جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "خرافات" در نشریات گروه "علوم انسانی"
-
نشریه پاسخ، پیاپی 35 (پاییز 1403)، صص 7 -12متن پیش رو سخنان حضرت آیت الله سیدهاشم حسینی بوشهری، رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دبیر شورای عالی حوزه های علمیه و عضو مجلس خبرگان رهبری است که در آیین رونمایی از سه کتاب جدید این مرکز تحت عنوان: «خرافات»، «تفکر صحیح» و «نقد الحاد معاصر» در جمع رئیس، معاونان، مدیران و کارمندان مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات (حوزه های علمیه) ایراد شده است. ایشان در 22 فروردین ماه 1403 در سخنانی ضمن تقدیر و تشکر از فعالیت های مرکز به سه مولفه اساسی پاسخگویی به شبهات اشاره کردند؛ همچنین تالیف و تدوین این سه اثر جدید را پاسخ به خلا های موجود در حوزه شبهات دانستند.کلید واژگان: خرافات, تفکر صحیح, نقد الحاد معاصر
-
دوره صفویه یکی از دوره های تمدنی ایران است که هویت و فرهنگ کنونی ایران یادگار آن عصر تمدنی است. این تمدن باشکوه و قدرتمند توسط تعدادی از سربازان افغان که از سلاح های ابتدایی برخوردار بودند، از بین رفت. آیا هیچ انسان اندیشمندی می تواند باور کند که تمدن عظیم صفوی به آسانی و تنها با قدرت نظامی از بین رفته باشد؟ یا علل دیگری دارد که این تمدن را به یک طبل توخالی تبدیل کرده بود؟ سوال اصلی مقاله حاضر آن است چه علتی سبب شد که دولت صفوی اقتدار خود را از دست بدهد و با کوچک ترین ضربه از هم بپاشد؟ فرضیه مقاله بر این است که گسترش اخباریگری و کم رنگ شدن علوم عقلی در حوزه علوم عصر صفویه سبب شد عقلانیت و تفکر و نیروسازی انسان متفکر از جامعه حذف شود. طبیعی است هنگامی که علوم عقلی تضعیف شود و غلبه علمی با علوم نقلی و رویکرد اخباری باشد، سبب می شود علم قابل توجهی تولید نگردد و تفکر و عقل گرایی در جامعه کم گردد و به تبع آن نگاه های خرافی در جامعه گسترش یابد. برای اثبات این فرضیه از طریق مراجعه به منابع دست اول و گزارش های نویسندگان داخلی و خارجی از دوره صفویه، وضعیت مراکز علمی و روش مدیریتی دوران اوج و افول تمدن صفوی بررسی گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد در دورانی که صفویه از لحاظ قدرت سیاسی، معماری، هنر، شهرسازی و غیر آن در اوج بود، نگاه حاکمیت و شخصیت هایی که در ساختار قدرت بودند و برنامه درسی مدارس و مراکز علمی نگاه های عقلانی و فلسفی بود و بعد از اینکه این نگاه ها و رویکردها در مراکز علمی و در بین شخصیت های سیاسی کم رنگ شد و رویکرد اخباری و نگاه های غیرعقلی و به تبع آن، خرافات گسترش یافت، صفویه رو به افول رفت و در نهایت، دولت صفوی سقوط کرد.
کلید واژگان: صفویه, علوم عقلی, اخباریگری, خرافات, تمدن ایرانی اسلامی, افول تمدنیThe Safavid period is one of Iran's civilizational periods, and the current identity and culture of Iran is a reminder of that civilizational age. This magnificent and powerful civilization was destroyed by a few Afghan soldiers who had primitive weapons. Can any thinker believe that the great Safavid civilization was destroyed easily and only by military power? Or are there other reasons that turned this civilization into a hollow drum? The main question of the current article is what caused the Safavid government to lose its authority and disintegrate with the slightest blow? The hypothesis of the article is that the expansion of the Akhbarist school and the fading of rational sciences in the field of Safavid era science caused the rationality and thinking and strengthening of thinking man to be removed from the society. It is natural that when the rational sciences are weakened and the scientific dominance is with transferable sciences and the approach of the school of Akhbarism, it causes significant science not to be produced and thinking and rationalism in the society are reduced and as a result, superstitious views spread in the society. Proving this hypothesis by referring to first-hand sources and reports of domestic and foreign writers from the Safavid period, the state of scientific centers and the management method during the peak and decline of the Safavid civilization were investigated. The findings of the research show that during the era when the Safavid dynasty was at its peak in terms of political power, architecture, art, urban planning, etc., the view of the government and the personalities who were in the power structure and the curriculum of schools and scientific centers were rational and philosophical views, and after this, the views and approaches in scientific centers and among political figures became weak and the Akhbari approach and irrational views and as a result, superstitions spread, the Safavid dynasty started to decline and finally, the Safavid government fell.
Keywords: Safavid, Intellectual Sciences, Akhbarism, Superstitions, Iranian Islamic Civilization, Civilizational Decline -
در متن قرآن کریم و عهدین تاکید می شود که خداوند از چشم ها ناپیدا و غیرقابل رویت است، با این تشابه که درعهد قدیم خداوند را موجودی ذهنی نمی داند ولی از حضور مستقیم خدا برای صحبت با انسان با آیات و نشانه های ویژه ای همراه می داند، رویت تمثلی و تجسمی در قرآن در تبیین تصور وقایع و تجسم اعمال انسان در قیامت استعمال شده ، در حالی که رویت تجسمی و تجسدی در مورد رویت خداوند در عهدین وجود دارد. همان طور که در این گفتار مطرح می شود زبان قرآن کریم نمی تواند از زبان عهدین تاثیر پذیرفته باشد. هر چند که در برخی موارد شباهت هایی وجود دارد. در نهایت علی رغم ادعای عهدین مبنی بر مشاهده نشدن خداوند توصیف ها آن دلالت جسم بودن را به ذهن متبادر می کند اما در بیان قرآن کریم به صراحت تجسم و رویت خدای تعالی نفی می شود و موارد که بحث از رویت است اغلب تاویل به عدم رویت می شود.
