افتخار قاسم زاده
-
داستان گویی و کارکرد آموزشی و تربیتی آن در برنامه درسی تاریخ
-
عملکرد و نحوه برخورد امام محمدباقر و امام صادق (علیهما السلام) با قیام ها و جریانات انحرافی عصر خویشدوران زندگی سیاسی و اجتماعی امام محمد باقر و امام جعفر صادق علیهما السلام، از موضوعات قابل توجه اواخر قرن یکم و قرن دوم ه.ق است. در این عصر جامعه با چالش های فراوانی در عرصه های سیاسی و فکری مواجه شده بود. بروز و ظهور قیام ها و جریان های انحرافی از مهمترین این چالش ها بودند. پژوهش حاضر به شیوه کتابخانه ای و روش توصیفی-تحلیلی با بررسی زندگی سیاسی-اجتماعی و فرهنگی-عقیدتی امام باقر و امام صادق علیهما السلام، و دسته بندی قیام ها و جریانات انحرافی به شناسایی رهیافت ها و استراتژی های موردنظر توسط صادقین علیهما السلام، پرداخته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که امام محمدباقر و امام صادق علیهما السلام، با شناخت شرایط و مقتضیات جامعه اسلامی با عملکرد علمی- فرهنگی خویش در صیانت از سنت و ارزش های اسلامی به تبیین حدود و حقوق شریعت اسلامی پرداختند و با توجه به شرایط سیاسی جامعه اسلامی در عصر امویان و عباسیان در کنار استقامت و صبر و اتخاذ راهبرد تقیه و مدارا، با حضور در مجالس گوناگون و پایه گذاری نهضت علمی، باب بحث و مناظره را گشودند و به تربیت و آموزش شاگردان خود به عنوان فقیه، محدث و متکلم اهتمام ورزیدند.کلید واژگان: قیام ها, جریان های انحرافی, امام محمدباقر (ع), امام صادق (ع)The period of political and social life of Imam Mohammad Bāqir (as) and Imam Jaʿfar Ṣādiq (as) is one of the remarkable subjects of the ends of 1st and 2nd centuries AH. In this era, the society had faced many challenges in the political and intellectual fields. The emergence of uprisings and deviant movements were among the most important of these challenges. The research is a library and a descriptive-analytical method by examining the political-social and cultural-ideological life of Imam Bāqir (as) and Imam Ṣādiq (as), and categorizing uprisings and deviant movements to identify the approaches and strategies intended by the Two Imams. peace be upon them. The findings of this research show that Imam Mohammad Bāqir (as) and Imam Ṣādiq (as) explained the limits and rights of the Islamic Shariah with their scientific-cultural performance in the protection of Islamic tradition and values, knowing the conditions and requirements of the Islamic society. And according to the political conditions of the Islamic society in the Umayyad and Abbasid eras, along with perseverance and patience and adopting the strategy of piety and tolerance, they opened the door for discussion and debate by attending various assemblies and founding the scientific movement. And they paid attention to the training and education of their students as jurisprudents, muḥaddith and theologians.Keywords: Uprisings, Deviant Movements, Imam Mohammad Bāqir (As), Imam Ṣādiq (As)
-
ابن عساکر یکی از مشهورترین محدثان و مورخان مسلمان مکتب شام در قرون میانی است. اثر مشهور او موسوم به تاریخ مدینه دمشق از مهم ترین منابع در تاریخ نگاری اسلامی است که به شیوه فرهنگ نامه ای و تاریخ محلی نوشته شده است. ابن عساکر در کتاب خویش، اخبار و روایت های مهمی درباره شخصیت های صدر اسلام دارد. یکی از این شخصیت ها حضرت علی (ع) هستند که حجم درخور توجهی از کتاب خود را به آن حضرت اختصاص داده است و در بخش های مختلف کتابش و ذیل شخصیت های صدر اسلام، روایات درخور توجهی درباره ایشان نقل کرده است؛ ازاین رو، کتاب مذکور مدنظر پژوهشگران قرار گرفته و بخش هایی از آن را، پس از تصحیح و تحقیق به چاپ رسانده اند؛ اما بخش مربوط به امام علی (ع) در این کتاب مغفول مانده است. تحقیق درباره بخش اخیر از جهت ارزیابی اخبار مربوط به امام علی (ع) و رویدادهای دوره ایشان، از منظر یکی از مورخان برجسته مکتب شام، حایز اهمیت است؛ ازاین رو، پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با تاکید بر کتاب تاریخ مدینه دمشق ابن عساکر، درصدد یافتن پاسخ به این سوالات است که دیدگاه ابن عساکر درباره امام علی (ع) چیست و ایشان از چه منابعی در نقل روایات مربوط به امام علی (ع) بهره برده است؟ ابن عساکر گزارش های زیاد و مختلفی درباره امام علی (ع)، بدون جهت گیری مذهبی و آوردن روایات اختلافی ارایه داده است که در سیره شناسی امام (ع)، رجوع به آن و استفاده از اطلاعات آن ضروری است.
