اصفهان به مقامات شهر در اعتراض به رفتار این نیروها استفاده شده است. یافته پژوهش حاضر نشان داد اهمیت جغرافیایی و ارتباطی اصفهان، وجود عوامل و طرفداران آلمان در آن و همسایگی با محل زندگی ایلات بختیاری و قشقایی، متفقین را به استقرار و گشت زنی نیروهای خود در این شهر و مناطق اطراف ملزم کرد. همچنین حضور نیروهای متفقین در شهر اصفهان، علاوه بر آنکه به شکستن شخصیت حقوقی و حقیقی مقامات و مردم اصفهان و برخوردهای برتری جویانه آنان با مردم در این شهر انجامید، در رواج پدیده هایی چون ناامنی و اشاعه فساد در شهر نیز اثر گذاشت.
کلید واژگان: علل استقرار نیروهای متفقین, اصفهان, مردم, جنگ جهانی دومAllied forces, including Soviet and British forces, occupied Iran in September 1941. After a while, American forces were added to them. After entering Iran and achieving their goals, these forces were stationed in various areas, especially in some cities, including Isfahan, and began patrolling. The deployment and patrolling of the Allied forces in Isfahan has inevitably led to clashes between them and the people of Isfahan. The purpose of this study is to investigate the reasons for the Allied presence and patrol in Isfahan and their dealings with the people of Isfahan. To investigate this issue, a descriptive-analytical approach has been used with the help of unpublished documents and newspapers related to the deployment of the Allied forces in Isfahan in World War II and also the petitions of the people of Isfahan to city officials to protest the behavior of these forces. The findings of the present study showed that the geographical and communication importance of Isfahan, the presence of German agents and supporters in it and its proximity to the Bakhtiari and Qashqai tribes, forced the Allies to deploy and patrol their forces in this city and surrounding areas. Also, the presence of Allied forces in the city of Isfahan, in addition to breaking the legal and real personality of the officials and people of Isfahan and their superior treatment of the people in this city, also contributed to the spread of phenomena such as insecurity and corruption in the city.
Keywords: Reasons for Deployment of Allied Forces, Isfahan, people, World War II -
پژوهش نامه تاریخ، پیاپی 61 (زمستان 1399)، صص 133 -158
در این پژوهش به بررسی تبیین و تحلیل جایگاه امنیت اجتماعی درسیاست های عصر پهلوی اول پرداخته شده است. دوره سلطنت رضاشاه به دلیل تلاش حکومت برای تاسیس دولت مدرن و گسترش غربگرایی و تلاش شخص رضاشاه و روشنفکران همراه وی برای کسب مشروعیت سیاسی از طریق پیوند دادن سلطنت پهلوی با پادشاهی های باستانی ایران، یک مقطع دوران ساز و موثر در شکل دهی بنیان های فکری ایران نوین به شمار می رود. در این میان ناسیونالیسم که به عنوان یکی از ایدیولوژی های اصلی و ماهوی جریان تجدد خواهی، با پیروزی انقلاب مشروطیت در فضای سیاسی و فرهنگی ایران تثبیت شده بود، از یک نقش محوری در تحولات فکری عصر پهلوی اول برخوردار شد.دولت پهلوی اول باعث تغییرات در عرصه های گوناگون حیات اجتماعی ایران شد؛ از جمله این تغییرات، دگرگونی هایی بود که در عرصه ایجاد امنیت اجتماعی و متعاقب آن ناامنی اجتماعی رخ داد. در کشور ایران با وجود تلاش هایی که در عصر رضا شاه صورت گرفت، نوسازی به ایجاد جامعه ای مدرن و توسعه یافته نینجامید. این نوشتار درصدد است تا علل ناامنی های اجتماعی که در برنامه های نوسازی پهلوی اول ایجاد شد را دریابد و به این سوال پاسخ دهد که سیاست های عصر پهلوی اول چه پیامدهایی برای امنیت اجتماعی در برداشت و راهکارهای امنیت اجتماعی در عصر پهلوی اول چه بوده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش روش توصیفی است تا از طریق آن بتوان اطلاعات تاریخی به دست آمده را بهتر تحلیل کرد.
کلید واژگان: امنیت اجتماعی, آزادی های اجتماعی - سیاسی, ناامنی اجتماعی, پهلوی اولIn this research, the explanation and analysis of the status of social security of the first Pahlavi era has been studied. The reign of Reza Shah, due to the government's attempt to establish a modern state and the expansion of Westernism, and the efforts of Reza Shah and his intellectuals along with him to gain political legitimacy by linking the Pahlavi monarchy to the ancient kingdoms of Iran, is an era of effective and timely formation of intellectual foundations Iran is new. Meanwhile, nationalism, which was consolidated as one of the main ideologies of the modernization process, was conquered by the victory of the Constitutional Revolution in the political and cultural contexts of Iran, played a central role in the intellectual changes of the first Pahlavi era. The first Pahlavi government made changes In various areas of Iran's social life, among these changes, were the changes that took place in the field of social security and subsequent social insecurity. In Iran, despite efforts made in the era of Reza Shah, modernization did not lead to the creation of a modern and developed society. This article seeks to understand the causes of social insecurity, which was created in the first Pahlavi rehabilitation programs, and to answer the question of what constitutes the consequences of the Pahlavi era policies for social security and the solutions to social security in the first Pahlavi era. The research method used in this research is a descriptive method to better analyze the historical information obtained.
Keywords: Social Security, Social-Political Freedoms, Social Insecurity, First Pahlavi -
بررسی عناصر محوری ایدیولوژی ملی گرایی ایرانی در دوره ی پهلوی اولشهرزاد رومزدانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایرانسید علیرضا ابطحی (نویسنده مسیول)استادیار گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایرانناصر جدیدیدانشیار گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایرانچکیدهجنبش مشروطیت در ایران به دلیل آماده نبودن بسترهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی جامعه ایران و دخالت های کشورهای بیگانه به جای استقرار حکومتی مردم سالار، به بی نظمی و آشوب انجامید. در چنین شرایطی برقراری امنیت و حفظ یکپارچگی کشور از مهم ترین ضرورت های جامعه ایران بود. در دوره ی انتقال قدرت از قاجار به پهلوی علاوه بر اینکه در ساختار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دگرگونی گسترده ای رخ داد، تلاش زیادی برای بازسازی نظام فکری و هویتی ایرانیان صورت گرفت و مفاهیم و مقولات بدیعی وارد ادبیات و واژه های مورداستفاده عامه مردم شد. روشنفکران با الگوبرداری از کشورهای اروپایی بهترین راه چاره اوضاع آشفته ایران را تقویت وحدت ملی از طریق تشکیل دولتی مقتدر دانستند. در این مقاله ضمن بررسی روند ملی گرایی در دوره ی رضاشاه و اینکه عناصر و مولفه های محوری ایدیولوژی ملی گرایانه در آن دوره چه بود؟ موردبحث است و تلاش می گردد با استفاده از روش تاریخی و شیوه تحلیلی و با تکیه بر منابع و مآخذ معتبر موردبررسی قرار گیرد. به نظر می رسد وحدت ملی، باستان گرایی، میهن دوستی و شاه پرستی از عمده مولفه های محوری ملی گرایی ایران در زمان رضاشاه بوده است.
