جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « همدان: » در نشریات گروه « تاریخ »
تکرار جستجوی کلیدواژه «همدان:» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
بررسی قدرت گیری خاندان حکومتگر پس از افول قدرت های مرکزی، روند تاریخی گذر از حکمرانی های متمرکز ایرانی به حکمرانی های محلی را نشان می دهد. متاسفانه مطالعات نظری مربوط به خاندان شناسی در ایران هنوز آغاز نشده است تا بتوان با تکیه بر آن ظهور و افول خاندان های حکومتگر را مورد بررسی تطبیقی دقیق قرار داد. این مقاله روند قدرت گیری و افول قدرت خاندان گاورودیان در منطقه گاورود بین همدان و کردستان و به طور مشخص سیاست گاورودیان در قبال سه حکومت قراقوینلو، تیموری و آق قوینلو را مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد. یکی از مشکلات فراروی این خاندان، تغییر سریع حکومت ها در ایران بود. مساله اصلی گاورودیان که در طول سده ی نهم قمری بر ایران حاکم شدند، این بود که بتوانند منافع خود را با منافع متفاوت و سیال این سه حکومت تنظیم کنند. لذا سیالیت منافع حکومت های مرکزی به سیالیت و پیچیدگی واکنش گاورودیان انجامید. آنان نتوانستند در برابر سیاست تمرکزگرایی حکومت های مرکزی، قدرت استوار و باثباتی ایجاد کنند و سرعت تحولات، آنان را به اتخاذ سیاست های آنی و فرصت طلبانه وامی داشت. بنابراین گرفتار تذبذب و سردرگمی شدند. بعلاوه رقابت های درون خاندانی و عملکرد خاندان رقیب نیز قدرت آنان را به افول کشانید.کلید واژگان: خاندان گاورودیان, آذربایجان, همدان:, قراقوینلوها, تیموریان ء آق قوینلوها}Study ruling families’ rise of power after the decline of the central powers shows the historical process of passing from centralized Iranian governments to local governments. Unfortunately, theoretical studies related to family history have not yet begun in Iran, so that the emergence and decline of ruling families can be examined in detail. This article studies and analyzes fall of the Gavrudian in Gavrudi region near Hamedan and Kurdistan and in particular Gavrudian's policy towards the three governments of kara kouynlu, Timurid, and Ak kouynlu. The main problem of the Gavrudians who ruled during the 9th century that they could adjust their interests to the three governments’ different and fluid interests. Thus, the fluidity of central governments’ interests led to the Gavrudians’ reaction fluidity and complexity. They could not establish a strong and stable power against the central governments’ centralist policies. The rapid changes forced them to adopt immediate and opportunistic policies. Therefore they became confused. In addition, intra-family rivalries and the performance of rival families reduced their power.Keywords: Gavrudian family, Azerbayjan, Hamedan, Qaraquynlu's, Timurids, Aghquynlu's}
-
یکی از جنبه های اصلی در شناخت فرهنگ های گذشته، مطالعه و تحلیل آثار سفالی محوطه های باستانی است؛ از این رو بررسی دقیق این دسته از آثار نقش مهمی در روشن شدن وضعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مراکز استقراری داشته است. عبور مسیرهای ارتباطی، هم چون شاهراه خراسان و راه فرعی شاهی از همدان درطول تاریخ -به خصوص در دوران اسلامی- باعث پیدایش فرهنگ های متعدد سفالگری در این بخش از کشور شده است. با توجه به تاثیرپذیری فرهنگ های سفالگری همدان و به تبع آن محوطه قرق (با حجم وسیعی از آثار سفالی) از مناطق بزرگ سفالگری دوران اسلامی، در این پژوهش سعی شده است به پرسش هایی هم چون: تاثیر کدام مناطق به لحاظ سبک ساخت و تزیین در سفال های محوطه قرق دیده می شود؟ مهم ترین گونه های سفالگری این محوطه از قرن پنجم تا هشتم هجری قمری کدام اند؟ و کدام گونه سفالی از ویژگی های بومی برخوردار است؟ پاسخ داده شود. هدف اصلی این نگارش، شناسایی انواع گونه های شاخص سفالی محوطه مورد مطالعه است که این فرآیند ازطریق مطالعه داده های باستان شناختی حاصل از بررسی های نوین صورت گرفته است. در انجام پژوهش حاضر، روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی و تطبیق میدانی یافته های این حوزه با سایر مناطق صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهند در هنر سفالگری این محوطه به لحاظ شیوه ساخت و پرداخت، جلوه هایی از هنر مراکز فرهنگی همجواری هم چون: ذلف آباد، آوه، سلطانیه، کنگاور، تخت سلیمان و بروجرد مشاهده می شود؛ هم چنین بیش از 10 گونه سفالی شاخص قرن پنجم تا هشتم هجری قمری از آن شناسایی شده که شامل انواع سفال های بدون لعاب و لعاب دار است که هریک به زیرمجموعه های ساده و منقوش و چندرنگ زیر و رولعابی تقسیم می شوند. در این بین، نمونه هایی هم چون ظروف با تزیین چندرنگ بر روی گلابه سفید احتمالا از ویژگی های محلی برخوردارند.
کلید واژگان: محوطه قرق, همدان, گونه شناسی سفال, سفالگری قرن پنجم تا هشتم هجری قمری}One of the main aspects in understanding past cultures is the study and analysis of pottery works in ancient sites. The passage of communication routes such as the Khorasan highway during the historical period, especially in the Islamic period, has caused the emergence of many pottery cultures in this part of the country. Considering the influence of Hamedan pottery cultures and consequently the Qoroq site from large pottery areas of the Islamic period, in this research, an attempt is made to answer these questions. In terms of construction style and decoration, the effects of which areas can be seen in the pottery of Qoroq site? What are the most important types of pottery in this area from the 5th to 8th century AH? And which type of pottery has native characteristics? The main purpose of this writing is to identify the types of pottery indicators of the study site, which is done through the study of archaeological data obtained from modern surveys. In the present research, the descriptive-analytical research method and information gathering has been done in the form of library studies and field comparison of the findings of this area with other areas. The results show that the pottery art of this area can be seen in terms of construction and decoration techniques influenced by the art of neighboring areas such as Zolfabad, Aveh, Soltanieh, Takht-e Soleiman, Kangavar and Boroujerd. Also more than 10 types of pottery from the fifth to the eighth century AH have been identified, which include different types of unglazed and glazed pottery, each of which is divided into simple, patterned and multi-colored subsets under the glaze. In the meantime, specimens such as Dishes with multicolored decoration on white glaze probably have local characteristics.