کلید واژگان: قرآن, خرافات, تورات, وحی, عهدین, کتاب مقدس, انجیل, مسیحیت, تحریف, یهود, تاویل, قلمرو فکری, زبان دین, رویتJournal of Interreligious Studies on the Qur'an and the Bible, Volume:1 Issue: 1, Spring and Summer 2024, PP 276 -296In the text of the Holy Quran and the Bible, it is emphasized that God is invisible and cannot be seen by the eyes. There is a distinction in that while the Old Testament does not regard God as merely a mental entity, it acknowledges a direct presence of God in speaking to humans through specific verses and signs. The vision represented in the Quran is used to explain the perception of events and the manifestation of human actions on the Day of Judgment, whereas the vision in bodily form regarding seeing God exists in the Two Testaments. The language of the Holy Quran cannot be influenced by the language of the Bible, although there are similarities in some instances. Ultimately, despite the claims of the Bible regarding the invisibility of God, their descriptions often suggest a corporeal image. However, the Quran explicitly denies the embodiment and vision of God Almighty, and instances discussing sight are often interpreted as a denial of sight.
Keywords: Quran, Superstitions, Torah, Revelation, Bible, Holy Book, Gospel, Christianity, Distortion, Judaism, Interpretation, Intellectual Domain, Language Of Religion, Vision -
هدف کلی آزمون مدل ساختاری خرافات، در هواداران ورزشی بود. پژوهش حاضر پژوهشی توصیفی از نوع همبستگی و مبتنی بر مدلسازی معادلات ساختاری است و از لحاظ هدف نیز جزء تحقیقات کاربردی محسوب می شود. جامعه ی آماری این تحقیق را تمام هواداران تیم های لیگ برتر فوتبال، بسکتبال و والیبال ایران در فصل 99-98 تشکیل دادند که نمونه آماری با استفاده از نرم افزار جی پاور 390 نفر تعریف و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب شد. در این تحقیق از پرسش نامه های منبع کنترل لاچمن (1986)، خرافات صفتی کارلسون و همکاران (2009)، باورهای خرافاتی فلاک و همکاران (2014)، رفتارهای خرافاتی دویر و همکاران (2017) استفاده شد. نتایج مدلسازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزیی نشان داد که منبع کنترل بیرونی بر خرافات در هواداران ورزشی و نیز خرافات بر خرافات صفتی و باورهای خرافاتی تاثیر مثبت معنی داری دارد. در حالی که، تاثیر خرافات بر رفتارهای خرافاتی اثر معنی داری نبود. بنابراین، پیشنهاد می شود کمیته فرهنگی فدراسیون های ورزشی، باشگاه های ورزشی و کانون هواداران ورزشی تیم های ورزشی با برگزاری دوره های آموزشی رفتارهای خرافاتی را در بین هواداران کنترل کنند.کلید واژگان: هواداران ورزشی, رفتار هواداران, خرافات, لیگ برترThe main purpose was to test the superstition model in sports fans. The present study is a descriptive correlational study based on structural equation modeling and is considered as an applied research in terms of purpose. The statistical population of this study consisted of all fans of the Iranian Premier League football, basketball and volleyball teams in the 98-99 season. The statistical sample was selected using 390 people using G-Power software and the available random sampling method. In this study, questionnaires of Lachman (1986) control source, Carlson et al. (2009), superstitious beliefs Flack et al. (2014), superstitious behaviors Dwyer et al. (2017) were used. The results of Structural equation modeling with partial least squares approach showed that the locus of external control has a significant positive effect on superstitions in sports fans as well as superstitions on adjective superstitions and superstitious beliefs. However, the effect of superstitions on superstitious behaviors was not significant. Therefore, it is suggested that the cultural committee of sports federations, sports clubs and sports fans' associations control sports superstitious behaviors among fans by holding training courses.Keywords: Sports fans, fan behavior, superstitions, Premier League
-
یکی از آسیب زاترین عواملی که بر ساحت های مختلف زندگی بشر، به ویژه باورهای دینی -از دیرباز تا کنون- اثرگذار بوده، خرافات است. پژوهه ی مطالعه ای حاضر، به شیوه توصیفی- تحلیلی درصدد است به این پرسش پاسخ دهد که: خرافه در باورهای دینی مردم چه تاثیری دارد و چگونه می توان با راهکارهای تربیتی از آسیب های آن پیشگیری کرد؟ رهیافت پژوهش، حاکی از آن است که خرافات با نشانه گرفتن قوه ی اندیشه، رفتارهای مبتنی بر موهومات را در انسان پر رنگ ساخته و باعث سست شدن بنیان های اعتقادی می شود. بررسی آموزه های قرآنی و روایی نشان می دهد که خرافه گرایی از زوایای گوناگون می تواند بر باورهای دینی اثر بگذارد که می-توان به: شناخت نادرست خدا؛ درک نادرست معاد؛ کژفهمی سرنوشت؛ دین زدایی؛ ترویج اباحه گری؛ جهادگریزی؛ تعطیلی اندیشه و مسئله التقاط اشاره نمود. برای مقابله با خرافه ، از راهکارهای ایجابی و سلبی متعددی، می توان بهره گرفت که از جمله ی مهم ترین آنها عبارت اند از: تبیین عوامل خرافه-گرایی؛ تشریح عاقبت خرافه پرستان؛ خرافه زدایی رفتارمحور؛ بکارگیری دانش مدرن و تبیین درست دین برای مردم.
کلید واژگان: خرافات, باورهای دینی, قرآن, روایات, راهکارهای تربیتیSuperstitions are one of the most harmful factors that have affected various areas of human life, especially religious beliefs, since long ago. The present study tries to answer this question by using library sources and in a descriptive-analytical way, what is the effect of superstition on people's religious beliefs and how can its damage be prevented with educational strategies.In various verses, the Holy Quran invites people to think and deliberate, but superstitions call people to shut down their intellect and replace superstitions with facts, and from this point of view, it causes serious damage to the intellectual and thought structure of a person and causes the weakening of belief foundations. Narrations from the innocents (PBUH) in denying heresies and fighting hypocrisy show the importance of the issue of superstition and preventing its spread in the society. Therefore, to deal with it, the power of reasoning and thinking should be strengthened and ignorance and blind imitation should be avoided.