کلید واژگان: امام علی (ع), ابن عساکر, تاریخ مدینه دمشق, روایات, اخبارIbn ʿAsākir is one of the most famous Muslim scholars and historians of the school of Ash-Shaam (Arabic: ٱلشام) in the Golden Age. His famous work known as the History of Damascus (Arabic: تاریخ دمشق, Romanized: Tarīkh Dimashq) is one of the most important sources in Islamic historiography which is written in the style of a dictionary and local history. Ibn ʿAsākir has important traditions and narrations about the early figures of Islam in his book. One of these figures is Imam Ali ʿAlayhi al-salām (Arabic: علیه السلام, literally: peace be upon him) that Ibn ʿAsākir has devoted a significant volume of his book to him and has narrated considerable narrations about him in different parts of his book and beside the figures of the early Islam. Therefore, the mentioned book has been considered by researchers and some parts of it have been published after correction and research, but the section related to Imam Ali (AS) has been neglected in this book. The research on the recent part is important from the perspective of one of the prominent historians of the school of Ash-Shaam in order to evaluate the traditions related to Imam Ali (AS) and the events of his period. Therefore, the present research is using a descriptive analytical method and emphasizing on Ibn ʿAsākir’s book of History of Damascus to find answers to these questions about what Ibn ʿAsākir’s view about Imam Ali (AS) is and what sources he has used in narrating aḥādīth (Arabic: احادیث, singular: ḥadīth, traditions or narrations) related to Imam Ali (AS). Ibn ʿAsākir has presented many and various reports about Imam Ali (AS) and conflicting narrations without religious orientation which are essential in Imam's biography, referring to it and using its information.
Keywords: Imām ʿAlī ʿAlayhi al-salām, Ibn ʿAsākir, Book of History of Damascus, Narrations, Traditions -
یکی از مهم ترین تهدیدهای عصر نبوی (ص) تحریم و محاصره اقتصادی و اجتماعی پیامبر (ص) و پیروانش در شعب ابی طالب می باشد که مشرکان قریش برای از بین بردن اسلام و تسلیم کردن پیامبر اکرم (ص) در مقابل خواسته های خود انجام داده بودند؛ اما با تدابیر و اتخاذ راهبردهایی به دست پیامبر اکرم (ص) و صبر و استقامت ایشان و مسلمانان این محاصره نتیجه ای نداشت. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی تحلیلی و با اتکا به منابع کتابخانه ای و با بهره گیری از روایات و منابع تاریخی بر آن است تا به واکاوی این محاصره بپردازد. در این راستا ابتدا به ماهیت و اهداف محاصره اقتصادی و اجتماعی شعب ابی طالب به دست قریش اشاره شده و در نهایت زوایای این محاصره و سیره پیامبر اکرم (ص) در مقابله با این محاصره بررسی و واکاوی شده است.
کلید واژگان: محاصره اقتصادی و اجتماعی, پیامبر اکرم (ص), مسلمانان, بنی هاشم, شعب ابی طالبThe economic and social boycott (surrounding) and sanctions against the prophet (PBUH) and his followers in Shiʿb Abī Ṭālib (Arabic: شعب ابی طالب, Valley of Abū Ṭālib) is one of the most important threats of Prophet Muhammad (PBUH) which the polytheists of Quraysh had done to destroy Islam and surrender the Holy Prophet to their demands, but this sanction had no result with the measures and adoption of strategies by the Holy Prophet and the patience and endurance of him and the Muslims. The present research is going to analyze this surrounding by a descriptive analytical method based on library resources and using narrations and historical sources. First, the nature and goals of the economic and social sanctions agianst Shiʿb Abī Ṭālib by Quraysh have been mentioned in this regard and finally, the aspects of this sanction and the Sira (Arabic: سیره, biography) of the Prophet in confronting this Surrounding have been studied and analyzed.