Keywords: Qoroq site, Hamedan, Typology, Pottery, 5th to 8th Century AH} -
در نهضت اسلامی به رهبری آیت الله خمینی، روحانیون همدان از همان آغاز نهضت (1341) تا دستگیری و بازداشت وی و مهاجرت علما به تهران و تبعید امام خمینی از ایران و ورود به عراق با ایجاد دالان ارتباطی انقلابیون با آیت الله خمینی نقش بارزی داشتند. به سبب این فعالیت ها روحانیون همدان در روند انقلاب اسلامی بازداشت، دستگیر و زندانی شدند و در آستانه پیروزی انقلاب به نقاط دورافتاده کشور تبعید گردیدند. مسئله این مقاله بررسی علل تبعید، میزان تاثیرگذاری فعالیت های سیاسی - اجتماعی روحانیون تبعیدشده همدان علیه رژیم و فرجام کار آنها است. شیوه تحقیق در این پژوهش توصیفی - تحلیلی است که با بهره گیری از منابع آرشیوی- کتابخانه ای و تاریخ شفاهی انجام شده است. فرضیه مقاله این است که ارتباط معناداری بین اقلیم، عقاید، فعالیت های تبعیدیان، میزان تاثیرگذاری و مقبولیت اجتماعی در زیستگاه بومی و محل اقامت اجباری آنها وجود دارد. یافته های پژوهش نشان می دهد که فعالیت و عقاید سیاسی- اجتماعی و مذهبی روحانیون مبارز توام با مقبولیت عامه با انتخاب تبعیدگاه های آنان ارتباط داشته که معمولا محل تبعید ازنظر اقلیم زندگی و فعالیت های آنان، دقیقا مقابل وضعیت قبلی تبعیدشدگان بوده است.کلید واژگان: انقلاب اسلامی, روحانیون, همدان, فعالیت های سیاسی, تبعیدیان}In the Islamic movement led by Ayatollah Khomeini, Hamadan clerics played a significant role from the very beginning of the movement (1963) until his arrestment and detention and the migration of scholars to Tehran and the exile of Imam Khomeini from Iran and his entry into Iraq by creating a communication corridor between the revolutionaries and Ayatollah Khomeini. Because of these activities, the clerics of Hamedan were arrested and imprisoned during the process of the Islamic Revolution and were exiled to remote parts of the country on the eve of the victory of the revolution. The issue of this article is to investigate the causes of exile, the extent of the impact of the political-social activities of the exiled clerics of Hamedan against the regime and the outcome of their work. The research method in this research is descriptive-analytical, which was done by using archival-library sources and oral history. The hypothesis of the article is that there is a significant relationship between the climate, beliefs, activities of exiles, the degree of influence and social acceptability in their native habitat and their forced residence. The findings of the research show that the activities and political, social and religious beliefs of revolutionary clerics combined with popular acceptance are related to the choice of their places of exile.Keywords: Islamic Revolution, Clerics, Hamadan, Political Activities, Exiles}
-
پژوهش نامه تاریخ، پیاپی 69 (زمستان 1401)، صص 85 -101
مغیره بن شعبه یکی از نخبگان عرب از قبیله ثقیف میباشد، که در بسیاری از جریانات مهم صدر اسلام، خالق نقش های موثری بوده است. از آنجایی که منابع مختلف بیشتر از مغیره بعنوان یک سیاست مدار کهنه کار نام برده اند، تاکنون هیچ پژوهش مستقلی درزمینه عملکرد نظامی اوصورت نگرفته است. در حالی که برای شناخت دقیق افکارو اندیشه های مغیره، باید به فعالیت های نظامی او نیز توجه کرد. زیرا بنا برپاره ای مستندات، مغیره علاوه برحضور در عرصه های سیاسی و اجتماعی، در بسیاری از غزوات صدر اسلام پیامبر(ص) را همراهی نموده، ودر جنگ های برون مرزی نیز برای مقابله با دو امپراطوری ایران و روم نیز در فتوحات بزرگی چون قادسیه، نهاوند و همدان که منجر به تصرف کامل ایران شد، حاضر بوده است.که این حضور تاثیرات محسوسی بر عملکرد او در دوران صدارتش در بصره و کوفه بر جا گذاشته است. عده ای پیشرفت او را در عرصه مدیریت، مدیون حضوراو درجبهه های خارج از شبه جزیره وآشنایی او با فرهنگ ایرانی ورومی می دانند. اکنون در این پژوهش در پی پاسخ به این سوال هستیم که مغیره بن شعبه چه نقشی در فتوحاتی که منجر به فتح ایران شده را برعهده داشته است؟ بر اساس این فرضیه به نظر میرسد مغیره مسولیت هیات مذاکره کننده قبل از جنگ قادسیه را بر عهده داشته و در فتح نهاوند و همدان در کسوت فرمانده ای عالی رتبه حاضر بوده است.
کلید واژگان: مغیره بن شعبه, فتوحات, قادسیه, نهاوند, همدان}Mughira bin Shuba is one of the elite Arabs from the Thaqif tribe, who has played an important role in many important accidents of the early days of Islam. Since various sources mostly mention Mughira as a veteran politician, no independent research has been done on his military performance. Meanwhile, to know exactly the thoughts and ideas of Maghira, we should also pay attention to his military activities.Because according to fragments of documents, in addition to being present in the political and social arenas, Mughira accompanied the Prophet in many of the Islamic conquests, and in overseas wars to confront the two empires of Iran and Rome in great conquests such as Qadisiyah , Nahavand and Hamedan, which led to the complete occupation of Iran, were present and this presence has left a noticeable impact on his performance during his chancellorship in Basra and Kufa. Some consider his progress in the field of management , due to his presence in fronts outside the peninsula and his familiarity with Iranian and Roman culture.Now, in this research, we are looking for an answer to the question, what role did Mughirah bin Shuba play in the conquests that led to the conquest of Iran? Based on this hypothesis, it seems that Mughira was in charge of the negotiating team before the Qadisiyah war and was present in the conquest of Nahavand and Hamadan as a high-ranking commander
Keywords: Mughira bin Shuba, Conquests, Qadsiyah, Nahavand, Hamadan} -
در این مقاله به سیر زندگی و فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و مذهبی آیت‌الله سید اسدالله مدنی پرداخته ایم. ایشان از مبارزان فعال و انقلابی در سه منطقه همدان، لرستان و آذربایجان در مقطع قبل از انقلاب بوده و پس از انقلاب نیز در تثبیت وضعیت استانهای همدان و آذربایجان شرقی و رفع برخی اختلافات و مدیریت برخی اتفاقات نقش بسزایی ایفا کردند و در نهایت نیز به دست یکی از اعضای گروهک منافقین به شهادت رسیدند. سیر مقاله به صورت تاریخی از زندگینامه آیت الله مدنی است و در این سیر تاریخی به نقاط عطفی همچون فعالیت‌های سیاسی در آذشهر، مبارزات مذهبی و سیاسی در همدان، خرم آباد و نجف اشرف و تبعیدهای چندگانه ایشان به شهرهایی همچون نورآباد ممسنی، گنبدکاووس، کنگان و مهاباد پرداخته شده است. منبع اصلی مقاله کتاب اسناد ساواک است که از سوی مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات در سال 1377 منتشر شده است. در کنار این کتاب از خاطرات شفاهی و برخی دیگر از کتب که در حوزه زندگینامه ایشان نوشته شده و همچنین روزنامه ها و نشریات استفاده شده است.