Keywords: Superstitions, Religious beliefs, Quran, traditions, educational strategies -
جادوی شباهت یا تقلید، مبتنی بر این اندیشه است که برای رسیدن به یک هدف یا واقعیت باید به شبیه سازی یا تصویرسازی آن واقعیت پرداخت تا طبیعت به تکرار و تقلید آن عمل ترغیب شود. این پژوهش که از نوع مطالعات کیفی است، می کوشد با روش کتابخانه ای و میدانی به بررسی و طبقه بندی باورها و آداب و رسوم شکل گرفته بر اساس جادوی شباهت در فرهنگ عامه شهرستان ایوان بپردازد. روش نمونه گیری، گلوله برفی بوده که با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته، آداب و رسوم شهرستان ایوان را در هفت روستای آن بررسی کرده است. نتایج این پژوهش که طی پنج ماه انجام شد، نشان می دهد که برخی از باورها و آداب و رسوم در فرهنگ عامه ایوان بر پایه جادوی شباهت شکل گرفته اند که این موارد در ده بخش یعنی باورهای مرتبط با ازدواج، بارداری، تولد نوزادان، درمان و بلاگردانی، باروری و برکت بخشی، عزاداری، خال کوبی، جادوی سیاه، اشیاء و حیوانات گمشده و دفع مهمان ناخوانده بررسی و تحلیل می شود که از این میان به ترتیب، باورهای مرتبط با نوزادان، باروری و برکت بخشی، درمانی و بلاگردانی، ازدواج و بارداری انعکاس بیشتری نسبت به سایر باورها دارد. به نظر می رسد این امر ریشه در اهمیت فرزندان به عنوان نیروی کار و عامل حفظ کیان خانواده و به نوبه خود خیر و برکت در زندگی روستایی و معیشت جامعه کشاورزی دارد.
کلید واژگان: شهرستان ایوان, فرهنگ عامه, باورها, خرافات, جادوی شباهتThe magic of similarity is based on the idea that in order to achieve a goal or reality, one must simulate or depict that reality so that nature is encouraged to repeat and imitate that action. This research, which is a type of qualitative study, tries to investigate and classify the beliefs and customs formed based on the magic of similarity in the popular culture of Ivan city by the means of library and field methods of data gathering such as semi-structured interviews. The sampling method was snowball in the seven villages of Ivan city. The results of this research, which was carried out over five months, show that some beliefs and customs in Ivan's popular culture have been formed based on the magic of similarity, and these cases are in ten sections: beliefs related to marriage, pregnancy, and the birth of babies, therapy-blogging, fertility and blessing, mourning, tattooing, black magic, lost objects and animals, and getting rid of uninvited guests are examined and analyzed, among which, respectively, beliefs related to babies, fertility and blessing , therapy-blogging, marriage and pregnancy reflect more than other beliefs. It seems that this is rooted in the importance of children as a labour force and a factor in maintaining the family and in turn a blessing in the rural life and subsistance of the agricultural community.
Keywords: Ivan city, popular culture, beliefs, Superstitions, similarity magic -
مقاله حاضر، واژه پر کاربرد «هذیان» را در ادبیات مسلمانان ذیل شبکه واژگانی خرافات، که همگی محتوایی تخفیف آمیز و نگرشی انتقادی دارند، مطالعه نموده است. شواهد ارایه شده نشانگر آن است که نگرش انتقادی از همان ابتدا در میان برخی متفکران مسلمان وجود داشته و در رفع و طرد باورهای دیگران از این واژه استفاده می شده است؛ از این رو، متون اولیه صدر اسلام تاکنون براساس رهیافت تاریخ اجتماعی زبان و با تامل در تحولات تاریخی مورد مداقه قرار گرفته و ذهنیت و باور نویسندگان مسلمان در حوزه های متعدد علوم (فرق، فلسفه، عرفان و...)، به ویژه در تنازعات دینی و درون دینی واکاوی شده است و در نهایت، مطالعات و یافته ها نشان داده که هیچ تغیر مفهومی در معنای این واژه در سیر تاریخی خود صورت نپذیرفته است و همان ذهنیت به کارگیری اولیه، در حال حاضر نیز در گفتار و نوشتار نویسندگان مسلمان حاکم و پابرجاست.
کلید واژگان: پریشان گویی, خرافات, شبکه تحقیر, مزخرفات, هذیانThis article has studied the widely used word "delusion" in Muslim literature under the lexical network of superstitions, all of which have a discounting content and a critical and critical attitude. The evidence presented shows that there has been a critical attitude among some Muslim thinkers from the very beginning and this term has been used to reject and reject the beliefs of others. Therefore, the early texts of early Islam have been carefully studied based on the approach of the social history of language and reflecting on historical developments, and the mentality and belief of Muslim writers in various fields of science (difference, philosophy, mysticism, etc.) in religious and intra-religious conflicts. has been investigated. Finally, the studies and findings show that no conceptual change has taken place in the meaning of this word in its historical course and the same mentality of the initial use is dominant and stable in the speech and writing of Islamic writers.
Keywords: Haḍyānāt, Khurāfāt, Lāṭāʿilāt, Lexical Network of humiliation, Muzakhrafāt -
در زمان صفویه، شاخه ای از عالمان از روش طبیعی اجتهاد در استنباط فقهی احکام خارج شدند و به اخباری گری روی آوردند. حکومت صفوی در جایگاه داعیه دار تشیع سلبا یا ایجابا مورد اهتمام علمای شیعه بود؛ به همین سبب، بررسی حرکت های علمی و اجتماعی در این دوره مورد اهتمام است. بررسی نظرات مجتهدها و اخباریان ما را به این مهم رهنمون می سازد که سرچشمه و منشا سنخ تعاملات و کنش های هر کدام از فریقین در نوع نگاه آنان به شان زعامت برای جامعه است که اصولی ها آن را متعلق به مجتهد جامع الشرایط می انگارند و شاه را ملزم به گرفتن اذن از او می دانند، ولی اخباری ها این شان را عرفی می انگارند و به عهده مردم گذاشته اند. تلقی اخباری ها از زعامت جامعه، تبعاتی را در پی داشت. این جریان به نوعی به ظاهرگرایی دامن زد و همین امر سیر ترقی تمدن اسلامی را منحط ساخت و به خودکامگی پادشاهان صفوی دامن زد. از دیگر سو، این جریان و وقوع آن در بستر زمانی صفویه، سبب رواج یافتن خرافات و بدعت هایی در اعتقادات و اعمال مذهبی از جمله اختلافات مذهبی، حجیت یافتن رویا، بدعت گذاری در مناسبت های دینی، به خصوص عزاداری، و نیز تصرف در اعتقادات منجی گرایی شیعی شد. توجه به جایگاه علوم عقلی در دوره صفویه هم درخور توجه است که با کنار نهادن آن، پیامدهای اجتماعی اخباری گری دوچندان شد. این نوشتار با در نظر داشتن روش تحلیل اسنادی، در صدد بررسی منابع و اسناد مختلف تاریخی است تا بتواند فهم خود را هم افق آن عصر بسازد و جلوه های جدیدی از تاثیرات مثبت و منفی و در بعضی مواقع مخرب جریان اخباری گری بر سیر تاریخ ایران اسلامی را کشف سازد و پیامدهای اجتماعی و سیاسی آن جریان در همان دوران را به تصویر بکشد و تفاوت آن با جریان اصول گرایی فقهی را نیز بیان کند.