Keywords: Economic, social boycott (surrounding, sanction), Prophet Muhammad (PBUH), Muslims, Banī Hāshim (Arabic: بنی هاشم), Shiʿb Abī Ṭālib (Arabic: شعب ابی طالب Valley of Abū Ṭālib) -
با ظهور اسلام و آمدن رسول خدا (ص)، انقلاب فرهنگی و علمی در جامعه ی آن زمان رخ داد و در سایه ی این تحولات علوم مختلفی به وجود آمد، علومی که به دین و قرآن مرتبط بود، یکی از این علوم، علم حدیث بود که به شرح و تبیین آیات قرآن می پرداخت. شخصیت های زیادی به ویژه صحابه ی رسول خدا (ص) در نقل و رواج احادیث و سنت نبوی بیش از دیگران اثرگذار بودند که از میان این شخصیت ها و چهره های تاریخی، عایشه، همسر پیامبر اکرم (ص) و نیز صحابه ی ایشان، نقش بسزایی را ایفا کرد، به طوری که وی نه تنها در زمان حیات آن حضرت، حضوری چشمگیر داشته، بلکه بعد از رحلت آن بزرگوار نیز از چهره های فعال و در زمینه های مختلف سیاسی و کلامی و حدیثی و علمی از سرشناسان بوده است. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی-تحلیلی و با اتکا به منابع کتابخانه ای-اسنادی و با بهره گیری از روایات و منابع تاریخی بر آن است تا به نقش و تاثیراتی را که عایشه در علوم قرآن و حدیث داشته است، بپردازد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که عایشه بنت ابوبکر علاوه بر جایگاه اجتماعی و سیاسی ای که در عصر خود داشت، در حوزه ی دانش های متنوعی که به قرآن مربوط می شود نیز در قیاس با دیگر بانوان صدر اسلام حضوری قابل توجه دارد. وی روایات بسیاری از رسول اکرم (ص) نقل کرده و در شمار مکثرین حدیث قرار گرفته است؛ چنانکه در روایات متعدد آمده است بعد از رحلت پیامبر (ص) ایشان مرجع علمی مرد و زن و پیر و جوان و عالم و عموم شد، به طوری که اگر دیگران در مورد مسایل با مشکلی روبرو می شدند به وی مراجعه می کردند و علم مربوط به آن را نزد ایشان می یافتند.کلید واژگان: عایشه بنت ابوبکر, پیامبر اکرم (ص), علوم قرآن, حدیث
-
رصدخانه مراغه از مهم ترین رصدخانه های دوره اسلامی است که در سده هفتم هجری قمری و در زمان سیطره ایلخانیان بر ایران ساخته شد. پایه گذاری رصدخانه مراغه به مثابه مرکزی آموزشی و پژوهشی؛ زمینه های گردهمایی دانشمندان، گردآوری اسناد و کتب علمی معتبر و انجام پژوهش در فضایی آزاد به همراه امکانات لازم را فراهم ساخت. نتیجه آنکه ارایه دستاوردها و کشفیات این مرکز علمی در جهان آن روز است. آوازه و شهرت این مرکز علمی باعث گردید تا توجه بسیاری از سرزمین ها را به سوی خود جلب سازد تا جایی که بعضی حکمرانان، آرزو می کردند تا بتوانند نظیر چنین مرکزی را در سرزمین خویش برپا ساز ند. حال با توجه به اهمیت این مجموعه پر ارزش از نظر تاریخ علم ایران و جهان، سوالی که ضرورت پاسخ گویی به آن وجود دارد، این است که عملکرد رصدخانه مراغه به عنوان مهم ترین مرکز علمی پژوهشی دوره ایلخانان </strong>در گسترش علم نجوم چگونه بوده که به الگویی برای ساخت رصدخانه های دیگر تبدیل شده است؟ پژوهش حاضر قصد دارد با روش توصیفی-تحلیلی و با اتکا به منابع کتابخانه ای به این سوال پاسخ بدهد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که رصدخانه مراغه به تمام معنی یک مرکز علمی پژوهشی و آموزشی بود. این بنیاد علمی بی نظیر همچون فرهنگستان های پیشرفته امروزه، فضای بسیار وسیعی را در جای مناسبی در مراغه به خود اختصاص داده بود که باعث گردید این رصدخانه به عنوان مهم ترین مرکز علمی پژوهشی و نجومی دوره ایلخانان در سده هفتم هجری قمری شناخته شود.
کلید واژگان: رصدخانه مراغه, خواجه نصیرالدین طوسی, نجوم, ایلخانیان, تاریخ, علم مرکز علمیMaragheh Observatory was built as one of the most important observatories of the Islamic period in the seventh century AH during the Ilkhanid domination of Iran. Establishment of Maragheh Observatory as an educational and research center; Facilitated the gathering of scientists, the collection of credible scientific documents and books, the conduct of research in the open air, and the necessary facilities. The result is the presentation of the achievements and discoveries of this scientific center in the world of that day. The reputation of this scientific center attracted the attention of many lands to the point that some rulers wished to be able to establish such a center in their land. Now, considering the importance of this valuable collection in terms of the history of science in Iran and the world, the questions that need to be answered are what factors and roles played in the construction of the Maragheh Observatory as the most important scientific research and astronomical center of the Ilkhanate period.What was Khajeh Nasiral-DinTusi in this important matter? Also, how has the Maragheh Observatory functioned in spreading the achievements of astronomy in the Ilkhani era, which has become a model for the construction of other observatories? The present study intends to answer these questions using a descriptive-analytical method and relying on library resources. The research findings indicate that the Maragheh Observatory was in every sense scientific research and educational center. Like today's advanced academies, this unique scientific foundation had a very large space in a suitable place in Maragheh, which made this observatory known as the most important scientific research and astronomical center of the Ilkhanate period in the seventh century AH.