کلید واژگان: آیت الله اسدالله مدنی, شهید محراب, علمای بلاد, امام خمینی, امام جمعه, همدان} -
معماری بومی و سنتی هر منطقه برگرفته از اقلیم و جغرافیای آن منطقه بوده است و مساجد به عنوان مهم ترین بنای ماندگار اسلام در شهرها و اقلیم های مختلف با حفظ ویژگی های منحصربه فرد خود متناسب با اقلیم هر منطقه در گذر زمان توسعه و دوام یافته اند. بقای ساختار مساجد تاریخی همدان نیز تحت تاثیر شاخص های اقلیمی منطقه بوده و اقلیم ساختار مساجد را طی سالیان متمادی تضمین نموده و امکان هم زیستی مسالمت آمیز معماری با محیط زیست و هم سازی آن را فراهم کرده است. بر این مبنا، این پرسش قابلیت طرح می یابد که خصوصیات اقلیمی تا چه میزان در فرآیند شکل یابی مساجد تاثیر داشته است؟ به عبارت دیگر، عوامل اقلیمی تا چه اندازه در ایجاد اشکال و فرم های مشابه در ساختمان مساجد همدان موثر واقع شده اند؟ هدف از انجام پژوهش آن است تا با اتکا به منابع مطالعاتی و بررسی های میدانی، شاخص های اقلیمی همدان را در ساختار مساجد بازشناسی کرده تا زمینه پاسخ گویی به پرسش های مذکور فراهم گردد. با توجه به آن که کیفیت الگوی ساختاری و مصالح مورد استفاده در مساجد شهر همدان، با توجه به اقلیم کوهپایه ای مرتفع منطقه، دارای مشابهت های فراوان با یکدیگر است، و طراحی هم سان با اقلیم در اکثر مساجد این منطقه همانند سایر شهرهای اقلیم کوهپایه ای مرتفع و کوهستانی رعایت شده است؛ در نتیجه با مطالعه و تطبیق معماری و اقلیم می توان میزان تبعیت از اقلیم در معماری این سازه های ارزشمند را دریافت. به منظور شناخت معماری مساجد تاریخی شهر همدان، کلیه داده های اسنادی، کتابخانه ای و میدانی در نگاهی جامع بررسی شده تا تاثیرات اقلیم در ساختار معماری مساجد نمایان شود.
کلید واژگان: اقلیم کوهستانی, همدان, معماری, مساجد}The native and traditional architecture of each region has been derived from the climate and geography of that region, and mosques as the most important permanent building of Islam in different cities and climates have developed and survived over time by maintaining their unique characteristics in accordance with the climate of each region. The survival of the structure of the historical mosques of Hamedan has also been influenced by the climatic indicators of the region and the climate has guaranteed the structure of the mosques for many years and has provided the possibility of peaceful coexistence of architecture with the environment and its integration. On this basis, this question can be asked that to what extent did climatic characteristics influence the process of forming mosques? In other words, to what extent have climatic factors been effective in creating similar shapes and forms in the building of Hamedan mosques? Its purpose is to recognize Hamedan’s climatic indicators in the structure of mosques by relying on study sources and field surveys to provide a basis for answering the mentioned questions .Considering that the quality of the structural model and the materials used in the mosques of Hamadan city have many similarities with each other due to the high foothill climate of the region ,and the design matching the climate in most of the mosques of this region is similar to other cities of the high foothill climate and mountainous has been observed, as a result, by studying and comparing architecture and climate, the degree of adherence to climate in the architecture of these valuable structures can be obtained. In order to understand the architecture of the historical mosques of Hamadan city, all the documentary, library and field data have been reviewed in a comprehensive way to reveal the effects of climate on the architectural structure of the mosques.
Keywords: Mountainous Region, Hamedan, Architecture, Mosques} -
مجموعه معماری دست کند ارزانفود (ارزانپول) در 30 کیلومتری جنوب شرق شهر همدان در سال 1389 ه.ش.، به طور اتفاقی شناسایی شد و تاکنون چهار فصل پژوهش های باستان شناختی در آن انجام گرفته است. از یافته های ارزشمند شناسایی شده در این محوطه، آثار سفالی مربوط به دوره های تاریخی و اسلامی است. با توجه به تنوع گونه ها، فرم ها، شیوه و تزیینات سفالی، پژوهش جامع و کاملی در این راستا انجام نگرفته است؛ به همین دلیل، پرسش های مطرح در این پژوهش عبارتنداز: گونه های مختلف سفالی یافت شده از مجموعه معماری دست کند ارزانفود مربوط به کدام دوره های زمانی است؟ شیوه ها و تزیین های رایج در بین سفال های این محوطه کدام اند؟ پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است که یافته های آن ازطریق مطالعات کتابخانه ای و فعالیت های میدانی گردآوری شده و با روش کیفی، تحلیل شده اند. در روش میدانی (شامل کاوش های باستان شناختی، شست و شوی نمونه های سفالی، پشت نویسی نمونه ها، ثبت اطلاعات نمونه ها، گزینش نمونه های شاخص، طراحی نمونه ها و عکاسی از آن ها) به انجام رسید. علاوه بر آن، عمل نمونه برداری نیز که مهم ترین بخش روش میدانی به شمار می رفت، به صورت روشمند و طبقه بندی شده شاخص ها انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهند که یافته های سفالی مربوط به دوره تاریخی (اشکانی و ساسانی) و قرون میانی و متاخر اسلامی (سلجوقی، ایلخانی، تیموری و صفوی) است. مهم ترین گونه های سفالی دوران تاریخی شامل: سفال کلینکی، لبه های کوهانی شکل و لبه های شیاردار است و مهم ترین نمونه های دوران اسلامی از نوع: نقش قالب زده، نقاشی زیرلعاب (قلم مشکی)، زرین فام، اسگرافیاتو، ترصیع کاری و آبی و سفید است.
کلید واژگان: همدان, ارزانفود (ارزانپول), معماری دست کند, سفال, تاریخی, اسلامی}The troglodytic architecture complex in Arzanfoud (Arzanpoul) is located 30 km southeast of Hamadan, 2 km south of Arzanfoud village. The complex accidentally recovered following mining activities at 2010. There have been four seasons of archaeological activities including excavations, documentation, earthworks, and identifications. According archaeological activities, more than 70 troglodytic spaces revealed that dated to historic and Islamic periods relying on pottery findings. There are questions on variations, forms, techniques, and decorations including 1) what dates are pottery types of troglodytic spaces? 2) What are common techniques and decorations of potteries? Considering descriptive-analytic method, findings, collected of fieldworks and bibliographic studies, qualitatively analyzed. Conclusions indicate that pottery findings date to historic period, Parthian and Sassanid, and middle and late Islamic periods (Seljuq, Ilkhanid, Timurid, and Safavid). Among the most important historic potteries are Clinky wares, grooved rims, and hump-like rims; while the most significant Islamic potteries are stamped wares, painting underglaze, lusterwares, Sgraphiato, enamled wares, and blue and white. Regional soils studies, and nearby Mica and Quartz mines indicate that potteries with Mica and Quartz in temper are, probably, local productions, while the others are probably exotic.
Keywords: Hamadan, Arzanfoud (Arzanpoul), Handmade Troglodytic Architecture, pottery, Historical, Islamic} -
پژوهش حاضر برآن است، کتابچه های جمع و خرج همدان و قراگوزلو را در سال های 1304 و 1306 ق، بازخوانی و تحلیل نماید و به این پرسش پاسخ دهد که کتابچه های مالیاتی همدان و قراگوزلو مشتمل بر چه عواید، هزینه و اطلاعات اقتصادی است و چه کمکی به فهم تاریخ دیوانی و اقتصادی منطقه می کند؟ داده های اصلی پژوهش از کتابچه های دخل و خرج مالیاتی همدان استخراج و از منابع دست اول تاریخی، اسناد و تحقیقات جدید برای توضیح اصطلاحات دیوانی و سیاقی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد، مالیات بر زمین های کشاورزی مهم ترین منبع مالیاتی همدان در عصر قاجار بود. در این راستا، بیشترین مخارج مالیاتی همدان به سران ایل قراگوزلو متشکل از عالی شان، سران نظام و نیز هزینه نگهداری افواج، سواران و مستحفظان راه ها اختصاص یافته بود. بعد از مخارج قشون، مصارف دیوانی، حقوق و مزایای حاکم و متولیان، و عوایدی کدخدایان قرار داشت. میزان اندکی از درآمدهای ایالتی به مصرف محلی، توسعه کشاورزی و هزینه های عمرانی می رسید.