کلید واژگان: پهلوی, وحدت ملی, باستان گرایی, میهن دوستی و شاه محوری, ملی گراییTo examine Iranian nationalism ideology central elements in the First Pahlavi ageShahrzad Roomz, PhD student in Islamic Iran history, Najaf Abad unitIslamic Azad University, Najaf abad, IranSeyyed Alireza Abtahi (responsible author)Assistant Professor of history group, Najaf Abad unit, Islamic Azad University, Najaf Abad, IranNaser JadidiHistory group associate professor, Najaf Abad unit, Islamic Azad University, Najaf Abad, IranAbstractConstitutionalism movement in Iran led to irregularity and chaos rather than democracy governmental establishment since Iran society social, economical, cultural and political beds weren't ready, and foreign countries interfered.In such a condition, to establish security and maintain integrity in country was Iran society the most important necessities. Patterning European countries,Intellectuals found that the best solution for Iran chaos conditions was to reinforce national unity through forming powerful government. In the present study, while examining nationalism in the Reza shah age, and what were nationalism ideology central cimponents inthat period? it is tried to examine this using historical and analytical method relying on valid resources.it is tried to answered to this question which are central elements and components of Iranian nationalism ideology in the First Pahlavi age?It seems that national union, archaeology; Patriotism and Royalism have been Iran main nationalism central components in Reza shah age.
Keywords: Pahlavi, national union, Archaeology, patriotism, loyality nationalism -
فصلنامه گنجینه اسناد، پیاپی 121 (بهار 1400)، صص 74 -106
در سال 1316ش اولین و بزرگ ترین کارخانه نخ ریسی و نساجی شرق ایران با عنوان «شرکت نخ ریسی و نساجی خسروی خراسان» در مشهد راه اندازی شد. با تاسیس این کارخانه و اشتغال کارگران در این واحد صنعتی، زمینه تشکیل اجتماعات سیاسی کارگری در مشهد امکان پذیر شد. وقایع شهریور 1320ش و بازشدن فضای سیاسی موجب شد تا جنبش کارگری در مشهد ایجاد شود. وضعیت نابه سامان اقتصادی آن دوران در نقاط مختلف ازجمله مشهد باعث شد تا حزب توده از موقعیت استفاده کند و بر جنبش کارگری مسلط شود. این حزب با نفوذدادن اندیشه های خود بین کارگران و دادن آگاهی و آموزش به آن ها برای اعاده مطالباتشان، واکنش کارفرمایان را برانگیخت.
هدفبررسی نقش حزب توده در سازمان دهی به تشکل ها و اعتصاب ها در کارخانه نخ ریسی و نساجی خسروی و نحوه واکنش کارفرمایان و دستگاه حاکمه به این قبیل فعالیت ها.
روش/ رویکرد پژوهشاین مقاله با روش تحلیل-تاریخی و با تکیه بر اسناد، و منابع کتاب خانه ای تدوین شده است.
یافته ها و نتیجه گیریگسترش فعالیت های شاخه کارگری حزب توده در کارخانه نخ ریسی و نساجی خسروی و درنتیجه مطالبات پی درپی کارگران سبب شد تا کارفرمایان سیاست هایی ازجمله ایجاد دسته جات مذهبی دربرابر توده ای ها و اخراج و تعلیق کارگران را اتخاذ کنند.
کلید واژگان: مشهد, حزب توده, کارخانه نخ ریسی و نساجی خسروی, کارگران, شهریور 1320PurposeTo report the role of Tudeh Party in organizing factory workers’ trade unions and launching strikes in Khosravi Textile Factory as well as the reaction of factory owners and local authorities to such activities.
Method and Research DesignArchival documents and library sources were examined to collect data for analysis. Findings and
ConclusionsLocal authorities and factory owners successfully organized religious groups and expelled activist workers to stop of Tudeh Party and its supporters.
Keywords: Mashhad, Tudeh Party, Khosravi Cotton, and Textile Factory, Textile Workers, Khorasan -
لشکرکشی مسلمانان به هند که از سال 15 هجری در زمان خلافت عمر آغاز شده بود، در مراحل بعدی و دوره فرمانروایان اموی ادامه یافت. سوال این است که چرا رویکرد نظامی برای گسترش اسلام در هند نتایج موفقیت آمیز و ماندگار نداشت؟ این پژوهش با روش تاریخی و شیوه توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای به این موضوع پرداخته است. ظاهرا، بحث گسترش اسلام در آن سرزمین مطرح بوده است؛ اما هدف و نحوه عمل مهاجمان بر اساس اصول اسلام صورت نگرفته است. براساس قرآن کریم جهاد فقط در مقابل جنگ و تجاوزگری مجاز دانسته شده است و نباید مردم را با کشتار و اجبار مسلمان کرد. از طرفی اهدافی مانند تسلط بر راه ها و مراکز تجاری هند، اموال، خزاین و... مورد نظر بوده و این مطلب در سخنان و فرمان های زمامداران مسلمان آشکار است. همچنین بی رحمی، رفتارهای ناجوانمردانه و کشتار فراوان ازجمله در دیبل، نه تنها کمکی به گسترش اسلام نکرد بلکه موجب نفرت ساکنان آن سرزمین از مسلمانان شد؛ چنانکه مردم مناطق فتح شده، در دوره حاکمان بعد از محمد بن قاسم شورش کردند و مناطق خود را بازپس گرفتند.
کلید واژگان: گسترش اسلام, هند, امویان, قرآن کریم, پیامبر اسلام (ص)IntroductionIn the first century AH, Muslims had two approaches to expansion of Islam in India. One is Cultural-propaganda approach that has been associated with interaction, discussion and communication to preach Islam and the other approach is militarism, attack and invasion. This study critiques and analyzes the second approach. At first, the Muslim expedition to India was briefly mentioned until the end of the Umayyad period. And then, it examines how Muslims treat the target community and evaluates their actions based on the principles of Islam by exemplification of Muslim actions.This study aims to elucidate the outcomes of the military approach in the expansion of Islam in India; and if the desired result was not achieved, what lies behind thereof? The point to consider is that Jihad is one of the commands and teachings of the Holy Qur’an to Muslims to confront the unbelievers and pagans.Jihad has certain rules and determined circumstances (Women, 90-91; Shaltout, 1991, 52; Nasiri, 2017, 128), and then, in order to be effective in advancing Islam, those circumstances must be carefully considered and acted upon. (Nahj al-Balaghah, Sermon 150, Rouhani, 1999, vol. 1, 117-118)In this article, the author has tried to examine the record and performance of Muslim rulers in the invasion to India. And then, the way of the Prophet (PBUH) and Islam principles regarding Jihad have been evaluated by matching this campaign with the orders of the Holy Qur’an to ratiocinate the failure of the military approach in the spreading Islam in India.The Muslim expedition to India commenced in 15 AH. Muslim rulers have been paying attention to this land ever since. (Blazeri, 1988, vol. 2, 602-614; Yaghoubi, 1992, vol. 2, 243-245) The purpose of this campaign was apparently to spread Islam there, but they really intended to spread Islam? Has the principles of Islam been followed to achieve the goal?This research seeks to answer the following questions:Which one of the Muslim rulers invaded India?How did the attackers treat the Indian people?Why did it not have successful and lasting results for spreading Islam in India?
Research methodologyThis article has been compiled in a descriptive-analytical method. First, the Muslim expeditions to India are briefly described and then analyzed. Data collection was done using library resources and by studying historical sources, conquest and research and studies, and the required information have been extracted. This information has been criticized and analyzed by referring to the Holy Qur’an and the biography of the Prophet of Islam (PBUH).