Keywords: Maragheh Observatory, Nasir al-Din al-Tusi, Astronomy, Ilkhanate, History of Science -
وحدت اسلامی و مولفه های آن از دیدگاه سیدجمال الدین اسدآبادی
-
صادق هدایت از مهم ترین چهره های جریان روشنفکری غربگرا در ایران سده بیستم و از مشهورترین داستان نویسان ایرانی به سبک مدرن است. در میان آثار متعدد او، نگارش های تاریخی دارای جایگاهی قابل توجه هستند و مهم تر از آن، نگرش های تاریخی این نگارنده که انگیزه و مایه نگارش بسیاری از آثار وی بوده است. این پژوهش کوشیده است تا ضمن ارایه تحلیلی از آثار دارای ارزش تاریخ نگارانه این نویسنده، درک تاریخ نگارانه و نگرش های تاریخی هدایت را مورد بازشناسی قرار دهد و درصدد یافتن پاسخ این پرسش ها است که تاریخ چه جایگاهی در آثار هدایت دارد؟ و مهم ترین مولفه ها در نگرش های تاریخی ایشان چیست؟ لذا این آثار در سه قالب اصلی درام های تاریخی و با مضمون سرخوردگی باستانی ایرانیان مقهور در برابر حملات غیر ایرانیان، تصحیح و برگردان متون تاریخی پهلوی از دوران ساسانی و آثاری با مضمون مردم شناسانه دسته بندی می شوند. شناخت تحلیلی این آثار که با روش توصیفی-تحلیلی و مطالعه مفهومی آثار ادبی وی فراهم آمده است، نشان می دهد که نگرش ملی گرایانه ناسیونالیستی، باستان گرایی و زرتشتی گرایی تاریخی و دشمنی نژادگرایانه با عناصر غیر ایرانی، عمده ترین مولفه های نگرش های تاریخی هدایت را تشکیل می دهند.کلید واژگان: صادق, هدایت, تاریخ, ناسیونالیسم, تاریخ نگاریSadegh Hedayat is one of the most important figures of the westernist intellectual current in twentieth-century Iran and one of the most famous modern Iranian novelists. Among his many works, historical writings have a significant place and, more importantly, the historical attitudes of this author who has been the motivation and motivation for writing many of his works. This research has tried to provide an analysis of the historically valuable works of this author, to recognize the historiographical understanding and historical attitudes of Hedayat and seeks to find answers to these questions: What is the place of history in Hedayat's works? And what are the most important components in their historical attitudes?; Therefore, these works are classified in three main forms of historical dramas with the theme of ancient frustration of Iranians subjugated against non-Iranian attacks, correction, and translation of Pahlavi historical texts from the Sassanid era and works with the anthropological theme. Analytical knowledge of these works, which is provided by the descriptive-analytical method and conceptual study of his literary works, shows that nationalist attitude, historical antiquity, and Zoroastrianism, and racist enmity with non-Iranian elements are the main components of historical attitudes. Make up the lead.Keywords: Sadegh, Hedayat, History, Nationalism, Historiography
-
مشکلات رفتاری در دانش آموزان یک مقوله اجتماعی است که به شکلی گسترده از سوی جامعه شناسان مورد مطالعه قرار گرفته است. مشکلات رفتاری در دانش آموزان میتواند به اختلالات یادگیری برای دانش آموزان و مشکلات و آسیبهای جدی برای خانواده ها، مدرسه و جامعه بینجامد. مقاله حاضر با هدف شناخت، بررسی و تحلیل عوامل موثر بر مشکلات رفتاری دانش آموزان در مدارس با روش توصیفی-تحلیلی و با اتکا به منابع کتابخانه ای به این موضوع پرداخته است. نتایج تحقیق نشان میدهد که رسیدن به اهداف آموزشی که مدارس به عنوان هدف اساسی خود به آنها توجه دارند، مستلزم تامین بهداشت روانی و رفتاری دانش آموزان است. تحقیقات متعدد نشان میدهد که سلامت رفتاری دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی آنها ارتباط دارد و دانش آموزانی که به نحوی از مشکلات رفتاری یا از نبود بهداشت روانی مناسب رنج میبرند، اغلب با افت تحصیلی مواجه هستند؛ بنابراین ضروری به نظر میرسد جهت تامین شرایط مناسب برای نیل به اهداف آموزشی، تربیتی و تضمین سالمت افراد جامعه در سنین مختلف، عوامل بازدارنده آن را مورد بررسی قرار داد. در همین راستا مشکلات رفتاری دانش آموزان در مدارس که عبارتاند از مدرسه هراسی، مدرسه گریزی، اختلال لجبازی و نافرمانی، بی نظمی در سلوک، اضطراب، بیش فعالی همراه با کمبود توجه و رفتارهای نامناسب یا ناپخته میباشد، مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است.
کلید واژگان: مشکلات رفتاری, اختلالات رفتاری, دانش آموزان, مولفه ها و ارائه راهکارهای مقابله با مشکلات رفتاریBehavioral problems in students is a social category that has been extensively studied by sociologists. Behavioral problems in students can lead to learning disabilities for students and serious problems and injuries to families, schools, and the community. The present article aims to identify, study and analyze the factors affecting the behavioral problems of students in schools by the descriptive-analytical method and relying on library resources to address this issue. The results show that achieving the educational goals that schools pay attention to as their main goal requires providing students with mental and behavioral health. Numerous studies show that students' behavioral health is associated with their academic achievement and that students who somehow suffer from behavioral problems or lack proper mental health often experience academic failure; Therefore, it seems necessary to examine the factors that prevent it to provide appropriate conditions to achieve educational goals and ensure the health of people in society at different ages. In this regard, students' behavioral problems in schools, which include phobia, school dropout, obsessive-compulsive disorder, disordered behavior, anxiety, hyperactivity with lack of attention, and inappropriate or immature behaviors, have been studied.