کلید واژگان: کتابچه های مالیاتی جمع و خرج, سیاق, همدان, قاجار, قراگوزلو}Tax booklets are significant historical evidence from the Qajar era. Most of these booklets have been written in Siyaq chirography, containing valuable information about the Qajar period's economic, social, cultural, and local history. Taking advantage of a historical approach and statistical techniques, the present article aims to review and process revenue and expenditure booklets of Hamedan and Qaraguzlū in the years 1304 and 1306 AH: how Hamedan Province's taxes were collected and spent during this time. The primary data used to answer this question are extracted from the revenue and expenditure booklets. Historical sources and contemporary studies are also used to explain the technical terms used in these tax booklets. The study results indicate that the tax on agricultural lands was an essential taxation resource. It was mainly allocated to the tribal chiefs and military costs and the expenses related to court, rulers, and alderpersons. The budget for construction substructures and agriculture development was relatively insignificant.
Keywords: tax booklets, Siyaq, Tax, Hamedan, Qajar Period, Qaraguzlū} -
در دوران نهضت ملی شدن صنعت نفت، احزاب و گروه های سیاسی فعالیت زیادی در همدان داشتند. حزب «توده» یکی از احزابی بود که در قالب انجمن ها و شورای متحده کارگران و زحمت کشان فعالیت می کرد. این حزب ضمن مخالفت با نهضت ملی و دولت مصدق، در بیشتر مواقع با «جمعیت طرفداران نهضت ملی همدان» درگیر بود. اتحادیه کارگری و شورای متحده کارگران و زحمت کشان این حزب و دیگر تشکیلات حزب، مانند «خانه صلح» با فعالیت خود در اعتصابات کارگری، در بین کارگران کارخانه های همدان نقش موثری داشتند. هدف این نوشتار تحلیل فعالیت های حزب توده و شورای مذکور در میان کارگران همدان بوده است. مقاله حاضر با استناد به داده های استخراجی از اسناد آرشیوی و منابع کتابخانه ای به نگارش درآمده است. یافته های پژوهش نشان از فعالیت حزب توده و شورای متحده کارگران و زحمت کشان شعبه همدان در مخالفت با نهضت ملی، با جذب کارگران و برگزاری اعتصابات کارگری در کارخانه های همدان دارد. بدین ترتیب، برای اولین بار جنبش کارگری به شکل سازماندهی شده خواسته های صنفی و سیاسی- اقتصادی جدیدی را مطرح کرد و مشکلات سیاسی و امنیتی برای مسیولان همدان به وجود آورد.
کلید واژگان: نهضت ملی, حزب توده, اتحادیه کارگری, شورای متحده کارگران و زحمتکشان, همدان}During the nationalization of the oil industry, political parties and groups were very active in Hamedan. The Tudeh Party was one of the parties operating in the form of associations and a united council of workers and toilers. Opposing the National Movement and Mossadegh's government, the party was often involved with the "Hamadan National Movement Supporters Association." The trade union and the united council of workers and toilers of this party and other party organizations, such as the "House of Peace", played an effective role among the workers of Hamedan factories through their activities in the workers' strikes. The purpose of this article was to analyze the activities of the Tudeh Party and the council among the workers of Hamedan.The present article is based on data extracted from archival documents and library resources. The findings of the study show the activity of the Tudeh Party and the United Council of Workers and toilers of the Hamadan branch in opposition to the national movement, by recruiting workers and holding labor strikes in factories in Hamadan. Thus, for the first time, the labor movement in an organized way raised new trade unions and political-economic demands and created political and security problems for the officials of Hamedan
Keywords: National Movement, Tudeh Party, Trade Union, United Council of Workers, Workers, Hamedan} -
همدان در غرب ایران یکی از مناطق مهم در مطالعات تاریخی و باستان شناسی در ادوار مختلف، از جمله دوره اشکانی بوده است. با بررسی متون تاریخی مشخص می شود که هرگاه نامی از همدان برده شده، بلافاصله از کوهستان الوند یاد شده و درواقع، نام هگمتانه یا اکباتان هیچ گاه بدون کوهستان الوند ذکر نشده است. با توجه به اهمیت موضوع، پرسش های مهمی مطرح شده است؛ از جمله آنکه مهم ترین آثار دوره اشکانی شناسایی شده در ارتفاعات کوهستان الوند کدامند؟ آثار دوره اشکانی شناسایی شده در کوهستان الوند با آثار کدام منطقه و دوره شباهت دارند؟ دلایل شکل گیری و ایجاد این آثار در ارتفاعات کوهستان الوند چیست؟ ماهیت پژوهش حاضر بنیادی است و رویکرد آن توصیفی تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات به شیوه میدانی و مطالعات کتابخانه ای است. مهم ترین آثار شناسایی شده در کوهستان الوند عبارتند از نگارکندهای نویافته دشت میشان و دره یخچال است که با نگارکندهای منطقه الیمایی در دوره اشکانی، نظیر تنگ سروک II، نقش ضلع شرقی تنگ سروک IV و سنگ ماهی شباهت دارد. از سایر آثار کوهستان الوند در دوره اشکانی، می توان به قلعه تاریخی «قزلر قلعه سی» اشاره کرد که با موقعیت استراتژیک، در منتهی الیه شرقی کوهستان الوند واقع است. این قلعه در تامین امنیت مسیرهای ارتباطی منتهی به شهر اکباتان نقش کلیدی داشته است.
کلید واژگان: همدان, کوهستان الوند, اشکانی, دشت میشان, قزلر قلعه سی (سوغ بلاغ)}Hamadan province in western Iran is one of the most important areas in historical and archeological studies that in different historical periods it had special importance. By studying the historical texts it becomes clear that almost whenever the name of Hamadan is mentioned, immediately has been mentioned Alvand Mountain. In fact, the name of Hegmataneh or Ecbatana has never been mentioned without its mountain, it is clear that before the name of Hamadan appeared on the pages of history, Alvand Mountain has been attention. In view of this necessity, important questions can be asked: what are the most important Parthian artifacts identified in the Alvand Mountain? What are the reasons for the formation of these monuments in the highlands of Alvand? The nature of the present study is descriptive-analytical and the method of data collection is field and library studies. The most important monuments identified in the Alvand Mountain are the reliefs of Mydan Mishan and Yakhchal Valley. These reliefs resemble various monuments of the Elymais region, including; Tang Sarvak II, the relief of the oriental side of Tang Sarvak IV, and Sang e Mahi. Another monument is the Qizlar Qale Si that located at the eastern end of the Alvand Mountain with a strategic location and has dominated communication routes from the south to the central plateau towards Hamadan.