DiscussionThe Muslims started invading India during the caliphate of Umar, but the simultaneous campaigns were not so successful until the reign of Walid bin Abdul Malik, the Umayyad caliph (Blazeri, 1958, vol. 2: 602-607). During the reign of Walid ibn Abdul Malik (86-96 AH), Hajjaj ibn Yusuf who was the ruler of Iraq, sent Muhammad ibn Qasim to India as an army commander. The Muslims conquered many cities up to the Kashmir border. (Ibn Athir, 2005, vol. 6: 2763-2765; Kufi, 2005: 241-242). Their purpose was apparently spreading Islam in India; but the real intention of the invaders was not based on Islamic teachings and the criteria of Jihad. The Holy Qur'an has ordered Jihad if the polytheists insist on inciting war, and has ordered Jihad to prevent oppression and defend the oppressed (Hajj, 39-40), and to administer justice (Women, 91, 75 and 29; Examiner, 8). The behavior of the Prophet (PBUH) has been based on these principles (Ibn Hisham, 2013, vol. 2, 188 and 205-207; Yaqubi, 2003, vol 1: 403). However, the Umayyad rulers pursued their own economic ambitions, and what they alleged reflected this fact. After conquering Sindh, Hajjaj expressed their joy at conquering India and gaining a lot of wealth there (Kofi, 2005: 91). After the conquest of Raur, "Hajjaj prostrated... and [said] I became the owner of all treasures and properties" (Kufi, 2005: 196-195). Muhammad ibn Qasim, in front of the Indian army, said to his own army: “We will seize their properties and their wives, and we will take a lot of booty” (Kufi, 2005: 175). Umayyad army massacred people for three days in Deybol; Then, they built a mosque there (Blazeri, 1958: 610; Ibn Athir, 2005, vol. 6: 2763). Hajjaj in a letter to Muhammad Qasim emphased to seize the treasures of Eror and Multan, and occupy India up to China; He writes: “... Kill anyone who disobeys Islam” (Kufi, 2005: 216-217). Junaid ibn Abd al-Rahman breach his promise and killed Jeyssieh, son of Daher, king of Sindh, who became a Muslim during the reign of Umar ibn Abd al-Aziz and he also deciet his brother and killed him. Thus, the misconduct of the Umayyad agents in India not only did not promote Islam there, but also led to a popular uprising against them and their expulsion from the occupied lands (Blazeri, 1958: 617-618; Ibn Athir, 2005, vol. 6: 2820-2821).
ConclusionThe Muslim expedition to India started in 15 AH during the caliphate of Umar ,and It continued in the period of the next caliphs and well-known Umayyad rulers such as Mu'awiyah, Walid bin Abdul Malik, Hajjaj bin Yusuf, Muhammad bin Qasim, Junaid bin Abdul Rahman and others. These campaigns were not successful because they were not in accordance with the tenets of Islam, and in many cases, the Qur'anic teachings and the thews of the Prophet (PBUH) about war and Jihad have been violated. In addition, secular motives and materialistic intentions have prevented them from promoting Islamic teachings and virtues. According to the Holy Qur'an, war and Jihad are legitimate when the unbelievers commit criminal actions and continue to commit aggression and war, in a way that endangers the dignity and security of Muslims; In this case, Jihad is ordered as a defensive action. In the Holy Qur'an, we do not find a single verse that commands to kill in order to make people believe in Islam.The main motives of the Umayyad invaders to India were domination of ports and commercial centers, including the city of Dibol and domination of the Indian Ocean coast, and Asian trade routes, property, treasures, estates, and generally economical necessities. This fact is well reflected in the words and commands of the Muslim rulers in deciding and planning to invade that land. Although the Islamic governments had several campaigns to conquer India, but their actions were not based on true Islam, so that they did not have the desirable and permanent results. The military attack was effective only on removing political and military impediments and facilitating the emigration of Muslim missionaries; but the brutality and killing people in Indian cities, including Dibol and Brahmanabad, made people hate Muslims. As the people of the conquered areas revolted after Muhammad ibn Qasim and during the reign of rulers such as Junaid ibn Abd al-Rahman, Tamim ibn Zayd Atabi and Hakam ibn Awana Kalbi; and drove the Muslims out of the cities of India in such a way that the Muslim rulers had to build new cities and live in them in order to save their lives.
Keywords: Expansion of Islam, India, Umayyad, Holy Qur’an, Prophet of Islam (PBUH) -
مجله علوم سیاسی، پیاپی 53 (زمستان 1399)، صص 41 -56
ادریسیان (778-985 م)نخستین فرقه شیعی بودند که در بلاد اسلامی به قدرت سیاسی رسیدند. آنها موفق شدند حدود سه قرن ابتدا به شکل کاملا مستقل و سپس به عنوان کارگزار خلافت اموی مستقر در اسپانیا تشکیل حکومت دهند. نتایج این استقرار و تثبیت قوای سیاسی به تدریج در حوزه های فرهنگ و تمدن خود را آشکار ساخت تا بدانجا که پژوهش های بسیاری بر مظاهر فرهنگ و تمدن ادریسی شهادت می دهند. اما نکته ناگفته ای که در این زمینه وجود دارد تاثیرگذاری آنها بر همسایگان مسلمان و غیرمسلمانی است که به تدریج شیفته تمدن و اندیشه فرهنگی ادریسیان شدند. جستار حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به مهمترین مصادیق و مولفه های تمدن ساز پرداخته است که در زمامداری ادریسیان ظهور و گسترش یافتند و علاوه بر آن به کشورها، بلاد و اقوام دیگر به شکل مستقیم یا غیرمستقیم صادر شدند. بنا بر نتایج اگر تمدن را منبعث از دو عامل وحدت یافتگی و دین بدانیم و آن را بر اساس اصولی مانند معماری، سیستم بوروکراتیک و روابط تجاری-سیاسی بازشناسی کنیم، آنگاه می توان دریافت که چگونه بسیاری از دستاوردهای تمدنی دوران ادریسیان از کشورهای آفریقایی تا اسپانیا و پرتغال گسترش یافته است. هرچند شکل این گسترش متوازن و همگن نبوده، اما نهایتا تاثیرات ژرفی از ساختار تمدن ادریسی در تمامی این حوزه های جغرافیایی و سیاسی دیده می شود.
کلید واژگان: تمدن ادریسی, معماری ادریسی, ساختار بوروکراتیک, اثرات تمدنی, توزیع تمدنThe Idrisians were the first Shiite sect to gain political power in the Islamic world. They managed to rule for about three centuries, first completely independently and then as agents of the remaining Umayyad caliphate based in Spain. The results of this establishment and consolidation of political forces gradually manifested themselves in the fields of culture and civilization to the point that many researches on Idrisi culture and civilization testify. But the unspoken point in this regard is their influence on Muslim and non-Muslim neighbors who gradually became fascinated by the civilization and cultural thought of the Idrisians. The present article has dealt with the most important examples and components of civilization that have emerged and spread during the rule of the Idrisians and in addition to them were exported directly to other countries, countries and tribes directly or indirectly. According to the results, if we consider civilization as a source of two factors of unity and religion and recognize it on the basis of principles such as architecture, bureaucratic system and trade-political relations, then we can see how many achievements of the civilization of the Idrisian period from countries. Africa has spread to Spain and Portugal. Although the form of this expansion has not been balanced and homogeneous, eventually the profound effects of the structure of the Idris civilization can be seen in all these geographical and political spheres.