Keywords: Behavioral problems, Behavioral disorders, Students, Components, and solutions tobehavioral problems -
حفظ تندرستی و رهایی از رنج و بیماری یکی از مهم ترین مسایلی است که همواره در طول تاریخ، فکر بشر را به خود مشغول نموده. چنانچه با جستجو در آثار به جا مانده از پیشینیان، می توان از افکار و اندیشه های نیاکان خود در زمینه های مختلف آگاه شویم. ایرانیان از جمله اقوامی می باشند که دارای پیشینه ی تاریخی بسیار کهنند و از دوره ی باستان در زمینه های مختلف، مقررات خاص خود را داشته اند، از جمله این موضوعات، بهداشت می باشد. در پژوهش حاضر، سعی بر آن شده است که با روش توصیفی-تحلیلی و با اتکاء به منابع کتابخانه ای و تاریخی دست اول، پاسخی درخور برای سوال زیر بیابد: بهداشت و اصول بهداشتی در ایران باستان چگونه بوده است و روش های بهداشتی و درمانی ایرانیان باستان در مقابل بیماری های جامعه ی خویش به چه صورت می باشد؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که ایرانیان باستان به بهداشت توجه و اهمیت ویژه ای قایل بوده اند و برای بهداشت فردی و عمومی جامعه ی خود، مقررات و قوانینی خاص وضع کرده بودند و در منابع دینی و غیر دینی خویش، به دفعات بدان اشاره می کرده اند. در ایران باستان مردم اهمیت زیادی برای آب آشامیدنی سالم، دفع بهداشتی مدفوع، جداسازی بیماران، بهداشت فردی، لزوم نابودی حیوانات موذی و حشرات قایل بودند که نشانگر توجه آن ها به امر سلامت و پیش گیری از بیماری می باشد.
کلید واژگان: بهداشت, ایران باستان, آشو پزشک, سلامتیMaintaining health and getting rid of suffering and disease is one of the most important issues that has always occupied the human mind throughout history. Be aware of the different. Iranians are among the tribes that have a very ancient historical background and have had their own rules in various fields since ancient times, including health. In the present study, an attempt has been made to find a suitable answer to the following question by descriptive-analytical method and relying on first-hand library and historical sources: What was health and hygiene principles in ancient Iran and Iranian health methods? How does the ancients react to the ills of their community? The findings of the study indicate that the ancient Iranians paid special attention to health and set special rules and regulations for the individual and public health of their society and mentioned it many times in their religious and non-religious sources. They did. In ancient Iran, people attached great importance to safe drinking water, hygienic defecation, separation of patients, personal hygiene, the need to eradicate vermin and insects, which indicates their attention to health and disease prevention.
Keywords: Health, Ancient Iran, Aso-baesaza -
قرآن، کتاب هدایت و برنامه زندگانی بشر است؛ پیاده کردن دستورات آن برای انسانها رستگاری، رشد و تعالی به ارمغان می آورد. به همین دلیل در تعدادی از آیات الهی به بلا، آزمایش و نقش آن ها در زندگی و مسایل مرتبط به آن اشاره شده است که می توان با بررسی این آیات از جهت مفهوم آن، نشانهها، ابزار، علل و عوامل پیروزی در آن به اهمیت و ضرورت آن پی برد و در راستای اصلاح خود و جامعه به کار گرفت که تاثیر بسزایی در ایجاد آرامش و شادی دارد و با پرداختن به این مسایل می توان در بهبود زندگانی و هدفمند ساختنش قدم برداشت. در همین راستا، در این پژوهش سعی شده است با روش کتابخانهای و با شیوه توصیفی- تحلیلی با اتکا به آیات قرآن کریم، روایات و احادیث به گردآوری اطلاعات و سپس به تحلیل بلا از منظر قرآن پرداخته شود.