Keywords: Hamadan, Alvand Mountain, Parthian Period, Yakhchal Valley Bas-relif, Mydan Mishan, Qizlar Qale Si (Souq Bolaq)} -
یکی از جنبه های موفق هر فضای جمعی پایداری است. از نمودهای پایداری، ماندگاری توام با پویایی در گذر زمان می باشد. نظام محله محور در ساختار بافت قدیمی شهر همدان، نشانگر محله هایی پویا در گذار سالیان متمادی در این شهر است. در مرکز این محلات که از هم جواری آنان ساختار شهر شکل گرفته است، عمدتا میدانچه ای سرباز، محصور و مشجر با هم جواری مسجد، حمام و بازارچه و سایر فضاهای عمومی پیرامونی قرار دارد؛ که در اصطلاح بومی همدان با عنوان «چمن» شناخته شده و با بهترین موقعیت دسترسی گره ارتباطی چند معبر مهم شهری است. ساختار مرکز محلات همدان براساس پاسخ گویی به نیازهای جسمی و روحی انسان شکل گرفته و برآورده کننده جامع نیازهای ضروری اهالی می باشد؛ این ساختار سبب ایجاد خرد اقلیم مناسب با افزایش آسایش حرارتی در فضای باز مشجر و محصور، ایجاد مرکز تجمع و مامن تعاملات اجتماعی اهالی محله، کاهش سفرهای بین شهری و خودکفایی اقتصادی محله می شود. کهن الگوی چمن، می تواند به عنوان الگویی مطابق با فرهنگ اسلامی و در سازگاری با شرایط اقلیمی در ساختار شهر احیا شده و در طراحی شهرهای جدیدالاحداث به عنوان شهری با الگوی ایرانی اسلامی مورداستفاده قرار گیرد. پرسش اصلی این پژوهش بدین قرار است: ساختار اصلی مرکز محلات کهن شهر همدان چیست؟ راهبرد پژوهش تاریخی-تفسیری و مبتنی بر گردآوری اطلاعات با مطالعات کتابخانه ای و بررسی های میدانی است. برای انجام مطالعات کتابخانه ای شناسنامه منابع پژوهشی شامل: مشخصات کلی منبع، چکیده، تصویر، فرآیند پژوهش و موارد ارجاع، تهیه شده است. به منظور انجام مطالعات میدانی، شناسنامه کالبدی واجد ویژگی های کالبدی، محیطی، فرهنگی و اقتصادی تنظیم گردیده است. در بافت شهری از دوران قاجار تا پهلوی اول، همدان از قوی ترین و پویاترین مرکز محلات برخوردار بوده که سبب انسجام نظام محله محور در شهر شده است. مسجد و حمام از عناصر ثابت و جزو لاینفک محلات بوده است.کلید واژگان: همدان, چمن, مرکز محله, میدان, فضای باز محله ای}Vernacular community centers, ancient heritage in Hamadan city One of the most successful aspects of any collective space is its sustainability. The signs of the stability of each space, the stability and durability along with the dynamism of that space over different generations. The neighborhood-centered system in the historic city of Hamedan represents dynamic neighborhoods over the years in the city. The historic city of Hamedan is composed of neighborhood of 50 communities. Most of these communities having wooded squares and markets and public spaces surrounding the squares are named in local idiom of Hamadan as "Chaman". Chaman space is open, enclosed and wooded square of the core of community in the best location to access where urban node of several major passages connecting, center of association with the best position of the communication node, social interactions of the neighborhood residents is. What is the main structure used in the center of the ancient neighborhoods of Hamedan? The main question of this research is with the assumption that "The Chaman spaces have been the major architecture pattern in the old neighborhood center of Hamadan." The research strategy is a historical- interpretation based on library studies with the production of a birth certificate and field studies by providing a physical, environmental, cultural and economic identification of the grass space. In the urban context of the Islamic period, the texture of the city of Hamedan has had the strongest and most vibrant center of the neighborhoods, which has led to the integration of the neighborhood system in the city of Hamedan. The lawn space is designed and tailored to all human existential dimensions and is a comprehensive supplier of essential needs of the people. Therefore, the lawn structure, in addition to the greenery, has cultural-religious spaces and commercial spaces, is responsive to the needs of the local, religious, and cultural needs of the locals. The mosque and bath were a constituent element.Keywords: Hamadan, Chaman, community centers, square, open space}
-
مساجد یکی از گونه های شاخص معماری مذهبی در تمام ادوار اسلامی، میباشند. مسجد شورین نمونهای شاخص از مساجد دوران قاجار است، که در قسمت شرقی بافت روستای شورین از مناطق ییالقی و یکی از دروازه های ورود به همدان قرار گرفته است. مسجد شورین باقیمانده بخشی از قلعه امیرافخم یکی از خوانین منطقه شورین است، که به شیوه مساجد ستوندار، فاقد گنبد، گلدسته و کتیبه ساخته شده است. مساله بنیادین در خصوص مسجد شورین، ویژگیهای معماری آن میباشد و اینکه ساختار معماری آن تا چه میزان توانسته با اقلیم منطقه همخوانی داشته باشد. بر این مبنا هدف اصلی پژوهش فوق شناخت الگوی ساختاری مسجد شورین است، که بر این مبنا با روش توصیفی-تحلیلی به معرفی و تجزیه و تحلیل همه جانبه ساختار مسجد پرداخته شده و برآیند این بررسی نشانگر بکارگیری متناسب الگوهای اقلیمی در ساختار مسجد میباشد.
کلید واژگان: همدان, مسجد شورین, معماری, اقلیم} -
محله های شهری را می توان کوچک ترین واحد کالبدی و اجتماعی و حتی قومی در بدنه سنتی شهرهای ایران به شمار آورد؛ با این حال، در طرح توسعه شهرها، محلات تاریخی دچار تغییرات زیادی شدند و ساختار سنتی آن ها به دلیل عدم انطباق با شرایط جدید به مرور فرسوده شده و کارایی خود را از دست داده ا ند، این امر منجر به کاهش سطح ارتباط ساکنان با یکدیگر شده است. شهر همدان از شهرهای مهم غرب ایران در دوران اسلامی ا ست که پیشینه ساختار شهری آن به پیش از اسلام باز می گردد. جدای از هرگونه ضوابط مرزبندی میان محله ها، توجه به اهمیت جدایی گزینی آن ها در بدنه شهرهای ایران، به ویژه در دوره شتابان شهرنشینی و گسستگی نظام تعاملی بین اجزای بدنه شهرها، از دید مدیریت شهری و باززنده سازی قدرت عملکردی محله ها، شایان توجه زیادی است. از آنجایی که فضای محله های شهر همدان در قرون متاخر اسلامی، به صورت منسجم مطالعه نشده، پژوهش حاضر در تلاش است تا با استفاده از شواهد تاریخی و معماری موجود، ساختار کالبدی محله های شهر همدان و عناصر اصلی در شکل گیری محله ها را معرفی کند. برمبنای هدف یاد شده، پرسش اصلی پژوهش عبارت ست از: ساختار کالبدی و الگوی فضایی محله های تاریخی شهر همدان چگونه است؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که بسیاری از محلات همدان در دوره قاجار به صورت تدریجی به دو شکل خطی و دایره ای شکل یافته اند. در ساختار کالبدی محله های همدان عناصری شکل گرفته که در برآورد نیازهای اولیه ساکنین محله، تقویت حس مکان و ارتقای همبستگی آن ها نقش مهمی داشته است؛ از آن جمله می توان به: مسجد، حمام، چمن، امامزاده، چشمه، سردابه، کاروانسرا اشاره کرد. در این میان مساجد محله ای، محور اصلی مرکز محله و مهم ترین عنصر ساختاری هر محله را به خود اختصاص می داده است.