Keywords: Idriss civilization, Idriss architecture, bureaucratic structure, effects of civilization, distribution of civilization -
هدف پژوهش حاضر بررسی سرشت دولت در عصر غیبت از دیدگاه سیدجعفر کشفی، یکی از علمای شیعه عصر فتحعلی شاه قاجار می باشد. در این راستا و با روش توصیفی- تحلیلی، ارکان تفکر سیاسی، روابط سیدجعفر کشفی با فتحعلی شاه قاجار، ضرورت وجود دولت و انواع دولت و ویژگی های حاکم از منظر وی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد، سید جعفر کشفی با طرح شرایط سخت گیرانه ای پیرامون اوصاف فقیه حاکم، هیچ یک از فقیهان عصر خود را نامزد چنین منصبی نمی داند. همین نگاه کافی است تا کشفی از نظریه ریاست افاضل یا ریاست دو حاکمی بر عرفیات و شرعیات دفاع کند. از دیدگاه او سلطان عادل بر امور دنیوی حکومت می کند و اعتبار و مشروعیت را به طور خاص از عهدنامه مالک اشتر می گیرد و فقیه نیز بر امور شرعی مانند امور حسبیه و قضاوت و اداره موقوفات و غیره تصرف دارد. این نظریه که با عناوین متعددی در دوره های بعد مورد توجه قرار گرفت، به نوعی بنیان نظریه مشروطه نیز به حساب می آید، چرا که مشروطیت از زعامت سلطان بر حوزه غیرمنصوصات و تصرفات فقیه در حوزه منصوصات دفاع می کرد.کلید واژگان: دولت, سیدجعفر کشفی, عصر قاجار, عصر غیبت, حاکم اسلامی, علمای دینیThe purpose of the present study is to review the essence of government during occultation from the perspective of Seyed Ja’far Kashfi, one of the Shi’ite scholars in the Fath Ali Shah Qajar dynasty. In this regard descriptive analysis was used to survey the principles of political thinking, relationship between Seyed Ja’far Kashfi and Fath Ali Shah Qajar, necessity of government, various forms of government, and the characteristics of a ruler from his viewpoint. The results showed that Seyed Ja’far Kashfi, setting some strict conditions for the characteristics of a ruler jurist, did not acknowledge any of the jurists in his age as a qualified candidate for this position. This viewpoint is enough for him to defend the theory of simultaneous chairmanship of 2 learned scholars or twin rulers for the matter of norms and religious issues in society. In his view, a fair king would govern the worldly affairs as his validity and legitimacy exclusively comes from the Treaty of Malek Ashtar; and a jurist would govern religious affairs such as Hesbi issues (charity), judgement, mortmain property and so on. This theory that was also considered in later periods, is somehow a foundation for constitutionalism because it defends the authority of a king to govern the civil affairs not definitely mentioned in the Qur’anic verses (Gheyr-Mansusat) and the authority of a jurist to implement the definite rules in the Qur’an (Mansusat).Keywords: Seyed Ja’far Kashfi, Qajar Dynasty, Occultation, Islamic Ruler, Religious Scholars
-
نهاد آموزش رسمی دارای ظرفیت بالایی جهت گسترش و تثبیت ایدیولوژی حاکم بر جامعه است. در این راستا حکومت پهلوی از اهمیت، جایگاه و ظرفیت های آموزش و پرورش در راستای دیدگاه های کلی خود و در جهت پیشبرد اهداف حکومت بهره گرفته است. انتخاب نام مدارس با عناوین همسو با ارزش های حکومت مثالی از ظرفیت های استفاده شده در آموزش و پرورش دوره پهلوی، به منظور القاء و تثبیت ارزش ها است؛ بنابراین انتخاب نام مدارس ارتباط مستقیمی با دیدگاه های حاکم داشته است. هدف این پژوهش بررسی اسامی انتخاب شده برای مدارس شهرها و بخش های استان لرستان در دوره پهلوی است. در این مقاله تلاش شده است تا به روش توصیفی تحلیلی و بر اساس اسناد و مدارک آرشیوی و همچنین با استفاده از نمودار و جداول به این سوالات پاسخ داده شود: برای مدارس لرستان در دوره پهلوی اول و دوم بیشتر از چه عناوینی استفاده شده است؟ عوامل موثر در انتخاب نام مدارس لرستان چه بوده است؟ چه ارتباطی میان دیدگاه های حکومت پهلوی و نام مدارس استان وجود دارد؟ یافته های این پژوهش نشان می دهد که دیدگاه های کلی حکومت پهلوی با مولفه های ایدیولوژیکی همچون ملی گرایی، تاکید بر زبان فارسی، باستان گرایی و تمرکز گرایی، از طریق مسولین دولتی و نمایندگی ها و ادارات آموزش و پرورش در بخش ها و شهرستان های لرستان در انتخاب نام مدارس استان تاثیر مستقیم داشته است و نوع اسامی انتخابی مدارس در دوره پهلوی اول نسبت به دوره دوم، متاثر از حوادث تاریخی و جابه جایی قدرت، تفاوت های اساسی دارد.کلید واژگان: لرستان, پهلوی, اسامی مدارس, خانواده سلطنتیChoosing name for companies, Institutions, schools, and public universities in any government is related to its ideology. No doubt, any choice is appropriate to the views, thoughts and opinions of the authorities or decision-makers of that government. In other words, the survey of public schools’ names is to study the ideology governing that society. The objective of this paper is to analyze the selected names for the schools of Lorestan province during the Pahlavi era. In this regard it has to been tried to provide an answer to these questions by descriptive-analytic method and exploring archival documents: what’s the relationship between selected names and ruling politics? What titles have been used for Lorestan schools during the first and second Pahlavi periods? What are the effective factors in choosing the name of Lorestan schools? The findings of this research show that the general views of Pahlavi government with ideological components such as nationalism, emphasis on Persian language, Archaism and centralization, -through government officials and agencies and departments of education- had a direct impact on choosing the name of schools in the province, and the type of school names in the first Pahlavi period is significantly different from the second, affected by historical events and the displacement of power.Keywords: Lorestan, Pahlavi, schools’ name, royal family
-
«سریه» به جنگ هایی از دوران پیامبر اسلام (ص) اطلاق می شود که پیامبر (ص) شخصا در آن ها حضور نداشتند و به فرماندهی یکی از اصحاب صورت گرفته است. منابع متقدم 36 سریه را برای عصر نبوی ذکر کرده اند که می توان آن ها را در کارکردهای تهاجمی، تدافعی، تبلیغاتی و اطلاعاتی تقسیم بندی کرد. انتخاب فرماندهان در سریه ها با توجه به اهداف پیامبر (ص) صورت می گرفت. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخانه ای تلاش دارد به بررسی چگونگی و دلایل انتخاب فرماندهان با توجه به ویژگی و ماهیت سریه ها بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که پیامبر (ص) در انتخاب فرماندهان سرایا چه رویکردی را دنبال می کردند؟ نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که رویکرد پیامبر در انتخاب فرماندهان علاوه بر رویکرد نظامی و سیاسی، رویکرد دینی و قبیله ای نیز بوده است. پیامبر (ص) فرماندهان را از مهاجرین مکه و قبایل آن ها و همچنین از انصار و قبایل مدینه و افراد مورد اعتماد و دارای کارایی نظامی انتخاب می کردند .
کلید واژگان: اسلام, پیامبر (ص), سریه, فرماندهان, مدینهThe wars that Prophet Muhammad (SAW) did not personally fight but appointed commanders to lead the battles are called Sariyya. Early sources have cited 36 Sariyyas during the prophet's age, whose functions can be broadly divided into offensive, defensive, propaganda, and intelligence. The commanders of these wars were elected with regard to the Prophet (SAW)'s goals. The present descriptive-analytical study tries to investigate the process and reasons of electing the commanders given the features and the nature of Sariyyas in order to shed light on the approach adopted by the Prophet (SAW). The findings of this study show that in electing commanders, the Prophet (SAW) not only considered military and political points, but also paid attention to religious and tribal facts. He elected commanders from among the Muhajirun and their tribes and the Ansar and Medina' tribes. People elected as commanders by him were trustworthy and militarily-capable.
Keywords: Islam, the Prophet (SAW), Sariyya, Commanders, Medina -
تشکیل دولت صفویه در سال 907 هجری نقطه عطفی در تاریخ تشیع و فصلی نوین در ارتباط و مناسبات علمای شیعه با پادشاهان صفوی می باشد. مقاله حاضر می کوشد که مناسبات علمای شیعه با پادشاهان صفوی را با تاکید بر دوره شاه اسماعیل و شاه تهماسب صفوی (982-907 ه) مورد کنکاش قرار دهد. نتایج تحقیق حاکی از این است که مناسبات علمای شیعه با شاهان صفوی در دوره مورد بحث وجوه مختلفی از اندیشه تا عمل و دارای دو رویکرد سلبی و ایجابی داشته است. در پیوند با این موضوع تاکید بر ضرورت تاسیس حکومت در زمان غیبت، توجیه نظری تاسیس حکومت صفوی، توجیه مشروعیت حکومتهای شیعی بخصوص صفویه، ضرورت برگزاری نماز جمعه ، پرداخت هدایا به شاهان صفوی رویکرهای ایجابی و عدم وجوب نماز جمعه در دوران غیبت، عدم لزوم پرداخت هدایا به شاهان صفوی و عدم برگزاری نماز جمعه درعصرغیبت وهمچنین عدم لزوم پذیرش مناصب سیاسی ازسوی علما مهمترین رویکردهای سلبی در مناسبات بعضی دیگر از علمای شیعی با پادشاهان صفوی در دوره مورد نظر بوده است.