کلید واژگان: بلا, آزمایش, انسان, قرآن -
سید اشرف الدین حسینی، شاعر نامآور عصر مشروطیت بلکه یکی از پر آوازهترین شعرای طنزسرای تاریخ ادب فارسی میباشد که اشعار وی سرشار از مضامین سیاسی و اجتماعی است که با زبانی عامیانه بیان شده است و به دلیل استفاده از عنصر طنز باعث شده است که مضامین اشعار وی تا عصر حاضر تازگی و ماندگاری خود را حفظ کنند و مورد استقبال مردم قرار بگیرند و ما در این پژوهش کوشیدهایم با روش توصیفی-تحلیلی و با اتکا به منابع کتابخانهای، تصویری از زندگی و آثار وی ارایه کنیم. به همین منظور ابتدا به بحث درباره زندگی این شاعر ملی، از والدت تا وفات وی پرداختیم و سپس گزارشی از آثار و تالیفات وی بیان کرده و در نهایت مضامین و محتوای اشعار سید اشرفالدین را که به صورت طنز انتقادی با مضامین سیاسی و اجتماعی نظیر نهضت مشروطه، سران کشور، بیگانگان، زمزمه های جمهوری، فقر و فاصله طبقاتی، وطن، جهل و خرافات، زن و نقش اجتماعی او که در روزنامه نسیم شمال منتشر میساخت، بررسی شده است
کلید واژگان: سید اشرف الدین حسینی, نسیم شمال, مشروطیت, شاعر ملی, روزنامه نگار -
شاهان صفوی هر یک به نوبه خود، در بزرگداشت هنرمندان و پیشرفت دادن هنر کوشا بودند، هر چند که میزان و نحوه حمایت آنها از هنر در حدود حکومت دویست ساله صفوی یکسان نبوده و با فراز و نشیب هایی همراه بوده است. فقدان اقتدار مقام سلطنت شاه محمد خدابنده، به علت تغییر و تحولات سیاسی و نابینا بودن ایشان از وی مردی ضعیف و سرخورده ساخته بود که در نتیجه ی آن از او نه شاهی عظیم و نه حامیای بزرگ در جهت حمایت و ارج قرار دادن نسبت به هنر و هنرمندان به وجود آورده بود؛ اما این باعث نمیشود که سیر و تحول هنر در دوره وی را نادیده بگیریم و مورد تفحص و تحقیق قرار ندهیم. در همین راستا، در این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به بررسی جایگاه هنر و رویکرد شاه محمد خدابنده نسبت به آن پرداخته شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که ، آنطور که شایسته باشد، هنر مورد - به دلیل تحولات سیاسی و دوره کوتاه حکومت شاه محمد خدابنده (996-985 ه.ق) توجه قرار نگرفت و با فراز و فرودهایی همراه بوده است.
کلید واژگان: صفویان, هنر اسلامی, هنرمندان, شاه محمد خدابندهThe Safavid kings, each in their own way, were diligent in honoring the artists and advancing the art, although the extent and manner of their support for art was not the same within the twohundred- year Safavid rule and was accompanied by ups and downs. The lack of authority of Shah Mohammad Khodabandeh, due to his political changes and blindness, had made him a weak and frustrated man, as a result of which he was neither a great king nor a great supporter in order to support and honor him. He created art and artists, but that doesn't stop us from ignoring the evolution of art in his time and not exploring it. In this regard, in this research, the position of art and Shah Mohammad Khodabandeh's approach to it have been studied by descriptiveanalytical method and using library resources. The research findings indicate that due to political developments and the short period of the rule of Shah Mohammad Khodabandeh (985-996 AH), art was not considered as it should be and has been accompanied by ups and downs.
Keywords: Safavids, Islamic art, artists, Shah Mohammad Khodabandeh -
کتاب تاریخ اجتماعی ایران به نگارش مرتضی راوندی، اثری قابل توجه و ارزشمند است که در آن نویسنده کوشیده است با روش علمی و با رویکرد تطبیقی، به واکاوی تاریخ و تمدن ایران در موضوعاتی چون حیات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فکری، هنری، آموزشی و سازمان اداری و حقوقی ایرانیان از آغاز کهنترین ملل باستانی و در ارتباط با دیگر تمدنهای جهان، در قبل و بعد از اسلام تا دوره معاصر بپردازد. این اثر گرانبها یکی از مهمترین منابع در زمینه جامعه شناسی تاریخی ایران به شمار می رود که راوندی با این کار پایه ای محکم و قابل ستایش در این عرصه بنیان نهاد. این پژوهش کوشیده است تا با روش توصیفی-تحلیلی تا ضمن مطالعه اثر یاد شده، آن را توصیف، تبیین و ارزیابی نماید. در این راستا این نوشتار ابتدا به معرفی نویسنده و آثار وی، سپس به بررسی شکلی و محتوای کتاب و در آخر به جمعبندی و ارزیابی اثر وی در سه بخش شیوه نگارش، اعتبار نوشته و توانایی نویسنده در انتقال مطالب پرداخته است.