کلید واژگان: اخباری گری, مجتهدین, اصولیون, حکومت صفویه, خرافاتDuring the Safavid era, a branch of scholars left the natural method of ijtihad in jurisprudential derivation of Religious orders and turned to Akhbarism. The Safavid government, in the position of the claimant of Shiism - negatively or positively - was the focus of Shiite scholars; For this reason, the study of scientific and social movements in this period is important. Examining the views of Mujtahids (Usulis) and Akhbaris leads us to the important point that the source and origin of the type of interactions and actions of each sect is in the way they look at the dignity of leadership for society, which the Usulis consider to belong to the comprehensive Mujtahid and the Shah (King) is required to obtain permission from him, but the Akhbaris have considered this dignity customary and have entrusted it to the people. Akhbaris' perception of the leadership of the society had consequences. This trend in a way fueled appearanceism and this made the progress of Islamic civilization decadent and fueled the autocracy of the Safavid kings. On the other hand, this school and its occurrence in the Safavid era caused the spread of superstitions and heresies in religious beliefs and practices, including religious disputes, the legitimacy of dreams, heresy in religious dates, especially mourning, as well as capturing the beliefs of Shiite saviorism. Attention to the position of intellectual and rational sciences in the Safavid period is also noteworthy, which by excluding it, the social consequences of Akhbarites are doubled. This article, considering the method of documentary analysis, seeks to examine various historical sources and documents in order to make its understanding in accordance with that era and new manifestations of positive and negative and sometimes destructive effects of the news flow on the course of Aryan history. To discover Islam and to depict the consequences that current had at the same time, and while explaining in detail their point of view, it also seeks to express its difference with the principled current..Keywords: Akhbarites, mujtahids, Osulis, Safavid rule, superstitions
-
طب عامیانه در دوره صفویه، از برخی زمینه ها و بسترهای متعدد معرفت شناختی، فرهنگی و اجتماعی تاثیر پذیرفت. از یک طرف، خصلتهای فکری و فرهنگی دیرپا، تثبیت شده و تاریخی، وضعیت جامعه ایران عصر صفوی را به مثابه جامعه ای پیشامدرن تثبیت میکرد و از جانب دیگر، وقوع برخی تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در این دوره، بر وضعیت فرهنگی، نظام باورها، جهان بینی ها و هنجارها و اعمال طبقات اجتماعی در بستر زندگی روزمره تاثیر میگذاشت. این دو مولفه کلان بهصورت مستقیم و غیرمستقیم، بر وضعیت طب عامیانه در این دوره تاثیر گذاشتند. فرضیه این پژوهش این است که طب عامیانه دوره صفوی، به صورت همزمان از مولفه هایی همچون اسطورهای بودن جامعه، اتکا بر کیهان شناسی پیشامدرن، غلبه علوم غریبه و رویکردهای مبتنی بر طالع بینی، رواج گسترده خرافه گرایی و همچنین وضعیت ساختاری علوم، تاثیر پذیرفت. تلاش میشود تا به روشی تحلیلی، این مسیله تبیین شود که بسترهای مهم و تاثیرگذار بر وضعیت طب عامیانه عصر صفوی، از کدام زمینههای معرفتشناختی، فرهنگی و اجتماعی تاثیر پذیرفت.
کلید واژگان: طب عامیانه, صفویه, بسترهای فرهنگی, اجتماعی, خرافاتFolk medicine in the Safavid period was influenced by several epistemological, cultural and social contexts. On the one hand, the long-lasting established historical, intellectual and cultural traits established the status of the Iranian society of the Safavid era as a pre-modern society. On the other hand, the occurrence of some political, social and cultural changes in this period influenced the cultural situation, the system of beliefs, worldviews, norms and actions of the social classes in the context of everyday life. These two major components directly and indirectly affected the state of folk medicine in this period. It is hypothesized that the folk medicine of the Safavid period is affected by some factors, such as the mythic nature of the society, reliance on pre-modern cosmology, the predominance of foreign sciences and approaches based on astrology, the spread of superstition and also the structural state of science. Using an analytical approach, the author tries to explain which of the epistemological, cultural and social factors highly affected the folk medicine in the Safavid era?
Keywords: Folk medicine, Safavid, Cultural, Social Contexts, superstitions -
نشریه پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش، پیاپی 51 (شهریور 1401)، صص 628 -637
عید نوروز از اعیاد بزرگ ایرانیان است که از زمان بسیار قدیم تا کنون ادامه داشته و مردم ایران هر سال این عید را جشن می گیرند، عید از واژه عود به معنای حادثه بزرگ و در اصطلاح به نخستین روز فروردین گفته می شود . به عید نوروز در روایت هم اشاره شده و از جمله اتفاقاتی که مصادف با عید نوروز است، پیمان گرفتن خداوند از بندگان ، شکسته شدن بت ها توسط حضرت ابراهیم (ع) فرو رفتن آب زمین و آرام گرفتن کشتی حضرت نوح (ع) بر کوه جودی می باشد که این موارد نشان دهنده اهمیت این روز بزرگ است. عید نوروز از نظر اسلام آدابی دارد که رعایت آن ها ، باعث شادی بیشتر و گرامی داشت این روز عظیم می گردد. مانند : غسل ، روزه ، هدیه دادن ، دید و بازدید ، پوشیدن لباس تمیز و شناخت صحیح عید و آداب و رفتار مطابق با شرع و عقل و از بین بردن خرافات هدف این تحقیق می باشد و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و به روش توصیفی اسنادی می باشد.