کلید واژگان: علمای شیعه, اندیشه سیاسی, صفویه, شاه اسماعیل, شاه تهماسبThe formation of the Safavid state in 907 AH is a turning point in the history of Shiism and a new chapter in the relationship of Shiite scholars with Safavid kings. The present article tries to explore the relations of Shiite scholars with Safavid kings by emphasizing the period of Shah Ismail and Shah Tahmasb Safavid (982-907 AH). The results of the research indicate that the relations of Shiite scholars with Safavid kings in the period under discussion had different aspects from thought to action and had both negative and positive approaches. In connection with this issue, emphasizing the need to establish a government during the absence, theoretical justification for the establishment of the Safavid government, justifying the legitimacy of Shiite governments, especially Safavids, the need to hold Friday prayers, giving gifts to Safavid kings positive approaches and the absence of Friday prayers during the absence, Paying gifts to Safavid kingsAnd the non-holding of Friday prayers in the evening of absence and also the lack of need for political positions to be accepted by the ulema have been the most important negative approaches in the relations of some other Shiite ulema with the Safavid kings in the period in question.And the non-holding of Friday prayers in the evening of absence and also the lack of need for political positions to be accepted by the ulema have been the most important negative approaches in the relations of some other Shiite ulema with the Safavid kings in the period in question.
Keywords: Shiite scholars, Political Thought, Safavid, Shah Ismail, Shah Tahmaseb -
مشهد از اواسط دوره قاجار بستر مناسبی جهت توسعه صنعت نساجی بود. در دوره پهلوی اول پس از اصلاحات زیربنایی و توسعه صنایع نوین، در 1316ش اولین و بزرگ ترین کارخانه نخریسی در شرق ایران با عنوان شرکت نخریسی و نساجی خسروی خراسان در مشهد راه اندازی شد. تاسیس و گسترش کارخانه نخریسی در عصر پهلوی، مشهد را به عنوان یکی از قطب های نساجی مطرح کرد، به طوری که نقش موثری در خودکفایی نساجی ایران دهه 50 داشت. وجود این کارخانه به عنوان نماد هویت بخش جامعه کارگری مشهد علاوه بر اشتغال زایی هزار نفر کارگر که به طور مستقیم در کارخانه مشغول به کار بودند، اثرات اجتماعی زیادی بر مسایل کارگری در زمینه سوادآموزی و آموزش های تخصصی بر جای نهاد و از سویی محلات کارگری از قبل کارخانه نخریسی در مشهد شکل گرفتند. این کارخانه در دوران تاسیس و شکوفایی با چالش هایی ازجمله بحران های اقتصادی و تاثیرپذیری از تنش های سیاسی مواجه بود. بنابراین می توان این پرسش را مطرح ساخت تاسیس کارخانه چه دستاورد و تاثیری بر وضعیت اقتصادی-اجتماعی مشهد داشت؟ در این پژوهش تلاش می شود به روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر اسناد، این صنعت محلی و آثار اقتصادی-اجتماعی آن در مشهد مورد ارزیابی قرار گیرد. یافته ها حاکی از آن است که انتخاب این ناحیه برای تاسیس کارخانه نساجی موجب شد تا مشهد به عنوان یکی از قطب های نساجی ایران در عصر پهلوی، سهم موثری در سیاست های صنعتی و اشتغال زایی و خودکفایی اقتصادی مشهد داشته باشد.
کلید واژگان: مشهد, اوضاع اقتصادی-اجتماعی, کارخانه نخریسی و نساجی, صنعت نساجی, دوره پهلویMashhad has been a good platform for the development of the textile industry since the mid-Qajar period. In 1937, in the first Pahlavi period after modernization and basic developments, the first and the largest spinning factory in eastern Iran was launched in Mashhad, named Khosravi Khorasan Textile and Spinning Company. The establishment and expansion of the spinning factory in the Pahlavi era made Mashhad as one of the textile poles which had an effective role in the textile self-sufficiency of Iran in the 1980s. The existence of this factory, as a symbol of the identity of the Mashhad working-class community, not only directly employed thousands of workers at the factory, but also had many social effects on labor issues such as their literacy and specialized training. Moreover, some workers' neighborhoods were formed because of the spinning factory in Mashhad. The factory was faced with challenges such as economic crises and the impact of political tensions during its establishment and development period. So, the raising question is that, how did the establishment of the factory affect the economic and social situation of Mashhad? This study tries to do a document based evaluation of this local industry and its socio-economic impacts on Mashhad through a descriptive-analytical method. The findings indicate that the selection of this area for the establishment of the textile factory led Mashhad to have an effective role in industrial and employment policies and economic self-sufficiency of Mashhad as one of the Iranian textile poles in the Pahlavi era
Keywords: Mashhad, socioeconomic situation, Textile, Spinning Factory, Spinning industry, Pahlavi era -
نقش آفرینی سیاسی و فکری امامیه و زیدیه، دو فرقه اثرگذار شیعی، در برخی زمانها بارز و انکارناپذیر است. از این رو، ضروری است تا با واکاوی مناسبات این دو فرقه ممتاز شیعی، ضمن بررسی بره های از تاریخ فکری امامیه، به نقاط واگرایی آنها در آموزه های کلامی و دادوستد میراث حدیثی آنان دست یابیم. این مقاله، در پی پاسخ به این پرسش ها است که این دو فرقه مهم شیعه، در محدوده زمانی غیبت صغری تا پایان قرن ششم ه در چه عرصه هایی روابط علمی داشته اند؟ هم چنین فعالان این عرصه چه کسانی بوده اند؟ روابط این دو فرقه در این سده ها به دلیل پاره ای از اشتراکات افزایش یافته است و در عین حال، به سبب اختلاف در برخی از اصول مذهبی، تمایزات فرقهای خویش را نیز دنبال میکردند. برای پاسخ به پرسش ها و اثبات این فرضیه ها روابط علمی امامیه و زیدیه در ایران، به ویژه ری، در این بازه زمانی با استفاده از روش تاریخی و شیوه توصیفی- تحلیلی با تکیه بر منابع بررسی می گردد.کلید واژگان: امامیه, زیدیه, عصر غیبت, واگرایی, همگراییImamiyyah and Ziydiyah's political and religious leadership, as two influential Shiite sects, is apparent. Hence, it is necessary to find out from the studies of the two leading Shiite sects, especially the Imamiyyah's intellectual history, to the points of divergence in their theology and hadith exchanges. This article seeks to show that in what ways these two important Shiite sects, had their intellectual relationship in the short occultation (ghiybah al-sughra) until the end of the sixth century. Who were working in this field? Relations between the two sects in these centuries have been driven by a series of core practices, but, because of some disagreements in religious principles, they have also been pursuing their distinction from each other. In order to answer to the questions and proving the hypotheses, the intellectual relationships between Imamiyyah and Ziydiyah in Iran, especially Rey, are examined, using historical methods and a descriptive-analytic method based on the primitive sources.Keywords: Ziydiyah, Imamiyyah, ghiybah al-sughra, Divergence, Convergence
-
در مبحث تاریخ حدیث، راویان حدیث جایگاه مهمی دارند. نخستین احادیث که با عنوان «کتاب»، «اصل» یا «نسخه» یاد شده است، پس از سده دوم ه توسط طبقه و افراد خاصی دست به دست و نقل شده است. یکی از مهم ترین راویان ومحدثان امامی که حلقه اتصال منابع و احادیث سده دوم و سوم بود، محمدبن سنان(د.220ق) است. اینکه محمدبن سنان از نظر وثاقت یا تضعیف میان محدثان امامی چه جایگاهی دارد؟ نقش او در انتقال روایات زیدی به امامیه چگونه بوده است ؟ روایات ذکر شده از سوی وی تا چه حدی در امامیه نفوذ دارد؟ موضوع این مقاله است که تلاش می گردد به روش تاریخی و شیوه توصیفی- تحلیلی باتکیه بر منابع موجود بررسی گردد. علی رغم، آنکه محمدبن سنان را به دلیل همنشینی با افرادی چون مفضل بن عمر و نقل روایات او،فردی غالی دانسته اند و تضعیف وی نزد محدثان و عدم پذیرش روایات او، کتاب ها و روایات نقل شده از او رواج یافت که روایات دو محدث زیدی صاحب نام، ابوالجارود(ح150ق)و طلحه بن زید(ح150ق) گزارش شده است. به نظر می رسد محمد بن سنان نقش مهمی در انتقال احادیث زیدی به امامی ایفا کرده است.