کلید واژگان: مرتضی راوندی, تاریخ اجتماعی ایران, نقد و ارزیابی, کتابشناسی -
در عصر مغول ها با توجه به دین ستیزی آن ها ابتدا هنرهایی چون موسیقی و نقاشی و به خصوص مجسمه سازی رونق گرفت و کارهای ارزنده و باشکوهی را به وجود آوردند؛ اما پس از تسلط اسلام و گرویدن سلاطین مغول به دین جدید، هنر نیز چون سایر مظاهر جامعه دستخوش تغییر و تحول گردید و بالاجبار در راهی افتاد که اسلام پیشنهاد می کرد. هنرهایی مثل موسیقی، مجسمه سازی که با اسلام مغایرت داشتند به فراموشی سپرده شدند و به جای آن معماری به جلو آمد و متعاقب آن نقاشی، کاشی کاری، آجرکاری، گچ بری و خوشنویسی فعال شد. از آن پس سلاطین ایلخانی، برای نمایاندن شوکت و جلال خود، از هنر سود می جستند و برای ساختن شاهکارهای هنری، هنرمندان را به خدمت می گرفتند. یکی از این سلاطین، سلطان محمد خدابنده اولجایتو می باشد که حامی و مشوق هنر بوده است. از جمله هنرهای متداول در این دوره، رشته های هنری چون معماری، نقاشی و خوشنویسی است که مورد توجه و عنایت ویژه ای سلطان ایلخانی قرار گرفته شده که در نتیجه ی آن باعث رونق و گسترش آن ها گردیده است. در این پژوهش سعی بر آن است که ضمن بررسی جایگاه هنر و معماری در دوره سلطان محمد اولجایتو به بحث در باب وجوه مختلف هنر این دوران و اینکه سلطان ایلخانی نسبت به هنر چه نوع رویکردی داشته، با روش توصیفی-تحلیلی و با اتکا به منابع کتابخانه ای، پرداخته شود.
کلید واژگان: هنر اسلامی, ایلخانان, معماری اسلامی, سلطان محمد خدابنده, اولجایتوIn the age of the Mongols, due to their religion, they first developed arts such as music and painting, especially sculpture, and created valuable and magnificent works. It changed, and it was forced to follow the path Islam proposed. Arts such as music, sculpture that contradicted Islam were abandoned, and architecture instead came to life, followed by painting, tiling, brickwork, plastering and calligraphy. From then on, the Ilkhanid kings used art to represent their shock and glory, and hired artists to create artistic masterpieces. One of these kings is Sultan Muhammad Khodabandeh Oljaytu, who was a patron of the arts. Among the common arts in this period are the fields of art such as architecture, painting and calligraphy that have received special attention from the sultan Ilkhan, as a result of which they have flourished and expanded. In this study, while trying to study the place of art and architecture in the reign of Sultan Muhammad Oljaytu, he discusses various aspects of art of that era and what kind of approach the sultan Ilkhan had toward art, using a descriptive-analytical method and relying on sources Library, to be paid.
Keywords: Islamic Art, Ilkhanids, Islamic Architecture, Sultan Mohammad Khodabandeh, Oljayto -
شاه عباس یکی از سلاطین بزرگ ایران است که دوران حکومت او عصر عظمت، قدرت و اشتهار ایران می باشد. او کسی است که سلسله رو به انحطا صفویه را مجددا به اوج قدرت رسانید و از لحاظ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی موقعیت درخشانی برای ایران در جهان آن روز به دست آورد. شخصیت شاه عباس در میان سالطین ایران به علت حفظ استقلال ایران و دفع دشمنان و متجاوزان و ایجاد حکومت مرکزی و براقراری امنیت داخلی و تشویق هنرمندان و توسعه و رواج هنر، صرف نظر از خشونتهای اخلاقی و هوسرانیها و گاهی بیعدالتیها، یک شخصیت ممتاز و برجسته است. پژوهش حاضر با شیوه توصیفی - تحلیلی با اتکا به منابع دست اول و تحقیقات جدید بر آن است تا رویکرد صفویان نسبت به مذهب در دوره شاه عباس اول صفوی را مورد بررسی قرار بدهد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که شاه عباس اول، فردی متدین و متعصب به مذهب تشیع بود و در دوره وی مذهب تشیع به اوج خود رسید. نمودهای این امر را میتوان در حوزه های مختلفی چون ارادت و احترام فراوان وی با ایمه اطهار (ع) رسیدگی و توسیع مقابر ایمه اطهار (ع) سفرهای زیارتی وی بارگاه ایمه (ع) و توجه ویژه به مسئله وقف و به تبع آن رشد فزاینده نهاد اوقاف و مسایل مربو به آن، در این دوره شاهد بود. رویکرد دینی شاه عباس اول در قبال اقلیتهای چون یهودیان و زرتشتیان و به ویژه اهل تسنن بد رفتار و سختگیر بود ولی با مسیحیان خوش رفتار و مهربان بود. در کل رویکرد دینی شاه عباس اول صفوی، گاه رویکردی توام با تسامح و مدارا و اغلب سیاستی خصمانه و سرکوبگرایانه بوده است.