کلید واژگان: نوروز, عید, اسلام, عید نوروز, خرافات -
پژوهش حاضر از نظر هدف جزء مطالعات کیفی و از نظر ماهیت پژوهشی داده ها از نوع کاربردی-توسعه ای است و طرح تحقیق مدل ساختاری تفسیری(ISM) بوده است. به منظور جمع آوری داده ها، از مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته با کارشناسان حوزه رفتار مصرف کننده که به روش نمونه گیری نظری انتخاب شده اند، استفاده شده است. جامعه آماری شامل کلیه مدیران ورزشی، متخصصان ورزشی و هواداران بودند و نمونه گیری تا حصول اشباع نظری ادامه یافت. پس از اتمام تحقیق، نتایج برای دو شرکت کننده ارسال شد و نظرات آنها با شناسایی شاخصهای مربوط به رفتار خرافی هواداران فوتبال برای ترسیم مدل تفسیری- ساختاری عوامل موثر بر رفتار خرافی هواداران فوتبال مورد تایید قرار گرفت. نتیجه، میزان وابستگی و قدرت نفوذ هر شاخص را نشان می دهد که بر اساس آن ویژگی های فردی و شرایط محیطی در منطقه تحت تاثیر شامل شاخص تلقین در منطقه خودمختار (مستقل) و شاخصهای امداد، انتقال شر، اجبار و بازدارندگی در منطقه وابسته بود
کلید واژگان: خرافات, طرفداران, فوتبال, مدل ساختاری تفسیریJournal of Humanistic Approach to Sport and Exercise Studies, Volume:2 Issue: 3, Summer 2022, PP 315 -323Present research is considered applied-developmental in its objective and qualitative concerning the research nature of data, and the research design was the interpretative structural model (ISM). In order to gather data, semi-structured in-depth interviews with experts in the consumer behavior domain, selected by theoretical sampling, have been utilized. The statistical population includes all sports managers, sports specialists, and fans, and sampling continued until theoretical sufficiency was achieved. After research completion, results were sent to two participants, and their opinions were approved by identifying indices related to football fans' superstitious behavior to draw the interpretative- structural model of factors influencing football fans' superstitious behavior. The result indicated the level of dependence and influence power of each index according to which individual characteristics and environmental conditions in the region under the influence include inculcation index in the autonomous region (independent) and indices of relief, the transmission of evil, coercion, and deterrence in the dependent region.
Keywords: superstition, fans, football, interpretive structural model -
بررسی تاریخی و جامعه شناختی دوران حاکمیت صفویان به دلیل قرابت موضوعات سیاسی و اجتماعی واقع شده در آن دوران با موضوعات امروزی اهمیت ویژه ای دارد. دلیل عمده این قرابت و اهمیت، ذیل سایه گسترده مذهب و فقه ترویجی آن دوران است، لذا بررسی رویکردهای مذهبی آن دوران به ویژه، مکتوبات، آثار و نگرش های علامه مجلسی به عنوان یکی از بزرگترین روحانیون آن عصر حایز اهمیت است. بدین صورت در برابر سوالاتی همچون دلیل گسترش خرافه در جامعه ی مذهبی عصر صفوی نیز تاثیر نظام معرفتی رایج و متاثر از دین و فقه مهم است. باور این پژوهش چنان است که رویکرد روحانیون دوران صفوی به دین چونان دایره المعارفی جامع بود که امکان پاسخگویی صریح و مستقیم را دارا می باشد. این رویکرد جامع که تمرکز خود را بر نقل قرار می داد به تدریج سبب زوال نظام های معرفتی مبتنی بر عقل گردید و شرایط گسترش خرافه را ایجاد کرد. پژوهش حاضر به دلیل اهمیت بررسی این موضوعات در پرتو زمان و تاریخ حادث شده ی آن تلاش دارد در چارچوب نظری جامعه شناسی تاریخی تشریح کننده این روند باشد.
کلید واژگان: صفویه, خرافات, علامه مجلسی, رویکرد دایره المعارفی, دینThe historical and sociological study of the Safavid period is of special importance due to the closeness of the political and social with today's issues. The main reason for this closeness and importance is the widespread shadow of the religion and propagation jurisprudence of that time. Therefore, it is important to study the religious approaches of that time, especially the writings, works and attitudes of Allameh Majlisi as one of the greatest clerics of that time. Thus, in the face of questions such as the reason for the spread of superstition in the religious community of the Safavid era, the social influence of the current epistemological system that has been influenced by religion and jurisprudence is also important. The belief of this research is that the approach of the clerics of the Safavid period to religion was like a comprehensive encyclopedia that has the possibility of explicit and direct answers to everything. This comprehensive approach, which focused on narratives, gradually led to the decline of rational-based epistemological systems and created the conditions for the spread of superstition.Due to the importance of studying these issues under historical attitude, the present study tries to explain this process in the theoretical framework of historical sociology.
Keywords: Safavid, Superstitions, Allameh Majlisi, Encyclopedia Approach, religion -
علی رغم پیشرفت علم و فناوری در جوامع حاضر پژوهش ها نشان می دهد که خرافات هم چنان نقش قابل توجهی در باورها و رفتار مردم دارد. باورهای خرافی از آنجاکه به ارایه راه حل های بی تاثیر و بعضا آسیب زا برای افراد منجر می شود یک رفتار نامطلوب اجتماعی قلمداد می شود. به نظر می رسد باورهای خرافی به شیوه جامعه پذیری غیررسمی (از طریق خانواده و رسانه های توده ای) در بین مردم رواج پیدا می کند. پژوهش حاضر به دنبال بررسی نقش این دو عامل در گرایش خرافی مردم می باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه مردم 15 تا 65 ساله شهر مشهد بوده است که از این میان با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای 400 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته متغیرهای تحقیق درمورد آنان اندازه گیری شد. نتایج تحقیق نشان داد سازه گرایش به خرافات از میزان پایایی بالایی (a>.95) برخوردار بود. نتایج تحقیق موید فرضیه های مطرح شده بود؛ به طوری که گرایش به خرافات هم بستگی مستقیم و معناداری با گرایش «دیگران مهم» افراد داشت. هم چنین افرادی که مصرف رسانه ای غالب آنان از نوع برنامه های آگاهی دهنده بود، کمتر از افرادی که بیشتر برنامه های سرگرم کننده مشاهده می کردند، گرایش خرافی داشتند؛ از این رو پیشنهاد می شود به منظور تضعیف گرایش های خرافی در جامعه ضمن تمرکز بیشتر بر محتوای برنامه های رسانه های سرگرم کننده، جامعه پذیری مجدد خانواده ها در این خصوص مدنظر قرار گیرد.کلید واژگان: خرافات, جامعه پذیری, خانواده, رسانه, جادوAlthough the development of science and technology speeding up during last years, still superstition play a role in people believe and behaviors. Since superstitious beliefs may result in wrong solution and harm people, they are considered as unfavorable social behavior. It seems that superstitious beliefs widespread among people through informal socialization ways (family and mass media). The present study designed to investigate the role of these factors in people superstitious beliefs. For this propose, by using random sampling and questionnaire, superstitious beliefs of 400 persons who live in Mashhad were assessed. The results of this study showed that believe in superstition was highly reliable (α> 0.95). Furthermore, the finding of the current study confirmed the initial assumption which there was a significant correlation between tendency to superstition and tendency to “other important people”. In addition, the persons who follow informative media had less tendency to superstition rather than persons who follow entertainment media. Thereby, it is suggested to weaken superstitious beliefs in society, we should focus more on content of entertainment media in addition to re- socialization of family.Keywords: superstitions, socialization, family, Media, Magic