کلید واژگان: محمد بن سنان, محدثان امامی, مشایخ زیدی, زیدیهIn the subject of the history of hadith, the narrators of hadith have an important place. The first hadiths, which are referred to as "books", "originals" or "manuscripts", were transmitted by certain classes and individuals after the second century AH.One of the most important narrators and narrators of the Imam, who was the link between the sources and hadiths of the second and third centuries, is Muhammad ibn Sinan (d. 220 AH).What is the position of Muhammad ibn Sinan among the Imami narrators in terms of credibility or weakness? What was his role in transmitting Zaidi narrations to the Imams?To what extent do the narrations mentioned by him influence the Imams? The subject of this article is to try to study the historical method and descriptive-analytical method based on available sourcesDespite the fact that Muhammad ibn Sinan has been considered an outsider due to his association with people such as Mufaddal ibn Umar and the narration of his narrations, and his weakening among the narrators and the rejection of his narrations, the books and narrations narrated from him became popular.The narrations of two famous Zaidi narrators, Abu al-Jarud (d. 150 AH) and Talha ibn Zayd (d. 150 AH) have been reported. It seems that Muhammad ibn Sinan played an important role in transmitting Zaidi hadiths to Imami.
Keywords: Muhammad ibn Sanan, Imami narrators, Zaydi elders, Zaydiyya -
سریه به نبردهایی در تاریخ صدر اسلام اطلاق می شود که در آن ها پیامبر (ص) به عنوان فرمانده حضور نداشته است و از سوی ایشان صحابه برجسته فرماندهی نبردها را برعهده داشتند. با حضور پیامبر (ص) در مدینه، مخالفان و دشمنان ایشان به جنگ های مستقیم رو آوردند. از این جهت پنج سال ابتدایی حضور پیامبر (ص) در مدینه شاهد سریه های متعدد هستیم که این سریه ها با اهداف و رویکردهای مختلفی به وقوع پیوستند. در این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سوال هستیم که سریه های سال های اول تا پنجم هجری عصر نبوی دارای چه ماهیتی بوده اند؟ تامل در منابع این دوره نشان می دهد که سریه های عصر پیامبر (ص) در مقطع مورد نظر با رویکردهای مختلفی انجام گرفته است. برخی از این نبردها با رویکرد دفاعی یا تهاجمی و برخی ماهیت تبلیغاتی و اطلاعاتی داشته است. این سرایا بیشتر با اهداف شناخت بیشتر محیط جغرافیایی و راه های ارتباطی اطراف مدینه، آشنایی با قبایل اطراف آن شهر و انعقاد پیمان دفاعی با برخی از آن ها جهت حفظ امنیت مدینه، زیر نظر گرفتن تحرکات دشمنان و گزارش به موقع آن ها به پیامبر (ص) جهت مقابله با آنان، ناامن ساختن راه های تجاری قریش و وارد کردن خسارات به اقتصاد قریش، انجام مانورهای نظامی و رزمی به انگیزه هشدار به قریش و اعلام حضور نظامی قدرتمندانه و از میان برداشتن مخالفان و پاکسازی قلمرو حجاز از بت پرستان بود. دسته بندی و گونه شناسی سریه ها با توجه به ویژگی و ماهیت آن ها موضوع پژوهش حاضر است .
کلید واژگان: اسلام, پیامبر (ص), سریه, دوره هجرت, مدینهThe series refers to battles in the early history of Islam, in which the Prophet (peace be upon him) was absent as a commander and led by them prominent companions to command the battles. With the presence of the Prophet (PBUH) in Medina, his opponents and enemies turned to direct wars. Therefore, during the first five years of the Prophet's presence in Medina, we have witnessed numerous serials that took place with different goals and approaches. In this study we seek to answer the question "What was the nature of the first to fifth years of the prophetic age?" Reflections on the sources of this period show that the prophets of the era of the Prophet (peace be upon him) had taken different approaches at the time. Some of these battles have had a defensive or offensive approach and some have been propaganda and informational. The purpose of this story is to better understand the geographical environment and the ways of communication around Medina, to acquaint the tribes around the city, and to conclude a defense treaty with some of them to maintain Medina security, to monitor the movements of enemies and to report them to the Prophet on a timely basis ) To counter them, insure commercial means of Quraish and inflict damage on the Quraish economy, conduct military and martial maneuvers to alert Qureshi and declare a strong military presence and eliminate the opposition and clear
Keywords: Islam, Prophet (s), Series Hijra period, Medina -
بررسی چگونگی ایجاد معارف نوین در بلوچستان و سیر عملکرد آن در دوره پهلوی اول
بلوچستان تا قبل از سال 1307 ه. ش از نهضت فرهنگی مملکت بهره چندانی نداشت و آموزش اندک و محدود بود، دوره پهلوی اول در تاریخ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بلوچستان حائز اهمیت زیادی است. به نظر می رسد آغاز روند پیدایش معارف نوین در بلوچستان به دوره پهلوی اول برمی گردد. اینکه معارف و آموزش کودکان بلوچ چگونه آغاز و چه مسیری را در دوره پهلوی اول طی نمود سوال اصلی این پژوهش است، بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع، در این تحقیق تلاش می گردد به روش تاریخی و به شیوه توصیفی و تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسناد مراکز سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مورد واکاوی و پژوهش قرار گیرد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که پس از عملیات قشون در بلوچستان دولت توجه خود را معطوف به گسترش تحولات فرهنگی نمود و در این زمینه اقداماتی نظیر دایر نمودن اداره فرهنگ و معارف، تاسیس مدارس شبانه روزی در شهرستان های خاش، ایرانشهر، سراوان و زاهدان صورت گرفت. به نظرمی رسد حضور نظامیان در بلوچستان در گسترش و توسعه مدارس موثر بوده است از طرفی دیگر، باوجود اقدامات صورت گرفته در این زمینه، عدم اختصاص بودجه کافی و پرداخت به موقع حقوق معلمان در مدارس تازه تاسیس، عدم وجود راه های مواصلاتی مناسب و عدم توجه کافی دولت مردان در دولت های مختلف به امور فرهنگی به عنوان مهم ترین عوامل اصلی رکود و گسترش آموزش نوین در این دوره به حساب می آید.