کلید واژگان: همدان, دوره قاجار, سازمان فضایی, مساجد محله ای, توسعه روابط اجتماعی}City locals can be considered as the smallest unit of framework and social at traditional parts of Iranian cities and folks, however, in cities comprehensive plan historical districts bear sever changes and their traditional structure gradually decayed and lost its influence due to nonconformity with modern conditions. This lead to decrease in habitant’s relationship with each other. Hamadan was important city at western side of Iran at Islamic period. Its structures age returns to pre-Islamic period. Apart from any kinds of bordering rules among locals, dividing locals were of special attention at cities, in a period that urbanism was moving fast and division among locals of cities was important from city management point of view. Also, there is no research about Hamadan city locals in recent Islamic centuries. This research tries to introduce main elements of local formation, based on existing architectural and historical evidences. Based on mentioned aim, the main question is this: How was the space and framework structure of Hamadan’s historical locals? Research results shows that most of the locals gradually take circular and linear form at structural framework of locals, there are elements playing important role in meeting habitant needs from them; we can refer to Mosque, Bath, Grass, Holy shrine, Crypt and Caravansary. From this viewpoint, mosques were of important structures at each local.
Keywords: Bairro, cidade de Hamadan, organização espacial, mesquitas de bairro, grama, desenvolvimento de relações sociais} -
روزنامه های محلی از اسناد ارزشمند تاریخ محلی به شمار می روند. این دسته از اسناد از جهت درج «آگهی» و «اعلان»، با صنعت و جامعه پیوند استواری برقرار کرده و از جهت تاریخ اقتصادی و اجتماعی اهمیت بسیار زیادی دارند. از این جهت در تاریخ معاصر همدان، در سالهای نخستین پهلوی اول، انتشار روزنامه «گلگون» زمینه پر اهمیتی برای پژوهش محسوب می شود. محتوای اعلان ها از یک سو تاثیر و نفوذ ابزار تجدد بر اقتصاد محلی همدان را نشان داده و از سوی دیگر کیفیت روزنامه نگاری از جهت درج اعلان در همدان این روزگار را بازتاب می دهد. اما پرسش اصلی این مقاله آن است که مضمون اعلان های روزنامه گلگون، چه آگاهی هایی از وضعیت جامعه و اقتصاد همدان آن روزگار به دست می دهد؟ چنین می نماید که اعلان روزنامه مزبور به عنوان ابزار نوینی از مظاهر تجدد، در خدمت تکاپوهای اجتماعی و اقتصادی جامعه درآمده و از این رو محتوا و مضمون آن به پیوند آن با بدنه جامعه، بازتابی از وضعیت اجتماعی و اقتصادی و از جمله رونق کسب و کارهای معرفی و تبلیغ شده است. یافته های این پژوهش بر پایه دسته بندی و آمار توصیفی داده های مندرج در اعلان های روزنامه گلگون، گزارشی از صنایع، خدمات، کسب و کارهای پر رونق به دست داده و آن ها را از جهت ماهیت اقتصادی ارزیابی می کند. همچنین میزان نفوذ مظاهر تولیدات فرنگی در جامعه همدان و رقابت آن با کالای ایرانی بازگو کرده و سرانجام شیوه و مهارت تبلیغ کالا در روزنامه یاد شده ارزیابی می نماید.
کلید واژگان: روزنامه, گلگون, همدان, اعلان, وضعیت اقتصادی} -
رویدادهای تاریخی، علاوه بر محدوده زمانی، متاثر از گستره مکانی هستند. این عامل پژوهشگر تاریخ را از بررسی دقیق محل حدوث وقایع ناگزیر می کند. بررسی تاریخ و تحولات ناحیه اعلم نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. اعلم در شمالی ترین نقطه استان همدان، از طریق مسیرهای ارتباطی به مراکز حکومتی مهمی همچون؛ همدان، قزوین و سلطانیه می پیوست. به همین منظور در محل عبور به این شهرها اهمیت سیاسی و مذهبی یافته و قلاع آن مورد استفاده حاکمان بوده است. بنابراین، مسیرهای ارتباطی و در کنار آن وضعیت جغرافیایی و گستردگی زمینها به آن اهمیت چهارراهگی بخشیده که این امر از نگاه حاکمان و اقوام و گروه های مذهبی پنهان نمانده است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد، این محل به دلیل برخورداری از زمین های پست و هموار که تردد در مسیرهای آن را رونق بخشیده و همچنین قرار گرفتن در امتداد کوه خرقان، از اهمیت ژیوپلیتیکی بالایی برخوردار بوده است.
کلید واژگان: سلجوقیان عراق عجم, جغرافیایی تاریخی, همدان, اعلم, درگزین}Historical events in addition to time span affected by regional extension. This factor makes the researcher of history inevitably scrutinizing the location of events. A’lam's history and developments have not been exempt from this rule. A’lam is the northern most point in the province of Hamedan, which is connected to important government centers such as Hamedan, Qazvin and Soltanieh via communication routes. For this reason, the political and religious significance of its use by the rulers in crossing these cities has been used by the rulers. Therefore, the routes of communication, along with the geographical position and the extent of the land, give it the importance of a path that is not hidden from the eyes of rulers, tribes, and religious groups. Now, to understand the history of this land, knowing the geography and historical background of the A’lam is of great significance. The findings of the present study indicate that this place was of high geopolitical importance due to its lowland and smooth terrain that facilitated traffic along its route and along the Kharqan Mountain.