-
خرافه و باورهای خرافی از مسایل مهم دنیای امروز است به طوری که می توان آن را به عنوان یک مسئله ی اجتماعی و فرهنگی به حساب آورد، مسئله ای که می تواند نقش مهمی در زندگی اجتماعی انسان داشته باشد. پژوهش حاضر به بررسی عوامل اجتماعی_فرهنگی مرتبط با گرایش به خرافات در بین زنان ساکن مناطق حاشیه ای شهر یزد پرداخته است. روش مورد استفاده در این تحقیق از نوع پیمایشی است؛ داده ها با ابزار پرسش نامه و با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای از 246 نفر از زنان ساکن در مناطق حاشیه نشین شهر یزد گردآوری شده است. اعتبار ابزار با روش محتوایی و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ محرز شد. یافته های تحقیق نشان داد که متغیرهای وضعیت تاهل، وضعیت اشتغال و احساس امنیت اجتماعی رابطه معناداری با میزان گرایش زنان به خرافات نداشتند؛ درحالی که متغیرهای سن، پایگاه اجتماعی_اقتصادی، نوگرایی، ازخودبیگانگی، رضایت از زندگی، یادگیری اجتماعی، محرومیت اجتماعی و استفاده از وسایل ارتباط جمعی دارای رابطه معنادار با میزان گرایش زنان به خرافات اند. نتایج رگرسیون چندگانه نقش معنادار چهار متغیر رضایت از زندگی، یادگیری اجتماعی، نوگرایی و استفاده از وسایل ارتباط جمعی در میزان گرایش به خرافات را تایید می کند که در این میان وسایل ارتباط جمعی بیشترین نقش را در کاهش گرایش به خرافات ایفا می نماید.
کلید واژگان: خرافات, نوگرایی, ازخودبیگانگی, حاشیه نشینی, زنانSuperstition and superstitious beliefs are among the important concerns today to the extent that they could be considered social and cultural issues as they can influence human social life. This study examined the socio-cultural factors influencing the tendency towards superstition among women living in the slums of Yazd, Iran. The study was designed as survey research and the data was collected using a questionnaire with cluster sampling among 246 women living in the slums of Yazd. The validity of the questionnaire was confirmed through content validity and Cronbach’s alpha coefficient was used to assess the reliability. The findings of the study indicated that the variables of marital and employment status and social security had no significant relation with the tendency of participants towards superstition. However, the variables including age, socio-economic status, modernism, alienation, life satisfaction, social learning, social exclusion, and the use of mass media had a significant relation with the tendency towards superstition. The results of multiple regression analysis confirmed the significant relation of four variables of life satisfaction, social learning, modernism, and the use of mass media among which mass media had the strongest role in explaining the variable of the tendency towards superstition.
Keywords: superstition, modernism, alienation, suburbanization, Women -
علیرغم رشد دانش و فناوری، نگرش های خرافی همچنان در زندگی بسیاری از افراد جامعه حضور دارند. این نگرش ها ازآنجاکه مسیرهای خلاف واقعی به افراد جامعه برای حل مسایل خود نشان می دهند، به لحاظ اجتماعی آسیب زا هستند. نگرش های خرافی محصول جامعه پذیری افراد در رده های مختلف هستند. یکی از این عوامل دخیل در جامعه پذیری، رسانه ها هستند که بخش بزرگی از مصرف فرهنگی افراد را تشکیل می دهند. رسانه ها بسته به اینکه چه نوع محتوایی را در جامعه ترویج کنند، نگرش های هم نوا یا مخالف با خرافه گرایی را ایجاد می کنند. تحقیق حاضر به دنبال بررسی رابطه مصرف فرهنگی و نگرش خرافی در بین دانشجویان مشهدی می باشد. روش پژوهش مقاله حاضر پیمایش بوده و با ابزار پرسشنامه محقق ساخته اجرا شده است. جامعه آماری دانشجویان شهر مشهد می باشند که تعداد آن ها برابر 97146 نفر است. از این تعداد 363 نفر با استفاده از فرمول کوکران به شیوه نمونه گیری چندمرحله ای به عنوان نمونه مورد بررسی انتخاب گردیدند. نتایج پژوهش نشان داد مصارف فرهنگی آگاهی بخش نظیر کتاب و روزنامه با نگرش خرافی رابطه معکوس و مصارف فرهنگی سرگرم کننده نظیر ماهواره و شبکه های اجتماعی با نگرش خرافی رابطه مستقیم و معنادار داشتند. بااین حال، در مجموع میزان مصرف فرهنگی پاسخگویان با نگرش خرافی رابطه معکوس و معناداری نشان می داد.کلید واژگان: نگرش خرافی, خرافات, مصرف فرهنگیDespite the rise and expansion of knowledge and technology, We can still easily observe the presence of strong superstitious attitudes amongst people in human societies. Such attitudes are socially damaging, because they are essentially misleading people about how they can solve their own problems. Superstitious attitudes are simply the by-product of people’s socialization in different stages. Media are key factors in process of socialization which to a great extent cover people’s cultural consumption. Depending on what sorts of contents are promoted by the media, they are creating an attitude either in favor of or against superstitions. The current study is seeking to explore the Relationship of cultural consumption on having superstitious attitudes amongst the university students in Mashhad. the research methodology in this study is based on survey and it has been conducted by means of researcher-made questionnaires. The population was university students of Mashhad (97146 persons) of whom, we have chosen 363 university students (all of whom live in Mashhad) by cluster-stratified method as a statistical society. The result has shown us that in one hand, there is a negative or inverse relationship between having superstitious attitudes and informative cultural consumption such as books and newspapers. On the other hand, there is a positive or direct relationship between having superstitious attitudes and entertaining cultural consumptions such as social media and satellite channels. On the whole and after taking everything into consideration, there is a meaningful inverse relationship between the amount of cultural consumption and having superstitious attitudes.Keywords: superstitious attitude, superstitions, and cultural consumption
-
گره و مسایل مربوط به آن که در زمره بحث برانگیز ترین مباحث جادو است، کاربرد زیادی در فرهنگ عامه دارد و در دانش میتولوژی (شناخت افسانه و اساطیر ملل) نیز به آن پرداخته شده است. جادوی گره یکی از انواع جادوهای هومیوپاتیک (تقلیدی) است و می توان آن را به دو گونه جادوی مثبت و جادوی منفی تقسیم کرد. مهم ترین و پربسامدترین کارکردهای جادوی گره، شفابخشی، بخت گشایی، بارداری، باران خواهی، قطع شدن باران، پیدا کردن گمشده، بستن زبان بدخواه، بستن داماد و... است. شناخت و بررسی جادوی گره به منزله بخشی از فرهنگ عامه، موجبات آشنایی ما با عقاید، افکار و روحیات عامه را فراهم می آورد. جامعه آماری این مقاله، کشور ایران و روش تحقیق کتابخانه ای و مراجعه به کتاب های فرهنگ عامه است. در این مقاله سعی شده است با رویکرد توصیفی تحلیلی مهم ترین کاربردهای جادوی گره در فرهنگ عامه مردم ایران دسته بندی، توصیف و ارزیابی شوند.