کلید واژگان: بلوچستان, رضاشاه, اصلاحات, فرهنگ, معارف نوینEmergence of New Education in Balochestan Province and their Development in first Pahlavi EraThe Iranian Balochistan province was deprived of the country's cultural movement until 1928, and education was scarce. The era of the First Pahlavi king holds a special place in political, economic, social, and cultural history of this province. It seems the emergence of modern sciences in Balochistan took place in this period. The main question of this study involves the examination of the beginning and developments of education for Baloch children during Reza Shah's rule. Considering the sensitivity of the subject, a historical method using a descriptive-analytical design was employed; a desk study was carried out and documents of Iranian archives organizations and National Library of Iran were studied and analyzed. The results indicate that after the Ghoshun Operation (a military operation in 1928) in Balochistan, the government focused on expanding cultural developments through projects such as the establishment of the Department of Culture and Education and establishment of boarding schools in Khash, Iranshahr, Saravan and Zahedan counties. It appears that the military presence helped the expansion and growth of schools in Balochistan. On the other hand, many factors, such as insufficient budgetary allocations, untimely payment of wages to the teachers of newly founded schools, poor road conditions, and negligence of some politicians in cultural matters, contributed to the ups and downs of the modern education during this period.
Keywords: Baluchestan, Reza Shah, Reformations, culture, New Education -
شناسایی سنت های عاشورایی در میان حاکمان، به عنوان بخشی از طبقه نخبه جامعه، در مقطع مهم تاریخی 656ق (سال سقوط بغداد و خلافت عباسی) تا 907ق (تاسیس دولت صفویه)، با هدف کشف میزان تاثیر این سنت ها بر رشد و گسترش تشیع، بسیار مهم است؛ زیرا تاثیرگذاری این قشر در ترویج و همگانی کردن سنت های عاشورایی در میان مردم، از دیگر نخبگان بیشتر بوده است. با بررسی متون تاریخی این مقطع زمانی و با یاری گرفتن از مقوله «آیین» به عنوان چارچوب مفهومی بحث، در مجموع می توان به چهار سنت دست یافت: «تفکر اولویت سادات حسینی برای خلافت و حکومت»، «ادعای خونخواهی اهل بیت»، «سنت وقف و ذکر نام ائمه اطهار در آن» و «زیارت کردن حاکمان از مراقد ائمه اطهار». همچنین می توان از همراه شدن این سنت ها و تناسب آن با تحولات فرهنگی و اجتماعی این دوران یعنی گسترش فعالیت سیاسی اجتماعی شیعیان پس از حمله مغولان، میل و گرایش بعضی از حاکمان به تشیع و نزدیکی تصوف و تشیع، موجبات سرعت گرفتن رشد و گسترش تشیع را در محدوده جغرافیایی، تمدنی و فرهنگی ایران نتیجه گیری کرد و از این منظر، شناخت جدیدی از تاریخ اجتماعی و سبک زیست اجتماعی شیعیان ایران در تعامل با سنت های عاشورایی حاکمان به دست آورد.کلید واژگان: سنت های عاشورایی, حاکمان, تشیع, ایران, تاسیس صفویهThe Impact of Ashura-Related Traditions on the Expansion of Shiism in Iran (656 AH/1258-907 AH/1501)It is significant to identify Ashura-related traditions among rulers as part of the elite class of the society in the important historical period from 656 AH/1258 (the year in which Baghdad and the Abbasid Caliphate collapsed) until 907 AH/1501 (the year in which the Safavid dynasty was established), in order to discover the extent to which such traditions had an impact on the growth and development of Shiism. For rulers had a greater impact on the propagation of Ashura-related traditions among people than other elites. Drawing upon historical texts written in this period as well as the notion of “ritual” as our conceptual framework, we can, in general, identify four traditions: “the belief in the priority of Husayni sadat (or the progeny of Imām al-Ḥusayn) for caliphate and government,” “the claim of vengeance on those who shed the blood of the family of the Prophet Muhammad,” “the tradition of waqf</em> (or endowment) in the name of the pure Imams,” and “pilgrimage of the mausoleums of the Imams by rulers.” Moreover, from the concomitance of these traditions, and their congruence, with cultural and social developments of the period—that is, the expansion of political and social activities of the Shi’as after the Mughal invasion, and the tendency of some rulers towards Shiism and Sufism—we can conclude the reasons for the acceleration of the growth and expansion of Shiims in the geographical, civilizational, and cultural limits of Iran. From this viewpoint, we can arrive at renewed knowledge of the social history and social lifestyles of Iranian Shi’as in their interactions with Ashura-related traditions of the rulers.Keywords: Ashura-related traditions, rulers, Shiism, Iran, establishment of the Safavid dynasty
-
پژوهش نامه تاریخ، پیاپی 51 (تابستان 1397)، صص 105 -122
زمان روی کارآمدن قاجارها، هیچگونه سیستم ارتباطی منظمی در کشور وجود نداشت. کشور از یک دوره نسبتا طولانی جنگ و کشمکش های نیروهای سیاسی برای دست یابی به قدرت، آسیب جدی دید بود و بسیاری از زیرساخت های ارتباطی شبکه حمل و نقل خصوصا چاپارخانه ها نابود شده بود. در زمان نادرشاه، حتی سربازان شاغل در این مراکز به میدان های جنگ فراخوانده شده بودند؛ در نتیجه هیچ سازمان رسمی جهت فرستادن اطلاعات از یک بخش به بخش دیگر از کشور، حتی بین والیان و دولت مرکزی وجود نداشت. اصلاحات عمیق دامنه دار و وسیعی در خطوط ارتباطی و شبکه حمل و نقل در دوره پهلوی ایجاد شد. راه های شوسه ساخته شد بنابراین ساختمان پست مرکزی در تهران و برخی از نواحی شهری بزرگ ساخته شد.
هدف پژوهش حاضر، بررسی روند چگونگی شکل گیری و گسترش نهاد نوین پست در دوره قاجار و پهلوی ایران بود. روش این پژوهش تاریخی از نوع تحلیلی است که بر پایه مطالعات و بررسی های کتابخانه ای و اسناد آرشیوی است. گردآوری داده ها پس از نقد و بررسی آنها مورد تفسیر و تحقیق قرار گرفت.کلید واژگان: چاپار, پست, دوره قاجار, پهلوی اولThere was no systematic communication system on the Qajar era, The country suffered serious damage during a relatively long period of conflict and political. struggles for power. Many of the communication infrastructure of the transportation network, especially Chaparkhaneh, was destroyed. At the time of Nader Shah, even the soldiere working in these centers were called to battlefields.As a result , no formal organization to send information from one part to another part of the country. Even between the governors and the federal government did not exist. Deep and extensive information was created on communication lines and transportation network in the Pahlavi era. Sashes were made. There fore the cental post office building was built in Tehran and some large urban areas. The purpose of this study was to investigate the process of formation and development of a new pot institution in Iran. The methodology of this historical research is an analytical type based on library studies and reviews and archival docments. The data collection was interpreted and investigated after reviewing them.Keywords: Chapar, Post, Qajar period, First Pahlavi -
با پیروزی جنبش مشروطه، زمینه برای حضور زنان در فعالیت های جدید فرهنگی از جمله انتشار نشریات زنان مهیا شد. «عالم نسوان« یکی از نشریاتی بود که در فاصله سال های 1299 تا 1312ش. منتشر می شد. این نشریه فرصتی برای نویسندگان فراهم کرد تا با ارسال مقاله و نوشته به بیان دیدگاه ها و ایده های خویش بپردازند. از این رو نویسندگان شناخته شده یا گمنام با قلم خود با این نشریه همکاری نمودند. این پژوهش می کوشد به این پرسش پاسخ دهد که به رغم این که در آن دوره هنوز بستر فرهنگی لازم برای رشد زنان باسواد چندان مهیا نبود، مطالب این نشریات توسط چه کسانی نوشته می شده است؟
این پژوهش با روش تحلیل محتوایی و آماری، با تمرکز بر مقالات این نشریه در قالب تالیف و ترجمه و با کمک ارقام و ترسیم جداول مشخص، در صدد است نشان دهد که مشارکت مردان و زنان در بخش های گوناگون این نشریه به چه میزان بوده و این نویسندگان از چه پایگاه فرهنگی و اجتماعی برخوردار بوده اند. ماحصل پژوهش نشان می دهد که از حیث آماری، تعداد نویسندگان زن، که در قالب مقاله و به شکلی جدی با نشریه همکاری می کردند، بیشتر از نویسندگان مرد بوده است. این آمار شامل 4/45 درصد زنان، 3/43 درصد مردان و3/11 درصد نیز با جنسیت نامشخص می باشد. اغلب نویسندگان که در بین آنان اهل سیاست و اقلیت های مذهبی نیز به چشم می خورند، افراد تحصیل کرده از رده های بالای اجتماعی، فارغ التحصیلان مدارس آمریکایی و نویسندگان خارجی، به ویژه از آمریکا، بودند که می کوشیدند زنان را با فرهنگ و ارزش های نوین آشنا کنند.کلید واژگان: نشریه عالم نسوان, نویسندگان, زنان, مشارکتConstitutional revolution facilitated women presence in new cultural activities such as publishing feminine articles. Alam-e-Nesvanwas one of the journals that used to be published alternately in 1299-1312 H, (1920 to 1933) creating a good opportunity for both well-known and ordinary writers to express their opinions and points of view by publishing their papers. This investigation focuses on how the journal content was produced considering lack of foundation of nurturing literate women over that span of time.