Keywords: The Seljuks of Ajam Iraq, Historical geography, Hamedan, A’lam, Dargazin} -
مهرها یکی از یافته های مهم باستانی هستند که اطلاعات بسیار وسیع و موثقی را در خصوص نام جای های جغرافیایی و اسامی خاص و مناصب شغلی در اختیار پژوهشگران قرار می دهند. استفاده از مهر در دوره ساسانی تنها مختص طبقه خاصی نبود بلکه از افراد عادی گرفته تا مقامات دولتی از آن استفاده می کردند. کاربرد مهر با رونق اقتصادی جامعه ساسانی بیشتر نیز شد. در مخزن موزه بوعلی همدان 23 مهر ساسانی موجود است که به صورت توقیفی از منطقه ی اسدآباد به دست آمده اند. از این تعداد 11 مهر نقش انسان، 6 مهر نقش حیوان، 3 مهر نشان، یک مهر نقش دست و دو مهر نقش مایه حیوانات اساطیری را دارند که در حال حاضر خوانش کتیبه های ده مهر به وسیله مولفین انجام شده است. از این ده مهر پنج مهر با نقش انسان (4 مهر منقوش به نقش مرد و یک مهر با نقش زن) چهار مهر با نقش حیوان(سه مهر با نقش گاو کوهان دار و یک مهر با نقش قوچ) و یک مهر نشان است. هدف این پژوهش معرفی مستندسازی، خوانش کتیبه ها و بررسی نقش مایه های این مهرها است. شیوه ی گردآوری اطلاعات، میدانی- کتابخانه ای است و خوانش کتیبه ها توسط نویسندگان این مقاله انجام شده است. لازم به ذکر است مهرهای این مجموعه از دست قاچاقچیان بدست آمده و فاقد شناسنامه محل کشف است، از این رو نمی توان تاریخ گذاری دقیقی بر روی آن ها انجام داد.کلید واژگان: مهر, ساسانی, کتیبه, نقش مایه, موزه بوعلی, همدان}Seals are one of the most important archaeological findings that provide reliable information about geographical names and job positions of the past. During Sasanian period seals were used by individual government officials. The use of seals expanded with the growth of Sasanian economy. In the archives of the Bu’ali Museum of Hamadan, 23 Sassanid seals from the Asadabad area are kept. Eleven of these seals have motifs of human, six have animal motifs, one has hand motif and two others hybrid mythological. The present research deals with the ten seals. Among these ten seals, five have human image (four a man’s image and one a woman image), four seals have animal designs (three bull and one ram) and one is a monogram seal. The purpose of this research is to document, read inscriptions and examine the roles of these seals.Keywords: Seal, Sassanid, inscription, motif, Buali Museum, Hamedan}
-
فصلنامه تاریخ، پیاپی 56 (بهار 1399)، صص 7 -21همدان به عنوان یکی از کهن ترین شهرهای ایران، و مرکز حکومت مادها، که بی شک از دوران هخامنشیان بر حسب وضع جغرافیایی، در اندیشه مردم، مقام «دل ایران» را احراز کرده بود. در اواخر عهد ساسانیان به آسانی در معرض تاخت و تاز قرار گرفته و با فتح آن به دست مسلمانان، دین اسلام به این شهر راه یافت. این پژوهش تلاش می کند به فرایند ورود اختیاری یا اجباری اسلام به شهر همدان بپردازد و درصدد است از یک سو نظریه پذیرش اجباری اسلام توسط مردم همدان را رد نماید و از سوی دیگر ایده پذیرش آسان و از سر آگاهی اسلام از سوی همدانی ها را نقد کند. در این پژوهش موارد زیر بررسی شده است: الف) مردم همدان مقاومت های سختی در برابر عرب ها از خود نشان دادند، لیکن این بدان معنا نیست که اسلام نیز به زور و اکراه وارد فرهنگ همدان شده است. ب) اسلام پذیری همدانی ها در همه جا از سر منطق و تامل و تفکر نبوده است بلکه عوامل دیگر روانی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نیز در اسلام پذیری آن ها موثر بوده است. ج) پذیرش اسلام ضرورتا به معنای پذیرش فرهنگ عربی نبوده است، بلکه هسته اسلام به صورت متن (قرآن) در میان همدانی ها، رسوخ کرد و آن ها توانستند این متن وحیانی را، فهم کنند و سرانجام آن را متناسب با داشته های انسانی خود درآمیخته و به حقیقت آسمانی اسلام، عینیت فرهنگی ببخشند.کلید واژگان: اسلام پذیری, فرهنگ, ساسانیان, عرب ها, همدان}Tarikh, Volume:15 Issue: 56, 2020, PP 7 -21Hamadan, as one of the oldest cities in Iran, and the center of the Median state, which undoubtedly has been the "heart of Iran" in popular thought since the Achaemenid era in terms of geography. In the late Sassanid era, it was easily subjected to invasion, and with its conquest by the Muslims, Islam came to this city. This study attempts to examine the process of forced or compulsory entry of Islam into the city of Hamadan and attempts to reject the theory of forced acceptance of Islam by Hamadan people on the one hand and to criticize the idea of easy acceptance of Islam by Hamadan people. This study examines the following: (a) The people of Hamadan have shown strong resistance to the Arabs, but this does not mean that Islam has also been forced into the Hamadan culture. B) The Islamisation of the Hamadans has not been rational and deliberate everywhere, but other psychological, social, economic and political factors have also influenced their Islamization. C) Adoption of Islam did not necessarily mean acceptance of Arab culture, but the core of Islam as a text (Qur'an) penetrated among the Hamadans, and they were able to understand this revelation, and finally to fit it with their human possessions and to mix it with the truth. Heavenly Islam, cultural objectification. heavenly truth of Islam a cultural object.Keywords: Islamization, culture, Sasanians, Arabs, Hamedan}
-
با صدور فرمان مشروطیت و بر تخت نشستن محمدعلی شاه قاجار، اوضاع سیاسی ایران وارد مرحله جدیدی از حوادث و آشوب ها شد. از مهم ترین حوادث این دوره ظهور و حضور ابوالفتح میرزا سالارالدوله، پسر سوم مظفرالدین شاه، در صحنه سیاسی منطقه غرب کشور است. همدان از جمله مناطقی بود که در این واقعه صدمات فراوان دید. این شهر که بر سر راه های مواصلاتی، بازرگانی و تجارتی غرب ایران قرار داشت پیامدهای این حضور ویرانگر را با خرابی، قتل و غارت، قحطی و ناامنی تجربه کرد. علت حضور سالارالدوله در همدان چه بوده و چه تاثیری بر وضعیت معیشت مردم داشته است؟ چرایی و چگونگی حضور سالارالدوله در همدان و پیامدهای اجتماعی اقتصادی مترتب بر آن در سال های 1325و 1329 تا 1331ق موضوع اصلی تحقیق پیش رو است که با روشی توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از اسناد و منابع موجود کتابخانه ای سعی شده تا ابعاد این حوادث مورد بررسی جدیدی قرار گیرد. با توجه به مسئله اصلی این تحقیق، نتایج به دست آمده گویای این واقعیت است و فرضیه اصلی هم مبین آن است که هرچند همدان پایگاه اصلی حملات سالارالدوله نبوده اما غارت چند باره و استقرار طولانی، قتل و غارت توسط عشایر کرد و لر و کلهر و بختیاری و ناامنی ناشی از حملات راهزنان، رونق اقتصادی منطقه شهری و روستایی را از بین برده و فقدان امنیت اجتماعی خسارات جبران ناپذیریرا در منطقه همدان بر جای گذارده است.
کلید واژگان: سالارالدوله, همدان, ولایات ثلات, امیرافخم قراگزلو, عباس خان چناری, اقتصاد شهری}With the issuance act of the constitution and the appointment mohammasalishah qajar the political situation of Iran entered a new phase of events and riots.One of the most important events of this period was the appearance and presence Salar-aldowle, the third'son of muzaffar-aldin shah, in the political scene of western part of the country. One of the areas that suffered a lot in this incident was Hamedan. This city which was located on the communication, commercial and business roads districts western of Iran was experienced consequences this destroyer presence with demolition, bloodbath, loot, famine and dissecurity. Why and how to presence the Salaraldowle in Hamedan and conjunction social – economic consequences in the 1325 and 1329 – 1331 is the main subject of this research that with metodic analytic and with uses of document trying to examine dimension this events. As for to the main issue of this research consequences shows that Hamedan although was not the main base in the attacks' Sallr-aldowle but the leitmotive plunder and the long establishment, bloodbath, loot by the kord and lore and kalhore and bakhtiari tribes and dissecurity caused by the bandit's attacks, destroyed the economic properity of the urban and rural areas. And the lack of social security has caused a irreparable damage in Hamedan region.