کلید واژگان: صفویان, تشیع, اقلیتهای مذهبی, شاه عباس اول صفوی -
مسجد یکی از شاخص ترین بناهای معماری اسلامی است، مطالعه و پژوهش درباره آن به سبب اینکه آغاز معماری در تمدن اسلامی با این بنا است، ضروری می باشد. مسجد جلوهای از زیبایی های بصری و نمونه بارزی از تلفیق و ارتباط فرم های نمادین با باورهای عمیق اعتقادی در عرصه حیات مادی است که علاوه بر تامین کالبد مکان عبادت با زبان کنایه و اشاره هنر از معرفت دینی و راز و رمز شریعت سخن میگوید، و از این رو اهمیت و قداست ویژه ای برخوردار است. مسجد در اصل منتسب به ذات اقدس خداوند است و در بیان معماری هنرمندانه آن از ماورایی ترین دریافت های بشری بهره گرفته میشود. در این نوشتار ضمن بیان معانی لغوی و اصطلاحی مسجد و تاریخچه آن، اهمیت و ضرورت، آداب و احکام مسجد و در نهایت به معماری و کارکردهای آن در تمدن اسلامی با استفاده از منابع کتابخانه ای و با روش توصیفی-تحلیلی پرداخته شده است.
کلید واژگان: کارکردها, آداب و احکام, تمدن اسلامی, مسجدThe mosque is one of the most prominent Islamic architectural monuments, and study and research on it is essential because architecture begins with Islamic civilization. The mosque is a manifestation of visual beauty and a prime example of the incorporation of symbolic forms with deeply held beliefs in the realm of material life that, in addition to providing a place of worship with a language of irony and art, speaks of religious knowledge and the mystery and mystery of the law. , And therefore of special importance and sanctity. The mosque is originally attributed to the divine essence of God and expresses its artistic architecture in the most transcendent human way . In this article, while explaining the literal and idiomatic meanings of the mosque and its history, the importance and necessity of the mosque's ordinances and finally its architecture and functions in Islamic civilization have been studied using library resources and by a descriptive-analytical method.
Keywords: Mosque, Architecture, Functions, Rules, Islamic Civili -
شاه اسماعیل اول صفوی (907-930) پایه گذار و نخستین شاه دولت صفوی بود. حکمرانی شاه اسماعیل به دو دلیل نقطه عطفی در تاریخ ایران است. دلیل نخست این که پس از گذشت نهصد سال از انقراض شاهنشاهی ساسانیان؛ یک فرمانروایی پادشاهی متمرکز ایرانی توانست بر سراسر ایران آن روزگار فرمانروایی نماید. دلیل دوم، اعلام رسمی مذهب شیعه دوازده امامی بود. تغییر مذهب ایرانیان از تسنن به تشیع در طی سده های شانزدهم تا هجدهم میلادی به وقوع پیوست و ایران را به مرکز تشیع در جهان تبدیل کرد. پژوهش حاضر با شیوه توصیفی - تحلیلی با اتکا به منابع دست اول و تحقیقات جدید بر آن است تا رویکرد صفویان نسبت به مذهب در دوره شاه اسماعیل اول صفوی را مورد بررسی قرار بدهد. یافته های تحقیق نشان از آن دارد که شاه اسماعیل اول صفوی برای ایجاد یک هویت ملی و در راستای آن ایجاد یک دولت متمرکزتر و قویتری، اقدام به اعلام رسمی تشیع به عنوان مذهب رسمی کشور کرد. شاه اسماعیل صفوی در راستای تغییر مذهب، نیاز عاجلی برای برقراری همگونی فکری از طریق ارشاد و تسریع اشاعه عقاید شیعی داشت که دست به اقداماتی در این زمینه کرد. مذهب شاه اسماعیل ویژگی ها و پیامدهای منحصر به فرد خود را داشت که میتوان به تعصب در مذهب و بت قرار دادن شاه اسماعیل از سوی پیروانش و پرستش وی و رواج خرافه گرایی و پیامدهای چون نفاق مذهبی در جامعه ایرانی و ایجاد دشمنی با همسایگان سنی را به دنبال داشت.
کلید واژگان: صفویان, تغییر مذهب, تشیع, تسنن, شاه اسماعیل اول صفوی -
از قدیم از جانب شاهان مورد حمایت قرار میگرفتند، به طوری که امروزه بسیاری از ، هنرمندان ارزشمندترین آثار هنری باقیمانده در ایران آنهایی هستند که از طرف حکومت ها حمایت شدهاند. یکی از پررونق ترین دوره های هنری ایران اسلامی، دوره صفویه است. قرن دهم و یازدهم هجری را دوران شکوفایی هنر اسلامی در ایران دانسته اند. دوره صفویان به خصوص دوره شاه اسماعیل، شاه طهماسب و شاه عباس کبیر، با رشد و گسترش انواع هنرها و پدید آمدن بزرگ ترین شاهکارهای هنری مقارن بوده است. در این دوره با حمایت شاهان صفوی، هنرهای پارچه بافی، نقاشی، فلزکاری، سفال سازی و معماری به حد اعلای توسعه و تکامل رسید. این تحقیق با استفاده از منابع کتابخانه ای و به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی رویکرد صفویان به ساله 54 هنر در دوره شاه طهماسب پرداخته که با طولانی ترین پادشاهی دوره صفوی (با حکومتی 54 ساله 930-984 ه.ق) باعث به و جود آمدن شاهکارهای هنری متعددی شده است.
کلید واژگان: صفویان, حمایت از هنر, هنر اسلامی, شاه طهماسب
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.