کلید واژگان: گره, فرهنگ عامه, آداب و رسوم, خرافات, سحر و جادوKnots and related issues, which are among the most controversial topics in magic, are widely used in folklore culture and have been addressed in mythology. Knot magic is one of the types of homeopathic (imitation) magic and it can be divided into two types of positive magic and negative magic. The most important and frequent functions of magic knot are healing, marriage, pregnancy, asking for rain, stopping the rain, finding the lost, closing the malicious tongue, closing the groom, and so on. Recognizing and exploring the magic of the knot as part of the popular culture familiarize us with popular beliefs, thoughts, and spirits. The statistical population of this article is Iran and the method is library research and reference to popular cultural books. In this article, an attempt has been made to classify, describe, and evaluate the most important applications of knot magic in the folklore culture of the Iranian people with a descriptive-analytical approach.
Keywords: Knots, folklore, customs, superstitions, magic -
فرهنگ عامیانه اعتبار و پشتوانه مسلم و غیرقابل انکار مردم یک جامعه است و باورها یکی از اساسی ترین عناصر سازنده فرهنگ و هویت سنتی مردم را تشکیل می دهند. از آن جایی که بخش عمده ای از باورهای مردم در حین سفر نمود پیدا می کند، بی تردید فرهنگ جاری در سفر یکی از شاخص ترین مولفه هایی است که جلوه گر و معرف فرهنگ یک جامعه نزد سایر اقوام می باشد. در تحقیق پیش رو سعی شده با معرفی باورهای عامیانه مردم ایران در رابطه با سفر با رویکردی تاریخی، گامی کوچک اما مهم در جهت احیاء و معرفی گوشه ای از گنجینه معنوی مردم این سرزمین کهن برداشته شود. روش این تحقیق بصورت کتابخانه ای و فیش برداری از منابع است و تلاش بر این بوده است که با گردآوری و استخراج و دسته بندی و توصیف باورها از لابه لای کتب، سفرنامه ها، نشریات و اسناد، تصویری نسبتا جامع از باورهای عامیانه سفر ارایه دهد. در نهایت، می توان نتیجه گرفت که بسیاری از باورهای گذشتگان، تحت تاثیر پیشرفت، تکنولوژی و تغییر جهان بینی افراد جامعه، با عدم پایبندی و فراموشی مواجه شده اند و برخی از آن ها ولو با اندک تغییرات همچنان به حیات خود ادامه می دهند.
کلید واژگان: سفر, فرهنگ عامیانه, باورها, زیارت, خرافات -
نگاهی سریع به مسایل مرتبط با شیوه هایی که مردم عصرصفویه، در مواجهه با بیماری های همه گیر به کار می بردند، ما را متوجه این حقیقت می سازد، که بشر از زمان پیدایش تا کنون، دغدغه ی درمان و غلبه بر بیماری ها را داشته است. لذا پژوهش حاضر براساس این مسئله شکل گرفته که مردم درجامعه ی ایران عصرصفوی برای رفع این معضل چه پیشگیری هایی را انجام می دادند و براساس چه شیوه هایی عمل می کردند و تبعات استفاده از این شیوه ها چگونه بوده است؟ با بررسی های انجام یافته، براساس روش توصیفی– تحلیلی مشخص گردید که به علت ناشناخته بودن و قابل پیش بینی نبودن این نوع بیماری ها، مردم دست به دامان معالجاتی می شدند که در دسترس بود و درمان گران، معالجات را با استفاده از فرهنگ و باورهای برگرفته از جامعه ی عصر صفویه انجام می دادند. اغلب درمان ها در عصر صفوی، یا بر پایه ی تفکر اسلامی و طب شرعی بوده و یا بر گرفته از طب سنتی، که مردم با استفاده از داروهای گیاهی و آمیزه ای از تجربه و باورهای عامیانه، آن را، انجام می دادند و یا این که با روی آوردن به معالجات ساحرانه و خرافی، با اعمال غیر منطقی، بیماری ها را درمان می کردند. بعضی از این معالجات، ناتوان از معالجه ی منشا اصلی بیماری بودند و در صورت ابتلا فقط به رفع نشانه ها و عوارض می پرداختند و تبعات ناشی از آن موجب طولانی تر شدن و ترس و حتی مرگ و میر درمیان مردم می شده است.
کلید واژگان: خرافات, طب شرعی, عصر صفویه, باورهای عامیانه, بیماری هاA quick look at issues related to the ways in which used by the people of the Safavid era in dealing with epidemic diseases brings us to the fact that human beings have been concerned with the treatment and overcoming of disease since its inception. Therefore, the present study is based on the question of what precautions did the people in the society of Iran in safavid era to solve this problem? And what methods did they use and what were the consequences of using these methods? Studies based on descriptive-analytical methods have shown that people resorted to the treatments that were available due to the unknown and unpredictable nature of these diseases and the therapists treated using beliefs and cultures derived from the Safavid era society. Most of the treatments in the Safavid era were either based on Islamic thought and Sharia medicine, or were based on traditional medicine which people performed using herbal medicines and a mixture of experience and beliefs or by turning to Magical and superstitious treatments treated the diseases with irrational practices. Some of these treatments were incapable of treating the main source of the disease and they only eliminated the symptoms and complications in the case of infection and the consequences resulted in prolonged fear and even death among the people.