This research work tried to determine authors social and cultural status as well as males and females participation rate in that journal. To that end, content and statistics analyses were conducted by sketching figures, drawing tables and categorizing articles in compilation or translation groups. The results of the analysis indicated that the authors collaborating with the journal in publishing articles were mainly women to be exact 45.4%, 43.3% women and men, respectively. Moreover, 11.3% of authors were unidentified. Most of the writers were literate people, either graduated from American schools or originally from the U.S.A, trying to familiarize women with modern cultures and values.Keywords: Alam, e, Nesvan journal, Authors, Women, Participation -
نشریه تاریخ، پیاپی 47 (زمستان 1396)، صص 7 -30مجله راهنمای زندگی نخستین مجله مصور خانوادگی است که به مدیریت خانم ماه طلعت پسیان و صاحب امتیازی آقای حسینقلی مستعان درسالهای 1319 تا1320 خورشیدی هر پانزده روز یک بار در تهران منتشر می شد. اهمیت بررسی این نشریه از آن است که اواخر دوره رضاشاه و اوایل دوره محمدرضا شاه را پوشش می دهد و امکان مقایسه تغییرسیاسی در این برهه زمان را در سیاستگزاری فرهنگی این نشریه فراهم می نماید. با تثبیت قدرت رضاشاه، روند متجدد ساختن مردم که پیش از این آغاز شده بود، شدت گرفت. مجله راهنمای زندگی از زمره نشریاتی بود که می کوشید، در راستای سیاستهای حکومت، اقشار گوناگون زنان را با شیوه های جدید زندگی آشنا سازد. در این پژوهش سعی شده است، مجله راهنمای زندگی در دو وجه ساختاری و محتوایی مورد ارزیابی قرار گیرد، همچنین به این سوال پرداخته شود که، این مجله چگونه زن مدرن را ترسیم و بر کدام مولفه های زنان مدرن تاکید داشته است؟ روش پژوهش مبتنی بر کار کتابخانه ای و عمدتا بر یک مطالعه توصیفی تحلیلی استوار است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مجله راهنمای زندگی، از یک سو ظاهر تجدد مآبانه را ترویج، لیکن بنیان های عمیق فکری و اندیشه ورزانه را دنبال نمی کرد و از سوی دیگر مدرنیسم مهار شده را برای جلوگیری از رواج فحشا و فساد در جامعه اشاعه می داد.کلید واژگان: مجله راهنمای زندگی, تجدد, زنان, رضاشاهThe magazine “Rahnamaye Zendegi” (Guidance to Life) with Mr. Mostaanconcessionaire and managed by Ms. Pesian was the first pictorial family magazine thatused to be published in Tehran in biweekly basis within to , during RezaShah Reign. Investigation into this magazine is of great importance as it covers bothReza Shah and early Mohammad Reza Shah Reigns that enables comparison of culturalpolicy change. The trend of modernizing people started earlier, was intensified byconsolidation of Reza Shah Pahlavi at the top of the power pyramid. “RahnamayeZendegi” was among the magazines that tried to familiarize different classes of womenwith new life styles regarding government policies. This research tries to evaluate bothstructural and contextual aspects of the aforesaid magazine by dealing with howmodern women were illustrated and what components of modern women were focused.This research is library-based which mainly stands on an analytical descriptive study.The results of the present study indicate that “Rahnamaye Zendegi” magazine has onlypromoted modernity in appearance rather than profound fundamental ideals andinsights. They also reveal that restrained modernity proposed by the magazine articleswas propagated in order to prevent corruption and depravity in the community.Keywords: Rahnamaye Zendegi, magazine, Modernity, Women, Reza Shah
-
پژوهش نامه تاریخ، پیاپی 42 (بهار 1395)، صص 31 -56از جمله اقداماتی که در راستای سیاست مدرن سازی در دوره پهلوی اول صورت گرفت،اقدام به تاسیس مدارس به شکل وشمایل مدرن و امروزی بوده است.دغدغه های شخص رضاشاه در سامان بخشی به وضعیت آموزش وفاصله گرفتن از آموزش سنتی که بیشتر توسط روحانیون در مکتب خانه ها که بیشتر بر علوم دینی نیز تاکید می شده است وهمچنین هرچه بیشتر شبیه شدن به سبک اروپاییان از جمله عوامل اصلی این تحولات آموزشی و فرهنگی بوده است. رضاشاه علاوه بر تاسیس مدارس بسیار در مازندران، با تاسیس فرهنگستان زبان وادبیات فارسی، منشاء تغییر و تحولات زیادی،خصوصا در زمینه اسامی شهرهایاستان گردید.به نوعی می توان گفت، منطقه مازندران که زاد بوم شخص شاه بوده وبه نوعی بعد از تهران در جایگاه دوم اصلاحات رضا شاهی قرار داشت،تحولات آموزشی وفرهنگی نسبتا زیادی را در این دوره تجربه کرده است واقدامات فرهنگی صورت گرفته در این استان هم چون تغییرات در نظام آموزشی وتاسیس مدارس جدید نیز قابل توجه بود و اگر بودجه کافی برای توسعه وحفظ کادر آموزشی اختصاص می یافت امکان بهره مندی بیشتر شهرهای این استان از آموزش جدید علاوه بر ساری، آمل، بابل وشاهی، فراهم می شد. این مقاله برای نمایش وضعیت آموزشی وتحولات فرهنگی مازندران در دوره پهلوی اول از منابع دست اول هم چون اسناد منتشر نشده، نشریات ویادداشت های رضاشاه استفاده نموده است.کلید واژگان: آموزش, فرهنگ, مازندران, رضاشاه, وزارت معارف واوقاف, مدرسهOne of the initiatives under the modernization policy of the first Pahlavi era was the establishment of modern schools. The main drive for these educational and cultural changes was Reza Shahs own interest for evolving the education from its traditional form, in which religious clerks were mostly engaged in teaching with the emphasis on religious knowledge, to the European style. In addition to establishing a lot of schools in Mazandaran, Reza Shah founded The Academy of Persian Language and Literature which started to make a lot of changes in the names of many cities. Indeed, it can be said that Mazandaran Province underwent dramatic educational and cultural changes in this period given the fact that it was Reza Shahs hometown and was the second most widely reformed region after Tehran. The cultural initiatives in this province including the changes in educational system and establishment of new schools are notable too. If adequate budget was devoted to the development and preservation of educational staff, other cities in the province than Sari, Amol, Babol and Shahi could have enjoyed the new form of education. The present study uses first-hand sources including unpublished documents, journals and Reza Shahs personal notes to present the status of educational and cultural changes in Mazandaran during the first Pahlavi era.Keywords: education, culture, Mazandaran, Reza Shah, Ministry of Knowledge, Endowment, school
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.