Keywords: Salar aldowle, Hamedan, Salasprovinses, Amir afkham, Abas khan chenari.urbaneconomic} -
با توجه به احداث پتروشیمی ابن سینای فامنین در استان همدان، محوطه ی باستانی حاجی خان در بخش میانی آن قرار گرفته بود. به دلیل اهمیت احداث پروژه و هم چنین قرار گرفتن محوطه ی باستانی در بخش میانی آن ضروری بود تا پژوهش های باستان شناختی در آن انجام گیرد؛ بنابراین برنامه ی پژوهشی فصل اول کاوش نجات بخشی در محوطه ی حاجی خان در زمستان 1395 و بهار 1396 انجام گرفت. محوطه ی باستانی حاجی خان در فاصله ی 2 کیلومتری روستای زرقان قرار دارد و دیوارهای پتروشیمی ابن سینای فامنین آن را محصور کرده اند و در فاصله ی 17 کیلومتری از شهر فامنین در استان همدان واقع گردیده است. اهداف اصلی این پژوهش ارائه ی نتایج کاوش و بحث در مورد کاربری و گاهنگاری است. پژوهش حاضر دارای رویکرد توصیفی-تحلیلی است و گردآوری اطلاعات به روش میدانی و کتابخانه ای انجام گرفته است. انجام کاوش در این محوطه منجر به شناسایی معبد و نیایشگاهی از دوره ی مادها گردید. این سازه ی خشتی دارای نقشه ی کاملا چلیپایی است که با نقشه ای از پیش طراحی شده، 7 فضای معماری را دربر گرفته است که از طریق درگاهی و ورودی ها به همدیگر متصل می شوند. از مهم ترین اجزاء و عناصر معماری یافت شده از این معبد می توان به سکوی آتشدان مطبق، دیوارک جداکننده و سکوهای خشتی گرداگرد فضاهای شماره ی یک و دو اشاره کرد. در این معبد طاقچه های تزیینی، اثر انگشتان سازندگان معبد برروی تمام سطوح دیواره ها و خشت ها، پوشش کاهگل و اندود سفید رنگ برروی آن شناسایی شده است. معبد مادی نویافته حاجی خان از نظر عناصر و اجزاء معماری و یافته های سفالی قابل مقایسه با سایر محوطه های دوره ی ماد و آهن III از جمله: تپه نوشیجان، گونسپان تپه، تپه یلفان، موش تپه، باباجان تپه و گودین تپه است.کلید واژگان: همدان, معبد, محوطه ی حاجی خان, آهن III, دوره ی ماد}Due to the construction of the Ibn Sina Petrochemical Company in Hamadan province, Haji Khan Tape is located in the middle of this complex. As a matter of fact, it was necessary to carry out archaeological researches in this area. The first exploration season in the Haji Khan area in the vicinity of the Ibn Sina Petrochemical was conducted under the supervision of Esmail Hemati Azandaryani in the winter of 2016 and the spring of 2017. The Haji Khan Tape, 17 km from the city of Famenin in Hamadan province, is located at geographical coordinates of N 35˚01 '58.11 "and E 49˚01'16.85", and is considered a part of the cultural domain of western Iran. The site is at 2 km from Zaraqan, a village close to the walls of the Ibn Sina Petrochemical Complex. In the following excavations, traces of architectural remains with a 165 cm wide wall was discovered, which led to several extended trenches in varying sizes and in the west, east and south of the above trenches. The site is at 2 km from Zaraqan, a village close to the walls of the Ibn Sina Petrochemical Complex. In the following excavations, traces of architectural remains with a 165 cm wide wall was discovered, which led to several extended trenches in varying sizes and in the west, east and south of the above trenchesThese all help identify several architectural spaces and findings including, a systematic and coherent architecture with chelepa (cross) plan with 7 spaces. Likewise, among other architectural elements of Haji Khan Temple, including the upright stepped fireplace (altar), the middle of the altar, the partition wall, niches in the walls (in Spaces 1, 2 and 3), and gateways between spaces, have a very close similarity with the other sites of median period such as: Nush-i Jan Tape, Gunepan Tape, Yalfan Tape, Moush Tape, Baba Jan Tape and Godin Tape.Keywords: Hamadan, Temple, Haji Khan, Iron III, Median Period}
-
وجود مسیرهایی مانند شاهراه خراسان و راه فرعی شاهی در منطقه همدان باعث شده است که این منطقه به عنوان یک چهارراه منطقه ای در طول دوران مختلف تاریخی شناخته شود. در دوران اسلامی این مسیرهای تجاری و زیارتی باعث پیدایش انواع فرهنگهای مختلف سفالگری میشوند. باتوجه به تاثیرپذیری فرهنگهای سفالگری منطقه همدان از مناطق بزرگ تولید سفالینه های اسلامی، در این پژوهش سعی شده به پرسشهایی از قبیل: گونه های سفالگری دوران اسلامی همدان کداماند؟ کدام گونه های سفالی منطقه همدان از ویژگی های بومی و محلی برخوردارند؟ پاسخ داده شود. هدف اصلی نیز شناسایی انواع گونه های سفالی منطقه است که این فرآیند ازطریق مطالعه داده های باستانشناختی حاصل از بررسی ها و کاوشهای علمی صورت گرفته است. درطول این پژوهش تعداد بیش از 12 گونه سفالی دوران اسلامی در منطقه شناسایی گردید. تمامی این گونه ها در بازه زمانی قرون نخستین اسلامی، قرون میانی و قرون متاخر قرار میگیرند. در قرون نخستین اسلامی منطقه، انواع سفالینه های ساده بدون لعاب، گونه منقوش گلی و سفالینه های اسگرافیاتو بهدست آمده است. دوره بعدی مربوط به سفالینه های قرون میانی است. ازجمله گونه های سفالی این دوران منطقه، میتوان به انواع سفالینه های تکرنگ، سفالینه های بدون لعاب با نقوش قالبی، سفالینه های قلممشکی، سیلوئت (سایهنما)، سفالینه های سلطانآباد، سفالینه های زرینفام و گونه آبی و سفید قرون میانی اشاره نمود. آخرین گروه از سفالینه های دوران اسلامی همدان مربوط به سفالینه های قرون متاخر است. در این دوران، تولید گونه هایی مانند آبی و سفیدهای دوران صفوی و سفالینه های منقوش روی لعاب با نقوش ناشیانه رواج پیدا میکند.
کلید واژگان: همدان, گونه های سفالی, دوران اسلامی}The existence of route such as the Khorassan highway and the Shah’s subway in the Hamadan have made the region known as an important station throughout the historical periods. In the Islamic era, these trade routes have led to the emergence of various types of pottery cultures in the region. Due to the influence of the pottery cultures of Hamadan from the large areas of Islamic pottery production, this research has tried to address the issues such as: the era of Islamic pottery of Hamadan region? Which types of Hamadan region have local cultures? With the aim of identifying various kinds of clay of the Islamic period of the region, which is carried out through the study of archaeological data, a variety of pottery styles of the Islamic Ages are identified and introduced. During this research, more than 12 pottery styles were identified. All these types of pottery date back to the early centuries, the Middle Ages, and the later centuries. In the first centuries a variety of Unglazed pottery’s, Flower-shaped species and Sgraffiato were obtained. In the medieval pottery the types of pottery can be mentioned: Monochrome, Unglazed pottery with marble and mosaic designs, Ghalam Meshki, Silhouette, Lakaby, pottery of Sultanabad, Zarinfam and the Blue and White of the Middle Ages. The last group of Islamic pottery of Hamadan is related to the late centuries. During this period, the production of species such as Blue and White Safavid era and engraved pottery on ghosts with abnormal designs are prevalent.
Keywords: Hamadan Region, Pottery Styles, Islamic Era}
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.