Keywords: superstitions, religious medicine, Safavid era, treatment methods, epidemics -
بعد از مطرحشدن بحث اصلاح گری در دین، یک دسته از جریانهایی که در جهان اسلام شکل گرفت، جریان سلفیگری بود. در ایران نیز برخی از نویسندگان و متفکران شیعه، تحت تاثیر سلفیان قرار گرفتند و با انعکاس اعتقاداتی مشابه باورهای سلفی گری، رفته رفته شاگردان و طرفدارانی پیدا کردند و جریان سلفی گری شیعه را در ایران شکل دادند. به غیر از تاثیر از سلفیان، عوامل دیگری نیز در شکل گیری این جریان در ایران نقش داشت؛ از جمله ضعف و انحطاط مسلمانان و پیشرفت غرب در علوم مادی و همکاری حاکمان وقت و عوامل غربی با آنان. یکی از ویژگی های مهم این جریان، تقابل اعتقادی آنان با شیعیان امامی است. آنان در ابتدا تنها شعار بازگشت به قرآن و صدر اسلام و لزوم وحدت را که منطبق با اعتقادات شیعیان امامی نیز بود، سر دادند؛ اما پس از مدتی، تفکرات ضد شیعی خود را بروز دادند و شروع به انکار عقاید شیعیان امامیه و خرافه نامیدن آن ها کردند؛ نظیر آنچه در امامت، عصمت و علم ایمه (ع)، شفاعت، زیارت قبور و رجعت میگویند. از دید آنان، این اعتقادات برخاسته از احادیث نادرست و مکر و نیرنگ علما و روحانیت شیعه است. مقاله حاضر به بررسی چگونگی شکل گیری این جریان و تقابلات اعتقادی آنان در برابر اعتقادات شیعه امامیه پرداخته است.
کلید واژگان: سلفی گری ایرانی, شیعیان امامیه, خرافات, امامتWhen the question of reform in religion came into play, some currents of thought aimed at reforming religious affairs. One of these currents that took place in the Muslim world was the Salafist movement. In Iran, some influenced by Salafists emerged who had similar beliefs. Other factors contributed to the formation of this trend in Iran, including the weakness and decline of Muslims and the progress of the West in the material sciences and the cooperation of the rulers of the time and Western factors with them. Proponents of this movement initially chanted only the slogan of returning to the Qur'an and the beginning of Islam, but after a while, some Muslim beliefs, especially Shiites, saw differences between Muslims and the spread of superstitions, and they began to deny them. Like what they say in Imamate, infallibility, and science of the Imams, intercession, Visiting graves, and pilgrimage. Other important beliefs of the group include calling for unity and fighting against the clergy and the abandonment of many traditions. The present article investigates this process including its formation, beliefs, and introducing some of their personalities (Khorghani, Sanglji, Borghi, Ghalamdaran, and Tabataba'i).
Keywords: Current, Reform of Religion, Return to the beginning of Islam, Salafism, Superstition -
خرافات با تنوع شبکه واژگانی همسویش، از واژه هایی است که معانی و دلالت های متعددی در متون مختلف مسلمین داشته است. به رغم توجه برخی پژوهشگران به مباحث لغوی، جامعه شناختی و روان شناختی خرافات، این واژه کمتر به صورت شبکه ای و در کنار واژه های متناظر و مشابه مطالعه شده است. این مقاله با رهیافت تاریخ اجتماعی زبان دینی و با تامل در تحولات تاریخی کاربردها و دلالت واژگان، با تمرکز بر اجزای زبانی تشکیل دهنده شبکه مفهومی تحقیر در ادبیات اسلامی، به طور فشرده نمونه های کاربرد واژه های استخفاف آمیزی چون مزخرفات، مهملات، هذیانات، چرندیات، خزعبلات، لاطایلات، رکاکات، هرزه گویی، اراجیف سرایی و لاف وگزاف را در شبکه معنایی واژه خرافات در دو حیطه دینی (حوزه های کلامی، حدیثی و عرفانی و...) و غیردینی (حوزه های جغرافیا، سفرنامه نویسی و کاربردهای سیاسی اجتماعی) بررسی کرده و نشان داده است که این واژگان در زمینه ای بسیار وسیع از رهیافت ها و در طیفی گسترده از نگرش ها و با مقاصد مختلف به کار رفته اند؛ با این حال تقریبا همگی به یک واژه مرکزی یعنی خرافات وابستگی معنایی داشته اند و برای طرد و رد و سرکوب عقاید و باورهای « دیگری» مورد استفاده قرار می گرفته اند، چنان که پیدایش فرق و نحله های دینی و مذهبی و شدت گرفتن مجادلات درون دینی، از جمله عوامل عمده افزایش شدید استفاده از این واژگان در ادبیات متقدم مسلمین بوده است.
کلید واژگان: خرافات, شبکه مفهومی تحقیر, لاطائلات, مزخرفات, هذیاناتKhorāfāt (Superstitions), with its diverse lexical network of synonym terms, is one of the words that have had many meanings and connotations in various Muslim texts. Despite the attention of some researchers to the lexical, sociological, and psychological dimensions of superstitions, the term has been less studied along with its network of corresponding and similar terms. This article, with the approach of social history of the religious language and reflecting on the historical developments of the uses and meanings of words, focuses on the linguistic components of the Lexical network of humiliation in Islamic literature. To do so, we survey the use of terms such as Mozak̲h̲rafāt, Mohmalāt, Had̲h̲yānāt, čarandiāt, k̲h̲oza'balāt, Lātā'ilāt, Rakākāt, Harzegoyi, Arādjifsarāyi and Lāf-o-Gazāf in the semantic network of the word Khorāfāt in two areas: religious (i.e. theological, hadith and mystical areas, etc.) and non-religious (i.e. geographical, travelogues, and socio-political uses). The study shows that these terms have been used in a very wide range of approaches and for different purposes; however, almost all of them have a semantic dependence on a central word i.e. Khorāfāt, being utilized to reject, deny and suppress the doctrine and beliefs of the “other”. Reasons such as the emergence of religious sects and the intensification of intra-religious controversies are among the main factors behind the sharp increase in the use of these terms in the early Muslim literature.
Keywords: Khorāfāt (Superstitions), Lexical Network of humiliation, Lātā'ilāt, Mozarafāt, Hayānāt
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.